တေမဳ၊ဇာတ်
ဇာတ်တေံမဳ (၁)
သွက်သောတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ် သ္ဂောံဒှ်ဗဟုသုတဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ညာတ်အာ ပ္ဍဲပရေၚ်ဗောဓိသတ်ပိုဲ နူဘဝကၠာကၠာတေံညိလဝ်စိုတ်တုဲ ပြကိုဟ် (ဇာတ်တေမဳ)ဝွံ ကျာ်ဇၞော်အ္စာစွောံ(ဝေါဆရာတော်) စဳရေၚ်ခၞံဗဒှ်ရောၚ် ။
နိဒါန်
စဳရံတိဋ္ဌတု၊သုဝတဿ သသနံ။ သာသနာကျာ်တြဲ ဂဵုသလံၚ်တဴကဵုတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကာလမလံညိအဴ၊ ကျာ်မဟာကရုဏာ နာဲသာလောကဓာတ် ဨကရာတ်နာဲညးဇမၞးဒိုဟ်စှ် တဝ်စရဟ်ညး(၃၁)ဘုံ၊ မစိုန်ဒှ်တဴအ္စာဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် မဒဂေတ်တဴပ္ဍဲဘာဇေတဝန်။
နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲပယာံသၟဝ်တ္ၚဲဂှ် ခၟဳဂမၠိုၚ် နူဒိုဟ်ဝွံဒိုဟ်တေံ မကၠုၚ်ကောံတန်ဒၟံၚ်မွဲဟာန်တုဲ ညံၚ်ပၟိက်စမဝ်ဗကေတ် ညးမစဵုဗိုၚ်လဝ်နထဝ်ဂၠးမပြဲကီု၊ ဂဇံဒၟံၚ်ဇၟာပ်ဓဝ်အိုဿီုတုဲ နိက္ခမ္မပါရမဳသဗ္ဗညုထိုၚ်သးတဴအိုတ်ရ၊ ' ယွံနာဲပိုဲတံ တၠဳမၞုံကုပိုန်ဝွံဂှ် ကာလမတဴ ပ္ဍဲပြသာဒ်ပိတေံမတွံဂး ရမ္မ, သုရမ္မ, သုဘ, မတုပ်တဴရဴပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်မသၟဟ်တန်တဴ ကေုာံဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ၊ ကမၠောန်(၉၀)လ္ၚီ၊ တွဳဗဝိုၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်သၟိၚ်အိန်နာဲသွဝ်ၜါကီု၊ ပိုန်ဟာန်ယဿပတ်ဒိပ်မပြဲပြဲ ၜိုန်ကလိဂွံကီုညံၚ်ဍာ်ပါၚ် လသာထောံကၠေံတုဲ မဒဴတိတ်ကၠုၚ်ဒဒှ်ကျာ်ဝွံဂှ် သြအသဝ်ကွေံသွံ ' ဂးတုဲ ဂလာန်ဝွံဟီုထိုၚ်သးတဴအိုတ်ရ။
ကျာ်တြဲပၠန်တုန်−တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳမြမောဝ်ဂှ် နကတောဒိပ်ဂွံကေတ်တုဲ လၟုဟ်ဝွံအဲကျာ်သ္အာမဂပ်ဝ်ရောၚ်ဗစာရဏာတုဲ နူသၞာသတိက်ဂလိုက်က္တဵုတုဲ ရုၚ်ဗကေတ်ၜါထပ်ညံၚ်ထဝ်သိၚ်ဃနိက်၊ ညံၚ်သာ်ပ္ကဴစၠန်သပိုၚ်ကေတ်တုဲ သကိုပ်မတုပ်တဴရဴအရံၚ်ပ္ကဴကေဟ်ဒြၚ်စိၚ်လွဟ်ကီု၊ လၜက်စုတ်လတူပၞးတုဲ နူဂန္ဓကုဋဳဂါံတိတ်တုဲ ညံၚ်စလးစရာဲဇၟူကီု၊ မတုပ်တဴ ရဴစလးစရာဲဇဒိသိုၚ်ကီု၊ နစၠးစရာဲမဟၟဲကဵုညးသတုပ်ဂှ် ဂါံပ္ၚောံအာ ကၞာဇြပ်သဘၚ်ဓဝ် ညးမဂ္ညိလဝ်ဂှ်ရအာစိုပ်တုဲ နလျး(၆)သာ် ဗလးပတိတ်ညံၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ဂၞဴမှာ သၟိတ်ဇၞော်ကီု၊ ညံၚ်သၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်က္ဍိုပ်တၟံယုက်ဂန္ဓဝ်ကီု၊ လ္တူသၞာမပြဲ ကျာ်တိုန်ဂဇံဒၟံၚ်ရ၊ ခၟဳဂမၠိုၚ် သ္ဂုတ်ကၠေံတုဲ ကၞပ်သ္ၚံဒၟံၚ်ရ။
သဗ္ဗညုတုန်− စိုတ်မတၟိုဟ်မဍိုန် မစိုန်သကီုတဴကေုာံဓဝ်မေတ္တာသ္ၚဳမုက္ခဝါ ပူရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ၜိုန်ဒေါဝ်ပူရိသာတ်ဝွံ ညးမွဲကီု၊ ခဍက်ဂအှ် ကသဳဇိုၚ်တဲညိဟၟဲ ကျာ်ညာတ်တုဲ ဆာဲလောန်သန်သွံ ဟိုတ်နူမရှ်ေသှ်ေအဲကျာ် ဟိုတ်နူအဲကျာ်စမြဗဟေက်တုဲ လုကဴဗၞတ်အယုက်မွဲကဝ်အဲကျာ်ကၞပ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်မ္ဂးဝွံ ညးမွဲကီုသ္ဂံၚ်က္တဵုဂလာန် သ္ဂံၚ်ဟီုတိုန်ကၠာဟၟဲသွံ၊ အဲကျာ်က္တဵုဗဒှ်ဂလာန် သွိၚ်ပ္တိတ်ရမျာၚ်ကၠာရောၚ် ဗစာရဏာတုဲ၊ နရမျာၚ်မစိုန်သကီု အၚ်္ဂဒစာံသာ် မတုပ်တဴရဴရမျာၚ်မှာဗြီုဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်တုဲ ကျာ်သ္ဂးရ၊ “ယွံခၟဳတံ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် မကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန်တုဲ သဟီုဂလာန်မဟၟဲတုဲ မူပမၞးတံမကၞပ်သ္ၚံအာဂှ် မူဂလာန်ဂှ်ရော” “ယွံတၠဳမၞုံပိုန် ပိုဲဍိက်ညးဂမၠိုၚ်မကၠုၚ်ဂဇံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံတုဲ ဂလာန်ဣတ္ထဳဂတာ၊ စောရဂထာ၊ ရာဇာဂထာ၊ တိရစ္ဆာနဂထာ၊ ပိုဲဍိက်ဟွံဟီု ပိုဲဍိက်ဟွံထိုၚ်သး၊ ပ္ဍဲဍိက်ထိုၚ်သး နိက္ခမ္မပါရမဳ သဗ္ဗညုရောၚ်” ။
ယွံခၟဳတံ− ပ္ဍဲကာလၟုဟ်ဝွံ ပါရမဳအဲဍိုက်ပေၚ်တုဲ အဲသဒှ်ကျာ် ဂြၚ်ဓဝ် တွံဓဝ် မြဟ်သ္ဍိုက်မၠိုက်ကဵုစိုတ်သတ် ခၠေဝ်ရော်ဂုဏ်မိ အဲဟံၚ်ဖျဴသတ် ပန်အသၚ်ဃဲ တြဴစှော်ကိုတ်မွဲလက်ပရဲမပြဲ၊ နူညး(၃၁)ဘုံ ဟပ်ဝ်ထိုၚ်သး ဟဂပ်ဝ်သ္ပအသဝ် ပ္ဍဲကာလဘဝမတုဲတေဴ ၜိုန်ရပါရမဳၜတ်တဴကီု ကၠာနူညာန်အဲဟကြံၚ်ဍုဟ် ၜိုန်အဲဗပေၚ်ပါရမဳကီု ကၟိန်ဍုၚ်ထောံကၠေံတုဲ ဒဒှ်အဲမတိတ်ဗၠးဟေၚ် ဣဝွံ ဂပ်ဝ်ထိုၚ်သး ဂပ်ဝ်သ္ပအသဝ်ရ”ဂးတုဲ ကျာ်ကၞပ်သ္ၚံဒၟံၚ် ခၟဳဂမၠိုၚ်ယဵုသၟိပ်တဲပ္ဍဵုလတူကၞေၚ်တုဲ သာ်ဝွံသ္ဂးရ၊ “ယွံတၠဳမၞုံပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ လသာထောံကၠေံကၟိန်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ် သီုပြာသာဒ်ပိတုဲ မတိတ်ကၠုၚ်ဝွံ ပြာကတ်တဴ ကုပိုဲဍိက်ညးဂမၠိုၚ်ရအဴ၊ ဘဝမတုဲတေံဂှ် ကုတၠဳမၞုံပိုန်မွဲ ပြာကတ်ရောၚ်၊ ကုပိုဲဍိက်ဂှ် ဗ္ဒန်ဒၟံၚ်ပိုဲဍိက် အာတ်အခေါၚ်ရအဴ၊ ညံၚ်စက်ဂိတုပုဏ္ဏမဳ မဂဵုတိုန်တဴ အပ္ဍဲအာကာသကီု ဟိုတ်မဗ္ဒန်ဒၟံၚ်ဂှ် ပြာကတ်ကဵုပိုဲဍိက်ညိအဴ”၊ ယွံခၟဳတံ အဲမပ္တုဲကၠုၚ်ပါရမဳဝွံ တၞဟ်နသ္ဂုတ်ကၠေံ ဓဝ်သလှ်ေညးတုဲ သဗ္ဗညုတညာဏ် အဲကလိဂွံရောၚ်ခၟဳတံ၊ တၠအဲတံ ညံၚ်သၠိုၚ်ထဝ်မဂိုၚ်လဝ် ကၠေၚ်အယိၚ် ဇာဒိသိုၚ်ကီု၊ နစွံသတိဟေၚ် ထံၚ်ကတောဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ရ”ဂးတုဲ ပ္ဍဲဂၠံၚ်ဒမၠု ခၠၚ်တၟးကၠေံ ရဴမပျးဒေါဝ် ဂိတုမပေၚ်ကီု ဟိုတ်အတိက်မဗ္ဒန်ဒၟံၚ်ဘဝ အကြာဂှ် ကျာ်တြဲသ္ပပြာကတ်ကဵုရ။
၁။ ခဏ်ရာဒၞာ သၟိက်ဂွံကောန်တြုံ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ယွံခၟဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗရာန္နသဳ၊ သၟိၚ်ဂှ်ကသဳကရးဂးယၟု၊ ကမၠောန်သၟိၚ်ဂှ် (၁၆) လ္ၚီ မမိက်ဗြဴမွဲမွဲကီု ကောန်တြုံမွဲကီု ကောန်ဗြဴမွဲကီု ဟကလိဂွံသက်က်ရ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဇန်တံဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန်တုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ “ယွံမရာတ်၊ မစိုပ်ဒှ်တဴ နာဲပိုဲဍိက်ညးဂမၠိုၚ်ဝွံ မမိက်ကုကောန်တြုံမွဲကီု၊ ကောန်ဗြဴမွဲကီုလေဝ်၊ မသ္ဂောံ ဆက်အာဒတောဝ်ဇကုဂှ်လေဝ်၊ ဟမွဲသွံအဴ” ဣတံညးဂမၠိုၚ်၊ ကၠုၚ်ကောံမုက်ရၚ်သၟိၚ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံပ္တီသၟိၚ်ရ၊ “ယွံတၠညး ညံၚ်မသ္ဂောံဆက်အာဒတောဝ်ဂှ် ရာဒၞာညိအဴ”၊ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ “ဒးရးသန်ရ”၊ ဒုၚ်လဝ်ဂလာန်တုဲ ခဏဂှ် သၟိၚ်ကဵုကော်နၚ်ကမၠောန်သီု (၁၆)လ္ၚီတုဲ၊ “ကောန်တြုံမွဲမၞးတံရာဒၞာမိက်ညိ” ဂးတုဲ ကမၠောန်ဂမၠိုၚ်တုန်၊ ကုကောန်ဒေဝတဴ ဂိတုတ္ၚဲကီု၊ ကုကောန်ဒေဝတဴဆုမယိကီု၊ ၜိုန်အာတ်တဴရာဒၞာမိက်ကီုဂှ်လေဝ်၊ မမိက်ကဵုကောန် မွဲဟွံကလိဂွံ၊ ဂၞကျာ်သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်တုန် ဒှ်ကောန်ဗြဴသၟိၚ်မန္ဓရး၊ ဍိုက်ပေၚ်သဳလစာရ၊ ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳဂးယၟု “ယွံဂၞကျာ် ကောန်တြုံမွဲ ဂၞကျာ်ရာဒၞာမိက်ညိ” သၟိၚ်ဂးတုဲ ဂၞကျာ်တုန် ယးဂတ ဒဂိုန်သဳဥပုဟ် ပ္ဍဲသၞာသၟတ်သ္တိက်ဒၟံၚ်တုဲ၊ ဗ္စာရဏာတဴဓဝ် သဳလဇကုရ၊ “ဓဝ်သဳလအဲဟွံလီု အဲမၚ်မွဲမ္ဂးကောန်မွဲ ကဵုက္တဵုဒှ်ကုအဲညိ”။ ဂၞကျာ်ပသစ္စတုဲ၊ နကြဳဇှ် သစ္စဂၞကျာ်ဂှ် တၟံပဏ္ဍုကၟဝ်တၟိုဟ်တိုန်၊ သၟိၚ်အိန်ညာတ်ဗ္စာရဏာတီကေတ်တုဲ၊ “မူဒၞာဲမွဲအဲမသ္ဂောံကဵုကောန် ကုဂၞကျာ်ဝွံရော” ဗ္စာရဏာတုဲ ကောန်မကြိုက်ကဵုဂၞကျာ်၊ အဲမသကဵုရောၚ်၊ ၚ္ၚဳမွဲတုဲ ဗောဓိသတ် သၟိၚ်အိန်ညာတ်ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်တုန်၊ ပ္ကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ဗာရာန္နသဳ (၅၀) သၞာံတုဲ။ စုတိအာနူဂှ် က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဥဿဒ နရက် (၈၀) လ္ၚီသၞာံ နူဂှ်က္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိၚ်ရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ဂှ် လုကဴမွဲဗၞတ်အယုက်တန်ဒၟံၚ်တုဲ နူဂှ်သၟိက်တိုန်အာဍုၚ်သွဝ် ယာမာတုဿိတာပူ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိန်ပြာပ်အာ ဇရေၚ်ဗောဓိသတ်ရ။ “ယွံဒေဝတဴမသၟဟ်ကဵုပိုဲ၊ တၠအဲသ္ဂောံစှ်ေအာ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်မ္ဂး ပါရမဳတၠအဲ သ္ဍိုက်ပေၚ်ရ၊ ဒတုဲမြမောဝ် မိကဵုမကီု ဒတုဲမြမောဝ်ဇန်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ဂောံသဒှ်ရ၊ ဂၞကျာ်ဇၞော် ကသဳကရးဝွံ ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳ ဂးယၟု ရာဒၞာသၟိက်သ္ဂောံကောန်မွဲ၊ ပ္ဍဲဂၞဴဂၞကျာ်ဂှ် တၠအဲ စှ်ေက္တဵုဒှ်ရ” အိန်ဂး ကောန်ဒေဝတဴ(၅၀၀)သ္အာၚ်ဂှ်၊ “ ပိုဲဍိက်စှ်ေ ဍုၚ်မၞိဟ်ကီုဂး” တုဲ၊ ပဋိညာန်ဂှ် အိန်ဂိုၚ်လဝ်ရ။ ဗောဓိသတ်တုန် “သာဓုဂွံရအဴ” ဒုၚ်လဝ်ဂလာန်တုဲ ကေုာံကောန်ဒေဝတဴသ္အာၚ် (၅၀၀) ဂှ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်တုဲ၊ စှ်ေဂိုၚ်လဝ် ပဋိသန္ဓိပ္ဍဲဂၞဴဂၞကျာ် စန္ဒဒေဝဳရ။ ကောန်ဒေဝတဴ (၅၀၀) ဂှ်၊ စှ်ေဂိုၚ်လဝ်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၞဴသမ္ဘာအမာတ် သီု (၅၀၀) ရ။
၂။ ခဏ်သၠးဂဝ်ဂၞဴ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞဴဂၞကျာ် ညံၚ်ညးဗပေၚ်လဝ် လွဟ်သၟိၚ်အိန်ကီု၊ ဒဒှ်ဂဝ်ဂၞဴမတန်ဂှ် ဂၞကျာ်တီတုဲပ္တီသၟိၚ်ရ၊ ဂၞကျာ်တုန် လုကဴ (၁၀) ဂိတု ဂဝ်ဂၞဴဍိုက်ပေၚ်တုဲ၊ ကောန်တြုံမွဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ လက်သန်ဗွဝ်ပိုန် မက္တဵုဒှ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲသ္ၚိအမာတ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ကောန်ၚ္ၚာ် (၅၀၀) က္တဵုဒှ်ကီုရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် အမာတ်ဂမၠိုၚ် တွဳဗွိုၚ်ကေတ်တုဲ လ္ၚောဝ်ပ္တီသၟိၚ်ရ။ “ယွံဨကရာတ် လၟုဟ်ဝွံ ကောန်မရာတ် က္တဵုဒှ်တဴရအဴ” အမာတ်ဂမၠိုၚ် ပ္တီသၟိၚ်၊ သၟိၚ်မိၚ်တုဲဓဝ်သ္ဍိုက်က္တဵု ဒှ်ဗွဲမလောန်ရ။ နူဂှ်ဒွံစၞာံ ဒွံဖျုန်၊ နူဖျုန်ဒွံဇုတ်တုဲ၊ တန်ဒၟံၚ်ရ၊ ဗ္စာရဏာပဳတိက္တဵုဒှ်တုဲ၊ ဗျာပ် အာအလုံဇကုရ။ တုဲစိုတ်သၟိၚ်တန်အာရ။ တွိုဟ်တဴရဴစၠန်ကောသဳတကီု သၟိၚ်သၟာန်အမာတ်ဂမၠိုၚ်ရ။ “ယွံအမာတ်တံ၊ လၟုဟ်ဝွံကောန်အဲက္တဵုဒှ်မၞိဟ်တုဲရ၊ မၞးတံညးဂမၠိုၚ် အိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်ညိဟာ”။ “ယွံမရာတ် မတုဲတေံ ပိုဲမပစ္ၜုဲစ္ၜော်ကဵုမရာတ်ရ၊ လၟုဟ်မရာတ်ကလိဂွံကောန်ဝွံ သ္ဂောံဒှ်စ္ၜုဲစ္ၜော်ပိုဲ ညးဂမၠိုၚ်ရ၊ ပိုဲဍိက်ညးဂမၠိုၚ်အိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်သန်ရအဴ”။ သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်အမာတ် ဓဝ်သ္ဍိုက်က္တဵုဒှ်ရ။ စကာဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ရ၊ “ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် ပ္ဍဲသ္ၚိအမာတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကောန်ၚ္ၚာ်က္တဵုဒှ် မွဲတ္ၚဲမူစိဂလိုၚ်သဒှ်ရော၊ မအာသ္ၚဳမွဲညိ” သၟိၚ်ဂးတုဲ၊ ဒကိုပ်ပၞာန် အာၚ္ၚဳမွဲသ္ၚိအမာတ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ ကောန်ၚ္ၚာ် (၅၀၀) က္တဵုဒှ်ကွေံ၊ ညာတ်တုဲ လ္ၚောဝ်ပ္တီသၟိၚ်ရ။
၃။ ခဏ်ရုယ်မိမိန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
သၟိၚ်မိၚ်တုဲ ဓဝ်ပဳတိက္တဵုဒှ်တဴ မိမိန် (၅၀၀) သၟိၚ်ကဵုပလံၚ်ဏာကဵုကောန်ၚ္ၚာ် (၅၀၀) ဂှ်ရ။မိမိန် ဗောဓိသတ်ပၠန်တုန်၊ ဟိုတ်သ္ဍိုက်သၟိၚ်မလောန် ပ္ဍဲကောန်တုဲ၊ ပ္တံမၞုံဒုဟ်တြဴသာ်သၟိၚ်ရုဲတဴရ။ မုဟိုတ်ရော
(၁) ဗြဴမသၠုၚ်လောန် ဗမဴတှ်မ္ဂး၊ ကံကောန်ၚာ်လ္ၚာ်အာ။
(၂) ဗြဴမသဝ်လောန် ဗမဴတှ်မ္ဂး၊ ကံကောန်ၚာ်ဂှ် ကံဂၠေံအာ။
(၃) ဗြဴမကြောံလောန် ဗမဴတှ်မ္ဂး၊ ဇိုၚ်ကောန်ၚ္ၚာ် ဂဍဴအာ။
(၄) ဗြဴမဇြာဲလောန် ဗမဴတှ်မ္ဂး၊ ဒဳကောန်ၚာ်ဂှ်ဇောဲအာ။
(၅) ဗြဴမဗ္တာၚ်လောန် ဗမဴတှ်မ္ဂး၊ ဇကုကီုဍာ်တှ်ကီုကတဴက္ဍၚ်။
(၆) ဗြဴတှ်သၜါဲ တှ်ဂၠိၚ်လကဲ ဗမဴတှ်မ္ဂး၊ မုက်ကောန်ၚ္ၚာ်ၜေဲအာ။
ဗြဴမၞုံဍာ်တှ်မကြောံဍာတ်မိပ် ရုဲကေတ်တုဲ မိမိန် (၆၉) ကဵုဗောဓိသတ်ရ။ ကုမိမိန်တံဂှ် ပဿာဓနမပြဲပြဲ ကဵုလွဵုကုဂၞကျာ် စန္ဒဒေဝဳရ။ ဂၞကျာ်ဂိုၚ်လဝ်လွဵုဂှ်တုဲ၊ ကဵုကုသၟိၚ်ပၠရ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲမခုတ်ယၟုကောန်ၚာ်ဂှ် ဗမၞးမလေပ် လက်သန်နိမိတ်ဂှ် သၟိၚ်ကဵုကော်နၚ် ပပူဇဴသကာမဂၠိုၚ်သၟိၚ်ကဵုတုဲ အန္တရာဲသၟတ်ဂှ် သၟိၚ်သၟာန်ရ၊ ဗမၞးဂမၠိုၚ် ညာတ်လက်သန် ဗောဓိသတ်တုဲသ္ဂးရ။
၄။ ခဏ်ခုတ်ယၟုတေမဳ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“ယွံမရာတ် ကောန်မရာတ်ဝွံ၊ ဍိုက်ပေၚ်ဗဝဝ်ပိုန်ရောၚ်။ တကံဇံမုဒိပ်ဝွံလဝ်ကဵုရ၊ ဒဵုတကံဇၞော်ပန် တကံသၟတ်(၁)လ္ၚီ၊ ကြိုက်ပ္ကၚ်ရၚ်မာန်ရအဴ။ ကုသၟတ်ဝွံ မမိက်ကဵုအန္တရာဲညိညကီု ဟွံမွဲရအဴ။ သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်ဗမၞးဂမၠိုၚ်ဟီုတုဲ သၟိက်ကဵုယၟုကောန်ရ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲမဒှ်မၞိဟ်ဂှ် အလုံကသဳကရး ဗြဲလေဝ်ဂူ စိုတ်သၟိၚ်ကီု၊ စိုတ်မှာဇန်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ၜိုဟ်လလံတဴဟေၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ တေမဳယကုမ္မာ သၟိၚ်ခုတ်ယၟုရောၚ်။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်မဒှ်မွဲဂိတုဂှ် မိမိန်ဂမၠိုၚ် ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ်တုဲ ပရာပ်ဏာကဵုသၟိၚ်ရ”။ သၟိၚ်ညာတ်ကောန်တုဲ သီုမသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂဟ် ဗန်စွံလဝ်လတူထဝဲါတုဲ သီုမလှိၚ်စိုတ်သၟိၚ်ဂဇံတဴရ။
