ကလိင်၊ ဂစေံ

ကလိၚ်
	Acridotheres tristis in Kokrebellur, India
အကာဲအရာ မမင်မဲ သဘာဝ
	; Least Concern (IUCN 3.1)
မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ
လောက:	animalia
လပါ်ဂကူ:	Chordata
ဂကောံဂကူ:	Aves
လၟေင်ဂကူ:	Passeriformes
ဇာတ်ဂကူ:	Sturnidae
ဗဳဇဂကူ:	'Acridotheres'
လစှ်ေဂကူ:	''A. tristis''
ယၟုရုက္ခဗေဒ
	Acridotheres tristis; (Linnaeus, 1766)
Subspecies
	Acridotheres tristis melanosternus ; Acridotheres tristis naumanni ; Acridotheres tristis tristis ; Acridotheres tristis tristoides
	Distribution of the common myna. Native distribution in blue, introduced in red.
ယၟုတၞဟ်
	Paradisaea tristis Linnaeus, 1766

ဂစေံကလိၚ် (အၚ်္ဂလိက်: myna / mynah, Burmese; ဆက်ရက်, Thai; นกเอี้ยง) ဝွံ ဒှ်ဂကူဂစေံ မလုပ်လၟိဟ် ဇာတ်ဂကူ သတူနိဒါဲ (Sturnidae) ဗဳဇမကၠုၚ် နူအာရှ မွဲရ၊၊ ဂစေံကလိၚ်ဂှ် ဒှ်ဂကူဂစေံ မမံၚ်ပ္ဍဲဂစးဂြိုပ် ဟွံရုဲစၞမွဲ မမံၚ်နကဵုပယျဵုတိဍာ်ညးကဵုညးမွဲရ၊၊ ပ္ဍဲဍုၚ်ကွာန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံကိတ်ညဳ ဂစေံကလိၚ် မံၚ်လေပ်ကီုရ၊၊

ကဆံၚ်လၟိဟ် ကလိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၀ နူကဵု IUCN Species Survival Commission (ဂကောံ ပံၚ်ကောံ မမၚ်မဲ သဘာဝ - ကမ္မရှေန် သတ်ဂြိုပ် မဂျိုၚ်တန်တဴ) ပ္တိတ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ဒဒှ်ရ ကလိၚ်ဝွံ ဒှ်ဂကူဂစေံ မဒးဂွိၚ်ကဵု ကၠေအ်ကၠက်မွဲတုဲ ပ္ဍဲကဵုဂကူဂစေံဂမၠိုၚ် မရုဲစှ်လဝ် လၟိဟ်ကၠံဂကူဂှ် ဂစေံကလိၚ်ဝွံ ပါလုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲဂကူဂစေံ မဖန်ကဵု ညံၚ်ဂွံဒှ် ဇဳဝမစုၚ်လေၚ် (biodiversity) ပ္ဍဲမတဵုလွဳ ကေုာံ မကဵုဖဵု ကုကောန်မၞိဟ်တအ် မွဲဂကူရ၊၊ ^[၂]

ဗမံက်ထ္ၜး[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဂစေံကလိၚ်ဂှ် ဇကုဍေဟ် ဒှ်အသာ် ခဗိုက် (brown) ပ္ဍဲက္ဍိုပ်လမ္စံက် တုဲ ပ္ဍဲဒၞာဲဂွေၚ်မတ် နွံကဵု အသာ်ဍာ်မိတ်ရ၊၊ သၟူ ကဵု ဇိုၚ်ဍေဟ်လေဝ် ဒှ်အသာ်ဍာ်မိတ်တၟးတၟးကီုရ၊၊ ပ္ဍဲဍုတ် ကဵု သၞေၚ်ဗွဲအပ္ဍဲဂှ် အသာ်ဗု ဍာပ်ဒၟံၚ်ညိရ၊၊ ၝောအ်ကဵုကၟက် ရုပ်တုပ်တုဲ မလေပ်ဆဵုစ နကဵုဆောဖဝက်ရ၊၊ ^[၃]

