ကံင်သဳ ဘာသာဒိန်

ကံင်သဳ ဘာသာဒိန်

Dansk Sprognævn Danish Language Council
လိက်သၞောဝ်ယူလာန်/ဒိန်မက် မုက်ကၠာအိုတ်၊ မူလ သၞာံ ၁၂၄၁ ဂမ္စာဲ သၞာံ ၁၃၅၀
မဒက်ပတန်	၁၉၆၄ (၁၉၆၄)
ဗီုပြင်	ဂကောံသၟိင်ဍုင်
Tax ID no.	CVR-nummer 59190628
တင်ရန်တၟအ်	စၟတ်သမ္တီ၊ ပဒတန် လိက်ဘာသာဒိန်နေတ်
ဂအုပ်ဌာန	Bogense, Danmark
ဂကူကမၠောန်	ဘာသာဒိန်
ကောန်ဂကောံ	ညးစၞးဌာနသၟိင်ဍုင်၊ အေန်သတဳကျုတ် ကေုာံ တၠပညာ

ကံင်သဳ ဘာသာဒိန် (ဒိန်နေတ်: Dansk Sprognævn) (DSN) ဂှ် ဒှ် ကံင်သဳ အလဵုအသဳဍုင် မနွံ သၟဝ် ဌာနဝန်ဇၞော် ကာယေန်သၞာင်၊ မဒှ်ဂကောံ မဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပဒတန် ပွံင်မအက္ခရ်လိက် ကေုာံ ဗီုပတိတ် ရမ္သာင် မလိက် ဒိန်နေတ်ရ။ နကဵုကံင်သဳဏအ် ကၠောန်ပ္တိတ် အဘိဓာန်ဒတန်ပွံက်မအက္ခရ် ဒိန်နေတ် (retskrivningsordbog) ကေုာံ ပရိုင် နူ ကံင်သဳ ဘာသာဒိန် (Nyt fra Sprognævnet) မချူလဝ် ပရူ မဆေင်ကဵု မအရေဝ်ဒိန်နေတ် ကေုာံ ပရေင်ကမၠောန် နူကဵု ကံင်သဳဂှ်ရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ နကဵု ကံင်သဳဏအ် ပကောံမအရေဝ် ဒိန်နေတ် တၟိတၟိ၊ တုဲပၠန် တာလျိုင် သွက်ဂွံဒုင်သၟာန်သှ် ယဝ်ရ ညးမွဲမွဲ သၟာန်နင် စပ်ကဵု လိက်ဒိန်နေတ် ဗီုမဂွံချူ ကေုာံ ဗီုမဂွံသုင်စောဲရ။ ကံင်သဳဝွံ ဒက်ပ္တန်လဝ် နူကဵုသၞာံ ၁၉၅၅ တေအ်ရ။

ကမၠောန်အဓိက ကံင်သဳဏအ် သွက် ဘာသာဒိန် နွံ ပိ သာ်:

• မသ္ဒး လ္ၚတ် ဗီုပြင် အရေဝ်ဘာသာ ပြံင်လှာဲ ကေုာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်၊ ဥပမာ မအရေဝ်တၟိမွဲမွဲမ မံက်ကၠုင်မ္ဂး ဒးချူစၟတ်သမ္တီလဝ်။
• မသ္ဒး သှ်ကဵု လတူဂလာန်သမာန် မသၟာန်ကၠုင် စပ်ကဵု ဘာသာဒိန် ကေုာံ ဗီုမစကာ မအရေဝ်တအ်။
• မသ္ဒး ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် လိက်ဒိန်နေတ်ဂှ် သ္ဒးချူဗီုလဵု၊ သ္ဒးပံင် မအက္ခရ်ဗီုလဵုတုဲ သ္ဒးဒါန်ပလေဝ် ကေုာံ ပတိတ် အဘိဓာန်ဒတန်ပွံင်မအက္ခရ် လိက်ဒိန်နေတ် အတိုင်သၞောဝ်ဥပဒေ သၞောဝ်ပဒတန် မလိက်ဒိန်နေတ်။

လဒက်ပ္တန်

ကံင်သဳ ဘာသာဒိန် ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵု သၞောဝ်ဥပဒေဍုင် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။

• ဥပဒေ သၞောဝ်ပဒတန် မလိက်ဒိန်နေတ် (retskrivningsloven) (lov nr. 332 af 14.5.1997 om dansk retskrivning)
• ဥပဒေ လဒက်ပတန် ကံင်သဳ ဘာသာဒိန် (sprognævnsloven) (bekendtgørelse nr. 217 af 13.2.2015 af lov om Dansk Sprognævn)
• ပွံက်ဥပဒေ လဒက်ပတန် ကံင်သဳ ဘာသာဒိန် (sprognævnsbekendtgørelsen) (bekendtgørelse nr. 178 af 9.3.2009 om Dansk Sprognævns virksomhed og sammensætning).

