တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓ ဗပေၚ်ပသာ်

တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓ ဗပေင်ပသာ် Vesākha
ဗီုဗလိုပ်ဇြဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲပသာ်ပေင် ဍုင်လ္ဂုင်
ယၟု ပ္ဍဲသၞောဝ်	Vesākha, Buddha Purnima, Buddha Jayanti, Vaisakha, Vesak, Vaishakhi Purnima বৈশাখী পুর্ণিমার 包囲祭 衛塞節 वेसाक วิสาขบูชา
ယၟုတၞဟ်	တ္ၚဲကျာ်ဒှ် Buddha's Birthday or Buddha Day
ဍုင်မကၠောန်	ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာ ကေုာံ ဟိန္ဒူ(လ္ၚဵု)
ဂကူသဘင်	ဘာသာ
ဒဒှ်မတီလဝ်	တ္ၚဲကျာ်တြဲဂေါတမ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်၊ ကလိဂွံဓရ် ကတဵုဒှ်ကျာ်၊ ပပရိနိဗ္ဗာန်
ဗီုမကၠောန်သဘင်	ဗလိုပ်ဇြဲ၊ ကွာ်ကျာ်၊ ဖ္ဍောတ်မ္ၚဵု၊ ကဵုဒါန်၊ ပၟဝ်ဓရ်၊၊
စၟတ်တ္ၚဲ	တ္ၚဲဗပေင်ဂိတုပသာ်
Frequency	annual
မဆက်စပ် ကု	တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓဒှ် အရာမဆက်စပ် ကုတၞဟ် Laba Festival (in China) Rohatsu (in Japan)

တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓ ဗပေင်ပသာ် (အၚ်္ဂလိက်: Vesak) ဝွံ ဟိုတ်မဒှ် တ္ၚဲဂိတုပသာ်ပေင်တုဲ နကဵုယၟု ပ္ဍဲသၞောဝ်ဂၠးတိမ္ဂး ကော်စ တ္ၚဲဝေသာခ် Vesak မဂွံအဓိပ္ပါယ် ပသာ် ရ၊၊ ဝေသာခ် ဂှ် နကဵုဘာသာပါဠိ ဝေသာခ၊ နကဵုဘာသာသံသကြိုတ် ဝိၐခ Vaiśākha၊ တ္ၚဲဗုဒ္ဓဇယန္တိ (Buddha Jayanti) ဗုဒ္ဓပုဏိမာ (Buddha Purnima) မဂွံအဓိပ္ပါယ် တ္ၚဲဂိတုပေင်ဗုဒ္ဓ လဆောဝ်မ္ဂးBuddha Dayတ္ၚဲဗုဒ္ဓ မြဴသာ်ဝွံ ကော်ဒၟံင် နာနာသာ်ရ၊၊ ဍုင်ဗုဒ္ဓဘာသာ ကဵု ဍုင်ဟိန္ဒူလ္ၚဵု မကၠောန်ဒၟံင် သဘင်တ္ၚဲဗုဒ္ဓဝွံတုဲ မွဲဍုင်ကဵုမွဲဍုင် စၟတ်သမ္တီလဝ် ဟွံတုပ်ရေင်သကအ်ရ၊၊ ဍုင်မကၠောန်ဒၟံင်ဂမၠိုင်ဂှ် ဍုင်အန္ဒိယ၊ ဍုင်သဳရိလင်္ကာ၊ ဍုင်နဳပဝ်၊ ဍုင်တိဗေတ်၊ ဍုင်ဗေင်္ဂလာဒေသ်၊ ဍုင်ဘူတာန်၊ ဍုင်အေန်ဒဝ်နဳယှာ၊ ဍုင်သေင်္ကာပူရ်၊ ဍုင်သေံ၊ ဍုင်ကမ္ဘောဒဳယာ၊ ဍုင်လဴ၊ ဍုင်မလေရှာ၊ ဍုင်ဗၟာ၊ ဍုင်မောန်ဂေါလဳယျာ၊ ဍုင်ဖလိပိန်၊ ဍုင်ကြုက်၊ ဍုင်ဂျပေန်၊ ဍုင်ကဝ်ရဳယျာသၠုင်ကျာ၊ ဍုင်ကဝ်ရဳယျာသၟဝ်ကျာ၊ ဍုင်ထာင်ဝါန်၊ ဍုင်ဗိယေတ်နာမ်တအ် ကၠောန်ဂၠိုင်တုဲ ဍုင်တၞဟ်သအာင် ဂကောံမၞိဟ်ဗုဒ္ဓဘာသာဂမၠိုင်လေဝ် ကၠောန်ဒၟံင်ကီုရ၊၊ တ္ၚဲဂှ် စၟတ်သမ္တီ ရန်တၟအ်ကဵု တ္ၚဲကျာ်တြဲဂေါတမ မကတဵုဒှ်မၞိဟ်၊ မကလိဂွံဓရ် ကတဵုဒှ်ကျာ်၊ မပပရိနိဗ္ဗာန် အတိုင်လိက်စၟတ်သမ္တီ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာ မဟီုလဝ် ပ္ဍဲဂိတုပသာ်ပေင်ရ၊၊

