ဂတာံကောန်ပၞာန် (ဂအေၚ်လှ်ေဒိၚ်၊ ဂအေၚ်ပလဲဗတဳ)

စွံသတိ လ္ပသမ္တီဗၠေတ်ကဵု(ဂအေၚ်ချေံ)

ဂတာံကောန်ပၞာန်
ဂကူဂတာံပၞာန်မွဲဂကူ Mictyris brevidactylus
မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ
လောက:	Animalia
လပါ်ဂကူ:	Arthropoda
လစှ်ေလပါ်ဂကူ:	Crustacea
ဂကောံဂကူ:	Malacostraca
လၟေင်ဂကူ:	Decapoda
Infraorder:	Brachyura
Superfamily:	Ocypodoidea
ဇာတ်ဂကူ:	မေတ်ထာၚ်ရေဒဳ ဒေနာ၊ သၞာံ ၁၈၅၁
ဗဳဇဂကူ:	''မေတ်ထာၚ်ရေတ်'' လာတ်ထရဳလ်၊ သၞာံ၁၈၀၆
ဂကူ
ၜိုတ် ၁၃ ဂကူ (ဂကူတၟိမနွံ ၁ ဂကူပၠန်)

ဂတာံပၞာန် (အၚ်္ဂလိက်: Soldier crab) ဒှ်ဂတာံဍာ်ဖၞုၚ်နွံပ္ဍဲဂကောံ မေတ်ထာၚ်ရေတ် ဗဒှ်စွံလဝ်ဂကောံဗွဝ်မွဲဂကောံကဵု မေတ်ထာၚ်ရေဒဳ

အဝဲပၟာဏ

ဂတာံကောန်ပၞာန်ဝွံဒှ်ဂတာံအဝဲပၟာဏဍောတ် သီုဂၞါက္ဍိုဟ်ဍဟ်မွဲဖအိုတ်နွံအဝဲၜိုတ် ၁ သေၚ်တဳမဳတာဇြေန်ဒိမေတ်၊ နွံဂၞါက္ဍိုပ်ဗွဲခ္ဍမ်ခ္ဍမ်နွံအရံၚ်လတ်ဗု ရံၚ်တုပ်မံၚ်ကဵုခၟော်ပသဲပၞာန် တုပ်ကဵုယၟုမဂွံနၚ်လဝ်။

ပွဳပွူမဒၟံၚ်

ဂတာံပၞာန်ဏံ ဒှ်ဂတာံဂၠာဲစဗွဲဗလးလ္တူပြၚ်ဗတဳဇိုၚ်ၜဳလပါ်ဒေသအိန်ဍိုဝ်-ပဵုဇြဳဝှေတ် နဲဂၠာဲစဂှ် စကာၚာၚ်ၜါလပါ်တုက်ဗ္ၜေါဝ်ကေတ်မဗတဳထပၠောပ်ပ္ဍဲပါၚ်တုဲတှ်ေ ပလဲဗွဲမမြက်မြက် ပ္ဍဲကဵုပါၚ်နွံကသော်တုပ်ညံၚ်ရဴဇန်ၚေက်ကရးသွက်ဂွံခ္ဍိုဟ်ကေတ်စၞစနာနာ ညံၚ်ရဴခၟိက်တၞံဆုဒုန်သီုကဵုခၟိက်ၚုဲကမချိုတ်ခရိုဟ် သီုကဵု plankton ပ္ဍဲအကြာမဗတဳ၊ မဇြောတ်အိုတ်အးတုဲဂှ် ထောံရေၚ်လဝ်ကလောံမဗတဳခ္ဍံခ္ဍံဂှ်ဟေၚ် မဗတဳတံဂှ်လေ ရေၚ်ညဳသာကလောံခ္ဍံခ္ဍံတုဲ သဂွံဆဵုတဴပ္ဍဲဗလးပြၚ်ၜဳတံမာန်။

