လျးထဝ် သုဝဏ္ဏဘူမိ၊ နာဲ

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ
(ကလေၚ်ထ္ၜး နူ လျးထဝ် သုဝဏ္ဏဘူမိ)
နာဲလျးထဝ် သုဝဏ္ဏဘုမ်
သၠးဂၠံဂဝ် ရွှေလျှံ
(1943-01-21) ဇာန်နဝါရဳ ၂၁၊ ၁၉၄၃ (အာယုက် ၈၁)[၁]
နာင်သၠုင်၊ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်
ဂကူ  Monမန်
ကောန်ဍုင်  Australiaသြသတေလျာ
ကဆံင်ပညာ M.A.
ဘာ တက္ကသိုလ်လ္ဂုင်
မဒယှ်တဴ သၟာပၠန်ဂတး
အိန်ထံင် မိလှယဳ[၂]
အံက် နာဲကျာဇြဳ

နာဲလျးထဝ် သုဝဏ္ဏဘုမ် ဝွံ ဒှ်သၟာပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် နကဵုလွဟ် နူဘဝသၟတ် သၞာံ ၁၉၇၁ စဵုကဵုစိုပ် သၞာံ ၁၉၉၅ လုကဴပွိုင် ၂၈ သၞာံပေင်ပေင်တုဲ ကၞောတ်တဲ နဒဒှ် ညးလဒဴမွဲဂှ် အာပဒတဴ ပ္ဍဲ ဍုင်သြသ္တြာလဳယျာရ။ ၜိုန်ရ စိုပ်အာ ရးနိဂီုသြသတေလျာကီုလေဝ် ကမၠောန်ပရေင်ဍုင်ကွာန် သွက်ဂကူမန်ဂှ် နူဇမ္ၚောဲဂှ် ၜိုတ်သၟဟ်အစောမ်ဂှ် ရေင်တၠုင်ဒၟံင်ဖိုဟ်ဏီရ။[၃]

ဝင်ဘဝ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

နာဲလျးထဝ် ဒှ်မၞိဟ်ဇာတိ ကွာန်နာင်သၠုင် ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်၊ မဒှ်ကောန် နာဲကျာဇြဳ ညးမဒှ် ဇမၞော်ကွာန် သီုဒှ် ကမ္မတဳကေင်ကာ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် မွဲတၠကီုရ။[၃] အခိင်နာဲလျးထဝ် မကလိဂွံအာယုက် ၜိုတ် ၆-၇ သၞာံဂှ် မံင်ဘာလကျာ် ဘာအခေါင်တၟိ ကရောမ်ကောဇကု ဇရေင်ကျာ်ဇၞော်ထေင် (ယၟုဇေတ်ဇေတ် ရွှေထိုင်၊ ဆဂး ညးဂမၠိုင်ကော်စ ထေင်)။ နာဲလျးထဝ် မံင်ဂွံ ပ္ဍဲဘာဂှ် ၜါသၞာံ၊ ကျာ်ဇၞော်ထေင်ဂှ် ရာံတိတ်။ ကောညး အာမံင် ဘာအလဵုအသဳ မုဟ်ဍုင်။ ညးဂှ် အာမံင် ဘာလကျာ် ဘာတာ ဇရေင်ကျာ်ဇၞော်ကာန်ဂျဳ။ ပ္ဍဲဘာတာဂှ် မံင်ၜါသၞာံပြင်၊ ဗှ်လိက်မန် ချူလိက်မန်ဒး၊ ဂွံအာယုက် ၁၁ သၞာံ ပြံင်အာမံင် ဘာတန်မူလ ပ္ဍဲကွာန်နာင်သၠုင်၊ စလုပ်မံင်ဗက် ဂွံတိုန် တန်ဒုတိယ။ တန်စတုတ္ထအံင်တန်မူလတုဲ အာမံင် ဘာတန်လဒေါဝ် တန်သမၠုင် ပ္ဍဲကၟာဝက် ဘာလဒေါဝ်ကွာန် မနွံဗဒါဲဘာတိုက်တၟိ။ ပ္ဍဲအခိင်ဏအ် ဂွံဒှ်ရဲ ကုနာဲရဿ (ဗွဲကြဴ ဒှ်ညးအုပ်ကာ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ)။ [၄] နာဲလျးထဝ် က္လိဂွံ ကဆံင်ပညာ မဟာဝိဇ္ဇာ (M. A.) နူတက္ကသိုလ်လ္ဂုင်တုဲ တိတ်ဂြိုပ် သွက်ဂွံပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် ပ္ဍဲဗော်ဍုင်မန်တၟိ နကဵုလွဟ် မွဲစွံ ကုနာဲပါန်သာ၊ နာဲတလမန်၊ နာဲရဿ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၇၁ ရ။[၃]