ဝင်

Queen Maya holds onto a branch of a tree while giving birth to the Buddha, who is received by Śakra as other gods look on.

ဝေသာခ် မဒှ်သဘင် နဒဒှ် တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓ မဒှ်မၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီ ဗဗွဲဓရ် ပ္ဍဲကဵု သဘင်ကောံဓရီုဇၞော် (ကောန်ဖရေန်) ညးလျုင်ပတှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠးကဝ် (World Fellowship of Buddhists) အလန်ပထမ မကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲဍုင်သဳရိလင်္ကာ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၀ ရ၊၊ ဆဂး သဘင်တ္ၚဲဂိတုပသာ်ပေင် မရန်တၟအ် ကုတ္ၚဲကျာ်ဒှ်ဏအ်ဂှ် ဍုင်ဗုဒ္ဓဘာသာတအ် ကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင် လၟေင်င်သၞာံ မဂၠိုင်ကဵု ဗွဝ်ကၠံရ၊၊ နကဵု သွဟ်သဘင်ကောံဓရီုဇၞော်ဂှ် ဂရင်ဗ္တီ သၟိင်ဍုင်နဳပဝ် သွက်ဂွံ စၟတ်သမ္တီကဵု တ္ၚဲဂိတုပသာ်ပေင် နဒဒှ် တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ၊၊

 

“ နူကဵု သဘင်ကောံဓရီုဇၞော် ညးမလျုင်ပတှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာ ဂၠးကဝ် ဝွံ ဗွဲမအဲပရဲဟေင် ဂရင်ဗ္တီဏာ သၟိင်တၠတိဇၞော် မဟာရာဇ ဍုင်နဳပဝ်၊ တ္ၚဲဗပေင် ဂိတုပသာ်ဂှ် နဒဒှ် တ္ၚဲမကၟာတ်ရုင် ဍုင်နဳပဝ်တုဲ နကဵု တၠတိဇၞော်ပၠန် ညံင်ဂွံအာတ်မိက် ကုသၟိင်ဍုင်ဂမၠိုင် ပ္ဍဲဂၠးတိ ကုဍုင် မၞုံကဵု ဂကောံမၞိဟ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဂၠိုင်ကဵုဒှ် အောန်ကဵုဒှ်တအ် ညံင်ဂွံစၟတ်သမ္တီကဵု နဒဒှ် တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ် နမရန်တၟအ် ကုကျာ်ဗုဒ္ဓ မကတဵုဒှ်လဝ် သွက်ကောန်လိုက်ဂမၠိုင် အလုံအိုတ်သီုရ၊၊ ”

