တေသြရဳ စိတ္တဗေဒ ဖြောဒ်

သိဂ်မုန် ဖြောဒ် (Sigmund Freud) (၆ မေ ၁၈၅၆ - ၂၃ သေပ်တေမ်ပါ ၁၉၃၉) ဂှ် ဒှ်မၞိဟ် မဂွံစၟတ်သမ္တီ မၞိဟ်မဂၠာဲဆဵု တီကေတ် ဒြဟတ်စိတ္တဇ (psychodynamic) မဆေင်စပ် ကုပညာစိတ္တဗေဒ မလ္ၚတ် ပြဝကောန်မၞိဟ် (human behavior) မကၠောန်ပ မတိတ်ကၠုင် နူကဵုအသညာစိုတ် (unconscious)။ ဖြောဒ် ပတှ်ေကေတ် စိုတ်ဂှ် ဒှ်အရာမဖန်ဗဒှ်ကဵု အရာပိုယ် မဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ဍဲကာလ သညာစိုတ်(စိုတ်အခိင်ကာလ ပိုယ်မနွံကဵု ဓဝ်သတိ)ကီု သီုကဵု အသညာစိုတ် (စိုတ်အခိင်ကာလ ပိုယ်မဟွံမဲ ကုဓဝ်သတိ)တုဲ အရာတအ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုင် နူကဵု သဇိိုင်ဒြဟတ်ဒမြိုဟ်စိတ္တဗေဒ။ စိုတ်ဂှ် ပါ်ကရေက်လဝ် ပိဂအုံ မကော်ဂး ဣဒ (id)၊ ဨဂေါ (ego)၊ မဟာ-ဨဂေါ (super-ego) တုဲ နကဵုဖြောဒ် ညးပတှ်ေကေတ် နကဵုစိုတ်ပိဂအုံဂှ် ပိုယ်တအ် ပါ်ကရေက်ကေတ် စိုတ်စရိုတ် (ဝါ) ဂကူမၞိဟ်ပူဂိုလ်မာန်ရ။ ဖြောဒ် ပတှ်ေကေတ် မၞိဟ်တအ်ဂှ် "ဒှ်သၟာဇာတ် မဝေင်ပလှ်ေ အပ္ဍဲ လဝေင်ဇာတ် စိုတ်ညးတအ်၊ အၚောပ်ဂှ် ဓရိုဟ်၊ မွဲလပါ်ဂှ် ကလေင်ဂြဲ။ စိုတ်ပိုယ် ဗွဲအပ္ဍဲတေအ်ဂှ် တံင်ဂြဲကေတ်ဒၟံင်ဇမၞး ရေင်သကအ်တုဲ ဗၟံက်ထ္ၜးဒၟံင် ပူဂိုလ်ပိုယ်ရ"။.

