ပြကိုဟ်သၚ်္ခါရဘေဒနဳ
ပြကိုဟ်သၚ်္ခါရဘေဒနဳ
ညးမချူခၞံ ဘဒ္ဒန္တဝိန္ဒသာရ
ဘာကုန်သာယျာ ဍုၚ်ရေဝ်။
၁။ နိဒါန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဃောကာလမပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ ဘာကုန်သာယျာ ဍုၚ်ရေဝ် မနိဿဲဗ္ဒာဲဒၟံၚ် ကဵုကွတ်ပညာ ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တကေတုမတဳ ဘာခရိုက်သာံ ဟိုတ်နူမၞုံဝါသနာ သၟိက်ဂွံကဵုဘာသာ သာသနာ ပညာဂကူမန် ဂွံဂဵုမြဟ်တိုန်အာကီု သီုကဵုကောန်ဂကူ ဗုဒ္ဓဘာသာဂမၠိုၚ် သ္ဂောံတီစဳကၠး ယးတၟးတိုန်အာကဵု ပရေၚ်ကုသဵုကံ အကုသဵုကံၜါ ပ္ဍဲသာသနာတုဲ အဲခမဳမၞုံယၟု “ဝိန္ဒသာရ” နိဿဲကေတ်ကဵု နဲကဲအ္စာတၞဟ်တၞဟ် ချူခၞံဗဒှ်လဝ်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု “သၚ်္ခါရဘေဒနဳ” မလေပ်စဳပျးပါ်ပရံကဵုတၟေၚ် ပရေၚ်ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ သတ္ဝံမက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသံသာဝွံရောၚ် ။ ။ ။
ဥယျောဇိုန်
ယွံကောန်ဂကူဗုဒ္ဓဘာသာ တၠပညာတံ ဟွံတီဏီဂှ် ညံၚ်ဂွံတီ တီတုဲဂှ် ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတွဵု ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်သာသနာညိဂးတုဲ ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ် ဗှ်လိခ်ပတ် ဗုဒ္ဓဘာသာ ပရေၚ်သာသနာဏံအိုတ်ညိ။
၂။ ပဏာမ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]“နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာ သမ္ဗုဒ္ဓဿ။”
“ဗုဒ္ဓံ ဓမ္မဉ္စ သံဃဉ္စ၊ အာစရိယံ နမာမိဟံ။ အနန္တဂုဏသမ္ပန္နံ၊ ကဿံ သၚ်္ခါရဘေဒနိံ။”
အဟံ၊ ၚ်အဲခမဳ မၞုံကဵုခန္ဓပဉ္စကနာမ်ရုပ်ၜါ ဂးယၟုကၠာ ဝိန္ဒသာရ။ အနန္တဂုဏံသမ္ပန္နံ၊ တၠဳဂှ်ဒမဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ဂုဏ်အနန္တကီု ဟီုထိုၚ်သးအိုတ်ဟွံမာန် ပြိုၚ်ပ္ကာန်ဟွံတုပ်သၟဟ် မဒှ်ပ္ဍုန်ၝောံကိုဋ်ဇန်၊ ဗုဒ္ဓဉ္စ န်ကျာ်တြဲ မဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန် မသက္ကုပၠန်ဂတး မလေပ်စဳပျးကဵု ဓရ်မဂ် ဖဵု နိဗ္ဗာန် ကုသတ္တံညးဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဓမ္မဉ္စ၊ န်ဓရ်စှ်ပြကာ မတွံဂး မဂ်ပန် ဖဵုပန် နိဗ္ဗာန် ပရိယတ္တိ မလေပ်ပ္ကၚ်ရၚ် မၚ်မွဲလဝ်သတ္တံ ဟွံကဵုဒတုံစှ်ေ ပ္ဍဲအပါယ်ပန်ဘုံကီု။ သံဃဉ္စ၊ န်ဂကောံအရဳယသၚ် ဒစာံပြကာမတွံဂး မဂ္ဂဌာန်ပန် ဖလဌာန်ပန် မဒှ်ဒတန် ဂအာၚ်တိဗ္ၚပိုန်ကုသဵု သတ္တံဟွံမွဲကဵုပ္တောံၜတ်ကီု။ အာရိယဉ္စ၊ န်အ္စာမၞုံကဵုကရုဏာလောန် မဒလောံဗ္တောန်ကဵုကောန်ကွးစၞောန်ထ္ၜးကဵုဂၠံၚ်တြဴပရိယတ်-ပဋိပတ် ဂွံတိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝဋ်သံသာကီု။ အာဒရံ-အာဒရေန၊ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ။ သိရသာ၊ နကဵုကၞိပ်ရတ် မပြဲနူအဝဲအိုဿီု။ နမာမိ၊ သဒ္ဓါစိန်ဝုန် ဟွံရန်ကဵုအာမိဿ သီုမဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵု ဂုဏ်အနန္တဟေၚ် ပြေၚ်ဇဴစေတနာ နူဒွါပိပြကာ ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ကၠာရအဴ။ နိတွာ၊ လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ။ ပေါရဏာစရိယနယံ၊ န်မူလနဲကဲအ္စာတမၠာ နိဿာယ၊ နိဿဲကေတ်တုဲ သၚ်္ခါရဘေဒနိံ၊ န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟုကၠာ သၚ်္ခါရဘေဒနဳ။ မလေပ်စဳပျးကဵုတၟေၚ် ပရေၚ်ကုသဵု-အကုသဵုကံ သတ္တံမ္ဂး ဗီုဒးက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုသံၚ်သာ။ ကဿံ-ကရိဿာမိ၊ ဟွံရန်ကဵုလၟောၚ်လၟေတ် ကာယသန္ထာန် သ္ပဗဓါန်ကဵုဓဝ်ဝိရိယကုသဵု ရန်ကဵုဘာသာ သာသနာ ပညာဂကူမန်တံ သဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်အာ အနာဂတ်ဂတညိဂးတုဲသက်သက် ကြက်ချူခၞံဗဒှ်လဝ်ကဵုရ။
၃။ ပရူသၚ်္ခါရဓမ္မ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သဗ္ဗေၚ်္ခါရာ အနစ္စာ။
သဗ္ဗေသၚ်္ခါရာ ဒုက္ခာ။
သဗ္ဗေသၚ်္ခါရာ အနတ္တာ။
သဗ္ဗေ၊ ဍေံမဒှ်အိုဿီု။ သၚ်္ခါရာ၊ ၚ်ဂကောံဗွဝ် ဓဝ်ခန္ဓနာမ်ရုပ် မိန်ဓဝ်ဟိုတ်ပန်ပြကာ မတွံဂး ကံ-ဂစိုတ် ဥတု-အာဟာရ မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်ဂမၠိုၚ်။ အနိစ္စာ၊ စိုန်ဟွံဗိုန်ဂၠိအိုတ်ရ။ သဗ္ဗေ၊ ဍေံမဒှ်အိုဿီု။ သၚ်္ခါရာ၊ ၚ်ဂကောံဗွဝ် ဓဝ်ခန္ဓနာမ်ရုပ် မိန်ဓဝ်ဟိုတ်ပန်ပြကာ မတွံဂး ကံ-ဂစိုတ် ဥတု-အာဟာရ မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်ဂမၠိုၚ်။ ဒုက္ခာ၊ စိုန်ဒှ်ဒဒိုက်အိုတ်ရ။ သဗ္ဗေ၊ ဍေံမဒှ်အိုဿီု။ ဓမ္မာ၊ ၚ်ဂကောံဗွဝ် ကုသဵု-အကုသဵု ဝိပက် ကြိယာ ပညပ် ခန္ဓရုပ်ဂမၠိုၚ်။ အနတ္တာ၊ စိုန်ဟွံဂွံ အလဵုအသဳ ဟွံသေၚ်ကဵုဇကု ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက် အတိုၚ်ပၟိက်ဇကုအိုတ်ရ။ ။
