နာဲကောရတ်
| နာဲကောရတ် သၟာတဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် | |
|---|---|
 | |
| သၠးဂၠံဂဝ် |
မောင်ခင်းမောင် ဂျောန် ၁၆၊ ၁၉၅၂ ကွာန်ကအ်ဍောတ် |
| ဂကူ |
 Monမန် |
| ကောန်ဍုင် |
 Myanmarကောန်ဍုင်ဗၟာ |
| ဂကောံ | သမဂ္ဂသၟာကမၠောန်ရာမည (၂၀၀၉-၂၀၂၁) |
| ဗော် | ဗော်ဍုင်မန်တၟိ (ဒေါအ်ဇူ) |
| ချဳဓရာင် |
|
| အိန်ထံင် | မိကှ်ေသြန် (မိဃေန်တဳ) |
| ကောန်ဇာတ် |
|
| အံက် |
|
| လာပ် |
|
နာဲကောရတ် သၟာပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် ပ္ဍဲဗော်ဍုင်မန်တၟိ လုကဴပွိုင် ၃၅ သၞာံ၊ ပ္ဍဲမွဲဒမြိပ် ဘဝသၟာတဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်ဂှ် ဗတိုက်ကၠုင်ကဵု ဒပ်ကရေင်ကေအေန်ယူ ညးမကၠုင်ပသၞ ကုဂကူမန်ဂှ်လေဝ် ဂၠိုင်ကဵု အလန်၊ ဗတိုက်ကၠုင်ကဵု သၞဒပ်ဗၟာလေဝ် မဂၠိုင်ကဵုအလန်တုဲ၊ တာလျိုင်အစာဘာပၞာန်တအ်လေဝ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင် သၞာံဗွဲမလအ်တုဲ ညံင်ဒပ်ပၞာန်မန် ဂွံခိုဟ်တိုန်ဂှ် ဂစာန်ကၠုင် နကဵုနဲကဲနာနာသာ်ကီုရ။ ကြဴနူ မယိုက်ဂၠေင်တာလျိုင် ပွိုင် ၃၅ သၞာံတုဲ ရန်တၟအ်ကဵု ညးသၟဝ်ဇကု ဂွံဆက်အာဒၞာဲဇကုတုဲ သၞာံ ၂၀၀၈ ဂှ် ကေတ်ပေန်ဇြေန် ဒေါအ်ဇူ နူတာလျိုင်ရ။ ဒေါအ်ဇူ နူဘဝပၠန်ဂတးတုဲ ကၠောန်သွက်ဖိုလ် သၟာကမၠောန် ပ္ဍဲဍုင်သေံ၊ ဍုင်မန်တုဲ စတမ်နူ သၞာံ ၂၀၂၁ အခိင် ကမ္မတဳ မပစၞး စၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုင် ဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူ မဒှ်အလဵုအသဳပကာန် ကုအလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် လုပ်ယိုက်ဂၠေင် နဒဒှ် ဒုဝန်ဇၞော်ပရေင်စဵုဒၞာရ။
ဘဝသၟတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]နာဲကောရတ် (ယၟု နူဍောတ်တ် မာံခင်းမောင်) ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၂ ဂိတုဂျောန် ၁၆ တ္ၚဲစန် ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ဍောတ်၊ ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်။ မိမညးဂှ် ဒှ်နာဲမိုင်သိင်၊ မိပု။ ပၞောဝ်ကဵုကောဒေအ်ဂမၠိုင်ဂှ် ညးဒှ် ကောဇၞော်အိုတ်။ စိုပ်အာယုက် (၅) သၞာံဂှ် စမံင် ဘာမန် ပ္ဍဲကွာန်တုဲ စိုပ်အာယုက် (၇) သၞာံ မံင်ဘာ အလဵုအသဳ ဘာတန်မူလ ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ဍောတ်ဂှ်ရ။ စိုပ်အာယုက် (၉) သၞာံ ပြံင်တိုန် ဍုင်မုဟ်ဍုင် မံင်ဘာအလဵုအသဳ ဘာတန်မူလ အရာပ်ပလိုတ်၊ ပ္ဍဲဘာဂှ် မံင်လဝ် တန်ဒုတိယ စဵုကဵု တန်စတုတ္ထ။ စိုပ်အာယုက် (၁၂) ပြံင်တိုန် ဍုင်မတ်မလီု မံင်ဘာ လၟိဟ် (၉) ယၟုဘာ ဗုဒ္ဓဘာသာ စဵုကဵု (၉) တန်။ စိုပ်အာယုက် (၁၇) ပြံင်တိုန် ဍုင်လ္ဂုင် မံင်ဘာလၟိဟ် (၂) အရာပ်တာမွဲ တန်ဒဿမ ပ္ဍဲသၞာံပညာ ၁၉၇၀/၇၁ ဂှ်ရ။ တန်ဒဿမဂှ် ဆက်မံင် မွဲသၞာံပၠန် ပ္ဍဲဘာတန်သမၠုင်လၟိဟ် (၄) အရာပ်ဥက္ကလာပသၟဝ်ကျာတုဲ သွဟ်လိက်တုဲဒှ်အာရ။ သၞာံဂှ် ပရေင်ဍုင်ကွာန်ရုသံင် မဒှ်အခိင်သၟတ်တအ် လုပ်ပေါဲဗတိုက် သွက်ဂွံဗတိုက်သရိုဟ် တၠအဝဵုပၞာန်တုဲ စၞးမဆက်တိုန်တက္ကသိုလ်ဂှ် စိုပ်အာတိပၠန်ဂတး ဇရေင်ဗော်ဍုင်မန်တၟိရ။[၁]
အကာဲအရာ ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဗွဲခမၞန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၆၂ ဂိတုမာတ် ၂ ဂှ် ဒပ်ပၞာန်နေဝင်း သီကေတ်အဝဵုဍုင် နူအလဵုအသဳ ဦးနု မဒှ်အလဵုအသဳညးဍုင်ကွာန် မရုဲစှ်ပတိုန်လဝ် နကဵုမာဲတုဲ ဒက်ပ္တန် ကံင်သဳအပြံင်အလှာဲကၟိန်ဍုင် (ပြည်ထောင်စုတော်လှန်ရေးကောင်စီအဖွဲ့/ Union Revolutionary Council – URC)ရ။[၂] ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ က္ဍိုပ်သကိုပ်မန်ကီု သီုကဵု က္ဍိုပ်သကိုပ် သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် ဗွဲမဂၠိုင် သီုကဵုသကိုပ်ဝန်ဇၞော် ဦးနုဂှ် ညးထိင်ကြိုင်လဝ်ရ။ စိုပ်သၞာံ ၁၉၆၆ အံက်တဝ်ဗါ ၂၇ ဂှ် ဦးနု ဂွံဗၠးတိတ်ကၠုင်ရ။ သၞာံ ၁၉၆၉ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ဂှ် နကဵု ဦးနု ချူပတိုန်လိက်ဒုင်စဳရေင်မွဲတၞး၊ ပ္ဍဲလိက်ဒုင်စဳရေင်ဂှ် အာတ်မိက်လဝ် ညံင်ဂဥုပ်ဗိုလ်နေဝင်း ဂွံကလေင်ပအပ်အဝဵု၊ တုဲပၠန် ပါလဳမာန် မပလီုလဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၆၂ အခိင်မသီအဝဵုတေအ် ညံင်ဂွံ ကလေင်ပံက်ကဵုပၠန်။ နကဵု ဂဥုပ်ဗိုလ်နေဝင်းဂှ် ညးတအ် ခပတိုန်ကဵု ကဆံင်သမ္မတရောင်ဂှ် ပ္ဍဲလိက်ဒုင်စဳဂှ် ကဵုလဝ် ကသပ်ရ။ ဆဂး နကဵု ဂဥုပ်ဗိုလ်နေဝင်း ဟွံဒုင်တဲ။ ဗွဲကြဴညိ နကဵု ဦးနု ဟီု ညးပရေင်ထတ်ယုက် ဟွံခိုဟ်၊ တုဲ ညးမိက်ဂွံ အာလ္ၚောဝ်ကျာ် ပ္ဍဲဍုင်အိန္ဒိယတုဲ တိတ်အာ အိန္ဒိယရ။ ဦးနု သီုဟွံကလေင်စဴ ဍုင် စၞးဂှ် တိတ်အာ ဍုင်လာန်ဒါန်ရ။ နကဵု နေဝင်းဂှ် ညးဟီု ညးရန်တၟအ်ကဵု ဂုဏ်ဖိုလ်သၟာကမၠောန် သၟာဗ္ၚတုဲ ညးဒးဆက်ထိင်အာအဝဵုဍုင်၊ နကဵု ဦးနုဂှ် ညးဟီု ဒဒှ်ရ ညးဟေင် ဒှ် သကိုပ်ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုင်ဗၟာ မလုပ်သၞောဝ်မွဲရ။ မြဴသာ်ဝွံ ညးဟီု ပ္ဍဲအခိင်ပသောင်ပရိုင် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၆၉ အဝ်ဂေတ် ၂၇ ဂှ်ရ။ ဗွဲကြဴညိ၊ နကဵု ဦးနု ဒက်ပ္တန် ဗော်ပါလဳမာန်ဒဳမဝ်ကရေသဳ တုဲ ဒက်ပ္တန် ဒပ်ပၞာန် သွက်ဂွံ ဗတိုက်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်နေဝင်းရ။
ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ညးသၟတ်ဂကူဗၟာတအ် ဗွဲမဂၠိုင် တိတ်ကၠုင်ဂြိုပ် လုပ်ပံင်တောဲ ကုဒပ်ပၞာန်ဦးနု။ နကဵု ဒပ်ပၞာန်ဦးနုတအ်ဂှ် ပံင်ကဵု ဒပ်ကောန်ဍုင်အရင်တအ်တုဲ ဗတိုက်သရိုဟ်ထောအ် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ရောင်ဂးရ။ လပါ် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်လေဝ် နကဵု ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် အတိုင် ဦးနု မကဵုလဝ် ဂတိပါင် ပစၟတ်သမ္တီကဵု တွဵုရးဍုင်မန်ရောင်တုဲ ပအပ်ထောအ်လွဟ်၊ လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲရ။ ၜိုန်ရပံက်လဝ် ကမ္မရှေန် ဗမံက်ပတိုန် တွဵုရးဍုင်မန်ကီုလေဝ် ကမၠောန်ဗၟံက်ပ္တိုန် စၟတ်သမ္တီ တွဵုရးဍုင်မန်ဂှ် ဒေါအ်ညိင်ဒၟံင်ရ။ ဂကူဗၟာ မနွံပ္ဍဲဒေသတအ်ဂှ်လေဝ် ဟွံဒုင်တဲ သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ တွဵုရးဍုင်မန်ကီုတုဲ ကဵုဒြဟတ်ဒမြိုဟ် ညံင်ဂွံကေတ်ဆန္ဒညးဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲဒေသတအ်ရ။ သၟတ်မန်တအ်လေဝ် တွဵုရးဍုင်မန် အာတ်ကေတ်ဟွံဂွံ၊ ဒးဗတိုက်ကေတ်ရောင် ဂးတုဲ တိတ်ကၠုင် တိပၠန်ဂတး ဗွဲမဂၠိုင်ကီုရ။ ညံင်ရဴ သၟတ်တၞဟ်တအ်ကီု မောင်ခင်းမောင် (နာဲကောရတ်) သီုဟွံဂွံဆက်တိုန် တက္ကသိုလ်၊ အာယုက် ၂၀ဂှ် တိတ်ကၠုင် တိပၠန်ဂတး သွက်ဂွံဗတိုက်သရိုဟ် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ကေုာံ အခေါင်အရာကောန်ဂကူမန်ရ။
ဘဝသၟာတဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် အလန်ပထမ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]မာံခင်းမောင် အံင်စှ်တန်တုဲ သွက်ဂွံအခေါင်အရာဂကူမန် သွက်မန် ကလိဂွံဍုင်ဂးတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၇၂ ဂိတုမေ (၂၄) ဂှ် စိုပ်ကၠုင် ဇရေင်ဗော်ဍုင်မန်တၟိရ။ ယၟုဇကု မဒှ်ဒၟံင် ယၟုဘာသာဗၟာဂှ် သၠာဲထောအ် နကဵုယၟုမန် နာဲကောရတ်။ နာဲကောရတ် တိုန်ဘာ ပရေင်ဍုင်ကွာန် လၟိဟ် (၂) ပ္ဍဲ ဗဒိုပ်ဝါရေဝ်ရောဝ်။ ဘာပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဆက်တိုန် ဘာပၞာန်သဇိုင် လၟိဟ် (၄)။ ဘာပၞာန်စှ်ေတုဲ ကလိဂွံတာလျိုင် နဒဒှ် အစာဘာပၞာန် တန်သဇိုင်ရ။[၁]
သၞာံ ၁၉၇၃ ဂိတုအံက်တဝ်ဗါဂှ် ညးအုပ်ကာခရိုင် နာဲအိုင်တေန် စှ်ေမုက််ပၞာန်နေဝ်ရေဝ်သၟဝ်ကျာတုဲ ဗက်စှ်ေအာညး နဒဒှ် ကောန်ရုင်မွဲတၠရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ပေါဲဗတိုက်ကဵုသၞ ကတဵုဒှ်ဂၠိုင်ဒၟံင်တုဲ ညးတာလျိုင် ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ဂှ်လေဝ် ပြဟ်လလုဲအာ တၟာဂလိုင်ကီုရ။ တၞဟ်နဂွံထပ်စၞး ညးတာလျိုင် မပြဟ်လလုဲအာတအ်တုဲ နာဲကောရတ် မဂွံဒုင် ခပတိုန် နဒဒှ် ကမ္မတဳပွိုင်ဍုင် (ယာယဳ)တုဲ ဒးကေတ်တာလျိုင် ဒေသဖာလိန် မွဲလစုတ်။ တုဲ ကလေင်စိုပ်ကၠုင် ရေဝ်သၟဝ်ကျာပၠန်။[၁]
သၞာံ ၁၉၇၄ သွက်ဂွံသမၠဲပတိုန် ဗွိုင်အုပ်ဓုပ်ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ပ္ဍဲဒေသရေဝ်သၠုင်ကျာတုဲ နာဲကောရတ် မွဲစွံ ကုဥက္ကဋ္ဌ နာဲဆာန်ဂကူဂှ် ပြံင်အာ လပါ်ရေဝ်သၠုင်ကျာရ။[၁] နကဵု ဒပ်မန် ပံက်ဒပ်ပၞာန်တၟိ၊ ဗတောန်ကဵု ကွတ်ပၞာန် ကုကောန်မန်တအ် ပ္ဍဲကွာန်ခေါဇာ [၃] တုဲ ဒေသဂှ် နူကဵု မဒှ်လဝ် သၟဝ်ပရေင်အုပ်ဓုပ် ကရေင်ကေအေန်ယူဂှ် ကလေင်စိုပ်ကၠုင် သၟဝ်အုပ်ဓုပ်မန်ဇကုပၠန်။ ကာလဖျေဟ် ပရေင်အုပ်ဓုပ်ပွိုင်ဍုင်ဂှ် နာဲကောရတ် ဒးတာလျိုင် သွာင်အုပ်ဓုပ် ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်သၠုင်ကျာ ကရောံ ဥက္ကဋ္ဌ နာဲလွဳမန်၊ ညးအုပ်ကာ နာဲဟံသာ တအ်ရ။[၁] ပ္ဍဲအခိင်ဂှ်ရ နကဵု ညးတာလျိုင် လပါ်အကံက်အခေါန်ဂှ် နာဲကောရတ် ဒးဗက် အခေါန်ကၠအ်။ စိုပ်ကၠအ်ဣဇုမွဲ ပ္ဍဲကွာန်တၟိတဴတက်ဂှ် နကဵုသၞောဝ်ဗော်မ္ဂး ကၠအ်ဣဇုဂှ် ဒးပၠုပ်အခေါင် ပန်ဒကေဝ်။ ဆဂး ဣဇုဂှ် ညးကဵုဟွံမာန် ညးဒဂုတ် ညးကဵု ၜါဒကေဝ်ကပါ်။ မွဲလပါ်ဂှ်လေဝ် သၞောဝ်ဗော်လေဝ် ဒးရံင်၊ မွဲလပါ်ဂှ် ဣဇုဂှ်လေဝ် ညးဝါတ်ဂါတ်ဒၟံင်ဂှ်လေဝ် ဒးရံင်။[၃][၁] ဟိုတ်နူဂှ်တုဲ စိုတ်ကတဵုဒှ် ဒးဗက်အကံက်သြန် လတူညးဍုင်ကွာန်မှ ဂွံကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် ဟွံမိက်ကၠောန်ရ။[၃] ပ္ဍဲအခိင် မယိုက်ဂၠေင်ဒၟံင် ပ္ဍဲဒေသရေဝ် အဃောမဗက်ဒၟံင် သကိုပ်ဒပ်ပါ် နာဲထောန်ဇိန်ဂှ် ဒှ်ပေါဲဗတိုက် ပ္ဍဲကွာန်ခေါဇာဂှ် ပ္ဍဲအခိင်မဒုင်ပန်ဒၟံင် ကုသၞ နကဵုလွဟ် H.K 33 ဂှ် လွဟ်ဇမၠေအ် မဆတ်လဝ် ပ္ဍဲဂၞိင်ဂှ် လလုဲအာရ။ လွဟ်ဂှ် စိုပ်အာ တဲသၞတအ်ရ။ ဟိုတ်နူလွဟ်ဇကု မစိုပ်အာတဲသၞဗီုဏအ်တုဲ ဒးဒုင်ပါ်ပါဲ ပ္ဍဲကဵု ဝိုင်သဘင်သဳကၠဳ ကီုရ။[၁] ပ္ဍဲသဘင်သဳကၠဳက္ဍိုက်ပ်ဗဟဵု သၞာံ ၁၉၇၅ ဂှ် ဟွံဆက်ဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် ကမ္မတဳမွဲတၠတုဲ ပြံင်အာ သွာင်ပၞာန်။[၃][၁]
နာဲကောရတ် စိုပ်သွာင်ပၞာန်တုဲ ကလိဂွံတာလျိုင် အကြာပ်ဇၞော် ဒုသကိုပ်ဒပ်ကောံ ဒပ်ပါ်မွဲ တမ်ဒပ်(၉) ဒးကေတ် တာလျိုင် ဒေသရေဝ်သၠုင်ကျာ နမွဲဒပ်ကောံရ။ သၞာံ ၁၉၇၆ ဂိတုဂျောန်ဂှ် ပံက်ကရောင်ပၞာန်လ္ၚပၟတ် သွက်ဂွံဗက်ဂကောံ နာဲထဝ်ဂွဳတအ်ဂှ် စှ်ေပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် ကဵု ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် နာဲယှိုင် က္ဍိုက်ပ်တုဲ ပါ်တိတ်အာ နူဗော်ရ။ သွက်ဂွံအာဗက် နာဲယှိုင်ဂှ် နူကဵု ရုင်ဌာန်ဂဥုပ်ပၞာန် ညးအုပ်ကာပၞာန် နာဲနလ္လာ ကဵုနင်စၞောန်ပၟိင် အကြာပ်ဇၞော်နာဲကောရတ် က္ဍိုက်ပ်တုဲ နကဵု မွဲဒပ်စရေက် ကရောံကမ္မတဳရေဝ်သၠုင်ကျာဂှ် သွက်ဂွံအာဗက် နာဲယှိုင် ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ရေဝ်သၠုင်ကျာရ။ ပ္ဍဲအခိင် မဗက်ဒၟံင် နာဲယှိုင်ဂှ်ရ စုက်လုက် ကုမိကှ်ေသြန် (က) မိဃေန်တဳ ပ္ဍဲကွာန်ပါင်မ္ၚဵုတုဲ သၞက်ကရောဲ ကုမိကှ်ေသြန်ရ။ သၞာံ ၁၉၇၇ ဂှ် ဂကောံနာဲယှိုင်တအ် ကလေင်လုပ်ကၠုင် ဗော် ပ္ဍဲရေဝ်သၟဝ်ကျာရ။[၁]
ပ္ဍဲအခိင် ညးတာလျိုင်ဗဟဵု နာဲရဿ၊ နာဲတၠမန်၊ နာဲသာန်တေန်၊ နာဲကောန်ဆာန်တအ် မဒးတာလျိုင် သွက်ဂွံစှ်ေကော် နာဲပါန်သာ ပ္ဍဲရေဝ်သၠုင်ကျာဂှ် ဒပ်နာဲကောရတ်တအ် ဒးကေတ်တာလျိုင်ဂီုကၠီုရ။ ကာလကလေင်စိုပ်ဗဟဵုတုဲ နာဲကောရတ် အာတ်အခေါင် သွက်ဂွံစဴဝေင်ကွာန်ကအ်ဍောတ်ရ။ ပ္ဍဲသၞာံဂှ် နာဲနလ္လာ ကဵု နာဲအံင်နာင်တအ် စှ်ေသဳကၠဳ ကဵုတမ်ဒပ် နာဲကျဝ်အိင်တအ်ဂှ် ဟွံစှ်ေဗီု ဒှ်ပန်ညးသကအ် ပ္ဍဲရေဝ်သၟဝ်ကျာ ဒၞာဲကွာန်ကြုင်ကရေင်ရ။ နာဲပါန်သာ ကဵု နာဲမိုညို ညးမဒးဒုင်ထိင်လဝ် ပ္ဍဲဗဟဵုဂှ် ပံင်ကဵု ညးပၟင်အချုက် နာဲတေန်မိုင်တုဲ ဒြေပ်တိတ် နူအချုက်တုဲ အာပံင်ကဵု က္ဍိုပ် နာဲကျဝ်အိင်တအ် ကီုရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် နာဲကောရတ် ကေတ်လဝ်အခေါင် သွက်ဂွံ စဴဝေင်ကွာန်တုဲ ညးတာလျိုင်တအ် ဒှ်ကၠုင် သံသယ ဖေက်အာပံင်ကဵု နာဲပါန်သာတုဲ ကဵုနင်အမိင် သွက်ဂွံပြံင်တာလျိုင်၊ ကဵုတိတ် နူသွာင်ပၞာန် စၞးဂှ် ကဵုတာလျိုင် ညးအုပ်ကာပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗုရ။ နကဵု နာဲကောရတ် ညးစိုတ်မထတ် ပ္ဍဲလပါ်ပၞာန်ဂှ် ဟွံမိက်ဒုင်တဲတုဲ ကလေင်အာတ်မိက် ညံင်ဂွံ ဆက်ယိုက်ဂၠေင်် လပါ်ပၞာန်ဂှ် နူကဵု ညးတာလျိုင်တအ် ကဵုတာလျိုင် သကိုပ်ဒပ်ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗုရ။ တာလျိုင် သကိုပ်ဒပ်ပွိုင်ဍုင်ဂှ် ဒးပံင်ကဵု ရဲအုပ်ဓုပ်ကီု တာလျိုင်သဝ် နူကဵု ညးအုပ်ကာပွိုင်ဍုင်ဏီတုဲ နာဲကောရတ် ကလေင်အာတ်မိက် မိက်ဂွံ ယိုက်ဂၠေင်် ပ္ဍဲဒၞာဲဒပ်လၟိုန်။ ဆဂး ညးတာလျိုင်တအ် ဟွံကဵုအခေါင်။ ကာလဂှ် နာဲကောရတ် စှ်ေစိုတ် ညးတာလျိုင်တအ် ဒှ်သံသယ လတူဇကု ဂွိင်ဖေက် ဇကုအာပံင်ကဵု ရဲပါ်တိတ် နာဲပါန်သာတအ်ဒှ်မာန်ရောင်တုဲ နာဲကောရတ် ချူလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဇကု "ဟိုတ်နူ ဒးဒုင်ဒှ် သံသယဗီုဏအ် ညးတာလျိုင်တအ် ဂွံကၠး လတူအဲ ဒးထ္ၜးသက်သဳရောင် စှ်ေစိုတ်တုဲ နုက်တိတ် နူဗော် ပတိုန်လိက် ဗွဲသၞောဝ်ရ။"[၁]
ဘဝသၟာကမၠောန် ပ္ဍဲဍုင်သေံ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]နာဲကောရတ် နုက်တိတ် နူဗော်တုဲ လုပ်အာဍုင်သေံ၊ ပံင်ကဵု နာဲတၠမန်တုဲ ကၠောန်ကမၠောန် ပ္တိတ် ဂၞိန်မန် တဆိပ်လျးသၟိင်တ္ၚဲ။ နာဲကောရတ် ကသေအ်ဂွံ နာဲသဵုမျေတ်၊ နာဲလျးဂကူ ပ္ဍဲဍုင်မေဝ်ဆံက်တုဲ တိုန်အာ ဍုင်ၜင်ကံက်။ နူဂှ် အာကၠောန်ကမၠောန် ပ္ဍဲမာင်မတ် ပ္ဍဲဍုင်စာန် ကွာန်နင်ၜန်တေအ်ရ။ နာဲကောရတ် လုပ်ကၠောန်ဂွံ ပ္ဍဲမာင်မတ် ပွိုင် (၁၉) တ္ၚဲဓဝ်ဂှ် နာဲသာန်ထောန် ဒးဝပ်ကဵုသၞတုဲ ဒးလွဳယဲ စိုပ်ကၠုင် ဍုင်ၜင်ကံက်။ သွက်ဂွံ ရံင်ယဲ ဗိုင်ရီု နာဲသာန်ထောန်ဂှ် နာဲပါန်မျေတ် ကၠုင်ကော် ဂကောံနာဲကောရတ်တအ်တုဲ ကလေင်စိုပ်ကၠုင် ၜင်ကံက်ပၠန်ရ။ တုဲ ကလေင်ကေတ်အဆက်ကဵု ဗော်ဍုင်မန်တၟိပၠန်ရ။
ဘဝသၟာတဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် အလန်ဒုတိယ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၇၈ ဂိတုဇန္နာဝါရဳ (၇) ဂှ် နာဲကောရတ် ကေုာံ သကအ်ရဲဇကု နာဲသဵုမျေတ်၊ နာဲလျးဂကူတအ် ကလေင်လုပ်ကေတ် တာလျိုင် ပ္ဍဲဒပ်စဵုဒၞာဂီုကၠီုဗဟဵုရ။ နာဲလွဳအံင်ဂှ် ဒှ်သကိုပ်ဒပ်တုဲ နာဲကောရတ်ဂှ် ဒှ်ဒု-သကိုပ်ဒပ်။ ဒပ်စဵုဒၞာဂီုကၠီုဗဟဵုဂှ် နွံဒၟံင် ပလိုတ်ဗဒိုပ်ဗညာနဲ၊ သၞာံ ၁၉၇၉ဂှ် ပြံင်လုပ်အာ ဇိုင်ဗဒိုပ်ဗၟာတြေံ နဂါးမောက်။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ပဋိပက္ခဂိုဏ်ဂန အပ္ဍဲဗော် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ် ကတဵုဒှ်ဒၟံင်ရ။ နကဵုဒပ်ဂီုကၠီုဗဟဵုလေဝ် ညံင်ဂွံမောန်ခိုင် နကွတ်သဇိုင်ပၞာန်စှ်ေစှ်ေ သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ် ဖျေဟ်ဗီု မနွံကီု၊ တုဲပၠန် သွက်သ္ဂောအ် ပရေင်ဆဵုဂဗမုက်ပၞာန်ကီုတုဲ သကိုပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန် နာဲသိင်ဟာန် သကိုပ်ဒပ် နာဲလွဳအံင်တအ် ကေတ်တာလျိုင်တုဲ စှ်ေအာ ဒေသလှာဒကှ်ရ။ နကဵု နာဲကောရတ်ဂှ် ကေတ်တာလျိုင်ဂီုကၠီုစးပၞာန်ကီု ကောန်ဒပ်တအ် ဂွံညိင်ဝတ် ပရေင်ပကတ်ပကေင် တဵုခၞောဝ်လွဳစာင်ကၠိက်တုဲ ပလေဝ်ကၠုင်ဒပ် နွံရ။
ဗော်မန် ဒကးၜါလွး
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၈၀ ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗါဂှ် ကၠောန် သဘင်သဳကၠဳက္ဍိုက်ပ်ဗဟဵုရ။ ပ္ဍဲဂှ် မၞိဟ်တအ် လညာတ်ဒှ်ဒၟံင်ၜါလဝး မွဲလပါ်ကဵု မွဲလပါ် ဟီုဂး ပါ်ကၠုင် ပရေင်ဂိုဏ်ဂန ဗွဲမသကာတ်မြဟ်ရ။ အတိုင် နာဲကောရတ် မချူလဝ် ပ္ဍဲလိက်ညးမ္ဂး "နကဵုအဲ အကာဲအရာ ဂိုဏ်ဂန ဗီုမကတဵုဒှ်ဒၟံင်ဍာံဍာံ ဂွံလာဲလေင်အာမာန်ကီု ဂွံထိင်ဒဝ် ဥက္ကဋ္ဌ နာဲယှိုယ်ကျေန်ဂှ် လဴထ္ၜးကဵု နာဲအံင်တေန် ကဵု နာဲဟံသာတအ်ရ။" သဘင်သဳကၠဳဗော်ဂှ် လအ်ကၠုင် ၜါဂိတုတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဂှ် ကၠောန်သဘင်တ္ၚဲဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၃၄) ဝါတုဲ ဒေါအ်လဝ် သဘင်သဳကၠဳရ။ ကၞောတ်တဲ ပရေင်ဂိုဏ်ဂနဂှ် စိုပ်အာ ကဆံင် သွက်ဂွံဆက်ကၠောန်အာမွဲစွံဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ရ နာဲယှိုယ်ကျေန် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ်တုဲ ညးလဴကဵု ဥက္ကဋ္ဌခရိုင် နာဲထေန် ပ္ဍဲသ္ၚိဥက္ကဋ္ဌဇၞော်ဂှ်ရ။ ဆဂး ဥက္ကဋ္ဌထေန်ဂှ် ကိစ္စပါ်ဗော်တုဲ ကၠောန်သွက်ဂကူဂှ် ဟွံစှ်ေစိုတ်ရ။ သဘင်တ္ၚဲဂကူမန်တုဲ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲယှိုယ်ကျေန် ကဵု ဂကောံညး လုပ်အာ ဝင်က။ ဒပ်စဵုဒၞာဂီုကၠီုဗဟဵု မဒှ်ဒပ် နာဲကောရတ်မနွံဒၟံင်ဂှ်လေဝ် ဗတံဂှ် ဗက်လုပ်အာ ကရောံ ဥက္ကဋ္ဌနာဲယှိုယ်ကျေန်တအ်တုဲ စနူအခိင်ဂှ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ထ္ကးအာ ၜါကရေက်၊ က္ဍိုပ်ကျာ်ပိ ကဵု က္ဍိုပ်ဝင်က။[၁]
အတိုင် နာဲကောရတ် မချူစၟတ်သမ္တီလဝ် ပ္ဍဲအခိင်ဏအ်မ္ဂး နကဵုပူဂိုလ်ညးဂှ် မန်ကဵုမန် ပန်ဂစိုတ် ရေင်သကအ်ဂှ် ဟွံဒးဂၞပ်လးလးရ။ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲ ဒပ်နာဲပါန်ညောအ်တအ် မဖျေဟ်လဝ်ဒပ် ပ္ဍဲကွာန်ခရိုင်ဇိုင်ၜဳဂှ် အလဵုဇကုညး ဟီုပဒေါအ် သကိုပ်ဒပ်နာဲယှိုင် ညံင်ဂွံပါဲဒၠေတ်တုဲ ဟွံဒှ်ပန်ရေင်သကအ်ဂှ် ညးကေတ်ဒၟံင်ဂုဏ်စရာဲ ပ္ဍဲကိစ္စဂှ်ရ။ တုဲပၠန် ညးချူလဝ် အခိင်ညးမနွံ ပ္ဍဲမုက်ပၞာန် ပွိုင်ပန်ဂိတုဂှ် ဆမွဲဝါကီု ဟွံဒှ်ပေါဲဗတိုက် အကြာမန်ကဵုမန်တုဲ သီုဂွံပညဳပညပ် လညာတ်ရေင်သကအ် နကဵုလိက် ကုနာဲပါန်ညောအ်ကီုရ။ သၞာံ ၁၉၈၂ ဂှ် ဂွံကၠောန် တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် (တုပ်ပ်) ပ္ဍဲကွာန်အရုတ်အုဲကီုရ။ သဘင်ဂှ်တုဲ တာလျိုင်စှ်ေ သွက်ဂွံပံက်ဘာပၞာန် ပ္ဍဲကွာန်ဂအဳတုဲ စနူဂှ်တုဲ နာဲကောရတ် ဟွံဒးစှ်ေမုက်ပၞာန် ပွိုင် (၃) သၞာံ ယိုက်ဂၠေင် ကမၠောန်အစာဘာပၞာန်သက်က် သီုဖအိုတ် ပံက်ဂွံ ဘာ မသုန်ဘာရ။[၁]
ပဋိပက္ခကရေင် ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၈၆ ဟိုတ်နူ ပရေင်တိဍာ်တုဲ ပ္ဍဲဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ် ကတဵုဒှ် ပဋိပက္ခ ကုဗော်ကရေင်(ကေအေန်ယူ)ရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် နာဲကောရတ် တိတ်ဒၟံင် မုက်ပၞာန် မနွံ ပ္ဍဲရေဝ်သၟဝ်ကျာ၊ နာဲပါန်သာ မနွံ ရေဝ်သၠုင်ကျာတုဲ ကော်ဖျေဟ် နာဲကောရတ် မွဲလစုတ် ဒးထ္ပက်ပၞာန် ရေဝ်သၠုင်ကျာဂှ် နာဲကောရတ် က္ဍိုက်ပ် ဒြဟတ် ၁၅၀ တၠရ။ နူကွာန်ခေါဇာ တိုန်စိုပ် ကွာန်မ္ၚဵုဇၞော်၊ ကွာန်ယံင်ဒိန်ဂှ် ရဲကျာ်ပိ ဗိုင်ပန် ပန်ဟွံမာန်တုဲ စနူ ကွာန်ယံင်ဒိန် လပါ်သၟဝ် ရဲဝင်က ကေတ်လပါ်လတူ ရဲကျာ်ပိ ကေတ်ဂွံ တင်လတုပ်စိုတ် ဒေါအ်ပန်ပှ်ော ပ္ဍဲဒေသရေဝ်သၠုင်ကျာရ။ လပါ်ရေဝ်သၠုင်ကျာဏအ်လေဝ် ဒမၠကရေင်ကေအေန်ယူတအ် ပန်ဂစိုတ် ကောန်မန် ၁၃ တၠ၊ ကုမၞိဟ်ဗြဴတအ်ဂှ် သီုဒးဒုင်ပလီုကောန်သမ္ဘာ၊ ပြေင် ၂၀ လေဝ် တံင်ကေတ်ဏာ ဒၞာဲဝင်ဂၠိင်ရ။ ဟိုတ်နူဏအ်တုဲ ဒပ်နာဲကောရတ်တအ် ဒးကလေင်စဴကၠုင် ရေဝ်သၠုင်ကျာပၠန်ရ။ သွက်ဂွံပသောင်ဒမၠကရေင်တအ်ဂှ် နာဲကောရတ် တိုန််ကၠုင်ဗဟဵု ကေတ်ဖျေဟ်ဏာလွဟ်ဇၞော် 57mm။ ဒပ်ကရေင်အေန်အေန်ယူ နကဵု ဒြဟတ် ၅၀ တၠဂှ် လုပ်ကၠုင် ကွာန်ဓမ္မပါလတုဲ ဒပ်နာဲကောရတ်တအ် ပန်ကဵု အမၠံက် 57mm တုဲ ရဲကရေင်ကေအေန်ယူတအ် ဒးအာတ်မိက်ကၠုင် ပရေင်ဒေါအ်ပန်ပှ်ောကီုရ။ ဆဂး လပါ်ကရေင်ကေအေန်ယူဂှ် ကော်ပၞာန်ရီု နူကဵု တမ်ဒပ် ၁၆ ၜိုတ်ဒြဟတ် ၂၀၀ တုဲ နကဵုဒပ်နာဲကောရတ်တအ် ဖျေဟ်ကိုန်အစဳအဇန်တုဲ ကေတ်ဒြဟတ် နူညးဍုင်ကွာန် သွက်ဂွံစဵုဒၞာဒေသမန်ဇကုရ။ ဟိုတ်နူ မဖျေဟ်လဝ် အစဳအဇန်ခိုဟ်တုဲ ဒပ်ကရေင် နူကဵု သၠုင်ကျာၜဳရေဝ်ဂှ် ဟွံဂံင်ကၠောအ်ကၠုင်ရ။ နကဵု ဒပ်နာဲကောရတ်တအ် ဖျေဟ်သဇိုင်ဂတှ်ေ ခမောံ၊ ကျေဝ်ကေဝ် ဝါဘဝ်ဒုန်လင်ရမာန်အာရ။ ဟိုတ်နူ မဂွံဇၞးကေတ် ဒပ်ကရေင်တုဲ တိဍာ်မန် ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဂှ် ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူသၟဝ်တဲ ဗော်ကရေင်ကေအေန်ယူ ၜိုတ် ၇၅%။ဟိုတ်နူတိဍာ်ဒေသဏအ်တုဲ နကဵုကရေင်တအ် ဟွံမိက်ကဵု မန်လောဲလောဲတုဲ ဒှ်ပန်ကၠုင် ဂၠိုင်ကဵုအလန်ရ။[၁]