ပ္ဍဲ တ္ၚဲဝေသာခ် (တ္ၚဲပသာ်ပေင်)ဝွံ ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာ အလုံလိုက်တအ် နကဵုမရန်တၟအ် တ္ၚဲဒှ်မၞိဟ်၊ တ္ၚဲကလိဂွံဓရ် ကတဵုဒှ်ကျာ်၊ တ္ၚဲပပရိနိဗ္ဗာန် ကျာ်တြဲဂေါတမတုဲ ကၠောန်သဘင်အိုတ်ရ၊၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဂှ် ၜိုန်ရ ဗျာပ်တြးတိတ် နူဍုင်အိန္ဒိယကီုလေဝ် ဗီုပြင်မကၠောန် သဘင်တ္ၚဲပသာ်ပေင်ဂှ် မွဲဍုင် ကုမွဲဍုင် ဟွံတုပ် ရေင်သကအ်ရ၊၊ ပ္ဍဲဍုင်အိန္ဒိယဂှ် တ္ၚဲဝေၐခ် ပုဏိမ ဂှ် သီုကော်စ တ္ၚဲဗုဒ္ဓဇယန္တိ နဒဒှ် တ္ၚဲကျာ်တြဲဂေါတမ မကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲရ၊၊

ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၉ ကုလသဂမဂ္ဂ စၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲဝေသာခ် ပ္ဍဲကဵုရုင်ဗဟဵုကီု သီုကဵုရုင်တၞဟ်တအ်ရ၊၊

ယၟုဂှ် ဒှ်ဒၟံင်ၜါဗီု နကဵုဗီုပါဠိ ဝေသာခ တုဲ နကဵု ဗီုသံသကြိုတ်မ္ဂး ဝိၐါခ မဒှ်ယၟု ဂိတုပသာ် မဒှ်ဂိတု အကြာ ဂိတုဨပြဳ ကဵု ဂိတုမေ ရ၊၊ ပ္ဍဲဍုင်မဟာယာနဗုဒ္ဓဘာသာမ္ဂး စကာဗီုသံသကြိုတ်တုဲ ပ္ဍဲဍုင်ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာမ္ဂး စကာ ဗီုပါဠိရ၊၊ ယၟုနာနာဂမၠိုင်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ၊၊

• ဂကူအဿာမ်- (အန္ဒိယ) বুদ্ধ পূর্ণিমা Buddho Purnima

• ဂကူဘင်္ဂလဳ- বুদ্ধ পূর্ণিমা Buddho Purnima, (ဝါ) বুদ্ধ জয়ন্তী Buddho Joyonti

• ဂကူဘူတာန်- སྟོན་པའི་དུས་ཆེན་༥ འཛོམས་ Dhüchen Nga Zom

• ဂကူဗၟာ- ကဆုန်လပြည့် ဗုဒ္ဓနေ့ "Full Moon Day of Kason"

• ဂကူမန်- တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓ ဗပေင်ပသာ် "Full Moon Day of Pasāk"

• ဂကူကြုက် - 佛陀誕辰紀念日 (Fótuó dànchén jìniàn rì), 佛誕 (Fódàn, Birthday of the Buddha), 浴佛節 (Yùfójié, Occasion of Bathing the Buddha), 衛塞節 (Wèisāi jié)

• ဂကူဟိန္ဒဳ- बुद्ध पूर्णिमा Buddha Pūrṇimā, बुद्ध जयन्ती Buddha Jayantī, वैशाख पूर्णिमा Vaisākh Pūrṇimā

• ဂကူအေန်ဒဝ်နဳရှာ - Hari Raya Waisak

• ဂကူဂျပေန်- 花祭り Hanamatsuri (Flower Festival)

• ဂကူခမေန်- វិសាខបូជា Visak Bochea

• ဂကူကန္နဒ- (အိန္ဒိယ) ಬುದ್ಧ ಪೌರ್ಣಮಿ Buddha Pournami

• ဂကူကဝ်ရိယျာ- 석가 탄신일; hanja=釋迦誕辰日; Seokka Tanshin-il (Birthday of the Shakyamuni Buddha), ကဝ်ရိယျာ- 부처님오신날 (Buddha's Day)

• ဂကူလဴ- ວິສາຂະບູຊາ Vixakha Bouxa

• ဂကူမလေ- Hari Wesak (هاري ويسق)

• ဂကူမောန်ဂဝ်ရိယျာ-Бурхан Багшийн Их Дүйцэн Өдөр (Lord Buddha's Great Festival Day)