၅။ ခဏ်ကဵုဒဏ်ကုကမၠတ်ပန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲကာလဂှ် ကမၠတ် - ၄ ညးကေတ်နၚ် သၟိၚ်ညာတ်တုဲ ရဴဝွံသၟိၚ်သ္ဂးရ၊ “ကမၠတ်မွဲဂှ် ဗမၞးတံ ကဵုဒွဵုကဵုလေံ တၠးပသဲလ္ၚီလစုတ်၊ ကမၠတ်မွဲဂှ် စုတ်လဝ်ဇရေဟ် စာံဇိုၚ်ပသဲတုဲ မၞးတံပၠောပ်လဝ်ပ္ဍဲထံၚ်၊ ကမၠတ်မွဲဂှ် မၞးတံတၚဳကဵုဗၞုတ်၊ ကမၠတ်မွဲဂှ် မၞးတံအာစရံၚ်လဝ်” ရဴဝွံ သၟိၚ်ဖအောဝ်ဗာဇ္ဇခါတ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်မိၚ်ဂလာန်သၟိၚ်မတုဲ ဖေက်ဂမံက်ဗွဲမလောန်ရ။ သၟိၚ်မအဲနိဿဲကဵု ကၟိန်ဍုၚ်တုဲ ပွမဏာဗစိုပ်ကဵုနရက်ရောၚ် မပသွံဂးတုဲ စံၚ်တူတဴရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတဂှ် သၟဝ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ် လတူသၞာကျာ်သြဳ ညးမသတိက်ဂှ် မိမိန်သတိက်လဝ်ဗောဓိသတ်ရ။ လှိၚ်ညိတုဲ လကိုတ်ၚုဟ် ၚဳက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိုန်ဟာန် သွေဟ်သွဟ်ညာတ်ကေတ်တုဲ ဗောဓိသတ်တံဝွံ ဗွဲပက္ကတိဝွံ ဖေက်သရာံပါပ်လၟိုန် ခါမိၚ်ဂလာန်သၟိၚ်တုဲ ဗဟေက်ဇၞော်လောန်မက္တဵုဒှ် ဗောဓိသတ်ဗစာရဏာတဴရ။ မနူဌာန်မွဲ အဲမဂွံကၠုၚ်က္တဵုဒှ် ပ္ဍဲသၟိၚ်ဝွံရော သာ်ဝွံဗစာရဏာတုဲ နဇာတသိရညာဏ် ညာတ်ကေတ်ဒဒှ်မကၠုၚ် နူသွဝ်တီကေတ်တုဲ နူဍုၚ်သွဝ်ဂှ် ၚဳအာဂတပၠန်တုန် ဒဒှ်စှ်ေတၞီဒၟံၚ် ပ္ဍဲဥဿဒနရက်တီတုဲ၊ နူနရက်ဂှ်ၚဳအာတုန် ပ္ဍဲဍုၚ်ဒဒှ်မဒှ်သၟိၚ်တီကေတ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာန္နသဳတေံ လုကဴ(၅၀) သၞာံ အဲမပ္ကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်တုဲ လုကဴ(၈၀) လ္ၚီသၞာံ အဲမစိန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဥဿဒနရက်သွံ၊ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိသၟိၚ်မ ဂစိုတ်ကမၠတ်ဝွံအဲမကၠုၚ်ဒှ်ပၠန်သွံ၊ သၟိၚ်မအဲတုန် ပ္ဍဲတနေံ ကမၠတ်- ၄ ညးမကေတ်နၚ် ဂလာန်မသကာတ်မြဟ် မဏာဗစိုပ်ကဵုနရက်ဂှ် သၟိၚ်မအဲဟီုသွံ၊ ယဝ်အဲပ္ကၚ်ရၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဝွံပၠန်မ္ဂး ပ္ဍဲနရက်အဲသ္ဒးက္တဵုဒှ်တုဲ ဒဒိုက်မဇၞော် အဲသ္ဒးစသိုၚ်ပၠန်ရသွံ၊ ချိုန်မဗစာရဏာတဴဂှ် ဗဟေက်ဇၞော်က္တဵုဒှ်ရ။ ဇကုဗောဓိသတ်ညံၚ်သာ်ထဝ်ဂှ် ညံၚ်ပ္ကဴစက် ညးမကတာတ်ကၠေံတုဲ မသ္ၚိတ်အာကီုမဒှ်ရ။ ဇကုဗောဓိသတ် ဟၟဲကဵုသာ် က္တဵုဒှ်ရ။ “နူသၟိၚ်မဂစိုတ်ကမၠတ်ဝွံ ပသာ်အဲသ္ဂောံတိတ်ဗၠးညိရော” ဂးတုဲ ရဴဝွံချပ်ရ။ “သတိက်ဒၟံၚ်ဟွံဂွံဝေန်မပဝေန်၊ ၜိုန်မဟွံသ္ဍိုၚ် ပသ္ဍိုၚ်၊ ၜိုန်မဟွံကၠဴ ပကၠဴ အၚ်္ဂပိသာ်ဝွံ အဲသပအဓိဌာန်ညိ” ဂးတုဲ ဂါထာရဴဝွံသ္ဂးရ။
“ဗာလတော ဘဝတုသဗ္ဗပါနိနံ၊ သဗောတဉ္စတော
သြစိရာယတု၊ ဨဝ တဝအတ္ထော ဘဝိဿတိ”
၆။ ခဏ်ဒေဝတဴမၚ်မွဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ဗောဓိသတ်ပအဓိဌာန်တုဲ ရဴဝွံ ဒေဝတဴသ္ဂးရ၊ “ယွံသၟတ်မတေမဳဟိုယ် အိုတ်မှာဇန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ သမၠီုကဵုဍေံဂးကီုရ၊ ကဵုဍေံဟီု ဗဒေက်ဖျဝ်ကီု ဒဒှ်ဇကုမၞုံကဵုပညာ လ္ပပပြာကတ်ကဵုညးညိ သာ်ဝွယဝ်သပဒှ်မ္ဂး ဒတုဲမြမောဝ်ဗောဓိသတ်ဂှ် ဇကုကလိဂွံသက်သာရ” ဂးတုဲ မွဲဂါထာသ္ဂးရ။
“ကရောမိတေတံဝစနံ၊ ယံမံဘဏသိဒေဝတော။
အတ္ထကာမာသိမေအမ္မ၊ ဟိတကာမာသိ ဒေဝတေ။”
“ယွံမိအဲဒေဝတဴမပြဲလောန် မိအဲမဟီုကဵုအဲဝွံဂှ် မိအဲသပဒတုဲမြမောဝ်ကဵုအဲ၊ ပ္ဍဲလိုက်ပလိုက်ရောၚ်၊ ဂလာန်မိအဲဂှ် အဲသပဗက်ရ” သာ်ဝွံ ဗောဓိသတ်သ္ဂးရ။ “အၚ်္ဂပိသာ်ဝွံ ပဗက်ညိ” ဂးတုဲ ဒေဝတဴဗဒန်အာရ။ ဗောဓိသတ်တုန် ပတွဵုနူဒေဝတဴမကၠုၚ်ကော်ဟီုဂှ်တုဲ ဟွံနရိုအ်ဂၠာဲတှ် ဟွံကသဳဇကုရ၊ မာတ်ဟွံကသဳဇကု မိမိန်ဂမၠိုၚ်လ္ၚောဝ်ပတီသၟိၚ်ရ။ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ ကဵုကော်နၚ် ကောန်အမာတ်(၅၀၀) သၟိၚ်ကဵုပနာံမြိုၚ် ဗောဓိသတ် ရ။ ကောန်ၚာ် (၅၀၀) တုန် တၞဟ်နသၟိက်မဴတှ် နရိုအ်ယာံတဴရ။ ဗောဓိသတ်ဖေက်ဘဲနရက်တုဲ “ပတွဵုနူဝွံ ဇကုကဵုသကဟ်အာကီု ဗတ်အဲချိုတ်အာပြဲဟေၚ်” သာ်ဝွံသ္ဂးတုဲ ဟွံဂံယွာံရ။ ဒဒှ်မိမိန်ဂမၠိုၚ် ပတီဂၞကျာ် ဂၞကျာပ်တီသၟိၚ် သၟိၚ်မိၚ်တုဲ ကော်နၚ်ဗမၞး မလေပ်လၟိတ်တုဲ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ။ “ယွံတၠညး ကောန်ၚာ်ဝွံ ပယာံမ ကဵုမဴတှ်ပက္ကတိဂှ် ဗဒိုအ်လဝ်တုဲ လံညိကဵုမဴသာ်ဝွံ ယဝ်သဒှ်မ္ဂး ဍေံနရိုအ်ယာံမဴတှ်ဗိုန်န်တုဲ နဇကုဍေံ ဍေံသမဴတှ်ရအဴ” ဗမၞးဂးတုဲ ပတွဵုနူဂှ် မိမိန်တံဂမၠိုၚ် ပက္ကတိမကဵုတှ်ကဵုဗောဓိသတ်ဂှ် ဗဒိုအ်လဝ်တုဲ လောန်အာ ကာလဂှ်တုဲ မဴကဵုတှ်ရ။ လဆောဝ်မွဲတ္ၚဲမွဲဝါ၊ လဆောဝ်အလုံမွဲတ္ၚဲ၊ ဟွံကဵုတှ်ကီု၊ ဗောဓိသတ်တုန် ဖေက်ဘဲနရက်တုဲ ၜိုန်ကံသကှ်အာကီု တၞဟ်နမဖေက်ဘဲနရက်တုဲ တၞဟ်နသမဴတဟ် ဟွံနရိုအ်ယာံရ။ မိအံက်ဗောဓိသတ်တုန် ညာတ်ဗောဓိသတ်ဟွံဂွံယာံတုဲ “ကောန်အဲဗျဵုတဟ်ရ” ဂးတုဲ ဗမဴတဟ်ရ။ တေံကောန်ၚာ် (၅၀၀) တေံဟွံဂွံမဴတဟ်တုဲဟေၚ် နရိုအ်ယာံတဴရ။
၇။ ခဏ်စံဝတ်နကဵုဍာ်တှ်ဗၞတ်မွဲသၞာံ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ဗောဓိသတ်မွဲ ဟွံယာံ ဟွံကလၚ်ဂလာန်ညး ဟွံပလွိၚ်ဇိုၚ်တဲဟွံသ္ကေံ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိမိန်တံဂမၠိုၚ်သ္ဂးရ။ “ဇိုၚ်တဲညးဝေန်တေံ သာ်ဏံဟွံသေၚ်သွံ၊ သၟောန်ပါၚ်သၟိက်ကၠဴတေံ သာ်ဏံဟွံဒှ်သွံ၊ သိုၚ်ကတောဝ် ညးမသ္ဍိုၚ်တေံ သာ်ဝွံဟွံဒှ်သွံ၊ ပ္ဍဲမသ္ဍိုၚ်ကၠဴဝေန်ဝွံ နွံဟိုတ်တန်ဒှ်ရ။ ပိုဲစံၜတ်ဝွံညိ” မိမိန်တံချပ်တုဲ၊ “နဍာ်တှ်သွံ၊ စံၜတ်တဴရ” ဂးတုဲ အလုံမွဲတ္ၚဲဟွံမဴတှ် ဗောဓိသတ် ၜိုန်ကံသကှ်အာကီု၊ တၞံနသမဴတှ်ဟွံဂွံယာံရ။ ဂၞကျာ်တုန် ကောန်အဲဗျဵုတှ်ရဂးတုဲ၊ မၞးတံဗမဴတှ်ညိ ဂးတုဲ၊ ညးဗမဴတှ်ရ။ နလၟေၚ်မြဴဝွံ လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု နကဵုဍာ်တှ်ဂှ် အကာရဗောဓိသတ် အကြာဂှ် ညးဟဂွံညာတ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳ တၞံနမၞုံမေတ္တာ ကဵုကောန်တုဲသီုကဵုဍာ်ရမတ်မပေၚ်ဒၟံၚ် ဂၠံမတ်ၜါဂှ် ဂတေဝ်ယာံတဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။
“ဟာဟာတာတတေမဳယျမယံမမ။ ဟးကောန်ဂၠုတေမဳယာဲ ပနာဲကၞပ်ဒၟံၚ်ကဵုယာဲရော လေဝ်ကောန် ယွံကောန်ဂၠုတေမဳ မိမိန်ဝန်စဝ်ပ္ဍဲဂြိုပ်မွဲအခါတုဲရ။ ပသာ်နာဲဟွံယာံဂၠာဲတှ်ကဵုမိညိရောလေဝ်ကောန်၊ ဟသေၚ် နာဲညာတ်လၟိတ်မွဲမွဲတုဲ တၞံနသမဴတှ်ကီု နာဲဟွံဂတေဝ်ယာံကဵုယာဲရော လေဝ်ကောန်။ ယွံတေမဳဂၠုမိ အာယုက် နာဲ ဆဗၞတ်မွဲအခါဟွံပေၚ်ဏီသွံလေဝ်ကောန်၊ လဆောဝ်နူဂယးဒဵုပၠိုတ် မိဟွံကဵုတှ်ကီု ဟွံကြိုက်ကဵုအေၚ်ဍာ်တှ် ပနာဲအေန်ဍာ်တှ်ကဵုမိတၠဂုန် ဗြဴရောလေဝ်ကောန်။ ဟးတေမဳယာဲ တေံညး (၅၀၀) ဒှ်မွဲတ္ၚဲ မွဲဂိတုဖဴနာဲ ညးနရိုဟ်ယာံဂၠာဲမဴတှ်သွံ လေဝ်ကောန် နာဲတေမဳဂၠုမွဲ ၜိုန်ဝန်စဝ်တသဝ်ထ္ၜးတဴကီု၊ ပနာဲကၞပ်ဒၟံၚ်ကဵုမိရောလေဝ်ကောန်၊ ဟးဂၠုတေမဳမဟိုဲ နာဲဟွံမဴတှ်ကဵုမိတုဲ၊ တ္ၚဲဝွံမိသ္ဒးပမယူသၠာဲကဵုဖုန်သ္ဍဳဒၞဳသ္ကဝ် မိသ္ဒးဗဂပ်မုက် ကဵုနန်ပြာသာတ်၊ နာဲဂွံညာတ်ဇွမိတၠဂုန်ဗြဴရ လေဝ်ကောန်။ ဟွံဂၠုတေမဳယာဲ ဒဒှ်နာဲ ဟွံဝေန်သ္ဍိုၚ်ကၠဴဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်ယာဲရလေဝ်ကောန်၊ ပနာဲကၞပ်ဒၟံၚ်ကဵုမိတၠဂုန်ဗြဴ နာဲက္ညမဴတှ် ကဵုမိတၠဂုန်ဗြဴ ညိကၠာ ရောလေဝ်ကောန်” ကာလဂှ် ၜိုန်မိဗောဓိသတ် ဂတေဝ်ယာံတဴကီု ဗောဓိသတ် ဟဂွံမဴတှ်မ္ဂးဝွံ ဝဳပက်ဘဝ အတိက် မၞုံကီုဟာ နွံဂၠိုၚ်ကဵုစွံရ ဒၞာဲတၚ်မပြာကတ်ဂှ် ပိုဲထ္ၜးကဵုညးတၠပညာ ညးဂမၠိုၚ်ညိ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဝဳပက်ဗက်ကၠုၚ်ရောၚ်။
ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲဗြဟ္မဒေဝတေံ၊ ဗောဓိသတ်ပိုဲ ဒှ်မၚ်ဗၠာဲဂေါဝိန္ဒ၊ ပတၠဂၠဴ (၅၀၀) ဒုၚ်အခေါၚ်ကဵု သၟိၚ် မွဲတ္ၚဲမွဲနုၚ်၊ နွံပယာံမွဲတ္ၚဲ ဂၠဴၝောံမွဲဖျေံကောန်တၟိ ဍာ်တှ်ဂၠဴဂှ် နွံကုရှ်သာလောန်၊ မၚ်ဗၠာဲတီတုဲ ကောန်ဂၠဴစှ်ေတၟိဂှ် မၚ်ဗၠာဲဗက်စ္ဍးတုဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴဂှ် ပတ်ကေတ်ဂွံ (၇) နုၚ်တုဲ တိုန်ကဵုအခေါန်ကဵုသၟိၚ်ရ။ နဿံသကောန်ဂၠဴ မ္ဒးအေၚ်ဍာ်တှ်မွဲဗဂါပ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလက်ထက်ကၠုၚ်ဒှ်တေမဳဝွံ နူမွဲသၞာံဟေၚ် သၟိၚ်မ္ဒးစံၜတ် နဍာ်တှ်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်မ္ဒးအေၚ်ဍာ်တှ်မွဲသၞာံရောၚ် တၠဝါသနာ သောတုဇန်တံ ညးဂမၠိုၚ်တီ ဒၞာဲဝွံတုဲ ပွမုတ်ကဵုစ္ဍး ပွဒးကဵုပဗက် သကဵုရာဒၞာမိက်ညိ၊ ဣၚုဟ်ကျာ်ဂမျိုၚ် နာဲညး (၃၁) ဘုံလဝ်စိုတ်တုဲ ဒေသိတာ၊ စိုန်တွံလၟိၚ်ကဵုကာလဂှ်ရောၚ် မိဂ္ဂး။
၈။ ခဏ်ကောန်ၚာ်သၟတ် စိုပ်အယုက်ၜါသၞာံဟုဲ စံၜတ်နကဵုကွာၚ်စၞ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲကာလဂှ် အမာတ်သေဏာပတိဂမၠိုၚ် လ္ၚောဝ်ပ္တီသၟိၚ်ရ၊ “ယွံဨကရာတ် ကောန်ၚာ်သဒှ် မၞိဟ်ၜါသၞာံတုဲ ဂွံကွာၚ်စၞမ္ဂး သ္ဍိုက်သန်ရအဴ၊ နကဵုကွာၚ်စၞပိုဲစံၜတ်ညိကၠာရအဴ” ဒးရးသန်ရ သၟိၚ်ဂးတုဲ ကော်ကောန်ၚာ် (၅၀၀) ကွာၚ်စၞတၞဟ်ဟ်သာ် ဒၞာဲမ္ဒးစိုတ်တံဂှ် ညးပရာပ်နၚ် ကုဗောဓိသတ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်မဗ္ဒန် ညးအာအောပ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ရပ်ကေတ်ကွာၚ်စၞတံဂှ်တုဲ သေက်ဇဵုတသိုၚ်စ၊ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။ ဗောဓိသတ်မွဲ ဒၠောံဗ္တောန်ဇကုတုဲ “ဟာဲမတေမဳမရ သ္ဒးဂၞပ်ကဵုကွာၚ်စၞ ရပ်စရမ္ဂး နကဵုဘဲနရက် စမြဗဟေက်ဇကု” သ္ဂးတုဲ၊ ကွာၚ်စၞတံဂှ် ဟွံဂွံရံၚ်ၚဳရ နကဵုကွာၚ်စၞလုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု ပ္ဍဲအကြာဂှ် ညးဟဂွံညာတ် လၟုဟ်လမၠာ်ဗောဓိသတ်ဟေၚ်၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိဗောဓိသတ်ညာတ်ကောန် ဟွံစကွာၚ်စၞတံဂှ်တုဲ ဂတဴသြိုဟ်ဗ္ဂူတဴဗြဲမတ်ရ။
“ဟာဟာတာတ၊ ဟးကောန်ဂၠုတေမဳ မိကွာၚ်စၞနာနာသာ် ပသာ်နာဲ ဟွံဟာပ်စ ကဵုမိရောလေဝ်ကောန်။ ယွံကောန် ကွာၚ်စၞဝုတ်ဒိုဟ်ဗိုၚ်ကၠောံအာ ပသာ်နာဲဟွံဂိုၚ်ၜိုတ်စကဵုမိတၠ ဂုန်ဗြဴရောလေဝ်ကောန်။ ယွံဂၠုတေမဳမိ ဗမၞးၚဳရုပ်သာ် ကျာ်သြဳနာဲ ဇၟာပ်အဝဲအိုဿီုတုဲ ဆကၟိန် ဍုၚ်ဝွံမွဲလဝ်ကဵုရ၊ ဒဵုကဵုတ္ကံ (၄) ဗတ်ရနာဲ ပ္ကၚ်ရၚ်လောဲသွာဒၟံၚ် ပ္ဍဲစိုတ်ယာဲရောၚ်သွံလေဝ်ကောန်။ ယွံနာဲတေမဳ တေံညး (၅၀၀) က္တဵုဒှ်ဖဴနာဲ မိညးဂၠာဲဗ္စနာနာသာ်၊ တသိုၚ်စရၚ်သ္ကံ ညံၚ်သဘၚ်ပေါဲကီု ရသွံလေဝ်ကောန်။ နာဲတေမဳဂၠု မိမွဲ ဇိုၚ်တဲဟွံကသဳကၞပ်သ္ၚဳဒၟံၚ် ကဵုယာဲရောလေဝ်ကောန်။ ဟးတေမဳဂၠု ယာဲဟိုဲ မိမပလွဳပရာ ပေၚ်အာဂြိုပ် (၂) သၞာံတုဲရသွံ လေဝ်ကောန်၊ မိလဝ်စိုတ်ကဵုနာဲမွဲ မိသ္ပသလဲ လၜေါ်ညိ၊ မိသ္ပဇူသၞိၚ်မိသဗဵု ကုသဵုအဓါန်ဂတရောၚ်၊ မိမလဝ်စိုတ်သွံလေဝ်ကောန်၊ ယွံတေမဳဂၠုမိဟိုဲ ၜိုန်နာဲညာတ်ကွာၚ်စၞပနာဲဟွံဂိုၚ် စကဵုမိရောလေဝ်ကောန်၊ ယွံတေမဳ တေံညး (၅၀၀) ပတၠကောန် ညးဗ္တောန်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုအရေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်သ္ဍိုက်ညး ဇၟာပ်ပ်ကာလသွံလေဝ်ကောန်၊ နာဲတေမဳဂၠုမိမွဲ ဇၟာပ်တ္ၚဲဇၞာပ်ဂိတုပယာံသၞာံအခါ မုက်မိသ္ၚိတ်အာရောၚ်သွံလေဝ်ကောန်” ၜိုန်မိဗောဓိသတ် ဂတေဝ်ယာံတဴကီု၊ ညိဟဂွံဟီုပၠန်ဂတးဟဂွံၚဳ ကွာၚ်စၞဟေၚ်၊ “ယွံသောတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ် ယုတ္တိသာ်ဝွံရ၊ အာဂါမသၞုံကီုဟာ နွံဂၠိုၚ်ကဵုရ ဒၞာဲမပြာကတ်ဂှ် ပိုဲထ္ၜးကဵုတၠပညာတံညိ။
ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲ ဇုတိန္ဒရတေံရ၊ ဗောဓိသတ်ပိုဲသေတကပဏ္ဍိတ၊ ဒှ်ဂဍာ်ဗ္တာၚ်မွဲပတၠပွါ (၅၀၀) ဒၟံၚ်ဇရၚ်လစဟေမဝန်၊ နွံပယာံမွဲတ္ၚဲ သေဌဳတြုံဂှ် ဒုၚ်ယၟု ဝိကာလသေဋ္ဌဳဒုၚ်ယၟု ဝိမာလာဒေဝဳ၊ ဍိက်ဗြဴဒုၚ်ယၟု သဳရိကုမ္မာရဳ ပ္ဍဲကာလဂှ် သေဋ္ဌဳဗြဴသဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ၊ စဳရေၚ်ကွာၚ် ၜဲ (၉၀) ကလောံတုဲ စုတ်တဲ သဳရိကုမ္မာရဳ စုတ်ပ္ဍဲထးတုဲ ယးဂှ်ကဵုဍိက်ဗြဴ ယဵုဏာရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်ဗစာရဏာ အဲသစံစိုတ်သၟတ်ဗြဴညိဂးတုဲ နူအကာသသ္ပဝ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ ကွာၚ်ဗ္ကဗြဴမၞုံဗၞတ်တမာသတ်ဗ္ဒဝ် ဂိုၚ်ဏာတုဲ ပဝ်ဒဴအာရ၊ သၟတ်ဗြဴတုန် သောကပရိဒေဝ က္တဵုဒှ်ကဵုကွာၚ်ဂှ်ရ။ ဗောဓိသတ်ပၠန်တုန် ဒဒှ်သၟတ်ဗြဴကဵုဒါန်ကဵုကျာ် ဗ္စာရဏာညာတ်ကေတ်တုဲ၊ ပွအဲဝွံ ဟွံဒးရောၚ်သွံသ္ဂးတုဲ ဗောဓိသတ်သ္ၚောံဟောံဇြ ဒးပကာဂစိုတ်အာက္တဵုဒှ် ပြိုတ်ဂၠိုၚ်ကဵုဘဝတုဲရ။ ဟိုတ်ပွသာ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ပလဝ်တုဲ ၜိုန်စၞမညာတ်ဒၟံၚ် ညးကဵုဇကုကီု သရာံပါပ်ဂှ်နွံတုဲ၊ မ္ဒးအေၚ်ဒုၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ်။ ယွံတၠဝါသၞာတံညးဂမၠိုၚ် တီဒဵုဝွံတုဲ ညံၚ်ဗောဓိသတ် တမၠာတမၠာတေံဂှ် ပွမုတ်ကဵုစ္ဍး ပွဒးကဵုပဗက်ညိ၊ ဣၚုဟ်ဘကျာ်ဂမျိုၚ်မစိုန်ဒှ်တဴညး (၃၁) ဘုံလဝ်စိုတ်တဲ။ ဨတံပဝတ္တိ၊ ဟိုန်ပရိုၚ်ဒေသဏာမရဴဝွံဂှ် စိုန်တၠဳမၞုံပိုန်ကျာ်တြဲ တွံပၟိၚ်ကဵု ပ္ဍဲကာလဂှ်ဂှ်ရောၚ် မိဂ္ဂး။
၉။ စိုပ်အဝဲ - ၃ သၞာံ စံၜတ်တဴ ကဵုသတ်ဆုလၟုဟ်လၟတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
အထ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် အမာတ်သေဏာပတိတံသ္ဂးရ။ ကောန်ၚ္ၚာ်ဒဒှ်မၞိဟ် ၃ - သၞာံတုဲဂှ် သတ်ဆုဍုဟ်ဟ် လတ်တ်ဍေံသ္ဍိုက်သန် နကဵုသတ်ဆုပိုဲစံၜတ်ညိ ဟွံဂွံဟာအဴ ညးဂမၠိုၚ်ဂးတုဲ နသတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ် ညးနၚ်ဇရေၚ် ဗောဓိသတ်ရ။ ဒၞာဲသတ်ဆုမ္ဒးဂၞပ်တံဂှ် မဂိုၚ်ကေတ်ရ ညးဂးတုဲ၊ ပ္ဍဲဌာန်မဗ္ဒန်အာအောပ်ဒၟံၚ်ရ။ ကောန်ၚ္ၚာ်ဂမၠိုၚ် ကသိုၚ်စရၚ်သ္ကံတုဲ သတ်ဆုဍုဟ်ဟ်လတ်တ်တံဂှ် ဍေံစတဴရ။ ဗောဓိသတ်မွဲဒၠောံဗ္တောန် ဇကုတုဲ သတ်ဆုတံဂှ် ဟွံၚေဝ်ဟေၚ်ရ။ နသတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ် တံဂှ်တုန်၊ လုကဴမွဲသၞာံၜိုန်စံၜတ်တဴကီု အာကာရမပ္တံကဵုကသဳဇိုၚ်တဲ ဗောဓိသတ်ညိည ညးဟဂွံညာတ်တုဲ၊ ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳ သီုကဵုလၞီလၞာ်ဗွဲမလောန် ဂတေဝ်ယာံကဵုကောန်ရ။
“ဟာဟာတာတမယံမမ၊ ဟးဟးကောန်ဂၠုတေမဳယကုမ္မာဟိုဲ။ နာနာဘောဇနာဟိ၊ သတ်ဆုနာနာပက္ကရ၊ မြဴဝွံဂှ် နာဲက္ညပပြဘိုက်ကဵုမိညိရလေဝ်ကောန်၊ ယွံတေမဳဂၠုယာဲ နာဲပေၚ်ကၠုၚ် ၃ သၞာံအခါကဵုယာဲတုဲရသွံလေဝ်ကောန်၊ တေံညးက္တဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲ ကရောံဖဴနာဲဂှ်လေဝ်ကောန် ညးအာဝေၚ်ပဝေၚ် နာနာသာ်ရသွံလေဝ်ကောန်၊ နာဲတေမဳဂၠုယာဲ မူဟိုတ်ဇိုၚ်တဲ ဟွံကသဳသ္ၚဳလလံဒၟံၚ် ကဵုမိရောလေဝ်ကောန်၊ ယွံလေဝ်ကောန်တေမဳဂၠုမိဟိုဲ၊ ဣဝွံ ဒူရေန် မၚ်ဂုတ်၊ ဝိသ္ကဝ်ကြေၚ်ထဝ်၊ ဗ္ဒဝ်၊ ပၞဟ် စံပလံ မၞုံကုရှ်သာ် ဨဟိ နာဲပပြဘိက်ကဵုမိညိရလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန် ဟွံသေၚ် က္ဍိုၚ်ကၠဴဒၟံၚ် ဟွံပံက်ပါၚ်ကဵု မိတၠဂုဏ်ဗြဴသ္ဂးဟာလေဝ်ကောန်၊ ယွံမၞးဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဟသေၚ်မၞးတံ ပၠောပ်စိုတ်ကောန်အဲ ဟွံကဵုပံက်ပါၚ် ကဵုအဲဗြဴသ္ဂးဟာ ဒေဝတဴတံ” ။
“ယွံဒေဝတဴတံဂမၠိုၚ် ဘန္တေဒေဝါ ကောန်အဲဝွံ လက်သန်ပါရမဳရောၚ်၊ မၞုံလက်သန်ဗွဝ်ပိုန်ရောၚ်၊ မူဟိုတ်တၠအဲတံဂဒိုက်ကၠေံပါၚ်ကောန်အဲ ဟွံကဵုပံက်ပါၚ် ကဵုအဲဍိက်ဗြဴရောလေဝ်ဒေဝတဴတံ၊ ယွံဒေဝတဴတံဂမၠိုၚ် ယဝ်မၞးတံ သဗိုၚ်ပၠောပ်စိုတ်ကဵုကောန်အဲ ယဝ်ရသပံက်ပါၚ်ကဵုအဲရ ယဝ်သဒှ် အဲဍိက်ဗြဴ ပူဇဴဒေဝတဴ က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်ပ္ကဴသြဴ အဲဍိက်ဗြဴ သ္ပပူဇဴတၠတံရလေဝ်ဒေဝတဴ” ဣတိ- ရဴဝွံ မိဗောဓိသတ် ဂတေဝ်ယာံ တဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ ကာလအယုက်မစိုပ် ၃ - သၞာံ ဗောဓိသတ် မ္ဒးအေၚ်သတ်ဆုဝွံ မူဟိုတ်ရော ဝဳပက်ဂပ်ဝ်သမ္တီ။