(အဓိပ္ပါယ်တုန်) ပ္ဍဲပိုဒ်မ္ဂး သဗ္ဗေဂှ် သဗ္ဗသဒ္ဒါ တွံအရထဂၠိုၚ်ရောၚ်။ ပသာ် မတွံတဴအရထဂၠိုၚ်ဂှ်ရော။ ကံ-စိုတ်-ဥတု-အာဟာရ ရဴဝွံ မဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ပန်ပြကာဂှ် ကံဂှ် ဟိုတ်နူကျာ်တြဲတွံလဝ် ဗွဲဥဒ္ဒေသမ္ဂး ကုသလာဓမ္မာ-အကုသလာဓမ္မာ တုဲ နွံၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် လဂွံကဵုပိုဒ်မ္ဂး ကုသလာဓမ္မာဂှ်တုန် ကုသဵုစိုတ် ၂၁၊ စေတသိက် ၃၈-မဂွံရ။ လဂွံကဵုပိုဒ်မ္ဂး အကုသလာဓမ္မာဂှ်တုန် အကုသဵုစိုတ် ၁၂၊ စေတသိက် ၂၇-မဂွံရ။ ပံၚ်သီုၜါပြကာဂှ် ဒှ်၉၈-ရ။ ဌာန်သွက်ဂွံဓဝ် ၉၈-ဂမၠိုၚ် ဂွံက္တဵုဒှ်ဗွဲဒွါရတုန်။ ကာယဒွါရ၊ ဝစဳဒွါရ၊ မနောဒွါရ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ သွက်ဒွါရ ပိပြကာဂွံက္တဵုဒှ် ဗွဲစရိုတ်တုန်။ ကာယသုစရိုတ်-၃၊ ကာယဒုစရိုတ်-၃၊ ဝစဳသုစရိုတ်-၄၊ ဝစဳဒုစရိုတ်-၄၊ မနောသုစရိုတ်-၃၊ မနောဒုစရိုတ်-၃၊ ရဴဝွံ မဒှ်သုစရိုတ် ၁၀-ပြကာ၊ ဒုစရိုတ် ၁၀-ပြကာရ။
၄။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုသုစရိုတ် ၁၀-ပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပၞောဝ်ကံ ၂၀-မက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဒွါရဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒါန၊ အပစာယန၊ ဝေယျာဝစ္စ၊ ပိပြကာဝွံ ဒှ်ကာယသုစရိုတ်ပိရ။ ဓမ္မဒေသနာ၊ ဘာဝနာ၊ ပတ္တိဒါန၊ ပတ္တာအနုမောဒနာ၊ ပန်ပြကာဝွံ ဒှ်ဝစဳသုစရိုတ်ပန်ရ။ သဳလ၊ ဓမ္မသဝန၊ ဒိဌိဇုကမ္မ ပိပြကာဝွံ မဒှ်မနောစရိုတ်ပိရ။
၅။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုဒုစရိုတ် ၁၀-ပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပါဏာတပါတ၊ အဒိန္နာဒါနာ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရ၊ ပိပြကာဝွံ ကာယဒုစရိုတ်ပိ မ္ဂးယၟုရ။ (သုရာမွဲဂှ် တၞီလုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲကာမေသုမိစ္ဆာစာဂ-ရ။) မုသာဝါဒ၊ ဝိသုဏဝါစာ၊ ဖရုသဝါစာ၊ သမ္ဖပ္ပလာပ၊ ၄-ပြကာဝွံ ဒှ်ဝါစဳဒုစရိုတ်-၄ ရ။ အဘိဇ္ၛာ၊ ဗျာပါဒ၊ မိစ္ဆာဒိဌိ၊ ၃-ပြကာဝွံ မဒှ်မနောဒုစရိုတ် ၃-ရ။ ရဴဝွံ ဗွဲစရိုတ်မက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဒွါကုသဵုကံစှ်-အကုသဵုကံစှ် ပံၚ်တုဲ ဒှ်ကံၜါစှော်ရ။ ကံၜါစှော်ဝွံ ပံၚ် ကေုာံ သဘဴဓဝ် ၉၈-မတွံကၠုၚ်တုဲတေံမ္ဂး ဒှ်အာ ၁၁၈-ရ။
၆။ စၞောန်ထ္ၜးဟိုတ်နူသဘဴဓဝ်ဂမၠိုၚ်တွံတုဲ ဗီုကံဂမၠိုၚ်က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဟိုတ်သဘဴဓဝ် ၁၁၈၈-ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ ဗီုကံဂမၠိုၚ် မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဂှ်တုန်။ ဟိုတ်နူဖဵုကံ အတိုၚ်မဟီုကၠုၚ်လဝ်တုဲဂှ် ပွမက္တဵုဗဒှ်ကဵုဝိပက်၊ ပဋိသန္ဓိ၊ ကဋတ္တာရုပ်ဂှ် “ဇနကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ပတံနူပဋိသန္ဓိတုဲ ပွမထံက်ပၚ်ပခိုၚ်ကဵု ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ဂှ် “ဥပထမ္ဘကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ကုသဵုကံမထံက်ပၚ်လဝ်တုဲဂှ် ပွမအကုသဵုကံ မပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံကီု၊ အကုသဵုကံမထံက်ပၚ်လဝ်တုဲဂှ် ပွမကုသဵုကံ မပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံကီုဂှ် “ဥပဝဳဠကကံ” မ္ဂဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲအဃောကုသဵုကံ မကဵုဖဵုဂှ် အကုသဵုကံပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ပွမသ္ကုတ်ကၠေံကီု။ ပ္ဍဲအဃော အကုသဵုမကဵုဖဵုဂှ် ကုသဵုကံပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ပွမသ္ကုတ်ကၠေံကီုဂှ် “ဥပဃာတကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ရဴဝွံ ဗွဲကိစ္စကံ ဒှ်ပန်ပြကာရ။
၇။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ဥပ္ပမာ) အထိုက် အတန် အဃောကာလဇကု မပ္တိတ်ဒၟံၚ်လွဳကဵုကုသဵုကံ - အကုသဵုကံဇကုဂှ် တုပ်ပမာညံၚ်ရဴ သၟာဇမိက်ဗ္ၚတံ ပ္တိတ်တဴလွဳကဵုထဲတိရ။ “ဇနကကံ”ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဖ္ဍိုတ်တိတုဲ မဖျေံဏာမရ။ “ဥပထမ္ဘကကံ”ဂှ် တုပ်သၟဟ်ညံၚ်ရဴမတက်ဇုက်ဂၞၚ် ပၠောပ်ဍာ်ရ။ “ဥပဝဳဠကကံ”ဂှ် တုပ်သၟဟ်ညံၚ်ရဴ အဃောမပ္တိတ်ဒၟံၚ်လွဳဂှ် ဗြဲဝေၚ်အာတုဲ သြောံကှ်အာကီုရ။ “ဥပဃာတကကံ”ဂှ် တုပ်သၟဟ်ညံၚ်ရဴ အဃောမပ္တိတ်ဒၟံၚ်လွဳဂှ် ပၟတ်ဂြိုပ်ကၠုၚ်တုဲ မတူအာကီုရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဥပ္ပမာရ။
၈။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ကုသဵုကံ) လ္ပာ်ကုသဵုကံဂှ် ညံၚ်ရဴပူဂဵုလဵုဂှ်ရော။ ညံၚ်ရဴဒေဝဒတ်တံရ။ ဒေဝဒတ်ဂှ် ပွမကလိဂွံပဋိသန္ဓိဝိပက် ကဋတ္တာရုပ် ပ္ဍဲဂကူသာကျဝၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူကုသဵု “ဇနကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ နူမကလိဂွံပဋိသန္ဓိဂှ် သ္ပတံတုဲ စဵုကဵုစိုပ်မကလိဂွံသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ပွမကလိဂွံၛာန်သမာပတ်ဂှ် “ဥပထမ္ဘကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ပတံနူမမှာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူကျာ်တုဲ မတသိုတ်အာနူၛာန်တုဲ စဵုကဵုအာစိုပ်ဌာန် တိမၚိတ်ဖျေံဏာဂှ် “ဥပဝဳဠကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ အာစိုပ်ဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလတိမၚိတ်ဖျေံဏာဂှ် “ဥပဃာတကကံ” မ္ဂးယၟုရ။
