အဇပါလ
အဇပါလ (အၚ်္ဂလိက်: Ajapala Nigrodha tree) ဂှ် ဒှ် တၞံဇြဲအဇပါလ (အဇပါလ နိဂြောဓ) အခိၚ်လၟုဟ် မကၠောန်စွံလဝ် နကဵုသၚ်္ကေတ တိုၚ်တၟအ်မွဲ မပတဴလဝ် ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက် ဂၠံၚ်မလုပ် ကျာ်စေတဳ၊ မၞုံပ္ဍဲဂြိုပ်ဥရုဝေဠ ဇိုၚ်သြၚ်ၜဳနေရဉ္ဇရာ ဗဒါဲတၞံဇြဲဗောဓိ ပ္ဍဲဗုဒ္ဓဂါယာ၊ တွဵုရးဗိဟာရ်၊ ဍုၚ်အိန္ဒိယ၊၊
အတိုၚ်ဗုဒ္ဓဝၚ်မ္ဂး ဗောဓိသတ်ပိုဲ လုကဴတြဴသၞာံ ဒ္ဂေတ်တဴ ဒုက္ကရစရိယာ မအေၚ်စၞ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဥရုဝေဠတုဲ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်ရ နကဵု ဂၠံၚ်တရဴ မဟွံသကာတ်မြဟ်လောန်၊ မဟွံဍန်လျလောန် မဒှ်ဂၠံၚ်တရဴလဒေါဝ် (မဇ္ဇျိမပဋိပတ်) ဟေၚ် ပညာ၊ သတိ၊ သမာဓိ ဇၞော်မောဝ်အာမာန်ရ၊၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳဗပေၚ်ဂှ် သ္အးဇ္ၚးဇကုတုဲ ပြာပ်လုပ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တၞံဇြဲ အဇပါလရ၊၊ ကာလဂှ် ဂၞကျာ်သုဇာတာ တၞဟ်နမဂွံသ္ပပူဇဴ ဒေဝတဴဇြဲတုဲ ပြာပ်စိုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ် တၞံဇြဲဂှ်ရ၊၊ ဂၞကျာ်သုဇာတာ မဂွံညာတ်ကေတ် ဗောဓိသတ်တုဲ ထေၚ်ဂး ဒေဝတဴဇြဲတုဲ ဗ္ဂိန်ကဵု ပုၚ်ပၟောန်ဍာ်တှ်ရ၊၊ သတ္တဌာန ဒၞာဲထပှ် ပ္ဍဲကဵုဗုဒ္ဓဝင်ဂှ် အဇပါလဝွံ ဒှ်ဒၞာဲမရနုက်ကဵု မသုန်ရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ အဇပါလ သတ္တာဟ လေဝ် ညးကော်ရ၊၊
နိရုတ္တိ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ယၟုမ္ဂး အဇပါလဂှ် ပံက်ဒၟံၚ်အဓိပ္ပါယ် နာနာသာ်ရ၊၊
(၁) အဇ - ဗၜေအ်၊ ပါလ - မၚ်မဲ၊ အဇပါလ ဒၞာဲပၟၚ်ဗၜေအ်
(၂) န ဇပန္တဳ တိ အဇပါ၊ မန္တာနံ အနဇ္ဇျဟာယကာ အဇပါ၊ အာလေန္တိ အရဳယန္တိ နိဝါသံ ဨတ္ထာတိ အဇပါလော တိ) ဂးတုဲ အဇပါလ ဂှ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲ ဗဗၞးဗယု ညးမဟွံဗှ်ဖ္ဍောတ်ဗေဒ် ဟွံသၟဟ်အစောံ မပဒတဴရ၊၊
(၃) ဒၞာဲသၞိၚ် ဗၜေအ်တအ် မဂွံဇူဒီု ပ္ဍဲအခိၚ်လဒေါဝ်တ္ၚဲ၊၊
ပၞောဝ်ကဵု အဓိပ္ပါယ် (၃) ဂှ် ဒၞာဲပၟၚ်ဗၜေအ် ဂှ် ခမဳသၚ် မစိုန်သကီုပါဠိ ဍုၚ်မန်ဗမာတအ် ဒုၚ်တဲဂၠိုၚ်ရ၊၊
အဇပါလ နဒဒှ်လိက်ပတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဗီုကျာ်တြဲဂေါတမ မဒ္ဂေတ်ဓရ် မဇ္ဇျိမပဋိပတ်ဂှ်ကီု၊၊ ဗီုကဵု သၟိင်မာဂမၠိုင် မကၠုင်ပလီု ညံၚ်ဗောဓိသတ် ဟွံဂွံဒှ်ကျာ် နကဵုနဲကဲနာနာသာ်ကီု၊၊ ဗီုသန္ဓိဌာန်ကျာ် မပိုတ်သကုတ် ပ္ဍဲအရာကမၠောန်ဇကု သွက်ဂွံဒှ်ကျာ်ကီု၊၊ အရာတအ်ဏအ်ဝွံ နကဵုဥပစာလင်္ကာ ဒဿန ဘဝမွဲဂှ် ပ္ဍဲလိက်ပတ်ဂမၠိုင် စကာဒၟံၚ်ရ၊၊ အရာလဵုမွဲဟွံဟီု ပရေၚ်အံၚ်ဇၞး ပ္ဍဲဘဝ ဂွံကတဵုဒှ်မာန်၊ တိုၚ်ပ္ကဴဘဝ မွဲမွဲ ဂွံစိုပ်တရဴမာန်ဂှ် ဂစာန်လောန်ၜက်အာလေဝ် ဟွံစိုပ်တရဴ၊ ဟွံဂိုတ်ဂစာန် မံၚ်ထောအ် သာသာသ္ပအ်သ္ပအ်လေဝ် ဟွံစိုပ်တရဴ သ္ဒးဒ္ဂေတ် မဇ္ဇျိမပဋိပတ် အကြာၜါဂှ်ရောင်၊၊ တုဲပၠန် ကမၠောန်လဵုမွဲ ဟွံမာန် ပရေင်မဒးပြိုင်ပကာန် ညံၚ်ကမၠောန်ဇကု ဂွံလီုလာ်ဂှ် ဒြဟတ်ဓရိုဟ် နူမ္ၚးသဏ္ဌာန်ဇကု နကဵုညးတၞဟ်ကီု၊ အပ္ဍဲသဏ္ဌာန်ဇကု နကဵုစိုတ်ဇကု ဒှ်ကၠုင်ၜါလွး ဒှ်ကၠုၚ်သၠေဟ်ပၟာ လတူတၚ်ရန်တၟအ်ဇကု ညံၚ်ရဴ သၟိၚ်မာ ကေုာံ ကောန်ဝုတ်သၟိၚ်မာဂမၠိုၚ် မကၠုၚ်ပလီုကီု ဒးဇီုကပိုက် သီုညးဖအိုတ်ရ၊၊ ပရေၚ်ဇၞးဇကု မကလိဂွံလဝ်တုဲရလေဝ် စိုတ်ဟွံပတှ်ေစ ညံၚ်ကဵု ညးတၞဟ် ကၠိုဟ်ဟွံမာန်၊ (ဝါ) ကမၠောန်ဇကုဂှ် ကၠောန်လေပ်ဒၟံင်ရ ကၠောန်မ္ဂး ဒှ်မာန်ဒၟံင်ရ၊ ဆဂး ဂွိင်ကၠုၚ် ညံၚ်ကဵု ဟွံဒှ်ကမၠောန် ဂွိၚ်ဖေက် ဟွံအံၚ်ဇၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ညံၚ်ကျာ် ဟွံမိက်တွဟ်ဓရ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မာန်ပၠန်ရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ အဇပါလ ဝွံ နကဵုပရူဗုဒ္ဓဝင်မွဲသၟး ဟွံသေင် သီုဒှ် အရာ သွက်မၞိဟ်တအ် သီုဖအိုတ် မဒးကေတ်ခန်လ္ၚတ်ခိုဟ် ပ္ဍဲဘဝကီုရ၊၊