ဗော်မန် ကလေင်ကောံဒှ်မွဲ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၈၇ ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗါဂှ် ရဲဂကောံဒပ်ပံင်ကောံ (မဒတ) ဥက္ကဋ္ဌသဵုမဝ်ရာ ဒံက်တာတူဂျာ ကဵု ဂကောံညးတအ် ကၠုင်ပ္ညဳ အကြာဗော်မန်ၜါ မထကးဒၟံင် ပ္ဍဲဍုင်ဝင်ကတုဲ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ မထကးဒၟံင်ၜါဂှ် ကလေင်ကောံဒှ်အာ မွဲဗော်ပၠန်ရ။ ပ္ဍဲပညဳပညပ်ဂှ် မၞိဟ်စၞး နူဂကောံဝင်ကဂှ် နာဲပါန်သာ က္ဍိုက်ပ်တုဲ ကရောမ်ဂှ် နာဲရဿ ကဵု နာဲကောရတ် ပါလုပ်ကီုရ။ ဒၞာဲမတက်ကျာဂှ် ပ္ဍဲသ္ၚိဖံင် ဂကောံရဲဝင်ကတအ် မသြိုင်လဝ် ပ္ဍဲၜဳပိသွာင်။ ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ် ကလိဂွံ တင်လတုပ်စိုတ် (က) ကမ္မတဳကေင်ကာဗဟဵု ကမ္မတဳဗဟဵုတအ် လၟိဟ်တုပ်ပ် ညံင်ဂွံပံင်အာကၠာ။ (ခ) ကမၠောန်ဒပ် အုပ်ဓုပ်မ္ဒးပံက်ပတန်တအ်ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံပညဳအာကီု။ (ဂ) ပေင် (၆) ဂိတုတုဲမ္ဂး သွက်ဂွံကော်အာ သဘင်သဳကၠဳဗဟဵု အလန်ပထမတုဲ ရုဲစှ်အာ မၞိဟ်တာလျိုင်တၟိ။ ၁၉၈၇ ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗါ (၉) ဂှ် ပ္တိတ်လိက်လလောင်တြး ဗော်မန်ၜါ ကလေင်ကောံရေင်သကအ်ရ။ ဗော်ၜါ ပံင်ရေင်သကအ်တုဲ နာဲကောရတ် ကလိဂွံတာလျိုင် သကိုပ်ဂဇအ်ရုင် တမ်ဒပ် (၃၃၃)။ တုဲ နာဲကောရတ် က္ဍိုက်ပ်တုဲ ရဲတမ်ဒပ်ဂှ် ရုဲစှ်ကေတ် မၞိဟ် (၁၀) တၠ သွက်ဂွံအာ တိုန်ဘာကောန်မာန်ဒို ပ္ဍဲဗဒိုပ် ဗညာနဲရ။ (ဘာဂှ် ဟွံဒှ်ပံက်)[၁]
ပဋိပက္ခကရေင် ကျာ်ပိ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၈၈ ဂိတုဂျူလာင် (၂၃) ရဲဗော်ကရေင်ကေအေန်ယူတအ် စပန် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ပ္ဍဲကွာန်ကျာ်ပိရ။ ပ္ဍဲဂှ် နာဲကောရတ် ဟွံဒးတာလျိုင် ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်၊ ဒးထိင်ဒဝ်မင်မဲဒၟံင် ပ္ဍဲရုင်တမ်ဒပ်ရ။ ပ္ဍဲဂိတုသြဂါတ် (၂၀)ဂှ် နာဲကောရတ် အာပ္တိတ် ခရိတ်စ ခရိတ်ရုင် ဇွောအ်မ ပ္ဍဲရုင်ဌာန်ဂဥုပ်ပၞာန် ဗဒိုပ်ဗညာနဲရ။ နာဲကောရတ် ကေတ်ပ္တိတ်ခရိတ်နာနာတုဲ တ္ၚဲယးဂှ် ကလေင်စဴ ဍာန်သင်ဂလယ်၊ သၞေဟ်ကင်သေံ ဟွံကဵုအခေါင်လုပ်တုဲ မ္ဒးကလေင်စဴကၠုင် ဗဒိုပ်ဗညာနဲပၠန်ရ။ အာတိက်ဒၟံင် ပ္ဍဲရုင်ထံက်ပင်တုဲ တ္ၚဲယး သွက်ဂွံစဴဍာန်ဂြိပ် ကၠုင်မင်သကအ်ရဲ ပ္ဍဲရုင်ဌာန်ဂဥုပ်ပၞာန်ရ။ အဃောမမင်ဒၟံင် သကအ်ရဲ မအာဝင်ကဂှ် ရဲဒပ်ကရေင်ကေအေန်ယူ ဒပ်ကောန်မာန်ဒိုတအ် ကၠုင်ပန် ဗဒိုပ်ဗဟဵုရ။ ညးအုပ်ကာပၞာန် နာဲထဝ်မန် ပလေဝ်စဒၟံင် သွက်ဂွံတိတ်အာ မုက်ဗဒိုပ်ဂှ် ဟီုကဵု နာဲကောရတ် သွက်ဂွံဗိုင်ထိင်မံင် ကရောမ်ရုင်ပၞာန်ရ။ နာဲကောရတ် ကလေင်ဟီု "စၞး ညးအုပ်ကာဂှ် အဲစၞောန်ပ္ညုင် ဟွံဒး၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ စၞးညးအုပ်ကာဂှ် ကဵုအဲ အာမုက်ပၞာန်၊ သ္ဂံင်တအ်ဂှ် စုတ်ကဵုအဲ။" ညးအုပ်ကာပၞာန် နာဲထဝ်မန် စှ်ေစိုတ်တုဲ ကဵုသ္ဂံင် (၅) တၠ နကဵု ကွဳစက် တိတ်အာ မုက်ဒပ်ဗဒိုပ်ဗညာနဲရ။ စိုပ်မုက်ဒပ် ဗဒိုပ်ဗညာနဲတုဲ နာဲကောရတ် ဖျေဟ်ဗီု ပြေင်ရင်ပၞာန်တုဲ ဒုင်ပန်ကဵုလွဟ်နာနာတအ်ရ။ ၜိုတ် ၁၁း၀၀ နာဍဳဂှ် ဒပ်ပါ် နာဲကဝ်တာ တအ် စိုပ်ကၠုင်၊ ဖျေဟ်ကဵုဗီု မုက်ပၞာန်သၞေင်ပုင်တုဲ ထ္ပက်တိုန် မုက်ပၞာန်ရ။ ၜိုတ် ၁၂း၉၉ နာဍဳဂှ် နာဲကောရတ် ကေတ်အဆက် ရုင်ဌာန်ဂဥုပ်ပၞာန် အာတ်လွဟ်ဇၞော် 57mm ဂှ် နူညးတာလျိုင် ကဵုအခေါင်။ ရဲဒပ်ရီုဗင် နာဲပါန်ညောအ်တအ် စိုပ်ကၠုင် ဖျေဟ်ကဵု မုက်ပၞာန်သၞေင်ပါဲ ဂၠံင်လပါ်ကွာန်ကုန်ဟမဝ်။ တုဲဂှ် လွဟ်ဇၞော် 57mm လေဝ်စိုပ်ကၠုင် ပန်ဏာ ဂွံပန်မဂှ် ဒပ်ကရေင်တအ် ဒးဂိဗွဲမလောန်ရ။ ၜိုတ် ၁၆း၀၀နာဍဳဂှ် ဒပ်ပၞာန်ကရေင် ထ္ပက်တိုန် မုက်ပၞာန်အကြာ ရဲဒပ်နာဲကောရတ် ကဵု ရဲဒပ်နာဲပါန်ညောအ်တအ်ဂှ် ဗိုင်ကြာပ်ပန်တုဲ ဒပ်ကရေင်တအ် ပါ်ထ္ကး မုက်ပၞာန်ဒပ်မန် ဟွံမာန်တုဲ ဒးဆုတ်စဴအာ ဂၠံင်မယ်ကသတေအ် သီုညးဖအိုတ်ရ။ ဗတံဂှ် ရဲဒပ်နာဲကောရတ် ဆက်ကေတ်တာလျိုင် မုက်ပၞာန် ဂတမုက်ဗဒိုပ်ဗညာနဲတုဲ ရဲဒပ် နာဲပါန်ညောအ်တအ် ဆက်ဗက်အာ ဂၠံင်လက်ကြဴ ဒပ်ကရေင်တအ် ညံင်ဍေဟ်တအ် ဟွံဂံင် ကလေင်ကၠုင်ရ။ တ္ၚဲယးဂှ် ရဲထံင်ပရိုင်သေံ နူဍုင်ထာခၞောန်တအ် ကၠုင်လ္ၚတ် စိုပ်ကၠုင် ဒၞာဲမုက်ပၞာန်ရ။ နာဲကောရတ် သွက်ဂွံ ကလေင်စဴဒၞာဲဇကုဂှ် အာတ်အခေါင် ရုင်ဌာန်ဂဥုပ်ပၞာန် ဂွံအခေါင်စဴတုဲ လွဟ်ဇမၠေအ်ညး ၉မမ ဂှ် ပအပ်ကဵု နာဲကဝ်တာ ညးထိင်လဝ် မုက်ပၞာန် မုက်ဗဒိုပ်ဗညာနဲရ။[၁]
နာဲကောရတ် စဴစိုပ်ဝင်က ဆဵုဂဗ ကုရဲဒပ်ပံင်ကောံ မဒတ၊ ညးတအ် ကၠုင်ဗဟဵုဂှ် ကလေင်ဗက်အာ ကရောမ်ညးတအ်ပၠန်ရ။ စိုပ်မုက်ပၞာန် ဗဒိုပ်ဗဟဵုဂှ် နကဵုနာဲကောရတ် ထ္ၜးကဵု ဥက္ကဋ္ဌသဵုမဝ်ရာ ကဵု ဂကောံညးတအ် ဗီုရဲဒပ်ကရေင်တအ် ကၠုင်ပန် ဗဒိုပ်ဗဟဵုမန်၊ အိုတ်ကၞောတ် ဒးဒြေပ် ကပှ်ဇွလေဝ် ဟွံဂတာပ်၊ ရဲဗော်မဒတတအ်လေဝ် မုက်မတ် ဟွံကျေဝ်ကီုရ။မိုင်ပါန်သိင် ညးမဒှ်ဂကူပလံင်ဂှ် သီုတက်ကေတ်ဗီု ဇွကရေင်တအ်ဂှ်ရ။ ဂကောံဒပ်ပံင်ကောံဂှ် ဆက်လုပ်အာဗဟဵုဂှ် ဥက္ကဋ္ဌသဵုမဝ်ရာ အဃောမဂဇအ်ဇူဒၟံင် ပ္ဍဲရုင် ဌာန်ဂဥုပ်ပၞာန် ညးအုပ်ကာဗဟဵု နာဲထေန်လေဝ် ကၠုင်စိုပ် ကၠာဟွံဂွံဂဇအ်ဏီ ပၞောန်လပှ်ောတဲ ကဵု ဥက္ကဋ္ဌသဵုမဝ်ရာ "ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် အာဟီုကဵု ဗိုလ်ချုက်မြညိ၊ မိက်ဂွံဇၞး ဗော်ဍုင်မန်တၟိမ္ဂး တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်တအ် အိုတ်အာ ပ္ဍဲဂၠးကဝ်ဏအ်တှ်ေ တ္ၚဲဂှ် တ္ၚဲကရေင်တအ် ဇၞးဗော်ဍုင်မန်တၟိမာန်ရ။ အဲမိက်ဂွံ ဗီုဏအ်ရ။" တုဲ ဂ္ဇအ်ဖျေဟ် လတူခုင်ဇမၠိင်ဂှ်ရ။[၁]
ကလိုက်ကမဵု ဒစာံပန်မ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၈၈ ဂိတုဂျူလာင်ဂှ် ပရေင်ကလိုက်ကမဵု ညးဍုင်ကွာန် ထ္ၜးဆန္ဒ ကုအလဵုအသဳဗော်မဆလ ကတဵုဒှ် ဗွဲမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ။ ၈၊၈၊၈၈ ဂှ် ညးဍုင်ကွာန်တအ် ထ္ၜးဆန္ဒ အလုံဍုင်မွဲတုဲ ၁၈၊ ၀၉၊ ၁၉၈၈ ဂှ် နကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ သီကေတ်အဝဵုဍုင်တုဲ ဒက်ပ္တန် ဂကောံနဝတ၊ တုဲဂှ် ပၞာန်တအ် ပန်ဂစိုတ် ညးဍုင်ကွာန် ချိုတ်အာ ဗွဲမဂၠိုင်ရ။ ညးဍုင်ကွာန် ကွးဘာတအ် မဒြေပ်ဒဴတိတ်ကၠုင် ဍာန်ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ်တုဲ စိုပ်ကၠုင် ကွာန်ပၞင်ဓဝ်၊ နူဂှ် မွဲကဆံင် နကဵု နာဲကောရတ် ရေင်တၠုင်ကဵု ညံင်ဂွံစိုပ် ဒေသကျာ်ပိရ။[၁]
တာလျိုင်ဒပ်ထံင်ပရိုင်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၈၉ ကၠောန်ကောံဓရီု သကိုပ်ဒပ်ဂမၠိုင် ပ္ဍဲဗဒိုပ်ဗညာနဲ။ ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ် နာဲကောရတ် ပ္တိုန်ထ္ၜး ပံက်မဟာဒပ်ကၠာဟာ၊ ပံက်သၠဲပတိုန် ရုင်ဌာန်ဂဥုပ်ပၞာန် နကဵု ဌာနက္ဍိုက်/ကာ/ထံက်ကၠာဟာတုဲ ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပံက်ဌာနဍိုက်/ကာ/ထံက် ကၠာတုဲ ဇၞော်ဖၠဲပ္တိုန် ရုင်ပၞာန်ရ။ နကဵု နာဲကောရတ် ဂွံဒုင်တာလျိုင် နဒဒှ် သကိုပ်ဒပ်ထံင်ပရိုင်ရ။ အခိင်ဂှ် မစ္စတာယာပ် ကၠုင်ပံက်လဝ်ဘာသကိုပ်ဒပ် အကြာပ် သဇိုင်တအ်ဂှ် ပံင်တောဲတုဲ သီုလိင်နင် အစာ နူဍုင်ထာဲဝါန်တေအ်ရ။ နကဵု နာဲကောရတ်လေဝ် ဂွံတိုန်လ္ၚတ် ပ္ဍဲဘာသကိုပ်ဒပ်ဂှ်ကီုရ။ တၟေင် သၞောတ်အုပ်ဒပ် ဍုင်ထာဲဝါန်၊ ဍုင်သံတအ်ဂှ် ကၠုင်နူ သၞောတ်ဗီုပြင် ဒပ်အမေရိကာန်တေအ်ဂှ် နာဲကောရတ် ဂွံတီကေတ်ရ။ ဟိုတ်မဂွံတိုန်လဝ် ဘာဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကိစ္စ ဆက်ဆောံ ကုဒပ်ပၞာန်သေံလေဝ် ကလိတ်ကလောတ်အာ တၟာဂလိုင်ကီုရ။