ပရေင်ဇၞော်မောဝ် အရေဝ်ဘာသာ

ကောန်ကမၠောန် ကံင်သဳ ဘာသာဒိန် တအ်ဂှ် သ္ဒးလ္ၚတ်ဒၟံင် ပရေင်ဇၞော်မောဝ် အရေဝ်ဘာသာ နကဵု မဗှ် လိက်ပရိုင်၊ လိက်မဂ္ဂဇြေန်၊ ဗှ်လိက် ကေုာံ ကလင်ရေဒဳယော ကေုာံ ဗဵု တဳဗဳတအ်ရ။ မအရေဝ်တၟိ မကလိဂွံတအ်ဂှ် သ္ဒးဂိုင်ဒေပ်စုတ် ပ္ဍဲကဵု ဗွဝ်ဒေတာဝေါဟာရ (orddatabase) နကဵု လလဳကီု သီုကဵု ချူဂိုင်စွံလဝ် ပ္ဍဲလိက်စၟတ်သမ္တီ ကံင်သဳရ။ ဇၟာပ်ပ် ဝေါဟာရ မွဲမွဲမဂှ် သ္ဒးနွံကဵု ဝါကျ ဥပမာ ဗီုမဂွံစကာ ဂၠိုင်ကဵုဗီုရ။ လၟုဟ်မ္ဂး မအရေဝ်ဝေါဟာရ တၞဟ်ခြာ ၜိုတ် ၃၀၀.၀၀၀ မဂှ် နွံကဵု ဥပမာ ဗီုမစကာ ၜိုတ် ၁ ပြကောဋိကိုဋ်ရ။ ဗွဝ်ဒေတာဂှ် မွဲမွဲသၞာံ ဂၠိုင်တိုန်ဒၟံင် ၜိုတ်အကြာ ၂.၀၀၀-၃.၀၀၀ မ။

ဗွဝ်ဒေတာဝေါဟာရ ဂှ် တုပ်ညံင်ရဴ အဘိဓာန်ဂမျိုင် မဗၟံက်ထ္ၜးကဵု ဗီုမအရေဝ် ဝေါဟာရ ဒိန်မက် ဇၞော်မောဝ်ဂၠိုင်တိုန်ဒၟံင် နူကဵု သၞာံ ၁၉၅၀တအ်ရ။ ဗွဝ်ဒေတာဝေါဟာရ ဂှ် ဗၟံက်ထ္ၜးကဵု ဗီုလဵု အရေဝ်ဒိန်နေတ် မဇၞော်မောဝ် ဂၠိုင်တိုန်ဒၟံင်ဟေင်ရ။ ဆၜိုတ် မဝေါဟာရ နူကဵု ကံင်သဳတအ် မပစၟတ်သမ္တီဟေင် ပၠုပ်စုတ်လဝ် ဟွံသေင်၊ ဇၟာပ်အရေဝ် ဝေါဟာရ ခိုဟ်ကီု ပရေအ်ကီုဂှ် ပကောံစွံလဝ် ပ္ဍဲဗွဝ်ဒေတာဂှ်ဖအိုတ်ရ။ နမပကောံလဝ် ဗီုဏအ်တုဲ နူကဵု ဗွဝ်ဒေတာဂှ် လ္ၚတ်ကေတ် တၠုင်လအာ ဇၞော်မောဝ် လိက် ကေုာံ အရေဝ်ဒိန်နေတ်ဂွံရ။

ဗွဝ်ဒေတာဝေါဟာရဂှ် ဒှ်ကပေါတ်အပြောမ် သွက် ကံင်သဳ ဂွံကၠောန် ကမၠောန်ညးတအ်ဂွံရ။ မလိက် မပကောံလဝ်တအ်ဂှ် နကဵုမၞိဟ်အပ္ဍဲ ကံင်သဳဂှ် သ္ၚေဝ်ဂၠေပ်၊ ကဵုကသပ် ကေုာံ ပသုတေသန။ တုဲပၠန် နကဵုမၞိဟ်မ္ၚးလေဝ် ဗွဝ်ဒေတာတအ်ဂှ် စကာဂွံဒၟံင်ကီုရ။ ဥပမာ ကုညးမိက်ဂွံ ပသုတေသန ဆေင်ကဵုမအရေဝ် ဗီုကဵုကွးဘာတအ် လုပ်စကာဂွံကီုရ။

မကဵုကသပ်

နကဵု ကံင်သဳဂှ် သှ်ကဵု

• ဗီုလဵု ဝေါဟာရမွဲ ဂွံပံင်
• ဗီုလဵု ဝေါဟာရမွဲ ဂွံအဓိပ္ပါယ်
• ဗီုလဵု ဝေါဟာရမွဲ ပတိတ်ရမ္သာင်
• ဒၞာဲလဵု ဝေါဟာရဂှ် စကာမ္ဂး ဒးကဵုဒၞာဲ
• နူလဵု ဝေါဟာရဂှ် မကၠုင်
• ဗီုလဵု ဝါကျမွဲမွဲ သ္ဒးကၠိုဟ်ကေတ်။

