အရက်ဍာ်ဂျိ

           [အရက်ဍာ်ဂျိ]
  (အဆက်ဂံါအာဇာအဲကၞပ်ၜါ)

       တၞောဝ်ဒတောဝ် အရက်ဍာ်ဂျိအိုဿီုဂှ် နွံကဵုဓါတ်ဂမ္တဴရ။ သြဇာကၠေၚ်ရှ်ဟၟဲ၊ လေပ်လီုပလာ်တဴကၠၚ်ပၟတ်၊ လေပ်ဗဂဵုကဵုပၟတ်ဂၞဴ (ပါစကတေဇာ)၊ လေပ်ယှအ်ကဵုလတေၚ်တံ၊ လေပ်ဂရုပတိုန်ဆီ၊ ဗဝု၊ က္ဍိုပ်ဂိ၊ လေပ်ဆဝ်ပ္ၚုဟ်ကဵုဒေါသပိ (ကၠၚ်ကၟတ်၊သၠေဟ်၊ ကျာ)အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဒေါသဂမ္တဴမပ္တံဍုၚ်ဂလာ၊ ဍုၚ်အၚ်ဝတံဂှ် ယဝ်ရသုၚ်အရက်ဍာ်ဂျိ ဂၠိုၚ်လောန်နူကဵုဒေသၜိုဟ်ဂံက်တံ မပ္တံဍုၚ်ကြုက်၊ တိုက်ဥရဝ်ပ(ယူရောပ်) တံမ္ဂး ယဲဂၠိုၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊သာ်ဝွံ အ္စာဗိန္ဒေါတံ ဟီုဂးလဝ်အိုတ်ရ။
     သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်၊ ညးမၞုံပညာ အ္စာသဝ်ဝန်ဂကူအဂႅလိက်မွဲတၠ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ် အတိုၚ်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။ "အဲနကဵုကပေါတ်ကြိယာမဍိုန်ဝတ်ဍိုန်ညောန် သွက်ဂွံစမ်ၜတ်ခန္ဓကာယပိုဲမၞိဟ်တံဂှ် စမ်ဝတ်သ္ပရံၚ်သုတေသနတုဲ အပ္ဍဲထိုၚ်စၞပူဂဵုမသုၚ်လဝ်အရက်ဍာ်ဂျိတံဂှ် တူသ္ဂါတ်တဴဗွဲမလောန်ရ။ တုဲစၠာၚ်(MEMBRANE)မၞုံပ္ဍဲတိုၚ်စၞတံဂှ် ဒှ်ဆီ၊ ဗြေဝ်ဗြော်တိုန်မံၚ်သိုက်သိုက်ဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ရ။ စၠာၚ်မၞုံပ္ဍဲထိုၚ်စၞပူဂဵုမထတ်ယုက်မံၚ်တံဂှ် သီုကဵုမအုပ်ဂလီုလဝ် ညံၚ်ရဴပ္ကဴခဇာတုဲ တန်ကြန်မံၚ်ရ။ စၠာၚ်မၞုံပ္ဍဲထိုၚ်စၞ ပူဂဵုမသုၚ်အရက်ဍာ်ဂျိတံဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ရ။ စၠာၚ်မၞုံပ္ဍဲထိုၚ်စၞ ပူဂဵုမသုၚ်အရက်ဍာ်ဂျိတံဂှ် လီုလာ်ယုတ်ဒေက်မံၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ဗွဲမပြာကတ်ရ။ပူဂဵုသုၚ်မံၚ်အရက်ဍာ်ဂျိတွဵုတံဂှ် သုၚ်စသွမာဲမပဍုန်လေဝ် နကဵုမြေက်မဆလာရိၚ်ရိၚ်မွဲဏှေအ်မွဲဏှေအ်တံဂှ်ဆီပ္ဍဲထိုၚ်စၞ မၞုံသၟဝ်စၠာၚ်ဂှ် ကလေၚ်ခက်အာတုဲ လေပ်က္တဵုဗဒှ်ကဵု ယဲစၞဟွံလောဲလေၚ် ပကတိဍာ်ဓါတ်မပစိန်ကဵုစၞ မၞုံပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုဲမၞိဟ်တံဂှ် အရက်ဍာ်ဂျိတံပလီုပလာ်ထောံတုဲ စၞဟွံလာဲလေၚ် ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။ ပ္ဍဲထိုၚ်စၞပူဂဵုမသုၚ်အရက်ဍာ်ဂျိညိညိ တံဂှ် ကလောအ်ကလောန်ဍောတ်တ် ကတဵုဒှ်မာန်ရ။ပ္ဍဲထိုၚ်စၞပူဂဵသုၚ်အရက်ဍာ်ဂျိ ဗွဲမစောဲလာံဍာ်ဒမၠိၚ်တံဂှ် ကလောအ်ကလေန်ဇၞော်ဇၞော်ကတဵုဒှ်တုဲ လတောၚ်ဆီတံပုဖဍံၚ်တိုန် ဗွဲမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ။ ပူဂဵုမလုတ်ကဵုသုၚ်အရက်ဍာ်ဂျိ ကာလဗွဲမဂၠိုၚ်ဇမ္ၚောဲတံဂှ် စၠာၚ်မၞုံပ္ဍဲထိုၚ်စၞညးတူသ္ၚေက်လောန်တုဲ အတိုၚ်ပကတိဗာန်ခြပ်မံၚ်ဟွံမာန်တုဲ လ္ကဲလျစှ်ေမံၚ်ရ။ ထပိုက်အရက်ဍာ်ဂျိဟွံမာန်တုဲ မၞိဟ်ဗၜူကြအ်ချိုတ်အာဂှ် စၠာၚ်မၞုံပ္ဍဲထိုၚ်စၞညးတံတူသ္ၚေက်လောန်တုဲ အတိုၚ်ပကတိဗာန်ခြပ်ဟွံမာန်တုဲ လ္ကဲလျစှ်ေမံၚ်ရ။ ထပိုက်အရက်ဍာ်ဂျိဟွံမာန်တုဲ မၞိဟ်ဗၜူကြအ်ချိုတ်အာတံဂှ် ပါ်ကရေတ်ထိုၚ်စၞညးတံမ္ဂး အုဲလီုဗစံက်ယောမ်မံၚ်ဂှ်ဂွံဆဵုတဴရ။ အရက်ဍာ်ဂျိ မလုပ်စိုပ်အာပ္ဍဲထိုၚ်စၞဂှ် ပလီုပလာ်တဴ ကုဍာ်ဓါတ်မပစိန်ကဵုစၞအာဟာရတုဲ လေပ်ဗဒှ်ကဵုဂျိရောၚ် သာ်ဝွံပြာကတ်တဴမံၚ်ရ။
    ပူဂဵုလ္ၚဵုတအ် စၟအာဟာရဟွံလာဲလေၚ်တုဲ ၜိုန်ရယဲဂၠိုၚ်မံၚ်ကီုလေဝ် တၞဟ်နဒြဟတ်လတေၚ်အာရီုထက်တိုန်ဂးတုဲ ဆက်သုၚ်တဴအရက်ဍာ်ဂျိအိုတ်ရ။
