စေဝ်ပၞောန်ပန်တၚ်

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ
            စေဝ်ပၞောန်ပန်တၚ်

"#ယၟုအ္စာကၞေဟ်ဂှ်ဒးဒှ်ယၟုမန်ဟေၚ်ရောၚ်ယဝ်ဟွံဒှ်မ္ဂးၜိုန်ရတမ်လိက်စၟတ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ်ဒှ်လလေၚ်ဟေၚ်ရ"

    ပ္ဍဲအရာချူလိက်ပရေၚ်မွဲပိုဒ် ဒးပၠောပ်စိုတ်ကၠာအိုတ်ဂှ် လိက်ပရေၚ်ဇကု ဂွံဒုၚ်ရုဲစှ်မံၚ်ကဵု/ဟွံမာန်ဟွံသေၚ်။ လိက်ပရေၚ်ဇကု ကိတ်ညဳမံၚ်ကဵု၊ တၚ်ရန်တၟံကေုာံ စေဝ်ပၞောန်ဂကောံကီုဟာဟေၚ်မဒှ်ရ။ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးမချူလိက်ဝွံ ဇၟာပ်ချူတမ်လိက် သ္ပကၠုၚ်သတိကဵုတၚ်ရန်တၟံကေုာံစေဝ်ပၞောန်ဂကောံဗွဲတၟေၚ်ရ။ပ္ဍဲကာလကလိဂွံကသပ် သွက်ဂွံချူတမ်လိက် ဇရေၚ်ဂကောံမဂ္ဂဇြေန်လဂံါအာဇာနဲကၞပ်ပိဝွံလေဝ် ဗှ်လ္ၚတ်ရံၚ် တၚ်ရန်တၟံကေုာံစေဝ်ပၞောန်ဂကောံမဖျေံလဝ် သွက်အ္စာကၞေဟ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ကာလစိုပ်စေဝ်ပၞောန်မရနုက်ကဵုပန် အတိုၚ်မစၞောန်ထ္ၜးလဝ်လတူတေံဂှ်-
         "  အဝ်……ဒၟါနူဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကၞပ်ၜါတေံ နာဲမိၚ်တဝ်ဂှ်ဂွံဒှ်အာယၟု နာဲမၞိက်ၜိုပ်၊
        နာဲထောန်သိၚ်ဂှ် ဂွံအာယၟုနာဲထဝ်သောန်ရောၚ်သွံ…။"
          သာ်ဝွံ ပဟေဠိဟွံသောၚ်ပ္ဍောၚ်မံၚ်မွဲတၚ်ဂှ် တၟးအာဖၠၚ်ရ။ မွဲဒမြိပ်ဓဝ်ဟေၚ် စိုဂ်မကေတ်တဴဂုဏ်စရာဲလတူလညာတ်ဥာဏ်ညးတာလျိုၚ်ဂကောံမဂ္ဂဇြေန်မန် လဂံါအာဇာနဲဂမၠိုၚ်ဂှ် မံက်ဂတဝ်တိုန်ကၠုၚ် တာဒၞါဟွံမာန်ရ။ စေဝ်ပၞောန်မရနုက်ကဵုပန်ဝွံ ဇၟာပ်ဂကောံမဂ္ဂဇြေန်မန်တံ သ္ပဒတန်တုဲ သုၚ်စောဲထေက်ရောၚ်။
         ယၟုမ္ဂးဂှ် တၚ်လဝ်သွက်ဂွံကော်သက်သက်ရောၚ်-သာ်ဝွံမိက်ဂွံသ္ဂးမာန်ရ။ ဆဂးမၞိဟ်မ္ဂးဂှ် မံၚ်ဒၟံၚ်ကဵုယၟုမွဲမရောၚ်-ဗီုဂလာန်မြဴသာ်ဝွံလေဝ်နွံမံၚ်ကီုတုဲ သွက်ဂွံလ္ၚတ်ပရောယၟုဂှ် ဂွံတဴဒြဟတ်ပၠန်ရ။ သွက်မၞိဟ်မွဲမွဲဂှ် ယၟုမွဲမကိစ္စဇၞော်ကွေုရ။ ယၟုမွဲမခိုဟ်မ္ဂး ကုကၠောန်ကၠောန်ညးတၞဟ်ထေၚ်ခိုဟ်ရ။ ဗွဲတၟေၚ်-ယဝ်ရကၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်,ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မ္ဂး ယၟုဟွံခိုဟ်ဟွံဂွံရ။
             ဆေၚ်စပ်ကဵုယၟုတုဲ ညးကဝ်တံ ဟွံသ္ပထောံမဇ္ဇျဟ်ရ။ ဓရ်ပရမတ်ဂမၠိုၚ် ယဝ်ရစာ်စ္ဍးအာနူပညပ် (ယၟု)မ္ဂး လတူနူဒှ်ဂုဏ်ဖဵုညးလောကတံဂှ် ဒှ်ဒုဟ်ဂၠိုၚ်ရောၚ်-ဂှ် ညးတံကၠိုဟ်ခၠၚ်လဝ်ရ။ ယၟုဟွံမွဲမ္ဂး ကပေါတ်ကညောတ်အဝိညာဏကမပ္တံ ဂဥုဲဂမၠိုၚ်ကီု၊ သတ်သဝိညာဏက မပ္တံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ကီုဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်ခြာအာကာသဓာတ်ညးကဵုညးရ။ အပိုၚ်အခြာမြဴသာ်ဝွံ ဟွံမွဲမ္ဂး အဝေါၚ်မၞိဟ်လေဝ်မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဟွံသေၚ်ရ။
             ဟိုတ်ဂှ်ရ ဆေၚ်စပ်ကဵုယၟုတုဲ သ္ပကၠုၚ်သုတေသန်ဗွဲမလံလကာဖာတေံရ။ ပြကိုဟ်ဗေဒၚ်ဂမၠိုၚ်မပ္တံကဵု နာမက္ခရဆာန်