အတိတေဒူရေ၊ ပ္ဍဲအတိက်အကြာသာသနာကျာ်တြဲ ကောနဂီု ကဵု ကဿပတေံ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်ပိုဲ က္တဵုဒှ်ကၞုဲအဖဝ် (၅၀၀) ရ၊ သာ်ဝွံ ဟီုကဵုအဖဝ်ဂမၠိုၚ်ရ။ “ယွံမၞးတံညးဂမၠိုၚ် သတ်ကြုက်ဂှ် ယဝ်ရညးမွဲ သ္ဂောံကေတ်နၚ်မ္ဂး အဲဇိုန်ကဵုဒၞာဲအဲရ” ဂးတုဲ၊ ကာလဂှ် ကၞုဲမွဲဒုၚ်ယၟုတရန်ဏ ဒုၚ်ပါၚ်တုဲ ကလာၚ် တိုန်အာ လ္တူတၞံကြုက်ဂှ်ရ၊ ဂွံနၚ်တုဲ ဇိုန်ကဵုဗောဓိသတ်ရ။ ညံၚ်ဂလာန်ဗောဓိသတ် မဟီုဂှ်ဟွံဒှ်တုဲ ကၞုဲတရန်ဏ ဒဴအာဌာန်သ္အာၚ်ရ၊ သတ်ကြုက်ဂှ် ဗောဓိသတ်ဂွံတုဲ ဇကုမွဲစကၠေံ သတ်ကြုက်ဂှ်ရ။ ကၞုဲတရန်ဏ ဒးဗဵုဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ကာလမဒှ်တေမဳဝွံ ဗောဓိသတ် မ္ဒးဗဵုဒၟံၚ်သတ်ဆုဟေၚ် တၠပညာသာတံဇန်ညးဂမၠိုၚ် တီဒဵုဝွံတုဲ သကဵုပၚ်မိၚ်ဓဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်၊ သကဵုရာဒၞာမိက်ညိ။ ကဵုပါဲကၠေံဓဝ်သရာံပါပ်ညိ၊ ဣ ၚုဟ်ကျာ်ဂမၠိုၚ်လဝ်စိုတ်တုဲ မစိုန်ဒှ်တဴနာဲညး (၃၁)ဘုံဂှ် ဒေသိတာ၊ စိုန်တွံပၟိၚ်ကဵု ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ် မိဂ္ဂး။
၁၀။ စိုပ်အဝဲ ၄ - သၞာံ စံၜတ်တဴနကဵုရုပ်ပဝေၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
အာယတိ။ ပ္ဍဲကာလကြဴ ဗောဓိသတ်ပိုဲမသဒှ် ၄ - သၞာံဂှ် ရဴဝွံ အမာတ်သေဏာပတိတံလ္ၚောဝ်ပ္တီသၟိၚ်ရ။ “မဟာရာဇာ ယွံဨကရာရာတ် ကောန်မရာတ်မဒှ်မၞိဟ် ၄ - သၞာံတုဲရ၊ သဘဴကောန်ၚာ် ၄ - သၞာံဝွံဂှ် ရုပ်ပဝေၚ်ဍေံမသ္ဍိုက်သန်အဴ နရုပ်ပဝေၚ် ပိုဲဍိက်စံၜတ်ကောန်တၠဝွံ၊ ညိဟွံဂွံဟာအဴ” ဂွံရဂးတုဲ နကဵုရုပ်စိၚ်ထဝ် ချေံထဝ်၊ ဂၠဴထဝ် ခၞံတဲစုံလွဝ် ဇရေၚ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဌာန်မဗ္ဒန်ဂှ် အာရံၚ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကောန်ၚာ် (၅၀၀) ညာတ်ရုပ်စိၚ်ချေံဂှ်တုဲ ပၠံၚ်တသိုၚ်ရၚ်သ္ကံရ၊ ဗောဓိသတ်ဂှ် နရုပ်ပဝေၚ်တံ ဒှ်ဟွံဂွံရံၚ်ၚဳမွဲရ၊ နရုပ်ပဝေၚ်မရဴဝွံ လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု ပ္ဍဲအကြာဂှ် ညိညဟွံဂွံညာတ်ဟေၚ် ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳတုန် ညာတ်ကောန်ဟွံဂွံ ၚဳရုပ်ပဝေၚ်တံဂှ်တုဲ ဂတေဝ်ယာံတဴပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။
“ဟာဟာတာတ၊ ပိယျပုတ္တက၊ မယံမမ ဟးဟး ကောန်မစိုန်ဒှ်တဴ တုပ်သၟဟ်ဖျုန်ဂြိုဟ် ဟာဲဟိုဲ နူမွဲ အခါပေၚ်ကၠုၚ် ၄ - အခါကဵုယာဲပၠန်သွံလေဝ်ကောန်၊ အဲဗြဴဝေါန်စဝ် တသဝ်ထ္ၜးဒၟံၚ်ကဵုနာဲ ပသာ်နာဲဟွံပံက်ပါၚ် ကဵုယာဲညိရောလေဝ်ကောန်။ ယွံတေမဳဂၠုယာဲဟိုဲ ဣဝွံရုပ်စိၚ်ထဝ် ချေံထဝ် ဥဿဘထဝ် ညးစွံလဝ်ဂတမုက် နာဲသွံလေဝ်ကောန်၊ တေံညး (၅၀၀) မဒှ်အဖဝ်နာဲ ညးမဂၠာဲဝေၚ်ဒယေဟ်လှ်ေညးဂယိုၚ် ရုပ်စိၚ်ချေံတံဂှ် ညံၚ်သဘၚ် ပေါဲကီုသွံလေဝ်ကောန်၊ ပသာ်ဂၠုတေမဳမိမွဲ ဇိုၚ်တဲဟွံကသဳ ကၞပ်သ္ၚဳဒၟံၚ်ကဵုအဲဗြဴရောလေဝ်ကောန်။ ဘန္တေဒေဝါ၊ ယွံမၞံဒေဝတဴတံ၊ ဘဝမတုဲတေံ သၞုံကုအဲဗြဴသ္ဂးဟာ ဒေဝတဴတံ။ အဟံ ယၚ်အဲ လောကေ၊ ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ။ ဗြဟ္မစရိပရှာယျနေ၊ ပ္ဍဲညးမဒ္ဂေတ် ဗြဟ္မစဵုကီုလေဝ်။ သဳလဝနေဗဟူသုတေ၊ ပ္ဍဲညးမၞုံကဵုသဳလ ကဵုကတ်ဗတောန်ကီုလေဝ်။ သာမဏဗြဟ္မနေ၊ ပ္ဍဲကဵုခၟဳဗမၞးကီုလဝ်။ အဟံလဘိဿာမိ၊ အဲဗြဴမဒးဗ္ဒေက်ဖျဝ် ညးတံဂှ်တုဲ ဂၠုတေမဳယာဲ ဟွံပံက်ပါၚ်ကဵုယာဲရောၚ်၊ သ္ဂးဟာဒေဝတဴတံ” သာ်ဝွံ မိတလပါရမဳ ဂတေဝ်ယာံ ကဵုကောန်၊ ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
စတုဝဿိတကာလေ၊ ပ္ဍဲကာလ ၄ - သၞာံ ညံၚ်မသစံရုပ်ပဝေၚ်ဝွံဂှ် မူဟိုတ်ရော ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲ နာရဒတေံဂှ် ဗောဓိသတ်ပိုဲက္တဵုဒှ် ဒကိုပ်ဒမၠမွဲ ဒုၚ်ယၟု သေဏကပဏ္ဍိတ ဂပ်ဝ်သမ္တီရ၊ စောရာဒုတ္ထ(၅၀၀) မဒှ်သၟဝ်တဲဗောဓိသတ် ကာလဂှ် ဒၟံၚ်ဇရေၚ်ဟေမဝန် ဗၟံက်သ္ၚိဗောဓိသတ်ဂှ် တၞံဂယာၚ်မွဲနွံ သၠုၚ်ပိစှော် ပိယောဇနာ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုဂှ် ဒေဝတဴတံ ပဒတဴလၟိုန်ရုပ်ပဝေၚ် ဒေဝတဴနွံတဴလၟိုန်။
နွံပယာံမွဲတ္ၚဲ ဗောဓိသတ်အာဂၠာဲကသာပ်ကေတ်ဟွံဂွံတုဲ ပဒုဟ်ကဵုဒေဝတဴဆုဂှ်တုဲ အပေါတ်ရုပ်ပဝေၚ် ဒေဝတဴတံဂှ် ဗောဓိသတ် ဂြာတ်ထောံကၠေံရ။ ဟိုတ်ဒမာသာ်ဂှ်ရ ၜိုန်ရုပ်ပဝေၚ် ညးကဵုဝေၚ်တဴကီု ဇကုသၟိက် ဝေၚ်ဟဂွံဟေၚ် တၠပညာသာတုဇန်တံဂမၠိုၚ် တီဒဵုဝွံတုဲ၊ ညာတ်ယာန်ဒေဝတဴတံ လ္ပပလီုညိ ယာံဟဂွံပလီုတုဲ ဒၞာဲထာန်မဂတအာ ဒေဝတသဴ ဒးထိုၚ်သးရ။ ဣၚုဟ် ကျာ်ဂမျိုၚ်နာဲညး (၃၁) ဘုံညးလဝ်စိုတ်တုဲ၊ ဒေသိတာ စိုန်ကျာ်ဂမျိုၚ်နာဲညး တွံပမိၚ်ကဵု ကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၁၁။ စိုပ်အဝဲ ၅ - သၞာံ စံၜတ်တဴနကဵုဘောဇိုန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ဂတဂှ်တုန် “ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၅ - သၞာံဝွံ ဘောဇိုန်ဍေံသ္ဍိုက်သန် နဘောဇိုန်ပိုဲစံသၟတ်ဝွံ ညိကၠာအဴ” ဣၚုဟ်ညးဂမၠိုၚ်ဂးတုဲ နဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ် ညးပရာပ်ဏာရ” ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်ကလောံဂိုၚ်ကေတ်တုဲ နကဵုဘောဇိုန်တံဂှ် တသိုၚ်စတဴရၚ်သကအ်ရ၊ ဗောဓိသတ် ဒလောံဗ္တောန်တဴဇကုတုဲ ဟာဲမတေမဳ ဟာဲဆမ သ္ဂောံစအဟာရဂှ်မညာတ်တုဲ သမိက်ဟွံမွဲကဵုမရသွံ၊ နဘဲနရက် စမြဗဟေက်ဇကုတုဲ ဘောဇိုန်ဟဂွံရံၚ်ရ။ မိဗောဓိသတ်ညာတ်ကောန်တုဲ ဖျုန်ဂြိုဟ်ရဴမသပါ်အာ (၂) လွးကီု ဘောဇိုန်ဂှ် ပၟိက်စိုတ်ဇကု ဖျီုစုတ်ကောန်ဇကု နကဵုဘောဇိုန် ၜိုန်ညးစံၜတ်တဴကီု ပ္ဍဲအကြာမွဲသၞာံဂှ် ညိညဟဂွံညာတ်ဟေၚ် ဂၞကျာ် ညာတ်ဗောဓိသတ် ဟဂွံပပြဘိုက်တုဲ မိဗောဓိသတ် ဂတေဝ်ယာံတဴရ။
“ဟာဟာတာတ တေမဳယျကုမ္မာ၊ ဟာဲတေမဳယျကုမ္မာဟိုဲ ပေၚ်ကၠုၚ်(၅)သၞာံ ကဵုယာဲတုဲရသွံ လေဝ်ကောန် ယွံကောန် ဣဝွံပုၚ်သာ်ထဝ် သာ်သြန်သာ်ပ္ကဴ ပုဏ္ဏရဳ” ဨဟိ နာဲက္ညဟာပ်စကဵုယာဲညိ ရလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန်ဟွံသေၚ်စိုတ်နာဲ သၟိက်ပကၚ်ရၚ် ကၟိန်ဍုၚ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်၊ ဟသေၚ်သၟိက်ပကၚ်ရၚ် စိၚ်ကလာၚ် ချေကံ လာၚ်သ္ဂးဟာလေဝ်ကောန်၊ တဿမာကရဏာ၊ မူဟိုတ်နာဲဟွံပံက်ပါၚ် ကဵုယာဲရောလေဝ်ကောန် တေံစိၚ်မ္ၚဵု ချေံအာဇာနဲ ကလာၚ်လတူအာကာသ နွံတဴကီု မိတွာဲရလေဝ်ကောန်။ ပုတ္တာတ၊ ယွံကောန်ဟသေၚ် မိတ္ၜေဟ်လက် ဗ္ဒေက်ဖျဝ်နာဲမွဲတုဲ ဟိုတ်ဂှ်နာဲကၞပ်ဒၟံၚ်ကဵု တၠဂုဏ်ဗြဴသ္ဂးလေဝ်ကောန် နူမိကလိဂွံနာဲတုဲ သၟတ်မိဟကဵုကိတ် ဒဂိတ်ဟွံကဵုစတ် အဲမြိမြန်လဝ် လတူဖုန်သဍဳ ဒၞဳဒကဝ် ကသာဲခေါဇဴ အဲဗြဴဟွံဗ္ဒေက်ဖျဝ် နာဲမွဲဝါ သွံလေဝ်ကောန်” ဣတိဝစနံ၊ ဟိုန်ဂလာန်မရဴဝွံ။ ပရိဒေဝေသိ၊ စိုန်မိဗောဓိသတ် ဂတေဝ်ယာံတဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
တၠပညာသာတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ် နဘောဇိုန်ညးစံၜတ် ဗောဓိသတ်ဝွံ ဘဝအတိက်နွံကီုဟာ နွံဂၠိုၚ်ကဵုစွံရ။ မူဒၞာဲထ္ၜးကဵုတၠပညာတံရော ညံၚ်နနဲကာလဗောဓိသတ်ပိုဲမဒှ်ဂဍာ်ဗ္တာၚ်ဂှ်ကီုရ၊ ညံၚ်သၟတ်ဗြဴမယဵုဏာတွာၚ် ကဵုဒါန်ကဵုကျာ် ဗောဓိသတ်ဂိုၚ်ဏာတွာၚ် လတူက္ဍိုပ်သၟတ်ဗြဴတုဲ သၟတ်ဗြဴဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ၊ ဗောဓိသတ်တုန် ပကာဂစိုတ်ဟေၚ်အခိၚ်မဒှ်တေမဳဝွံ ၜိုန်ဘောဇိုန် ညးကဵုဇကုကီု ဟဂွံပပြဘိုက်ဟေၚ် သာတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ် တီဒဵုဝွံတုဲ ညာတ်ဒြပ်ညးလ္ပနွံဂနပ်ညိ။ ဒေသိတာ၊ စိုန်ကျာ်နာဲညး (၃၁) ဘုံ တွံပမိၚ်ကီု ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၁၂။ စိုပ်အဝဲ ၆ - သၞာံ စၜံ တ်တဴနကဵုပၟတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“အထ ယာံဆဂှ်ဟေၚ်ပၠန်တုန် ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၆ - သၞာံတုဲ ဍေံဖေက်ပၟတ်သန် နပၟတ်ပိုဲစံကောန်ၚာ် ဝွံညိ” ညးဂးတုဲ ပ္ဍဲဂတမုက်သ္ၚိသၟိၚ် သ္ၚိဇၞော်မွဲ မၞုံတရၚ်မဂၠိုၚ် ညးမကနှံ နထာၚ်တာ ညးကမဳလဝ် ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ကဵုပွဳဗွိုၚ်တုဲ ဇကုဗောဓိသတ် ညးစွံလဝ် အဒေါဝ်တုဲ ညးပ္ဍောန်ပၟတ်ရ။ ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ညာတ်သ္ၚိမတူတိုန်ဒဟဵုဒၟံၚ်တုဲ ဖေက်ဂၟံက်နရိုအ်ယာံတုဲ ဒြေပ်ဒဴအာရ။ ဗောဓိသတ်တုန် ဗ္စာရဏာတုဲ နူကဵုမစိန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲနရက်တေံဂှ် ဗတ်မချိုတ်အာ ပ္ဍဲပၟတ်ဝွံပြဲသန်သာ်ဝွံဗ္စာရဏာတုဲ ညံၚ်မှာထေရ် မလုပ်စနိရောဓ သမာပတ်ကီု ဟွံမွဲကသဳဇကုသန်ဟေၚ် ကာလပၟတ်မတူဆိုက်ကၠုၚ်ဂှ် ညးဂိုၚ်ဏာဗောဓိသတ်တုဲ ပဲါဝေၚ်ကၠေံရ နကဵုပၟတ်သာ်ဝွံ လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု ပ္ဍဲအကြာဂှ် ညိညဟဂွံညာတ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မိဗောဓိသတ် ညာတ်ပွကောန်တုဲ တၞဟ်နပခိုၚ်စိုတ်ဟွံသၟဟ်ရထတုဲ ဂတေဝ်ယာံတဴရမိဂ္ဂး။
“တာတ တေမဳယကုမ္မာ ယွံကောန်ဂၠု မစိုန်ဒှ်တဴ တေမဳယကုမ္မာရ သ္ဍိုက်မိကျာ်ဂန် သၟိၚ်ကသဳကရး၊ မစိုန်ဒှ်တဴ မအံက်နာဲ ပမစာန်နာဲသတုပ်မိဟာ ကောန်ဂၠုတာပိယပုတ္တက ယွံကောန်သ္ဍိုက်မိကျာ်ဂန်။ ဨဟိ၊ က္ညကၠုၚ်ကဵုမိညိရလေဝ်ကောန် ယွံကောန် ပသာ်နာဲဒုၚ်ဒၟံၚ် ဘဲပၟတ်ကဵုမိရောလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန်တေမဳ ညး (၅၀၀) တေံ ညးညာတ်ပၟတ်ဂဵုလဟီုဗက် နရိုအ်ဂတေဝ်ယာံတုဲ ညးဒြေပ်ဒဴဗလးဇကုညး ဒိုဟ်အကြာ ဒိုဟ်ဇၞော်ပန်သွံ လေဝ်ကောန် ယွံလေဝ်ကောန် နာဲမွဲဝွံမူဟိုတ်ရောကောန်၊ ၜိုန်တူဖ္ဍတ်ကၠုၚ် ဗရုညံၚ်ကံဂတး ဒးဇကုကီု၊ ဇကုနာဲပ္ဍအ်လာ်အာကီု၊ ပနာဲအေၚ်ဒၟံၚ်ကဵုယာဲရောလေဝ်ကောန်။ ယွံကောန် ဘဝအတိက်တေံ နာဲပ္တုဲလဝ်တုဲ ဝဳဝဲ မ္ဒးအေၚ်ဒုၚ်ဒၟံၚ်ကဵုယာဲသ္ဂးဟာလေဝ်ကောန်၊ အထ၊ ယာံဆဂှ် ဟသေၚ်ပၠန်တုန် အတိတေကာလေ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံဂှ် ဟသေၚ်စံၚ်ပၟတ်ဂြိုပ်သ္ဂးဟာ၊ ဟသေၚ်နာဲရိုဟ်စသာဲ သ္ဂးဟာ၊ ဘဝတံဂှ် ဇၞော်ကဵုဣဓိတုဲ နာဲမ္ဒးဒုၚ် ဘဝပၟတ်ကဵုမိအခါမွဲသၞာံဝွံသ္ဂးဟာလေဝ်ကောန်။ ယွံလေဝ်ကောန် ကာလပၟတ်တူကၠုၚ် ဆိုက်ဇကုနာဲတုဲ ယာဲဟွံရိုဟ်စဂန္ဓိမိလောပ်မိနၚ်နာဲ ဒေါဝ်လ္ၚပၟတ်ဟသေၚ် ဟာလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန်ဓဇန် ညးဇံမုဒိပ်ဟွံလေပ်အောန် ဓဇန်တၠအဲဂၠိုၚ်ကဵုအဲသန်သွံလေဝ်ကောန်” သာ်ဝွံ မိဗောဓိသတ် ယာံတဴပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။
ယွံတၠပညာတံ ညးဂမၠိုၚ်၊ ဗောဓိသတ် ညးသစံၜတ်ကဵုပၟတ်ဝွံ ဘဝအတိက်နွံကီုဟာနွံဂၠိုၚ်ကဵုတၚ်ရ၊ ဒၞာဲမပြာကတ်ဂှ် ပိုဲစၞောန်ထ္ၜးကဵုညိ၊ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲ ဒိပ်ဗၚ်ကဵုတေံ ဗောဓိသတ်ပိုဲ ဒှ်ကောန်သေထဳမွဲ၊ စန္ဒကုမ္မာ ဒုၚ်ယၟုညး (၅၀၀) ဒှ်သၟဝ်တဲဇကု နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ဗောဓိသတ်ပေၚ်အယုက် (၁၆) သၞာံတုဲ၊ အာကတ်စဍုၚ် တက္ကသဵု ပ္ဍဲဒေါဝ်တရဴ စဵုလစမွဲဒကှ်မွဲတၞံ တိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲလစဂှ် အခိၚ်ဟွံသေၚ် ဗြဲဂူစေဟ် သပေါဲဂစေံကောန်သၟိၚ်မွဲ သီုကောန်ဒတုံစေဟ်ရ၊ စန္ဒကုမ္မဂွံတုဲ၊ က္တဵုဗ္ဒဟ်ပၟတ် သၟိက်စံၚ်စကောန်ဍေံ ပ္ဍဲသပေဲါဂှ်တုဲ ဇိုၚ်ဂစေံတူအာတမာမရာဲ ကြဴဝွံဗစာရဏာဂွံတုဲ၊ ဗလးကၠေံပၠန်ရ။ ဟိုတ်ဇိုၚ်ဂစေံတူဂှ် မတူအာတမာမရာဲဂှ်ရ၊ ကာလမဒှ်တေမဳတေံဝွံ ညးသစံၜတ်ကဵုပၟတ်ရ၊ ဇကုဗောဓိသတ်ဗဍအ်အာရ၊ တၠပညာတံ တီဒဵုဝွံတုဲ ပ္ဍဲသတ်ဇိုၚ်ၜါသတ်ဇိုၚ်-၄ လ္ပပျဲပျာံလမျီုသတ်တံဂှ်ညိ၊ သောဘဂဝါ၊ မိန်ကျာ်ဂမျိုၚ် မစိုန်ဒှ်တဴ နာဲညး (၃၁) ဘုံဂှ်။ ဒေသိတာ၊ စိုန်တွံပၟိၚ်ကဵုပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၁၃။ စိုပ်အဝဲ ၇ - သၞာံ ညးစၜံ တ်ကဵုစိၚ်ဇမူ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“အတ ယာံဆဂှ်ဟသေၚ်ပၠန်တုန်။ ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၇ - သၞာံတုဲ၊ စိၚ်ဇၟူ ဍေံဖေက်သန် နစိၚ်ဇၟူပိုဲဍိက် စံၜိုတ်သၟတ်ဝွံညိကၠာအဴ” ရဴဝွံညးဂးတုဲ စိၚ်ဇၟူညးမကတ်ပ္ကေၚ်လဝ်ဂှ် ဇကုဗောဓိသတ် သီုကဵုကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ညးဒမံၚ်ပ္ဍဲဂတမုက်သ္ၚိနန်တုဲ စိၚ်ဇၟူဂှ် ညးဗလးနၚ်ရ။ စိၚ်ဇၟူဂှ်ကရေဲယဵုဒပှ် လပိုက်တိ ဓရံၚ်ကတောဝ်ၜါ ဒးဘပလတုဲ ဒြေပ်သရဴကၠုၚ်ရ။ ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်တုန် ဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ အနူဒိုဟ်ဍေံ မဒြေပ်ဒဴအာအိုတ်ရ။ ဗောဓိသတ်မွဲတုန် ညာတ်စိၚ်ဒြေပ်ကၠုၚ် ရဴဝွံသ္ဂးရ၊ နူမချိုတ်အာပ္ဍဲ ဘဲနရက်မဂိကတာန်ဝွံဂှ် မုဟ်ဒြၚ်စိၚ်ဒြိုၚ်ဝွံ ဗတ်ချိုတ်အာပြဲသန် နဘဲနရက်စမြဗဟေက်ဇကုတုဲ ဂဇံဒၟံၚ်ဒၞာဲဂှ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် စိၚ်ဖျေံကၠေၚ်ဂှ် သရာဲကၠုၚ်တုဲ ရပ်ကေတ်ဗောဓိသတ် ညံၚ်က္ၜဴစန်ကီု ဒိုဟ်ဒစာံဒိုဟ် ဍေံလဝိၚ်ဏာဗေဓိသတ်တုဲ ဍေံကလေၚ်အာကၠေံရ။ ဇန်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲသမှစိၚ်ဇၟူဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်ဗောဓိသတ်တုဲ စဍးကၠေံရ။ နစိၚ်ဇၟူသီုကၠေၚ်သာ်ဝွံ လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်ဝဴကီုဂှ်လေဝ် ဖေက်ဂမံက်ဗောဓိသတ် ညိညဟဂွံညာတ်ဟေၚ် မိဗောဓိသတ်ညာတ် ဒဒိုက်ကောန်သာ်ဂှ်တုဲ “မူဖဵုအဲဂျိုၚ်လမျီုပရော” ဂးတုဲ သှ်တလာဲကၠေံသော်တုဲ ဒါတ်သြိုဟ်ပၠောဇကု တံဇိုၚ်ဗောဓိသတ်ဂှ် ဂတောဝ်ယာံတဴကဵုကောန်ရ။
“ဟာဟာတာတ၊ ဝိယပုတ္တက၊ ဟးကောန်ဂၠုတေမဳယာဲဟိုဲ တေံညးဓဇန် ၄ တေံ၊ ညးမ္ဂးဒဇန်ခိုၚ်ကီု ဓဇန်နာဲတေမဳဝွံတုဲ လောန်အာနူဓဇန်ညး - ၄ တေံ၊ ကၠံဆလ္ၚီဆကဵုမိပၠန်ရောၚ်သွံလေဝ်ကောန်၊ ပုတ္တက ယွံနာဲတေမဳယာဲ စိၚ်ဇၟူသီုဇွောံဍေံ ကရရဲရမျာၚ်လပိုက် ဒပှ်လယတ် ဗတဒြေပ်ကၠုၚ်ကဵုနာဲတုဲရသွံလေဝ် ကောန် တေံညး (၅၀၀) ပဝှက်နာဲ ညးညာတ်တုဲ နရိုအ်ဂတေဝ်ယာံတဴ ဒြေပ်ဒဴအာနူဒိုဟ် နာဲတေမဳမိမွဲ ဇိုၚ်တဲလေဝ်ဟွံကသဳကၞပ်သ္ၚဳဒၟံၚ်တုဲ စိၚ်ဇၟူဒြေပ်သရဲကၠုၚ်ဂှ် ဍေံပ္တိုန်လ္တူလပှ်တုဲ ဍေံလဝိၚ်ဏာ အနူဒိုဟ်ညံၚ်တ္ၜဴစန်ကီု သွံလေဝ်ကောန် ပုတ္တက၊ ယွံကောန် မိညာတ်စိၚ်ဇၟူလဝိၚ်ကဵုလပှ်နာဲတုဲ မိတၠဂုန်ဗြဴဟွံ ရိုဟ်စခန္ဓ ပ္ဍဲစိၚ်ဇၟူဂှ်တုဲ အဲဗြဴလုပ်ပၠံၚ်ကေတ်မိန်နၚ် နာဲသွံလေဝ်ကောန်။ ဟးကောန်တေမဳမိဟိုဲ တေံဂစေံ ပ္ဍဲဂြိုပ် ဗတ်မိသ္အာကေတ်နၚ် ဗ္တောန်ကဵုဟီုအရေဝ်ဂှ် ဂစေံဂှ် ဟီုအရေဝ်မာန်သွံလေဝ် ကောန်” ပရိဒေဝေသိ၊ စိုန်မိဗောဓိသတ် ဂတောဝ်ယာံတဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ် မဂ္ဂး။