ဂတာံပၞာန်ဝွံ ဒးစိုတ်မံၚ်ပ္ဍဲကသိုၚ်ဇိုၚ်ပြၚ်ၜဳတုဲ မၚ်အခေါၚ်ပ္ဍဲအခိၚ်ဍာ်စှ်ေကှ် တုဲတှ်ေ ဍေံတံမယျတ်တိတ်တိုန်ကၠုၚ်နူကသိုၚ်တုဲဂၠာဲစ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဍာ်ၜဳတိုန် သီုအခိၚ်ဆဵုအန္တရာဲကြပ်ကၠုၚ်တှ်ေ ကလေၚ်ဂစာန်လုပ်အာပ္ဍဲကသိုၚ်ပၠန်၊ တုဲတှ်ေ သုၚ်စောဲမဗတဳဂှ်ဟေၚ်သ္ပပါၚ်တြၚ်ကၟာန်ကသိုၚ်။ အခိုက်အလိုက်ဍေံတံနွံမံၚ်မွဲစွံဗွဲဂကောံဗွဝ်ဒုတ်ဒုတ်ညးသ္ကံအိုတ်တုဲ ဆဂး ပ္ဍဲပထောၚ်ကသိုၚ်မွဲမွဲကသိုၚ်ဂှ်တှ်ေ ညးမဒှ်တၠကသိုၚ်ဂှ် နွံဂတာံ(ဂအေၚ်)မွဲမဟေၚ်၊ လဆောဝ်တှ်ေ ဂတာံတၞဟ်ယျတ်စှ်ေလုပ်ကသိုၚ်ဗၠေတ်တုဲ တၠကသိုၚ်ဂှ်လေ ဗက်ပတိတ်နူကသိုၚ်ဗွဲမပြဟ်မာန်။ သြပ်ဂှ်တှ်ေ ဂကောံဂတာံ(ဂအေၚ်)တံဏံဝွံ ဖျေံဗ္ဒပ်မံၚ်ပ္ဍဲဒၞာဲဒေသဍာ်စှ်ေဍာ်တိုန်ဗွဲတုန်တုဲ ဟိုတ်သဂွံဂၠာဲစစၞနူဖဵုဍာ်တိုန်ဍာ်စှ်ေဂှ်မာန်။

ဂကူ

ဂတာံပၞာန်နွံသီုဖအိုတ် ၁၃ ဂကူ တုဲတှ်ေ ပ္ဍဲကဵုဂိတု November ခရေတ်2010 ဂၠာဲလ္ၚတ်ဂွံဆဵုကေတ်ဂတာံဂကူတၟိ ပ္ဍဲကဵုပြၚ်ၜဳ(ၜါရာ) ပွိုၚ်ဍုၚ်-လးၚူ ละงู ခရိုၚ်သတုန်-สตูล ကဵုယၟုမကော်တဴဂှ် "ဂတာံပၞာန်ဇၞော် ပြၚ်ၜဳ-ၜါရာ" နွံယၟုဝိဇ္ဇာသိပ္ပံဟီုဂှ် "မေတ်ထာၚ်ရေတ် ထာၚ်လာမ်အာဲသေတ်" လဆောဝ် တုပ်မံၚ်ညံၚ်ရဴဂတာံနွံအကြာဂြိုပ်တရး သီုကဵုဂတာံၚာၚ်ဍာဲတံတုဲ ဟိုတ်နူအခိၚ်ဂၠာဲစစၞ မဂၠောဲတိတ်ရေၚ်ဗွဲဗလးပြၚ်ဗတဳပြၚ်ၜဳတုပ်တုပ် ညးလ္ၚဵုသမ္တီဗၠေတ်ဂတာံကောန်ပၞာန်ဂှ် ဒှ်ဂတာံချေံ(ဂအေၚ်ချေံ)အိုတ်တုဲ သီုဂကူၜါဏံဝွံ ဂၠာဲစဇိုၚ်ဇိုၚ်ဗလးပြၚ်ၜဳပြၚ်ဗတဳတုပ်တုပ်၊ လပါ်(ဂအေၚ်ချံ)ဂှ် နွံပ္ဍဲဂကောံဗဳဇ Ocypode တုဲ အဝဲပၟာဒုတ်ဇၞော်နူ(ဂအေၚ်ပၞာန်)ဏံဏီ။ [၁]

နိဿဲ

Archived ၂၀၁၁-၀၃-၀၆ at the Wayback Machine ปูทหารยักษ์ชนิดใหม่ของโลก จากสำนักข่าวไทย

สถาพร ชื่นใจ, เดินส่องปู ริมทะเล คอลัมน์ Aqua Survey นิตยสาร Aquarium Biz หน้า 111-113 ฉบับที่ 15 ปีที่ 2: กันยายน 2011