မဒက်ပတန်လဝ်နကဵုဂိုဏ် (၈)ဂိုဏ်မပ္တံ "ဘ" ဂိုဏ်၊ ပြကိုဟ်ခုတ်ယၟုဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ဂၞန်သၚ်္ချာသ္ၚိတုဲ၊ ပြကိုဟ်ဗေဒၚ်ရးပလိုတ်-ဗီုရုပ်ယၟုမကိတ်ညိကဵု ဂၞန်သၚ်္ချာပုၚ်ခၟူ၊ ဂၞန်သၚ်္ချာယၟု-NUMEROEOGY ဂမၠိုၚ်ကီု ပြကိုဟ်သုတေသနဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုပြကိုဟ်ဝၚ်ကောန်ဂကူဒေသကောန်ဂကူ၊ ပြကိုဟနအဘိဓာန်ဂမၠိုၚ်ကီုမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်လတူကဝ်ဏံဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

         ဗွဲစၟတ်တုန်-ယၟုမ္ဂးဂှ် စၞောန်ထ္ၜးမံၚ်အဓိပ္ပါယ် ရနူက်ဗ္ဒန်မၞုံကဵုၚုဟ်မးဂမၠိုၚ်ရ။ ယၟုမၞိဟ်မ္ဂးဗီုယၟုမၞိဟ်၊ ယၟုတိရစ္ဆာန်၊ ယၟုတၞံဆုမ္ဂး ဗီုတၞံဆု-မပ္တံသာ်ဏံ ဖန်ဗဒှ်မံၚ်ကဵုဒြဟတ်ဒမၠုဂမၠိုၚ်နူလက်ကြဴတေံ ဗွဲမသကာတ်မြဟ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဆဂးဂှ် လိက်ပရေၚ်ဝွံ ချူပရောအစောံသတ္တိယၟုဟွံသေၚ်တုဲ ဟွံဇမၠိၚ်ဇိုၚ်ကၞေဟ်ပရောဗေဒၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ဟီုသာ်ဂှ်မ္ဂး ပဲါနူဏံမုဂုဏ်ဖဵုနွံမံၚ်ဏီရော။
          ဗီုယၟုကိစ္စဇၞော်ဂှ် နကဵုပုစ္ဆာ(၃)တၚ် သၟဝ်ဝွံ သ္ပဏာပြာကတ်ရ။
      ၁။  ဂကူမြာန်မာ(ဗၟာ)တံဂှ် ဂကူသာကျ၊ဝၚ်ကွေံဟာ။
     ၂။   မန်လုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ဏံ နူဒိုဟ်လဵုရော။
      ၃။   ဂကူပျူ အခိၚ်လဵုကၠေံအာရော။

၁။ ဂကူမြန်မာ(ဗၟာ)တံဂှ်ဂကူသာကျဝၚ်ကွေံဟာ။

   ဗၟာတံ ဒလူလပုဟ်တဲကဵုဝင် "တကံၚ်" တုဲ ဒုၚ်ယၟုဂကူသာကျဝၚ်ရ။ ဒုၚ်ယၟုဂကူသာကျဝၚ်မ္ဂး "ပိုယ်ဂှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ကျာ်ရောၚ်- " သာ်ဝွံ ဒုၚ်ဝန်တုပ်တုပ်ရ။ အာစာဝၚ်ဗၟာတံဗွဲမဂၠိုၚ်တံဂှ် "တၞောဝ်သၟိၚ်ပထမ-အဘိရာဇာဂှ် ဒှ်ညးပတန်ဍုၚ်ရ။ ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဝိဋဋူဘ ဗတိုက်ဍုၚ်ကပိလဝှ်တုဲ ညးတံပှ်တိတ်ကၠုၚ်ဒၞဲါ ဍုၚ်တကံၚ်ဝွံရောၚ်။ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကူမဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ် "တကံၚ်" ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဂကူမပိၚ်ပှ်ကၠုၚ်နူမဇ္ဇျိမဒေသတေံရောၚ်" သာ်ဝွံ ချူတဴအိုတ်ရ။ အတိုၚ်လဟီုဏံ ယဝ်ရကေတ်စမ္ဂး ဂကူဗၟာတံဂှ် ဟွံပါလုပ်ပ္ဍဲဂကောံ "မန်ဂေါ" တုဲ ပါလုပ်ပ္ဍဲဂကောံဂလာတၟောဝ်အာရိယာန်တံရောၚ်-ဟီုစဂွံရ။
           FDEA - ကၠေၚ်က္ဍဟ် "ဂကူဗၟာ ဂကူသာကျဝၚ် " ပ္ဍဲဝၚ်ဗၟာကၠာတေံချူကၠုၚ်ဟွံမွဲရ။ မွဲအခိၚ်တေံဍုၚ် "တကံၚ်"နွံကၠုၚ်၊ ယၟုဨကရာဇ်ဂှ် အဘိရာဇာ-သာ်ဝွံဗွဲမခ္ဍန်ဟေၚ် ချူကၠုၚ်ရ။ ညးတၞောဝ်ဒတောဝ်"တကံၚ်" တံ ကၠုၚ်နူမဇ္ဇျိမဒေသလေဝ်ဟွံပါ။ ဂကူဗၟာ ဂကူသာကျဝၚ်လေဝ်ဟွံပါရ။
       အ္စာဝၚ်ဗၟာမဟာသဳလဝံသ(၁၆က္ဍိုပ်ကၠံကၠာ)ကီု၊ ဥူကလာ(၁၈ က္ဍိုပ်ကၠံကၠာ)ကီု ၊ တောန်တေန်တာက်ဝန် မဟာစဳသူ(၁၈ ဗွဝ်ကၠံ) ကီု၊ ဒှ်အ္စာဝၚ်ဗၟာ ဒယှ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ဆေၚ်စပ်ကဵဝၚ် "တကံၚ်" ဂှ်အယာံမာတ်မြော်-ဓမံက်သ္ဂးရ။ ပ္ဍဲလိက်ရာဇာဝၚ်ဗကာံတၟိလေဝ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်တၞောဝ်ဒတောဝ်သၟိၚ်တကံၚ်ဟွံမွဲရ။