ဘာသာ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဖြောဒ် ဟွံပတှ်ေကေတ် ဒဒှ်ရ မနွံကဵု ဒြဟတ်ဣဓိအနုဘဴ မဖန်ဖက်ဒၟံင် မုဟိုတ်ပိုယ်ဂွံပ ပြဝပိုယ်မပရ။ နကဵုလညာတ်ညးမ္ဂး ဣဒ (id) ဂှ် ဒှ်အရာမပသောင်ကလးကဵု မုဟိုတ်မၞိဟ်တအ် မဂွံပပြဝဗီုဂှ် ပ္ဍဲအခိင်ကာလ မဟွံသၟဟ်ကောံ ကုဨဂေါ (ego) ဟွံသေင်မ္ဂး မဟာဨဂေါ (super-ego)။ "ဘာသာဂှ် ဒှ်အရာမချပ်ဗဒှ်မွဲ (illusion) တုဲပၠန် ဘာသာဂှ် ဓရိုဟ်ဂြဲဏာပ္တိတ် နကဵုဒြဟတ် နူကဵု အရာမဒှ်ဒၟံင်ပကတိဇေတ်တ်တုဲ ဍေဟ်ပလံင်ဗစိုပ်ဏာ ဇရေင်အၚောပ်ဆန္ဒပိုယ်ရ။" ဖြောဒ် ပတှ်ေကေတ် မၞိဟ်တအ်ဂှ် ဗဒဗဒါဲ ပ္ဍဲဘာသာ သွက်ကလိဂွံ တင်ပသောင်ထ္ၜး ကုအရာမဒှ်ဗဟေက်ဂမၠိုင် ကေုာံ ဂဝိင်ဂမၠိုင် အရာညးတအ် မဟွံမဲပၟိက်တအ်ရ။ ဖြောဒ် ဟီု မၞိဟ်တအ် ခၞံဗဒှ်ပတိုန် ကျာ် နကဵုဥပဓိညးတအ်ရ။ ဇၟာပ်ပ်ဘာသာဂှ် ခၞံဗဒှ်လဝ် နကဵုစိုတ်။ နကဵု ဖြောဒ် ညးပတှ်ေကေတ် သြဇာစိုတ်ဂှ် ဒှ်အရာ မဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ဍဲအခိင်ပိုယ် သညာ (မနွံကဵုသတိ) ကီု သီုကဵု ပ္ဍဲအခိင်ပိုယ် အသညာ (မဟွံမဲကုသတိ) မဒုင်သဇိုင် ကုဒြဟတ်ဒမြိုဟ်ရ။ ကသပ်မ္ဂး ဘာသာဂှ် ဒှ်အရာ မဖန်ပကဵု ညံင်မၞိဟ်တအ် ဂွံမံင် နကဵုဒ္ဂေတ်လၟေတ်ဂှ် နကဵုလညာတ် ဖြောဒ်မ္ဂး ဒှ်ဂၠံင်တရဴ မဍာံပြမွဲ ဟွံသေင်၊ မုဟိုတ်ရောမ္ဂး ညးပတှ်ေကေတ် နကဵုအစောမ်ဒြဟတ်လဵုမွဲလေဝ် ထိင်ဒဝ် ပြဝမၞိဟ်တအ် မပဟွံမာန်ရ။ အၚောပ်အသညာစိုတ်တအ်ဂှ် ပကဵု ညံင်မၞိဟ်တအ် ဂွံပ အတိုင်ပၟိက်စိုတ်ညးတအ်ရ။ နကဵု ဖြောဒ် ကၠောန်ပလဝ် သုတေသန ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠေင် တၟေင်င်တၟဟ်ဟ် ဗီုလဵု ကောန်မၞိဟ်တအ် မပ၊ မဆက်ဆောံရေင်သကအ် ပ္ဍဲကဵုဂကောံတအ်ရ။ ညးပတှ်ေကေတ် ကောန်မၞိဟ်တအ်ဂှ် မပ နကဵုနဲနာနာသာ် ပ္ဍဲအခိင်ကာလ ညးတအ် မနွံကဵု ဂကောံ ကဵု ပ္ဍဲကာလ ညးတအ် မနွံညးမွဲဓဝ်။ In his book Group Psychology and the Analysis of the Ego, Freud argued that the church and organized religion form an "artificial group" which requires an external force to keep it together. In this type of group, everything is dependent on that external force and without it, the group would no longer exist. Groups are necessary, according to Freud in order to decrease the narcissism in all people, by creating libidinal ties with others by placing everyone at an equal level. The commonness among different people with different egos allows people to identify with one another. This relates to the idea of religion because Freud believed that people created religion in order to create these group ties that they unconsciously seek for.

Greek Theory[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

According to Freud’s many theories of religion, the Oedipus complex is utilized in the understanding and mastery of religious beliefs. In Freud’s psychosexual stages, he mentioned the Oedipus complex and the Electra complex and how they affect children and their relationships with their same-sex parental figure. According to Freud, there is an unconscious desire for one’s mother to be a virgin and for one’s father to be an all-powerful, almighty figure. Freud’s interest in Greek mythology and religion greatly influenced his psychological theories. The Oedipus complex is when a boy is jealous of his father. The boy strives to possess his mother and ultimately replace his father as a means of no longer having to fight for her undivided attention and affection. Along with seeking his mother’s love, boys also experience castration anxiety which is the fear of losing his genitalia. Boys fear that their fathers will retaliate and castrate them as a result of desiring one’s mother. While the Oedipus complex presents itself in males, females experience a different form of incestuous rivalry known as the Electra complex. Girls become jealous of their mothers and begin to feel desire towards their fathers. Females also experience penis envy which is the parallel reaction to the male experience of castration anxiety. Females are jealous of their fathers’ penis and wish to have one as well. Girls then repress this feeling and instead long for a child of their own. This suppression leads to the girl identifying with her mother and acquiring feminine traits.

Psychoanalytic theory[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

Psychoanalysis was founded by Sigmund Freud. Freud believed that people could be cured by making conscious their unconscious thoughts and motivations, thus gaining "insight". The aim of psychoanalysis therapy is to release repressed emotions and experiences, i.e. make the unconscious conscious. Psychoanalysis is commonly used to treat depression and anxiety disorders. It is only by having a cathartic (i.e. healing) experience can a person be helped and "cured".