လ္ပာ်အကုသဵုကံဂှ် ညံၚ်ဇမ္ဗုကတံဂှ် စၟတ်ကေတ်ရ။ ပွမကလိဂွံပဋိသန္ဓိဝိပက် ကဋတ္တာရုပ် ပ္ဍဲဂကူဒေါၚ်စဏာဂှ် အကုသဵု “ဇနကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ပတံနူပဋိသန္ဓိဂှ် စဵုကဵုစိုပ်အဝယ် မစအသုဘ မသတိက်ပ္ဍဲတိ ဟွံမွဲကဵုဗွိုက်လတက်။ ဝါ၊ ဟွံဗိုက်ဗွိုက်လတက်ဂှ် ပွမ္ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက် ဟိုတ်နူအကုသဵုကံ မြဴသာ်ဝွံ စဵုကဵုကလိဂွံ ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲဂှ် အကုသဵု “ဥပထမ္ဘကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ပတံနူကလိဂွံ ကလၚ်ကေတ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကလိဂွံဇာတိသရညာဏ် စဵုကဵုစိုပ်ဂေါတြဘူဂှ် ကုသဵု “ဥပဝဳဠကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ နူဂေါတြဘူဂှ် တိုန်အာတုဲ ပ္ဍဲကာလမကလိဂွံအာစိုပ် သောတာပတ္တိမဂ်ဂှ် ကုသဵုကံပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ပွမသ္ကုတ်ကၠေံဖဵုအကုသဵုဂှ် “ဥပဃာတကကံ” မ္ဂးယၟုရ။ ရဴသာ်ဝွံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုဗွဲကိစ္စကံပန်ပြကာ နကဵုသရုပ်ဥပ္ပမာပူဂဵုတုဲရ။
၉။ စၞောန်ထ္ၜးသရုပ်ကံဗွဲလၟေၚ် မကဵုဖဵုပန်ပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဂရုကံ၊ အာသန္နကံ၊ အာစိဏ္ဏကံ၊ ကဋတ္တာကံ၊ ရဴဝွံ ဗွဲလၟေၚ်မကဵုဖဵု ကံတိတ်ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပ္ဍဲအရာကုသဵု ကရုကကံဂှ် ပဉ္စနန္တရိယကံ မ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲအရာကုသဵုကရုကကံဂှ် မဟဂ္ဂိုတ် လောက္ကုတ္တဵုကံ မ္ဂးယၟုရ။ အာသန္နကံမ္ဂးဂှ်တုန်၊ ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ၊ မဂပ်ဝ်ပ္တုဲလဝ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိ မဂပ်ဝ်ဗှ်ဗၞုဟ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိ မ္ဂးယၟုရ။ အာစိဏ္ဏကံမ္ဂးဂှ်တုန်၊ ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ၊ မဂပ်ဝ်လ္ၚတ်လဝ် ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာ မ္ဂးယၟုရ။ ကဋတ္တာကံမ္ဂးဂှ်တုန်၊ ကံအယာံမာတ်မပ္တုဲ ကာလလဆောဝ်ကုသဵု ကာလလဆောဝ်အကုသဵု မ္ဂးယၟုရ။ ရဴသာ်ဝွံ မၞုံလက်သန်ပန်ပြကာရ။