        စိုပ်လက်ထက်ကုၚ်ဗံၚ်(၁၉ က္ဍိုပ်ကၠံ)၊ ဟီုချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ်မ္ဂးပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ်-၁၈၂၉သၞာံဏံမှ အ္စာရာဇဝၚ်မှန်နန်တံ ဟီုကၠုၚ်ပရောဝၚ်တကံၚ်ဗွဲတြးရ။ ပရောဍုၚ်တကံၚ်ကီု၊ ပရောတၞောဝ်ဒတောဝ် သၟိၚ်တကံၚ်ကီု ဟီုကၠုၚ်ဗွဲတြးတုဲ ဝါဒ "ဂကူဗၟာ ဂကူသာကျဝၚ် " ဂှ် မံက်တိတ်ကၠုၚ်-မဒှ်ရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အ္စာရာဇဝၚ်မှန်နန်တံ ချူလဝ်ဆဆဵုဟွံသေၚ် ညံၚ်ဂွံနွံကဵုယုတ္တိဗေဒဂှ် စၞောန်ထ္ၜးလဝ်ပြကိုဟ်နိဿယ်ရ၊တကံၚ်-ညးတံနိဿယ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဍာံဍာံတေံပရောတၞောဝ်ဒတောဝ်သၟိၚ်တကံၚ် ဟွံပါရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ စိုပ်လက်ထက်ဏံမှ ဖန်ဇန်တိုန်ရာဇဝၚ်ဏံဗွဲတြးရောၚ်ဂှ် ပြာကတ်မံၚ်ရ။
          အခိၚ်ချူရာဇဝၚ်မှန်နန်ဂှ် ဒှ်အခိၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်၊ ဒှ်မံၚ်ပြသၞာဝိရောဓိတုဲ ညံၚ်ဂွံစိုပ်လတူဂကူမန်မၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဝၚ်မခိုၚ်ကၠိုက် မဍိုက်ပေၚ်ကဵုယေန်သၞာၚ်ပြဝေဏဳကဆံၚ်လှုၚ်ဂှ် ဗၟာတံသ္ဒးထွုတ်ပတိုန်ဝၚ်ကံၚ်ဗွဲတြးရ။ ဂကူမန်တံဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ်ဂကူ သာကျဝၚ်ဂှ်ဂကူပြဲတုဲ ညးတံလုပ်ထောံအဝေါၚ်ဂကူသာကျဝၚ်မှ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဝးပကဝ်ကၠေံ စိုတ်ဓါတ်ဆီနာဲဂကူမန်တံမာန်ရောၚ်မဒှ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ-အရေဝ်မ္ဂး" ဂကူဗၟာ-ဂကူသာကျဝၚ် "ဂှ် ဒှ်အရေဝ်ဇြဲကဴဝဴသတ်-သဒ္ဒတ်ဟွံမွဲတုဲ အယာံမာတ်သၠုၚ်ဝေၚ်သကေတ်ဇကုဟေၚ်ရောၚ်ဂှ် အ္စာဝၚ်တံ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ညာတ်လဝ်အဇှ်ေ ဇိုၚ်ကၞေဟ်ရာဇဝၚ်မှန်နန်ရ။
        ပ္ဍဲအရာဂကူဗၟာတံ ဂစာန်တဴညံၚ်ဂွံစိုပ်လတူဂကူမန်ဂှ် စိုပ်ခေတ်ကုၚ်ဗံၚ်ဏံမှ သ္ပကၠုၚ်ဍာ်ပလာဲဝေၚ်ကၠုၚ်ပြယာဲ ဟွံသေၚ်ရ။ နူခေတ်ဗကာံတေံလဝ် သၟိၚ်ရေတ် တက်ကၠုၚ်ပေဲါအလီ-ဂှ်ဗှ်ကေတ်ပ္ဍဲလိက်တၟံယှိုဲစိခုံ "မာန်ရ။ ဂကူမန်တံ ရှ်ေသှ်ေမံၚ်မှာထေရ်ပဝမ္မတိ၊ ဂကူပျူဂှ်ရှ်ေသှ်ေဒေဝတဴဗိသြဴ-တုဲ-"ဂွံလဝ်ပျးဒိုသ်နူညးတံညံၚ်ညံၚ်" ချူလဝ်ပ္ဍဲလိက်တၟံဂှ်ရ။သုၚ်စောဲပါဝါမှာထေရ်ဂဝမ္မတိ, ဒေဝတဴဗိသြဴတံတုဲ အုပ်ဓုပ်ကၠုၚ်ဂကူမန်တံကေုာံဂကူတိစူ(ပျူ)ရ။တက်ကၠုၚ်ဓယံက် ပရေၚ်ဘာသာဂှ် စကၠုၚ်နူဍုၚ်ဗကာံတေံရောၚ်-ဟီုစဂွံရ။
      ဂကူဗၟာကၠုၚ်နူမဇ္ဇျိမဒေသဟွံသေၚ်မ္ဂး နူလဵုညး တံကၠုၚ်ဂှ် သ္ဒးစၞောန်ထ္ၜးမာန်ရ။ ပ္ဍဲဒၞဲါဝွံယၟုဂမၠိုၚ်ဟီု ကၠုၚ်အရေဝ်ရ။ မၞိဟ်မ္ဂးဂှ်ဇိုတ်ကၠေံဒၞဲါဇိုၚ်ဇကုဟွံအးရ။ ဂၠိုၚ်ကဵုအောန် စက်ဒၞဲါဇိုၚ်သှ်ေဝက်မံၚ်ဟေၚ်ရ။ "ဇြုံကဵု ဇြုံညာတ်ဒၞဲါဇိုၚ် "ဟီုဂှ် တန်ဒှ်အဓိပ္ပါယ်ဏံရ။
       ဂကူဗၟာတံလေဝ် ဒၞဲါညးတံမံၚ်ကၠုၚ်နူတမၠာတေံဂှ် ဒၞဲါဇိုၚ်သှ်ေဝက်ကၠုၚ်ရ။ ယဝ်ရဒးထ္ၜး ဥပမာမ္ဂး ပ္ဍဲဂကူမန်ပိုယ် ဒိုသ်ပန်ဂှ် အဓိပ္ပါယ်ပြာကတ်လောန်ရ။ဒိုဟ်ဗၟံက်မ္ဂးဒၞဲါတ္ၚဲမံက်တိုန်၊ ဒိုဟ်ပလိုတ်မ္ဂးဒၞဲါတ္ၚဲပၠိုတ်စှ်ေ၊ ဒိုသ်သၠုၚ်ကျာမ္ဂး ဂၠံၚ်ကျာသၠုၚ်၊ ဒိုသ်သၟဝ်ကျာမ္ဂး ဂၠံၚ်ကျာအာ-ပြာကတ်မံၚ်ရ။ ပ္ဍဲဂကူဗၟာတံ ဒိုဟ်ပန်ဂှ် အဓိပ္ပါယ်ရနူက်ဗ္ဒန်လောန်ရ။ အဓိပ္ပါယ်ဟွံမံက်ဂတဝ်။ဂတမုခ်လပါ်တ္ၚဲတိုန်တေံညိ။ ဂတမုခ်ဇကုဂှ် "အရှေအ်"၊ လက်ကြဴဇကုဂှ် "အနံက် ၊ လပါ်တဲပုၚ် ဂှ် တံၚ် "လပါ်တဲပဲါဂှ် မြံက် " သာ်ဝွံသ္ဂးရ။ နူဂကူဗၟာ ဝိုတ်ကၠံ ကံက်သၟာန်စမ်ရံၚ်မ္ဂး အတိုၚ်လတူတေံဟေၚ် ကဵုကၠုၚ်သွဟ်ရောၚ်-မဒှ်ရ။ တၚ်ဒုဟ်ဟွံထေက်ရ။ ပ္ဍဲဘာတန်မူလလေဝ် ဗတောန်မံၚ်အတိုၚ်ဂှ်ရသေၚ် ဟာ။