• ဂကူမရထိ (အိန္ဒိယ)-बुद्ध पोर्णिमा Buddha Pornima

• ဂကူနေဝါ (နဳပဝ်)- स्वांया पुन्हि Swānyā Punhi

• ဂကူနဳပဝ်- बुद्ध पुर्णिमा Buddha Purnima, बुद्ध जयन्ति Buddha Jayanti

• ဂကူသြဒိယျ (အိန္ဒိယ) ବୁଦ୍ଧ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା Buddha Purnimā

• ဂကူသိင်္ဃိုရ်- වෙසක් Vesak

• ဂကူတမေလ်- விசாகத் திருநாள் Vicākat Tirunāḷ

• ဂကူတဂလဝ် (ဖလိပိန်)- Araw ng Bisyak

• ဂကူတေလုဂူ- బుద్ధ పౌర్ణమి Buddha Pournami or alternatively వైశాఖ పౌర్ణమి Vaisakha Pournami

• ဂကူသေံ- วิสาขบูชา Wisakha Bucha

• ဂကူတိဗေတ်- ས་ག་ཟླ་བ། Sa Ga Dawa

• ဂကူဗိယေတ်နာမ်- Phật Đản (Birthday of the Buddha)

ဗီုမကၠောန်သဘင် / အခိုက်ကၞာ

ပ္ဍဲ ဍုင်ဂျပေန်

ပ္ဍဲဍုင်ဂျပေန် တ္ၚဲဗေသာခ် (ဝါ) နကဵုဘာသာဂျပေန် ဟနမတ်သုရိ (花祭 hanamatsuri) ကော်စ ကာန်ဗုတ်သဴ (灌仏会 Kanbutsue)၊ ဂေါတနး (降誕会 Goutan'e)၊ ဗုသ်ရှဝ် (仏生会Busshoue)၊ ယောကုဗုတ်သဴ (浴仏会 Yokubutsue)၊ 龍華会 Ryuge'e၊ 花会式 Hanaeshiki မြဴသာ်ဝွံ ကော်စ နာနာသာ်ရ၊၊ ပ္ဍဲဍုင်ဂျပေန် တ္ၚဲဗေသာခ် ဝွံ နဒဒှ် တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်မွဲဂှ် ဟွံစၟတ်သမ္တီလဝ်ရ၊၊ အတိုင်ဝင်ဂျပေန်မ္ဂး ပ္ဍဲတ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓ မကတဵုဒှ်မၞိဟ်ဂှ် နာ် ဒစိတ် မံက်ကၠုင် လတူအကးတုဲ စဝ်ဖျေဟ် ဍာ်အမြိုတ် (अमृत, amṛta) လတူညးရ၊၊အမြိုတ် မကၠုင်နူသံသကြိုတ် အမြတ ဂွံအဓိပ္ပါယ် ပွမဟွံဒးချိုတ်ရ၊၊

ညးတအ် မလေပ်ကၠောန် အတိုင်ကြက္ကဒိန်ကြုက် ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵု ၈ ပ္ဍဲဂိတု မရနုက်ကဵုပန်ဂှ် ဒှ်တ္ၚဲ ညးစၟတ်သမ္တီလဝ် တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓမကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ၊၊ စတမ်နူ အလဵုအသဳဂျပေန် မာဲဂျဳ (government of Meiji Japan) လွဳစ ကြက္ကဒိန်ရးပလိုတ် နဒဒှ်ကြက္ကဒိန် ပ္ဍဲသၞောဝ်တုဲ တ္ၚဲဗေသာခ်ဂှ် ညးတအ်စၟတ်သမ္တီလဝ် အတိုင်ကြက္ကဒိန်ရးပလိုတ် ပ္ဍဲဂိတုဨပြဳ (၈)ရ၊၊

ပ္ဍဲဂျပေန် ညးတအ် ကၠောန်သဘင်တ္ၚဲဝေသာခ် နကဵုမစဝ် ဍာ်လက်ဖက်အမာချ (amacha 甘茶) ပ္ဍဲလတူရုပ်ပဋိမာရုပ်ရ၊၊