၁၀။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပၞောဝ်ပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ကရုကကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴကေသရာ သၟိၚ်ဇာဒိသိုၚ်ရ။ သဘဴသၟိၚ်ဇာဒိသိုၚ်မ္ဂးဂှ် သတ်တိရိစ္ဆာန်ဂမၠိုၚ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဂြိုဟ်ပလီုကၠေံဟွံမာန်ရ။ ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ သဘဴကရုကကံမ္ဂးဂှ် ကံတၞဟ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ တၞဟ်နဆေဝ်ဒဝ်ကေပံဖဵုဍေံမ္ဂးဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရောၚ်။ အာသန္နကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဂၠဴဒမျုရ။ သဘဴဂၠဴဒမျုမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလမက္လေၚ်စဴကၠုၚ် နူဌာန်မဂၠာဲစစၞတုဲဂှ် ဒှ်လက်ကရဴညးအိုတ်တုဲ၊ ဒးသတိက်တဴပ္ဍဲခရိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခါကာလပံက်ခရိုၚ်မ္ဂး ဂွံတိတ်အာကိုပ်ကၠာနူဂၠဴဂမၠိုၚ်ရ။ ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ဟိုတ်နူမက္တဵုဒှ်ညန်လောန် လ္တူညးဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ အာစိဏ္ဏကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဗွိုက်လတက်ဇကု မဗိုက်လတက်လဝ်လၟိုန်ရ။ ဟိုတ်နူမဂပ်ဝ်ဗှ်ဗၞုဟ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာရောၚ်။ ကဋတ္တာကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဗွိုက်လတက်တၟိတၟိ မထပ်စွံပ္တန်လဝ် ဗွဲမဒးရးတုဲ ပ္ဍဲအခါနွံပၟိက်မ္ဂး ပ္တိတ်တုဲ မဗိိုက်လတက်တဴရောၚ်။
၁၁။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပၞောဝ်လ္ပာ်အကုသဵု ဂရုကကံကဵုဖဵု ဗွဲပူဂဵုတုန်။ သၟိၚ်အဇာတသတြုဂှ် ပ္ဍဲတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ အလုံအိုဿီု ဒဒှ်ရဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ဓဝ်သဒ္ဓါ ဟွံမွဲကဵုပ္တောံၜတ် သ္ပသၠဲလၜေါ်ကဵုကျာ် လုကဴဗ္တံတ္ၚဲဟွံပိုတ်သ္ကုတ် ၜိုန်ပ္တုဲတဴကုသဵုစဵုကဵု ထေက်ကဵုကလိဂွံမဂ်ဖဵုကီုလေဝ်၊ သွက်ဂွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ ဂရုကကံ မပရိုက်ဂစိုတ်လဝ် သၟိၚ်မအံက်ဇကုဂှ် ဟွံမာန်တုဲ ဒးစှ်ေဒုၚ်နရက်ဏီရ။
(လ္ပာ်ကုသဵု ဂရုကကံ ကဵုဖဵု) အၚ်္ဂုလိမာလထေရ်ဂှ် ၜိုန်ရပြိုက်ဂစိုတ်ကၠေံသတ်ဂမၠိုၚ် မကုတ်ကေတ်လ္ပုဟ်တဲ မၞုံကဵုဒုဟ်အကုသဵုကံ ဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူကလိဂွံဒှ်အာတၠအရှန် အာစိုပ်လောက္ကုတ္တဵုကုသဵုတုဲ ဒုဟ်တံဂှ် လာဲလေၚ်အာ၊ ဗွဲမသက္ကုသၟေဟ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်သက်သဳသာဓက ကုသဵု-အကုသဵု ဂရုကကံ မ္ဂးယၟုရ။