ကံင်သဳဂှ် ပွိုင်မွဲမွဲသၞာံ ဂလာန်သမာန် ၜိုတ် ၁၄.၅၀၀ မဂွံဒုင်သၟာန်ဒၟံင်ရ။ ဗွဲမဂၠိုင် နကဵု ကမ္မဏဳပုဂ္ဂလိက ကေုာံ ရုင်အလဵုအသဳ ကေုာံ အေန်သတဳကျုတ်နာနာ ဗီုကဵု ဘာတအ်ဂှ် ဆက်ဖုန် ဟွံသေင်မ္ဂး ချူလိက်တုဲ သၟာန်အိုတ်ရ။ နကဵု မၞိဟ်ပူဂိုလ်မွဲမွဲလေဝ် သၟာန် ကံင်သဳ နွံတၟာဂလိုင်ကီုရ။ ညးလဵုဟွံဟီု သၟာန်ဂွံတုဲ ဟွံဒးကဵု ၚုဟ်မးရ။

ပွံင်မအက္ခရ်

ကံင်သဳဘာသာဒိန် ဝွံ ဒှ်ဌာနမပဒတန် ဗီုလဵုဂွံပံင် မအက္ခရ်ဂမၠိုင်တုဲ နကဵုကံင်သဳဂှ် ပလေဝ်ဒါန် ကေုာံ ပတိတ် လိက်အဘိဓာန်ဒတန်ပွံင်မအက္ခရ်။ အဘိဓာန်ဒတန်ပွံင်မအက္ခရ် မလုပ်သၞောဝ် (den officielle danske retskrivningsordbog) ပ္တိတ်လဝ် အလန်လက်ကရဴအိုတ်ဂှ် ဒှ် စတုတ္ထမူ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၂ (တတိယမူ သၞာံ ၂၀၀၁၊ ဒုတိယမူ သၞာံ ၁၉၉၆၊ ပထမမူ ၁၉၆၈)။ ပါဲနူဂှ်တုဲ နကဵု ဝေပ်သာက် အေန်တာနေတ် dsn.dk ဂှ် ဇၟာပ်ပ်သၞာံ ချူပၠုပ်စုတ်ဒၟံင် ဝေါဟာရတၟိတၟိဂမၠိုင်ရ။

နကဵုသၞောဝ်မ္ဂး ဇၟာပ်ပ် အေန်သတဳကျုတ် ရုင်အလဵုအသဳ ကေုာံ ဘာဗတောန်လိက်တအ်ဂှ် သ္ဒးချူဗက် အတိုင် အဘိဓာန်ဒတန်ပွံင်မအက္ခရ် (Retskrivningsordbogen) နူကဵု ကံင်သဳဏအ် မပတိတ်လဝ်ဂှ်ရ။ ကမ္မဏဳ ကေုာံ ပူဂိုလ်တအ် (ကြပ်)သီုဖအိုတ် ဒ္ဂေတ်ဗက် ချူအတိုင်အဘိဓာန်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဥပဒေ သၞောဝ်ပဒတန် မလိက်ဒိန်နေတ်ဂှ် ချူဗၟံက်လဝ် ဗွဲတြး ညးလဵု သ္ဒးဒ္ဂေတ်ဗက် အတိုင် လိက်မပလဝ်ဒတန်ဂှ်ရ။

အဘိဓာန်ဒတန်ပွံင်မအက္ခရ်ဂှ် နွံဝေါဟာရ ၜိုတ် ၆၄.၀၀၀ မ မဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် ဝေါဟာရတအ် ဗီုလဵု ဂွံပံင် မအက္ခရ် တုဲပၠန် သၞောဝ်ဗီုစကာ အခိင်လဵု ချူအက္ခရ်ဇၞော်၊ အခိင်လဵု ချူအက္ခရ်ဍောတ်၊ ဒၞာဲလဵု ပါ်ချူ ဒၞာဲလဵု ပကောံချူတအ် ဒှ်တမ်ရ။

ဂကောံ

ကံင်သဳ ဘာသာဒိန် ဝွံ ဒက်ပတန်လဝ် နကဵု ဂကောံညးစၞးဂမၠိုင် ကဵု ဂကောံပကင်ရင် အေန်သတဳကျုတ် သုတေသန ကေုာံ ပရိုင်တင်ဂၞင် (et forsknings- og informationsinstitut) နကဵုဗီုပြင်ၜါကရေက်၊ ဟီုမွဲသာ်ပၠန် နကဵု သွာင်ပကင်ရင် ကေုာံ သွာင်တၠပညာ ရ။

