ညးမၚ်မွဲအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်

စုတ် လေန်ဂမၠိုင်
နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ
ဆေၚ်စပ်ကဵုညးမၚ်မွဲအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်
အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ချူသွက်ဘာသာမန်
မခၞံဗဒှ် ၅၃/၁၄၄
မပဒတန် ဂိတုမာတ် ၁၉၉၉
ဒတန် သွက်ဂွံသၠုၚ်ပတိုန်မၚ် မွဲဂၠးကဝ်
ညးမချူ Draft Committee[lower-alpha     ၁]
တင်ရန်တၟအ် မၚ်မွဲအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်

တၚ် တုပ်စိုတ်သဘၚ်သဳကၠဳနာနာ ၅၃/၁၄၄

(A/RES/၅၃/၁၄၄) ဂိတုမာတ် ၁၉၉၉ လိက်လလောၚ်တြး အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်၊ ဂကောံဂမၠိုၚ်၊ အဝဲလစှေ်ပွဳဗွိုၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ပွမကေတ်လျိုၚ် သွက်ဂွံသၠုၚ်ပတိုန် ကေုာံ သွက်ဂွံစဵုဒၞာ အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးသဇိုၚ် ကၟိန်ဍုၚ်လတူဂၠးကဝ်ဂမၠိုၚ် [၁]သ္ပလဝ်သမ္တီ

လိက်လလောၚ်တြး သွက်ဂွံသၠုၚ်ပတိုန်မၚ် မွဲဂၠးကဝ်သ္ပသမ္တီ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကုအ ခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လတူအခေါၚ်အရာ ကုပွမဂိုၚ်ကေတ်ဝတ်တာလျိုၚ် ပူုဂဵုဂမၠိုၚ်၊ ဂကောံဂမၠိုၚ် ကေုာံ ဂကောံဗွိုၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်

တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ် ၅၃/၁၄၄ သဘၚ်သဳကၠဳနာနာ ကုလသမဂ္ဂ၊ ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ(၉) သၞာံ (၁၉၉၈)[၂] သဘၚ်သဳကၠဳနာနာ ပွမကလေၚ်ပခိုၚ်ပတိုန် တၚ်ကိစ္စဇၞော် ပွမဒ္ဂေတ်ဗက် ရန်တၟံ စေဝ်ပၞောန် လိက်ပဋိညာဉ် ကုလသမဂ္ဂ သွက်ဂွံစဵုဒၞာ ဇၞော်ပၟဝ်ပတိုန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးသဇိုၚ် သွက်မၞိဟ်မၞုံအပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ် လတူဂၠးကဝ်အိုဿ ပွမကလေၚ်ပခိုၚ်ပတိုန် တၚ်ကိစ္စဇၞော် မပ္တံကဵု ပရေၚ်ပတိတ်ဇြဟတ်သဇိုၚ် ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ ကေုာံ ပွမကလေၚ်ပခိုၚ်ပတိုန် တၚ်ကိစ္စဇၞော် မပ္တံကဵု ပွမဒုၚ်တဲ ဒ္ဂေတ်ဗက် စေဝ်ပၞောန်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်သအာၚ် အပ္ဍဲကုလသမဂ္ဂ၊ ပ္ဍဲဒေသမဆေၚ်စပ် သွက်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ

အပ္ဍဲကုလသမဂ္ဂ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ရှေ်သှေ် ဒ္ဂေတ်ဗက် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးသဇိုၚ် အတိုၚ်တၞးတောဲ ၂၂၀၀ A (XXI) လိက်လလောၚ်တြး အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ လိက်ကသုက် ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ

  • ပွမကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ် ဝတ်တာလျိုၚ်မဇြိုဟ်နက် ကောန်ဂကောံ နူပွဳဗွိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ မဒးဖဍိုက်ဗပေၚ် အလဵုပူဂိုလ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး နကဵုဂကောံ သွက်ဂွံဇၞော်ပၟဝ်ပတိုန် ပရေၚ်ရှေ်သှေ်
  • အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးသဇိုၚ် ဟွံမွဲကဵုပရေၚ်ပါ်ပဲါ ဂကူ၊ ဖျုန်၊ လိၚ်၊ အရေဝ်၊ ဘာသာရှေ်သှေ်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် (ဟွံ)
  • ဆေၚ်စပ်ကဵုလညာတ်သအာၚ်၊ ပရေၚ်ကောန်ဂကူ (ဟွံ) တမ်ရိုဟ်မၞိဟ်၊ ပရေၚ်ပိုၚ်ပြဳပိုန်ဒြပ်၊ ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴ (ဟွံ) တၚ်သမ္တီသအာၚ် ကေုာံ ပွမကလေၚ်ပခိုၚ်ပတိုန်
  • တၚ်ကိစ္စဇၞော် ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ သွက်ဂွံဖဍိုက်ဗပေၚ်ဝတ်တာလျိုၚ် အတိုၚ်လိက်ပဋိညာဉ်
  • ပွမကဵုပညာ အခန်ကဏ္ဍကိစ္စဇၞော် လၞိန်ဗပိန် ပရေၚ်ပကီုပရာပ် လတူပရေၚ် ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ
  • ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် ကေုာံ ၚုဟ်မးကမၠောန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်၊ ပွမပါလုပ်လးတြး ပ္ဍဲကဵုဂကောံဂမၠိုၚ်၊ အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜး သဇိုၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။
  • သအာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပွမကဵုပညာ အခန်ကဏ္ဍကိစ္စဇၞော် မပ္တံကဵု အခေါၚ်အရာဇၟာပ်ပ်မၞိဟ် သွက်ပရေၚ်ဆက်ဆောံကဵုညးဂမၠိုၚ်၊ ပရေၚ်ပကီုပရာပ် မံက်မံက်ဂတဝ်ဂတဝ်၊ ပွမသၠဲတိဍာ်၊ သီတိဍာ်၊ ပွမဘပဠ ပရေၚ်ဂီုကၠီုတိဍာ် (ဟွံ) ပရေၚ်ညးသၟဟ်ကၟိန်ဍုၚ်၊ ပွမကယျာန်တးပဲါ သွက်ဂွံသ္ပသမ္တီကဵု အခေါၚ်အုပ်ဓုပ်ညးကဵုညး ကေုာံ သွက်ဂွံကလိဂွံ အခေါၚ်ကၠောန်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ် လ္တူပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ကေုာံ တမ်ရိုဟ်သဘာဝ ပွမစွံသတိ ပရေၚ်လီုလာ် သၠးအခေါၚ်ဟွံဂွံ ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကေုာံ ပရေၚ်ဂီုကၠီု ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ မပါလုပ်သီုမဒ္ဂေတ်ဗက် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးသဇိုၚ်၊ ပရေၚ်ဆက်ဆောံ အကြာပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကေုာံ ပရေၚ်ဂီုကၠီု ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ
  • အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးသဇိုၚ်တံဂှ် မဒှ်အရာမဆေၚ်စပ်ကဵု မၞိဟ်အိုဿီု၊ မပါ်ပရးပတိတ်ဟွံဂွံ၊