ဗၟာသီကျာ်ပိ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၉၀ ပ္ဍဲဂိတုဇာန္နဝါရဳဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာနဝတ ထ္ပက်ကၠုင်ပၞာန် ဒေသကျာ်ပိရ။ နကဵု နာဲကောရတ် ဒးတာလျိုင် သကိုပ်ဂီုကၠီုဗဒိုပ်ဗဟဵုရ။ ညးဖျေဟ်လဝ်ဒပ် ပ္ဍဲကဵု လတူဒဵုဟံသာ။ ပ္ဍဲလတူဒဵုဂှ် လ္ဇံက်လဝ် လွဟ်မဝ်တာ 82mm ကဵု 75mmတအ်ရ။ နူကဵု မုက်ပၞာန်ဗလးဇၞော်တအ် အာတ်ကၠုင် အရီုအဗင်တုဲ မ္ဒးဗိုင်ပန်လွဟ်ဇၞော်တုဲ နာဲကောရတ် ဒးတိတ်အာ မုက်ပၞာန်ဗလးဇၞော်တအ်ကီုရ။ ဗတံဂှ် ဒပ်နဝတတအ် စိုပ်ကွာန်ကျာ်ပိတုဲ တ္ၚဲယးဂှ် ပန်ကဵု လွဟ်ဇၞော် 75mm ၅မကီုရ။ ဂွံမွဲၜါတ္ၚဲ ဗဒိုပ်ဗဟဵုလေဝ် စှ်ေအာ သၟဝ်တဲသၞရ။
လျိုင် ကမ္မတဳပၞာန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဗဒိုပ်ဗဟဵုစှ်ေအာတုဲ ကာလကလေင်ဖျေဟ်ဗီုတၟိပၠန်ဂှ် နာဲကောရတ် ဒးတာလျိုင် သကိုပ်ကရောင်ပၞာန်မုက်ပၞာန် ဗဒိုပ်ဗညာနဲ။ ပ္ဍဲဂိတုမာတ်ဂှ် ကော်ကောံဓရီု ကာမံက်တိုန်တုဲ ဖျေဟ်ဗီုပြင်ကမၠောန်ရနုက်ဗပေင်နာနာရ။ ပ္ဍဲဗပေင် ဂကောံကမ္မတဳပၞာန်ၜါတၠဂှ် နာဲကောရတ် ကဵု နာဲဝေန်အံင် ညးၜါ ဂွံရုဲစှ် နကဵုမမာဲပနုက်ရ။ ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ် နကဵု နာဲကောရတ် ပ္တိုန်လိက် ပရေင်ပြံင်လှာဲသၞောတ်ဝ်ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် မွဲကၞပ်ရ။ ပါဲနူ ညးလျိုင်ကမ္မတဳပၞာန်ဂှ် နာဲကောရတ် သီုဂွံဒုင်ကေတ် တာလျိုင် ဒုသကိုပ်က္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ကီုရ။ ပ္ဍဲကမၠောန်ရနုက်ဗပေင်ဒြဟတ်နာနာဂှ် ပ္ဍဲဒပ်ထံင်ပရိုင်၊ ဒပ်ဗကတ်ဗကေင်၊ ဒပ်ဆက်ပရိုင်တအ်ဂှ် ရာန်ဗပေင် စက်ထံင်ပရိုင်၊ စက်ဆက်ပရိုင် သီုပံက် ဘာပၞာန်လွဟ်ဇၞော် နကဵု ဒပ်ပၞာန်သေံတအ် ကၠုင်ကဵုရီုဗင်ဗတောန်ကဵုကီုရ။[၁]
သၞာံ ၁၉၉၂ ဂှ် နာဲကောရတ် နူဗဒိုပ်သၠဗြာတ်ဂှ် ပြံင်စိုပ်အာ ဗဒိုပ်သီဍုင်။ ရဲပၞာန်ပြင်သေတ်တအ် ပန်တၠ ကၠုင်ဗတောန်ကဵု ကွတ်ကောန်မာန်ဒို ဒၞာဲဗဒိုပ်လုပ်ဍုင်ဗဟဵုရ။ နာဲကောရတ် ဒးကေတ်တာလျိုင် ဂဥုပ်ဘာဂှ်ရ။ အခိင်ဂှ်ရ နာဲကောရတ် ကေုာံ နာဲဝေန်အိုင် ညးၜါ ဒးတာလျိုင် သွက်ဂွံအာလ္ၚတ် မုက်ပၞာန်မာနာပလော ပ္ဍဲဗဒိုပ်ဗဟဵုကရေင်ရ။ နာဲကောရတ်တအ် ဂွံဆဵုဂဗ ချပ်ဂၞန် ကုညးတာလျိုင် က္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ကရေင် ညးလျိုင်ကာပၞာန် သကိုပ်ပၞာန်လှဥူ၊ သကိုပ်ဗျူဟာ သကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်လောဝါဒဳတအ် စပ်ကဵု ပရေင်ပၞာန်နဝတတအ် ယိုက်ပ္တိုန်ပၞာန် "နဂါးမင်း" ဂှ် သောင်ထ္ၜးကဵုတုဲ သကိုပ်ဗျူဟာလောဝါဒဳလေဝ် ကော်ဏာညးတအ် မၞိဟ်ၜါ ဒၞာဲရုင်ကဵုအမိင်မုက်ပၞာန်မာနာပလောရ။ စိုပ်ဒၞာဲဂှ်တုဲ သောင်ထ္ၜးလတူဗီုတိဗတဳ။ စပ်ကဵု လိက်ပၞာန်နာနာ လွဟ်ဆမ် လွဟ်ဇၞော် မကၠုင်နူဆွိဒင် (ဂွံနူဗၟာ) 84mm နာနာ ဂွံလ္ၚတ်ကေတ်ပေင်င်ရ။ နာဲကောရတ် စဴစိုပ်ဗဟဵုတုဲ ချူလိက်ကၞပ် ပရေင်ကတ်လ္ၚတ်မုက်ပၞာန်မာနာပလောမွဲကၞပ်ကီုရ။ ကလေင်စိုပ် နူတရဴလ္ၚတ်ဂှ်တုဲ ဆက်ကေတ် တာလျိုင်ဂဥုပ်ဘာကောန်မာန်ဒိုပၠန်ရ။ ဘာစှ်ေ နာဲကောရတ် ဒးတာလျိုင် စမ်ၜတ် ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်ဂှ် ဒးက္ဍိုက်ပ်စှ်ေနတဲ သၞာံ ၁၉၉၂ ဂိတုသြဂါတ် (တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန်) ပွိုင်ဍုင်ဍာ်ဗု ကွာန်ရတ်တၟးဂှ် ဖျေဟ်ဗီုလုပ်ပန်သၞရ။ ဂွံပေါဲအံင်ဇၞး သီဂွံလွဟ်သၞ G-3 ၜါဇကိုဟ်ရ။ နကဵု နာဲကောရတ် က္ဍိုက်ပ်တုဲ ကလေင်သီဂွံလွဟ်သၞ ၜါဇကိုဟ်ရ။ နာဲကောရတ််ချူ ပ္ဍဲလိက်ညးတေအ် "အဲဒးကဵုလဝ်လွဟ်ကဵုသၞ 38s မွဲဇကိုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲဝင်ဘဝအဲ ဆပ်ပရေဂတှ်တြေံမာန်ကၠုင် မိပ်တဴစိုတ် ဗွဲမလောန်ရ။" ဒပ်ကောန်မာန်ဒိုဂှ် စဴစိုပ်ဗဟဵုတုဲ ခြာဟွံလအ် ပရးထောအ်ဒပ်ဂှ်ရ။[၁]
သၞာံ ၁၉၉၃ ဂိတုသြဂါတ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပၠန်ဂတးမန်ဂှ် ကလိဂွံ လာပ်ဇဲတတိယ။[၁]
တက်ကျာ ဒေါအ်ပန်ပှ်ော
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၉၃ ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗါ ကြပ်အိုတ်ဂှ် သွက်ဂွံတက်ကျာကဵု အလဵုအသဳနအဖဂှ် နကဵုဗော်ဍုင်မန်တၟိ ဒက် ကမ္မတဳဒေါအ်ပန်ပှ်ော နကဵု မၞိဟ် ၅ တၠရ။ အပ္ဍဲမၞိဟ်မသုန်တၠဂှ် နာဲကောရတ် ဂွံပါမွဲတၠရ။ ကမ္မတဳဏအ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ နူကဵု မေဿတာသူဝိချာ ဆက်ကဵု သွက်ဂွံဆဵု ကုအမာတ်ကလုတ် ပၞာန်ဥူတိင်သိုဲ ပ္ဍဲဟဝ်တေဝ်အေဝ်ဗာဂရေင်။ ဆဵုတုဲ သွက်ဂွံအာ တက်ကျာ အလန်ပထမ ပ္ဍဲဍုင်မတ်မလီုဂှ် ကဵု မေဿတာသူဝိချာ စဳဇန်ရ။ မအာအလန်ပထမ နူဍုင်ဖေတ်၊ သာနလော် နကဵု က္ၜင်ကျာ စှ်ေမတ်မလီု၊ တက်ကျာဓရီု ပ္ဍဲဌာနဂဥုပ်ပၞာန်ရးအဂၞဲရ။ တင်မချပ်ဓရီု လညာတ် ဟွံတုပ်တုဲ ကလေင်စဴဒၞာဲညးကဵုညး စဴပတိုန်ထ္ၜး ကုညးတာလျိုင်လတူတအ်ရ။ မအာ အလန်ဒုတိယ နူဍုင်ၜင်ကံက် နကဵုက္ၜင်ကျာ စှ်ေဍုင်လ္ဂုင်။ ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင် ဖာပ်သင် ကဵုဒါန် ဆဵုကဵု မၞိဟ်ဇၞော်မန် ပ္ဍဲဇြပ်သဘင်ဓရ်မန်၊ ဍုင်လ္ဂုင်။ နူလ္ဂုင် နကဵု က္ၜင်ကျာ စှ်ေဍုင်မတ်မလီု တက်ကျာ ပ္ဍဲကဵု ဌာနဂဥုပ်ပၞာန်ရးအဂၞဲပၠန်ရ။ တင်မဓရီုလဝ် အလန်ပထမဂှ် နူကဵု လပါ်ဗော်မန် ဒုင်တဲကီုလေဝ် လပါ်အလဵုအသဳ သၠာဲထောအ်တင်ဂၞင်ပၠန်တုဲ နကဵုဗော်မန် ဒုင်တဲ ဟွံမာန် စဴကၠုင်ပၠန်ရ။ ထပ်အာ အလန်တတိယဂှ် နူဍုင်ၜင်ကံက် စိုပ်မတ်မလီု တက်ကျာ ဒၞာဲတြေံဂှ်ပၠန်။ တင်ဓရီုကျာ ဗီုပြင်ပြံင်အာ ဗွဲမဂၠိုင်တုဲ နူကဵု ဗော်မန် ဒုင်တဲ ဟွံမာန်ပၠန်။ တက်ကျာ ဟွံပြေပြံင် ကဵု ဂကောံနဝတတုဲ ကိစ္စတက်ကျာဒေါအ်ပန်ပှ်ောဂှ် သွက်ဂွံအာပညဳ ကဵု ဗော်မဟာမိတ် ဗော်ကရေင်၊ ဗော်ကရေင်ဍာဲတအ်ဂှ် နာဲဟံသာ ညးဍိုက်ပ်တုဲ နာဲကောရတ်လေဝ် ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲကဵုဂကောံ မအာဗဟဵုကရေင်မာနာပလောဂှ်ကီုရ။ ပ္ဍဲဂှ် ကိစ္စတက်ကျာ ဒေါအ်ပန်ပှ်ော ကဵုဂကောံနဝတမ္ဂး နကဵု ညးမွဲ မွဲဗော် ညံင်ဟွံဂွံ အာတက်ကျာဂှ် တုပ်စိုတ်တုဲ ထ္ပက်စၟတ်တဲရေင်သကအ်အိုတ်ရ။ ဆဂး ညးစၞးဗော်မန် ကလေင်စိုပ်ဗဟဵုဂှ် ဂွံမိင်ကေတ် ပရိုင် ဗော်ကရေင်ဍာဲမွဲဗော်ဓဝ် အာတက်ကျာ ဒေါအ်ပန်ပှ်ောကဵု ဂကောံနဝတ သီုကလိဂွံအာ တင်လတုပ်စိုတ် ပ္ဍဲကဵု ဍုင်လွိုင်ကဝ်ရ။[၁]
သၞာံ ၁၉၉၄ ဂှ် ဗော်ကချေင် သကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်သဝ်သာင် ဥူခေါန်မျာတ်တအ် ကၠုင်ပ္ညဳ ကိစ္စတက်ကျာဒေါအ်ပန်ပှ်ော ပ္ဍဲဍုင်ဝင်ကရ။ ဥူခေါန်မျာတ် ပ္တိုန်ထ္ၜး ပ္ဍဲဂကူမန် ညံင်ဂွံစွံ မၞိဟ်ဆက်စၠောအ်ဂှ် စှ်ေစိုတ်တုဲ ရုဲစှ်ေစုတ် နာဲဃေန်မိုင်၊ နာဲဖေတေန်တအ်ရ။ ဥူခေါန်မျာတ် စဴပ္တိုန်ထ္ၜးကဵု ဂကောံနဝတဂှ် ညးတအ်လေဝ် စှ်ေစိုတ်ကီုတုဲ ရဲဂကောံဆက်စၠောအ်တအ် သွက်ဂွံဆက်တက်ကျာပၠန်ဂှ် ကၠုင်ဆဵု ကုဥက္ကဋ္ဌဇၞော်နာဲယှိုယ်ကျေန် ကဵု ဂကောံကေင်ကာဗဟဵုဗော် ပ္ဍဲဗဒိုပ်လုပ်ဍုင်ရ။ ပ္ဍဲဂှ် တုပ်စိုတ် သွက်ဂွံထပ်တက်ကျာ ဒေါအ်ပန်ပှ်ောပၠန်ရ။ သွက်ဂွံအာ တက်ကျာ ကိစ္စဒေါအ်ပန်ပှ်ောအလန်စတုတ္ထဂှ် နကဵုဗော် ရုဲစှ်ဏာ နာဲရဿ နဒဒှ် ညးက္ဍိုက်ပ်၊ နာဲတေန်အိုင်၊ နာဲကောရတ် ညးအုပ်ကာ၊ နာဲလွဳအံင်၊ နာဲကျဝ်သဵုတအ်ရ။ အလန်ဏအ်ဂှ် အာကဵုကွဳစက် ဍာန်ကျာ်ပိ စိုပ်မတ်မလီု၊ တက်ကျာ ပ္ဍဲဌာနဂဥုပ်ပၞာန်ရးအဂၞဲပၠန်ရ။ ကောံဓရီုအလန်ဏအ်ဂှ် နကဵုဂကောံဏအ် ဒုင်တဲတုဲ စဴပ္တိုန်ထ္ၜး ကဵုကမ္မတဳဗဟဵုရ။ ကမ္မတဳဗဟဵု ဗွဲမဂၠိုင် စှ်ေစိုတ်ကဵု ဒေါအ်ပန်ပှ်ောတုဲ မၞိဟ်ဟွံစှ်ေစိုတ်ဂှ် ဗွဲမအောန်ရ။ သၞာံ ၁၉၉၅ ဂိတုဂျောန် ၂၉ ဂှ် ကၠောန်သဘင်ဒေါအ်ပန်ပှ်ော ပ္ဍဲၝောအ်ခန် ဌာနဂဥုပ်ပၞာန်ရးအဂၞဲရ။[၁]
ပရေင်ချဳဓရာင် ကြဴနူဒေါအ်ပန်ပှ်ောတုဲ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၁၉၉၅ ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗါဂှ် ပံက်ဘာသကိုပ်ဒပ် လၟိဟ် (၃) ပ္ဍဲဂှ် ဒုသကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်အေမျေတ် ညးမဒှ် မၞိဟ်နူဒပ်ကွးဘာ (ဒါးဂွင်) ကၠုင်ဗတောန်ကဵု ကွတ်ဗီုဒပ်ပၞာန်ဗၟာရ။ ပ္ဍဲဘာဂှ် နာဲကောရတ် ကေတ်လျိုင် ဒုဂဥုပ်ဘာ။ သၞာံ ၁၉၉၆ ဂှ် နာဲကောရတ် ဒးတာလျိုင် သကိုပ်တမ်ဒပ်ဒမၠုက် လၟိဟ် (၃) ခရိုင်ဗိက်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် သီုဒးပ္ညဳပ္ညပ် ကဵုရဲဂကောံနဝတ ပ္ဍဲဍုင်ဗိက် ပ္ဍဲလ္ဂုင်တေအ် နွံကီုရ။ နကဵု တင်လတုပ်စိုတ် ဒပ်မန်ဒေသဗိက်ဂှ် သ္ဒးပဆုဲပြံင်ကဵုရောင်။ အဃောမပညဳဒၟံင်ဂှ်ရ ဒုသကိုပ်တမ်ဒပ် နာဲဆာန်ဍုင် ကဵု နာဲအိုင်တအ် က္ဍိုက်ပ်တုဲ သီထောအ်အဝဵုတမ်ဒပ် ကဵု ခရိုင်ဗိက်ရ။ နာဲကောရတ် ကလေင်စဴကၠုင် နူခရိုင်ဗိက်တုဲ နကဵုကေင်ကာဗဟဵု ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် နကဵုဗော် သွက်ဂွံအာတိုန်ကောံဓရီု ကောန်ဂကူဂမၠိုင် ပ္ဍဲမယ်ဒရောဓါ ဒေသကရေင်ရ။ ပ္ဍဲဂှ် နာဲဟံသာ က္ဍိုက်ပ်၊ နာဲကောရတ်၊ နာဲဇွာဟံင်မန်တအ် ပါလုပ်ကီုရ။ နကဵု ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲယှိုယ်ကျေန်ဂှ် ဟိုတ်နူ မအာတိုန်ကောံဓရီုဏအ်တုဲ ဖေက်ပရေင်ဆက်ဆောံလီုအာကဵု ဂကောံနအဖကွေဟ်ဟ်ရ။ တုဲပၠန် ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်ပတိုန်ဂလာန် သွက်ဂွံ ကေတ်အရေဝ် လတူညးမအာတိုန်လဝ် ကောံဓရီုတအ်ဂှ်ရ။ နာဲကောရတ် ညးမဒးတာလျိုင် P.A. ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်နာဲယှိုယ်ကျေန်ဂှ် ဒးဒုင်ဆေဝ်ဒဝ် ကုရဲဂကောံနအဖတအ်၊ တုဲပၠန် သီုဒးဒုင်ကော်ဆဵု သွက်ဂွံပသောင်ကိစ္စဂှ် ကုထံင်ပရိုင်လၟိဟ်(၅) ကုသကိုပ်ဗိုလ်မျဝ်မျေတ် ၜါဝါကီုရ။[၁]
သၞာံ ၁၉၉၇ ဂှ် နာဲကောရတ် ဒးတာလျိုင် သကိုပ်တမ်ဒပ်လၟိဟ်(၄) ခရိုင်သဓီုရ။ ပ္ဍဲကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵု ပ္ဍဲရုင်ခရိုင်မတ်မလီု ဒေသဗလးဒုန်ဖါ်ဂှ် ချပ်ဂၞန် ကိစ္စ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်မကေတ်အရေဝ် ကုညးမအာတိုန် ကောံဓရီု ပ္ဍဲမယ်ဒရောဓါဂှ် နကဵုဥက္ကဋ္ဌမွဲ ကၠောန်ထေက် ဟွံထေက်တုဲ ဖျေဟ်မာဲဓလုက်ဂှ် မာဲလပါ် မကေတ်အရေဝ် ဟွံထေက်ဂၠိုင်တုဲ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်နာဲယှိုယ်ကျေန် ကတဵုတိတ်အာ နူဝိုင်တုဲ ကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵု လီုအာရ။ ဗွဲကြဴ ကလေင်ကောံဓရီုဗဟဵု ပ္ဍဲမတ်မလီုဂှ် ညးစၞးလေဝ် ဟွံပေင်၊ ရန်ကဵု ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် စိုတ်ဂွံပြေတုဲ ကုညးမအာလဝ် ကောံဓရီု ပ္ဍဲမယ်ဒရောဓါပိတၠဂှ် နဒဒှ် မကေတ်အရေဝ်ဂှ် ဖျေဟ်ထောအ် နူကဵုတာလျိုင်ရ။ ပၞောဝ်မၞိဟ်ပိဂှ် နာဲကောရတ်လေဝ် ပါမွဲတၠတုဲ နူတာလျိုင်ကမ္မတဳဗဟဵုအရန် ကဵု ကမ္မတဳပၞာန်ဗဟဵုဂှ် ဒးဒုင်နုက်တိတ် ပွိုင် (၆) ဂိတုရ။ ပေင် (၆) ဂိတုတုဲ ကလေင်ကလိဂွံ တာလျိုင်ဒၞာဲတြေံပၠန်ရ။[၁]
သၞာံ ၁၉၉၈ ဂိတုသြဂါတ်ဂှ် နာဲကောရတ် ကလိဂွံ လာပ်ဇဲပၠန်ဂတး ကဆံင်ဒုတိယ။ ပ္ဍဲသၞာံဂှ် နူတာလျိုင် သကိုပ်တမ်ဒပ်ဒမၠုက် လၟိဟ်(၄) ခရိုင်သဓီု ဒးပြံင်ကေတ် တာလျိုင် သကိုပ်တမ်ဒပ်လၟိုန် (၁၁၁) ပွိုင် (၃) ဂိတုဘာ်ရ။ နူဂှ် ဒးပြံင်ကေတ် တာလျိုင် ညးလျိုင်ဆက်ဆောံ ဍုင်မတ်မလီု ကဆံင်သကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်ရ။[၁]
သၞာံ ၂၀၀၀ သဘင်သဳကၠဳဗော် အလန်စတုတ္ထဂှ် နကဵု ကမ္မတဳပၞာန်ဗဟဵု ဟွံပါတုဲ သၞာံ ၂၀၀၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဂှ် နာဲဝေန်အိုင် စုတိအာတုဲ စၞးဂှ် နာဲကောရတ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် ကမ္မတဳပၞာန်ရ။ ပ္ဍဲရုင်ဆက်ဆောံ ဍုင်မတ်မလီု ဒးတာလျိုင် ပေင်မွဲသၞာံတုဲ ပြံင်သၠာဲကေတ် တာလျိုင် ဒုသကိုပ်ဌာက္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ရ။ ဒးတာလျိုင်ၜါဂိတုတုဲ ဒးတာလျိုင် သကိုပ်ဗျူဟာလၟိဟ် (၁) ဒေသခရိုင်မတ်မလီု ခရိုင်သဓီု။ ပေင် (၆) ဂိတုတုဲ ဒးတာလျိုင် သကိုပ်ဌာနကာပၞာန်။ သၞာံ ၂၀၀၂ ဂိတုသေပ်တေန်ဗါဂှ် နာဲပါန်ညောအ် ပါ်တိတ် နူဗော်၊ စၞးဒၞာဲ နာဲပါန်ညောအ်ဂှ် နာဲကောရတ် ဒးတာလျိုင် သကိုပ်ဗျူဟာပၠန်ရ။ အခိင် နာဲကောရတ် မဒှ်ဒၟံင် သကိုပ်ဗျူဟာဂှ် ကလေင်ဗက်ကေတ် နာဲပါန်ညောအ်တုဲ လွဟ်နာဲပါန်ညောအ် မကေတ်ဏာ နူကဵုဗော် ကလေင်ဂွံ ကြပ်သီုဖအိုတ်။[၁]
ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဍုင်ကျာ်ပိဂှ် ကၠောန်သဘင်ပတိုန်က္ဍိုင်ကျာ်တၟိ၊ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်နာဲယှိုယ်ကျေန် ကဵု သကိုပ်ဌာနဂဥုပ်ပၞာန်ဒိုဟ်အဂၞဲ သကိုပ်ပၞာန်ကက်သိင်တအ် ကၠုင်နကဵုက္ၜင်ကျာရ။ ပ္ဍဲသဘင်ဂှ် နာဲယှိုယ်ကျေန် ကဵု သကိုပ်ပၞာန်ကက်သိင် ဒတူဒၟံင်မွဲစွံဂှ် နာဲကောရတ် လုပ်အာ သွက်ဂွံဆက်မိတ်ဂှ် ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်နာဲယှိုယ်ကျေန် ပၞောန်ပှ်ောတဲကဵု နာဲကောရတ်တုဲ ဟီုကဵု သကိုပ်ပၞာန်ကက်သိင် "ဒီကောင်ကို ကျနော်အရေးယူထားပြီးပြီ" (ကိစ္စ အာတိုန်ကောံဓရီု မယ်ဒရောဓာ)။ စပ်ကဵု ကိစ္စဏအ်တုဲ နာဲကောရတ် ချူလဝ် ပ္ဍဲလိက်ညး "နကဵုအဲ ဗီုဒးဒုင်စသိုင်ဟီုဂှ် ညးဗှ်လိက်ဏအ် တော်ကေတ်ရ။ ဆဂး နကဵုအဲ ဒုင်ဏာ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် သီုကဵု သကိုပ်ပၞာန် စဵုစိုပ် ကုန်ကျာ် နကဵုတာလျိုင်ဂီုကၠီု သဘင်ပတိုန်က္ဍိုင်ကျာ်ဂှ်တုဲဒှ် စဵုကဵု ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်တအ် စဴအာဍုင်မတ်မလီုတေအ်ရ။"[၁]