ပ္ဍဲကဵု ဂကောံညးစၞးဂမၠိုင်ဂှ် နွံကဵု မၞိဟ်စၞး ၄၀ တၠ နူကဵု ဌာနနာနာ ညးမကၠောန်ဒၟံင် ကမၠောန် မဆေင်ကဵု အရေဝ်ဘာသာဒိန်နေတ်၊ ဥပမာ နူဝန်ဇၞော်ဂမၠိုင် မပတံကဵု ဌာနသၟိင်ဍုင်၊ ဌာနရုင်ဗစာ (သၞောဝ်ဓဝ်)၊ ဌာနပရေင်ပညာ၊ ဘာတက္ကသိုလ်၊ ဂကောံရေဒဳယော ကေုာံ ဂကောံတဳဗဳ၊ ဂကောံအစာဘာ၊ ဂကောံအစာပရိုင်၊ ဂကောံအစာကၞေဟ်၊ သၟာဇာတ်တအ်ရ။ ဇၟာပ်ပ်ဌာန ကေုာံ ဂကောံတအ်ဂှ် ပလံင်ပတိုန် မၞိဟ်စၞး နူကဵုဇကု စဵုကဵုပိတၠဂွံမာန်ရ။ ကောန်ဂကောံတအ်ဂှ် ဇၟာပ်ပ် ၄ သၞာံ မွဲအလန် ကလေင်ရုဲစှ်တၟိတုဲ ဂကောံညးစၞးတအ်ဂှ် အောန်အိုတ် မွဲသၞာံ မွဲဝါ ပကောံဓရီုရ။

ဂကောံပကင်ရင်ဂှ် ဒးကေတ်တာလျိုင် လပါ်သြန်ဘဏ္ဍာ ကေုာံ ဗျူဟာပရေင်ဇၞော်မောဝ်ဂကောံ။ စပ်ကဵု သွာင်ပရေင်ကွတ်ပညာ မဆေင်ကဵု အရေဝ် ဝေါဟာရဂှ် နူကဵု ဂကောံပကင်ရင်တအ် ရုဲစှ်လဝ် တၠပညာမဆေင်ကဵု အရေဝ်ဝေါဟာရဂမၠိုင်ရ။ တာလျိုင် ဂကောံတၠပညာဏအ်ဂှ် ကဵုကသပ် စပ်ကဵု မအရေဝ်ဝေါဟာရ ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် လတူအရေဝ်ဝေါဟာရ ကေုာံ ပတိတ် လိက်ကၞပ်ဂမၠိုင် သီုကဵု လိက်လၟေင်ပရိုင်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဂကောံပကင်ရင်ဂှ် မၞိဟ်စၞး မခပတိုန် နူကဵု ဌာနဝန်ဇၞော်ကာယေန်သၞာင်ဂှ် ၁ တၠ၊ နူကဵု ဂကောံညးစၞးဂမၠိုင် ၅ တၠ၊ ကောန်ကမၠောန် ပ္ဍဲ အေန်သတဳကျုတ် လပါ်သုတေသန ဂှ် ၁ တၠ။ သီုဖအိုတ် နွံ ညးပကင်ရင် ၇ တၠရ။

အေန်သတဳကျုတ် သုတေသန ကေုာံ ပရိုင်တင်ဂၞင်ဂှ် ရေင်တၠုင် ကမၠောန်သုတေသန လၟေင်တ္ၚဲ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ အေန်သတဳကျုတ်ဏအ်ဂှ် သီုဒှ် ညးရေင်တၠုင်ကမၠောန် သွက် ဂကောံညးစၞး ကေုာံ တၠပညာမရုဲစှ်ဂမၠိုင်ရ။

စဵုကဵု သၞာံ ၂၀၁၀ ကံင်သဳဝွံ စွံလဝ် ရုင်ဗဟဵု ပ္ဍဲတက္ကသိုလ်ကဝ်ပေန်ဟုက်ဂေန် တုဲ သၞာံ ၂၀၁၀ ဂိတုမေဂှ် ရုင်ဗဟဵုဂှ် အာပြံင်စွံ ပ္ဍဲကဵု ဌာနပကင်ရင် မဆေင်ကဵု ယေန်သၞာင် ပ္ဍဲဂၠံင် H. C. Andersens Boulevard 2 ရ။ကြဴနူဂှ် ပန်သၞာံ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၄ ရုင်ဗဟဵုဂှ် ပြံင်အာ စွံလဝ် ပ္ဍဲ Radiohuset ဂၠံင် Worsaaesvej 19။ စနူ ၁ ဨပြဳ ၂၀၁၉ ဂှ် ရုင်ဂှ် ပြံင်စိုပ်အာ ပ္ဍဲကဵု Bogense ရ။.