           အဓိပ္ပါယ်ဒိုသ်ပန်လတူတေံဂှ် အဓိပ္ပါယ် "အရှေအ် "ကဵု "အနံက်" ဝါဒိုသ်ဂှ်နွံကဵုယုတ္တိတုဲ အဓိပ္ပါယ် "တံၚ်" ကဵု မြံက်ဝါဒိုသ်" ဂှ် ဟွံပြာကတ်ရ။ယၟုဒိုသ်(၂)ဒိုသ်ဝွံ စၞောန်ထ္ၜးလဝ် ဇာတိတိုပ်သုက်ဂကူဗၟာတံ ပေၚ်ပေၚ်ရ။ ဒၞဲါဗၟာတံမံၚ်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာတေံဂှ် ဒှ်ဍုၚ်ကြုက်ဒေသနေရတိရ။ တ္ၚဲဏံ တွဵုရးကောန်သုကော်ရ။ ညးတံယေန်သၞာၚ်ဟွံမွဲဏီတုဲ မံၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲအကြာ ဂြိုပ်ဒဵုဝိစောဝ်ရ။ ဒၞဲါမူလဒေသညးတံဂှ် တၟေၚ်တၟေၚ်တၟဟ်တၟဟ် ဝိဂှ်ဇွောဝ်မံၚ်လပါ်သၟဝ်ကျာရ။ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဝိမ္ဂးဂှ်ဇွောဝ်လပါ်သၠုၚ်ကျာဂၠိုၚ်ရ။ ဟွံသေၚ်မ္ဂးလပါ်ပလိုတ် ဟွံသေၚ်မ္ဂးလပါ်ဗၟံက် ဇွောဝ်တဴတုဲလပါ်သၟဝ်ကျာဂှ် ဇွောဝ်စအောန်ရ။ ဝိမၞုံယၟု "ဟဵုအေန်ယဵု" မူလဒေသဗၟာတံဂှ် ဟဳဇွောဝ်မံၚ်လပါ်သၟဝ်ကျာရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သၠုၚ်ကျာဂှ် ဟိုတ်နူဒဵုနွံမံၚ်တုဲ "တံၚ်" သာ်ဝွံသ္ဂးတုဲ လပါ်ၜဳဟဳဇွောဝ်စှ်ေအာဂှ် "မြံက်" သာ်ဝွံပညပ်စရ။ မြံက်ဂှ်ချူမံၚ်ပ္ဍဲလိက်တၟံ"မ္လစ်သြက်-မ္လစ်အောက်" တုဲအဓိပ္ပါယ်ဂှ် သၟဝ်ၜဳ-ၜဳလပါ်သၟဝ်-မဒှ်ရ။သရုပ်ထောံမ္ဂးလတူၜဳဂှ်ဒဵုနွံမံၚ်တုဲ "တံၚ်" လပါ်ၜဳ ဟဳဇွောဝ်စှ်ေအာဂှ် မ္လစ်အောက်/မြောက်" သာ်ဝွံ ဂွံအဓိပ္ပါယ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗၟာတံဂှ် ဂကူသာကျဝၚ်ပိၚ်ပှ်ကၠုၚ်နူ မဇ္ဇျုမဒေသဟွံသေၚ်တုဲ ဒှ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဍုၚ်ကြုက်မၞုံပ္ဍဲအကြာမုဟ်ဂြိုပ်ခၟဴ ဂစေံ သကေံကၞောတ်ၜဳ "မာချူ" မဒှ်လစှ်ေၜဳဇၞော်ဟဵု အေန်ဟဵုကေုာံဒေသ"ဗယျာန်ခရ "ရောၚ် - ဂှ် ယၟုဒိုသ် ညးတံသုၚ်စောဲမံၚ်ဂှ် လဴထ္ၜးလဝ်ကဵုဗွဲမဗိုန်ဗတ်ရ။ပဵုတုဲပြာကတ်မံၚ်ပၠန်ဂှ် ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဆီတုပ်ကဵုဗၟာ မသှ်ေမံၚ်လတူဒဵုတံဂှ် ဒဵုတ္ၚဲဏအ်ကော်စချေံ "မြာန်" ရ။ ဗၟာတံဍိုက်ချေံစောန် ပန်တ္ၚဆိုက်ဗ္ဒက်တဴရ။ ဗၟာပါမ္ဂးချေံပါရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗၟာကၠုၚ်မ္ဂး ချေံကၠုၚ်ရ- သာ်ဝွံ နကဵုဌာနူပစာ၊ သဒိသူပစာ ကော်ခဴကၠုၚ်ဂကူ ဗၟာတံ "မြန်မာ" ဒှ်ဂွံရောၚ်-အ္စာသုတေသိတံစှ်ေ စိုတ်ရ။ မြက်စာတုဲ "မြာန်"ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်တုဲ "မာ" ဟွံသေၚ်။ "ဍိုက်ချေံကြမ်တုဲ"  "မြန်မာ" မဒှ်ရ။ ဂကူဗၟာတံဂှ် ဒးဒုၚ်ဍဵုဍိုက်ကဵုဂကူကြက်တံဗွဲမလောန်တုဲ ဟွံဂွံမံၚ်ကၠုၚ်ဝိုဟ်ဝိုဟ်ရ။ စိုပ်ဍုၚ်ပိုယ်ဏံတုဲမှ ညးတံဝွံ ဇူစဗွဲတသိုခ်စိုတ်တသိုခ်ကာယအိုတ်ရ။