သၞာံ ၂၀၀၃ ဂိတုမာတ် (၇) ဂှ် ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲယှိုယ်ကျေန် စုတိအာတုဲ နကဵု နာဲကောရတ် ဒးတာလျိုင် ကဵုပၟိင် ကရောင်ပၞာန်ပၠးဒပ်ပတိုန်ဂုဏ်စရာဲ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲယှိုယ်ကျေန်ရ။ ကၠောန်သဘင် တ္ၚဲနာဲယှိုယ်ကျေန် စုတိပေင်သၞာံကီု၊ သွက်ဂွံကၠောန်ရုပ် နာဲယှိုယ်ကျေန် ပ္ဍဲကွာန်ကအ်သိုခ်ကီုဂှ် နာဲကောရတ် စုတ်သြန်မွဲကိုဋ်ဒကေဝ်ကီုရ။ စပ်ကဵု ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်နာဲယှိုယ်ကျေန်တုဲ နာဲကောရတ် ချူလဝ် ပ္ဍဲလိက်ညး "လတူအစာ လတူဥက္ကဋ္ဌဇၞော် လတူအဲမွဲ ဗီုလဵုညးဟီုဂးလဝ် ညးသ္ပဗၠေတ်ကဵုသၞောဝ်ကီုလေဝ် အဲဟွံညာတ်ဒုဟ်၊ သ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴအာရောင်။"[၁]
သၞာံ ၂၀၀၃ ဂိတုသြဂါတ်ဂှ် နာဲကောရတ် ကလိဂွံ လာပ်ဇဲပၠန်ဂတး ကဆံင်ပထမရ။[၁]
နာဲကောရတ် ဆက်ကေတ် တာလျိုင် ပ္ဍဲဌာနကာပၞာန်။ နူသၞာံ ၂၀၀၄ စဵုကဵုစိုပ် ၂၀၀၈ ဂှ် နာဲကောရတ် ကေတ်ကၠုင် တာလျိုင် နဒဒှ် သကိုပ်ဌာနက္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်ဂှ်လေဝ် နကဵု တာလျိုင် ကမ္မတဳပၞာန်လေဝ် ကေတ်ကၠုင် တာလျိုင် ပွိုင် (၁၈) သၞာံ။ နကဵု အတိုင်သၞောဝ်ဗော်မ္ဂး အာယုက်စိုပ် ကေတ်ပေန်ဇြေန်ဒေါအ်ဇူ နူကဵုတာလျိုင်မာန်ရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကဵုလအိတ် လိက်နာဲကောရတ် မချူလဝ်ဂှ်မ္ဂး
| “ | ရန်တၟအ် မကေတ်ပေန်ဇြေန်ဂှ် ဟိုတ်နူ အာယုက်ဇၞော်တုဲ လွဳၜံင်သတ္တိ မိက်ဂွံပါဲဒၞာဲ ကဵုညးတာလျိုင်ကဆံင်သၟဝ်တအ် ဒှ်အဓိကရ။ တုဲ ကတ်လ္ၚတ်ကၠုင်လဝ် ပရေင်ပၞာန် ပွိုင် (၃၀ )သၞာံပြင်င်ဂှ် သွက်ဂွံကဵုအာ ကသပ်ဂၞန် ကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် ပၟိက်နွံပေင်င်ရ။ နကဵုအဲ ဒှ်ဂကူမန်မွဲ သွက်ဂကူဂွံဗၠးၜး ရန်တၟအ်တုဲ ကၠောန်အာ သွက်ဂကူ စဵုကဵု ဇုတ်စိုပ်တိရောင်။ | ” |
အရာမမိပ်စိုတ်အိုတ် ပ္ဍဲဘဝပၠန်ဂတး
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲမွဲဘဝသၟာတဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်ဂှ် နကဵု နာဲကောရတ် ညာတ်ကေတ် သတ်ကၟဝ်ဇဝ်ပ္ကဴပၠန်ဂတးတုဲ ဒှ်ကၠုင် ပဳတိမိပ်စိုတ်ဂှ် ၜိုတ်ညးမလဴထ္ၜးလဝ် လွာဲဂှ်မာန်ဂှ် နွံပိတင်။
- တိဍာ်မန် မစိုပ်အာ သၟဝ်တဲကရေင်ဂှ် ကလေင်စိုပ်ကၠုင် သၟဝ်တဲမန်ဇကု။ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၇၀တအ်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုအဲ မဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲမၞိဟ်မစဒက်ပတန် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တုဲ ပံက်ဘာပၞာန် ပ္ဍဲကွာန်ခေါဇာ၊ တုဲဂှ် တိဍာ်ဒေသတအ်ဂှ် နူကဵုသၟဝ်တဲကရေင် ကလေင်စိုပ် သၟဝ်တဲမန်။ ပ္ဍဲအခိင် ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် မလုပ်အာ သၠာဲလွဟ် ကဵု ဒဳမဝ်ကရေသဳတုဲ၊ ၜိုန်ရ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ကလေင်ဒက်ပ္တန်ပတိုန်မာန်ကီုလေဝ် စဵုဒၞာ တိဍာ်ဟွံမာန်တုဲ တိဍာ်မန် ဒေသရေဝ်၊ ကျာ်မြဟ်တအ် သီုဖအိုတ်ဂှ် စိုပ်အာသၟဝ်တဲကရေင်။ တိဍာ်ကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဂှ် နကဵုကရေင်ဂှ် ပြံင်လှာဲကေတ် နကဵုနဲတက်ကျာဂှ် ဍေဟ်တအ် ဟွံကဵု။ ကရေင်တအ်ဂှ် တွဵုရးကရေင်ဂှ် ဍေဟ်မိက်ဂွံဆက်ကဵု ရးတၞင်သဳ။ ပ္ဍဲအခိင် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ မထ္ကးအာ ၜါက္ဍိုပ်ဂှ် တိဍာ်တအ် ညံင်ဂွံ ကလေင်စိုပ်သၟဝ်တဲပိုယ်ဂှ် ပိုယ်ဒးဗ္တိုက်ကေတ်၊ ဒးသၠာဲကဵု နကဵုဆီပဠက်တုဲ ဂွံကလေင်စိုပ် သၟဝ်တဲမန်ဇကုပၠန်။
- ဍုင်မန် မနွံပ္ဍဲဝင်ပြာပြာကတ်တ်ဂှ် ကၠေအ်အာ ပ္ဍဲဗီုတဲတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၇၄ ဂှ် အလဵုအသဳပၞာန်နေဝင်း ဒးပစၟတ်သမ္တီ တွဵုရးဍုင်မန် နကဵုၜါခရိုင်။ နူလက်ထက် ဦးနုတေအ် ကဵုလဝ် ဂတိပါင် ပစၟတ်သမ္တီကဵု တွဵုရးဍုင်မန်ရောင်။ ကဵုဂတိပါင်တုဲ လအ်အာ ပွိုင်စှ်သၞာံ။ ဟိုတ်နူ ဒြဟတ်ပၞာန်ပိုယ် ဇၞော်ကၠုင်တုဲ နကဵု အလဵုအသဳပၞာန်နေဝင်း ဒးပစၟတ်သမ္တီကၠုင် ၜါခရိုင်။ နကဵု ဗော်ဍုင်မန်တၟိပိုယ်ဂှ် ဟီုလဝ် မသုန်ခရိုင်။ ဍုင်မန်ပိုယ်ဂှ် အတိုင်ဝင်မ္ဂး ဍုင်ဗၟာသကုတ်သၟဝ်ဂှ် အခေါင်ပိုယ်အာတ်နွံ။ ဆဂး ပြဟ်ဟ်ဏအ် ဒေသဗွဲဂမၠိုင်ဂှ် ဂကူပိုယ်ဟွံမဲရတုဲ အာတ်သီုဖအိုတ်မ္ဂး ဟွံစှ်ေကဵု ဗဗွဲဓဝ်တုဲရ ပိုယ်စၟတ်လဝ် မသုန်ခရိုင် - ခရိုင်ဗဂေါ၊ ခရိုင်သဓီု၊ ခရိုင်မတ်မလီု၊ ခရိုင်ထဝဲါ၊ ခရိုင်ဗိက်။
- ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်ဂှ် နကဵုအလဵုအသဳဗၟာ ဒးပစၟတ်သမ္တီတုဲ ဒးတက်ကျာ၊ ဒးကေတ် တင်လတုပ်စိုတ်လဒေါအ်ပွန်ပွောဟ်။ ပ္ဍဲ သၞာံ ၁၉၉၅ ဂှ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ဒေါအ်ပန်ပှော် ကုအလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာ။ ဟီုဍာံဍာံ အလဵုအသဳဗၟာဂှ် ဍေဟ်တအ် စၟတ်သမ္တီလဝ် ဒပ်မန် ဆၜိုတ် ကဆံင်ဒမၠမတာဓဝ်ရ။ စဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ် ဍေဟ်တအ် ဟွံပစၟတ်သမ္တီပိုယ်ခိုဟ်ဟ်ဏီဖိုဟ်ရ။ ပ္ဍဲကာလပိုယ်တက်ကျာ ပရေင်ဒေါအ်ပန်ပှ်ော ပ္ဍဲကဵု ဂဥုပ်ဌာနပၞာန်ဒိုဟ်အဂၞဲဂှ် ပ္ဍဲလတူခုင်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုအဲ လုပ်အာ ပစူစုတ် အလာံမန် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ လတူခုင်တက်ကျာဂှ်။ ဍေဟ်တအ် မတ်စူ။ ပ္ဍဲဂကောံပညဳပညပ်ဂှ် အဲကေတ်လဝ်တာလျိုင် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာတုဲ အာတက်ကျာ သီုဖအိုတ် မသုန်ဝါ၊ သီုမသုန်ဝါ အဲပါလုပ်။[၃]
ဒါရိုက်တာ သမဂ္ဂသၟာကမၠောန်ရာမည
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ကြဴနူ ဒေါအ်ဇူ နူတာလျိုင် ပ္ဍဲဗော်ဍုင်မန်တၟိတုဲ သၞာံ ၂၀၀၉ ဂှ် နာဲကောရတ် ဒက်ပတန် သမဂ္ဂသၟာကမၠောန်ရာမည (ပ္ဍဲသမဂ္ဂဏအ် ကဵုလဝ်ယၟု နာဲကောတၠရတ်)။ အဓိက ကမၠောန်သမဂ္ဂဂှ် သွက်ဂွံမင်မဲရံင်စံင် သၟာကမၠောန် ကောန်ဍုင်မန်ဗၟာ ပ္ဍဲဍုင်သေံ၊ ပံက်ဗတောန်ဘာ ကုသၟာကမၠောန်၊ ကောန်ဇာတ် သၟာကမၠောန်တအ်။ ပ္ဍဲဂှ် နာဲကောရတ် ကေတ်လဝ်တာလျိုင် နဒဒှ် ဒါရိုက်တာ၊ နကဵု သမဂ္ဂသၟာကမၠောန်ရာမည ကၠောန်ပ္ဍဲဍုင်သေံပွိုင် ၃ သၞာံ၊ စိုပ်သၞာံ ၂၀၁၂ ဂှ် ပံက်ရုင် ပ္ဍဲဍုင်ရေဝ်တုဲ ကေတ်ကၠုင်တာလျိုင် ပွိုင် ၉ သၞာံ၊ ကမၠောန်မပတံ ပံက်ဘာကောန်ပျူတာ၊ ပ္ဍဲပွိုင် ၉ သၞာံဂှ် မၞိဟ်တိုန်စိုပ်လဝ် ၜိုတ် ၂၅၀၀ တၠ။ ကောန်ကမၠောန် နူကဵုနာနာ သီုကဵု ကောန်ကမၠောန်အလဵုအသဳတအ် ကၠုင်တိုန်လဝ် တန်ဗတောန်ကောန်ပျူတာဂှ်ရ။ ပ္ဍဲသမဂ္ဂသၟာကမၠောန်ရာမညဂှ် သီုဖအိုတ် ပွိုင် ၁၂ သၞာံ ကၠောန်ကၠုင်လဝ်ရ။[၃]
