ကွာန်ယၚ်ဒိန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်သၠုၚ်ကျာ

ကွာန်ယၚ်ဒိန်
ကွာန်
ကွာန်ယၚ်ဒိန် ဒၞာဲကွာန်ယၚ်ဒိန်မၞုံ
ဒတန်ဒၞး: 15.09859°N 97.08864°E / 15.09859; 97.08864
ကၟိန်ဍုင်	Myanmar
တွဵုရး	Monတွဵုရးဍုင်မန်
ခရိုင်	ခရိုင်မတ်မလီု
ပွိုင်ဍုင်	ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်သၠုၚ်ကျာ (လၟုဟ်−ပွိုၚ်ဍုၚ်ခေါဇာ)
ဒၞာဲအပိုင်အခြာ အခိင်	UTC+6.30 (အခိင်ကၟိန်ဍုင်ဗၟာ)

ကွာန်ယၚ်ဒိန် (အၚ်္ဂလိက်: Yindein (Young Dean)၊ ဗၟာ: ရင်းဒိန်းရွာ၊ မန်; ကွာန်ယၚ်ဒိန်) ဂှ် နွံပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်သၠုၚ်ကျာ တွဵုရးဍုၚ်မန် (လၟုဟ်)ကော်(ပွိုၚ်ဍုၚ်ခေါဇာ)

ဝၚ်ပရူကွာန်

ဟိုတ်နူယျၚ်အဒိန်ဂှ်ဗဒှ်လဝ်ကွာန်ဂှ်ရ ညးကော်ခဴစကွာန်ယျၚ်အဒိန်ရ၊ နူယျင်အဒိန််ဂှ် ဒှ်အာယျင်ဒိန်၊ နူယျင်ဒိန်ဂှ် ဒှ်အာယံင်ဒိန် မပ္တံသာ်ဏံယၟုကွာန်ဂှ် ချူကော်ဟီုဂးပြံင်သၠာဲကၠုင်အဆက်က်ရ၊ ဆဂး အခိင်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်အာယင်ဒိန်ရ၊၊ ကွာန်ယၚ်ဒိန်ဝွံ ရံၚ်လပါ်ဗၟံက်ဒဵုဗျုကၠအ်သွဝ် ရံၚ်လပါ်ဒိုဟ်ပလိုတ်တေံပၠန် ၜဳရေဝ်ဍာ်ဖၞုၚ်၊ သ္ကဲသၟဝ်ကျာကဵုသၠုၚ်ကျာ နွံဝါဗ္ၚဗွဲမဂၠိုၚ်ရ၊ ညးကွာန်ရးတံဝွံ ဂယိုၚ်အာလျီုပရေၚ်တဵုလွဳဂၠိုၚ်ရ၊ ပရေၚ်တဵုလွဳဂှ်ပၠန် မပ္တံကၠအ်သတ် ကၠအ်ဒူရေန် ကၠအ်ထၜိုတ် ကေုာံကၠအ်ကြုက်ပၞဟ်ပၞးနွံရ၊ တုဲပၠန် သတ်ဆုသတ်ဒုန်နာနာသာ်နွံတဴဗွဲမဂၠိုၚ်၊ အခိၚ်ဥတုဗြဲမ္ဂးတှ်ေ ကၠောန်ဝါဗ္ၚအိုတ်ရ။

ပွဳပွူသဘာဝဒေသ

သဘာဝကွာန်ယၚ်ဒိန်ဂှ် ခိုဟ်ကွေံကွေံတုဲ ဗၟံက်ဒဵုဇၞော် ပလိုတ်ၜဳဇၞော်ရေဝ်၊ သၟဝ်ကျာသမၠုင်ကျာ ကွာန်ရေၚ်ဝါဂမၠိုၚ်နွံရ၊ ဥတုညိၚ်ညဳခိုဟ်တုဲ ပရေၚ်တဵုလွဳနာနာလေဝ် သဘာဝခိုဟ်သက်ဟွံမဲရ။

ရှ်ေသှ်ေသာသနာ

သီုဖအိုတ်ဂှ် ရှ်ေသှ်ေဒၟံၚ်ဘာသာဗုဒ္ဓဖအိုတ်ရ၊ ညးကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဒှ်ဂကူမန်ဖအိုတ်ရ။