      ပ္ဍဲအေဒဳ-၈၃၂ ဂှ် ကောန်ပၞာန်ချောမ်ဖေအ်ယဵု ကၠုၚ်ဗတိုက်ပလီုထောံလုၚ်သိရိခေတ္တရာတုဲ ရပ်ဏာမၞိဟ်ပိလ္ၚီတုဲ ဖျေံကဵုဒၞဲါပ္ဍဲချေဝ်တုၚ်-လၟုဟ်ဍုၚ်ခေါန်မေန် တွဵုရးယူနာန်ရ။ ပ္ဍဲအေဒဳ ၈၃၅ သၞာံဂှ် ထပ်ဗတိုက်သဓီုတုဲ ထပ်ရပ်ဏာ မၞိဟ်ပိလ္ၚီပၠန် စွံပကန်လဝ် ပ္ဍဲကၞောတ်ၜဳ ဨရာဝတဳ လၟုဟ်မျေတ်ကျဳနာ ရပ်နၚ်ဂကူဗၟာတံသ္ပကောန်ပဝ်တာဒပ်အာဂတ သ္ပစရန်ဍန်ပၞာန်ရောၚ် -သ္ဂောံတီကေတ်တုဲ ကိုပ်ကၠာနူအေဒဳ-၉-က္ဍိုပ်ကၠံဂှ် ဂကူဗၟာတံဟွံဂွံဖျေံဇိုၚ်ဍုၚ်ပိုယ်ဏီဂှ်လေဝ် ပြာကတ်အာရ။ဣဝွံ……အဆက်ဒတုဲဖဵုဝၚ်မကလိဂွံနူယၟုဂမၠိုၚ်မဒှ်ရ။

၂။မန်လုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ဏံ နူဒိုဟ်လဵုရော

       အ္စာဝၚ်မန်တံဂှ် မန်ပိုယ်လုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ဏံ နူဒိုသ်သၟဝ်ကျာရောၚ်-သ္ဂးရ။ မန်တံပ္တန်ကၠုၚ်ဍုၚ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ၜဳ ယာန်သဳကြုၚ်ရောၚ်လေဝ်ဟီုရ။ အ္စာဝၚ်ဗၟာတံဂှ် မန်ပိုယ်လုပ်ကၠုၚ်နူဒိုဟ်ဗၟံက်တုဲကေၚ်မံၚ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲဒေသတွဵုရး ကာန်တုၚ်ရောၚ်-သ္ဂးအိုတ်ရ။ အ္စာဝၚ်မန်လ္ၚဵု ယိုက်ဗက်အ္စာဝၚ်ဗၟာတံတုဲ ချူဗက်အတိုၚ်လညာတ်ညးတံလေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
         တွဵုရးကာန်တုၚ်ဂှ်နွံသၠုၚ်ကျာၜဳယာန်သဳ ကြုၚ်,ဗၟံက်ဍုၚ်ဗဳယေက်နာမ်ဏီရ။ ယၟုၜဳယာန်သဳ ကျာန်ဂှ်ဒှ်မံၚ်ယၟုမန်ကီု၊ မၞိဟ်ဒေသတံဂှ် သုၚ်စောဲလဝ်ဝေါဟာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု၊ ၜဳယာန်သဳကျာန်ဂှ်နူကုန်ဒဵုတိဗက်ဟဳဇွောဝ်အာလဒေါဝ်ဍုၚ်ကြုက်ဒဵုကဵုစိုပ်ဍုၚ် ရုၚ်ဟာဲကီုတော်ရံၚ်မ္ဂးဂကူမန်စကၠုၚ်နူကာန်တုၚ်ဂှ်ဒှ်ဟွံမာန်ရ။ပ္ဍဲကာန်တုၚ်ဂှ်မံၚ်ကၠုၚ်ကီုလေဝ် ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဟီုဟွံဂွံရ။
          ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကူမန်တံဂှ် နူဒဵုသၟဝ်ကျာ လုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ပိုယ်ဏံကီု၊ ဍုၚ်ဒွါရဝတဳ(သေံ)ကီု၊ ဍုၚ်ကမ္ဗုဇကီု မဒှ်ရ။ ဒွါရဝတဳလီုတုဲမှ စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ရာမညဏံဟွံသေၚ်။ မန်ဒွါရဝတဳကေုာံမန်ရာမည (ဍုၚ်ဗၟံက်+ဍုၚ်ပလိုတ်)ဝါဍုၚ်ဝွံ မွဲဒမြိပ်ဓဝ်လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်ဇၞော်-မောဝ်ရာၚ်ဆာဲကၠုၚ်ရောၚ်ဂှ် ယၟုယၟာမန်တြေံတြဟ် ညးဂူတံ,ခါသဳတံ ထ္ၜးမံၚ်သာဓကရ။
       မွဲသာ်ပၠန် ယဝ်ရလုပ်ကၠုၚ်နူဒိုဟ်ဗၟံက်မ္ဂး တၞောဝ်ဒတောဝ်မန်မပ္တံဂကူ မုဏ္ဍဆာန်တာ(လ်)၊ခါသဳတံဂှ် ဂွံစိုပ်အာတွဵုရးအာသာမ်၊ ရးမဇ္ဇျိမဒေသတေံဟွံလောဲရ။ ယၟုကွာန်၊ ယၟုဍုၚ်၊ ယၟုဘုတ်ဘာစေတဳ မၞုံမံၚ်ပ္ဍဲလတူဍုၚ်ပိုယ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးမံၚ်ဒဒှ်ရ မန်တံစိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ဏံနူဒိုသ်သၟဝ်ကျာရ။ ကာလချိုတ်-စွံက္ဍိုပ်, ကေတ်ဏာက္ဍိုပ်လ္ပါ်သၟဝ်ကျာဂှ် ပြာကတ်မံၚ်ရ။ ဒၟါနူယၟုမန်သှ်ေဝက်မံၚ်ပ္ဍဲဒေသတံဂှ်တုဲ ဂုဏ်ဖဵုဝၚ် ပတန်ၚုဟ်ဟွံမာန် ဂမၠိုၚ် မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ရ။
       ၃။ ဂကူပျူ အခိၚ်လဵုကၠေံအာရော-