ပ္ဍဲလက်ထက် ၇- သၞာံ ညးမသစံကဵု စိၚ်ဇၟူကဵုဗောဓိသတ်ဝွံ မူဟိုတ်ရော၊ အဘိဒုရေ၊ ပ္ဍဲအကြာသာသနာကျာ်ၜါ မတွံဂး ပိယဒဿဳ၊ အတ္ထဒဿဳဂှ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်က္တဵုဒှ် သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တကုမ္မာ မအံက်ပကာဂစိုတ်တုဲ ဇကုဂွံဒၞာဲဂှ် နွံပယာံမွဲတ္ၚဲ ပစ္စေဂဗုတ်မွဲ မဒုၚ်ယၟုနာရဒ စဴဂေၚၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ဂတမုက်သ္ၚိသၟိၚ် ဗာရာန္နသဳဂှ်ရ၊ သၟိၚ်ညာတ်တုဲ သာ်ဝွံချပ်ဗ္စာရဏာတဴရ၊ သဘဴပစ္စေဂဗုတ် တံဝွံ ရပ်ၛာန်ဍာန်ကျာ မဒှ်သွံဂးတုဲ စကာမၞိဟ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်သုၚ်စဂမၠိုၚ် ကဵုရပ်လေံဒကုတ် တိကလောံတုဲ ဗိုတ်တဴရ။ နာဲပိုဲ ပစ္စေဂဗုတ်တီတုဲ ကလာၚ်အာရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သစံနစိၚ်ဇၟူ သစံနဇြုံ သစံနလေံကၞပ်တံဝွံ ဟိုတ်နူဝဳပက်တမၠာတေံရောၚ်။ တၠပညာသောတုဇန် တံညးဂမၠိုၚ် တီဒဵုဝွံတုဲ ပ္ဍဲမိတ်စှ်ပြကာ ကဵုဍိုန်စိုတ်ညိ၊ ယာံသ္ဂောံဍိုန်စိုတ်လၟိုန်တုဲ ရာဒၞာဲမိက် သွဝ်ဗြီုနိဗ္ဗာန် သ္ဂောံအာစိုပ်ဆောတ်ဟွံမွဲရ။ ဣဝွံကျာ်ဂမျိုၚ်နာဲညး (၃၁) ဘုံ လဝ်စိုတ်တုဲ ဒေသိတ် စိုန်တွံပၟိၚ်လဝ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၁၄။ စိုပ်အဝဲ ၈ - သၞာံ စံၜတ်တဴနကဵုဇြုံ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“အထ၊ ယာံဆဂှ် ဟသေၚ်ပၠန်တုန် ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၈ - သၞာံဝွံ ဖေက်ဇြုံက္ဍၚ်သန် နကဵုဇြုံပိုဲစံၜတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဝွံ ညိဟဂွံဟာဂးတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် သီုကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ညးစွံလဝ်ဂတမုက်သ္ၚိသၟိၚ်တုဲ ဇြုံဇာတ်မွဲ ညးပိုက်ကၠေံဂၞေဟ်ထံက်ကၠေံပါၚ်တုဲ ညးဗလးနၚ်ရ။ ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ညာတ်ဇြုံဂှ်တုဲ ဍေံတံဖေက်နရိုအ်ယာံဒြေပ်အာရ၊ ဗောဓိသတ်တုန် ဗ္စာရဏာကဵုဘဲနရက်ဂိကတာန်ဂှ်တုဲ နူမ္ဒးချိုတ်ပ္ဍဲ ဘဲနရက် ဂိဂတာန်ချိုတ်အာ ပ္ဍဲဘဲပါၚ်ဇြုံဇာတ်ဝွံပြဲသန်၊ သာ်ဝွံဗစာရဏာတုဲ ညံၚ်ညးမလောပ်စ နိရောဓသမာပတ်ကီု ဟဂွံချဳဟေၚ် ဇြုံဇာတ်ဂှ်တုန် အလုံဇကုဗောဓိသတ်ပူကၠေံတုဲ ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်တိုန်ယိုက်လဝ် ဒၞော်ရ။ ၜိုန်ဍေံပူလဝ်သာ်ဂှ်ကီု ဗောဓိသတ် ဟဂွံချဳဟေၚ် နဇြုံဇာတ်ဂှ် လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု ညိညဟဂွံညာတ်ဟေၚ်” ရဴဝွံသၟိၚ်သၟာန်သ္ကံသၟိၚ်ရ။ ဟာဲမၞးတံ ကောန်အဲဂသဳဇိုၚ်တဲညိကီု မၞးတံညာတ်ညိဟာ ယွံတၠညး ဟမွဲရအဴ ပ္ဍဲကာလ ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳညာတ်ကောန် ဟဂွံဖေက်ဇြုံဂှ်တုဲ သီကဵုလၞီဂတေဝ်ယာံတဴရ။
“ဟာဟာတာတ ပိယပုတ္တက မယံမမ။ ဟးကောန်မစိုန်ဒှ်တဴ လၟုဟ်ဖျုန်ဂြိုဟ်မိဟိုဲ ၜိုန်ဇြုံဂမျိုၚ် ဍေံသရဲကၠုၚ် ဍေံပူလဝ်ဇကုနာဲ (၇) တွူတုဲ ဇြုံဂှ်တိုန်ယိုက်လဝ်ဒၞော် ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်နာဲဟသေၚ် ဟာလေဝ်ကောန်၊ တေံညး (၅၀၀) ညးမညာတ်တုဲ ဒြေပ်ဒဴအာ ဆနာဲမွဲဒၟံၚ်ကေတ် ညံၚ်ကမၠတ် မွဲဓဝ်ဟေၚ် ကဵုယာဲရောၚ်သွံလေဝ်ကောန်၊ မိတၠဂုန်ဗြဴညာတ်ဒဒိုက် နာဲသာ်ဝွံတုဲ မူရဴကာလမွဲ လၞီမိသွာဟဲကဵုယာဲမာန် ရောလေဝ်ကောန်၊ ယွံမဂၠုတေမဳယာဲ ဆမိဇွောဝ်ရမတ်ဒၟံၚ်ဂုန်နာဲ ပေၚ်ကၠုၚ်(၈)သၞာံ ကဵုယာဲတုဲ ရသွံလေဝ်ကောန်၊ သော်မိညံၚ်ရိုဟ်ဇြဲ သ္ကဲမိညံၚ်ကၞဝ်တၞိၚ်ဝွံဂှ် ပသာ်နာဲဗဵုဒၟံၚ် နိဿံသမိရောလေဝ်ကောန်။ ယွံကောန် ကာလမိသၠးဂဗ္ဘနာဲဂှ် သၟိၚ်မအံက်နာဲ ကဵုကော်နၚ် မၞးမလေပ်နိမိတ် ကဵုရံၚ်လက်သန်နာဲတုဲ ဆက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဝွံမွဲလဝ်ကဵုရ၊ ဒဵုကဵုကၠံမွဲက္ဍိုၚ် ဗ္တာၚ် ဗတ်ရဂၠုမိပ္ကၚ်ရၚ်ဂှ် ကြိုက်သန်ရ ဗမၞးမသှ်လဝ်ကဵု မအံက်နာဲသွံလေဝ်ကောန်၊ ပသာ်နာဲ ကၠုၚ် သ္ဍိုၚ်ကၠဴ ဝေန် ကဵုယာဲဝ။ ဨဟိ´ က္ညနာဲဟီုအရေဝ်ကဵု မိညိရလေဝ်ကောန်”။
သာ်ဝွံ မိဗောဓိသတ်ယာံတဴ ကဵုကောန်ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။ “ယွံဥပးတြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် ဗောဓိသတ် ညးမသစံကဵုဇြုံဂမျိုၚ်ဝွံ ဘဝအတိက်ဗောဓိသတ်ရောၚ်။ ညံၚ်နဲမဖ္အောဝ်မၞိဟ်သမုၚ် မကဵုတက်ဗိုတ်ကၠဟ် ပစ္စေဂဗုတ်ဂှ်ကီုရ၊ ဟိုတ်ပွသာ်ဝွံဂှ် ညးမသစံကဵုဇြုံဇာတ်ရောၚ်။ သောတုဇန်တံ တီဒဵုဝသာ်ဝွံတုဲ ဂပ်ဝ်ဗစာရဏာညိဣၚဟ်ကျာ်ဂမျိုၚ် နာဲညးလဝ်စိုတ်တုဲ ဒေသိတာ စိုန်ကျာ်တွံလၟိၚ်ကဵုပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၁၅။ စိုပ်အဝဲ ၉ - သၞာံ စံၜတ်တဴနကဵုသဘၚ်ပေါဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“တတော၊ ဂတနူဂှ်တုန် ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၉ သၞာံတုဲဂှ် ပ္ဍဲသဘၚ်ပေါဲ ဍေံသ္ဍိုက်သန် နသဘၚ်ပေါဲလှ်ေ ပိုဲစံၜတ်ကောန်ၚာ်ဝွံညိ ဟွံဂွံဟာ” ဂးတုဲ၊ ပ္ဍဲမုက်ရၚ်သၟိၚ်ဂှ် ဇကုဗောဓိသတ် သီုကောန်ၚာ်(၅၀၀) ညးဒၟံၚ်လဝ်တုဲ ညးဗဒှ်သဘၚ်သမာလှ်ေရ။ ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ညာတ်သဘၚ်လှ်ေတုဲ သာဓု သာဓု သာဓု ဂးတုဲ ဂရိုၚ်မဇၞော်ဂြိုၚ်တဴရ။ ဗောဓိသတ်မွဲသာ်ဝွံ ဗ္စာရဏာတဴရ ကာလမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲနရက်တေံဂှ် မွဲချိုန်ကီု မဟွံဂဂြိုၚ်ဝေၚ် မိပ်စိုတ်ဟွံမွဲရသွံ နဘဲနရက်ဝွံဂှ် ဗစာရဏာတုဲ မသက်ကုဂသဳဟွံဂွံရံၚ်ၚဳရ၊ နသဘၚ်လှ်ေသာ်ဂှ် လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု ညိညဟွံဂွံညာတ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သၟာန်တဴသ္ကံသၟိၚ်ရ။ “ယွံမၞးတံ သၟတ်ဝွံ ကသဳဇိုၚ်တုဲ မၞးတံညာတ်ညိကီုဟာ” “ယွံတဲညး ဟမွဲရအဴ” အထ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိဒေဝေသိ၊ စိုန်မိဗောဓိသတ် တက်သြိုဟ်ဂတေဝ်ယာံတဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၁၆။ စိုပ်အဝဲ ၁၀ - သၞာံ စံၜတ်တဴနကဵုသၞာ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ယွံတၠပညာတံညးဂမၠိုၚ် သစံနကဵုစိၚ်ဇြုံသၟာလှ်ေအိုတ်သီုဝွံ မတုပ်တဴရဴ ဇာတ်အတိက်တေံကီုရ။ အထ၊ ယာံဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန်၊ “ယွံတၠညးကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၁၀ - သၞာံဝွံ ဍေံဖေက်သၞာ်သန် နကဵုသၞာ် ပိုဲစံသတ်ဝွံ ဟဂွံညိဟာ” ဂးတုဲ ဇကုဗောဓိသတ် သီုကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ဒၟံၚ်လဝ်ပ္ဍဲမုက်ရၚ်သၟိၚ်တုဲ ဒးကာလကောန်ၚာ် မဝေၚ်တဴဂှ် တြုံမွဲဟေၚ်ရပ်ကေတ်သၞာ် မခၚ်သ္အးညံၚ်လျးသာ်ဗုဒမျိုၚ် ဍေံကသဳဗ္ဂေတ် သၞာ်ဂှ်တုဲ ဍေံကြီုဂအောတ် ဗြုလလောလတူသၟဝ်တဴရ၊ ကောန်သၟိၚ်ကသဳတရးမွဲ မဒှ်အာကောန်ယုတ် နွံဒၟံၚ်ညးမ္ဂး မူဒၞာဲဍေံမတဴရော အဲတက်ကၠေံက္ဍိုပ်ဍေံညိ သာ်ဝွံဍေံဂးတုဲ ဒြေပ်ခဵုကၠုၚ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ဖေက်နရိုအ်ဂတေဝ်ဒြေပ်ဒဴအာအိုတ်ရ။ ဗောဓိသတ် ဗစာရဏာကဵုဘဲနရက်တေံတုဲ နူကဵုမချိုတ်ပ္ဍဲဘဲနရက် မသ္အဵုသအာ်တေံဂှ် အဲမချိုတ်ပ္ဍဲမုဟ်သၞာ်ဝွံပြဲသန်လောန်ဟေၚ် ဗစာရဏာတုဲ ညံၚ်ရဴမဟတီဂ္ဇံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် နကဵုသၞာ်ဇမ္ကေက် ဍေံသပေါတ်က္ဍိုပ်ဗောဓိသတ်တုဲ ရဴဝွံ ဍေံသ္ဂးရ “က္ဍိုပ်ဗေဟ်ဝွံ အဲသတတ်ကၠေံညိ” ဍေံဘပလရ။ ၜိုန်ဍေံစမြဗဟေက် တၞဟ်နသကဵုလကိုတ်စိုတ် ဟဂွံသၟဟ်ရထတုဲ တြုံဂှ်သ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအကြာအကြာဂှ် လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴ နကဵုသၞာ် ညးဟဂွံညာတ် ဖေက်ဂၟံက် သက်သက်ဟေၚ်၊ ဂၞကျာ်ဇၞော်စန္ဒဒေဝဳ ညာတ်ကောန်ဇကု ဟဂွံဖေက် နရိုအ်တုဲ သီုကဵုလၞီမဇၞော် တက်သြိုဟ် ဂတေဝ်ယာံကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
“ဟာဟာတာ မိယပုတ္တက၊ ဟးကောန်တေမဳမိ ဟိုဲတေံတၟံသိန္နရာတ် သန်တပ်ပြဘန် (၇) ဘုံတေံ ညးမ္ဂးခိုၚ်လောန်ရလေဝ်ကောန်၊ နကဵုပၟတ်လေၚ်ကဝ် စံၚ်ပၠေၚ်ကၠေံတၟံတံဂှ် ဒှ်အာညံၚ် ဍာ်တဍဵုကီုသွံလေဝ်ကောန်။ ယွံကောန်ပသဲက္ဍာၚ် ညးမ္ဂးခိုၚ်လောန် နကဵုလေံပသဲ ညးတက် မ္ဂးဍိုန်အာကီု သွံလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန် ၜိုန်ညးမသစံနကဵုသၞာ်ရတ် ဇမ္ကေက် ညးစုက်လုက် ဒးက္ဍိုပ်နာဲ ပသာ်နာဲကၞပ်ဒၟံၚ် ကဵုမိရောလေဝ်ကောန် ပုတ္တက ယွံတေမဳ ဆမိဝေါန်စဝ်ရမတ် ဂစေအ်ပစောမ် ဟီုဂးဒၟံၚ်ကဵုနာဲဝွံ ပေၚ်ကၠုၚ် ဂြိုပ် (၁၀) သၞာံ ကဵုယာဲတုဲရသွံလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန် ဆုဆပ္ဍဲဂြိုပ် ဒးကာလဥတုညးမပတိတ်ကမဝ် ဇဝ် ပ္ကဴသတ်တုဲဂှ် ဆုတံဂှ် ဟောံအာတုဲရသွံလေဝ်ကောန်၊ ဗြဲမတ်လၞီမိပ္ဍဲနာဲ ပဟွံတီဟဲကဵုရောလေဝ်ကောန်၊ ဨဟိ၊ နာဲက္ညဟီုအရေဝ်ကဵုယာဲမွဲပါၚ်ညိကၠာရောၚ် သ္ဒးလေဝ်ကောန်” သာ်ဝွံ မိဗောဓိသတ် ယာံတဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။
ယွံတၠဝါသနာတံ ဗောဓိသတ် ညးမသစံနကဵုသၞာ်ဝွံ ဘဝအတိက် သနွံကီုဟာ၊ နွံဂၠိုၚ်ကဵုတၚ်ရ။ မူဒၞာဲမတန်ထ္ၜးကဵုတၠပညာတံရော။ ပ္ဍဲမစ္ဆိမဝဳပက်တေံ ပ္ဍဲလက်ထက် သာသနာ ကျာ်တြဲ ပေါရဏဂေါတမတေံဂှ် ဗောဓိသတ်က္တဵုဒှ် မာဃစက္ကဝဝ် ပ္ကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ရတနာဂဵု ပသာ်သၟိက်ဂးရတနာဂီုဂှ်ရော၊ တိသုံ မထိုက်ကၟာၚ်ရတ် ပြာသာတ် သမုံ ထိုက် ဟိုတ်မဒှ်သာ်ဂှ်တုဲမ္ဂး ရတနာဂဵုရောၚ်၊ နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ကျာ်တြဲကေုာံသၚ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ဂၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် မာဃဖျေံအသံရ။ ယြဴပူဂဵုမွဲ ကၠာဟွံဂွံကဵုဒါန်ဏီ ယဝ်ဍေံသကဵုဒါန်ကၠာမ္ဂး ဇကုဍေံဂှ် အဲသတတ်ကၠေံကၞိပ်သာ်ဝွံ သၟိၚ်ဖျေံအသံ ဟိုတ်ဒမာသာ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလက်ထက် မဒှ်တေမဳဝွံ ညးမသစံနသၞာ်ညး ညးမတတ်ကၠေံ က္ဍိုပ်ဗောဓိသတ်ရောၚ်၊ ဥပးတြုံဗြဴတံရးဂမၠိုၚ် တီဒဵုဝွံတုဲ ကဵုဗစာရဏာအတိက် အနာဂတ်ညိ ဣၚုဟ်ကျာ်ဂမျိုၚ်နာဲညး (၃၁) ဘုံလဝ်စိုတ်တုဲ ဒေသိတာ၊ စိုန်တွံလမိၚ်ကဵုကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၁၇။ စိုပ်အဝဲ ၁၁ - သၞာံစံၜတ်တဴ နကဵုကနုသၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
အထ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ်ကီု ညးဂမၠိုၚ်သ္ဂးရ။ “ယွံတၠညး ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၁၁ - သၞာံတုဲ နကနုသၚ် ပိုဲသစံသၟတ်ဝွံညိဂးတုဲ ပ္ဍဲသနာတိက်ဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစဵုဗိုၚ်လဝ်ကဵုဇနိက်ရ၊ ပ္ဍဲဇနိက် ၄ ဒိုဟ်ညးပထောၚ်လဝ် ဟွံကဵုဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ပ္ဍဲဒမံၚ်သတိက် သမာကၞုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဂ္ဇအ်ဒၟံၚ်ရ။ မွဲဒမြိပ်ဟေၚ် ကဵုဗရုကၞုသၚ် ဗရုလလောၚ် ကဵုဂွံဒှ်မွဲဂးတုဲ မိမိန်ဂမၠိုၚ် သတိက်လဝ်ဗောဓိသတ်ရ။ အမာတ် ၄ ကဵုရံၚ်ဒကဴ ၄ ဒိုဟ်တုဲ သမာကၞုသၚ် မွဲဒမြိပ်ဟေၚ်ဗရုလလောၚ်တဴရ။ ဗောဓိသတ်တုန် ဆမွဲတ္ၚဲကီု မွဲပယာံကီု မသတိက်ဂှ် အယာံမာတ်မကသဳဇိုၚ်တဲညိညကီု ညးဟဂွံညာတ်ဟေၚ်။ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သၟာန်တဴသ္ကံသၟိၚ်ရ။ “ယွံအမာတ် ၄ သၟတ်ဂှ်ကသဳဇိုၚ်တဲ မၞးတံညာတ်ဟာ” “ယွံတၠညးဟမွဲရအဴ” ပသာ်ပိုဲသ္ပရော သၟိၚ်သ္ဂးရ။ လုကဴမွဲသၞာံၜိုန်စံၜတ် တဲဗရုကၞုသၚ်ကီု ညိညဟဂွံညာတ်ဟေၚ် ဘဝအတိက် ဗောဓိသတ်တုန် ညံၚ်ကြဴတေံရ၊ သာတုဇန်တံ ညးဂမၠိုၚ် ဗစာရဏာကေတ်တုဲ ဓဝ်ကုသဵုပၟဝ်ဂလိုၚ်ညိ ယာံသ္ဂောံပၟဝ်ဂလိုၚ်တုဲ မတွံဂး သွဝ်ဗြီုနိဗ္ဗာန်ဂှ် မသ္ဂောံအာစိုပ်ရ။ ဣၚုဟ် ကျာ်ဂမၠိုၚ် နာဲညး (၃၁) ဘုံ လဝ်စိုတ်တုဲ ဒေသိတာ၊ စိုန်တွံလဝ် ကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၁၈။ စိုပ်အဝဲ ၁၂ - သၞာံ စံၜတ်တဴနကဵုဗရုဖံ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
နူဂှ်တုန် “သၟတ်မဒှ် ၁၂ - သၞာံဝွံ နဗရုဖံပိုဲသစံညိဟဂွံဟာ” ဂးတုဲ နကဵုဖံမွဲဒမြိပ်ဟေၚ် ညးတက်တဴ ညံၚ်နဲကြဴတေံကီုရ။
၁၉။ စိုပ်အဝဲ ၁၃ - သၞာံ စၜံတ်တဴနကဵုလျးပၞာၚ်သ္ဍဴ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
နူဂှ် ဂတနူဂှ်တုန် ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၁၃ - သၞာံဝွံ နလျးပၞာၚ်သ္ဍဴ ဍေံဖေက်က္ဍၚ်သန် နလျးပၟတ်ကၠေၚ် ပိုဲစံသၟတ်ဝွံညိဂးတုဲ၊ ပၞာၚ်သ္ဍဴဗဂဵုစုတ်လဝ် ပ္ဍဲဂၞဴနုၚ်သၟိဟ်ဂှ် ပလိုတ်ကၠေံရ၊ ပ္ဍဲဂၠံဒမၠု သတိက်လဝ်ဗောဓိသတ်ရ။ ပၞာၚ်မတဴ ပ္ဍဲဂၞဴနုၚ်ဂှ် ဒးကာလသဂါတ္ၚဲ ဂိုၚ်ပ္တိတ်မွဲဒမြိပ်ရ၊ နလျးပၞာၚ်ဂှ် ဂဵုဒၟံၚ်တုဲ အိန္ဒြိယာပိုတ် ဗောဓိသတ်ရံၚ်ၚဳမွဲရ။ လုကဴမွဲသၞာံ ညးစံၜတ်တဴကီု ကသဳညိည ဟဂွံညာတ်ဟေၚ်။ ယွံဥပးတံညးဂမၠိုၚ် သစံၜတ်ကၞုသၚ်၊ စံၜတ်ဖံ၊ သစံၜတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ပိစွံဝွံအတိက် သၞုံကီုဟာ နွံဂၠိုၚ်ကဵုစွံရ၊ ပသာ်ဂှ်တုန်ရော။
ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲ နာရဒတေံ၊ ဗောဓိသတ်ပိုဲက္တဵုဒှ်ကောန်သေဋ္ဌဳမွဲ မဒုၚ်ယၟု- ဒုက္ခပါလ။ သေဌဳတြုံ သေဌဳဗြဴ မဒုၚ်ယၟုမၛိမကုမ္မာရဳ။ သရာံပါတ်နွံနဘဲလၟိန် နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ဗောဓိသတ်တၠပါရမဳ စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူသွဝ် လုပ်တန်ဂဝ်ဂၞဴပ္ဍဲသေဋ္ဌဳဗြဴဂှ်ရ။ မဒုၚ်ယၟု- သိဟနန္ဒိဂုတ္တ။ ပ္ဍဲကာလဂှ်ကီု သီုဟွံမွဲစေတနာမိကဵုမၜါ၊ မပ္တိုန်ဖျိဟ်ညး ဗောဓိသတ်မ္ဒးမိန်ဓဝိုၚ် ဟိုတ်ဒမာသာ်ဂှ်ရ။ မ္ဒးသစၜံတ် နကဵုသာ်ဝွံရောၚ်။
၂၀။ စိုပ်အဝဲ ၁၄ သၞာံစံၜတ်တဴနကဵုရုယ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ဂတနူဂှ်တုန် ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၁၄ သၞာံတုဲ၊ ဍေံဖေက်က္ဍုဟ်ရုဲက္ဍၚ်သန် ဆဘဲရုဲပိုဲသစံၜတ်သၟတ်ဝွံ ညိညးဂးတုဲ အလုံဇကုဗောဓိသတ် ညးမလေတ်စုတ်တၚ်လာဲရ။ ပ္ဍဲဌာန်ရုဲမဂၠိုၚ် ညးသတိက်လဝ် ဗောဓိသတ်ရ၊ အလုံဇကုဗောဓိသတ်ရုဲဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ဗဗဵုဟုပ်ဒၟံၚ်ရ၊ ညံၚ်ညးမစတ် ကဵုတနိၚ်ကီု ရုဲဂမၠိုၚ်စတ်ရ။ ဗောဓိသတ်တုန် နူမချိုတ်ပ္ဍဲဘဲနရက် မသအဵုသ္အာ်တေံဂှ် မချိုတ်ပ္ဍဲဘဲမုဟ်စမှဴရုဲဝွံ ပြဲသန်ဗစာရဏာတုဲ ၜိုန်ဒုက္ခ ဝေဒနာသာ်ဂှ်ကီု မသက်ကသဳတန်ဒၟံၚ်ရ။ နလၟေၚ်မြဴဝွံ လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု ညိညဟဂွံညာတ်ဟေၚ် တုဲ သၟိၚ်သၟာန်သ္ကံသၟိၚ်ရ။ “ ဟာဲမၞးတံ ကောန်ကသဳဇိုၚ်တဲ မၞးတံညာတ်ညိဟာ” “ယွံတၠညးဟမွဲရအဴ” “ပသာ်ပိုဲသ္ပရော” သၟိၚ်ဂး ဂၞကျာ်တုန် ညာတ်ဒဒိုက်ကောန်ဂှ်တုဲ၊ ဂတေဝ်ယာံတဴကဵုကောန်ရ။