မဗဒဗဒဲါဂတးဂတန်၊ မဆက်စပ်မံၚ်ရောၚ်ဂှ် ကလေၚ်ဟီုပံက်ထ္ၜးကဵုရောၚ် မဒှ်တုဲ ပ္ဍဲအရာဓမံက်ရုပ်ရဴ အခေါၚ်အရာဂှ် အခေါၚ်ဗၠးၜးဂှ်မ္ဂး ဟွံဗက်အဂတိမွဲသာ် မဒးရေၚ်တၠုၚ်အာ ညံၚ်ဂွံဇှၞော်မောဝ် နကဵုအစဳအဇန် ဗဗွဲထေက်ကြိုက်ထေက်ရ။[၃]

ပရေင်ဝင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

Background[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ပွမကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ် ပရေၚ်ကေတ်တာလျိုၚ် ကေုာံ တာလျိုၚ်အဓိက သွက်ဂွံစဵုဒၞာ သၠုၚ်ပတိုန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးသဇိုၚ် မဆက်စပ်မံၚ်ကဵုကၟိန်ဍုၚ် ပွမသ္ပသမ္တီ အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ ပရေၚ်ကေတ်တာလျိုၚ် မၞိဟ်၊ ဂကောံ သွက်ဂွံရီုဗၚ် ကဵုဇြဟတ် ကေုာံ ရှေ်သှေ်ဒ္ဂေတ်ဗက် သွက်ဗဟုသုတ ဆေၚ်စပ်ကဵု အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးသဇိုၚ် မၞုံအပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်၊[၄][၅]

ကၟိန်ဍုၚ်နာနာတံ ဂွံလှုၚ်တိုန် လိက်လလောၚ်တြး ဆေၚ်စပ်ကဵု ညးမၚ်မွဲအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲ(၁၉၉၈)သၞာံ၊ ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ(၉)ဂှ် ဓမံက်ထ္ၜးစဳပျးလဝ် နူသဘၚ်သဳကၠဳနာနာ ကုလသမဂ္ဂရ။[၆] ဇၟာပ်ပ်မၞိဟ်ဝွံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကေုာံ အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် အဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ကီု၊ အဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂ မၠိုၚ်(နာနာ)ကီု အခေါၚ်သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်သၠုၚ် ပတိုန်၊ အခေါၚ်မၚ်မွဲ ကေုာံ အခေါၚ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ဍိုက်က် ပေၚ်ၚ်ဂှ် နကဵုပူဂဵုမွဲကီုဒှ်၊[၇] ပံၚ်တောဲကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ် ဒးဂွံမာန်ဍာံဍာံရ။

ပ္ဍဲပရေၚ်မၞိဟ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဇၟာပ်အလဵုအသဳဝွံ သွက်ဂွံမၚ်မွဲ၊ သၠုၚ်ပတိုန်၊ ရေၚ်တၠုၚ်ဓမံက်ရုပ်ရဴ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကေုာံ အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဝတ်တာလျိုၚ်နွံရ။ ဟိုတ်သာ်ဝွံတုဲ ပ္ဍဲပရေၚ်မၞိဟ်၊ [၈] ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ ပ္ဍဲပရေၚ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် အဆံၚ်နွံပၟိက်ယၚ်အကာဲအရာ သွက်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒးရေၚ်တၠုၚ်သ္ဂုတ် သွာတ်ကဵုရ။

အလဵုအသဳဝွံ ဇၟာပ်ညးမၞုံသၟဝ်အဝဵုအာဏာကၟိန်ဍုၚ်တံသီုဖ အိုတ် နကဵုပူဂဵုကီုဒှ်၊ နကဵုပံၚ် ကောံကီုဒှ် သွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်

အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး

ဍိုက်က်ပေၚ်ပေၚ်မာန်ဂှ် ဒးရေၚ် တၠုၚ်မၚ်မွဲ

နကဵုသၞောဝ်ဥပဒေရ။

ဇၟာပ်အလဵုအသဳဝွံ သွက်ဂွံဒုၚ်လျိုၚ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးစၞောန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကဵုလိက် လလောၚ်တြးလၟုဟ်မာန်ဂှ် နွံပၟိက်ကဵုပွမဖန်ဗဒှ်ကဵုသၞောဝ်၊

ပွမအုပ်ဓုပ်ကောပ်ကာဲ ကေုာံ အဆံၚ်ကမၠောန်

တၞဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဒးရေၚ်တၠုၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ကဵုရ။