ရမ္သာၚ် (Vocalization)[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ကလိၚ် ပရမ္သာၚ် ဗီုပြၚ်နာနာသာ် မပ္တံ အေက်အေက်၊ ဝေက်ဝေက်၊ တေက်၊ ယျောပ်ယျောပ်၊ ဝေက်အောတ်၊ ဂရက်ဂရက်၊ စေပ်စေပ် ဂွံရ၊၊ ကလိၚ်တအ် မလေပ်ကရေဲရမ္သာၚ်ထတ်တ် ကာလ မကဵုသတိ ကုပွံၚ်ဇကု၊ ဗီုကဵုအန္တရာဲမကၠုၚ်စိုပ်၊ ကာလ မပဝ်တိတ် နူမွဲမွဲဒၞာဲလေဝ် ကဵုရမ္သာၚ် ကရေဲတိုန်ကီုရ၊၊ ^[၄] ဟိုတ်နူရမ္သာၚ်ဍေဟ်တအ်ခိုဟ်တုဲ မၞိဟ်မလွဳဂြိုၚ်လဝ် ပ္ဍဲသ္ၚိလေဝ် နွံကီုရ၊၊ ကၠာကလိၚ် ဟွံဂွံတိက်မ္ဂး မလေပ်ကရေဲတိုန် ရမ္သာၚ်ထတ်တ် ညဳညဳရ၊၊ ^[၅]ဟိုတ်နူကလိၚ် မဗြုရမ္သာၚ်နာနာဂွံ ဗွဲမထတ်တုဲ ကာလမၞိဟ်တအ် ဟီုအရေဝ်ထတ် ညးမွဲပါၚ် အဲမွဲပါၚ်မ္ဂး ညာန်ဒၟံၚ်မ္ဂး ညးမလေပ်ဟီုစ အေဟ် ညာတ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကလိၚ် စသတ်ဇြဲ ရ၊၊

ထၜောမ်ကလၚ် (Morphometry)[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဇမၠိၚ်ဇကု ကလိၚ်ဂှ် နွံၜိုတ် ၂၃ cm (9.1 in) ရ၊၊

ဗွဲသၟဟ်မ္ဂး ကလိင်ကၟက် နွံလျိုင် 109.8g ကလိင်ၝောအ် နွံ 120-138g ဇမၠိင်သၞေင် ကလိင်ကၟက် နွံ 138-153mm ကလိင်ၝောအ် နွံ138-147mm သၟူ ကလိင်ကၟက် နွံ 25-30mm ကလိင်ၝောအ် နွံ 25-28mm ဇိုင် (ဒဳဟွံပါ) ကလိင်ကၟက် နွံ 34-42mm ကလိင်ၝောအ် နွံ 35-41mm ဗတ ကလိင်ကၟက် နွံ 81-95mm ကလိင်ၝောအ် နွံ 79-96mm

ဂမ္စာဲ ကေုာံ ဒတန် (Distribution and habitat)[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ကလိၚ်ဝွံ ဒှ်ဂကူတမ်မူလ ကၠုၚ်နူရးအာရှ မဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲဒေသ ဍုၚ်အဳရာန်၊ အိန္ဒိယ၊ နဳပဝ်၊ ဘူတာန်၊ ဗၚ်္ဂလာဒေတ်၊ သဳရိလၚ်္ကာ၊ အဖဂါန်နေတ်သတာန်၊ အုဇဗေက်ကိတ်သတာန်၊ တဇိကိသတာန်၊ တူခမာန်နိသတာန်၊ ဍုၚ်ဗၟာ/မန်၊ မလေရှာ၊ သၚ်္ကာပူ၊ သေံ၊ ဒေသအေန်ဒဝ်ဆာၚ်နာ၊ ကြုက်တအ်ရ၊၊

ပ္ဍဲကရေက်ဂၠးတိဒၞာဲတၞဟ် မပ္တံ ကနေဒါ၊ အဝ်သတေလျာ၊ အေဿရေ၊ နယူဇြဳလာန်၊ နယူကလေဒဝ်နဳရှာ၊ အမေရိကာန်၊ အဖရိကသၠုၚ်ကျာတအ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ကီုရ၊၊

ကလိၚ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဂွံဆဵု ပ္ဍဲစလးဂြိုပ်၊ တိဗ္ၚ၊ ကေုာံ ပ္ဍဲအကြာကွာန်ရ၊၊ ကလိၚ်ဂှ် မံၚ်တန်တဴ ပ္ဍဲဍုၚ်ဇၞော် ကေုာံ ကွာန်တအ် လေပ်ကီုရ၊၊ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေန်ပါရာ၊ အဝ်သတေလျာ ပ္ဍဲအကြာသၞာံ ၁၉၆၈ ကဵု ၁၉၇၁ ဂှ် ဗလးစုတ် ကလိၚ် ၁၁၀၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၉၁ လၟိဟ်ခတီု ကလိၚ် ပ္ဍဲမွဲကဳလဝ်မဳတာပန်ကၠၚ်ဂှ် ဗွဲသၟဟ် နွံ ကလိၚ် ၁၅ ၊၊ ဂတဂှ် ပိသၞာံပၠန် ကလေၚ်လ္ၚတ် ပ္ဍဲဒၞာဲတုပ်ပ်ပၠန်ဂှ် ပ္ဍဲမွဲကဳလဝ်မဳတာပန်ကၠၚ် ဗွဲသၟဟ် ဒှ်အာ ကလိၚ် ၇၅၊၊^[၆]