ပ္ဍဲ ဍုင်နဳပဝ်

သဘင်ဝေသာခ် ဗွဲမဂၠိုင် ကော်စ ပ္ဍဲနဳပဝ် ဗုဒ္ဓဇယန္တိ (Buddha Jayanti) မဒှ်သဘင် မကၠောန် အလုံမွဲဍုင်ရ၊၊ ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲကဵု လုမ္ဗိနဳ မဒှ်ဒၞာဲ ကျာ်တြဲမသၠးဂဗ္ဘ ကဵု ဒၞာဲကျာ်စေတဳသွယံဘူနထ်(Swayambhunath स्वयम्भू स्तूप) လဆောဝ်မကော်စ ကျာ်စေတဳသၟိင်ကၞုဲ ဂှ် မလေပ်ကၠောန် ဗွဲတၟေင်ရ၊၊ ပါင်တြင်ဇၞော် မလုပ်ကဵုကြပ်စေတဳဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဏအ် မွဲတ္ၚဲရ ညးပံက်တုဲ မၞိဟ်ပ္ဍဲဍုင်ကထမာန္ဒူ (Kathmandu) ကောံကၠုင် ပူဇဴကျာ်အိုတ်ရ၊၊ မၞိဟ်နူကဵုဍုင်နာနာ ကၠုင်ဇရေင် လုမ္ဗိနဳ ဒၞာဲကျာ်မသၠးဂဗ္ဘတုဲ ဝေင်သဘင်ဝေသာခ် အိုတ်ရ၊၊ ပ္ဍဲနဳပဝ် ဂကူဘာသာ သီုဖအိုတ်ဂှ် ရှ်ေသှ်ေဒၟံင် ဗုဒ္ဓတုဲ တ္ၚဲဗုဒ္ဓဇယန္တိဂှ် ဒှ်တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်မွဲရ၊၊ မၞိဟ်တအ် ကဵုဒါန်စၞအဟာဘောဇိုန် ကေုာံ သ္ၚာ ကုလကျာ်တအ်ရ၊၊

ပ္ဍဲသဳရိလင်္ကာ

Vesak Thorana in Piliyandala, Sri Lanka

ပ္ဍဲသဳရိလင်္ကာဂှ် တ္ၚဲဝေသာခ်ဂှ် နဒဒှ် သဘင်ဘာသာကီု သီုကဵု နကဵုသဘင်အခိုက်ကၞာမွဲဂှ် ကၠောန်ဒၟံင် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂိတုပသာ်ပေင်ရ၊၊ ပ္ဍဲသဳရိလင်္ကာ ပ္ဍဲအကြာဂိတုပသာ်ပေင် ပွိုင်မွဲသတ္တဟဂှ် ဘာသာနာနာတအ် ကၠောန်သဘင်နာနာအိုတ်ရ၊၊ ပ္ဍဲကဵုသတ္တဟဂှ် မွဲသတ္တဟမ္ဂး ကမၠောန်ပွ မသွံရာန် အရက် ကေုာံ ဖျုန်ထၞေက်တအ်ဂှ် မလေပ်စဵုဒၞာလဝ်တုဲ ရုင်ဂစိုတ်ဖျုန်ဂမၠိုင်လေဝ် ကၟာတ်လဝ်ကီုရ၊၊ဗီုမကၠောန်သဘင်ဂှ်မ္ဂး ဒှ်သဘင် မဆေင်ကဵုဘာသာ မပ္တံကဵု ပွမကဵုဒါန်ရ၊၊ ပ္ဍဲအကြာဘုတ်ဘာတအ်မ္ဂး မလေပ်ကၠောန်လဝ် ရုပ်ဇာတ်ဂမၠိုင်တုဲ ထ္ၜးပျးလဝ်ရ၊၊