လိက်တၟအ် အဇပါလ ဍုၚ်ဗဂေါ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]မဇ္ဇျိမပဋိပတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]{က ၁}၊၊ ၊၊ ဗောဓိသတ်ပိုယ် လုကဴ တုရဴစၞာမ် ပဒုက္ကရစရိယာ ပ္ဍယ်ဥရုဝေဠတု[ယ်]၊၊ ဟေတ် [မစွို]န် ဗြပိုန် မဇ္ဇျိမပဋိပတ် မဒးရးဂဟ်၊၊ ဓရ်{၂}ပညာ သတိ သမာဓိဂဟ် ဇၞောက်မရ်အာ[တု]ယ်၊၊ ပ္ဍယ်ပြယာမ်ဗတံ ၁၄[ဗြ]မံက် (ကိ)[တု]ဗသာတ်ဂ[ဟ်] ဂေါအ်ညာတ် သွပ်လပေါအ်ဇမၞောက် {၃}မသုန်ပြကာတုယ်၊၊ တြဒဟ် မသ္ဂော[အ်]ဒဟ်ကျာ[က် စၟတ်]ဂဟ် ဖျိုဟ်လ[ရ်][စို]တ်ရ၊၊ ပ္ဍယ်တ္ငယ် သီဗြပေၚ်(ဂဟ်) ယးလငူဂဟ် က္လောန်လ္ၜိုတ်[တဴ]ဇြကု{၄}တုယ်၊၊ ပြာပ်အာ ဇရေၚ်ဇြယ်သုမ် အဇပါလတုယ်၊၊ ကာလတုယ် မသ္ဂဂေၚ်ဂိၚ် ပိဏ္ဍပါတ်[ဂ]ဟ်၊၊ [လမ]တ်[တုယ်၊၊] ဂတကေတ် ဗွ[ယ်]ဒိုဟ်ဗြမံက်ဒန္ဍာယ် {၅}ကေတ် တၞံဇြယ်တုယ်၊၊ ဗောဓိသတ် ဒၟံၚ်တဴရ၊၊
ရာဒၞာ ဂၞကျာ်သုဇာတာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍယ်ပြ[ယာ]မ်ဂဟ်၊၊ သုဇာတာတုယ် မစိုန်[ဒဟ်]တဴကွော[န်]သမ္ငေဟ် သေနာနီဂဟ် ခါမ[ဒဟ်]သမတ်လွိုတ်[တေ]{၆}အ်ဂဟ်၊၊ အာပ္ဍယ်တၞံဇြယ်သုမ် အဇပါလတုယ်၊၊ ခါယြ[ဍိက် မ]ဂေါအ်ဂယော[ၚ်]တုယ် [မ]နော[မ်ဇာတိမသၟဟ်](ဂဟ်)၊၊ [ပ္ဍယ်]ပဋိ[သ]န္ဓိ ယြကိုပ်တ္လာဂဟ်၊၊ ကွောန်တြုဟ်{၇}မွယ်(ရ) ယြဂေါအ်မာ၊၊ နဗြမန် ဍာ်တဟ်ဟေၚ် ယြသ္ဗလိ တ္လယြညိ ဂးတုယ်၊၊ ပလရ် ပဋ္ဌနာ(မပလရ်တုယ်)၊၊ အတိုၚ်ပဋ္ဌ[နာ]ဍေဟ်မပဂဟ် ဍောက်ပေၚ်အိုဝ်တုယ်၊၊ ဟေ{၉}ယ် ကိုဝ်တိတ်အာ ငးတး ဒမံၚ်မသ္ဗလိ ဒေဝတဴရ၊၊ ခါဂဟ် ပုဏ္ဏာတိတ်အာတုယ်၊၊ ညာတ်ကေတ် [ဗောဓိသတ်] မဂတကေတ် ဗွောယ်ဒိုဟ်ဗြမံက် မဒန္ဍာယ်ဒၟံၚ် တၞံဇြ{၁၀}ယ်သုမ်၊၊ နူ[ဇြ]ကု လျးမဒြေပ်တိတ်အာဂဟ်၊၊ အိုတ်ကိုဝ်[ဇနောက်]တၞံဆု မဒဟ်သာက်ထရ်အိုတ်ဂဟ် [ဍေဟ်ညာတ်ကေတ်]တုယ်၊၊ [နဇြကုဟေၚ် ဒေဝတဴ မသ္ဒုၚ်ဗလိ] {၁၁}ဗကရ် ပိုယ်ရွောၚ် သ္ဒဟ်၊၊ ဍေဟ်က္ဆပ်[တု]ယ် ဍေဟ်[စဴ]အာ၊၊