သၞောဝ်ဥပဒေအပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒးကိတ်ညဳကဵုတၚ်နၚ် မပါလုပ်မံၚ် ပ္ဍဲလိက်ပဋိဉာဏ် ကုလသမဂ္ဂရ။ သၟာၚ်နူဂှ်ပၠန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ဆေၚ်စပ်ကဵုဝတ်တာလျိုၚ် ကၟိန်ဍုၚ်တၞဟ်ဂ မၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဒးကိတ်ညဳကဵု အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ယၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဝွံရ။[၉]

ယၚ်သၞောဝ်ဥ ပဒေဂမၠိုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ကေုာံ သွက်ဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴ အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကုသဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ဂမၠိုၚ်မာန်ဂှ် ဒးဒှ်သဇိုၚ်ဆေၚ်စပ်ကဵု ခၞံသၞောဝ်ဥပဒေ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဝွံရောၚ်။ ပ္ဍဲဓမံက်ရုပ်ရဴ အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးစၞောန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြးလၟုဟ်ဂှ်မ္ဂး ယၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံ သၠုၚ်တိုန်၊ သွက်ဂွံမၚ်မွဲ ကေုာံ သွက်ဂွံစိုပ်တရဴမာန်ဂှ် နကဵုအလဵုအသဳမွဲ ဒးရေၚ်တၠုၚ် ကဵုကမၠောန်ဓါန်ဂတရ။[၁၀]

အသဳဟွံသေၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

လိက်လလောၚ်တြးလၟုဟ်ဏံဝွံ နကဵုတၚ်ရန်တၟံ သုၚ်စောဲဟွံဗဗွဲဓဝ် ဟွံဓဝ်ဍာံ[၁၁] (ဝါ) ဒစဵုဒစးမံၚ် တၚ်နၚ်မပါလုပ် ပ္ဍဲလိက်ပဋိဉာဏ် [၁၂]ကုလသမဂ္ဂ (ဝါ) ထိၚ်ဒဝ်ပိုၚ်ခြာ လိက်လလောၚ်တြး အခေါၚ်အ ရာမၞိဟ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်၊ လိက်ကသုက်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ကၟိ [၁၃]

န်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်၊ [၁၄] လိက်ကသုက်ဆေၚ် စပ်ကဵု အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး သုၚ်စောဲဟွံဂွံရ။ ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ သွက်ဂွံမၚ်မွဲ ကေုာံ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပတိုန်အေခါၚ်အရာမၞိဟ် ကုသဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးမာန်ဂှ် ပ္ဍဲကဆံၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ကီုဒှ်၊ ကဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီုဂှ် နကဵုပူဂဵုကီု၊ နပံၚ်တောဲကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ် (က) အခေါၚ်ဆဵုဂဗ၊ ကောံဓရီု ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်၊ (ခ) အခေါၚ်ပါလုပ်ချဳဒရာၚ်၊ ကေုာံ

အခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဂကောံဂမၠိုၚ်၊[၁၅]

ဂကောံအလဵုအသဳဟွံသေၚ်ဂမၠိုၚ်၊[၁၆] အခေါၚ်ဆက်စၠောံကဵု ဂကောံဒက်ပ္တန်လဝ်ဆေၚ်စပ်ကု ဂကောံအလဵုအသဳဂမၠိုၚ်၊ ဂကောံအလဵုအသဳ

ဟွံသေၚ်ဂမၠိုၚ်ကီုနွံရ။[၁၃] ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ နကဵုပူဂဵုမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ် (က) ပရိုၚ်ဆေၚ်စပ်ကဵု အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ်တံဂှ် အခေါၚ်ဂွံတီ၊ အခေါၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ အခေါၚ်ဒုၚ်တဲဂိုၚ်ဒေပ်နွံရ။ ယၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကုအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ သာ်လဵုဇီုက ပိုက်မံၚ် ပ္ဍဲအုပ်ဓုပ်ကောပ်ကာဲ၊ ပရေၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်သၞောဝ် ကေုာံ ပေ ရၚ်ခၞံသၞောဝ် ဥပဒေကၟိန်ဍုၚ်တံဂှ် အခေါၚ် တီကေတ် မာန်နွံရ။ (ခ) ဗီုဓမံက်ထ္ၜးလဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ဆေၚ်စပ်ကဵု[၁၇]ပ္ဍဲလိက်ကသုက် ကၟိန်ဍုၚ်တၞဟ်သၟာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ လညာတ်ဆေၚ်စပ် ကုသဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ်၊ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ဗဟုသုတဂမၠိုၚ်တံဂှ် အခေါၚ် တက်ပတိတ်၊ အခေါၚ်ပတိုန်ထ္ၜး၊ အခေါၚ်တရး ဗွဲမ သၠးပွးနွံရ။ [၁၈]

ဍုင်ပရေင်ဒှ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်

ပရင်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်၄၈ဍုင်[၁၉]

ၜ ^ နကဵုသၞောဝ်ဥပဒေကီုဒှ်၊ နကဵုဘဝနတဲကီုဒှ်၊

ဆေၚ်စပ်ကဵု သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကေုာံ အခေါၚ်အရာ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် အခေါၚ်ကတ်လ္ၚတ်၊ အခေါၚ်ချပ်ဓရီု ကေုာံ အခေါၚ်ရပ်စပ်ရေၚ်တၠုၚ် နကဵုလညာတ် ဇကုဂ မၠိုၚ်နွံရ။ တုဲပၠန် နကဵုနဲကဲ ထေက်ကြိုက်တၞဟ်ဂမၠိုၚ် ညံၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အာ ရီုဂွံလုပ်ဂှ်လေဝ် အခေါၚ်ကၠောန်နွံရ။[၂၀]

အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်၈ဍုင်[၁၉]

အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဆောဝ်လအ်ၜါဍုင်

ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ နကဵုညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်တောဲကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ အခေါၚ်ဖန်ဗဒှ်၊ အခေါၚ်ချပ်ဓရီု လညာတ်တၟိ၊ မူဝါဒတၟိ ဆေၚ်စပ်ကဵု အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်နွံတုဲ ညးတၞဟ်ညံၚ်ဂွံဒုၚ်တဲ ယၚ်လညာတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် အခေါၚ် ဟီုဂး ကဵုဇြဟတ်နွံရ။

တ္ဍဲဒှ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ ဟွံမွဲကဵု ပွမပါ်ခြာဍဵုဍိုက် အပ္ဍဲကဵုအလဵုအသဳညးတံတုဲ ပ္ဍဲကိစ္စပရေၚ်ညး

ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် အခေါၚ်ပါလုပ် ဍိုက်က်ပေၚ်ပေၚ်နွံရ။[၂၁]

လဍဳလယတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ပ္ဍဲစါၚ်ဍေဝ်လိက်

ပ္ဍဲအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂှ်ု ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်တောဲကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ ပွမပါ်ပဲါကဵုကသပ် ဆေၚ်စပ်ကု ပရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် [၂၂]အခေါၚ်ပတိုန်ထ္ၜးကဵု ဌာနအလဵုအသဳဂမၠိုၚ်၊ ကေုာံ ဂကောံဂမၠိုၚ်တံနွံရ။ ပတိုန် ထ္ၜးသာ်ဂှ်ဝွံ ရန်တၟံကမၠောန်ဂကောံဂမၠိုၚ် [၂၃]သွက်ဂွံတဴတက်ခိုဟ်တိုန် မဒှ်ရ။ သၟာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်ဂွံစွံသတိ လညာတ်ပလာပ်ပထုဲတာဒၞာ သာ်လဵုဒှ်ဒှ် အပ္ဍဲကဵု ပရေၚ်သ္ပစၟတ်သမ္တီ၊ ပရေၚ်မၚ်မွဲ ကေုာံ ပရေၚ်တဴတက် သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးကဵု အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်

ရန်တၟံလဝ်ရ။ [၂၄]

ကာလဓမံက်ရပ်ရဴ အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ်ကီု၊ မပါလုပ်သီုကီုကဵု ပရေၚ်မၚ်မွဲ တဴတက်သၠုၚ်ပတိုန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် အတိုၚ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြးဏံဂှ် ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵု ညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ် ဒးဒုၚ်ဖံက်ပကဝ် အခေါၚ်အရာမ္ဂး အခေါၚ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ၚုဟ်မးဒးဒုၚ်ဂိလဝ်ကီု၊ အခေါၚ်စဵုဒၞာ

နူအကာဲအရာ ဒးဒုၚ်ဖံက်ပကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်နွံရ

ဇၟာပ်ညးဒးဒုၚ်ဖံက်ပကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ နကဵုအရီုအဗၚ် ပုဂဵုမွဲမွဲဒှ်ဒှ်၊ ညးလျိုၚ်စၞးဂကောံ နွံကဵုသၞောဝ်ဥပဒေကီုဒှ်ဒှ် အခေါၚ်တေၚ်ဂဗုတ်နွံရ။ ဂဗုတ်တေၚ်လဝ်ဂှ်ဝွံ မ္ဒးစၟဳစၟတ်ဗွဲမပြဟ် ဂတမုက်ဂကောံ မၞုံကဵု အဝဵုသ္ဂုတ်သွာတ်သၞောဝ် နကဵုဗၠးဗၠး ကု ဟွံဗက်မုက်၊[၂၅]

စောဲအမှုနိသ္သန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဂကောံနွံကဵုအခေါၚ်အာဏာ ပွမထောက် ကဵုဒးကၠောန် (၀ါ) ဂတမုက် ညးလျိုၚ်အဝဵု ဂကောံဒက်ပတန်လဝ် နကဵုသၞောဝ်ဥပဒေတအ်ရ။ ပုဂိုလ်မွဲမွဲဝွံ ယဝ်ရဒးဒုၚ်ဖံက်ပကဝ် အခေါၚ်အရာ ဗၠးဗၠးၜးၜးညးမ္ဂး သွက်ဂွံဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ၚုဟ်မးဒးဒုၚ်ဂိဂှ် ယၚ်ဂကောံဝွံ မ္ဒးဖျေံ [၂၆]သ္ဂုတ်သွာတ် (ဖျေံအမိၚ်) နကဵုဓဝ်ဍာံရ။ အတိုၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ဂှ် ပရေၚ်လဇုဲလဇဟၟဲမွဲသာ် မ္ဒးရေၚ် တၠုၚ်ဆေဝ်မ္ၚုဟ်ရ။ (၃) အတိုၚ်သာ်ဂှ်ကီု ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ် (က) [၂၇]ညးတာလျိုၚ်အလဵုအသဳဂမၠိုၚ် ကေုာံ ဌာနအလဵုအသဳတံ ဖံက်ပကဝ်လဝ် တၚ်ရေၚ်တၠုၚ် ကေုာံ မူဝါဒ လတူသဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကုအခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံဂှ် [၂၈]နကဵုနဲကဲ ပတိုန်ထ္ၜးလိက်ဒှ်ဒှ် (၀ါ) နကဵုနဲကဲ ထေက်ကြိုက်တၞဟ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်ဒှ် အခေါၚ်ပတိုန်ထ္ၜးကဵု [၂၉]ညးပိုၚ်ပြဳအဝဵု ဆေၚ်စပ်ကဵုအခေါၚ် ပရေၚ်သ္ဂုတ် သွာတ်သၞောဝ်အပ္ဍဲဍုၚ်၊ ပရေၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ကေုာံ[၃၀]ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကောပ်ကာဲ (ဝါ) ညးမၞုံအဝဵု ဒက်ပတန်လဝ် နကဵုသၞောတ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်တံနွံရ။ ယၚ်ညးမၞုံအဝဵုဂမၠိုၚ်တံဝွံ တၚ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပရေၚ်လဇုဲလဇဟၟဲမွဲသာ်