“ဟာဟာတာတ ပယိ ပုတ္တက၊ ဟးကောန်သ္ဍိုက်မိကျာ်ဂန်ဟိုဲ ပသာ်နာဲဒုၚ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက်နရက်ဂမျိုၚ် ကဵုယာဲရောလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန် အလုံဇကုနာဲညးလေတ်စုတ်တၚ်လာဲတုဲ ရုဲဟုပ်ဗိုၚ်ဇကုနာဲ ညံၚ်ကမ္မဋ္ဌာန် မလောဒၟံၚ်ပ္ဍဲတိကီု၊ နာဲမဒှ်ကဵုမိတၠဂုန်ဗြဴကီု သွံလေဝ်ကောန်၊ ဟးကောန်ဒဒှ်ဝဳပက်နာဲမဖှ်သာ်ဝွံ ဂှ် မိမဒးညာတ်ဒၟံၚ်ဝွံဂှ် မူဖဵုမိဂျိုၚ်လမျီုရောလေဝ်ကောန်။ ယွံကောန်လၟုဟ်ဝွံ သၟိၚ်ကသဳကရး မအံက်နာဲ နတၚ်လာဲမသစံၜတ်နာဲဝွံ ပသာ်မိသ္ဂောံမံၚ်လေပ်မာန်ရောလေဝ်ကောန် ယွံတေမဳ မိညးလ္ၚဵုပတၠကောန်ကွေံ မညးဂှ် ဒှ်သၟိၚ်ဓဝ်စက္ကဝဝ် မိညးမဂွံယးမတ်သွံလေဝ် ကောန်၊ နာဲတေမဳ ဂၠုမိမွဲကဵုဇွောဝ်ရမတ် ဒၟံၚ်ရဟာလေဝ်ကောန်” သာ်ဝွံ မိဗောဓိသတ် ယာံတဴကာလဂှ်ရ။ ယွံဥပးတံညးဂမၠိုၚ်၊ ဗောဓိသတ် ညးမသစံကဵုရုဲကဵုတၚ်လာဲဝွံ၊ ယုတ္တိသာ်ဝွံ အာဂါမနွံကီုဟာ နွံဂၠိုၚ်ကဵုစွံရ၊ ဒၞာဲမပြာကတ် ပိုဲထ္ၜးကဵု တၠပညာတံညိ။ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲ သယံဘူတေံ ဗောဓိသတ်ပိုဲက္တဵုဒှ်သၟိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗရာန္နသဳ ဓမ္မရာဇာဂးယၟု ကမၠောန်ဗြဴညးမွဲ ဒုၚ်ယၟုဝန်နန္ဒာ၊ နွံပယာံမွဲတ္ၚဲ ပမၚ်တရၚ်သၟိၚ်ဂှ် သြဳဇဲယဂးယၟု အကေၚ် မတိတ်လောပ် နွံတုဲ မတိတ်လောပ်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ။ တြဴဝွံ ညးၜါဂှ် ဒှ်အာမွဲပံၚ်ဖက် သၟိၚ်ဟတီ၊ ကြဴနွံကာလမွဲတ္ၚဲ သၟိၚ်ဓဝ်ရာဇာ စဒၟံၚ်သ္က ထောံမတ်ညာတ်ဒဂေတ် ပဋိပတ်ညးၜါဂှ်တုဲ သၟိၚ်ကဵု အာကော်နၚ်သီုညးၜါရ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ချပ် စၚ်ခြၚ်တဴရ။ ယဝအဲပြိုက်ဍေံမ္ဂး အဓမ္မရာဇာ ညးမသ္ကော်အဴရ။ သၟိၚ်ချပ်တုဲ သီုညးၜါဂှ် ကဵုအာစသြိုၚ်ထၟတ်ရ။ ထၟတ်တိုန်ကၠုၚ် ကိတ်ညးၜါဂှ်တုဲ သၟိၚ်ကဵုကေတ်နၚ်ဗၠိုပ်ဖုံကၠေံ သီုညးၜါပၠန်တုန် သၟိၚ်ဇိုန်ကဵုပ္ကန်ရၚ် ရၚ်သ္ကံရ။ ပတဝဵုနူဂှ် သၟိၚ်စုတိအာတုဲ က္တဵုဒှ်တိရစ္ဆာန် (၅၀၀) ဘဝ၊ က္တဵုဒဒှ်သၟတ်ကၠေၚ် (၅၀၀) ဘဝ၊ သၟိဟ်ဂှ် ၃ ဘဝတုဲ က္တဵုဒှ်ပြိုတ် ၃၂ သၞာံပၠန် နပြိုတ်ဂှ် ဘဝမဒှ်တေမဳဝွံ ၜါသၞာံဟေၚ်၊ မ္ဒးဗဗောဟ်ဒၟံၚ်သ္ၚိဍာ်ပသြဴ ကေုာံတၚ်လာဲရုဲ မကိတ်စတဴဟေၚ်။ ဣတိဝစနံ၊ ဟိုန်ဂလာန်မရဴဝွံ။ ဒေသိတာ၊ စိုန်တၠဳမၞုံပိုန်ကျာ်တြဲ တွံလၟိၚ်ကဵု ပ္ဍဲကာလ ဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၂၁။ စိုပ်အဝဲ ၁၅ - သၞာံ စံၜတ်တဴနကဵုသ္ၚိဍာ်ပတ်သြဴ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက် ၁၅ - သၞာံဝွံ၊ ဇၞော်ဂေါဝ်အာတုဲရ၊ မမိက်ကဵုသ္အးလောန်ရ နသ္ၚိဍာ်ပတ်သြဴ မသ္အးဂှ် သစံၜတ်သၟတ်ဝွံညိ ညးဂးတုဲ၊ ပတွဵုနူဂှ် ညးဟွံဖုံပၠဳ ညးဟွံကြဴဟွံကြာတ်သ္ၚိဍာ်ပသြဴရ။ နူသနာသတိက် ညးဟပၚ်ကဵုရ၊ ဗေဓိသတ်တုန် အာစုတ်သ္ၚိဍာ်ပသြဴဇကုတုဲ ပ္ဍဲထာန်သတိက်ဂှ်ဟေၚ် သီုမသၠိုက်သၠုဲတဴဂှ် သတိက်ဒၟံၚ်တဴရ။ ဗောဓိသတ်တုန် မသသ္ၚိဍာ်ပသြဴဇကုဂှ် ညံၚ်ညးကဝးကြုတ် အပ္ဍဲမတသိုဟ်တိတ်ကၠုၚ်ကီု မဒှ်တုဲ ရုဲဂမၠိုၚ်ကၠုၚ်ဟုပ်ဗိုၚ်ဒၟံၚ်အလုံဇကုတုဲ စတဴရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်မိသၟိၚ်မကဝဳဗဝိုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ။
“ဟာဲမတေမဳ လၟုဟ်ဝွံ ဗေဟ်ဇၞော်အာတုဲရ။ ညးဂှ်မမြိမြန်ကဵုဗေဟ်လၟိုန်ရော မူဟိုတ်ဗေဟ် ဟွံဂွကဵုညးညိရော၊ မူဟိုတ်ဗေဟ် မသတိက်ကၞပ်ဒၟံၚ်ရော၊ ဗေဟ်ဒလိုက်က္တဵုတုဲ ဗေဟ်ကၠောန် ၜိုန်ကေတ်ဟွံဂွံဟာ” သာ်ဝွံ ဝေတ်ဗ္တောန်ဗောဓိသတ်ရ။ ဗောဓိသတ် လၟုဲလၟေတ်တဴ နသ္ၚိဍာ်ပသြဴ ညးမညာတ်ဂပ်ဝ်က္ဍုဟ် ၜိုန်တီတဴကီု ဗစာရဏာကဵုအိက် နရက်မယုတ်မာတေံတုဲ၊ ဂဓု နရက်တံဂှ် ကၠံယောဇနာကဵုဒတဴဒၟံၚ်ကီု မသဂပ်ဝ်က္ဍုဟ် ညံၚ်ညးမတသိုက်ပ္တိတ်ဖျုန်ဂြိုဟ်ကီု မဒှ်ဗှ်သဏာ ဂုဓနရက်တေံဂှ်တုဲ အဏံ ပြဲသန်ဗစာရဏာတုဲ ဟကသဳဇကုဟေၚ်ရ။ နဗဝဝ်အိက်သာ်ဝွံ လုကဴမွဲသၞာံ ၜိုန်စံၜတ်လတဴကီု ဖေက်ဂၟံက်ညိညဟဂွံညာတ်သန်ဟေၚ် ဒဒိုက်သာ်ဂှ် ဂၞကျာ်ဇၞော် ညာတ်တုဲ ဂတေဝ်ယာံကဵုကောန်ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။
“ဟာဟာတာတ ပိယပုတ္တက၊ ဟးကောန်ဂၠုတေမဳယာဲဟိုဲ၊ တယုစၟ အလုံဇကုနာဲ ညံၚ်ကမ္မဌာန် ဇမ်အုဲကီု ပသာ်နာဲ မ္ဒးအေၚ်ဒုၚ်ဒၟံၚ် နရက်ဂမျိုၚ်ရောလေဝ်ကောန်။ ယွံလေဝ်ကောန်အဲညာတ် ပဋိပတ်ဝတ် အိုဿီုတုဲ၊ ညံၚ်ဗတာဲမအာစိုပ်မှာသၟိတ်ကီု မိတၠဂုန်ဗြဴ အိုတ်အာကသပ်တုဲရသွံလေဝ်ကောန်။ ယွံကောန် ဗတ်နာဲဟီုအရေဝ်ဟွံတိတ်ဂှ် မိဂးတုဲ ဆဇိုၚ်တဲနာဲ ကသဳကဵုမိဗဵုညိည မူဒှ်ရောလေဝ်ကောန်။ ဟးကောန်ဂၠုတေမဳမိ မိပလွဳဂြိုပ်မွဲသၞာံ စိုပ်ကၠုၚ် ၁၅ - သၞာံ ကဵုယာဲတုဲရသွံလေဝ်ကောန်၊ ဟးကောန် ဗွဝ်အသုဘ မလၟဴလၟေက်ဒၟံၚ် တယုတၟ အလုံဇကုနာဲဝွံ၊ ဨဟိ နာဲက္ညဒလိုက်က္တဵုကဵုမိ သကဵုညးဖုံပၠဳနာဲ ညိကၠာ လေဝ်ကောန်” သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်မိဗောဓိသတ် ယာံတဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။
၂၂။ စိုပ်အဝဲ ၁၆ - သၞာံစံၜတ်တဴ နကဵုပၟတ်ပယေဝ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ယွံဥပးတံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဂၞကျာ် စန္ဒဒေဝဳ ဝေါန်စဝ်တဴကဵု ဗောဓိသတ်ကၞပ်သ္ၚဳဒၟံၚ်တုဲ သာ်ဝွံ အမာတ်တံ ဂမၠိုၚ်သ္ဂးရ။ “ယွံတၠညး ကောန်ၚာ်မဒှ်မၞိဟ် ၁၆ - သၞာံဝွံ ပၟတ်ဍေံဖေက်က္ဍၚ်သန် နဂမ္တဴပၟတ်ပိုဲသစံၜတ် သၟတ်ဝွံ ညိဟဂွံဟာ” ညးဂးတုဲ ပ္ဍဲသတိက်ဗောဓိသတ် မသတိက်ဂှ် လ္ၚပၟတ်ဖဴပၠေဲညးပရာပ်နၚ်ရ၊ နဂမ္တဴပၟတ် သီုဒုက္ခဝေဒနာဍေံ အေၚ်ဒုၚ်ဟမာန်တုဲ ဍေံသ္ဒးကသဳဇိုၚ်တဲရ၊ သာ်ဝွံညးချပ်တုဲ လ္ၚပၟတ် ညးဒးစုက်လဝ် ဗောဓိသတ်ရ။ ဗောဓိသတ်တုန် ဒးဂမ္တဴပၟတ်တုဲ အလုံဇကုဗောဓိသတ် ဗဍအ်တိုန်အာရ။ ဗောဓိသတ် ဗ္စာရဏာတုဲ ဒၠောံဗ္တောန်တဴဇကုရ၊ ဟာဲမတေမဳ ဂမ္တဴသၞပၟတ်နရက်အဝိက်တေံ ကၠံယောဇနာဟေၚ် ဗျာပ်အာကၠံဆ လ္ၚီဆ မွဲလက်ဆဟေၚ် ဗတ်အဲချိုတ နဘဲပၟတ်ဝွံပြဲသန်ရ။ သာ်ဝွံဗ္စာရဏာတုဲ ဟကသဳဇကုဟေၚ် သၟိၚ်မိ သၟိၚ်မ ကာလမညာတ်ဒဒိုက်ကောန်တုဲ သြိုဟ်ပါ်ရဴမသ္ပာ်အာၜါလွးကီု စ္ဍးကၠေံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ နသၞပၟတ်စၞးကၠေံဗောဓိသတ်တုဲရ၊ တုဲဝေါန်စဝ်တဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။
“ယွံကောန်၊ ဟာဟာတာတ ပုတ္တက၊ ယွံကောန်တေမဳမိဟိုဲ ဒဒှ်ဟဂွံဝေန်သ္ဍိုၚ်ကၠဴဂှ် ပိုဲ တီဇိုၚ်တဲညး ဝေန်သ္ဍိုၚ်ကၠဴဂှ် တၞဟ်ဇိုၚ်တဲပါၚ်ကတောဝ် မဒှ်သာ်ဂှ် မိဟရာဒၞာမိက် ဒတောဝ်ရာဇာဝၚ် မမိရာဒၞာမိက် မိက လိဂွံနာဲရောၚ်သွံလေဝ်ကောန် နာဲပၠေၚ်ကၠေံ ဆဒးစံၚ်တူ သောကယာဲတုဲ နူလယိုဟ်သၟိၚ်ဂတာ ဇံမုဒိပ်ဝွံ နာဲဒတိက်ဗလး မိညိရောလေဝ်ကောန်” သာ်ဝွံ သၟိၚ်မိ သၟိၚ်မ မအာတ်တဴလွဵုကောန်ရ။ ဗောဓိသတ်တုန် ၜိုန်သၟိၚ်မိမ မအာတ်တဴလွဵုသာ်ဝွံကီု ဟဂွံချဳဟေၚ် သ္ၚိတ်တဴရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်ယာံတုဲစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအကြာဂှ် လဆောဝ်သၟိၚ်မပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ အာတ်တဴလွဵုကဵုကောန်၊ နလၟေၚ်သာ်ဝွံဂှ် လုကဴမွဲ သၞာံ ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု ကသဳဇိုၚ်တဲ ညိညဟဂွံညာတ်ဟေၚ်။ ပရိဒေဝေသိ၊ ဟိုန်ယဝံါဗွဲမဂၠိုၚ် စိုန် မိဗောဓိသတ်ဒါတ်သြိုဟ် ဂတေဝ်ယာံတဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၂၃။ စိုပ်အဝဲ ၁၇-သၞာံ စံၜတ်တဴနကဵုကညာသၟတ် မဒယှ်ေလှ်ေ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲကာလအယုက်ဗောဓိသတ်ပိုဲဒှ် ၁၇ - သၞာံဂှ် ဣတံ လ္ၚဵုညးဂမၠိုၚ်ချပ်တဴရ၊ “မသ္ဍိုၚ်ကီု မကၠဴကီု မဝေန်ကီု ၜိုန်ဒှ်ရ သၟတ် ၁၇-သၞာံဝွံ အဝဲဗၠာဲတုပ်ကၠုၚ်တုဲရ၊ ပ္ဍဲအရီုမဂပ်ဝ်သၞေန်တဴစိုတ်ရ။ မဟွံထၞေန် ပ္ဍဲအရီုမဟွံဗဵုဒ္ၚောဝ်မ္ဒးဟမွဲရ၊ ပ္ဍဲအရီုမဟဂွံသ္ဍိုက်မ္ဂးဟမွဲရ၊ အဝဲဗၠာဲမကၠုၚ်စိုပ် ညံၚ်ပ္ကဴမပၠိုဟ်ထာၚ်ရ။ အဝဲဗၠာဲမသၟောဝ်ကၠုၚ်မ္ဂး ညံၚ်ပ္ကဴရာၚ်ရ။ နကညာသၟတ် ဒယှ်ေလှ်ေ ပိုဲသစံၜတ်သၟတ် ဝွံညိ” ညးဂမၠိုၚ်ချပ်တဴရ။
အထ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ်ကီု သၟိၚ်ဖ္အောဝ်အမာတ်ကဵုတက်မံၚ်လန်ဂၠာဲဗြဴသၟာလှ်ေ ဒၞာဲမဍိုက်ပေၚ်တဴတၠစရာဲ မနွံကဵုရုပ်သာ်မကျေဝ်ဂေါဝ်လောန် ညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴကီု သၟိၚ်ဖ္အောဝ်အမာတ်ကဵု အဆဝ်ပၟိၚ်ရ။ ညးဍုၚ်ဂမၠိုၚ် မိၚ်အမာတမ်ဟီုတုဲ ဒၞာဲကောန်မၞုံကဵုရုပ်သာ်ဂှ် ကျိုၚ်ကျဝ်ဗြံက်ဗြဂၞိန်သုတ် ပဝါကြဳကြဳ၊ ပလောံ ဍာ်မတ် သၞေက်ဂဇံတုဲ ရဴဝွံမသ္ဂးရ။ “သတ်တၠဝါသနာ ယဝ်သဒှ်ယာံနာဲတေမဳ ယျကုမ္မာ စၟဟ်ရထမ္ဂး ဗှ်ေသ္ဂောံဒှ်ဂၞကျာ်ဇၞော် မဟေသဳရ” ရဴဝွံသ္ဂးတုဲ ဂ္ညိဂ္ညာတ်တဴ ကောန်ဇကုရ။ အမာတ် ၄ - ညာတ်တုဲ ကော်ပရာပ် နၚ်ကဵုသၟိၚ်ရ “ယွံမၞးတံပၞောဝ်မၞးတံညးဂမၠိုၚ်ဝွံ ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ စၟဟ်ရထကောန်အဲ သကဵုဂြိုၚ်ဝေၚ်မ္ဂးကီု သကဵုသ္ဇုၚ်သ္ဍိုက်ကီု နကဵုဒွက်ကိလေသကီု ယဝ်သၟဟ်ရဆမ္ဂး ဗြဴဂှ်သ္ဂောံဒှ်ဂၞကျာ်ဇၞော်ကောန်အဲ တေမဳယကုမ္မာ” သာ်ဝွံ သၟိၚ်ဟီုကဵု သၟတ်ဗြဴတံဂှ်ရ။
မိနဳဂမၠိုၚ်တုန် ဗလိုပ်ဖုံဗဗိုဟ်မြမောဝ်ကဵု ဗောဓိသတ်တုဲ ပ္ဍဲသနာကျာ်သြဳညးလးလဝ်ခေါဇဴ လ္တူအခါန်ဂှ် ပ္တိုန်စွံလဝ် ဗောဓိသတ်တုဲ မပ္တံဇၟန်မြမောဝ် ဓုပ်သ္ဍဴ ကြကောတ်စၠန်အဂၠဴ ပ္ဍဲဂၠံကျာ်သြဳ ညံၚ်လွဳမာန် ကောန်ဒေဝတဴကီုစဳရေၚ်လဝ်တုဲ စ္ဍးအာရ။ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဗောဓိသတ်တုဲ လှ်ေကီု ဒယှ်ေကီု မပ္တံရမျာၚ်မမိပ် ကြောံတဍာတ်နပက္ကာရ၊ တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု တၞဟ်နဖလှိၚ်စိုတ် ဗောဓိသတ်တုဲ ဍေံပ္တိတ်ဒြဟတ် မှတ်လွဳပရာတဴရ။ ဗောဓိသတ်တုန် ဟိုတ်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ဂမြၚ်ညာဏ်တုဲ ဟွံသ္ၚဳဗြဴတံဂှ် အဓိဋ္ဌာန်လဝ်ရ သမူဇကုအဲ လ္ပကဵုဗြဴတံဂှ်ညိ သာ်ဝွံ အဓိဋ္ဌာန်တုဲ ယဝီု မယီုတိတ် မယီုလုပ်ဂှ် ပအံၚ်လဝ်ရ။ ဗြဴတံဂှ်တုန် သမုတ်ဇကုဗောဓိသတ်အိုဿီုဂှ် ဍေံဟကလိဂွံ ဇကုဗောဓိသတ်မၚိုဟ် ကြံၚ်မံၚ်ညာတ်တုဲ ရဴဝွံ ဍေံသ္ဂးရ။ “ပူဂဵုဝွံမၞိဟ်ဟသေၚ်သွံ ကလော်ရောၚ်သဒှ်” ဍေံသ္ဂးတုဲ ဍေံ ဖေက်တဴရ။ ဇကုဍေံမတန် ကရောမ်ဗောဓိသတ် ဟမသၟဟ်ရထတုဲ ဍေံတံသ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ၜိုန်စံၜတ်တဴကီု လ္ပံက်လမၠာ်ညိညဟဂွံဟေၚ် လုကဴ ၁၇- သၞာံ နသစံၜတ် မဂၠိုၚ်ကဵုသာ်မစံၜတ်တဴ တၞဟ်နဟပိုၚ်ခြာ ဗောဓိသတ် ဟသၟဟ်ရထတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သၟာန်တဴဗြဴဂမၠိုၚ်ရ။
၂၄။ ခဏ်သၟာန်ဗမၞးပြောဟိတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“ယွံလေဝ်မၞးတံသၟတ်ကောန်အဲ ဂြိုၚ်ဝေၚ်မၞးတံညာတ်ညိကီုဟာ” “ယွံတၠညးဟမွဲရအဴ” သၟိၚ်မိၚ် သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ်မဟီုတုဲ ဝိပတ္တိက္တဵုဒှ်ရ၊ တုဲကဵုအာကော်ဗမၞးမလေပ်လၟိတ်တံဂှ်ကၠုၚ်စိုပ်တုဲသာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးရ။ “ယွံတြုံဗမၞးတံ ပ္ဍဲကာလသၟတ်ဝွံ မဒှ်မၞိဟ်ဂှ် သၟတ်ဝွံမၞုံလက်သန်ဗွဝ်ပိုန်ရောၚ် အန္တရာဲညိညဟမွဲရ၊ နဂလာန်သာ်ဝွံ ဗမၞးတံမဟီုလဝ် ကဵုအဲတုဲရသွံ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ မကၠုၚ်သ္ဍိုၚ်ကၠဴ မဝေန် မဒှ်သာ်ဝွံပၠန်ရော၊ ဂလာန်ဗမၞးတံ ဟွံဍာံစၟတ်သွံ” ရဴဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးတုဲ သာ်ဝွံဗမၞးဂမၠိုၚ် လ္ၚောဝ်ပ္တီသၟိၚ်ပၠန်ရ။
“မဟာရာဇာ၊ ယွံသၟိၚ်မပြဲ ပိုဲမဒှ်အစာမရာဇ်ဝွံ မဟွံညာတ်မ္ဂး ဟမွဲရ။ ယွံတၠညး မူဟိုတ် ရောယဝ်သ္ဂး ဂကူသၟိၚ်ဨကရာတ်မပြဲ တၠအဲမရာဒၞာမိက်တုဲ မကလိဂွံ ကောန်တြုံမွဲ ကောန်ခါခဏဳရောၚ်။ ပိုဲသ္ဂးဂှ် စိုတ်မရာတ် ဟမိပ်ကဵုပိုဲရသွံ ဟိုတ်ဂှ် ပိုဲဟဂံၚ်ဟီုရောၚ်အဴ” သာ်ဝွံ ဗမၞးတံ လ္ၚောဝ်ပ္တီပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။
“ယွံတြုံဗမၞး လၟုဟ်ဝွံမူပမွဲမွဲ ပိုဲမဂပ်ဝ်သ္ပကုသၟတ်ဝွံရော” ပ္ဍဲကာလဂ်ှဗမၞးလ္ၚောဝ်ပ္တီကဵု သၟိၚ်ပၠန်ရ၊ “ယွံမရာတ် သၟတ်ဝွံ ယဝ်သတဴပ္ဍဲသ္ၚိဝွံဂှ်မ္ဂး အန္တရာဲမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်ရ” ဟသေၚ်အန္တရာဲ သဒှ်ရ။ ဟသေၚ်အန္တရာဲ ဂၞကျာ်သဒှ်ရ၊ ဟသေၚ်သဒးစာ်စ္ဍး သာဲနူက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်သဒှ်၊ ဒဵုလမျီု သ္ဒးသ္ဂုတ်အာဟေၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ကွဳဟသေၚ်ကဵုမ္ၚဵု ချေံဟသေၚ်ကဵုမ္ၚဵု ဗ္ဂန်ကေတ်တုဲ ပ္ဍဲကွဳဂှ်သတိက်လဝ် သၟတ်ဝွံတုဲ ဗွဲတရၚ်ပလိုတ် ပ္တိတ်ဏာ ပ္ဍဲသုသာန်ထမၞေက်တုဲ တိတ်တိုပ်ကၠေံ ထေက်ကြိုက်ရအဴ” သာ်ဝွံ ဗမၞးဂမၠိုၚ်ပ္တီသၟိၚ်ရ။
၂၅။ ခဏ်ဂၞကျာ်အာတ်လွဵုကဵုသၟိၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်မိၚ်ဗမၞးမဟီုတုဲ ဖေက်အန္တရာဲမသဒှ်ကဵုသၟိၚ်ရ။ “သာဓုဒးရးသန်ရ” သၟိၚ်ဂးတုဲ ဒုၚ်လဝ်ဂလာန်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳ မိၚ်ပရိုၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ကဵုသၟိၚ် လ္ၚောဝ်တုဲသာ်ဝွံသ္ဂးရ။ “မဟာရာဇ၊ ယွံတၠညး ကိုပ်ကၠာတေံ မရာတ်ကဵုလဝ် လွဵုကဵုအဲလွဵုဂှ် အဲဗြဴစွံလဝ် ကုမရာတ် ကဵုလွဵုကဵု အဲဍိက်ညိကၠာအဴ။ ကၟိန်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်မွဲ ဗၞတ်အယုက်ကဵုကုကောန် အဲဍိက်ညိကၠာအဴ” “ယွံဂၞကျာ် သၟတ်ဝွံအဲဟွံသၟဟ်ရထရ၊ မူဟိုတ်ရော ကောန်ဍာံပြလက္ခဏရောၚ်” သၟိၚ်သ္ဂးရ၊ “ယွံတၠညး တွဵုအယုက်ဟဂွံ မ္ဂးဆ (၇) သၞာံကဵုညိရအဴ” ဆဂှ်သၟိၚ်ဟွံကဵုအခေါၚ် ဆ (၆) သၞာံ၊ ဆ (၅) သၞာံ၊ ဆ (၄) သၞာံ၊ ဆ (၃) သၞာံ၊ ဆ (၂) သၞာံ၊ ဆ (၁) သၞာံ၊ ကဵုလွဵုကဵုအဲဍိက်ဗြဴညိရအဴ” “ယွံဂၞကျာ်အဲ ဟွံသၟဟ်ရထရ” “ယွံတၠညး ဆ(၇) ဂိတု မရာဇ်ကဵုလွဵုကဵု အဲဍိက်ဗြဴညိအဴ” ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်ဟွံကဵုအခေါၚ် “ဆ (၆) ဂိတု၊ (၅) ဂိတု၊ (၄) ဂိတု၊ (၃) ဂိတု၊ (၂) ဂိတု၊ (၁) ဂိတု၊ လပါ်ဂိတုကဵုညိအဴ” ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်ဟဂွံကဵုအခေါၚ်ရ။
၂၆ ခဏ်ကဵုလွဵုထပှ်တ္ၚဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“ယွံမရာဇ် ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဆ (၇) တ္ၚဲ မရာဇ်ကဵုလွဵု ကုကောန်အဲဍိက်ညိကၠာအဴ” “သာဓု ဒးရးသန်ရ”၊ သၟိၚ်ဂးတုဲ ဂၞကျာ်တုန် ခဏဂှ် ဖုံပလိုပ် ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကောန်တုဲ အလုံဍုၚ်ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ဗ္ဒဝ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ် ပသေက်ပသဝ် ကဵုရာဇာတိသေခတုဲ လတူသၞာကျာ်သြဳ ပ္တိုန်သတိက်လဝ် ကောန်ရ။ လုကဴထပှ်တ္ၚဲဂှ် ဂၞကျာ်စံကောန်တြုံ တၠပါရမဳရ၊ ကဵုတက်မံၚ်လန်ဟီု “ဍုၚ်ဝွံဍုၚ်အဲဟသေၚ် ဍုၚ်ကောန်အဲ နာဲတေမဳယျကုမ္မာရောၚ် ဂးတုဲ ပ္ကောံဗဵုပၞာန်ပန်ကနိပ် ညံၚ်တၠုၚ်လအာမသဗိုၚ် အုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်ကီု နူဂယး ဒဵုကတဴ နူကတဴဒဵု ကဵုစေၚ် လွဳလွတ်တဴဂှ်လေဝ် ဟဂွံညာတ်လမိၚ်ညိညတုဲ သာ်ဝွံ မိဗောဓိသတ် ယာံတဴကာလဂှ်ရ။