     ကြုက်တံကော်ခဴစဂကူပျူတံ "ပိယော" -(PINO)၊ မန်တံတံကော်ခဴစ "တိရ်စူလ်" ရ။ ဍုၚ်ဗဳသၞဴ ရာဇဌာနဳပျူတံဂှ် ပ္ဍဲ အေဒဳ-၅ က္ဍိုပ်ကၠံဂှ် ဖူနန်အၚ်ပါယာဗတိုက်ပလီုထောံရောၚ်-ဂှ် အ္စာဝၚ်ဗၟာတံ ထေၚ်သၠေဟ်တဴရ။ ဍုၚ်သဳရိခေတ္တရာ(ပြည်)ဂှ် ပ္ဍဲအေဒဳ (၈)က္ဍိုပ်ကၠံဂှ်သၟိၚ်ပျူလက်ကြဴအိုတ် သဳဟဝိကြမ ဂ္ဇံနန်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ လက်ထက်သၟိၚ်ဝွံ ယေန်သၞာၚ် ပျူတံဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲစိုပ်ကၞောတ်အထောတ်ရ။ သၟိၚ်သဳဟဝိကြမဂှ် ပ္ဍဲအေဒဳ-၇၁၈, စဴအာသွဝ်တုဲလက် ကြဴဏံ သၟိၚ်ပျူအဆက်ပိုတ်အာရ။ညးမွဲကဵုမွဲဟွံညဳ သကအ်ရ။ သၟိၚ်မအုပ်ဓုပ်ဂကူပျူတံသီု ဖအိုတ်ဂှ်ဟွံမွဲရ။ သၟိၚ်ဒေသညးကဵုညးဂှ်နွံမံၚ်ဏီရ။ ပ္ဍဲအေဒဳ-၈၃၂-ကာလကြုက်နန်ချံၚ်တံကၠုၚ်ဗတိုက်ဂှ် ဍုၚ်ပျူသီရိ ခေတ္တရာလီုအာရ။နူဂှ်ပတန်ဍုၚ်ဟာန်လေန်ပၠန်ရ။ ဍုၚ်ဟာန်လေန်လေဝ် ဒုၚ်ဟွံလံရ။ လ္ၚဵုဟီုကြုက်ဗ္တိုက် လ္ၚဵုဟီုပၟတ်ဒဵုဂတိုဟ်ဍုၚ်ဟာန်လေန်လီုအာရ။တော်ရံၚ်ကဵု ဂကူဗၟာတံ စိုပ်မံၚ်ဗကာံဍုၚ်ပျူတုဲ ဗၟာတံဟွံ ဗတိုဟ်-ဟီုဟွံဂွံ။
        ဂကူပျူတံဂှ် ကဵုဂကူဗၟာတုပ်တုပ်ဟီုဂှ် ဒးဗ္စာရဏာရ။ ဥပမာ-ဂကူညးဂူကဵုဂကူမန်တံ လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်(၈၀၀)သၞာံတေံဒှ်ကၠုၚ်မွဲဂကူဓဝ်ကီုလေဝ် လၟုဟ်ဟွံကၠိုဟ်အရေဝ်ညးသကံရ။ ဂကူဗၟာကဵုဂကူပျူတံဂှ် ဒှ်ဂကောံ တိဗက်တဝ်ပါမေန်တုဲ အရေဝ်တုပ်-ဟီုဟွံဂွံ။ ကရေၚ်ကဵုကချေၚ်တံလေဝ် အ္စာတံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲဂကောံတိဗက်တဝ်ပါမေန်ကီုရ။ ရ မျှာၚ်ညးတံ ပဲါနူဟွံတုပ်ကဵုဗၟာတံ သက်သက်ရ။ ရ မျှာၚ်ညးတံ ပဲါနူဟွံတုပ်ကဵုဗၟာတံဂှ် ကြပ်မံၚ်ကဵုမန်တဴဏီရ။ နူစတမ်တေံ ပျူကဵုဗၟာတံ ဟီအရေဝ်တုပ်ကဵုဒှ်ကၠာရ။ ပြဆာဲမံၚ်ညးသကံပွိုၚ်(၉၀၀)သၞာံတုဲအခိၚ်တေံ ဂၠံၚ်ဆက်ဆောံ ဟွံမွဲတုဲ အရေဝ်ဂွံဆက်တုပ်အာပၠန် အခေါၚ်အောန်လောန်ရ။
         အ္စာဝၚ်ဗၟာတံချူမ္ဂး ဂကူပျူတံဂွံကၠက်ဂှ် ဗဝ်စုတ်ဒုဟ်လတူမန်,ခမေန်,ကြုက်တံရ။ ဆဂး-ဒၞါဲဍုၚ်ပျူတံဂှ် ဂကူဗၟာတံဂ္ဇံလဝ်ဂှ် ရုပ်ရဴပရေံမံၚ်ရ။ မန်ဂွံၚိတ်ပျူတံဂှ်လ္ပဟီုဏီ၊ အခိၚ်ပျူတံကၠက်အာဂှ် မန်တံနွံကဵုဍုၚ်ဟွံသေၚ်ရ။ နွံမံၚ်သၟဝ်တဲဗၟာတုဲ ညံၚ်ဂကူဇကု ဟွံဂွံကၠက်အာဂှ် ဒးရုန်ဂစာန်မံၚ် ဟွံသံက်သာလးလးဂှ် ဇၟာပ်ညးအဲမတ်တၟးမံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။ ဂကူပျူတံဂှ် ကၠအ်အာပ္ဍဲတဲဗၟာတံတုဲ တာလျိုၚ်ပ္ဍဲမန်,ခမေန်,ကြုက်တံဟွံမွဲရ။
        ဂကူမန်ကဵုပျူတံ ဒှ်ကၠုၚ်ပၞာန်မွဲလှ်ေဟွံဆဵုရ။ကာလပၞာန်ကြုက်တံ+ခမေန်တံဓလဵုခၞံၚ် ကၠုၚ်ပၠံၚ်တိဍာ်မ္ဂး မန်ကဵုပျူတံ တံၚ်တဲညဳသာတုဲ စဵုဒၞါကၠုၚ်တိဍာ်ဇကုအိုတ်ရ။ အတိုၚ်အ္စာဝၚ်ဗၟာတံဟီု-ပျူတံဖေက်ဘဲမန်တုဲပြံၚ်တိုန်အာလပါ်ယှိုဝ်ဗဝ်တေံဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ရ။မူဟိုတ်ရောမ္ဂး ပ္ဍဲအေဒဳ ၈၃၂ သၞာံဂှ်ဍုၚ်သဓီုလေဝ် ဒၟါနူလီုအာကီုမဒှ်ရ။ ဒၟါနူဘဲပၞာန်ကြုက်တံတုဲ ပျူတံမွဲဓဝ်ဟွံသေၚ် ဒးပြံၚ်ဍုၚ် မန်တံလေဝ်ဒးပြံၚ်ဍုၚ်ကီုရ။