ဒးရေၚ်တၠုၚ်ကဵုရ။

ပွမကလေင်ပလန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ရှေ်သှေ်ပ္တိုန်စရာဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဆေၚ်စပ်ကဵု ပွမစဳရေၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ် နကဵုနဲကဲကၟိန်ဍုၚ်သၟာၚ်ဂမၠိုၚ် ကုသၞောဝ်ဥပဒေကၟိန်ဍုၚ် ဂမၠိုၚ်တုဲ သွက်ဂွံဓမံက်လညာတ်ဇကုအပိုၚ်ဂမၠိုၚ်ဂ ှ် [၃၁]အခေါၚ်တိုန်စိုပ် ပရေၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ပွညးဍုၚ်ကွာန် မိၚ်ညာတ်၊ ပရေၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်သၞောဝ် အဆံၚ်ဆံၚ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ် ဒးနွံရ။ (ဂ) ပ္ဍဲကဵုမၚ်မွဲအခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကုသဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ်ဂှ် အခေါၚ်ဖန်ဖက်စဳဇန် အခေါၚ်ကဵုရီုဗၚ် ထံက်ပၚ်ကသပ်ညာဏ် ထေက်ကြိုက်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ အထံက်အပၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ဍိုက်ပေၚ်ကဵု ဍာ်ဒကေဝ်

ဂမၠိုၚ်တအ် ဒးနွံရ။ [၃၂] အတိုၚ်နဲကဲလိက်ကသုက် ကၟိန်ဍုၚ်သၟာၚ်ေ[၃၃] ထက်ကြိုက်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ မၞိဟ်မွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵု ညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ အခေါၚ် ကေတ်အဆက်၊

Criticism[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

Islamic countries[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ အခေါၚ်ကၠောန်ကမၠောန် ဂယိုၚ်လမျီုဘဝဇကု ဗဗွဲဓဝ်နွံရ။ [၃၄]ဟိုတ်နူကဵုကမၠောန်ဇကုတုဲ

အကာဲအရာလုက်စုက်(ထိခိုက်)ဒးကဵုဂုန်သိက္ခာညးဂမၠိုၚ်၊[၃၅] အခေါၚ်အရာ ကေုာံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးတံနွံမ္ဂး [၃၆]ယၚ်ညးဂမၠိုၚ်တံဝွံ မဒးရှေ်သှေ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကေုာံ ယၚ်အခေါၚ်အရာဂမၠိုၚ်တံရ။ ပရေၚ်ယိုက်ဂၠေၚ် တာလျိုၚ်ဇကုဝွံ ဒးကိတ်ညဳကဵု ဒ္ဂေတ်ဝတ်ဗီုပြၚ်ကမၠောန် ကဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဇကုကီု၊ ကဆံၚ်ပွဳပွူကမၠောန်

ဆေၚ်စပ်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်နာနာဂမၠိုၚ်ရ။ [၃၇] ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ ပွမဖံက်ပကဝ် သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကေုာံ အခေါၚ်အ ရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် အခေါၚ်ပါလုပ် ပ္ဍဲပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ဒစဵုဒစးၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်နွံရ[၃၈] ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်ဟိုတ်နူဂုန်ဖဵုသုၚ်စောဲ အခေါၚ်အရာမပါလုပ် ပ္ဍဲလိက်လ လောၚ်တြးလၟုဟ်ဏံဂမၠိုၚ်၊ ဗဗွဲဓဝ်တုဲ ပရေၚ်ပကီုပရာပ် လတူညးမွဲမွဲဂမၠိုၚ်၊ ပရေၚ်ဘပဠဂမၠိုၚ်၊ ပရေၚ်က လေၚ်ပလန် တပ်တပ်ကီုဒှ်၊ ဒလိန်ဒလာဲကီုဒှ် ပွမဍဵုဍိုက်ပါ်ခြာဂမၠိုၚ်၊ ပွမကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ နကဵုဗီုပြၚ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ် ညံၚ်ဟွံဂွံကၠောန် ဟွံမွဲကဵုဗဗွဲဓဝ်ဂှ် အလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်ဝွံ နွံပၟိက်ဒးရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ပရေၚ်မၚ်မွဲ လတူဇၟာပ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ရ။

ပွမပရေၚ်ပကီုပရာပ် သွက်ဂွံလီုလာ်လုက်စုက်ဒး လတူအခေါၚ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ် နကဵုမၞိဟ်ပူဂဵုမွဲ (ဟွံသေၚ်) ဂကောံဂမၠိုၚ်၊ ပွမဟွံပါလုပ် ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်အလဵုအသဳတံ ဖံက်ပကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် နကဵုမၞိဟ်ပူဂဵုမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ ပွမဒစဵုဒစး ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ကေုာံ ရေၚ်တၠုၚ်နကဵုတၚ်ရန်တၟံ ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ် (ဟွံသေၚ်) ပရေၚ်ဗတိုက်ပလီုတံဂှ် ဒးမၚ်မွဲ နကဵုသၞောဝ်ဥပဒေကၟိန်ဍုၚ် ဍိုက်က်ပေၚ်ပေၚ်ရ

ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ အတိုၚ်လိက်လလောၚ်တြး ပိုဒ်(၃)ဏံဝွံ ရန်တၟံ သွက်ဂွံမၚ်မွဲ ကေုာံ သၠုၚ်ပတိုန်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ကဵု သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးတုဲ အခေါၚ်အာတ်ပၟိၚ်၊ ဒုၚ်တဲ၊ သုၚ်စောဲတမ်ရိုဟ် နကဵုနဲကဲ ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်နွံရ။

အလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်နွံဒၟံၚ် သၟဝ်တိဍာ်အုပ်ဓုပ် အဝဵုအာဏာတံ ဂွံကၠိုဟ်ကေတ် အခေါၚ်အရာ ကောန်ကၟိန်ဍုၚ်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်မၞိဟ် ကေုာံ ပရေၚ်ယေန်သၞာၚ် ဇြိုဟ်ဟ်နက်နက်မာန်ဂှ် နကဵုအလဵုအသဳမွဲ မဒးကေတ်ကဵုတာလျိုၚ် ပွမကၠောန်ဗဒှ် သၞောဝ်ဥပဒေ၊ ပရေၚ် သ္ဂုတ်သွာတ်သၞောဝ်၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကောပ်ကာဲ ကေုာံ ပရေၚ်ရေၚ်တၠုၚ် မထေက်ကြိုက်အရာ တၞဟ်ဂ မၠိုၚ်တံ မဒှ်ရ။[၃၉]

ရေၚ်တၠုၚ်ကၠောန်ဗဒှ် သာ်ဝွံမ္ဂး(က) သၞောဝ်ဥပဒေကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်၊ စေဝ်ပၞောန်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ လိက်ကသုက်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ဆေၚ်စပ်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပွမတြးပတိတ် သၠောဲသၠောဲလးလး ကေုာံ သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ် ညံၚ်ဂွံစိုပ်အကြာ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ [၄၀]

(ခ) ဌာနပရေၚ်ရံၚ်စံၚ်ကောပ်ကာဲ မဒက်ပတန်လဝ် နကဵုလိက်ကသုက် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကၟိန်ဍုၚ်သၟာၚ်ဂမၠိုၚ်တေံဂှ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်လၟေၚ်ဍာံ အလဵုအသဳထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲဂမၠိုၚ်၊ စၟတ်သမ္တီ တၚ်သရောပ်သဳကၠဳဂမၠိုၚ် ကေုာံ သီုလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဗဗွဲဓဝ် ပတိတ်နူယၚ်ဌာနဂမၠိုၚ်ကီု၊ လိက်စံၚ်လိက်ကၞပ် နူပွဳပွူအခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကၟိန်ဍုၚ်သၟာၚ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပွမရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဇၟာပ်မၞိဟ် ဗွဲမတုပ်သၟဟ် သွက်ဂွံတီဍိုက် ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်မာန်။[၄၁]

ကြဴစးတဲသ္တုံ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်အဝဵုအာဏာ ကၟိန်ဍုၚ်ဇကုသီုဖအိုတ်တံ သွက်ဂွံမၚ်မွဲသၠုၚ်ပတိုန် သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜး ကုအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒးဒက်ပတန်ညးလျိုၚ်မၚ်မွဲရံၚ်စံၚ်၊ ကဝ်မယှေန်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် (ဟွံသေၚ်) ဒက်ပတန်ဂေ ကာံကၟိန်ဍုၚ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ သွက်ဂွံတဴတက်တိုန်ဂှ် ဗီုနွံပၟိက် ပွမကဵုတၚ်ဒုၚ် လျိုၚ် ကေုာံ ပွမကဵုထံက်ပၚ်ဂမၠိုၚ် ဒးရေၚ်တၠုၚ်ကဵုရ။

အလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်ဝွံ အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကုသဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ်တံဂှ် သွက်ဂွံဗ္တောန်ကဵု ပ္ဍဲဇၟာပ်အဆံၚ်ပ ညာတံမာန်ဂှ် မၞုံကဵုတာလျိုၚ်ရီုဗၚ်ကဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုအစဳအဇန်တန်ဗ္တောန် တၠပညာသၞောဝ်ဥပဒေဂမၠိုၚ်၊ သၞာဲဒါပ ရေၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်၊ သၞာဲဒါဒပ်ပၞာန် ကေုာံ ညးလျိုၚ်ဆက်ဆောံ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် သွက်ရှ်သာ အခေါၚ်အ ရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံပါလုပ်ဂှ် ဒးရေၚ်တၠုၚ်ကဵု

ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ရ။

အမေရိကာန်ဖက်ပကာန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

မၞိဟ်ပူဂဵုမွဲ၊ ဂကောံအလဵုအသဳဟွံသေၚ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ဂကောံအရာဆေၚ်စပ်ကဵုဂမၠိုၚ်တံဝွံ လညာတ်ဆေၚ် စပ်ကဵု သဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ် ကုအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံ သွက်ဂွံပရးထၞာန်အာ အကြာညးဍုၚ် ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် စပ္တံနူပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ကမၠောန် အစဳအဇန်ကဵုပညာဂမၠိုၚ်၊ တန်ဗ္တောန်ဂမၠိုၚ်၊ သုတေသနဂမၠိုၚ် တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲကဵုကၠောန်ပရေၚ်ဆာန်ကၟိန်၊ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ၊ ပွမမၞုံကဵုစိုတ်ဂၠိၚ်အေၚ်ဒုၚ် ကေုာံ

  1. ပရေၚ်ကၠိုဟ်ခၠၚ် အကြာဂကောံဘာသာဂမၠိုၚ်၊
  2. ပရေၚ်ဂကူဂမၠိုၚ်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီုဂှ် ပါလုပ်မံၚ် ပ္ဍဲအခန်ကိစ္စဇၞော် မဒှ်တုဲ ဓမံက်မံၚ်ရုပ်ရဴကမၠောန် အပ္ဍဲကဵုညးဍုၚ်ကွာန်၊
  3. ပွဳပွူဂကောံမၞိဟ်တံဂှ် မၞုံကဵုဝၚ်အတိက်ဂမၠိုၚ် တၞဟ်ခြာမံၚ် ရောၚ်ဂှ် ဒးစွံသတိလၟိုန်ရ။[၄၂]