၂၇ ခဏ်ဂၞကျာ် အာတ်အခေါၚ် ကဵုပံက်ပါၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“ဟာဟာတာတ တေမဳယပုတ္တ ကုမ္မာရ၊ ဟးဂၠုတေမဳ မိမစိုန်ဒှ်တဴ ပုၚ်ပဲါယာဲ၊ ဟာဟာတာတ ကုလၚ်ကရံၚ် ဟးကောန်ဂၠုမိ မစိုန်ဒှ်တဴ လမောဝ်သြိုဟ်ယာဲ မယပုတ္တကသၟာ ဂၠုမိဒဇန်ကဵု မိတုန်စိုတ် ရောလေဝ်ကောန်၊ တေမဳယရုပ္ပံ ရုပ်ဒေဝတဴဂန္ဓဝ် ဂၠုဍောၚ်ကသဝ်ပ္ကဴမိ ဨဟိ၊ နာဲကလေၚ် ပံက်ပါၚ်ကဵု မိညိကၠာရောၚ်သ္ဒးရောၚ်လေဝ်ကောန်၊ ညးလ္ၚဵု ညးမဒှ်ကောန်ဒတုဲ မြမောဝ်မိမညး ဂၠာဲသ္ၚေဝ်အာ မိမညးဂွံဒုၚ်စပြာကတ် ဟသေၚ်ဟာကောန်၊ အဲမွဲ မပတၠကောန်ဝွံ လၞီလၞာ်ရောၚ်၊ မိမသ္ဂောံသွံလေဝ်ကောန်၊ မုဂ္ဂေါဝိယ ဟသ္ဍိုၚ်ပသ္ဍိုၚ်ကဵုယာဲရောၚ်ကောန်၊ ဓါတောဝိယံ၊ ဟဂွံကၠဴမပကၠဴ ကဵုယာဲရောၚ်သွံ လေဝ်ကောန်၊ ဝေန္တောဝိယ၊ ဟဂွံဝေန် မပဝေန် ကဵုယာဲရောၚ်သွံလေဝ်ကောန်၊ ဟးလမောဝ်ဂၠံသြိုဟ်ယာဲ လက်သန်နာဲ မသပိုၚ်တကံ(၄) ရောၚ်မ္ဂးကဵုယာဲသွံလေဝ်ကောန်။ ဟးဂၠုတေမဳမိဟိုဲ တကံ(၄) ဂှ် လဝ်ကဵုရ ဒဵုတကံ သၟတ်ၜါလ္ၚီ မစိုန်ဒှ်တဴ ပွဳဗွိုၚ်တကံဇၞော်ဂှ် ဗတ်ရဂၠုမိပ္ကၚ်ရၚ်ကြိုက်က္ဍၚ်သန် ညးဂးကဵုယာဲသွံကောန်” နူဇိုၚ်တၞိန် မၞုံကဵုပ္ကဴပုတ်ဂၠတ်လဝ် ဒဵုက္ဍိုပ်တၞိန်သောပါန် ဂၞကျာ်ယာံလောတမောဝ်တဴရ။ ခဏဂှ် တၠပါရမဳထောံမတ် ညာတ်မိတၠဂုန်တုဲ ဗစာရဏာတဴရ။ လတုန်ဝွံ အဲသ္ဇက်ဒှ်ဇွောဝ်ရမတ် နွံတုန်ဟာ၊ ခဏဂှ် သၟိက်ပံက်ပါၚ်ကဵု မိတၠဂုန်ရ။ ဒေဝတဴမွဲ မသဒၚ်ဂြဳ ဒုၚ်ယၟုခဏဂှ် ကော်ဟီုကဵုရ။ “ဟိုဲမတေမဳဟိုဲ လွဳဂြိုပ် (၁၇) သၞာံဂှ် ယာံမသပံက် ကဵုပါၚ်ကဵုမိမ ယဝ်သဒှ်ညံၚ်ရဴ မကိုဟ်ထောံ ဒေါဝ်မှာသမိတ်ကီုရလေဝ် မတေမဳ မိဟိုဲ” တၠပါရမဳတုန် မိၚ်ဒေဝတဴမကော်ဟီုတုဲ သ္ၚိတ်ဇြအာရ။ နူမွဲတ္ၚဲဒဵု (၅) တ္ၚဲဂၞကျာ်ဝေါန်စဝ်တဴ ကဵုကောန်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵု တြဴတ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်ကဵုကော် သုနန္ဒသာရထဳတုဲ ရဴဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးရ။
၂၈ ခဏ်သၟိၚ်ကဵုလွဵုမတိုပ်ပ္ဍဲသုသာန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“ဟာဲသုနန္ဒသာရထဳ ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတ နူဂးပြဟ်ဟေၚ်၊ ကွဳမဟသေၚ်ကဵုမ္ၚဵု ချေံမဟသေၚ်ကဵုမ္ၚဵု မၞးဗ္ဂန်လဝ်တု၊ ပ္ဍဲကွဳဂှ် မၞးသ္တိက်လဝ်သၟတ်ဝွံတုဲ ဗွဲဒိုဟ်တရၚ်ပလိုတ် မၞးပ္တိတ်ဏာကောန်လက္ခဏဳဝွံတုဲ ပ္ဍဲသုသာန်ထမၞေက်ကတိုၚ် (၄) ကၠၚ်မၞးခဲါတုဲ သၟတ်ဝွံမထောံစုတ်ပ္ဍဲကတိုၚ်ဂှ် နကဵုက္ဍိုပ်ဂၟံက်လဝ်တုဲ မၞးၜုၚ်ထပက်ကၠေံ က္ဍိုပ်ဍေံအိုတ်လမျီုစိုပ်တုဲ ဗွဲလ္တူဂှ် မၞးဗဝ်ပ္တိုန်တုဲမ္ဂး မၞးဟုံဗၠိုပ်တဴစဴ ကၠုၚ်ရ” သာ်ဝွံ သၟိၚ်ဂးတုဲ သုနန္ဒသာရထဳ အာကေတ် ကွဳစဳရေၚ်လဝ်ရ။ ဂၞကျာ်တုန် ဗတံနုက်ကဵု (၆) တ္ၚဲဂှ် အာတ်တဴလွဵုကဵုကောန်ရ၊ “ယွံသၟတ်မတေမဳဂၠုမိဟိုဲ ပ္ဍဲယးဂတ သၟိၚ်ကသဳကရးမအံက်နာဲ သ္ကဵုတိတ်တိုပ်ကၠေံနာဲ ပ္ဍဲဌာန်သုသာန် ထမၞေက် သၟိၚ်ဖ္အောဝ်သာရထဳတုဲရသွံလေဝ်ကောန်။ ဆတ္ၚဲ ဝွံမိသ္ဂောံညာတ်ရသွံလေဝ်ကောန်၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတ မသ္ဒးပကာဂစိုတ် ပ္ဍဲကဵုကတိုၚ်တိ ရသွံလေဝ်ကောန်” ။ ဟိုတ်လၞီလၞာ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ပရိဒေဝသိ၊ စိုန်မိ ဗောဓိသတ်ဒါတ်သြိုဟ်ဂတေဝ်ယာံတဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
ဗောဓိသတ်ဝွံ မိၚ်အိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ် ဗွဲမလောန်တုဲ သာ်ဝွံဟီုတဴကဵုဇကုရ၊ “လုကဴ (၁၇) သၞာံ အဲမပလွဳပရာဝွံဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတ စိုပ်ဒတုဲရသွံ ပ္ဍဲမချပ်တဴဂှ် ပဳတိက္တဵုဒှ်စိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် သုနန္ဒသာရထဳ နူဂယးပြဟ် ဍေံကၠုၚ်ရ၊ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ကွဳမ္ၚဵု၊ ချေံမ္ၚဵု ဍေံမကေတ်နၚ် ဍေံဝွံလဝ်ပ္ဍဲတရၚ်တုဲ ဍေံလုပ်ကၠုၚ် အခါန်ကျာ်သြဳတုဲ ဍေံလ္ၚောဝ်ဂၞကျာ်တုဲ သာ်ဝွံဍေံသ္ဂးရ။ “ယွံဂၞကျာ် လ္ပပၞတ်ကဵုအဲဍိက်ညိအဴ၊ သၟိၚ်စကာအဲဍိက် မ္ဒးကၠုၚ်ရောၚ်အဴ” သာ်ဝွံဍေံသ္ဂးရ။ ဂၞကျာ်ဗန်လဝ်ကောန်တုဲ နစးတဲဍေံ ဍေံတးကၠေံဂၞကျာ်တုဲ ဍေံပၠံၚ်သၟတ်တေမဳဂွံတုဲ ဍေံပ္တိုန်လ္တူ ကွဳရ၊ ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳတုန် သှ်ပလာဲ ကၠေံသော်ၜါ တဲၜါဒါတ်သြိုဟ်တုဲ ဂတောဝ်ယာံတဴကဵုကောန်ရ။
ဟာဟာတာတ၊ တၞုၚ်ကၟဝ်တၞောဝ်ဒတောဝ် ဟးကောန်မစိန်ဒှ်တဴ လၟောဝ်ဂၠံသြိုဟ်ယာဲဟိုဲ လွာဝွံမိ အိုတ်အာကသပ်တုဲရသွံကောန် ယွံကောန်ဂၠုမိ မပျုတ်တဴ ဂကူမိဟွံလ္ဂူကဵုတၠသ္ၚိ သ္ဂးဟာလေဝ်ကောန်၊ မိဟွံဒှ်သာ်ဂှ်သွံ မိမ္ဒးဇၟောဝ်ရမတ်လၟိုန်ဝွံ သာရထဳမွဲ သွတ်သွာပၠံၚ်ဏာသာသာ နူသြိုဟ်မိတုဲ ဒၞာနူနာဲမွဲဝွံ ကဵုယာံသ္ဒးဒှ်ဂၠုဲ သာရထဳ တုဲရသွံလေဝ်ကောန်။ တေမဳရုပ္ပံ၊ ရုပ်ညံၚ်ခၞောဝ်ဂန္ဓဝ်ဂၠုဂသဝ်ပ္ကဴမိ။ ဨဟိ၊ နာဲကလေၚ်ပံက်ပါၚ်ကဵုမိညိရလေဝ်ကောန်၊ ဂတံမယမုတ္တကံ၊ ပညံၚ်ဂၠုမိဓဇန်တုန် စိုတ်ကဵုမိရော လေဝ်ကောန် ဗတ်ရနာဲသွံသပံက်ပါၚ်ကဵုမိ မိသကဵုပ္ကၚ်ရၚ်ကၟိန် ဍုၚ် ဒုၚ်ရာဇာတိသေခ မသိကဒဵု ဇံစၞးသၟိၚ်မနာဲ ယာဲမလဝ်စိုတ်ရောၚ်သွံ လေဝ်ကောန်။ ဟာဟာတာတပိယပုတ္တကမယံမမ၊ ဟးကောန်မစိုန်ဒှ်တဴ လၟောဝ်ဖျုန်ဂြိုဟ် မိကျာ်ဂန်ဟိုဲ လွဳပရာမိ ဖနှိန်လဝ်ပရာဲ မိဇၟးပၟတ်ဂဝ်ဂၠဴပရာဲမိဒက် ဖုန်သလှဲ ပရာဲမိဒုၚ် လၟုဟ်ဂမ္တဴ ပရာဲမိဂယှ်ေသီုဖအိုတ် ပါၚ်ပရာဲမိဂစေအ်က္ဍိုက်လျးတဲ ပရာဲမိရပ်ဇုက်ဂဝုယ် လွာလတုန်ဝွံ မိဟုံကွေံရသွံလေဝ်ကောန်။ ယွံမိယဲာ ပရာဲမိအေၚ်သတိက် ပရာဲမိဇွောဝ်ရမတ် ပရာဲပတ်သၟောဝ် ပရာဲမိဝေါန်စဝ် ပရာဲမိ ဂရိုအ်ယာံကဵုနာဲ၊ လတုန်ဝါဝွံ မိဟုံအာတုဲရသွံ လေဝ်ကောန်၊ အဵုဂၠုစလံၚ်ၝောံကိုတ်မိဟိုဲ ဂြိုပ် ၁၇-သၞာံ မိဗ္ဒေက်ကာယ ဆမိမယာံဂတေဝ်ဒၟံၚ်ကဵုနာဲ သော်မိညံၚ်ရိုဟ်ဇြဲ ဇုတ်ဒကဲ မိညံၚ်ကၞၚ်တၞိန် တ္ၚဲဝွံသာရထဳ ကေတ်ဏာနာဲ သ္အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲသုသာန်ကဵုနာဲရလေဝ်ကောန်၊ အတိတေကာလေ၊ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံဂှ် နာဲပ္ကီုဝဳဝဲ ကဵုသာရထဳ သ္ဂးဟာလေဝ်ကောန် ဂှ်ရဘဝဝွံဂှ် ဍေံကၠုၚ်စိုပ် နာဲလၟုဟ် သ္ဂးဟာလေဝ်ကောန်” ဣတိပရိဒေဝံ၊ န်လၞီလၞာ်မြဴဝွံဂှ်။ ပရိဒေ ဝေသိ၊ စိုန်ဂၞကျာ် တိုက်သြိုဟ်ဂတေဝ်ယာံ ကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
၂၉ ခဏ်သဇက်ပတိတ်ဏာသုသာန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
သာရထဳတုန် တေမဳယကုမ္မာဂှ် ဍေံပ္တိုန်လ္တူကွဳတုဲ ဗွဲတရၚ်ပလိုတ် အဲသ္ဇက်တိတ်တဴရဴဝွံ ဍေံချပ်တဴရ။ နကြဳဇှ်ဗောဓိသတ် ဗွဲတရၚ်ဗၟံက် ဍေံပ္တိတ်ဒးတုဲ ဍေံအာဒးရ၊ ပ္ဍဲမစိုပ်ပါၚ်တရၚ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ဗစာရဏာတဴရ၊ အဲဒတုဲမြမောဝ်အဲကီု ဒတုဲမြမောဝ်မိကဵုမအဲကီု ဒတုဲမြမောဝ်ဇန်ဂမၠိုၚ်ကီု ကြက်သဒှ်ရဂးတုဲ ဗောဓိသတ် အိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်ဗွဲလောန်ဟေၚ်။ သာရထဳဇက်တိတ်အာနူ ဍုၚ်တရဴမၞုံဗၞတ် ပိယောဇနာဂှ် အာစိုပ်တုဲ ဂြိုပ်လ္ၚုကြိုက်ကဵုခၟဳတံမဒၟံၚ်ဂှ် မဒှ်တဴဂှ်သုသာန်ထမၞေက်ကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်ဍေံတုဲ ဍေံစွံလဝ်ကွဳဒၞာဲဂှ်ရ အပေါတ်ဗောဓိသတ် ညးဂ္ညိလဝ်ဂှ် ဍေံဂွံရ၊ အပေါတ်ဗောဓိသတ် ညးဂ္ညိလဝ်ဒးရးတုဲ ဍေံစၚိန်ကေတ်က္ဍိုပ် ဇမံက်ပ္ဍဲဌာန် မဟဂွံသ္ၚောဲနူကွဳဂှ် ကတိုၚ်မၞုံဗၞတ် ၄ - ဟတ်လယုဟ်ဍေံဂှ် သာရထဳခဲါတဴရ။
၃၀ခဏ်စံၜတ်ဒြဟတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်ဗစာရဏာတုန် အဲဝွံလုကဴ ၁၇-သၞာံ အဲဟွံဂွံကသဳဇုၚ်တဲမွဲလှ်ေ ဒြဟတ်နွံညိဟာ ဟမွဲဟာချပ်တုဲ ဒလိုက်က္တဵုတဴရ။ နတဲဇွိပတ်သတုံ နတဲသတုံပတ်တဲဇွိ နတဲသတုံ ပေါတ်ဇိုၚ်သတုံ နတဲဇွိပေါတ်ဇိုၚ်ဇွံတုဲ ဂါံစှ်ေကွဳရ။ ပ္ဍဲဌာန်ဗောဓိသတ် မဒတုဲဇိုၚ်ဂှ် တိဇၞော်သၠုၚ်တိုန် ဒဵုမသတးကဵုဍုတ်အယဴကွဳ ဗောဓိသတ်ဂံါစှ်ေနူကွဳတုဲ တွာ်စၚ်ကြံ လတုန်သာ်ဝွံ ဗစာရဏာ မတုဲတေံတရဴ မၞုံဗၞတ်ကၠံယောဇနာ အဲသ္အာမာန် လၟုဟ်ပ္ဍဲတဲဝွံ သာရထဳ ဍေံတဝ်စၞေဟ်ကဵုအဲမ္ဂး တၞဟ်နသတဝ်စၞေဟ်ပၠန် ကဵုဍေံဒြဟတ်အဲသၞုံညိဟာ သာ်ဝွံ ဗစာရဏာတုဲ ရပ်ကေတ်ဍုတ်အယဴကွဳဂှ် ညံၚ်ရဴပဝေၚ်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂၜၚ်ကေတ်တုဲ ဗဝေၚ်ဗဂေတ်ပလန်နၚ် ပလန်ဏာပတုဲ စွံဒၟံၚ်ဍေံပၠန်ရ တီဒၟံၚ်ဒြဟတ်ဇကုနွံတီတုဲ တၞဟ်နဆိုက်ဂွံကယိုၚ်ကယဝ် စိုတ်ဗောဓိသတ် က္တဵုဒှ်ရ။
၃၁ ခဏ်တေမဳဂွံယာတ်ဒိပ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ခဏဂှ် တၟံပဏ္ဍုကၟဝ်ချဳတိုန်တုဲ အိန်ဗစာရဏာ ၚဳဂၠးဂတာဇမ္ဗုဒိပ်တုဲ ဒဒှ်ဗောဓိသတ် သၟိက်ဂွံကြိယာဂှ် အိန်တီတုဲ အိန်ကော်နၚ်ဝိသုကမ္မတုဲ အိန်သ္ဂးရ။
“ဘောဝိသုကမ္မာ၊ ယွံလေဝ်ကောန်ဒေဝတဴ ဝိသုကမ္မ တေမဳယျကုမ္မာ ကောန်သၟိၚ်ကသဳကရးဂှ် နယာတ်ဒိပ် တၠအဲ ဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ ကလေၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ” ရဴဝွံ သၟိၚ်အိန်ဖအောဝ်စကာဝိသုကမ္မရ။ ဒေဝတဴဝိသုကမ္မတုန် “သာဓုဗွပတွာ၊ ဂွံရအဴ” ဂးတုဲ နူတာဝတိၚ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ နယာတ်ဒိပ်မွဲဂှ် ထမိၚ်က္ဍိုပ် နယာတ်ဒိပ်ကဵုဗိုက်လတက်တုဲ ညံၚ်ကောန်ဒေသတဴဟေၚ် ကယိုၚ်တုဲ ဝိသုကမ္မတိုန်အာ ဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုရ၊ တေမဳယကုမ္မာတုန် ဌာန်သာရထဳ မခဲါကတိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာတုဲ ဂထာမြဴဝွံသ္ဂးရ။
၃၂ ခဏ်တေမဳ ဟီုဂလာန်ကဵုသာရထဳ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ကိံနသု န္တရ မာနောဝ၊
ကာသုံခဏသိ သာရထိ။
ပုဋ္ဌောမေ သမ္မအက္ခာဟိ၊
ကိံကာသုယာ ကရိဿတိ။
အဓိပဲါမာ၊ “ယွံသာရထဳသဟာဲပိုဲ သီုကဵုမပြဟ်ပြေဟ်တၠအဲ မခဲါကတိုၚ်ဝွံ ညးဂှ်ဖအောဝ်တၠအဲ မကဵုခဲါရော။ ကတိုၚ်ဝွံ မူတၠအဲသ္ပရော ဗွဲစၟတ်တၠအဲ ဟီုကဵုအဲညိ” သာ်ဝွံ ဗောဓိသတ် သၟာန်တဴသာရထဳ။ သုနန္ဒ သာရထဳ မိၚ်ဂလာန်ဗောဓိသတ်တုဲ သီုကဵုမဂစိုၚ်ခဲါကတိုၚ်ဂှ် ဟဂွံၚဳ ဗွဲလ္တူတုဲ ဂထာမြဴဝွံ သ္ဂးရ။
ရညောမူဂေါစ ပက္ခောစ၊
ပုတ္တော ဇာတော အစေတသော။
သောမှိရညာ သမၛိတော၊
ပုတ္ထံမေ နိက္ခဏံဝနေ။
အဓိပါဲမာ၊ “ယွံမၚ်ဗၠာဲ ကောန်သၟိၚ်ပိုဲမွဲ မူဂေါစ၊ ၚ်မကၠဴ ကီုလဝ်။ ပက္ခောစ၊ ၚ်မဝေန်ကီုလဝ်၊ ပရိရေစ၊ ၚ်မသ္ဍိုၚ်ကီုလဝ် မဟမွဲကဵုစိုတ်က္ဍုဟ်မၠေံက္တဵုဒှ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ သၟိၚ်ဇၞော်ထေဲတုဲ ပ္ဍဲသုသာန်ထမၞေက် ကဵုအာတိုပ်ကၠေံ သၟိၚ်ဂးတုဲ တၞဟ်နသတိုပ် ကောန်သၟိၚ်နာဲပိုဲဂှ်ရ အဲမ္ဒးခဲါရောၚ် မရာဇ် ဗောဓိသတ် မိၚ်ဂလာန်သာရထဳတုဲ ဂထာမြဴဝွံ သ္ဂးရ။
နဗမိရော နမူဂေါသ္မီ၊
နပက္ခောန စဝကဳ လော။
အဓမ္မံ သာရထိ ကယိရာ၊
မေဉ္စ တွံနိက္ခဏံ ဝနေ။
အဓိပါဲမာ၊ “ယွံသာရထဳ ကောန်သၟိၚ်ကသဳကရး ယၟုမၞုံတေမဳယကုမ္မာဂှ်အဲရ။ အဓိဗဓိရော၊ ၚ်အဲမသ္ဍိုၚ်ဂှ်၊ နအမှိ၊ ပ္ဍံအဲဟွံဒှ်။ မူဂေါ၊ ၚ်အဲမကၠဴဂှ်။ နအမှိ၊ ပ္ဍံအဲဟွံဒှ်။ ပက္ခောစ၊ ၚ်မဝေန်။ နအမှိ၊ ပ္ဍံအဲဟွံဒှ်။ အဲပတၠရုပ်သာ် ညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴရောၚ် အဲနွံဂုန်သာ်ဝွံပ္ဍဲသုသာန်ထမၞေက် မသတိုပ်ကၠေံမ္ဂးဝွံ ပွမဟွံဒှ် ဗဗွဲဓဝ် ဒြိုဟ်ကဵုမိတ် (၁၀) ပြကာရောၚ်သွံ” သာရထဳမိၚ်ဂလာန် ဗောဓိသတ်တုဲ ရဴဝွံချပ်ပၠန်ရ။ ပူဂဵုဝွံ ဝွံတဝဵုမကၠုၚ်စိုပ်တုဲ ဆဇကုဟေၚ်သက်က် မဟီုထိုၚ်သးဒၟံၚ်ရောၚ်။ ပူဂဵုဝွံ ညးပူဂဵုသ္ဂးရောဂးတုဲ စွံကၠေံတွဵုၚဳလၚာ်ရံၚ်ဗွဲလတူ ဒဒှ်ဗောဓိသတ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ စၠးစရာဲဂှ်ညာတ်တုဲ ပူဂဵုဝွံ မၞိဟ်သ္ဂးဟာ ဒေဝတဴသ္ဂးဟာ ချပ်တုဲဂထာမြဴဝွံ သ္ဂးရ။
ဒေဝဒတာနုသိဂန္ဓဗ္ဗော၊
အဒုသက္ကော ပုရိန္ဒဒေါ။
တောဝါတွံ ကဿဝါပုတ္တော၊
ကသံဇနေ မုတံမယံ။
“ယွံမၚ်ဗၠာဲ ကောန်ဒေဝတဴသ္ဂးဟာ၊ ဟသေၚ်ဂန္ဓဝ်သ္ဂးဟာ၊ ဟသေၚ်သၟိၚ်အိန်သ္ဂးဟာ၊ မၚ်ဗၠာဲ ညးမၚ်ဗၠာဲရော ပသာ်ပိုဲသ္ဂောံတီ ဍာံညိရော” ရဴဝွံ သာရထဳသၟာန်ဗောဓိသတ်ရ။ ဗောဓိသတ် မိၚ်ဂလာန်သာရထဳတုဲ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ “ယွံသာရထဳ သ္ဂးကောန်ဒေဝတဴလေဝ်အဲ ဟွံဒှ်ဂန္ဓဝ်လေဝ်အဲဟွံဒှ် သၟိၚ်အိန်လေဝ်အဲဟွံဒှ် အဲမဒှ်ကောန်သၟိၚ် ကသဳကရးဂှ်ရ။ ယွံသာရထဳ အဲမစိုန်ဒှ်တဴကောန်နာဲတၠအဲ မဟမွဲကုဒုဟ် ဟွံသ္ဍိုၚ် ဟွံကၠဴ ဟွံဝေန်ဂှ် မသတိုပ်ဂစိုတ်ကၠေံဝွံမ္ဂး ပွဟွံဒှ်ဗဗွဲဓဝ် မပရောၚ်ဟသေၚ်ဟာ၊ ယွံသာရထဳ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲသမၞိၚ်ဆုမွဲ မဂ္ဇံဇူ ဗဒိုဟ်ဍောၚ်ၜတ်တုဲကီုလဝ် သညက်လဝ်သၟဝ်တၞံဆုဂှ် သၠဆုဂှ် ကၞာၚ်ဆဂှ် ဟဂပ်ဝ်ပလီုယဝ်ပလီုကၠေံမ္ဂး ပူဂဵုဂှ်ဒှ်မဒြိုဟ်ကဵုမိတ်ရ တၠပညာတံသ္ဂးလဝ်ဟသေၚ်ဟာ မအံက်အဲသၟိၚ်ကသဳကရးဂှ် ညံၚ်တၞံဆု ရ။ အဲဒှ်ညံၚ်ကၞာၚ်ဆုရ တၠအဲဂှ် ညံၚ်ပူဂဵု မဇူသမၞိၚ်ဆုရ ဟသေၚ်ဟာ။ အဲဟမွဲကဵုဒုဟ် မဒှ်သာ်ဝွံဂှ် မသတိုပ်ကၠေံမ္ဂးဝွံ ပွမဒြိုဟ်ကဵုမိတ်ရောၚ် ဟသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ ဗောဓိသတ် ဟီုကဵု သာရထဳရ။ သာရထဳတုန် ဂလာန်သာ်ဝွံ ၜိုန်ဗောဓိသတ်ဟီုတဴကဵု သာရထဳဟပ္တိဟ် မာတ်သာရထဳဟပ္တိဟ်တုဲ ဂါထါမၞုံယၟု “ဒသမိတ္တပူဇ” ဂ်ှ ဗောဓိသတ်မတွံကဵုရ” “ယွံသာရထဳယြဴပူဂဵုမွဲ ကုမိတ်စှ်ပြကာ မပ္တံ ကဵုကျာ်ဓဝ်သၚ်ဂှ် ဟွံဒြိုဟ်မ္ဂးဂှ် ပူဂဵုဂှ် ဟဒးဍောၚ်စိုတ် သွာဟေၚ်ကလိဂွံရ၊ ယွံသာရထဳ ယြဴပူဂဵု ဟွံဒြိုဟ်ကဵုမိတ်စှ်ပြကာမ္ဂး ပတၠဒြပ်တံဂှ် သၟိၚ်၊ ပၟတ်၊ ကမၠတ်၊ ဍာ်တံ သွိၚ်ဏာဟမာန် သတြုံသ္ဒးသ္ဍိုက်ဆာန် ပ္ဍဲဒေါဝ်ကလောဂမၠိုၚ်ဒဒှ်မပြဲဟေၚ်၊ ယွံသာရထဳပ္ဍဲမိတ်(၁၀) ပြကာ သ္ဂောံရှ်ေ သှ်ေအဲပရဲမ္ဂး ကြဳဇှ်ရှ်ေသှ်ေဂှ်ရ ညးသ္အာၚ်ဒးရဴဂဴဇကုဟေၚ် ဒဒှ်အစာညးလေဝ်ဂွံဒှ် ကလိဂွံအထိုၚ်သး မၞိဟ်ဒေဝတဴဟေၚ်၊ ယွံသာရထဳ ယာံဟွံဂွံဒြိုဟ်ကဵုမိတ်မ္ဂး ညံၚ်ပၟတ်မဂဵုလတူက္ဍိုပ်တၟံကီု ညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ မရာၚ်ဆာဲတဴကီု ကျာ်သြဳဟွံထောံဇကုတုဲ မဂွံရာၚ်ဆာဲတဴဟေၚ် ဟာဲသာရထဳယာံဟွံဒြိုဟ်ကဵုမိတ်မ္ဂး ၜိုန်သြောံတံဂှ် ဂစေံ တ္ၚက်မ္ဒးရၚ်တၠုၚ်ကဵုသၟသၟတ်တံဂှ် မ္ဒးရၚ်တၠုၚ်ကဵုကီု နူဒဵုသမၠုၚ် ၜိုန်ဒတုံစှ်ေကီု ကလိဂွံစ္ၜုဲစ္ၜော်ဟေၚ်။ ယွံသဟာဲပိုဲ ယြဴပူဂဵုဟွံဒြိုဟ်ကဵုမိတ် (၁၀) ပြကာမ္ဂး ညံၚ်ဇြဲသုံကီု မၞုံကဵုရိုဟ်မဇၞော်ကီု အိုတ်ကျာ (၄) ဒိုဟ် ပိုက်ဗ္ဒောံဟွံမာန်ကီု ညံၚ်သာ်ဂှ်ရ သတြုအိုဿီု ကဵုအန္တရာဲတၠအဲဟမာန်ဟေၚ် ကုမၞိဟ် (၁၀) ပြကာမ္ဂးဂှ်ကျာ်၊ ပစ္စေဂဗုတ်၊ အရှန်၊ အဂ္ဂသာဝကသၚ်ကွးကျာ် မိမအစာဥပ္ပဇျာဲ၊ ဒကာမကဵုဒါန်ဗစဲ ၄-ညးမတွံဓဝ်ကဵုဇကု ပူဂဵုဝွံ မိတ်(၁၀) ပြကာရ” ။ သာရထဳတုန် ၜိုန်ဗောဓိသတ် မတွံဓဝ်ကဵုကီု ဟပတိဟ်တြုံဝွံ ညးတြုံဝွံရောချပ်တုဲ ထောံကၠေံ ကတိုၚ်ဒၞာဲမခါဲဂှ်ဗမွဲ ပြဟ်ဟေၚ်ဒြေပ်အာရံၚ်ပ္ဍဲကွဳဇကုရ။ ဇကုဗောဓိသတ်ဟဂွံညာတ် အပေါတ်ဂ္ညိလေဝ်ဟဂွံညာတ် တြုံဂှ်တေမဳယကုမ္မာသၟတ်ရ။ ဂးသတန်ဒှ်ဂှ်ရ ချပ်တုဲကလေၚ်ၚဳမွဲ ဗောဓိသတ် ဖျေံက္ဍိုပ်ပဝတ်ယိုက်သၟိပ်တဲတုဲ သၟိက်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ဂထာမြဴဝွံ သာရထဳ သ္ဂးရ။
၃၃ခဏ်သာရထဳကလေၚ်စဴ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ဨဟိတံ ပဋိနေဿမိ၊
နာဇပုတ္တ တဿရံ
ဇန္နကရေဟိ ဘဒ္ဒန္တေ
ကိံကရံညေ ကရဿိမိသိ။