သၞာံ ၁၉၉၄ - ၁၉၉၅ အခိင်ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံင် သွက်ဂွံဒေါအ်ပန်ပှ်ော ကုအလဵုအသဳပၞာန် (SLORC) ဂှ် နာဲသစ္စ (ကော် အစာယျာပ်) ဒက်ပ္တန်ပ္တိုန် ဒပ်ပၞာန်မွဲ မနွံယၟု ဒပ်ပၞာန်ဟံသာဝတဳ (Hongsar Command) တုဲ သၟိင်သေံတအ် ကရေပ်ဓရတ် ဗက်ရပ်ဂွံအာ က္ဍိုပ်သကိုပ်အစာယျာပ်၊ နာဲလျးထဝ် ကေုာံ သၟတ်မန်လၟိဟ်ဗၞတ် ၁၀ တၠတုဲ အစာယျာပ်ဂှ် ဒးကြိုင်လဝ် ပ္ဍဲ IDC ၜါပိတ္ၚဲတုဲ ဂွံဗၠးတိတ်ကၠုင်။[၃] နာဲလျးထဝ်ဂှ် ဒးဒုင်ကြိုင်လဝ် လအ်ဂၠိုင်ကဵု ဂိတုတုဲ ဂွံဗၠးတိတ်ကၠုင်ရ။[၃] နာဲလျးထဝ် ဂွံဗၠးတိတ်တုဲ ပ္တိုန်လိက် ကုယူအေန်အုက်သဳအာ (UNHCR) နဒဒှ် ညးလဒဴတုဲ ဂွံအခေါင် အာမံင် ပ္ဍဲ ရးနိဂီု သြသ္တြာလဳယျာ ရ။[၃]

ၜိုန်ရ နွံဒၟံင် ပ္ဍဲသြသတေလျာကီုလေဝ် ကမၠောန်ကောန်ဂကူ ၜိုတ်မကၠောန်ဂွံဂှ် ကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင် ဟွံကဵုပိုတ်သကုတ်။ တုဲပၠန် ပရေင်ဟီုတွဟ် ကဵုလညာတ် ကုသၟတ်တအ်လေဝ် ကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင် အဆက်ဆက်ရ။ ဥပမာ ပ္ဍဲတ္ၚဲမပေင်အာယုက် ၈၀ ဂှ် ကၠောန်သဘင်တ္ၚဲဒှ်မၞိဟ်၊ ဖါပ်ဗ္စ ဒပ်စဵုဒၞာဍုင်မန် ကီုရ။ [၅]

လညာတ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂကူ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဍုင်မန်ဇေတ်ဇေတ်ဂှ် အာတ်ကေတ် နူဗၟာ ကာလလဵုလေဝ် ဂွံဟွံမာန်၊ နကဵု ဒြဟတ် ရုန်ဂစာန် ပ္တိတ်ပဠက်ဆီ သၠာဲကဵု လမျီုဟေင် က္လိဂွံမာန်ရောင်။ [၆]

နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

  1. Naing, Min Thet (January 31, 2023). " တ္ၚဲဒှ်မၞိဟ်. Open. “မိလှယဳ နာဲလျးထဝ် ကေုာံကောန်ဇာတ်ဂမၠိုင်နူကၟိန်ဍုင်အဝ်သတြေလျာ(Australia) ကဵုဒါန်ဝတ္ထုသြန်သေံ ၁၂၀၀၀ ၜါတ်(မွဲလက်ၜါလ္ၚီၜါတ်) သွက်ကျာ်ပဋိမာရုပ် ပ္ဍဲဗုဒ္ဓဥဒျာန် ဘာဝင်က သင်ခၠၜုရဳ ပိုယ်လလောင်လဒု ကဵုတဴသာဓုကာရအဴ။”
  2. Sripanngern, Sunthorn (February 11, 2023). " ကဵုဒါန်. Open. “မိလှယဳ နာဲလျးထဝ် ကေုာံကောန်ဇာတ်ဂမၠိုင်နူကၟိန်ဍုင်အဝ်သတြေလျာ(Australia) ကဵုဒါန်ဝတ္ထုသြန်သေံ ၁၂၀၀၀ ၜါတ်(မွဲလက်ၜါလ္ၚီၜါတ်) သွက်ကျာ်ပဋိမာရုပ် ပ္ဍဲဗုဒ္ဓဥဒျာန် ဘာဝင်က သင်ခၠၜုရဳ ပိုယ်လလောင်လဒု ကဵုတဴသာဓုကာရအဴ။”
  3. ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ ၃.၄ ၃.၅ Sripanngern, Sunthorn (April 3, 2023). " တရဴအာပတုဲဒါန်စရင်ဓရ်ကုသဵု နာဲလျးထဝ်(Layehtaw Suvannabhum) စိုပ်အယုက်အခါ ၈၀ သၞာံ ပ္ဍဲဍုင်သေံ ကေုာံ ဍုင်အိန္ဒိယ. Open.
  4. နာဲလျးထဝ် ဟီုဂးလဴလဝ် ပရေင်ဆဵုဂဗဘဝ ပ္ဍဲမုက်လိက် Facebook ညး ပ္ဍဲ June 16, 2022။
  5. Thu, Nai Ko (April 3, 2023). ကဵုဒါန်ပုင်သွ ဒပ်စဵုဒၞာဍုင်မန်. Open. “ဆရာ နာဲလျးထဝ် အသက် (၈၀) ပြည့် မွေးနေ့အလှူ ရဲဘော်များအတွက် အသားဟင်း တစ်ရက်စာ လှူဒါန်းမှုအတွက် ကျေးဇူးအထူးတင်ရှိပါသည်။ . 💢 မွန်ပြည် ကာကွယ်ရေးတပ် (MSDF-NRC) ဆက်သွယ်ရန် - Telegram : https://t.me/MSDF601 Telegram : @MSDF601 Email : msdf601@gmail.com Facebook : https://www.facebook.com/MonStateDefenseForce/ .”
  6. Suvannabhum, Layehtaw (March 19, 2023). " သွက်ကောန်မန်သ္ဂောအ်စွံသတိ. Open. “သွက်ကောန်မန်သ္ဂောံစွံသတိ။ # ကၟိန်ဍုၚ်မန်ဇေတ်တ်ဂဟ် အာတ်ကေတ် နူဗၟာ ကာလလဵုလေဝ်ဂွံဟွံမာန်။ # ကၟိန်ဍုၚ်မန်ဇေတ်တ်ဂဟ် နကဵုဂြဟတ် ရုန်ဂစာန် ပတိတ်ပဠက်ဆီ သၠာဲကဵုလမျီု မာန်ဂဟ်ဟေၚ် ဂွံမာန်ဒဟ်မာန်​ရောၚ်။ # က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဒးမ္ၚိုဟ် - ဂၠံၚ်တရဴဒးပိုတ်ဒကုတ် ဆုတ်ကလေၚ်ဟၟဲရောၚ်။ # ဗော်ပၠတရဴညးဍုၚ်မည်လေဝ် ကေၚ်ဆုတ် ကလေၚ်ကၠုၚ်လဝ်တုဲရ။ # ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလေဝ် ဆုတ်ကလေၚ်ထောံ ပၠန်ဂဟ် ညံၚ်ရဴအာဂွံဂတမွဲဂါမ် ဆုတ်အာ လ္ပာ်လကြဴၜါဂါမ်ရ။”