ပၟတ်ခဍေက်ပရက် ဝေသာခ်ကူဒု (Vesak kuudu) မၞုံကဵုအသာ်နာနာတအ်ဂှ် ကွက်လဝ် အကြာဂၠံင် အကြာသ္ၚိပေင်ထာန်ဒၟံင်ရ၊၊ ပုင်သၟုတ် ပ္ကဴသၟုတ်တအ်ဂှ် ပူဇဴကျာ် ကုမၞိဟ်မကၠုင် လ္ၚောဝ်ကျာ်တအ်ဂှ် ကဵုဒါန် စၞစ ဗီုကဵုကွာင်ဍာ်ကလောအ်တအ် ဒှ်တမ်ရ၊၊မၞိဟ် နူကဵုဂကောံနာနာ၊ နူကဵုဂကောံသၟာပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ နူကဵုဌာနအလဵုအသဳတအ် ဒယှေ်ဒွက် ဘက်တိဂဳbhakti gee မဒှ်ဒွက်လ္ၚောဝ်ကျာ်ရ၊၊

ပ္ဍဲ ကဝ်ရိယျာ

Lotus Lantern Festival (연등회, Yeon Deung Hoe) in Seoul, South Korea

ပ္ဍဲကဝ်ရိယျာသၠုင်ကျာ တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲကဵု တ္ၚဲမရနုက်ကဵု ၈၊ ပ္ဍဲဂိတုမရနုက်ကဵု ၄ ပ္ဍဲကြက္ကဒိန်ကဝ်ရိယျာ (မတုပ်ကဵု ဍုင်ဟံင်ကံင်၊ Macau ကေုာံ ဗဳယေတ်နာမ်) တုဲ မဒှ်တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်မွဲရ၊၊ တ္ၚဲဂှ် နကဵုဘာသာကဝ်ရိယျာ (부처님 오신 날 မဂွံအဓိပ္ပါယ် ＂တ္ၚဲကျာ်ဗုဒ္ဓမပြာပ်ကၠုင်＂ရ၊၊ အခိင်လၟုဟ်မ္ဂး တ္ၚဲဝွံ ဒှ်တ္ၚဲအခိုက်ကၞာ မကၠောန်ဗဒှ် ဇၞော်အိုတ် ပ္ဍဲဍုင်ကဝ်ရိယျာရ၊၊ ပၟတ်ခဍေက်ပ္ကဴဒကှ် (Lotus lanterns)ဂှ် ကွက်လဝ် အကြာဘာကျာ် ပွိုင်မွဲဂိတုရ၊၊ပ္ဍဲတ္ၚဲသဘင်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဘာလကျာ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် ကဵုဒါန် စၞစ ကုညးမကၠုင်စိုပ်တအ်ရ၊၊

ပ္ဍဲ ဍုင်လဴ

နကဵုဘာသာလဴ ညးတအ်ကော်စ ဝိသာခပူဇဴ Vixakha Bouxa တုဲ ဗီုမကၠောန် တုပ်ဒၟံင် ကဵုဍုင်သေံရ၊၊ ညးတအ် ဒှ်ဍုင်ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာတုဲ ညးကၠောန်သဘင်ဂှ် နကဵုမရန်တၟအ် တ္ၚဲကျာ်သၠးဂၠံဂဝ်၊ ကတဵုဒှ်ကျာ် ကေုာံ ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ၊၊ ညးတအ် ကၠောန်သဘင် ပ္ဍဲတ္ၚဲ ဂိတုပသာ်ပေင် အတိုင်ကြက္ကဒိန် lunar calendar မတုပ်ကဵုကြက္ကဒိန်မန်ရ၊၊ ဗီုမကၠောန်ဂှ်မ္ဂး ကဵုဒါန် ပၟဝ်ဓရ်၊ လှေ်ဒယှ်ေ ကေုာံ ထ္ၜးပေါဲရုပ်ဂမၠိုင်ရ၊၊

ပ္ဍဲ ဗဳယေတ်နာမ်

ကၠာ သၞာံ ၁၉၇၅ တ္ၚဲကျာ်ဒှ်ဏအ် ပ္ဍဲဍုင်ဗဳယေတ်နာမ်သၠုင်ကျာဂှ် ဒှ်လဝ် တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်ရ၊၊ ကြဴနူ ဍုင်သာဲဂန် ကျအာတုဲ တ္ၚဲကျာ်ဒှ်ဝွံ ဟွံဒှ်တ္ၚဲကၟာတ်ရုင်မွဲကီုလေဝ် စဵုကဵုလၟုဟ် မၞိဟ်တအ် ကၠောန်ဒၟံင် သဘင်နကဵုပူဇဴပၟတ်ပ္ဍဲဂၠံင်တအ်ဏီဖိုဟ်ရ၊၊