ပွမလလောင်တြး[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ ညးမွဲကီုဒှ်၊ ပံၚ်ကောံကဵုညးဂမၠိုၚ်ကီုဒှ်၊ ပ္ဍဲကဵုသုၚ်စောဲ အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ် ကေုာံ အခေါၚ် အရာမၞိဟ် စၞောန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်လ[၄၃]လောၚ်တြးလၟုဟ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ဂွံဂီုကၠီု သွက်တၚ်နွံပၟိက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ ပွမရှေ်သှေ် အခေါၚ်အရာညးဂမၠိုၚ် ကေုာံ အခေါၚ်ဗၠးၜးတံတုဲ အခိၚ်ကာလသ္ဂုတ်သွာတ် သၞောဝ်ဥပဒေ ကိတ်ညဳကဵု နဲကဲကၟိန်ဍုၚ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံသာယာဇၞော်မောဝ် ပ္ဍဲသၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ၊ စိုတ်ဓာတ်၊ စာရိတ္တ၊ ပရေၚ်ဂီုကၠီုဍုၚ်ကွာန်တံတုဲမ္ဂး ပွမသုၚ်စောဲအခေါၚ်အရာဏံဂှ် ပိုၚ်ခြာမာန်ရ။ [၄၄]

ဍာ်ဒကေဝ်ဇကုဂမၠိုၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

အခေါၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဇၟာပ်မၞိဟ်ဝွံ အစောန်စရာဲ ဍာ်ဒကေဝ်ဇကုဂမၠိုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံဖဍိုက်ဗပေၚ်ကဵု ပွဳပွူဂကောံမၞိဟ် ဗွဲမဗၠးၜး ကေုာံ အခေါၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဝတ်တာလျိုၚ်ဂမၠိုၚ် အပ္ဍဲပွဳပွူဂကောံမၞိဟ်နွံရ။.

ဂကောံဌာနဂမၠိုၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

မၞိဟ်ပူဂဵုမွဲ၊ ဂကောံဂမၠိုၚ်၊ ဂကောံဌာနဂမၠိုၚ် ကေုာံ ဂကောံအလဵုအသဳဟွံသေၚ်ဂမၠိုၚ်တံဝွံ သွက်ဂွံၚ် မွဲဒဳမဝ်ကရေဇြီ၊ သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်သၠုၚ်ပတိုန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကုသဇိုၚ်အခေါၚ်ဗၠးၜးဂမၠိုၚ် ကေုာံ သွက်ဂွံ ရေၚ်တၠုၚ်သၠုၚ်ပတိုန် နဲကဲရေၚ်တၠုၚ်ဂမၠိုၚ် ကုဂကောံဒဳမဝ်ကရေဇြဳမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂ ှ် ပါလုပ်မံၚ် ပ္ဍဲအခန်ကိစ္စ ဇၞော်တုဲ တာလျိုၚ်လေဝ်နွံရ။ (၃) မၞိဟ်ပူဂဵုမွဲ၊ ဂကောံဂမၠိုၚ်၊ ဂကောံဌာနဂမၠိုၚ် ကေုာံ ဂကောံအလဵုအသဳဟွံသေၚ်ဂမၠိုၚ်တံဝွံ အခေါၚ်ဗၠးၜး ဂမၠိုၚ် ကုအခေါၚ်အရာဂမၠိုၚ် စၞောန်ထ္ၜးလဝ်

ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြးအခေါၚ်အရာမၞိဟ်၊[၄၅]

လိက်ကသုက်အ ခေါၚ်အရာမၞိဟ် တၞဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံတဴတက်တိုန် အစာံကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ် ကုပရေၚ်ဘဝမၞိဟ်ဂွံလျးတၟးတိုန် မာန်ဂှ် သွက်ဂွံပါလုပ်ဂစာန်ကၠောန်ဒၞာဲထေက်ကြိုက်ဂှ်

ပါလုပ်မံၚ်ပ္ဍဲအခန်ကိစ္စဇၞော်တုဲ တာလျိုၚ်လေဝ်နွံရ။[၄၆]

နူပွဳပွူဂကောံမၞိဟ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

နကဵုမၞိဟ်မွဲကီု၊ ဂကောံကီု ကေုာံ နူပွဳပွူဂကောံမၞိဟ် မွဲဒကုတ်မွဲဒကဴတံဝွံ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် နကဵုတၚ်ရန်တၟံ မိက်ဂွံပလီုပလာ် အခေါၚ်ဗၠးၜး ကေုာံ အခေါၚ်အရာစၞောန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြးလၟုဟ်ဏံ ကံက် အဓိပ္ပါယ်ဗၠေတ်တ်ကီု၊ သုၚ်စောဲလိက်လလောၚ်တြး

ဟွံဒးကဵုဒၞာဲဂှ် ကၠောန်သ္ပ ဟွံဂွံရ။[၄၇][၄၈]

မူဝါဒမပါလုပ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဒစဵုဒစးမံၚ်ကဵု မူဝါဒမပါလုပ် ပ္ဍဲလိက်ပဋိဉာဏ် ကုလသမဂ္ဂ နကဵုညးမွဲ၊ နကဵုညးဂမၠိုၚ်၊ နကဵုဂကောံ (ဝါ) ပရေၚ်ကမၠောန်၊ ဒ္ဂေတ်ဝတ် ဂကောံဟွံသေၚ်ကဵု အလဵုအသဳဂမၠိုၚ်ဂှ် သွက်အလဵုအသဳတံ ဂွံထံက်ဂလာန် ကေုာံ ကဵုအရီုအဗၚ်ဂှ် ပွမကံက်အဓိပ္ပါယ် သုၚ်စောဲဟွံဗဗွဲဓဝ်

လိက်လလောၚ်တြးဏံ ဟွံဂွံရ။[၄၉] [၅၀]

ဆန္ဒမာဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

 


နိဿဲ ဗၠေတ် - <ref> tags exist for a group named "lower-alpha    ", but no corresponding <references group="lower-alpha    "/> tag was found