ဒါန်ပမန်ဍာ်တှ် ဂၞကျာ်သုဇာတာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အတိုၚ် တြဒဟ် ဍေဟ်မ[ညာ]တ်ဂ[ဟ် ဍေဟ်ဟိုမ်ကုသုဇာ]တာရ၊၊ ခါဂဟ် သုဇာတာ [သ္ဍိုက်မ္လိုက်]မိပ်စိုတ် ပူ{၁၂}မဟ်သန်တုယ်၊၊ ထးထောရ် [မနွော]မ်ဗၞတ် ငုဟ်မွောယ်[လ]က် ကသာပ်ဂဟ်၊၊ စုတ်ဗြပေၚ် [ပြမန်အို]တ်[သို]မ်တုယ်[၊၊ နထး]ထောရ်မွယ် [ရာ]စ္အာၚ် ဂြောပ်[ပြမန်]ဂဟ်တုယ် န{၁၃}ယာတ် မဂွုစ္အးဂဟ် [ဂွီ]တုယ်၊၊ နကြိယာဗာ အိုတ်သိုမ်ဂဟ် ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကေတ်တုယ်၊၊ ထး[ထောရ် သိုမ်]ပြမန်ဂဟ်၊၊ က္ဍိုပ်ဂတ်[ယို]ဝ်ကေတ်တုယ်၊၊ နအနုဘောဝ်မဇၞော{၁၄}က် တ္ထးဂဟ်၊၊ ကွောမ် ကုဍိက်ဗြဴပုဏ္ဏာဂဟ် တိတ်အာရ၊၊ ခါဂဟ် နူဇမ္ငယ်ဟေၚ် နလျး[ဇြ]ကု ဗောဓိ[သတ်]မ[ကြဇောအ်]ဒၟံၚ်တဴဂဟ်၊၊ အိုတ်ကိုဇနောက်တၞံဆု မဒဟ်သာ{၁၅}က်ထောရ်ဂဟ် ဍေဟ်ညာတ်ကေတ်တုယ်၊၊ သပ္တိမ် ဒေဝတဴဇြယ်သုမ်[ဟေၚ်] လရ်စိုတ်တုယ်၊၊ သိုမ်တိုဝ်မ[ယိုဝ်]ဗြမန်ဟေၚ် ဇောအ်ဇောအ်အာတုယ်၊၊ [ထး]ထောရ် မ[စုတ်] {၁၆}ပြမန်ဂဟ် ဖျိုဟ် နူလတူက္ဍိုပ်တုယ်၊၊ ယာတ်ကမ္ဗု မဂွီဗြမန်ဂဟ် သဟ်က္လေအ်တုယ်၊၊ ထးထောရ် မဂြောပ်ဂဟ်ပေါက်က္လေအ်တုယ်၊၊ နပဍာက်ထော[ရ်](မစုတ်)[ဗြ](ပေၚ်){၁၇}လရ် နဍက်မြမရ်ဂဟ် ဍေဟ်ရပ်ကေတ်တုယ်၊၊ ပြာပ်အာ ဇရေၚ်ဗောဓိသတ်တုယ် ဍေဟ်ဒၟံၚ်တဴ၊၊ ပ္ဍယ်ကာလဂဟ်၊၊ ပြဗေၚ်ဃဋီကာရ မဟာဗြိုမ်မကိုဝ် ဒ{၁၈}[ဒ]န်အာရ၊၊ ဗောဓိသတ် ဟညာတ် ပြဗေၚ်ဂဟ်တုယ်၊၊ တယ်သ္တုမ်ဂဟ်ရ လးတုယ် ဒုၚ်ကေတ် ဍာက်ရ၊၊ ခါဂဟ် သုဇာတာ ပြာပ်အာတုယ်၊၊ ထးထောရ် တု[ယ်](မပေ){၁၉}[ၚ်တဴ] နပြမန်ဍာက်တဟ်ဂဟ်၊၊ ဒြၜုတ်စုတ် လတူဂတာတယ် ဗောရိသတ်ရ၊၊ ခါဂဟ် ရဴဝေါအ် ဍေ[ဟ်ဂး၊၊ ယောအ်]တိလယြ ဒေဝတဴ ပဋ္ဌ[နာတုယ်] မယြရာ[ဒ]{၂၀}နာ[မိက်] တံဇောၚ်တိလယြဂဟ်၊၊ ဍောက်[ပေၚ်] ကုယြတုယ်ရ၊၊ ရဴပဋ္ဌာစိုတ် ယြဍိက် [မ]ဍောက်ပေၚ်ဂ[ဟ်]ဟေၚ်၊၊ ပဋ္ဌနာစိုတ် တိလယြလေ[ရ် ကိုဝ်]ဍော[က်]{၂၁}ပေၚ်ညိဂးတုယ်၊၊ ထးထောရ်တုယ် မ[နွော]မ် ငုဟ် မွယ်လက်က[သာ]ပ်ဂဟ် (သ)က်ကုပြ(မ)ယ်တုယ်၊၊ သုဇာတာ တွာက်စဴအာရ၊၊ ခါဂဟ် ဗောဓိသတ် တွာ[က်စို]{၂၂}ဟ်အာ ပ္ဍယ်စြၚ်ကြုၚ် နေရည္ဇရာတုယ်[၊၊] ပ္ဍယ်စၞိဟ်သုပတိ[ဋ္ဌ]ဂဟ် ပပရိဘောက်ပြမန်ဂဟ်ရ၊၊ ၊၊