             နကဵုဂုဏ်သတ္တိအရက်ဍာ်ဂျိ စၞအာဟာရလာဲလေၚ်ဟာ၊ ဟွံလောဲလေၚ်ဟာ မိက်ဂွံတီတုဲ သဝ်ဝန်ဇၞော်,ဒံက်တာဖဳလေတ်ဖ် စမ်ဝတ်ရံၚ်ကၠဵု နကဵုဖျုန်ကလောအ်ရ။ ကေတ်ဖျုန်ကလောအ် တုပ်ပ်ဝါကလောံတုဲ ကၠဵုဝါကဵုစမွဲမွဲကလောံရ။ တုဲကၠဵုမွဲဂှ် ဖျုၚ်ဖျေံဏာအရက် လျုၚ်မသုန်မးရ၊ ကာလလံဗၞတ်မသုန်(၅)နာဍဳမ္ဂး ဂစိုတ်ထောံကၠဵုသီု ဝါဂှ်တုဲ သ္ၚဳမၠာ်ပါ်ကရေက်စာ်ဝတ်ရံၚ် ဇွကၠဵုဂှ်ရ။ ဇွကၠဵုမပြိုက်ဖျုၚ်လဝ် အရက်သုရာဂှ် စၞအာဟာရညိ လေဝ်ဟွံလာဲလေၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုဂွံတီကေတ်ရ။ တုဲဇွကၠဵုဟွံ ပြိုက်ဖျုၚ်လေဝ် အရက်သုရာဂှ် စၞဖျုန်မစလေဝ်လာဲ လေၚ်အာသီုဖအိုတ်ဂှ် သ္ဂောံတီကေတ်ရ။
      သဝ်ဝန်ဇၞော်,ဒံက်တာကဳလံက်ချ်။ ညးတေံစမ်ဝတ်ရံၚ် သၟတ်ဗၠာဲသၟုဲလေၚ်ၜါရ။ သၟတ်ဗၠာဲသၟုဲလေၚ်မွဲဂှ် ညးတေံကဵုစဖျေံကွာၚ်လျိုၚ်မွဲဒကေတ် ကဵုလျိုၚ်ဒစာံဝဲ(၁ံ၊၈ဲ)နကဵုဍာ်လျိုၚ်ၜါဒကေတ်(၂ိ)ရ။ တုဲသၟတ်ဗၠာဲသၟုဲလေၚ်မွဲဂှ်ပၠန်၊ ညးတေံကဵုစဖျေံဏာ ကွာၚ်လျိုၚ်မွဲဒကေဝ်ကဵုလျိုၚ်ဒစာံၜဲ(၁ိ၊၈ဲ)နကဵုအရက်သမုဒ္ဒရာရာဇ်(GRAPEWINE)လျိုၚ်ၜါဒကေဝ်(၂ိ)ရ။ ခါကာလလအ်ဂွံဗၞတ်မွဲနာဍဳမ္ဂး စၞအာဟာရမၞုံမံၚ်ပ္ဍဲထိုၚ်စၞသီုဖအိုတ်ဂှ် ပတိတ်နၚ် နကဵကပေါတ်ကြိယာတဲဍောတ်မဍိုန်ညောမ်မံၚ်တံတုဲ စမ်ၜေတ်သ္ၚဳမၠာ်တုဲဗွဲမချိုတ်ပၠိုတ်ဇိပ်ဂၠိပ်ရ။ သၟတ်ဗၠာဲသၟုဲလေၚ် မစလဝ်ကွာန်နကဵုဍာ်ဂှ် စၞအာဟာရသီုဖအိုတ် လာဲလေၚ်တဴရ။တုဲသၟတ်ဗၠာဲသၟုဲလေၚ်မစလဝ်ကွာၚ် နကဵုအရက်သမုဒ္ဒရာဂှ် ပိစွံမွဲစွံဟေၚ် စၞအာဟာရလာဲလေၚ်တဴဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဗွဲမပြာကတ်ရ။ တုဲမွဲလှ်ေပၠန်၊ မၞိဟ်မွဲဂှ်ပၠန် ကဵုစဖျေံကွာၚ်လျိုၚ်ၜါကေတ်(၂ိ)နကဵုအရက်ဗြာန်ဒဳ(BRANDY)ရ။လအ်ဂွံဗၞတ်မွဲနာဍဳတုဲ စၞအာဟာရပ္ဍဲထိုၚ်စၞဂှ် ပတိတ်ရံၚ်တုဲ မၞိဟ်မစလဝ်ကွာၚ်နကဵုဍာ်ဂှ် စၞအာဟာရသီုဖအိုတ်လာဲလေၚ်မံၚ်တုဲ မၞိဟ်မစလဝ်ကွာၚ်နကဵုအရက်ဗြာန်ဒဳိဂှ် ဒ္စါံစွံမွဲဟေၚ် စၞလာဲလေၚ်တဴဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ တုဲထိုၚ်စၞမၞိဟ်မသုၚ်လဝ်အရက်ဗြာန်ဒဳဂှ် ညံၚ်ရဴထိုၚ်စၞညးမထတ်ယုက်မွဲ ချဳဒရိုက်ဒရာၚ်မံၚ်ဂှ်၊ ဟွံချဳဟွံဒရိုက်ဒရာၚ်တဴဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ကီုရ။
       လတေၚ်အာအာရီုသၟာလဗၚ်သမုၚ်တံ ဟိုတ်နူဓီုဓုဲမံၚ်တုဲ ပ္ဍဲဂြိုဟ်ဂှ်လေဝ် အုပ်ဂလီုကြေပ်ဗဒန်လဝ်နကဵုကၠေၚ်တံအိုတ်ရ။ ကာလလဆောဝ်ကတဵုဒှ်ယဲဂြိုဟ်ဇၞော်တုဲ ဖတ်တ်လတ်က်လမျီုဒးအိုတ် ချိုတ်တဴမာန်ရ။ နကဵုပွမသုၚ်အရက်ဍာ်ဂျိဂှ် မၞိဟ်ထတ်ဂွံတိုန်ဒြဟတ်ဟီုဂှ် ဟွံဒှ်ဟွံဍာံစၟတ်ရ။ ကာလသုၚ်ဖျေံဏာ အရက်ဍာ်ဂျိမ္ဂး နကဵုသတ္တိအရက်ဍာ်ဂျိသ္ကာတ်သ္ကာတ်,ဂမ္တဴ ဂမ္တဴဂှ် လတေၚ်တံကြံၚ်မ္ၚိုဟ်တိုန်၊ မုက်မတ်ဍာဲတိုန်၊ ဆီပမ္တဴတိုန်ဇြေဟ်ဖျုန်တံ ဒရံၚ်တိုန်တုဲ တုပ်တဴညံၚ်ရဴနွံကဵုဒြဟတ်ကီုလေဝ် ကာလသတ္တိအရက်ဍာ်ဂျိ ဟဲအိုတ်အာမ္ဂး အောန်ကဵုဒြဟတ်ဍိုန်လျအေဲဇြစှ်ေလောန်နူကၠာဟွံ ဂွံသုၚ်အရက်ဍာ်ဂျိထီဂှ် ဟၟဲဒးကေတ်သက်သီပြာကတ် တဴမံၚ်ရ။
     တၞဟ်နဒြဟတ်ဂွံတိုန်ညိဂးတုဲ ပူဂဵုလ္ၚဵုတအ် သုၚ်စောဲနိဿဲတဴကဵုဂဥုဲ မၞုံကဵုကၠေၚ်အရက်(ALCOHOI)တံအိုတ်ရ။သ္အာၚ်နူကဵုဂွံဒှ်ဒြဟတ်ဂှ် ယဲဘဲနာနာတံ

သ္ဂုတ်သွာတ်တဴအိုတ်ရ။ ကၠေၚ်အရက်ဂှ် ဒှ်ဍာ်လေပ်တူသ္ၚေက်စၞာံဖျုန်မွဲဂကူတုဲ ဂမ္တဴသ္ကာတ်တဴဗွဲမလောန်ရ။ ကၠေၚ်အရက်သက်သက်ဂှ် လ္ပဟီုကၠာရ။ ပ္ဍဲအရက်ဗြာန်ဒဳ၊ ကၠေၚ်အရက်မတၞီလုပ်မံၚ်လၟိဟ်ၜတ်ကဝက်ဂှ် ခၟာဲစာၚ်လတ်လတ်မွဲမ ခဍံက်စုတ်မ္ဂး ဒးစိန်အာဖတ်ဖတ်လတ်လတ်တုဲ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်တိုန်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ပူဂဵုမနိဿဲစောဲလာံတဴမံၚ်ကဵုအရက်ဝါၚ်(WINE),ကၠေၚ်အရက်မတၞီလုပ်လၟိဟ်ဂှ်။ ဂြိုဟ်ညးတေံ,ဖျုန်ကောန်တၟအ်ညးတေံ၊ ဖျုန်ကလောအ်တေံ၊ ဇြေဟ်ဖျုန်ညးတေံတုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဆုစၟဂြုန်မစလဝ်ကီုတုဲ နူကဵုသတ္တိကၠေၚ်အရက် မယုတ်လောန်ဂှ် စံၚ်ပၠေၚ်တဴမံၚ်သိုက်သိုက်ရ။ တုဲဇိုၚ်တဲဂတဝ်၊ က္ဍိုပ်ဒရိုက်၊ ကၠေၚ်က္ဍဟ်ယောၚ်ဒေက်ဝိုတ်ဝုဲ၊ မုက်မတ်သံက်ဒှ်ဗြံက်ဗြ၊သော်ဇကုသော်က္ဍိုပ်ဗု၊ သၟုဟ်အရက်ဍာ်ဂျိတက်တိုန်လပါ်လ္တူတုဲ မတ်ဂၠုမတ်သပါ မပ္တံသာ်ဝွံ ဘဲအန္တရာဲနာနာ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်အိုတ်ရ။

        အပ္ဍဲဆီမၞိဟ်တံ ပံၚ်ဖက်နှဲရဴစုတ်အရက်ဍာ်ဂျိမွဲတော်မ္ဂး ဒြဟတ်သတ္တိဆီခိုဟကမသုန်ကၠမ်(၅၀၀)တော်ဒးလီုလာ်အာရောၚ်၊ သာ်ဝွံသဝ်ဝန်ဇၞော်မွဲတၠ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ရ။ ပ္ဍဲအရက်ဍာ်ဂျိနာနာတံ ကၠေၚ်အရက်တၞီလုပ်လၟိဟ်ဗၞတ်ဂလိုၚ်လဵုရော နကြိသၟာန်တဴမ္ဂး ပ္ဍဲအရက်ရာမ်(RUM)မကၠောန်လဝ်နူကဵုသ္ၚုဂှ် ကၠမ်(၁၀၀)စွံမ္ဂး ကၠေၚ်အရက်ထပှ်ဣသုန်(၇၅)စွံ၊ ပ္ဍဲအရက်ဝေတ်သကဳ(WISKY)၊အရက်ဗြာန်ဒဳ၊ အရက်ဇြေန်တံဂှ် တရဴစှော်(၆၀)စွံ၊ အရက်ပဝ်တာဝါၚ်မကၠောန်လဝ် နကဵုသုဒ္ဒရာဇ်ဂှ် စှ်ဒ္စံါ၊ (၁၈) စွံ အရက်မာသေမကၠောန်လဝ်နကဵုသတ်သမုဒ္ဒရာဇ်ဂှ် ၜါစှော်မွဲ(၂၁)ဂှ် စှ်ထပှ်(၁၇)စွံ၊ အရက်ကလေဲ မကၠောန်လဝ်နကဵုသတ်သမုဒ္ဒရာဇ်ဂှ် စှ်မသုန်(၁၅)စွံ၊ အရက်ဝါဂါန်ဒဳမကၠောန်လဝ်နကဵုသတ်သမုဒ္ဒရာဇ်ဂှ်စှ်ပန်(၁၄)စွံ၊အရက်ယှာန်ပုၚ်စှ်ပိ(၁၃)စွံ၊ အရက်အိလ် မကၠောန်လဝ်နကဵုသတ်သမုဒ္ဒရာရာဇ်ဂှ် ထပှ်(၇)စွံ၊ အရက်ဗိယာ(BEER)ပန်(၄)စွံ၊ သာ်ဝွံတၞီလုပ်မံၚ်လၟိဟ်အိုတ်ရ။ဍာ်သတ်သမုဒ္ဒရာဇ် ကၠေၚ်အရက်မတၞီလုပ်လၟိဟ်ညိညဂှ် မွဲအလန်မွဲဝါဓဝ်၊ မွဲပလ္လၚ်လျိုၚ်(၅၀)မသုန်စှော်သုၚ်အိုတ်ကီုလေဝ် အရက်ဝေတ်သကဳ,အရက်ဗြာန်ဒဳ၊အရက်၇ဇြန် ကၠေၚ်အရက်မတၞီလုပ် လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ဂှ် သုၚ်ဖျေံညံၚ်ရဴဍာ်သတ်သမုဒ္ဒရာဇ်ကီုမ္ဂး ဖတ်ဖတ်လတ်လတ်ဘဲဥပါဒ်ကတဵုဒှ်မာန်ရ။အရက်ဍာ်ဂျိတံဂှ် စုတ်ပ္ဍဲခေါ်ဗၞတ်ဝါလပှော်တဲ ဖက်နှဲကဵုဍာ်တုဲ ဂွံသုၚ်မာန်ရောၚ်။ ရဴသာ်ဝွံ ဗၞတ်ညိညသုၚ်အလန်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါမ္ဂး ကၠေၚ်အရက်တံဗျာပ်လုပ်အာ ပ္ဍဲခန္ဓကာယတုဲ ယဲဘဲနာနာတံ ကတဵုဒှ်တဴအိုတ်ရ။ၜိုန်ရယဲဍုက်ဂွံလဝ်ကအ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူသတ္တိကၠေၚ်အရက်တုဲ ဆက်စောဲလာံမံၚ်ကဵုအရက်ဍာ်ဂျိဂှ်ရ။
        လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတံတၞဟ်နဂွံလွဳမၞိဟ်ယဲ ဂဥုဲမတၞီလုပ်လၟိဟ်ကၠေၚ်အရက်ဂှ် ရပ်စပ်သုၚ်စောဲတဴဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ရ။ ဆဂးကာလလၟုဟ် ပွမသုၚ်စောဲသာ်ဂှ်ဂှ် အောန်ကၠုၚ်ကြဳကၠုၚ်ရ။ ပူဂဵုလ္ၚဵုတံသုၚ်တဴ အရက်ဍာ်ဂျိညိညတုဲ စသုၚ်စှ်ေစၞလာဲလေၚ်ဏောၚ်၊ ဒှ်တိုန်ဒြဟတ်ဏောၚ်၊ သုၚ်ညိညိမ္ဂးဟွံဒှ်ဘဲဥပါဒ်ပုဟ်သာ်ဝွံညံၚ်ပူဂဵုမအောန်ကဵုပညာတံ ဂွံပတှ်ေဂှ် ဟီုတွံတဴမံၚ်အိုတ်ရ။ နူကၠာဟွံဂွံစပုၚ်၊ ဂွံသုၚ်ထောံအရက်ဍာ်ဂျိညိညမ္ဂး ဆန္ဒမိက်ဂွံစစၞအာဟာရ ၜိုန်ကတဵုဒှ်ကီုလေပ်ကတဵုဗဒှ်ကဵုအန္တရာဲဘဲယဲတံရ။ ပူဂဵုသုၚ်မံၚ်အရက်ဍာ်ဂျိတွဵုတံဂှ် ဆီအရံၚ်ဇကုပြံၚ်သၠာဲအာတုဲ ဓါတ်ကာမှဝ်လေတ်အိဿ်သေတ်(ARBOLIC ACID) ဇတ်သကှ်အာအိုတ်ရ။ ပူဂဵုလံၚ်ဂြိပ် ပူဂဵုပြိုၚ်ဒြဟတ် ပူဂဵုအာတရဴဇမ္ၚောဲ ကောန်ပၞာန်ကောန်သ္ဂံၚ်တံဗွဲတၟေၚ်ဝေၚ်ပဲါတဴအရက်ဍာ်ဂျိအိုတ်ရ။ ကာလဂှ်ဂွံတိုန်လၟောၚ်၊ ဒှ်တိုန်ဒြဟတ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ဗွဲမပြာကတ်ရ။