အဓိပဲါမာ “ယွံကောန်သၟိၚ်မပြဲ သ္ၚိဇကုတေံ ဒဒှ်သၟိၚ်က္ညစဴ ပကၚ်ရၚ်ရ။ ပ္ဍဲဂြပ်ဝွံ မူဒၟံၚ်ပရောအဴ” ရဴဝွံ သာရထဳအာတ်တဴအခေါၚ်ကဵုဗောဓဳသတ်ရ။ ဗောဓိသတ်တုန် မိၚ်ဂလာန် သာရထဳတုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ “ယွံသာရထဳ ဒဒှ်သၟိၚ်ကီုလဝ်၊ မမိက်ကဵုဒြပ်ကီုလဝ်၊ ဒေါပ်ကလောဂမၠိုၚ်ကီုလဝ် ပွဟွံဒှ် ဗဗွဲဓဝ်ဂှ် အဲဟွံရာဒၞာမိက်ရ” ရဴဝွံ ဗောဓိသတ်သ္ဂး။ သာရထဳမိၚ်တုဲ သာ်ဝွံ လ္ၚောဝ်ပ္တီပၠန်ရ၊ “ယွံကောန်တၠ နူကဵုဂြိုပ်ဝွံ ယဝ်တၠအဲစဴအာသ္ၚိမ္ဂး သၟိၚ်မိသၟိၚ်မညာတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်ဗွဲမလောန် က္တဵုဒှ်တုဲညံၚ်ဗြဲရတ်(၇) ပြကာ ဗဂူဟေၚ် ဒြပ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ညးသကဵုလာပ် ကုအဲဍိက်ရအဴ။ ယွံသၟိၚ်မပြဲ ယဝ်တၠအဲသစဴမ္ဂး သရာဲဂမၠိုၚ်ကီု၊ ညးဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ကလောဗမၞးဂမၠိုၚ်ကီု အိုဿီုညးဍုၚ်ဂမၠိုၚ် သညာတ်တၠအဲတုဲ ဒြပ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ညးသကဵုလာပ် ကုအဲဍိက်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠအဲက္ညစဴညိအဴ” ရဴဝွံ သာရထဳ အာတ်တဴအခေါၚ်ကဵု ဗောဓိသတ်ရ၊ ဗောဓိသတ်မိၚ်တုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ “ယွံသာရထဳ မမိအဲကီု ညးရးဂမၠိုၚ်ကီု ကောန်ၚာ် (၅၀၀) တွဳဗွၚ်အဲကီု၊ ထောံကၠေံအဲတုဲရ သ္ၚိအဲဟွံမွဲတုဲရ၊ သာရထဳ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ အဲမွဲဇကု ပ္ဍဲဂြိုပ်ဝွံ အဲသ္ပကၠေံခၟဳရ၊ ပိုန်လောကဳဝွံ အဲဟွံရာဒၞာမိက်ရလေဝ်သာရထဳ။ ယွံသာရထဳ လၟုဟ်ဝွံလွဳအဲစိုပ်တမြံၚ်လဍုဟ်တုဲရ၊ အဲဂွံတိတ်ဗၠး နူသ္ၚိသၟိၚ်တုဲရ တၞဟ်နသ္ပဒတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဝွံ မူပရိုက်ဘဲ မသၞုံကဵုအဲရော သာရထဳ” သာရထဳ မိၚ်ဂလာန် ဗောဓိသတ်တုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ။
“ယွံတၠအဲ ကောန်တၠမပြဲ တၠအဲမၞုံရမျာၚ်မကၠးဖ္ဍးလေဝ်ဒှ်တဴသွံ ဇရေၚ်သၟိၚ်မိသၟိၚ်မ ပ္ဍဲကာလမသစံ- ၁၇- သၞာံဂှ် ပသာ်တၠအဲ ဟွံပံက်ပါၚ်ညိရောအဴ” ဗောဓိသတ်မိၚ်သာရထဳမဟီုတုဲ ရဴဝွံမကြီုတိုန်ရ။ “ယွံသာရထဳ ဂြိုပ် ၁၇- သၞာံ အဲဟွံဂသဳဇိုၚ် အဲဝေန်အာရောၚ်သ္ဂးဟာ၊ ဒဒှ်မဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် အဲသ္ဍိုၚ်အာရောၚ်သ္ဂးဟာ၊ ဟိုတ် လတာ်အဲ ဟီုဟွံမာန်ဂှ် အဲကၠဴအာရောၚ်သ္ဂးဟာ၊ အဲချပ်ဇာတိ တၞဟ်ရောၚ် သာရထဳ။ အတိက်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာန္နသဳ အဲပ္ကၚ်ရၚ်ဗၞတ် (၅၀) သၞာံကီု စုတိအာနူဒဒှ် သၟိၚ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဥဿဒနရက်တေံ လုကဴ ၈၀- လ္ၚီသၞာံ အဲမ္ဒးစိန်ဒၟံၚ် ဟသေၚ်ဟာ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလမသစံ ၁၇- သၞာံဂှ်အဲဟွံဟီုရောၚ်သာရထဳ၊ ယွံသာရထဳ ဂယိုၚ်လမျီုသတ်တံ ဓဝိုၚ်ဝွံဒဒိုက်ရောၚ်မဂၠိုၚ် တသိုက်အောန်တဴသွံ ပဟိုတ်ဂယိုၚ်လမျီု မစိုန်သ္ကီုတဴ ဒဒှ်တုဲ ဝဳဝဲ ၅- ပြကာ ပါဏာတိပါတ်သတ်မ္ဒးပတုဲတဴသွံ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ အဲမၞုံကဵုဒ္ဂေတ်မပြဲမတြံၚ်ဍုဟ်ဒှ်တုဲရ၊ နူသ္ၚိသၟိၚ် အဲဂွံတိတ်ဗၠးတုဲရ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဝွံ မူဘဲမွဲမွဲ မသၞုံကဵုအဲရော သာရထဳ” ။ သာရထဳမိၚ်တုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ “ဒဒှ်ဍိက်ညးဝွံ မူသ္ပကဵုဍေံရော အဲဍိက်သ္ပခၟဳကီုရအဴ” ဂးတုဲဂထာ မြဴဝွံသ္ဂးရ။
အဟံပိပဗ္ဗ ဇိဿာမိ၊
ရာဇပုတ္တ တဝန္တိကေ။
အဝှါယဿု မံဘဒ္ဒန္တေ၊
ပဗ္ဗဇ္ဇာမမ ရုစ္စတိ။
“ယွံကောန်တၠ ပ္ဍဲဇရေၚ်တၠအဲဝွံ အဲဍိက်သ္ပခၟဳကီုရအဴ။ ယွံကောန်တၠ မၞုံမုက္ခဝါမဆာဲ ဟိုတ်ဒဒှ်ခမဳဂှ် အဲဍိက်ဒးဂၞပ်သန်ရအဴ” ဗောဓိသတ်မိၚ်တုဲ ရဴဝွံချပ်ပၠန်ရ။ လၟုဟ်ဝွံ သာရထဳ ယဝ်အဲကဵုပကၠေံခမဳမ္ဂး မိကဵုမအဲကီု ပ္ဍဲဋ္ဌာန်ဒၟံၚ် မဒှ်လၞီလၞာ် ဂၠိုၚ်ရောၚ်ချပ်တုဲ ဘာတ်ဖျဴသာရထဳရ။ ကာလသာရထဳ ကလေၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဝွံ ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳ လရိုအ်ဟီုတိုန်ရဴဝွံရ။ “ဟိုဲသာရထဳဟိုယ် ကာမျအာစိုပ် ကောန်အဲတေံဂှ် ပက္ကတိကၞပ်ဂှ် ကၞပ်ဒၟံၚ်ကဵုအဲဗြဴရသ္ဂးဟာ သာရထဳဟိုယ်၊ ဟိုဲသာရထဳဟိုယ် ညံၚ်ဒဇန်မဝွံ ဟွံညာတ်မွဲဝါရလေဝ်၊ သာရထဳဟိုဲ ဟးကောန်ဂၠုတေမဳယာဲ လတုန်ဝါဝွံ နာဲသ္ဒးပဖုန်သဍဳ ဒၞဳဒကဝ်ကဵုကတိုၚ်ရသွံလေဝ်ကောန်၊ ဟိုဲသာရထဳဟိုယ်၊ ကာလမ မတိုပ်ကောန်ဂၠုတေမဳအဲတေံဂှ် ဂပိုတ်တိုန်ဂျိုၚ်ၚ် ပ္ဍဲကတိုၚ်ကဵုအဲဗြဴရသ္ဂးဟာ သာရထဳဟိုဲ” ရဴဝွံ မိဗောဓိသတ် တိုက်သြိုဟ် ဂတေဝ်ယာံတဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ကၠာရောၚ်မိဂ္ဂး။
၃၄ခဏ်သာရထဳလ္ၚောဝ်ပ္တီဂၞကျာ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
သာရထဳတုန် ရဴဝွံ လ္ၚောဝ်ပ္တီရ “ယွံတၠအဲ ဒဒှ်လမိၚ်လညာတ်အိုဿီုဂှ် ဗွဲမစၟတ် အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီရအဴ” “ယွံသာရထဳ မလ္ပဖေက်ရ ဗွဲမစၟတ်မဟီုကဵုအဲညိရ” “ယွံတၠအဲ မဒှ်မိတေမဳယျကုမ္မာ ကောန်သ္ဍိုက်တၠအဲဂှ် ဟွံသ္ဍိုၚ်၊ ဟွံကၠဴ၊ နွံဒၟံၚ်တဴရအဴ၊ တွဟ်ဓဝ်တေမဳယျကုမ္မာဂှ် အဲဍိက်ဂွံမိၚ်တုဲ အဲဍိက်အာတ်ဒဒှ်ခမဳရအဴ။ န်ဒဒှ်ခမဳဂှ် ဟွံကဵုအခေါၚ် ကုအဲဍိက်ဏီ ကွဳသီုချေံ သီုအပေါတ်ကြိယာတံဝွံ ဂတှ်ညးရောၚ် ဂးတုဲ ဗက်ဖျဴနၚ်အဲဍိက်၊ အဲဍိက်သ္ဒးကၠုၚ်ရောၚ်အဴ။ အဲဍိက်တုန် တၞဟ်နသ္ကဵုဒၟံၚ်ဒၞာဲဂ်ှ အဲကေတ်လဝ်ဒုၚ်ပါၚ်တုဲရအဴ၊ ယဝ်ကောန်တၠ သၟိက်ဂွံညာတ်ညံၚ် အဲဍိက်သ္အာထ္ၜးရအဴ” ရဴဝွံသာရထဳလ္ၚောဝ်ပ္တီ ဂၞကျာ်ဇၞော်စန္ဒဒေဝဳရ။ ဂၞကျာ်ဇၞော် မိဗောဓိသတ်တုန် ဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ကောန်တုဲ ကော်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ကေုာံသာရထဳတုဲ လောပ်ပ္တီသၟိၚ်ဇၞော် ကသဳကရး ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
လတေံတေမဳယကုမ္မာတုန်ဖ္အောဝ်ဖျဴဏာသာရထဳတုဲ စိုတ်သၟိက်ဂွံဒှ် ဒဒှ်ခမဳဂှ် ဂွံက္တဵုဒှ်ရ။ အိန္ဒောဒေဝေါစ၊ ၚ်သၟိၚ်အိန်ဂှ် တီဒဒှ်စိုတ်ဗောဓိသတ် သၟိက်ဒဒှ်ခမဳတုဲ ကော်ကောန်ဒေဝတဴ ဝသိကုမ္မတုဲ ပန္န သာကီု၊ ပရိက္ခရာကီု ကဵုစဳရေၚ်ရ။ ခဏဂှ် နူဍုၚ်သွဝ် ဒေဝတဴဝသိကုမ္မမစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲဂထီု ဂြိုပ်မၞုံသလဲ ၃-ယောဇနာ သၟာပိုတ်ဂပ်ဝ်သ္ပအသဝ် ဂပ်ဝ်လှိၚ်စိုတ်ဂှ် က္တဵုဗဒှ်ကဵုတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ် ပန္နသာဂှ် စၚ်ကြံဇလိၚ် ၁၄- ဟတ် ပ္ဍဲစၚ်ကြံလစမွဲ က္တဵုဗ္ဒဟ်တုဲ၊ ပရိက္ခရာခမဳ က္တဵုဗ္ဒဟ်အိုတ်တုဲ သတ်လမျီုအိုဿီု ထဍေၚ်ထောံတုဲ ပ္ဍဲကမဳဂှ် ချူလဝ်အခဝ်ဒါထကောၚ်တုဲ တိုန်အာဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုရ။
ဗောဓိသတ်တုန် ပ္ဍဲချိုန်ဂှ် တွာ်ဂေတ်အာ ဂေတ်ကၠုၚ် စမဳညာတ်ပန္နသာ အဿမှာပိုတ်တုဲ ချိုန်ဂှ် ဗောဓိသတ်တွာ်လောပ်အာ ညာတ်အခဝ်ဇာၚ်ၚုတုဲ ၚဳမွဲတီဒဒှ်အိန်မက္တဵုဗ္ဒဟ်တီတုဲ လောပ်အာပ္ဍဲပန္နသာတုဲ ယာတ်ဗွိုက်ၜးကၠေံသ္ၚာခမဳ သ္ပိုၚ်လတက်သၞာံဗြန် သီုပသေက်လၜက် ပၞးမွဲဒိုဟ်တုဲ ဒက်သော်ဝန်ဇာတာ လေတ်ပ္တေၚ် ပ္ဍဲသြိုဟ် ပ္ဍဲပၞးတုဲ ရပ်ဒစုန်တုဲ နူပန္နသာ ဒလိုက်က္တဵု တွာ်စၚ်ကြံတုဲ ရဴဝွံကြီုတိုန်ရ။ “အဟောသခု၊ သြအဲသိုက်သန်သွံ” လောပ်အာပန္နသာဇကုရ အဘိညာဏ်သၟာပိုတ် ဒစာံပၟဝ် ဗြဟ္မဝိဟာရပန်တုဲ ပ္ဍဲပန္နသာဂှ် ဒၟံၚ်တဴရ။ ခဏ်သၟိၚ်မသၟိၚ်မိဗက်တိတ်ကၠုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်တေံတုန် သၟိၚ်ဇၞော်ကသဳကရး မိၚ်ပါၚ်သာရထဳတုဲ ကော်သေဏာပတိဇၞော်ကဵုစဳရေၚ်ပၞာန်ပန် ကၞပ်ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။ သေဏာပတိဇၞော်တုန် ဗွဲပြဟ်ဟေၚ် စဳရေၚ်ပၞာန်ရ။ ပၞာန်စိၚ်၊ ပၞာန်ချေံ၊ ပၞာန်ကွဳ၊ ပၞာန်တိုက် ဖံခရာဗဵုလဗးဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ ပ္တီသၟိၚ်ရ။ သၟိၚ်ဇၞော်တုန် ဟွံဂွံဟိုတ်မာဲတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဗဵုလဗးဂမၠိုၚ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ အမာတ်သေဏာပတိ ဒဗဴညာ အဂမ္ဂဟေသဳသီုကမၠောန်ဂမၠိုၚ် သီုသာရထဳဇက်တိတ်အာရ။ အာစိုပ်တုဲ တွဳဓဝိုၚ်ကေတ်သေဏာပတိဂမၠိုၚ်တုဲ လောပ်အာပန္နသာ ညာတ်ကောန် ဂ္ဇံဒၟံၚ်ရ။ ဗောဓိသတ်တုန် သၟိၚ်မ သီုကဵုစၠးစရာဲ မကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ညာတ်တုဲသၟိက်သၟာန်ပရိုၚ်တုဲ ဂထာမရဴဝွံသ္ဂးရ။
ကစ္စိနုတာတ ကုသလံ၊
ကစ္စိတာတ အနာမယံ။
သဗ္ဗာ စရာဇ ကညာယော
အရောဂါ မယှ မာတရော။
“ယွံသၟိၚ်မကျာ်ဂန် အဲဟွံမွဲယဲဒှ်ညိဟာ မသက်ကဵုဒဒိုက်ဒှ်ညိဟာ မိအဲမသက်ကဵုယဲဒှ် ညိဟာ ကမၠောန်နၚ်စၚ်ကီု ညးဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု မသက်ကဵုယဲဒှ်ညိဟာ၊ ယွံမအံက်အဲ တၠအဲဟွံသုၚ်စၞဗ္ၜူဂှ် ဒှ်ညိဟာ ပ္ဍဲဂလာန်ဍာံစၟတ်တၠအဲလှိၚ်စိုတ်ညိဟာ၊ ပ္ဍဲဓဝ်စှ်ပြကာ တၠအဲလှိၚ်စိုတ်ညိဟာ၊ ပ္ဍဲဒါန်သဳလ ဘာဝနာ တၠအဲလှိၚ်စိုတ်ညိဟာ” သၟိၚ်မိၚ်တုဲ သၟိက်ဟီုဂလာန်တုဲမြဴဝွံသ္ဂးရ။
အမဇ္ဇပေါအဟံပုတ္တ၊
အထောမေသုရမပ္ပိယံ။
အထော သစ္စေစဓမ္မစ၊
ဒါနေမေရမတေမနော။
“ယွံကောန်တြုံကျာ်ဂန် အဲဟွံယဲဒိုက်ရလေဝ်ကောန်၊ ဂၞကျာ်ဇၞော်ကီု ကမၠောန်ဂမၠိုၚ်ကီု ဟွံယဲဒိုက်ရလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန် စၞဗ္ၜူအဲဟွံဂၞပ်ရ လေဝ်ကောန်၊ ပ္ဍဲဂလာန်မသၟဟ် အဲလှိၚ်စိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဓဝ်စှ်ပြကာ လေဝ်အဲလှိၚ်စိုတ်အိုတ်ရလေဝ်ကောန်” ဣတိ၊ ရဴဝွံ ဗောဓိသတ်သၟာန်ပရိုၚ် ကု သၟိၚ်မ သၟိၚ်ဇၞော်ဟီုပလန်ကဵု ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ဂၞကျာ်ဇၞော် စန္ဒဒေဝဳ တွဳဗွိုၚ်ကေတ်ဗဵုလဗးဂမၠိုၚ်တုဲ ဗွဲတရဴမကၠုၚ်ဂှ် ကၠုၚ်တုဲ အာစိုပ်အဿမာပိုတ်ကောန်ရ။ ဒၞာဲဂှ်ဟေၚ်ဂၞကျာ်ဇၞော်ဖျေံက္ဍိုပ် တံဇိုၚ်ကောန်လ္ၚောဝ်တုဲ ဂတေဝ်ယာံတဴရ။ “ဟာဟာတာတဟဒယံမမ၊ ဟးကောန်မစိုန်ဒှ်တဴ လၟဝ်ဂၞဴသြိုဟ်ယာဲဟိုဲ လုကဴ(၁၇) သၞာံ မိအာတ်တဴလွဵု ကဵုနာဲ သွံလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန်ဂၠုမိမဒဒှ်နာဲ ဟွံက္ဍိုၚ် ဟွံကၠဴ ဟွံဝေန်၊ ယာဲဇုမဟီုလဝ်ကဵုနာဲတုဲရသွံ လဝ်ကောန်။ ဂလာန်ယာဲဂှ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵုယာဲတုဲရသွံလေဝ်ကောန်။ အဟောသုခံ၊ လတုန်ဝါဝွံယာဲသိုက်သန် ယာဲသိုက်သန်သွံလေဝ်ကောန်၊ အဵုကောန်ဂၠုဣတယာဲ လတုန်ဝါဝွံ ယာဲမြာတုဲရသွံလေဝ်ကောန်” ဆသာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ဇၞော် ယာံရိုဟ်ရေၚ်တဴကဵုကောန် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။
သၟိၚ်ဇၞော်ကသဳကရးတုန်၊ နကသပ် သၟိက်ကော်ဖျဴ ဗောဓိသတ်တုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ။ “ယွံကောန် သရာဲစိၚ်၊ သရာဲချေံ၊ သရာဲကွဳ သ္ၚိတၞုၚ်ကြကတ် ပြာသာတ်နန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အဲဇိုန်ကဵုနာဲ ရလေဝ်ကောန်။ ကမၠောန် နၚ်စၚ်မ ဂ္ညိတဴ နအပေါတ်ကယိုၚ် ဂပ်ဝ်သၠိၚ်စိုတ်ဝွံ အဲသ္ဇိုန်ကဵုနာဲရလေဝ်ကောန် နာဲက္ညစဴပ္ကၚ်ရၚ်ရလေဝ်ကောန်၊ ပ္ဍဲဂြိုပ်မဟမွဲကဵုမၞိဟ်ဝွံ မူနာဲဒၟံၚ်ပရောလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန်မုက္ခဝါမဆာဲ အဃောနာဲဒှ်ဗၠာဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကုရုပ်သာ်ဝွံဂှ် နာဲမပသၟိၚ်ကၠာရလေဝ်ကောန်” ရဴဝွံ သၟိၚ်မ ဗောဓိသတ်အာတ်တဴအခေါၚ်ကဵုကောန်ရ။ ဗောဓိသတ်တုန် တၞဟ်နသၟိက်တွံဓဝ်ကဵု သၟိၚ်မတုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ။
“ယွံသၟိၚ်မတၠဂုန် နူကဵုဒှ်ဗၠာဲဟေၚ် ဒဂေတ်မပြဲဂပ်ဝ်ဒ္ဂေတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဂှ် ဒဒှ်ခမဳဂှ် နူသွဝ်ကျာ်အရှန် ထိုၚ်သးဟေၚ် နူမသွတ် မဒှ်ဗၠာဲမတွံဂး ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ် အဲဒ္ဂေတ်ရ၊ အဲရာဒၞာမိက်ဒဒှ်ရ၊ ယွံမရာဇ် ပ္ဍဲဍုၚ်မရာဇ်တေံဂှ် လ္ၚဵုပတၠကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴ ဆမလေပ်ကော်ဣယာဲတ ဒးဒှ်ညံၚ်သ္ဍိုက် မိကုမ မပကာဂစိုတ် သာ်ဂှ်လေဝ် မညာတ်တဴကီု ညးလ္ၚဵု မၞုံရုပ်သာ် ဂပ်ဝ်ဗဵုဒ္ၚေါဝ်တံဂှ် ညံၚ်တ္ၜဝ် ဒပံၚ် ဖအၚ်ပၟတ်ကီု မဒးအာစိုပ်တဲ သၟိၚ်ဂစိုတ်တုဲရသွံ။ ဝုတ်ဗၠာဲ သၟိၚ်ဂစိုတ်သ္ဂးဟာ ပ္ဍဲအရာသၟိၚ်ဂစိုတ် ရဴဝွံပူဂဵုမွဲ သ္ပဒဒှ်ေဒယှ်မာန်ရော ယွံမရာဇ် လိုက်တံဂမၠိုၚ်ဝွံဓဝ်ဇာတိ မရာန်သကိုတ် ဟိုတ်နူဓဝ်ဇာတိ မရာန် သကိုတ်ဂှ်သတ္တံဂမၠိုၚ် မ္ဒးလ္ၚုရောၚ်၊ မူပမရာဇ်ပသေက်ကဵုအဲပသၟိၚ်ရော၊ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် အယုက်သတ္တံ ဟွံဂၠိၚ်ဟေၚ် ညံၚ်ရဴတုတ်ရ၊ သဘဴတုတ်မ္ဂး သၟတ်သၟာန်ယၟုတုတ် ရဴတောဝ်ဒလုၚ် မသိတ်ကၠေံအာကီု ယွံမရာဇ် ကြုၚ်ဇၞော် ၅- မပေၚ်တဴနဍာ်ဂှ် ဇမောဝ် မကလေၚ်ပၠန်ရဴမဒှ်ကီု၊ ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ အယုက်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဝွံ ဓဝ်ရာဇ မာရဏ ပသကေံတဲတုဲ ဍေံဖဳကၠေံဟေၚ်ရ မရာဇ်၊ ယွံမရာဇ် ဒြပ်မွဲ ဍေံမအာစိုပ်လဟုတ်တုဲ နဒြပ်မထောံကၠေံဂှ် ကလိဂွံညိဟာမရာဇ်။ ယြဴသမ္ဘာမွဲ ထောံကၠေံတၠသ္ၚိ ချိုတ်အာတုဲ နဲသမ္ဘာမထောံကၠေံဂှ် တြုံတၠသ္ၚိဂှ် မူဒှ်သာ်ဂှ် သ္ဂောံတုပ်ဟာ အဲဝွံနွံသာ်ဂှ်ရ၊ မူဒှ်မရာဇ် လှန်အဲရော ယွံမရာဇ် ပ္ဍဲသ္ၚိမဒတဴ သ္ၚိသၟိန်မၞုံသဘဴ မ္ဒးဗျုဂှ် မူသ္ဍိုက်မၠိုက်အဲမၞုံရော၊ ယွံမရာဇ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဝွံ ပ္ဍဲကာလဂယးနွံတဴရ၊ ပ္ဍဲကာလလသဝ်တ္ၚဲ ချိုတ်အာဟေၚ် ပ္ဍဲကာလသဝ်တ္ၚဲနွံတဴရ၊ ပ္ဍဲကာလဂယး ချိုတ်အာကီု၊ တ္ၚဲဝွံလေဝ်ဟွံတီ သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဂှ် မူရဴပူဂဵုမွဲ သတီမာန်ရော” သာ်ဝွံ ဗောဓိသတ်တွံဓဝ်ကဵုသၟိၚ်မ ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး။ သၟိၚ်ဇၞော်မိၚ်တွံဓဝ်ကောန် မတုပ်တဴရဴရှ် တဝ်သာဲဂှ် ရဴဝွံ ချပ်တဴရ၊ ပ္ကၚ်ရၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဝွံ မူဖဵုမၞုံရော၊ နသ္ပဒတဴ သ္ၚိသ္ၚိန်ဝွံ မူဖဵုသၞုံရော ဂလိုၚ်ဝဳဝဲ ဂလိုၚ်သတ်တြုရောၚ် ဟသေၚ်ဟာ” ဂးတဴရဴဝွံ သၟာန်တိုန်ကောန်ပၠန်ရ။ “ယွံလေဝ်ကောန် ကာလမတဴ ဂတာပြာသာတ်တေံဂှ် အဟာရဘောဇိုန်မပြဲပြဲ ၜိုန်ကဵုစဖဲလဲတဴကီု အရံၚ်ဇကုနာဲ ဟွံဒှ်သာ်ဝွံသွံ လၟုဟ်တိတ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ရောၚ်။ မူအဟာရမယိုပ်ယာပ်တုဲ ဇကုနာဲမဒှ်ဒၟံၚ် အရံၚ်သာ်ထဝ် ထမၞတ်ရောကောန်၊ ဗောဓိသတ်မိၚ်တုဲ နမွဲဂထာ ဟီကဵုသၟိၚ်ရ။
အတဳတံ နာနု သောစာမိ၊
နပ္ပဇပ္ပါမိ နာဂတံ။
ပစ္စုပ္ပန္နေ နယာပေမိ၊
တေန ဝဏ္ဏော ပသဳဒတိ။
သာ်ဝွံ အဓိပဲါ “ယွံမရာဇ် အဲသၟိၚ်မ လာပ်အဲအတိက် မကလိလောန်အာတုဲဂှ်လေဝ် အဲဟွံစံၚ်တူ လာဘအဲမကြက်ဒှ်အနာဂတ်ဂှ်လေဝ် အဲဟွံရာဒၞာမိက် ဆလာဘမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပစ္စုပန်ဝွံ အဲဖဲစိုတ်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ် ဇကုအဲမဒှ်ညံၚ်သာ်ထဝ် ထမၞက်ရောၚ်” သၟိၚ်မိၚ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်မ မဟီုရ။ “အာဟာရ ကောန်အဲ စဟာပ်ဂှ် ကောန်အဲထ္ၜးကဵုအဲညိ” တၞံဆုဒိပ် ဗောဓိသတ်ထ္ၜး ကဵုသၟိၚ်မရ။ သီုသၟိၚ်သီုဂၞကျာ် သီုကမၠောန်မောၚ်မနၚ်စၚ်ဂမၠိုၚ် ခါမၜဟ်စညံၚ်ရှ် အမြာဲဒိပ်ကီုတုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်ချပ်ကောန်အဲ ၜိုန်ဒှ်ပဋ္ဌမအဝဲကီု မသဒးပသၟိၚ်(၁၇) သၞာံ ဒုၚ်ဒဒိုက်သနာစိုပ်ကၞတ်ဒဵုမဂွံဒှ် ဒဒှ်ခမဳဟေၚ် အဲလေဝ်ကၞတ် အယုက်ရ။ မသစဴပသၟိၚ်ရော အာတ်ဒဒှ်ခမဳ ကုဗောဓိသတ်ရ။ “ယွံကောန်နာဲတေမဳယကုမ္မာ ပ္ဍဲဂြိုပ်လ္ၚု ဟမွဲကဵုမၞိဟ်ဝွံ အဲသ္ပကၠေံခမဳကီုရလေဝ်ကောန်” ရဴဝွံ သၟိၚ်ဇၞော်ဂးရ။ ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳတုန် ခဏဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ ကမၠောန် ၁၆-လ္ၚီဂှ် ကဵုလန်မံၚ်ကော်ဟီုရ။
၃၅။ ဇာတ်တေမဳ ခဏ်သၟိၚ်မ သၟိၚ်မိဗက်တိတ်ကၠုၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲဍုၚ်တေံတုန် သၟိၚ်ဇၞော်ကသဳကရး မိၚ်ပါၚ်သာရထဳတုဲ ကော်သေဏာပတိဇၞော် ကဵုစဳရေၚ်ပၞာန်ပန်ကၞိပ်ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ၊ သေဏာပတိဇၞော်တုန် ဗွဲပြဟ်ဟေၚ်စဳရေၚ်ပၞာန်ရ၊ မပ္တံပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် ဖံခရာဇဵုလဗးဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ ပ္တီသၟိၚ်ရ၊ သၟိၚ်ဇၞော်တုန် ဟွံဂွံဟိုတ်မာဲတွဳဗွိုၚ်ကေတ်ဗဵုလဗးဂမၠိုတုဲ မွဲဟာန်ကေုာံအမာတ်သေဏာပတိ ဒဴဗညာ အဂ္ဂမဟေသဳ သီုကမၠောန်ဂမၠိုၚ် သီုသာရထဳဇက်တိတ်အာရ၊ အာစိုပ်တုဲ တွဳဓဝိုၚ်သေဏာပတိဂမၠိုၚ်တုဲ လောပ်အာပန္နသာ ညာတ်ကောန်ဂ္ဇံဒၟံၚ်ရ။
ဗောဓိသတ်တုန် သၟိၚ်မ သီုကဵုစၠးစရာဲမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ်ညာတ်တုဲ သၟိက်သၟာန်ပရိုၚ်တုဲ ဂထာမရဴဝွံသ္ဂးရ။
ကစ္စိနုတာတ ကုသလံ၊ ကစ္စိတာတ အနာမယံ၊
သဗ္ဗာစရာဇ ကညာယော၊ အရောဂါ မယှ မာတရော ။
(ယွံသၟိၚ်မကျာ်ဂန် အဲဟွံမွဲယဲဒှ်ညိဟာ မသက်ကဵုဒဒိုက်ဒှ်ညိဟာ မိအဲ မသက်ကဵုယဲဒှ်ညိဟာ၊ ကမၠောန်နၚ်စၚ်ကီု ညးဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု မသက်ကဵုယဲဒှ်ညိဟာ၊ ယွံမအံက်အဲ တၠအဲဟွံသုၚ်စၞဗ္ၜူဂှ် ဒှ်ညိဟာ၊ ပ္ဍဲဂလာန်ဍာံစၟတ်တၠအဲလှိၚ်စိုတ်ညိဟာ၊ ပ္ဍဲဓဝ်စှ်ပြကာ တၠအဲလှိၚ်စိုတ်ညိဟာ၊ ပ္ဍဲဒါန်သဳလ ဘာဝနာ တၠအဲလှိၚ်စိုတ်ညိဟာ) သၟိၚ်မိၚ်တုဲ သၟိက်ဟီုဂလာန်တုဲမြဴဝွံသ္ဂးရ။
အမဇ္ဇပေါအဟံပုတ္တ၊ အထောမေသုရမပ္ပိယံ ။
အထော သစ္စေစဓမ္မစ၊ ဒါနေမေရတေမနော ။
“ယွံကောန်တြုံကျာ်ဂန် အဲဟွံယဲဒိုက်ရလေဝ်ကောန်၊ ဂၞကျာ်ဇၞော်ကီု ကမၠောန်ဂမၠိုၚ်ကီု ဟွံယဲဒိုက်ရလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန် စၞဗ္ၜူအဲဟွံဒးဂၞပ်ရလေဝ်ကောန်၊ ပ္ဍဲဂလာန်မသၟတ်အဲလှိၚ်စိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဓဝ်စှ်ပြကာလေဝ်အဲလှိၚ်စိုတ်အိုတ်ရလေဝ်ကောန်” ဣတိ၊ ရဴဝွံ ဗောဓိသတ်သၟာန်ပရိုၚ် ကုသၟိၚ်သၟိၚ်ဇၞော်ဟီုပလန်ကဵုပ္ဍဲကာဂှ်ရောၚ်ိဂ္ဂး ။
ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ဂၞကျာ်ဇၞော်စန္ဒဒေဝဳ တွဳဗွိုၚ်ကေတ်ဗဵုလဗးဂမၠိုၚ်တုဲ ဗွဲတရဴမကၠုၚ်ဂှ်ကၠုၚ်တုဲ အာစိုပ်အဿမာပိုတ်ကောန်ရ၊ ဒၞာဲဂှ်ဟေၚ် ဂၞကျာ်ဇၞော်ဖျေံက္ဍိုပ်တံဇိုၚ်ကောန်လ္ၚောဝ်တုဲ ဂတေဝ်ယာံတဴရ၊ “ဟာဟာတာတဟဒယံမမ၊ ဟးကောန်မစိုန်ဒှ်တဴ လၟဝ်ဂၞဴသြိုဟ်ယာဲဟိုဲ လုကဴ(၁၇)သၞာံ မိအာတ်တဴလွဵုကဵုနာဲ သွံလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန်ဂၠုမိမဒဒှ်နာဲ ဟွံသ္ဍိုၚ် ဟွံကၠဴ ဟွံဝေန်၊ ယာဲဇုမဟီုလဝ်ကဵုနာဲတုဲရသွံလေဝ်ကောန်၊ ဂှ်ဂလာန်ယာဲဂှ်ဍိုက်ပေၚ်ကဵုယာဲရသွံလေဝ်ကောန်၊ အဟောသုခံ၊ လတုန်ဝါဝွံယာဲသိုက်သန် ယာဲသိုက်သန်သွံလေဝ်ကောန်၊ အဵုကောန်ဂၠုဣတယာဲ လတုန်ဝါဝွံ ယာဲမြာတုဲရသွံလေဝ်ကောန်”၊ ဆသာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ဇၞော် ယာံရိုဟ်ရေၚ်တဴကဵုကောန်ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး ။
သၟိၚ်ဇၞော်ကသဳကရးတုန်၊ နကသပ်သၟိက်ကော်ဖျဴဗောဓိသတ်တုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ၊ “ယွံကောန်သရာဲစိၚ်သရာဲချေံသရာဲကွဳ သ္ၚိတၞုၚ်ကြကတ် ပြာသာတ်နန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အဲဇိုန်ကဵုနာဲရလေဝ်ကော်၊ ကမၠောန်နၚ်စၚ်မ ဂ္ညိတဴနအပေါတ်ကယိုၚ် ဂပ်ဝ်သၠိၚ်စိုတ်ဝွံ အဲသ္ဇိုန်ကဵုနာဲရလေဝ်ကောန်၊ နာဲက္ညစဴပ္ကၚ်ရၚ်ရလေဝ်ကောန်၊ ပ္ဍဲဂြိုပ်မဟမွဲကဵုမၞိဟ်ဝွံ မူနာဲဒၟံၚ်ပရောလေဝ်ကောန်၊ ယွံကောန်မုက္ခဝါမဆာဲ အဃောနာဲဒှ်ဗၠာဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကုရုပ်သာ်ဝွံဂှ် နာဲမပသၟိၚ်ကၠာရလေဝ်ကောန်”၊ ရဴဝွံ သၟိၚ်ဗောဓိသတ်အာတ်တဴအခေါၚ်ကဵုကောန်ရ၊ ဗောဓိသတ်တုန် တၞဟ်နသၟိက်တွံဓဝ်ကဵုသၟိၚ်မတုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ။
“ယွံသၟိၚ်မတၠဂုန် နူကဵုဒှ်ဗၠာဲဟေၚ် ဒဂေတ်မပြဲဂပ်ဝ်ဒ္ဂေတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဂှ် ဒဒှ်ခမဳဂှ် နူသွဝ်ကျာ်အရှန် ထိုၚ်သးဟေၚ် နူမသွတ် မဒှ်ဗၠာဲမတွံဂး ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်အဲဒ္ဂေတ်ရ၊ အဲရာဒၞာမိက်ဒဒှ်ရ၊ ယွံမရာဇ် ပ္ဍဲဍုၚ်မရာဇ်တေံဂှ် လ္ၚဵုပတၠကောန်တြုံကောန်ဗြဴ ဆမလေပ်ကော်ယာဲဣတဒးဒှ်ညံၚ်သ္ဍိုက်မိကမ မပကာဂစိုတ် သာ်ဂှ်လေဝ် မညာတ်တဴကီု၊ ညးလ္ၚဵု မၞုံရုပ်သာ် ဂပ်ဝ်ဗဵုဒ္ၚေါဝ်တံဂှ် ညံၚ်တွၚ်ဒပံၚ် ဖအၚ် ပၟတ်ကီု မဒးအာစိုပ်တဲ သၟိၚ်ဂစိုတ်တုဲရသွံ၊ ဝုတ်ဗၠာဲ သၟိၚ်ဂစိုတ်သ္ဂးဟာ ပ္ဍဲအရာသၟိၚ်ဂစိုတ် ရဴဝွံပူဂဵုမွဲ သ္ပဒဒှ်ဒယှ်မာန်ရော၊ ယွံမရာဇ် လိုက်တံဂမၠိုၚ်ဝွံ ဓဝ်ဇာတိ မရာန်သကိုတ်ဟိုတ်နူဓဝ်ဇာတိ မရာန်သကိုတ်ဂှ်သတ္တံဂမၠိုၚ် မ္ဒးလ္ၚုရောၚ်၊ မူပမရာဇ်ပသေက်ကဵုအဲပသၟိၚ်ရော၊ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် အပုက်သတ္တံဟွံဂၠိၚ်ဟေၚ် ညံၚ်ရဴတုတ်ရ၊ သဘဴတုတ်မ္ဂး သၟတ်သၟတ်ယၟုတုတ် ရဴတောဝ်ဒလုၚ် မသိတ်ဂၠေံအာကီု၊ ယွံမရာဇ် ကြုၚ်ဇၞော် ၅−မပေၚ်တဴနဍာ်ဂှ် ဇမောဝ် မကလေၚ်ပၠန် ရံမဒှ်ကီု ညံၚ်သာ်ကီုရ၊ အယုက်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဝွံ ဓဝ်ရာဇ မာရဏ ပသေံတဲတုဲ ဍေံဖဳကၠေံဟေၚ်ရမရာဇ်၊ ယွံမရာဇ် ဒြပ်မွဲဍေံအမာစိုပ်လဟုတ်တုဲ နဒြပ်မထောံကၠေံဂှ် ကၠိဂွံညိဟာမရာဇ်၊ ယြဴသမ္ဘာမွဲထောံကၠေံတၠသ္ၚိ ချိုတ်အာတုဲ နဲသမ္ဘာမထောံကၠေံဂှ် တြုံတၠသ္ၚိဂှ် မူဒှ်သာ်ဂှ် သ္ဂောံတုပ်အဟာ အဲဝွံ နွံသာ်ဂှ်ရ၊ မူဒှ်မရာဇ် လှန်အဲရော၊ ယွံမရာဇ် ပ္ဍဲသ္ၚိမဒတဴ သ္ၚိသၟိန်မၞုံသဘဴ မ္ဒးဗျုဂှ် မူသ္ဍိုက်မၠိုက်အဲမၞုံရော၊ ယွံမရာဇ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဝွံပ္ဍဲကာလဂယးနွံတံရ၊ ပ္ဍဲကာလလသဝ်တ္ၚဲချိုတ်အာဟေၚ် ပ္ဍဲကာလသဝ်တ္ၚဲနွံတဴရ၊ ပ္ဍဲကာဂယးချိုတ်အာကီု တ္ၚဲဝွံလေဝ်ဟွံတီချိုတ်အာဟေၚ် ပ္ဍဲကာလသဝ်တ္ၚဲနွံတံရ၊ ပ္ဍဲကာလဂယးချိုတ်အာကီု တ္ၚဲဝွံလေဝ် ဟွံတီသ္ဒးပကာဂစိုတ်ဂှ် မူရဴပူဂဵုမွဲသတီမာန်ရော” သာ်ဝွံ ဗောဓိသတ်တွံဓဝ်ကဵုသၟိၚ်မ ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ်မိဂ္ဂး ။
သၟိၚ်ဇၞော်မိၚ်တွံဓဝ်ကောန် မတုပ်တဴရဴရှ် တဝ်သာ်ဂှ် ရဴဝွံချပ်တဴရ၊ ပ္ကၚ်ရၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဝွံမူဖဵုမၞုံရော၊ နသ္ပဒတဴသ္ၚိသၟိန်ဝွံ မူဖဵုသၞုံရော၊ ဂလိုၚ်သတ်တြုရောၚ်ဟသေၚ်ဟာဂးတုဲ ရဴဝွံသၟာန်တိုန်ကောန်ပၠန်ရ၊ “ယွံလေဝ်ကော် ကာလမတဴဂတာပြသာတ်တေံဂှ် အဟာရဘောဇိုန်မပြဲပြဲ ၜိုန်ကဵုစဖဲလဲတဴကီု အရံၚ်ဇကုနာဲ ဟွံဒှ်သာ်ဝွံသွံ၊ လၟုဟ်တိတ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ရောၚ် မူအဟာရမယိုပ်ယာပ်တုဲ ဇကုနာဲ မဒှ်ညံၚ်ထဝ် ထမၞတ်ရောကောန်” ၊ ဗောဓိသတ်မိၚ်တုဲ နမွဲဂထာဟီုကဵုသၟိၚ်မရ။
အတဳတံ နာနု သောစာမိ၊
နပ္ပဇပ္ပါမိ နဂတံ၊
ပစ္စုပ္ပန္နေ နယာပေမိ၊
တေန ဝဏ္ဏော ပသဳဒတိ ။
သာ်ဝွံအဓိပါဲ “ယွံမရာဇ် အဲသၟိၚ်မ လာပ်အဲအတိက်မကလိလောန်အာတုဲဂှ်လေဝ်အဲဟွံစံၚ်တူ လာဘအဲမကြက်ဒှ်အနာဂတ်ဂှ်လေဝ် အဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ ဆလာဘမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပစ္စုပန်ဝွံ အဲဖဲစိုတ်ရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ် ဇကုအဲမဒှ်ညံၚ်သာ်ထဝ် ထမၞက်ရောၚ်” ၊ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်မမဟီုရ၊ “အာဟာရကောန်အဲစဟာပ်ဂှ် ကောန်အဲထ္ၜးကဵုအဲညိ”၊ တၞံဆုဒိပ် ဗောဓိသတ်ထ္ၜးကဵုသၟိၚ်မရ၊ သီုသၟိၚ်သီုဂၞကျာ် သီုကမၠောန်မောၚ်မနၚ်စၚ်ဂမၠိုၚ် ခါမၜဟ်စညံၚ်ရှ် အမြာဲဒိပ်ကီုတုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်ချပ်ကောန်အဲၜိုန်ဒှ်ပဋ္ဌမအဝဲကီု မသဒးပသၟိၚ်(၁၇)သၞာံ ဒုၚ်ဒဒိုက်သနာစိုပ်ကၞတ်ဒဵုမဂွံဒှ်ဒဒှ်ခမဳဟေၚ် အဲလေဝ်ကၞတ်အယုက်ရ၊ မသစဴပသၟိၚ်ရော အာတ်ဒဒှ်ခမဳ ကုဗောဓိသတ်ရ၊ “ယွံကောန်နာဲတေမဳယကုမ္မာ ပ္ဍဲဂြိုပ်လ္ၚု ဟမွဲကဵုမၞိဟ်ဝွံ အဲသ္ပကၠေံခမဳကီုရလေဝ်ကောန်” ရဴဝွံ သၟိၚ်ဇၞော်ဂးရ၊ ဂၞကျာ်စန္ဒဒေဝဳတုန် ခဏဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံကမၠောန် ၁၆−လ္ၚီဂှ် ကဵုလန်မံၚ်ကော်ဟီုရ။
၃၆ ခဏ်တိတ်ဂြိုပ်သီုဍုၚ်မွဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဇရေၚ် တေမဳယကုမ္မာဝွံ တၞဟ်နသ္ပခမဳမ္ဂးဂှ် ပူဂဵုအိုဿီုဂှ် က္ညသ္ပအိုဿီုရ သာ်ဝွံ ကဵုလန်မံၚ်တုဲ ဟၚ်သြောံကီု တိုက်ထဝ် တိုက်သြန်တံဂှ် ပံက်ကၠေံတရၚ်တုဲ ပ္ဍဲဋ္ဌာန်မဒှ်သာ်ဝွံဂှ် နမိတ်ဇၞော်နွံမသၟိက်ဂွံကေတ်ရ၊ သာ်ဝွံလိက်တၞးထဝ် အခဝ်မှၚ်လမ်စံက်ချူတုဲ ကဵုဒက်ကရပ်လဝ် ပ္ဍဲတရၚ်ပြာသာတ်ရ။ ညးဍုၚ်ဂမၠိုၚ်တုန် အတိုၚ်ဖျာဇကု မတေဝ်လဝ်ဂှ် တရၚ်သ္ၚိပံက်လဝ်တုဲ တိတ်အာ ဇရေၚ်သၟိၚ်အိုတ်ရ။ သၟိၚ်ကသဳကရးတုန် မွဲဟာန်ကေုာံမှာဇန်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်ဗောဓိသတ် ပကၠေံခမဳ ခဏဂှ်အိုတ်ရ။ အဿမဟာပိုတ်မၞုံသလဴ ၃ - ယောဇနာတွဵုအိန်ဂှ်ပေၚ်တဍတ်တဴရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် စဳရေၚ် ပန္နသာတုန် ဒေါဝ်ဂှ်ကဵုခမဳဗြဴဒၟံၚ်ရ၊ မူဟိုတ်ရော ကဵုဒၟံၚ်အဒေါဝ်ရော သဘဴဗြဴမ္ဂးဝွံ ဟိုတ်နူ ဇာတိမလေပ် ဖေက်သန်သီု ခမဳဂမၠိုၚ် ဒဂိုန်သဳဥပုဟ် ပၟဝ်ဘာဝနာအိုတ်ရ ဗောဓိသတ်တုန် လ္တူအာကာသ ဒက်ထဝဲါဇမၞးတုဲ တွံဓဝ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။
ခမဳဂမၠိုၚ် မိၚ်တွံဓဝ် ဗောဓိသတ်တုဲ အဘိညာဏ်မသုန် သမာပိုတ်ဒစာံက္တဵုဗဒှ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သာမန္တ မိၚ်ပရိုၚ် သၟိၚ်ကသဳကရး တိတ်အာနူဍုၚ်ဗရာန္နသဳတုဲ ပကၠေံခမဳအိုတ်ရ၊ ကၟိန်ဍုၚ်ဗရာန္နသဳဝွံ အဲသကေတ်ရ ချပ်တုဲ ပ္ကောံဗဵုလဗးဂမၠိုၚ်တုဲ ဇက်ကၠုၚ်ရ။ ကၠုၚ်စိုပ်ဗရာန္နသဳတုဲ ညာတ်ဍုၚ် မဂ္ညိတဴဂှ် တိုန်အာတူ ပြာသာတ်ဂှ်ရ။ ညာတ်ဒြပ်ရတ် (၇) ပြကာ မဗဝ်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲသာ်ဝွံချပ်ရ။ နိဿဲကဵုဒြပ်ဝွံတုဲ အဲက္တဵုဒှ် မတန်ဒှ်ရဂးတုဲ ကဵုအာကော်လဗၚ်သမုၚ် ကၠုၚ်စိုပ်တုဲသၟာန်ရ။ “ယွံမၞးတံပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ မဘဲမွဲမွဲက္တဵုဒှ် ကဵုနာဲမၞး တံရော မူဟိုတ်နာဲမၞးတံ မပကၠေံရော” လဗၚ်သမုၚ်တံမိၚ်တုဲ ရဴဝွံသ္ဂးရ။
၃၇ ခဏ်တိတ်ဂြိုပ်သီုပိက္ဍိုၚ်ဗတာၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“ယွံတၠအဲ တေမဳယကုမ္မာ ကောန်သၟိၚ်နာဲပိုဲဍိက်ရ ဟွံမိက်ပသၟိၚ်တုဲ ၜိုန်ဟွံသ္ဍိုၚ်ပသ္ဍိုၚ်၊ ၜိုန်ဟွံကၠဴ ပကၠဴ၊ ၜိုန်ဟွံဝေန် ပဝေန်တုဲ နူဍုၚ်ဝွံ တိတ်အာတုဲ ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံ ပကၠေံခမဳဣသိ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သၟိၚ်နာဲပိုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ ဇန်ဂမၠိုၚ်ကေုာံသၟိၚ်နာဲပိုဲဂှ် ပကၠေံခမဳရောၚ်အဴ” ရဴဝွံ လဗၚ်သမုၚ်တံ လောပ်ပ္တီသၟိၚ် သာမန္တတုန် မိၚ်ဂလာန်လဗၚ်သမုၚ်ဂမၠိုၚ်ဟီုတုဲ ဂွံသံဝေဂတုဲ အဲသ္ပခမဳကီုရ ချပ်တုဲ “ယွံမၞးတံ သၟိၚ်နာဲမၞးတံမူတရၚ် မတိတ်အာရော” “ယွံတၠအဲ ညးတိတ်တရၚ် ဗမံက်ရအဴ” သၟိၚ်မိၚ်လဗၚ်သမုၚ်တံမဟီုတုဲကေုာံဗဵုလဗးဂမၠိုၚ် ဗွဲတရၚ်ဗမံက်ဂှ် ဇက်တိတ်အာရ၊ တုဲအာစိုပ်ကြုၚ်မွဲ ပ္ဍဲကြုၚ်ဂှ် တန်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
ဗောဓိသတ်တုန် တီဒဒှ်စိုတ်သၟိၚ်ဂှ် သၟိက်ဒှ်ခမဳတုဲ ကလာၚ်အာလတူအာကာသ ဒက်ထဝဲါဇမၞးတုဲ တွံဓဝ်ကဵု သၟိၚ်သာမန္တ ကေုာံဗဵုဗလဗးဂမၠိုၚ်ရ။ အိုတ်ညးဂမၠိုၚ်မိၚ်တွံဓဝ် ဗောဓိသတ်တုဲ ပကၠေံ ခမဳဒၞာဲဂှ် ဖအိုတ်ရ။ နနဲသာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္အာၚ်တေံဂှ် ပိက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဟေၚ် ထောံကၠေံကၟိန်ဍုၚ်ရ။ တိတ် ပကၠေံခမဳ ဇရေၚ်ဗောဓိသတ်တုဲ အဘိညာန်မသုန်သၟာပတ်ဒစာံ ကလိဂွံတုဲ ပ္ဍဲလအိတ်အယုက်ဂှ် စုတိအာတုဲ သီုဖအိုတ် ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဗြီုဟေၚ်၊ စိၚ်ချေံ ပ္ဍဲဂြိုပ်တံဂှ်တုန် ၜိုန်ဒှ်တိရစ္ဆာန်ကီု သၠိုက်မၠိုက်ဣသိဂမၠိုၚ်တုဲ ချိုတ်အာ က္တဵုဒှ်ှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ် တွံဓဝ်သာ်ဝွံရောၚ် ကျာ်ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ ရဴဝွံ ကျာ်သ္ဂးရ။
၃၈ ခဏ်သၟဟ်ဇာတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
“ယွံခမဳတံ ဆပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဟသေၚ် အဲထောံကၠေံဒဒှ်သၟိၚ်တုဲ အတိတ်ပကၠေံခမဳဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလ မတုဲတေံကီုလေဝ် ထောံကၠေံဒဒှ်သၟိၚ်တုဲ အဲတိတ်ပခမဳတုဲရ ရဴဝွံ ကျာ်ဂးတုဲ ကျာ်ပကောံဇာတ်ရ။ ဒေဝတဴမၚ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ် မတုဲတေံဂှ် ဒှ်ဥပဵုလဝန်ဝွံရ ပုရိသာတ်မတုဲတေံဂှ် ဒှ်ပုရိသာတ် အဲကျာ်လၟုဟ်ဝွံရ တၠပညာမသ္ဍိုၚ် မကၠဴ မဝေန် မတုဲတေံဂှ် ဒှ်အဲကျာ်လၟုဟ်ဝွံရ။ အတိတံဣမံဇာတကံ၊ ဟိုန်ဇာတ်အတိက် မရဴဝွံဂှ် ညံၚ်တၠပညာတံ တမၠာတမၠာဂှ် သကဵုတလပညာတံ ရာဒၞာမိက်တုဲ ဣၚုဟ် ကျာ်ဂမျိုၚ်နာဲညး (၃၁) ဘုံ လဝ်စိုတ်တုဲ သမောဓာနေသိ၊ စိုန်တၠဳမၞုံပိုန်ကျာ်တြဲ သၟဟ်လဝ်ဇာတ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရောၚ် မိဂ္ဂး။
ဇာတ်တေမဳ တုဲဆဝွံရ။
နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
https://drive.google.com/file/d/16wHiHuCNBit7YAhtxlkoEOkKrgF0dLU2/view?usp=sharing
- ↑ ပြကိုဟ်ဇာတ်စှ် ကျာ်ဇၞော်အစွောံ