မစသိုၚ် ဖလ သမာပတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍယ်ထာန်[ဇရေၚ်]ဗောဓိဂဟ်၊၊ လုကဴ ၜါစော[ဟ်]ဒစာမ်[တ္င]{၂၃}ယ် ပန်သတ္တာဟဂဟ်၊၊ ကျာက်တြယ်ဒၟံၚ်တုယ်ဟေၚ်၊၊ ပ္ဍ[ယ်တ္င]ယ် စဟ်ပိဗြမံက် ကိတု ဇိဟ်ဂဟ်၊၊ ယးလငူ ဟေၚ် ကျာက်တြယ် ဒ[လောဟ် က္တို]ဝ်အာ၊၊ {၂၄} နူ ရတနဃရတုယ်၊၊ အာဒၟံၚ်တဴ [ပ္ဍဲ]သၟရ်တၞံဇြယ်သုံမ် အဇပါ[လတုယ်] လုကဴဒပဟ်တ္ငယ်ဂဟ်၊၊ ဝိစာရဏာ[ကေ]တ် ဓရ် စသိုၚ်ကေတ် ဒြသောက် [ဖ]လ သမာပတ်{၂၅}တုယ် ကျာက်တြယ်ဒၟံတဴ၊၊ ၊၊
ဗမၞးသၟာန်ကျာ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲကာလဂဟ် ဗ[မၞး]မွယ် (မဟိ)မု ဟု[ၚ်္ဟုၚ်္ကု ဇာတိဂဟ်]ပြာပ်တ္လုၚ် သၟာန်သြမာန် [ကု]ကျာက်တြယ်တု[ယ်၊၊ ကျာက်]တြယ်လေ{၂၆}[ရ် သ]ဟ်[ကို]ဝ် သြမာန် ကုဍေဟ်ရ၊၊ ၊၊
သၟိၚ်မာ ကၠုၚ်သၟာန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲကာလကျက်တြယ် မဒၟံၚ် ပ္ဍဲဖါရ်အဇပါလဂဟ်ကို[မ်]၊၊ သၟိၚ်မာ ပြာပ်(အာ) တ္လုၚ်္ဇရေၚ် ကျာက်တြ[ယ်တုယ်](၊၊ လဟိုမ်) တုယ်[မ]အို{၂၇}တ်စိုတ် မဖျိုဟ်[သန္နိ]ဋ္ဌာန် တြဒဟ် ကျာက်တြယ် မဒဟ်ကျာ[က် စၟတ်]၊၊ တြဒဟ်ပုဂ္ဂို[ဝ်] မစ္အးစၟတ်ဂဟ် ဍေဟ်ဟိုမ်[တုယ်]၊၊ ဍေဟ်ဗိုဝ်အာ နောရ်ဇြယ်[အဇပါလ]၊၊ ဗွောယ်ဒိုဟ်{၂၈}ဗြ[မံက် ဂဟ်]တွာက်[အာတုယ်၊၊] ပ္ဍယ်[ဒေါရ်]တရဴ[ဇၞောက် ဍေဟ်ကဇောအ်တုယ်]၊၊ [စရိတ်စဟ်]တရဴဂဟ် ဍေဟ် စ[ရိတ်]ကေတ်တုယ် ဍေ[ဟ်ဒစိၚ်](ဒေၚ်)[ဒၟံတဴ]၊၊ ခါဂဟ် {၂၉}တြ[ဒေါ]က်စိုတ် ဍေ[ဟ် ထတ်]လွောန်[သန်တုယ်]၊၊ [တန်တုယ် မဍေဟ်](ခဍေပ်)[လောရ်] ပ္ဍဲကန[တ် ဍေဟ်ကိုမ်လေရ် လလုယ်စိုတ်ကိုမ်](ဍေဟ်)[ဟတိမ်ရ၊၊ ခါ]{၃၀}[ရ မာ မ]လလုယ်စို[တ်]ဂဟ်[၊] သၟိၚ်ဣ[န် ဂေါအ်လပဟ်ကေတ်]တုယ်၊၊ သၟိၚ်ဣ[န် ဟိုမ် ကုပဉ္စသီ]ခ ဣငုဟ်ဂး၊၊
ကောန်ဝုတ်သၟိၚ်မာ ကၠုၚ်ပလီု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ခါဂဟ် ကွာန်ဗြဴမာ ပိတုယ် [မဟိမု](၊၊) [တဏှာ]၊၊ အရ[တီ]{၃၁}[၊၊ ရာဂါ၊၊ ဂဟ် ညာတ်] ကေတ် သၟိၚ်ၝ[ဍေဟ်တုယ် မဒေၚ်]ဒၟံ[ၚ်တဴဂဟ်၊၊ စိုဟ်တ္လုၚ်](ကဟတ် ကနာတ်)[ကု]ၝဍေဟ်တုယ်၊၊ [ပြာပ်]အာ ဇရေၚ်ကျာက်တြယ် (လငုဟ်ရ)[၊၊] ရုပ်{၃၂}[ဗြဴသမတ်လွုတ်]ပိက္လံမွဲဝါ၊၊ ရုပ်ဗြဴလွုတ် မဟဂေါအ်ကွာန် ပိက္လံမွောယ်ဝါ၊၊ ရုပ်ဗြဴ မ[ဂေါ]အ်ကွာန်မွယ် ပိက္လံမွောယ်ဝါ ရုပ်ဗြဴ မဂေါအ်[ကွာန်]ၜါ ပိက္လံမွောယ်{၃၃}[ဝါ၊၊ ရုပ်ဗြဴမဒဟ်တ]ဍယ်ညး ပိက္လံမွောယ်ဝါ၊၊ ရုပ်ဗြဴမဇၞောက်ညိ ပိက္လံမွောယ်ဝါ၊၊ ရဴဝေါအ် တုရဴဟေၚ် ဗြဴပိပိက္လံ ဍေဟ်တောအ်[နိမိတ်ဗ္ဒဟ်တုယ်၊၊] ဍေဟ်{၃၄}တောအ် ပြာပ်အာ ဇရေၚ်္ကျာက်တြယ်[ရ၊၊ ဍေ]ဟ်တောအ် ဟိုမ်ဇိုမ်[တဴ] ကုကျာက်တြယ် ဍေဟ်တောအ်် ဟဂေါအ် အခွေါၚ် ဍေဟ်တောအ်တုယ် [ဍေဟ်တောအ်] ကလေၚ်စဴ {၃၅}[ဇရေၚ်ၝ]ဍေဟ်တေအာ်ရ၊၊ ၊၊
ကျာ်တြဲ ကလေၚ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်အဇပါလ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]{ခ-၁} ၊၊ ၊၊ ခါတိလပိုယ် ကျာက်တြယ် (မပဒတဴ ပ္ဍယ်- ဆုရာဇာယတန ဒပဟ်တ္ငေယ် တုယ်[ဂ]ဟ်[၊၊ တိ]တ်တ္လုၚ်[နော]ရ်ာဇာယတနတုယ် ကလေၚ်{၂}ပ္လန် အာပ္ဍယ်ထာန် ဇြ[ယ်သုံမ် အဇပါလ]၊၊ (စသိုၚ်ကေတ်) [ဖ]လသမာပတ် ကျာက်တြယ်ဒၟံၚ်တဴရ၊၊
ကျာ်တြဲ ဟွံမိက်တွဟ်ဓရ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍယ်ကာလတုယ် မ[ဒၟံ]ၚ် ပ္ဍယ်ထာန်ဂဟ် {၃}ဂ[သ]ပ်စိုတ်မွယ် မ[စံၚ်ထ]တ် က္တိုဝ်ဒဟ် ကုကျာက်တြယ်ရ၊၊ ဓရ်တုယ် မယြကုလိ[ဂေါအ်]ဂြၚ်ကေတ်[ဝေါ]အ်ဂဟ်၊၊ သ္ဇောဟ်လေရ် သ္ဇောဟ်[သန်၊၊ ၊၊] {၄}သ္ဇိုၚ် [န]ညး သ္ညာ[တ်သန်]၊၊ သ္ဇိုၚ် နညးသ္ဂြၚ်ကေတ်[သ]န်၊၊ [ငိယ်တ္ဍိမ်]သန်၊၊ အတိုၚ်ဓရ် မ[ယြ]ဂေါအ်ဂြၚ်ကေတ်[ဝေါအ်]ဂဟ်၊၊ [ယြဟေၚ်] သ္ပကေဝ်သြဇိုၚ်တဍို{၆}ၚ်သ္အယ်ပုရယ် သ္ပုဇဴသကာတုယ်၊၊ သ္ဒၟံၚ်ကေတ်ရ၊၊ [ကုညးစ္အာၚ်တ] ယြဟမိက်တွဟ်ရ ဂးတုယ်၊၊ စိုတ်မွ[ယ်]မွယ်တုယ် မသ္ပအ[န်က]ဗုတ် [ပ္ဍယ်မသ္တွဟ်]ဓရ် ကု{၇}ညးဂဟ် က္တိုဝ်ဒဟ် ကုကျာက်တြယ်ရ၊၊
သၟိၚ်ဗြီု အာတ်ပၟိၚ်ကျာ် ကဵုတွဟ်ဓရ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ခါဂ(သဟ်)[သဟမ္ပတိ မဟာ]ဗြိုမ်တိမ်ကေတ် ဂသပ်စို[တ်] ကျာက်တြယ်တုယ်၊၊ ဂြကွောမ်ဗြိုမ် ဂြကွောမ် ဒေဝတဴ မ{၈}တဴတဴ ပ္ဍယ်စ[ဟ်]လ္ငိ[မ်]စက္ကဝါ[ဂဟ် တြဝီ]ဗ[ဝိုၚ်ကေတ်တုယ်၊၊ ပါ]ပ်အာ ဇရေၚ် ကျာက်တြယ်ရ[၊၊] ခါဂ[ဟ်] က္ၜံ[ၚ်]မွယ်ဒိုဟ် ပန္ဍးတိ ယောက်ကေတ် သမိမ်တ{၉}ယ် လိငေါရ် ကျာက်တြယ်တု[ယ်]၊၊ ဟေတ်တုယ် [မ](သ္ဂောအ်)[ကိုဝ်တွဟ်ဓဝ် ကုသတ်ဂမ္လို]ၚ်ဂဟ်၊၊ အာတ်ဝိုဝ် ကုကျာက်တြယ်ရ၊၊ ကျာက်တြယ်တုန်လေရ် {၁၀}ကိုဝ်ဝိုဝ် ကုသဟမ္ပတိ မဟာဗြိုမ် တုယ်ဟေ{ၚ်၊၊} (ကြဴနောတ်)တ္ငယ်ဂဟ်၊၊ ပ္ဍ[ယ်ထာန်] တြဝီဝူ မဟာဗောဓိဂိုမ်၊၊ ကျာက်တြယ် ဂၚ်္ဂေၚ် ပိဏ္ဍပါတ်{၁၁}တုယ် ဒၟံၚ်တဴ ပ္ဍယ်ထာန််ဂဟ်ရ၊၊
ကျာ်တြဲသ္ၚဳမဲ သွက်ဂွံတွဟ်ဓရ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍ[ယ် ပယာမ်သဂါ](တ္င)[စ]ဟ်ပန် ဗြမံက် [ကိတုအ](သာ)တ်ဂဟ်၊၊ ဂသပ်ရဴဝေါ[အ်]က္တိုဝ်ဒဟ် ကုကျာက်တြယ်ရ၊၊ ဣသိ အာဠာရ{၁၂}ကာလာ[မ]ဂဟ်၊၊ [မသလဟ်တ]ၜးကိုဝ် ဓဝ်(လောကိယ)သမာပတ် ဒပဟ် [ကုယြဒဟ်] အိုဝ်ဒစိ၊၊ ဥပကာဇၞောက် ကုယြသန်[၊၊] ကုဣသိအာဠှာရကာလာ{၁၃}မဟေၚ် ယြ မဂပ်ဂွေါရ် သ္တွဟ်ဓရ် တွာရ ရဴဂဟ် (က္ဆပ်တုပ်)[၊၊ ခါဂဟ်](တြဒဟ် ဣသိ)[အာဠာရလာမ ပ္ဍယ် ဒပဟ်တ္ငယ်] [မလွော]န်တုယ် မချိုတ်အာ၊၊ မအာ{၁၄}က္တိုဝ်[ဒဟ်] ပ္ဍယ်အကိ[စ္စညာ ယတန]ဘု[မ်ဂဟ် တိမ်](ကေတ်)[တုယ်၊၊] [ဣသိ]အာ[ဠာရ](ကာလာမ) [ဟမွယ်ရ]စိ၊၊ [ဣ]သိ ဥဒကာ ကွောန်[ရာမ်]တု[န်လေရ်၊၊ ဟေတ်တုယ် မ]{၁၅}ဍေဟ်[သလ]ဟ်ထၜးကိုဝ်ဓရ် နေဝ[သညာ နာသညာ ယတန သမာပတ်][ဒဟ်](အိုဝ်ဒစိ၊၊ ဇၞောက်တဴ) ဥပကာ ကုယြကို(မ်) [ကုဣသိ]ဥ[ဒ]က[ဟေၚ် ယြမဂ]{၁၆}[ပ်ဂွေါရ် သ္တွ]ဟ်ဓရ် [တ္လာရ ဂး]တုယ်၊၊ ဂ[သပ်]စိုတ် ကျာက်တြယ် က္တိုဝ် ဒဟ်တု[န်၊၊] (ခါဂဟ်) တြ[ဒဟ် ဣ]သိဥဒက မချိုတ် တြ[ဍယ်]ဗတံ [မအာက္တိုဝ်](ဒဟ်) {၁၇}[ပ္ဍယ် နေဝသညာ နာသညာယ]တနဘု[မ်ဂဟ် တိမ်]ကေတ်တုယ်၊၊ (ဣသိဥဒက ဟ)မွ[ယ်ရ]စိ၊၊ တိပိုန်ပစ္စဝရ်တောအ် မက္လောန်ၜိုတ်(တဴ) [ကုယြ] (ခါ){၁၈}[မပ ဒုက္ကရစာရိယာတ်]ဂဟ်လေရ်၊၊ ဥပကာ[ဇၞောက်] ကုယြသန် ဒဟ်အိုဝ်[ဒစိ]၊၊ [ကု]တိပိုန် ပစ္စဝရ်[တောအ်ဟေၚ်] ယြမဂပ်ဂွေါရ်သ္တွဟ်[ဓရ်က္လာရော]