       ပျူတံဂှ် ဍုၚ်ဗိသၞဴလဵု စိုပ်သိရိခေတ္တရာ၊ သိရိခေတ္တရာလီု စိုပ်ဟာန်လေန်(ဟာန်လေန်ဂှ်နွံမံၚ်ဒိုဟ်ဂၞဲ ဍုၚ်ယှိုက်ဗဝ်(၁၁)တိုၚ်ရ)မဒှ်ရ။ မန်တံဂှ် ပထမသဓီုလဵု-စိုပ်သဓီုဒုတိယ၊ သဓီုဒုတိယလီု-စိုပ်သဓီုတတိယ၊ (ပထမသဓီုကဵု တတိယသဓီုဂှ် သဓီုလၟုဟ်ဝွံရ။ ဒုတိယသဓီုဂှ် နွံဇိုၚ်ဒဵုကေလာသရောၚ်-အ္စာတံသ္ဂးရ။)မဒှ်ရ။ မန်ကဵုပျူတံ ဟွံတၟေၚ်ညးသကအ်ရ။ ဂကူမန်ကဵုပျူဒဒှ်ရညိသာမံၚ်ညးသကံဂှ် ယၟုယၟာကပေါတ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ထ္ၜးမံၚ်သက်သိရ။
        စိုပ်လက်ထက်သၟိၚ်ဗၟာအနူရုဒ္ဒ (အနာဝ်ရထာ)ဂှ် သဓီုလေဝ်လီုအာတုဲ စှ်ေအာသၟဝ်တဲဗၟာ ညံၚ်ရဴပျူတံကီုရ။ မန်ကဵုပျူဘဝတုပ်ရ။ သၟိၚ်အနဝ်ရထာဂှ်နူ AD-1044-စိုပ်-AD-1077သ္ပသၟိၚ်ရ။ သၟိၚ်ဗကာံလက်ကြဴအိုတ်ဂှ် သၟိၚ်ပေက်ကြုက်(AD-1256-1287)မဒှ်ရ။ခေတ်ဗကာံဂှ် ပွိုၚ်-234သၞာံတန်တဴကၠုၚ်ရ။ ဂကူပျူတံဂှ် ဒဵုကဵုစိုပ် AD-1248ဟွံကၠက်ဏီရ။ပ္ဍဲလိက်တၟံညံၚ်ယျၚ်ကျိတမိ မချူကှ်ေလဝ် AD-1233ဂှ် ယၟုဂကူပျူ,ဂကူမန်တံပါမံၚ်တုဲ ဒဵုကဵုအခိၚ်ဏံ ဂကူပျူတံနွံမံၚ်ဏီရောၚ်ဂှ် ပြာကတ်အာရ။ ဂကူပျူတံ နန်ကၠေံအာပွိုၚ်(၄၀၀)သၞာံပြၚ်ပြၚ်တုဲမှ ဂကူကၠက်အာရောၚ်မဒှ်ရ။ဂကူမန်တံဂှ် စိုပ်လက်ထက် သၟိၚ်ပေက်ကြုက်မှ ဂွံတိတ်ဗၠးနူသၟဝ်တဲဗၟာရ။
       ဒၟါနူဆဵုယၟု ကမၠောန်မောၚ်မပျူတံပ္ဍဲလိက်တၟံတုဲ အခိၚ်ပျူတံကၠေံအာကီု၊ ကၠေံအာပ္ဍဲတဲညးလဵုကီု၊ ညးဂှ်ၚိတ်ထောံကီု  တြးဇာဥာဏ်တုဲ ညးကဝ်တံတော်ဆဒးအာရ။ ဂကူမွဲမွဲကၠေံကၠက်အာဂှ် မွဲတ္ၚဲဓဝ်မွဲဗတံဓၚ်ဟွံသေၚ်။ ကၠေံကၠက်အာသိုက်သိုက်ရောၚ်။ညးမၚိတ်တံဂှ် ဖျေံလဝ်ဂွန်တုဲ ဖန်ၚိတ်အာညံၚ်ရဴကၠန်ရောၚ်ဂှ် ယၟုကမၠောန်မောၚ်မပျူတံဂှ် ကဵုမံၚ်သတိကဵုပိုယ်ရ။တၚ်ယၟုမန်ညိမန်-
            အ္စာသုတေသနတံဂွံရုပ်ကျာ်ပရမံ ခေတ်အနဝ်ရထာချူလဝ်လိက်ပျူမွဲ၊ အ္စာချူဂှ်ယၟုမန်။ၜိုန်ရတၚ်လဝ်ယၟုမန်မ္ဂး။ "သီရိဗညာနော "ကီုလေဝ် ဂကူပျူတန်ဒှ်ရ။ ပ္ဍဲထွာဲတေံ ဂွံရုပ်ကျာ်ပရမံၜါ ခေတ်သၟိၚ်ကျာန်ယျေတ် ချူလဝ်လိက်မန်၊ အ္စာချူလဝ်ယၟုမန်သီုၜါ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ်-ဆဵုလိက်မန်ပ္ဍဲထွာဲတုဲ ဂကူမန်စိုပ်ထွာဲရ-ဟီုဟွံဂွံသာ်ဝွံ အ္စာဝၚ်ဗၟာ သဝ်လူသွးရ။ 
      မန်ခေတ်ဗကာံတေံ တၚ်လဝ်ယၟုမန်ဖိုဟ် ဒးဒုၚ်ထောံ ဂကူပျူ။ ရးတနၚ်္သီတေံယၟုကွာန်မန်နွံပြာကတ်မံၚ်ဖိုဟ် ဒးဒုၚ်ထေၚ်မန်တံဟွံကေၚ်မံၚ်ရ။ အရေဝ်ဏအ်ဒှ်ဟွံဒှ်စွံလဝ်ကၠာတုဲမန်ပိုယ်ခေတ်ဏံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ယၟုမန်ဟွံတၚ်၊ လိက်မန်ဟွံလေပ်တံဂှ် ဂတဏံ(၁၀၀၀)သၞာံပၠန်မ္ဂးအ္စာသုတေသနတံ စုတ်စရၚ်ပ္ဍဲဂကူလဵုထေၚ်ရောၚ်။ ဘာမန်လ္ၚဵု၊ ကွာန်မန်လ္ၚဵု အတိုၚ်ယၟုမန်ဂှ်ဟွံချူ၊ ကၠာဲထောံဘာသာတုဲ ချူမံၚ်တံဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲဘာတံဂှ် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ် မူရဴဂကူလဵုမွဲမံၚ်ကၠုၚ်-အ္စာသုတေသနတံထေၚ်ရောၚ်။ ဥပမာ- "ဘာဇၞော်" ဂှ် ကၠာဲထောံ "ဘုရာကြီးကျောင်း"တုဲ ချူဟွံထေက်။"ဘာကျိုက်၊ဇနော"- သာ်ဝွံသ္ဒးချူအတိုၚ်ယၟုမန်ဂှ်ရ။
       လိက်မန်ဂှ်နူလက်ထက်အနဝ်ရထာစိုပ်လက်ထက်အလံၚ်စိသူ-ပွိုၚ် (၁၀၀)သၞာံဍောတ်ဍောတ် သုၚ်စောဲကၠုၚ်ပ္ဍဲနန်ဗကာံရ။ အမာတ်ဒဴဗညာမန်ဗၟာဟွံရုဲ သ္ဒးလေပ်လိက်မန်ရ။ ၜိုန်ရဒးဗတောန် လိက်မန်ကီုလေဝ် ဗၟာတံ ဒုၚ်ယၟုမန်ဟွံသေၚ်ရ။ တ္ၚဲဏံဂကူမန် ရဲဟွံလေပ်အရေဝ်မန်တံဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဟွံလေပ်အရေဝ်မန်တုဲ ဟွံဒုၚ်ယၟုမန်ဂှ် သ္ဒးအမ်သဝ်ရ။ ယၟုဍေံဂှ်လေဝ်ယၟုမန်ဟွံတၚ်လဝ်၊ အရေဝ်မန်လေဝ် ဟွံဗတောန်လဝ်ကဵုဍေံ၊ လိက်မန်ဂှ်သ္ၚောဲ၊ ကောန်ၚာ်ဗီုဏံဍေံထေၚ်ဍေံဂကူမန်ဟွံသေၚ်ဂှ် ဗျိဟွံထေက်ရ။