ပ္ဍဲ မလေရှာ

People thronged to the Maha Vihara Buddhist Temple during the Wesak Day celebration in Kuala Lumpur, Malaysia

ပ္ဍဲမလေရှာဂှ် တ္ၚဲကျာ်ဒှ်ဝွံ ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာတအ် ကၠောန်ဒၟံင် နကဵုမရန်တၟအ် တ္ၚဲကျာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ တ္ၚဲမကလိဂွံဓရ်ဒှ်ကျာ်၊ တ္ၚဲမစာ်စၞး နူလိုက်လောကမၞိဟ်၊ မၞိဟ်တအ် နူတ္ၚဲတၟး ကောံအာ ဇရေင်ဘာကျာ်တုဲ ကဵုဒါန် ပၟဝ်ဓရ်၊ ဖ္ဍောတ်လိက်သုတ် ကရောံ လကျာ် မဍေန်ပၞာင်သ္ဍဴ၊၊ တ္ၚဲဝေသာခ် ပ္ဍဲမလေရှာဂှ် ဒှ်တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်မွဲရ၊၊

ပ္ဍဲ ဗင်္ဂလဒေသ်

တ္ၚဲဗေသာခ်ဝွံ သွက်ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာ ပ္ဍဲဗင်္ဂလာဒေသ်မ္ဂး ဒှ်တ္ၚဲကိစ္စဇၞော်မွဲရ၊၊ ပ္ဍဲကဵု ဍုင်ချိတ်တဂန် (Chittagong)၊ ဒက္ခ (Dhaka) ကေုာံ ဒၞာဲ ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာမၞုံ ဒၞာဲတၞဟ်တအ်ဂှ် ကၠောန်တဴအိုတ်ရ၊၊ နကဵုအရေဝ်ဗင်္ဂလဳမ္ဂး ညးကော်စ ဗုဒ္ဓောပုဏိမ မဂွံအဓိပ္ပါယ် တ္ၚဲဂိတုဗုဒ္ဓပေင်တုဲ ပ္ဍဲဗင်္ဂလာဒေသ်ဂှ် တ္ၚဲဝွံ ဒှ်တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်ရ၊၊

ပ္ဍဲ အေန်ဒဝ်နဳရှာ

Vesak Day celebration in Borobudur temple, Indonesia

ပ္ဍဲအေန်ဒဝ်နဳရှာဂှ် ကၠောန်ဝေသာခ်ဝွံ ကၠောန်တဴ အလုံဍုင်အေန်ဒဝ်နဳရှာမွဲရ၊၊ ပ္ဍဲကျာ်စေတဳတြေံ ဗေါရောဗုဒုရ် (Borobudur) ဂှ် ခမဳသင် မဂၠိုင်ကဵုလ္ၚီ ကောံကၠုင်တုဲ ဖ္ဍောတ်ဗှ် မေတ္တာသုတ် ကေုာံ ပၟဝ်ဓရ် နကဵုမကၠောန်သဘင်ကျာ်ဂှ် မကော်ဂး ပရဒက်သဳန "Pradaksina"၊၊ တ္ၚဲဗေသာခ်ဂှ် ပ္ဍဲအေန်ဒဝ်နဳရှာ စတမ်နူသၞာံ ၁၉၈၃ တုဲ စၟတ်သမ္တီလဝ် နဒဒှ် တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် မလုပ်သၞောဝ်မွဲရ၊၊

ပ္ဍဲသိင်္ဂပူရ်

ပ္ဍဲသိင်္ဂပူရ် တ္ၚဲဝေသာခ်ဂှ် စတမ်နူ သၞာံ ၁၉၅၅ ဂှ် စၟတ်သမ္တီ နဒဒှ်တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်မွဲ စၞးတ္ၚဲ Whit Monday ရ၊၊