{၁၉}[ၚ်](ဂးတဴ)[ကာလ](မုဟ်)[ဝေါ]အ်စိ၊၊ တိပိုန် ပစ္စ[ဝေါရ်](တောအ်) (မူရဴ) ပ္ဍယ်[ထာ]န်တုယ် ဍေဟ်တော[မ]ဒၟံၚ်ရော ဂးတုယ်၊၊ ကျာက်တြယ်[က္ဆပ် ဗိစာရဏာ](မွ){၂၀}(ယ်တုယ်)၊၊ တြဒဟ် တိလပိုန် ပစ္စဝေါရ်[တောအ်](မပဒ)တဴ [ပ္ဍ]ယ် ဍုၚ်ဗာရဏ[သီ ပ္ဍ]ယ်ဂြိပ် ဣသိပတနဂဟ် တိမ်ကေတ်တုယ်[၊၊ ယြသ္အာ](ဍုၚ်ဗာရာ){၂၁}(ဏသီညိ) ဂးတုယ်၊၊ ပ္ဍယ်တ္ငယ်သီ ဗြပေၚ်[ကိတုအ]သာတ်ဂဟ်[ဟေၚ်၊၊ ကျာက်တြ]ယ် တိတ်အာ နောရ်သၟာရ်တၞံဇြယ်[သုံမ်]အဇပါလရ(၊၊
သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇ် ဒက်စေတဳ ဒၞာဲအဇပါလ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍယ်ထာန်){၂၂}[ဇြယ်သုံ]မ် အဇပါ[လ]တုယ် မစိုန်ဒဟ်တဴ (ထာန်)[ပရိ]ဘောက် [ကျာ]က်တြယ်[ဂဟ်] သၟိၚ်မနွောမ် ကုပိုန် [တမ္လာ](မသ္ဇုၚ်)သ္ဍိုက် ပ္ဍယ်သာသနာ (မပ)[တံ ကု] {၂၃}(သၟိၚ်)[အ]သောကဓမၟ[ရာ]တ်တဂ[ဟ်၊၊ ဒက်]လောရ်[စေတီ]မွယ် အဇပါလစေတီ(ဂး)တုယ် မတ္လုၚ်တဴ ပုဇဴသကာ၊၊
သၟိၚ်ဓမ္မစေတဳ ဒက်ပ္တုပ် စေတဳအဇပါလ ပ္ဍဲရာမည
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍယ်ထာန်ပိုယ်ရာမညဒေသ(ဝေါအ်တု){၂၄}(န်)လေရ်၊၊ ပ္တု[ပ်စကိုဝ်] အဇပါလ စေ[တေအ်]ဂးတုယ် အတိုၚ်ဒိုဟ်တ္လၚ်(စဍးဇငယ်)[ထာန်]တေအ်ဟေၚ်၊၊ တိလညး တိလစိၚ်[ဗတာၚ်](ကောန်တြု{ဟ်မွ}ယ် မဟိ[မု မဟာရာ](ဒေဝ)တုဲ၊၊ [ပ္ဍဲသက္ကရာတ် ၈၄၁ကိတု အသာတ် မသုန်စြဝေက်](တ္ငဲဗြဟသ္ပ)[တိ လက်မိန်](ဂဟ်)၊၊ (မကိုဝ်ကနံလောရ်) [အဇပါလစေတီ](ဝေါအ်၊၊ ၊၊ ၊၊ )
-
ဗီုရုပ် ဂၞကျာ်သုဇာတ မဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲထီု အဇန္တ Ajanta (Cave 11).
-
ဗီုရုပ် ဂၞကျာ်သုဇာတ ပ္ဍဲ Lalitavistara, Borobudur.
-
ဗီုရုပ် ဂၞကျာ်သုဇာတ ပ္ဍဲသေံ (Thailand).
-
ဗီုရုပ် ဂၞကျာ်သုဇာတ ပ္ဍဲဝါတ်ဖဝ် ဍုင်သေံ Wat Pho.
-
ဗီုရုပ် ဂၞကျာ်သုဇာတ ကဵုဒါန် ပုင်ဍာ်တှ် ပ္ဍဲဍုင်သေံ (Thailand)
-
Sujata in a Bhutan temple.
နိဿဲ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]- http://www.palikanon.com/english/pali_names/am/ajapala_nigrodha.htm
- ချစ်သိန်း (ဦး)၊ မွန်ကျောက်စာ ပေါၚ်းချုပ်၊ ၁၉၆၅