ဘာလကျာ်ကေုာံကျာ်စေတဳ

ဘာလကျာ်နွံၜါမတုဲ (၁)ရာလညနိကာယဘာတိုက်(၂)ဘာရာမညနိကာယပုဖ္ဖာရာမ၊ ကျာ်စေတဳနွံမွဲတၞုၚ် ကြပ်ကြပ်ဂအာၚ်ဘာလကျာ်တြေံ ဘာတိုက်ကွာန်ယၚ်ဒိန်ဂှ် နွံကျာ်စေတဳမွဲတၞုၚ်ရ၊ ကျာ်စေတဳဝွံ လၟုဟ်ညးကလေၚ်ဗဂဵုလဟဵုသၠုၚ်လဝ်တၟိနွံရ။ ယၟုကျာ်စေတဳကွာန်ယၚ်ဒိန်ဝွံ မၞုံယၟု ကျာ်စေတဳအဒေါဝ်သာသနာ (လဒေါဝ်သာသနာ)၊ မဒှ်ရ။

ဘာတန်မူလကောန်ဂကူမန်

ဘာကောန်ဂကူမန်နွံဘာမွဲမတုဲ နူတန်ကောန်ၚာ်စဵုစိုပ်ပန်တန်နွံရ၊ ဘာအလဵုအသဳဗၟာနွံမွဲကီု၊ နူတန်ကောန်ၚာ်စဵုစိုပ်ပန်တန်။

အပေါတ်နူဒေသ

အပေါတ်မတိတ်နူကွာန်ယၚ်ဒိန်ဂှ်တှ်ေ မပ္တံသတ်စဇဗၠုတံဂၠိုၚ်၊ သတ်ဆုသတ်ဒုန်လေဝ်နွံဂၠိုၚ်၊ ထၜိုတ်လေဝ်နွံ၊ သြောံတှ်ေ ညးတံကၠောန်ဝါဗ္ၚသွက်သ္ဂောံစသုၚ်ပ္ဍဲဂြောဝ်ဂတာညးကဵုညးဖအိုတ်ရနွံ၊ လၟုဟ်ဏံ ရုၚ်ကမၠောန်ကၠောန်ဍာ်ကလောံနွံမွဲရုၚ်ရ။

ဂကောံ

ဂကောံပရိဟိတကွာန်ယၚ်ဒိန်၊ ဂကောံပရေၚ်ထတ်ယုက်ကွာန်ယၚ်ဒိန်၊ ဂကောံဝုတ်ဗၠာဲကွာန်ယၚ်ဒိန် ။

လၟိဟ်သ္ၚိ အရာပ်ကေုာံလၟိဟ်မၞိဟ်

သ္ၚိနွံၜိုတ်ပန်မသုန်ကၠံနွံ၊ အရာပ်နွံ−−−−−−−−ရ၊ လၟုဟ်မၞိဟ်နွံၜိုတ်(၃၀၀၀)စဵုကဵုစိုပ်မသုန်လ္ၚီနွံရ။

ကောန်ဂကူ

မန်ဂၠိုၚ်၊ ဗၟာနွံၜိုတ်မွဲတၟံကၠံ။

ကွာန်ဆက်

နူကွာန်ယၚ်ဒိန်ရိုဟ်တိုန်အာလပါ်သၟဝ်ကျာဍုၚ်ရေဝ်တှ်ေ၊ ကွာန်ယၚ်ရေဝ်၊ ကွာန်တၟိတောတက်၊ ကွာန်ဆၚ်ဂူ၊ ကွာန်ကအ်လှိုၚ်၊ ကွာန်ဟံၚ်ဂါမ်၊ ကွာန်ကလအ်− အကြာအကြာဂှ်နွံပိပန်ကွာန်ဍောတ်တ်တုဲ ကွာန်သၞေဟ်ကာစိုပ်ဍုၚ်ရေဝ်ဗွဲတုန်၊ လပါ်သမၠုၚ်ကျာဏံပၠန်၊ ကွာန်မ္ၚဵုဇၞော်၊ ကွာန်ပါၚ်မ္ၚဵု(ကဗျာဝ)၊ ကွာန်ၜိုပ်ထဝ်၊ ဍုၚ်ခေါဇာဗွဲတုန်။ လပါ်ဗၟံက်ကွာန်ဂှ် ဒဵုဇၞော်ကၠအ်သွဝ်နွံတုဲ စဵုစိုပ်(ကျာ်မာံကလအ်)၊ အိုတ်အာဗၟံက်ဍာန်ကွဳစက်ကာ(ဗၟံက်ဍာန်ကာ)၊ လပါ်ပလိုတ်ဂှ်တှ်ေ ကွာန်ပါၚ်ယၚ်ဒိန်၊ ၜဳရေဝ်ဇၞော်၊ ကအ်ကၠဵု၊ ကအ်ဇၞော်−ဗွဲတုန်။