သောဘိတ၊ ကဝိ

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ
(ကလေၚ်ထ္ၜး နူ ကဝိသောဘိတ)

ကဝိသောဘိတ မဒှ်ခမဳမွဲဇကု ဇုဇညးဂှ် ဒှ်မၞိဟ် ဇာတိ ဍုင်ဇြာ တုဲ ညးကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဍုင်သေံရ။ ဇုဇညးတအ် ဒဴလုပ်အာ ဍုင်သေံ ပ္ဍဲအခိင်ပၞာန်မန်ကဵုဗၟာ ဒှ်မာန်ရ။ မိက်ဂွံကလေင်ဆဵု ဌာန်ဇာတိဇုဇဇကု မိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ကျာ်မန်ဂမၠိုင်တုဲ ဂကောံခမဳ ဒစိတ်ဇကု မွဲဟာန်ကေုာံညးဂှ် မုဒှ်ဒှ် က္ညကၠုင် ဍုင်မန်တုဲ စိုပ်ကွာန်ဇြာ (ကွာန်ကၟာဝက်)ရ။ ဗွဲကြဴခမဳ ထပှ်ဇကုဂှ် ကလေင်စဴအာ ဍုင်သေံတုဲ ညးကဵု မိတ်သဟာဲညးမွဲဇကု သှ်ေပ္ဍဲဍုင်မန်တုဲ အာမံင် ပ္ဍဲဍုင်မုဟ်ဍုင်ရ။ ဗွဲကြဴဒါယကာမွဲ သြိုင်ဘာမွဲမ ဆမ္ၚးဍုင်ညိတုဲ ကဵုဒါန်ကုညးတအ်ရ။ တၞဟ်နမိက်ဂွံရော်ဂုန်ဒါယကာဂှ်ကီု သီုကဵုပရူဂှ် ဂွံပြာကတ်အာ ပ္ဍဲရးဟံင်သာတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၂၅၂ ဂှ် ပုံသေံတြေံမွဲ မကော်ဂး ဇိဝှစက္ကဂှ် ညးကၠာဲခၞံဗီုမန်ရ။ လိက်ဝွံဒှ်ပုံ ပရူဍုင်ကမ္ဗောဒိယာ (ကမ္ဗောဒိယာဂှ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဍုင်ထဝ်/သုဝဏ္ဏဘုမ္မိ)ရ။

ဘာသေံ (ရှမ်းကျောင်း)[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဘာသေံ (ရှမ်းကျောင်း) ပ္ဍဲမုဟ်ဍုင်ဂှ် ဒှ်ဘာညးမပတန်လဝ် ဒှ်မာန်ရ။ ဘာဂှ် အခိင်ဂှ် မၞိဟ်မဟီုအရေဝ်မန် အောန်ကွေဟ်ဟ်ရ။

သီ မၞုံ ပ္ဍဲဘာသေံ (ရှမ်းကျောင်း) ဂှ် ညးချူလဝ်လိက် နကဵုဘာသာမန် ညံင်ကဵု အခိုက်လိက်မန်ဍုင်သေံရ၊၊ အတိုင်ဗီုဏအ်ရ


ဘာသေံ ဍုင်မုဟ်ဍုင် မဒှ်ဘာခမဳမန် နူဍုင်သေံ မပတန်လဝ်
လိက်မချူလဝ် ပ္ဍဲဗဒင်သီ ဘာသေံ ဍုင်မုဟ်ဍုင်
လိက်မချူလဝ် ပ္ဍဲဗဒင်သီ ဘာသေံ ဍုင်မုဟ်ဍုင်