       ပ္ဍဲအိန်ထံၚ်မၞုံကဵုပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်လ္ၚဵု မဍုက်ကေဝ်မံၚ်ကေုာံ ညးမချူလိက်ဏံဝွံ ညးတံသုၚ်စောဲယၟုမန်အလုံသ္ၚိရ။ကောန်ညးတံ ဟီုအရေဝ်မန်ဂွံသီုဖအိုတ်ဟွံသေၚ်ကီုလေဝ် "အာဲဂကူမန်" သာ်ဝွံဍေံတံ ဂံၚ်ဒုၚ်ယၟုသီုဖအိုတ်ရ။ ဒၟါနူဟွံလေပ်လိက်မန်,ဟွံလေပ်အရေဝ်မန်တုဲ ဟွံဒှ်ဂကူမန်ဂှ်အဓိပ္ပါယ်ဟွံမွဲရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်လက်တေန်အမေရိကာန်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံဂှ် အရေဝ်,လိက်ပတ်ညးတံကၠေံအာပ္ဍဲအကြာဘာသာကဵုလဵုနဳကီုလေဝ် ယၟုဂကူညးတံ ညးတံဟွံကၠဟ်။ စိုပ်မွဲတ္ၚဲညးတံဟွံကၠဟ်။ စိုပ်မွဲတ္ၚဲညးတံဂွံဗၠးၜးရ။
          ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲဏံ ဂကူမန်တံ ထေက်ကဵုဒးစွံသတိအိုတ်ရ။ ၜိုတ်လဵုဒှ်ဒှ် ယၟုဇကုကီု၊ ယၟုဒေသဇကုကီု၊ ယၟုမန် သ္ဒးဒှ်ရ။ ဂွံဆဵုညးယၟုကၠာဲမံၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဒးကဵုလညာတ်ထေက်ရ။ ဒးသောၚ်ကလးၚုဟ်မးယၟုထေက်ရ။ "ဂကူမန်ဂှ် ဂျိုၚ်မံၚ်ကဵုယၟုမန်မွဲမရောၚ်"ဂှ် ဒးကဵုသမ္တီထေက်ရ။ သ္ၚိဌာန်ဇကုဘုတ်ဘာဇကု၊ ကောန်ဇကု ကောန်ကွးဇကုတံဂှ် ဒးခုတ်ခဴကၟုမန်ထေက်ရ။ အယာံမာတ်မိ,နာဲမိမံၚ်ဂတဂှ်မွဲမဓဝ် ဟွံရုမ်ဂပ်ဏီဂှ် သ္ဒးကဵုပညာထေက်ရ။
        ကၟိန်ဍုၚ်ပိုယ်ဝွံဒက်ပတန်လဝ်နကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုသာ်အရံၚ် ဇကုအပိုၚ်ဂှ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်အိုတ်ရ။သွက်ဂွံကယျိုၚ်ကယျဝ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်ဂကူမန်တံ ဟွံဒးပြံၚ်သာ်ရ။ နကဵုသာ်အရံၚ်ဇကုအပိုၚ်ဂှ်ဟေၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မ္ဂး ကၟိန်ဍုၚ်လေဝ်တန်ဂကူပိုယ်,တွဵုရးပိုယ်လေဝ်တန်အာမာန်ရောၚ်။ နကဵုသာ်အရံၚ်မန်မတွံဂး လိက်ပတ်ဘာသာ,သာသနာ,ပညာဂကူမန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်အာကၟိန်ဍုၚ်ထေက်ရ။ နကဵုယၟုမန်ဂှ် ဒက်ပတန်အာဝၚ်ဘဝကောန်ဂကူဇကုပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဏံထေက်ရ။ လက်ကြဴအိုတ်ဂှ် ညံၚ်ရဴစေဝ်ပၞောန်မရနုက်ကဵုပန် ဒှ်မံၚ်ဒတန်ပ္ဍဲမဂ္ဂဇြေန်မန်လဂံါအာဇာနဲကီု ဇၟာပ်ဂကောံမဂ္ဂဇြေန်မန် သ္ပဒတန်စေဝ်ပၞောန်ဝွံထေက်ရ။
         
                ✍   ရာမည-မာံဝါန်ၛာဲ✍
                ကွာန်ကအ်သိုခ်
     သၞောဝ်စိုပ်တွဵုရး ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဏံမ္ဂး "မွဲတ္ၚဲဂကူမပဒတဴ ပ္ဍဲတွဵုရး ဒၞာဲတံဂှ်တံဂှ် အာတ်မိက်ကၠုၚ် မိက်သၠာဲယၟုတွဵုရးမ္ဂး သၠာဲကဵုမာန်ရောၚ်" ရံၚ်ကဵုပိုဒ်ဏံတုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးမန် မၞိဟ်ဟီုအရေဝ်မန် အောန်အာမ္ဂး ယၟုမ္ဂး "တွဵုရးဍုၚ်မန် " ဂှ် ပြံၚ်လှာဲအာ ယၟုတၞဟ်မာန်ရောၚ်၊ စွံသတိကဵုဇၞော်ညိ။