ဒု-ဝန်ဇၞော်စဵုဒၞာ အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၞာံ ၂၀၂၁ အခိင်ကာလ မဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူဂှ် နာဲကောရတ် နကဵု မၞိဟ်စၞး နူကဵု MSICC ဂှ် လုပ်ကေတ်တာလျိုင် နဒဒှ် ဒု-ဝန်ဇၞော်စဵုဒၞာ။[၃] စပ်ကဵု မလုပ်ကေတ်တာလျိုင် ပ္ဍဲအလဵုအသဳညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူဂှ် မိမဳလေ သၟာန် နာဲကောရတ် နကဵုတင်ရန်တၟအ် နွံသာ်လဵုတုဲ မလုပ်ယိုက်ဂၠေင် ပ္ဍဲကဵု အလဵုအသဳဏအ်ရော၊ နကဵုတင်စၟဳ သာ်လဵု ပတှ်ေကေတ် သာ်လဵုရောဂှ်။ နာဲကောရတ်သှ် "ပ္ဍဲကဵု ခေတ်အလဵုအသဳအေန်အေဝ်ဒဳတေအ်ဂှ် ညးတအ်အာ ဒဳမဝ်ကရေသဳဖေက်ဒရေဝ်၊ အာဒဳမဝ်ကရေသဳတုဲမှ အာဖေက်ဒရေဝ်။ နကဵု မၞိဟ်ဂလိုင်ဏအ် ဂွံဒက်ပ္တန်အာ သၞောတ်ဖေက်ဒရေဝ်ဂှ် ဍေဟ်လအ်ဒၟံင်။ လၟုဟ် ညးတအ် စိုပ်ကၠုင် အကာဲအရာဏအ်တုဲ ညးတအ် ပြံင်လှာဲထောအ် ဖေက်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေသဳ။ အာဖေက်ဒရေဝ်ကၠာ၊ တုဲမ္ဂး ဒဳမဝ်ကရေသဳ။ ပ္ဍဲကဵု လိက်ပဋိညာန်ညးတအ်ဂှ် ကောန်ဂကူဂလိုင် ပါလုပ်ဒၟံင် ၜိုတ် ဒစာံဂကူ။ ပ္ဍဲကဵု ကိစ္စဏအ် နကဵုမန်ပိုယ်လေဝ် ဒးပါလုပ်ထေက်ကီုရောင် စှ်ေစိုတ်တုဲ ပိုယ်ညးၜါ အဲ ကဵု မင်းဇေယျာဦး လုပ်ကေတ်တာလျိုင်။ မွဲလပါ်ဂှ် နကဵုအဲလေဝ် ကေင်ကၠောန်ကၠုင် ကမၠောန်ပၞာန် ပွိုင် ၃၅ သၞာံကီုတှ်ေ၊ လုပ်ကေတ်ကၠုင် တာလျိုင်။ ပ္ဍဲအရာမပါလုပ်ဏအ်ဂှ် မုပိုယ်စၟဳကေတ်မုရော။ တင်ရန်တၟအ်ပိုယ်ဂှ် ဍုင်ပိုယ် ပိုယ်ဖန်ဖက်ကေတ်တ်ဏောဝ်။ ပိုယ်ဂွံဖန်ဖက်ကေတ်တ်မာန်ဂှ် ဍုင်ပိုယ်ဏအ် ဒးဒှ် သၞောတ်ဍုင်ဖေက်ဒရေဝ်ရောင်။ စှ်ေစိုတ် သၞောတ်ဏအ်တုဲ လုပ်ကၠောန်ရ။ ပိုယ်စၟဳစ ဟွံသေင်ပုဟ်၊ ပိုယ်ဒးကၠောန်ရောင်။ ပ္ဍဲအခေါင်အရာ မမံက်ဒၟံင်ဏအ် ညံင်ဂွံဂွံဂှ် ပိုယ်ဒးကၠောန်ရောင်။" နာဲကောရတ် ဆက်လဴထ္ၜး ပရေင်ဆဵုဂဗ ပ္ဍဲလက်ထက် ဦးနု တေအ် "ဒပ်ဦးနုတအ် ပံင်ကောံ ကုဒပ်ကောန်ဍုင်အရင်တုဲ ဒက်ပ္တန် တညလ။ ဟိုတ်နူဏအ်တုဲ ပိုယ်ဂွံဒြဟတ်မၞိဟ် ဒြဟတ်ကပေါတ်တုဲ ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် မံက်တိုန်ကၠုင်။ ကိုပ်ကၠာတေအ်ဂှ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိဂှ် ပံက်ဒပ်ပၞာန် ဟွံမာန်ဏီပုဟ်။ ဗော်ဍုင်မန်တၟိဂှ် နွံဆ ဒပ်စဵုဒၞာကွာန်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်တေအ် ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဍုင်အရင်တအ် ဇၞော်တိုန်၊ ကောန်ဍုင်အရင်တအ် ဗီုသေံ၊ ချေင်၊ ကရေင်၊ မန်တအ် အာတ်မိက် ဦးနု ညံင်ဂွံပဒတန် ပစၟတ်သမ္တီ ကမ်ကုသိုလ်ဂကူဇကု ညံင်ဇကုဂွံဖန်ကေတ်မာန်ဂှ် နကဵု ဦးနု ဂှ် ကဵုဟွံမာန်။ ဒပ်ညးတအ် ထကးတုဲ ဂကောံဂှ်လီု၊ ဦးနု ကလေင်စဴ လုပ်အာဍုင်။ မွဲဝါပၠန်ဂှ် လက်ထက် ၈၈၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် မၞိဟ်တိတ်ကၠုင် ဗွဲမဂၠိုင်တုဲ ပိုယ်ဂွံကၠုင်အရီုအဗင် နူကဵု ဍုင်ထာင်ဝါန်တအ် ဍုင်တၞဟ်တအ်တုဲ ပံက်တိုန်ဘာ တက္ကသိုလ်ဟံသာ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် အလဵုအသဳ NCGUB ဦးစိန်းဝင် ဍိုက်က္ဍိုပ်။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် မုပိုယ်ဂွံရောဟီုတှ်ေ ကလိဂွံအာ သၞောဝ်ဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုင်ဖေက်ဒရေဝ်။ NCGUB ဂှ် ဗီုလၟုဟ်ဟွံသေင်၊ ညးတအ်ကဵုညးတအ်ရ ပံက်လဝ် အလဵုအသဳတုဲ မံင်အာ အကြာပိုယ်၊ ဗက်ဒၟံင် ပရေင်စန်ဒက် ပ္ဍဲအကြာယူအေန်သၟးရ။ အိုတ်ကၞောတ် မုလေဝ် ဟွံဒှ် ပွိုင် ၂၂ သၞာံတုဲ သ္ၚောမ်ဗြမ်အာပၠန်။ အလန်ဏအ် အကာဲအရာဍေဟ်မမံက်ဂတဝ်ကၠုင်ဏအ် အခေါင်ပိုယ် ညံင်ဂွံဂွံဂှ် ပိုယ်ဒးကၠောန်ရ။ မန်ပိုယ် သီုအပ္ဍဲဍုင် မ္ၚးဍုင် ပိုယ်ဒးကၠောန်ရ။ မန်ပိုယ် ပ္ဍဲနေဝ်ရေဝ်၊ နေဝ်ဇြပ်ဗုတအ် ထ္ၜးဒၟံင်ဆန္ဒ စဵုပွိုင်တ္ၚဲဏအ် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုယ်မံင်ထောအ် သ္ၚိတ်တ် အတိုင်ဏအ်ဂွံဒၟံင်ဟာ။ အခေါင်အရာမမံက်ကၠုင်ဏအ်ဂှ် ပိုယ်ဟွံကေမ်ဇျာပ်ရဟာ။ ပိုယ်ဒးဂစာန် ပိုယ်ဒးကၠောန်၊ ပိုယ်ကၠောန်မှ ပိုယ်ဂွံရောင်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ အခေါင်မမံက်ကၠုင် ပိုယ်ကေမ်ဇျာပ်ဂွံတှ်ေ ညံင်ဟွံဂွံ လ္ဇုဲအာ နူကဵု ဂကူညးတၞဟ် ပိုယ်ဒးဂစာန်အာရောင်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ အဲမိက်ဂွံ ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာ သီုညးဖအိုတ် ဂစာန်ကၠောန် ညံင်အခေါင်ဂကူဇကု ဂွံမံင်ဂတဝ်ညိ။" [၃]
တင်အဓိက ကမၠောန်ပြဟ်ဟ်ဏအ်ဂှ် သၞောဝ်ဖေက်ဒရေဝ် ညံင်ဂွံမံက်၊ တုဲပၠန် သၞောဝ်ဒပ်ပၞာန်ဖေက်ဒရေဝ် ညံင်ဂွံမံက်ဂှ် ကၠောန်အာ။ စပ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဖေက်ဒရေဝ်ဂှ် စပံက်အာ ဒပ်ဂီုကၠီုညးဍုင်ကွာန်ကၠာ တုဲပညဳအာကဵု ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူတအ်တုဲ ညံင်ဂွံဒက်ပ္တန်အာ ဒပ်ပၞာန်ဖေက်ဒရေဝ်။ စပ်ကဵု သၟတ််တအ် မုမိက်ဂွံဟီုရောတှ်ေ၊ စပ်ကဵုသၟတ်တအ်ဂှ် ယဝ်ရ မိက်ဂွံကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မ္ဂး ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကဵုကတ်ပညာကၠာ။ ညးဆက်လဴ "အဲကူရံင်ကဵုဘဝအဲ။ အခိင်ကၠာတေအ် ဗတောန်ပညာ တိုန်တက္ကသိုလ် ဟွံဂတာပ်ပုဟ်။ အာယုက် ၂၀ တိတ်ကၠုင်ပၠန်ဂတး။ ဖေက်ဟွံဂတာပ်ဍုင်။ ဦးနုတအ်ဟီု ဒွက် ထား ဒယှ်ေလဝ် "မနက်ဖြန် သို့မဟုတ် ဘယ်သောအခါ"။ ဂွိင်ဖေက် ဟွံဂတာပ်ဍုင်တုဲ တိတ်ကၠုင်။ စိုပ်အဏအ်တုဲ လအ်အာ ပွိုင် ၃၅ သၞာံ၊ ဍုင်ဟွံဂွံဏီဖိုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သၟတ်တအ်ဂှ် ကတ်ပညာညိ။ ပညာသၠုင်မှ ဂွံအာက္ဍိုပ်ညးမာန်။ ပက္ဍိုပ်သကိုပ်မန်ညိ၊ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဏအ် ဒတုံစှ်ေကၠုင် နူသွဝ်ဟွံသေင်၊ ဒးလွဳကေတ်ရ။"[၃]
နိဿဲ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]- ↑ ၁.၀၀ ၁.၀၁ ၁.၀၂ ၁.၀၃ ၁.၀၄ ၁.၀၅ ၁.၀၆ ၁.၀၇ ၁.၀၈ ၁.၀၉ ၁.၁၀ ၁.၁၁ ၁.၁၂ ၁.၁၃ ၁.၁၄ ၁.၁၅ ၁.၁၆ ၁.၁၇ ၁.၁၈ ၁.၁၉ ၁.၂၀ ၁.၂၁ ၁.၂၂ ၁.၂၃ ၁.၂၄ ၁.၂၅ ၁.၂၆ ၁.၂၇ ၁.၂၈ ၁.၂၉ (2008) ဝင်ပူဂိုလ် မွဲဒမြိပ်၊ မချူလဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၈ အခိင်မနွံ ပ္ဍဲတာလျိုင် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ (လိက်တၞး အလဵုဇကု နာဲကောရတ် မချူလဝ်။
- ↑ Heinz, L.C. (6 March 1962). An Analysis of the Current Situation in Burma. US Department of State. Retrieved on 11 October 2012။
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ ၃.၄ ၃.၅ ၃.၆ ၃.၇ ၃.၈ [<iframe src="https://www.facebook.com/plugins/video.php?height=314&href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fmonnationalnetwork%2Fvideos%2F521410345516490%2F&show_text=false&width=560" width="560" height="314" style="border:none;overflow:hidden" scrolling="no" frameborder="0" allowfullscreen="true" allow="autoplay; clipboard-write; encrypted-media; picture-in-picture; web-share" allowFullScreen="true"></iframe> ပရေင်ပြံင်သၠာဲဘဝကဵု တင်ဒတူလိုင်တ္ၚဲဏအ်]. Open Publishing (May 1, 2021).