သေမှာ
ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာတ် ၁၂၅၅
ဂှ် ဂွံတိဂအာင်သီ ဘာမုဟ်
ဍုင်တြေံ ဇမၠိင် ၁၀ မင်လံ၊
လၞင် ၉ မင်လံ၊ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာတ်
ဂှ်၊ ဂိတုဓ္ဂိန် မွဲစွေက် တ္ၚဲ ၅ ပျှံဂျှး (ပယာံဂယး)
ဂွံတိုပ်လဝ် တိုင်တက်ခဳတုဲရ၊
ပ္ဍဲကဵု သက္ကရာတ် ၁၂၈၃ ဂိတုဇှ်ေ
၁၂ စွေက် တ္ၚဲ ၇၊ ဖ္ဍောတ်မ္ၚဵု
၁၃ စွေက် တ္ၚဲသ္ၚိသဝ် စြိုဟ်ဍာ်
ပ္တီလဝ် ဒွေဝတဴ ဗဴတိသုန္ဓရဳ
တုဲရ၊

လိက်ဇိဝှစက္က[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

(…) ယဝ်ရဒးစိုတ်ဂၠိုင် ထိုင်သးဟောဒြာ၊ ဟွံဒးစိုတ်ကွေံ ဍေံစောဒနာ၊ တုပ်သၟဟ်အနဳ ဂမဳဂှ်ကၠာ၊ ဂွံကဵုအဲပၠန် ဆန္ဒလင်ကာ၊ ခိုဟ်နူကၠဵုညိ ဍေံဗျိလက်ဖါ၊ မင်ဗၠာဲတုပ်ပ္ညုင် ညးဍုန်ကွာန်ကၠာ၊ အဲဂမှဳညိ သောဘိတမာ၊ ဓိပ္ပတိပ္ညုင် ဍုင်သေံဒွါရာ၊ ဟိုတ်ဓါတုကၞာတ် ဓါတ်သမ္ဗုဒ္ဓာ၊ ပ္ၚောံတိတ်ကွေံ ဖျေံလဝ်စိတ္တာ၊ ဗတ်ဒဵုသ္ကန်ပၠိုတ် ချိုတ်ဒေါဝ်ဂြိုပ်ဝါ၊ ပူဇဴလအိတ် အဒိထာဏာ၊ ဟိုတ်ကုသဵုပြီု ရီုဗင်သ္ဍံင်သွာ၊ ဟွံချိုတ်ဟိုတ်ဒျိုင် ကၠုင်စိုပ်ကွာန်ဇြာ၊ ဒှ်ဓိပ္ပတိ မိကဵုမၜါ၊ ပံင်ဂမဳဟေင် နဝသေင်ဟာ၊ ကၠေင်စဴရော သှ်ေဒၟံင်ညးၜါ၊ ပဒတဴပ္ကာန် မုဟ်ဍုင်ထာန်ဖျာ၊ ညးမပ္ကင်ရင် ဘိက္ခုသင်ဇာ၊ ဒှ်မွဲဒတောဝ် တၞောဝ်မိမၜါ၊ ဒၟံင်ဍုင်သေံကီု သီုကွးအ္စာ၊ မွဲဂကောံဂှ် ဂမဳဒှ်ၜါ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပဒှ်သာ်လွာ၊ ဒကာဘာၚုင် စိုတ်ဇြုင်သဒ္ဓါ၊ ဗဒှ်ကုတ္တဳမွဲ ဟသ္ၚောဲနူဘာ၊ နိမန်ဖျေံအဵု ဗ္ဂန်ကဵုနာနာ၊ ဒၟံင်မွဲပ္ဍဲစိုတ် ဗ္စာသၟိက်ဂွံဒှ် ဖဵုပ္ဍဲကဵုဒကာ၊ တိတ်ဗဒှ်ပိုတ်ဗျန် ဆန္ဒလင်္ကာ၊ ဒှ်ဒၟံင်ပုံတြေံ သေံသ္ပပြာထာ၊ ကၠာဲကၠောံပၠန် ဗဒှ်လိက်မန်ကၠာ၊ သွက်ဘိက္ခုပ္ညဳ သီုကပ္ပဳယျာ၊ သီုဗဴမိန်ကၞာတ် လမာတ်ပ္ဍဲဘာ၊ ဝုတ်ဗၠာဲတံသွိင် မိင်ဂွံဗ္စာ၊ ဍုင်သေံဍုင်မန် ဗ္ဂန်သီုဍုင်ၜါ၊ ဟွံမွဲသက်က် ကၠက်လင်ဂတာ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ် ဆန်ဗဒှ်လင်ကာ၊ သွက်ဂွံစိ ရးတိဟံင်သာ၊ ပိုဲတိတ်ဆန်ဗဒှ် ဗှ်ဒးဗှ်အာ၊ လ္ပဗျိပၠုတ်လုတ်တလဏာ၊ ပဏာမဗျန် ၃၂၊ တိတ်ဗဒှ်ပိုန်ဂ္ညိ လၟေင်ကြိယာ၊ လီုလာ်စာ်ထောင် နွံဒၟံင်ဂၠိုင်ဝါ၊ ပထိုင်သးညိ ပဗျိလက်ဖါ၊ ညံင်နွံပိုန်သွံ အစွောံဘောဂါ၊ မင်ဍိက်လဟီု သီုကွိၜါ၊ ပြာထာဒယှ် ညးဒှ်အ္စာ၊ ပဏာမစိ ဟၟဲမြိပါ၊ တံကဵုကၞတ် လယတ်ညဳသာ၊ သ္ဇက်ဗျိရောဟွံမွဲ ပ္ဍဲကွိၜါ၊ ပိုဲတိတ်ဆန် ဗဒှ်လ္မုဟ်ဝွံမာ၊ ပိုဲတိတ်ပ္ကောံ ကဵုညးဟေင်ဟွံသေင်ဒကာ၊ တရးညာန်ဂွိုင်သ္ဇိုင်သ္ဂောံဒှ်သာ၊ ကၞံလီုပ္ညုင် ဘိက်စာင်ဒုင်ကာ၊ ခဏိက်ဇိုင်ကွေံတမၠာ၊ ချူဒးဗှ်ဒး လုတ်ဒးသ္ဇိုင်သာ၊ ညာတ်ဇနဲရ တၠဳအ္စာ၊ ဟိုတ်ဂှ်တိတ်ဆန် လိက်ဇၟန်ဒွာ၊ သွက်ဗျိဗျာပ်ရော ကလောတေင်သာ၊ ယာံလုတ်အာသၟတ် ချတ်စုတ်ပညှာ၊ ဂၠိုင်အာမ္ဂး မၞးတံင်ပတိတ်ဏာ၊ ညံင်ဂွံခိုဟ်ကျဝ် ညံင်ဂွံဂေါဝ်အာ၊ ဗိုင်ဗ္စိုပ်သွံ ပိုတ်သ္ဂောံညဳသာ၊ မူဟိုတ်တုန်ရော ယဝ်စောဒၞာ၊ ဟိုတ်နူမဗျုမစ္စုဇရာ၊ ပိုတ်ကၠာချပ်တဴ စိုတ်ကြဴဝိုတ်အာ၊ ဟိုတ်ဂှ်ဒမၠိ ပဗျိလက်ဖာ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ကၞာတ်ဗာဇ္ဇနာ၊ လ္ၚီၜါကၠံပၠန်၅၂ (၁၂၅၂) ပါဆံင်စုတ်အဴ ဏှဴကေုာံၜါ ပ္ဍဲဂိတုရအသလ္လကၠာ၊ စွေက် ၁၄ ဗျိင်သင်ထိင်သိသာ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲသိုက်ပၠန် ဆန်ဗဒှ်လင်္ကာ၊ သွက်ပူဂဵုရ ဂတဝွံမှာ၊ သ္ဂောံရင်သ္ဂောံဒှ် ဗဒှ်အက္ခရာ၊ နွံဍုင်ဇၞော်မွဲ ပ္ဍ္ၚဲိကုမ္မာ၊ ကမ္ဗောဇရ နာမပြာထာ၊ သၟိင်ဇၞော်မပိုင်ဒလဝ် က္ဍိုင်သေတာ၊ သာမန္တသၟတ် နာမခုတ်ကၠာ၊ ဂၞကျာ်ဇၞော်ဂ္ညိ မူဏိစိတ္တာ၊ (…)