ပ္ဍဲ ကုလသမဂ္ဂ

ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၉ အသေမ်ဗလဳ ကုလသမဂ္ဂ ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် နကဵုသွဟ် ၅၄/၁၁၅ ဒဒှ်မစၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲဝေသာခ် ပ္ဍဲရုင်ဗဟဵုကုလသမဂ္ဂ ကေုာံ ရုပ်ကုလသမဂ္ဂတၞဟ်တအ်ရ 'International recognition of the Day of Vesak at United Nations Headquarters and other United Nations offices'၊၊ သွဟ်ဂှ် ပဒတန်ကဵု တ္ၚဲဝေသာခ်ဂှ် နဒဒှ် ကျာ်တြဲ ကေုာံ ဗုဒ္ဓဘာသာ ကတဵုဒှ်ကၠုင်လဝ် ကလိဂွံသၞာံ ၜါဗွဝ်လ္ၚီကဵုကဝက်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝေသာခ်ဂှ် မဒှ်တ္ၚဲမစၟတ်သမ္တီ လၟေင်သၞာံ ပ္ဍဲရုင်ဗဟဵုကုလသမဂ္ဂ ပ္ဍဲနယူယံက်ကီု သီုကဵုရုင်ကုလသမဂ္ဂ အလုံလိုက်တအ်ရ၊၊ တ္ၚဲဗေသာခ်ဂှ် နဒဒှ် တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်မွဲဂှ် ရုင်ကုလသမဂ္ဂ မၞုံပ္ဍဲဍုင်အာရှဒိုဟ်အဂၞဲ ဗွဲမဂၠိုင်တအ် စၟတ်သမ္တီလဝ်ရ၊၊

ပ္ဍဲဍုင်မန် ဍုင်ဗၟာ

ပ္ဍဲကဵု အခိုက်ကၞာမန် ဗုဒ္ဓဘာသာမ္ဂး တ္ၚဲပသာ်ပေင်ဂှ် ကၠောန်သဘင်ဗလိုပ်ဇြဲရ၊၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ပတှ်ေကေတ်

1. ကျာ်တြဲဂေါတမ ကလိဂွံပျးဒိုဟ် နူကျာ်ဒဳပင်္ကိုရ်၊
2. ပ္ဍဲမဟာသက္ကရာဇ် ၆၈ ပသာ်ပေင် ဗောဓိသတ်သိဒ္ဓတ္တ သၠးဂၠံဂဝ် ပ္ဍဲဂြိုပ်လုမ္ဗိနဳ၊
3. မဟာသက္ကရာဇ် ၁၀၃ တ္ၚဲပသာ်ပေင် ပ္ဍဲအခိင်နူဂယး ဗောဓိသတ် ကလိဂွံ သဗ္ဗညုတ္တညာဏ်တုဲ အာစိုပ်ဒဒှ်ကျာ် ပ္ဍဲတမ်ဇြဲဗောဓိ၊
4. မဟာသက္ကရာဇ် ၁၄၈ တ္ၚဲပသာ်ပေင် ကျာ်တြဲပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲကၠအ်ဥဒျာန်အံင်ရေင် သၟိင်မလ္လာ၊၊

ရန်ကဵု တၟေင်ပန်သာ်ဝွံတုဲ ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာ ပ္ဍဲဍုင်မန် ဍုင်ဗၟာတအ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ပြာပ်ဏာ ဇရေင်တၞံဇြဲဗောဓိ မၞုံဗဒါဲကျာ် ပ္ဍဲဘုတ်ဘာတအ်တုဲ နကဵု ဍာ်ဂစေအ်စၠန် ပ္ကဴသြဴဂှ် ဗလိုပ်ဇြဲဗောဓိရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပသာ်ပေင် သဘင်ဗလိုပ်ဇြဲဗောဓိ မြဴသာ်ဝွံ ပြာကတ်ကၠုင်ဒၟံင် ပ္ဍဲဗုဒ္ဓဘာသာ ကောန်ဂကူမန်တအ်ရ၊၊ တ္ၚဲသဳ ဂိတုပသာ်ပေင်ဂှ် ပ္ဍဲဍုင်မန်ဗၟာ ဒှ် တ္ၚဲကၟာတ်ရုင် ပ္ဍဲသၞောဝ်မွဲရ၊၊