       အ္စာသဝ်ဝန်တံ ဇွမၞိဟ်ချိုတ်ချိုတ်တအ်ဂှ် နကဵုဝုန်နာနာ ပါ်ကရေက်တုဲ သ္ၚဳမၠာ်စမ်ၜတ်ရံၚ် ပ္ဍဲပူဂဵုမသုၚ်မံၚ်အရက်ဍာ်ဂျိတွဵုတံဂှ် ဆီကေုာံအရက်နှဴရဴလီၜန်မံၚ်ဂှ် ဂွံဆဵု,ဂွံတီကေတ်အိုတ်ရ။ ပူဂဵုမစပုၚ်၊ကွာၚ်၊သတ်ဆုသတ်ဒုန်နာနာတံဂှ် စၞလာဲလေၚ်တုဲ ပြံၚ်သၠာဲအာစိုပ် ဒဒှ်ဆီအိုတ်ရ။ သုၚ်ဖျေံဏာအရက်ဍာ်ဂျိဂှ်မ္ဂး ပၟတ်နကဵုအရံၚ်သာ်ဍာံ ဂဵုသၠံၚ်တိုန်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ပဠက်မဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ် နူပူဂဵုမသုၚ်မံၚ်အရက်ဍာ်ဂျိလၟိုန်တံဂှ် သၟူအမြာဲဍေံ ဟွံတၞဟ်ခြာတဴကဵုသၟူအရက်သုရာရ။ သၟူအမြာဲဇကုပူဂဵုမစမံၚ်ကၠေၚ်သွဟ်အရက်ဍာ်ဂျိတွဵုကီုရ။ အရက်ဍာ်ဂျိ မလုပ်စိုပ်အာအပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုဲမၞိဟ်တံတုဲ ဟိုတ်နူဟွံပြၚ်သၠာဲ ဟွံအာစိုပ်ပွမဒှ်ဆီဂှ်ရ ဂွံမံၚ်သၟူအမြာဲပ္ဍဲခန္ဓကာယပူဂဵုဂှ်ရောၚ်။
   “ ပိုဲမၞိဟ်တံဟွံနိဿဲ ဟွံသုၚ်စဂဥုဲဗၜူဒလူ မပ္တံကဵုအရက်ဍာ်ဂျိ ဘိၚ်တံမ္ဂး ကာလထတ်ယုက်၊ဒြပ်တိုန်ပိုန်ဇၞော်မောဝ် သမာဓိတန်ကြန် ဍိုက်ပေၚ်ကဵုကျာ်သြဳရောၚ်၊ သာ်ဝွံသဝ်ဝန်ဂကူအၚ်္ဂလိက်(၁၀၆၀)နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၁၄-သၞာံဂှ် အပ္ဍဲတိုက်ဥရဝ်ပ(ယူရောပ်)၊ ကတဵုဒှ်ပၞာန်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရောတ်ယှာ၊ဍုၚ်ပြၚ်သေတ်၊ ဍုၚ်အၚ်္ဂလာန်(ဍုၚ်ဗဳလာတ်)တံ၊ ကောန်ပၞာန် ကောန်သ္ဂံၚ်တံ ကၞာတ်  ဆေဝ်ဒဝ်လဝ်ရ။ “ဃောကာလဒှ်မံၚ်ပၞာန်ကီုပၞာန်လ လမ်ဟဲအာတုဲ အပ္ဍဲဗၞတ်ပွိုၚ်(၆)ဂိတုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်အာဲရာလာန် ကၠောန်သွံအရက်ဍာ်ဂျိအခေါၚ်ဟွံမွဲ”သာ်ဝွံ ညးဍုၚ် အာဲရာလာန်ဗၞတ်မွဲကိုဋ်ပြၚ်ၚ် တုပ်စိုတ်တုဲ ပတိတ်ပိုဒ် လိက်လလောၚ်တြး ထပက်စၟတ်တဲတုဲ ပလံၚ်စုတ်လဝ် ပ္ဍဲလိက်ပရိုၚ်လေက်အရ။
     အရက်ဍာ်ဂျိဂှ် ဒှ်အရာဝတ္ထု မကတဵုဗဒှ်ကဵုဒုဟ်နာနာသာ်တုဲ ညးတၠပညာအ္စာလောကတံ တွံထၜးလဝ်ဒုဟ်သုၚ်အရက်သုရာ(၆)သာ် အတိုၚ်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ
 (၁)  ပိုန်ဒြပ်ပွမလေၚ်သုန်ဂြာံအာဒိဌဂတ မတ်ဂှ်မွဲ
 (၂)   ပွမဒှ် သၞသေက်ဇဵုရေၚ်သကအ်ဂှ်မွဲ
 (၃)   ပွမလေပ်ကတဵုဗဒှ်ကဵုသရတြေံ၊သရတၟိဂှ်မွဲ
 (၄)   ပွမဟွံဂပ်ဝ်ကၠောန်သ္ပဂှ် ကၠောန် သ္ပဒးတုဲ ယၟုပရေံ၊ ပရိုၚ်ပရေံဂှ်မွဲ
  (၅)   ဟၟဲကဵုပွမဂွဂလေံ ဂှ်မွဲ 
  (၆)   ဟၟဲကဵုပွမချပ်ဗ္စာစၚ်ခြၚ် နကဵုပညာဂှ်မွဲ
      သာ်ဝွံ ဒုဟ်အရက်သုရာ တိတ်ဒှ်တြဴသာ်ရ။ဂကူဗဳဇ အရက်သုရာဂှ် တိတ်ဒှ်မူစိသာ်ရော သာ်ဝွံယဝ်သၟာန်မ္ဂး (၁)ပုပ္ဖါသဝ(၂)ဖလာသဝ   (၃)မဓွါသဝ (၄)ဂုဠာသဝ (၅)သမ္ဘာရသံယုတ္တ၊ သာ်ဝွံအရက်သာ်ဝွံအရက်သုရာမေယတိတ်ဒှ် မသုန်(၅)သာ်ရ။ ညးမလုတ်ကဵုသုၚ်အရက်သုရာမေရယတံဂှ် လေဝ်ဗၜူကြအ်၊လေပ်ကတဵုဗဒှ်ကဵုအန္တရာဲ ကုဒတုဲဖဵုလောကဳ၊ လောကုတ္တဵု၊မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်မာန် တုဲ ဒုဟ်ဇၞော်လောန် နူကဵုဒုဟ်ပါဏာတိပါတ်ဏီ သာ်ဝွံတွံထ္ၜးလဝ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်သဳလက္ခန်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ အရက်တုပ်သၟဟ်ဍာ်ဂျိ၊ သတ်ဂျိဂှ်ဝေၚ်ပဲါတုဲဗွဲတၟေၚ် အိုတ်ညိဂှ်တၠဳပိုန်ကျာ်တြဲတွံလဝ်ဗွဲမပြာကတ်ရ။
                                ✍ရာမည➲မာံဝါန်ၛာဲ✍