စရိုတ် (Behaviour)[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဖျေဟ်ခၟာဲ Breeding ကလိၚ်ဂှ် ဒှ်ဂစေံ မမံၚ်ကဵု ဆောပွံၚ် မွဲအာယုက်ရ၊၊ ဍေဟ်တအ် ဖျေဟ်ခၟာဲ ပ္ဍဲမွဲမွဲသၞာံ မဂၠိုၚ်ကဵုအလန်ရ၊၊ မွဲဒေသကဵုမွဲဒေသ ဟွံတုပ်ရေၚ်သကအ်ရ၊၊ ဍေဟ်တအ် ဒက်ခပေါဲ ပ္ဍဲဂွိုၚ်ဆု၊ ပထောၚ်ဆု ကေုာံ ပ္ဍဲဗဒၚ်တအ်ရ၊၊ ပ္ဍဲဒဵုဟိမလာယာ (ဟိမဝန္တ)မ္ဂး ဍေဟ်တအ် ဖျေဟ်ခၟာဲ နူဗလးမုက်ၜဳ ၜိုတ် ၃၀၀၀ မဳတာရ၊၊ ^[၇]

ပ္ဍဲမွဲမွဲဂွိုၚ်/ခပေါဲမ္ဂး ဗွဲဓမ္မတာ နွံစ ခၟာဲ အကြာ ၄-၆ မ၊၊ အဝဲခၟာဲ ဗွဲသၟဟ်မ္ဂး နွံ 30.8 x 21.99 mm၊၊ အခိၚ်မလဒပ်ဂှ် နွံအကြာ ၁၈ တ္ၚဲ ကဵု ၁၈ တ္ၚဲ၊ ခၟာဲဍတ်တုဲ လလအ် သောဲသၞေၚ်ဂွံပေၚ်ဂှ် ဒး ၂၂ တ္ၚဲ ၂၄ တ္ၚဲ၊၊ ခပေါဲဍေဟ်ဂှ် မလေပ်ဒက်ကဵု ကၞာၚ်ဆု၊ ရိုဟ်ဆု၊ ဇုက် ကေုာံ ခမိက်ဂမၠိုၚ်ရ၊၊

စၞ (Diet)[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ကလိၚ်ဂှ် ဒှ်ဂစေံ မဟွံရုဲစၞ မွဲဂကူရ၊၊ ဍေဟ်စ စၟစၟောန်၊ က၊ ၚဴ၊ မဆု မဒုန်၊ သြောအ်၊ သတ်ဆု၊ စၞမၞိဟ်စတအ်လေဝ် စကီုရ၊၊ ဍေဟ်တအ် ဗက်ဂြးစစၟစၟောန် အကြာချောဲကီုရ၊၊

နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

↑ Acridotheres tristis. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012).
↑ Lowe S., Browne M., Boudjelas S. and de Poorter M. (2000, updated 2004). The Invasive Species Specialist Group (ISSG), a specialist group of the Species Survival Commission (SSC) of the World Conservation Union (IUCN), Auckland.
↑ Rasmussen, PC & JC Anderton (2005). Birds of South Asia: The Ripley Guide. Vol 2. Smithsonian Institution & Lynx Edicions. p. 584.
↑ Griffin, Andrea S. (2008). "Social learning in Indian mynahs, Acridotheres tristis: the role of distress calls". Animal Behaviour. 75 (1): 79–89.
↑ Mahabal, Anil; Vaidya, V.G. (1989) Proceedings of Indian Academy of Sciences (Animal Science). Indian Academy of Sciences, Bangalore. 98 (3): 199–209.
↑
↑ Ali, Salim; Ripley, S. Dillon (2001). Handbook of the Birds of India and Pakistan, Volume 5 (2 (paperback) ed.). India: Oxford University Press. p. 278.

[1] Acridotheres tristis. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012).

[2] Lowe S., Browne M., Boudjelas S. and de Poorter M. (2000, updated 2004). The Invasive Species Specialist Group (ISSG), a specialist group of the Species Survival Commission (SSC) of the World Conservation Union (IUCN), Auckland.

[3] Rasmussen, PC & JC Anderton (2005). Birds of South Asia: The Ripley Guide. Vol 2. Smithsonian Institution & Lynx Edicions. p. 584.

[4] Griffin, Andrea S. (2008). "Social learning in Indian mynahs, Acridotheres tristis: the role of distress calls". Animal Behaviour. 75 (1): 79–89.

[5] Mahabal, Anil; Vaidya, V.G. (1989) Proceedings of Indian Academy of Sciences (Animal Science). Indian Academy of Sciences, Bangalore. 98 (3): 199–209.

[6] ↑

[7] Ali, Salim; Ripley, S. Dillon (2001). Handbook of the Birds of India and Pakistan, Volume 5 (2 (paperback) ed.). India: Oxford University Press. p. 278.

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]

[၆]

[၇]