  1. ↑ A/RES/217(III). UNBISNET. Retrieved on 24 May 2015။
  2. ↑ Posner၊ Eric။ "The case against human rights | Eric Posner" (in en-GB)၊ The Guardian၊ 2014-12-04။ 
  3. ↑ Glendon 2002, Chapter 10.
  4. ↑ FDR, "The Four Freedoms," Speech Text |. Voicesofdemocracy.umd.edu (January 6, 1941). Retrieved on April 25, 2018။
  5. ↑ United Nations Charter, preamble and article 55. United Nations. Retrieved on 2013-04-20။
  6. ↑ UDHR50: Didn't Nazi tyranny end all hope for protecting human rights in the modern world?. Udhr.org (1998-08-28). Archived from the original on 2012-05-25။ Retrieved on 2012-07-07။
  7. ↑ UDHR – History of human rights. Universalrights.net. Retrieved on 2012-07-07။
  8. ↑ Morsink 1999
  9. ↑ Drafting of the Universal Declaration of Human Rights. United Nations. Dag Hammarskjöld Library. Retrieved on 2015-04-17။
  10. ↑ (September 1952) Universal Declaration of Human Rights. Final authorized text. The British Library။ 16 August 2015 တင်နိဿဲဏအ် ကလေင်စၟဳစၟတ်တုဲ။  Archived ၁၀ သေပ်တေမ်ဗါ ၂၀၁၅ at the Wayback Machine
  11. ↑ Palais de Chaillot. Chaillot museums.. Paris Digest (2018). Retrieved on 2018-12-31။
  12. ↑ Growth in United Nations membership, 1945–present. Retrieved on 2018-02-01။
  13. ↑ ၁၃.၀ ၁၃.၁ default. Columbia University. Retrieved on 2013-07-12။
  14. ↑ Questions and answers about the Universal Declaration of Human Rights. United Nations Association in Canada (UNAC). Archived from the original on 2012-09-12။ Retrieved on 2020-08-01။
  15. ↑ Menschenrechte: Die mächtigste Idee der Welt. Retrieved on 2013-07-12။
  16. ↑ United Nations. default. Retrieved on 2017-08-30။
  17. ↑ Peter Danchin. The Universal Declaration of Human Rights: Drafting History – 10. Plenary Session of the Third General Assembly Session. Retrieved on 2015-02-25။
  18. ↑ Glendon 2002
  19. ↑ ၁၉.၀ ၁၉.၁ Yearbook of the United Nations 1948–1949 p 535. Archived from the original on September 27, 2013။ Retrieved on 24 July 2014။
  20. ↑ Schabas, William (1998). "Canada and the Adoption of Universal Declaration of Human Rights". McGill Law Journal 43. 
  21. ↑ The Universal Declaration of Human Rights: 1948–2008. Retrieved on 15 February 2011။
  22. ↑ A/RES/217(III). Retrieved on 13 Jun 2017။
  23. ↑ Most translated document.
  24. ↑ Universal Declaration of Human Rights.
  25. ↑ Universal Declaration of Human Rights (in en).
  26. ↑ Human Rights: Thirty Years After the Universal Declaration : Commemorative Volume on the Occasion of the Thirtieth Anniversary of the Universal Declaration of Human Rights။ 
  27. ↑ "The human rights law of the charter" . 
  28. ↑ Human Rights and World Public Order: A Framework for Policy-Oriented Inquiry.
  29. ↑ International law: process and prospect။ 
  30. ↑ Digital record of the UDHR.
  31. ↑ Statement by Charles Malik as Representative of Lebanon to the Third Committee of the UN General Assembly on the Universal Declaration (6 November 1948). Archived from the original on 28 September 2008။
  32. ↑ Eleanor Roosevelt: Address to the United Nations General Assembly (1948-12-09).
  33. ↑ John Paul II, Address to the U.N., October 2, 1979 and October 5, 1995.
  34. ↑ Universal Declaration of Human Rights. Retrieved on 2015-10-30။
  35. ↑ Sharia, Muslim states and international human rights treaty obligations: a comparative study။ 
  36. ↑ Price 1999
  37. ↑ "Universal Human Rights and Human Rights in Islam"။ 
  38. ↑ Resolution No 60/27-P. Archived from the original on 2007-10-12။ Retrieved on 2011-06-02။
  39. ↑ Are Human Rights Compatible with Islam?. religiousconsultation.org. Retrieved on 2012-11-12။
  40. ↑ The Rights of God.
  41. ↑ Non-Western Societies Have Influenced Human Rights. in Jacqueline Langwith (ed.), Opposing Viewpoints: Human Rights, Gale/Greenhaven Press: Chicago, 2007.
  42. ↑ Statement on Human Rights. Archived from the original on 2014-08-01။ Retrieved on 2015-10-30။
  43. ↑ ASEAN ratifies Bangkok Declaration on marine debris. Archived from the original on August 9, 2020။ Retrieved on May 5, 2020။
  44. ↑ Final Declaration Of The Regional Meeting For Asia Of The World Conference On Human Rights. Archived from the original on 2004-11-24။ Retrieved on 2012-07-07။
  45. ↑ UDHR film. Amnesty International. Retrieved on 2013-07-19။
  46. ↑ Fire Up!. Amnesty International. Retrieved on 2013-07-19။
  47. ↑ UNHCR Partners. Retrieved on 11 November 2014။
  48. ↑ AFSC Universal Declaration of Human Rights web page. Archived from the original on 3 January 2020။ Retrieved on 11 November 2014။
  49. ↑ You must specify title = and url = when using {{cite web}}..
  50. ↑ You must specify title = and url = when using {{cite web}}..
ကလေၚ်သီကေတ်လဝ် နူ "https://mnw.wikipedia.org/w/index.php?title=ညးမၚ်မွဲအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်&oldid=43259"