(အကုသဵုအာသန္နကံ) အာသန္နကံဂှ် ထံက်ကဵုပူဂဵုလဵုတုဲ သ္ဂောံတီကေတ်မာန်ဂှ်ရော။ ထံက်ကဵုတမ္ဗဒါဌိကတံတုဲ သဂွံတီကေတ်မာန်ရ။ တမ္ဗဒါဌိက ညးမပြိုက်ဂစိုတ်မၞိဟ်ဂှ် ၜိုန်ရပြိုက်ဂစိုတ်ဒၟံၚ်မၞိဟ် လုကဴ ဗၞတ်မွဲလအိတ်အာယုက်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူဂွံကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲမကလိဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ဂှ် စုတိအာတုဲ ကလိဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံရ။
(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) ညးဇၞော်တမ္ၚာဇာဇၟိက် ဓမ္မိကဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုဂစိုတ်ဂှ် ဘိက်နိမန်နၚ် မှာထေရ်အနုရုဒ္ဓတုဲ ဟိုတ်နူမကလိဂွံ ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်တုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံရ။
(အကုသဵုအာသန္နကံ) ဂၞကျာ်မလ္လိကာဂှ် သီုကဵုမသ္ပသၠဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်လၟိုန်၊ ဟွံသ္ကုတ်ခြာ၊ ပ္ဍဲကာလမညန်စုတိတေံဂှ် ဟိုတ်နူမဗှ်ဗၞုဟ်ကဵုဒုဟ်ဇကု မမှာလဝ်ဒုဟ် ပ္ဍဲတြုံတၠသ္ၚိမွဲဝါဂှ်တုဲ ဒးစှ်ေအာစိန်ဂၠက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲနရက်အဝဳစိတေံရ။ သၟိၚ်ဇၞော်ဓမ္မသောကဂှ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ပိဋကတ်ပိတုဲ ကဵုဗျာပ်တြးအာ အလုံတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲအိုသီုတုဲ ပ္တန်ကဵုဂအာၚ်ကုသဵု မပ္တံကဵုဂၠံဓာတ်စေတဳ ကမၠိုၚ် ကၟာ ဘာ သီ ပွမသၠးကဵုဒါန်ကောန်တြုံ-ကောန်ဗြဴ ကဵုသ္ပဂမဳရ။ ၜိုန်ရနွံကဵုကုသဵုကံ မဇၞော်ကၠး သၠဲလးတဴ သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိဂှ် ထေဲပၞတ်တုဲ ဟိုတ်နူမ္ဒးစုတိအာဂှ်ရ ဒးအာက္တဵုဒှ် ဇြုံကၠန်ဇၞော်မွဲရ။ ထံက်ကဵုဝတ္ထုသက်သဳသာဓက သာ်ဝွံတုဲ ဂွံတီကေတ်ရ။
(ကုသဵုအာစိဏ္ဏကံ) ဟိုတ်ဖဵုအာစိဏ္ဏကံတုန်။ ဥပ္ပးဓမ္မိကဂှ် ပ္ဍဲမွဲဂိတုဒစာံသဳ မၚ်မွဲတဴဓဝ်သဳလတုဲ စွံပ္တန်လဝ်နိစ္စဘတ် ကုသၚ်ဂမၠိိုၚ် မၞုံပဓာန်ကျာ်တြဲ ပ္တုဲတဴစရၚ်ဓဝ်ကုသဵုလၟိုန် ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာရ။ ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိဂှ် ကွဳဖုဿရတ် နူဍုၚ်သွဝ်တြဴဘုံတံဂှ် စှ်ေကၠုၚ်ပၠံၚ်ပ္ဍိုက်ကေတ်တုဲ ဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံရ။
(အကုသိုလ်အာစိဏ္ဏကံဂှ် ညံၚ်ရဴညးလဵုဂှ်ရော) ညံၚ်ရဴဃောဃာတက-စုန္ဒတံဂှ် သမ္တီကေတ်ရ။ ဂေါဃာတက ညးမပြိုက်ဂစိုတ်ဂၠဴ၊ စုန္ဒ ညးမပြိုက်ဂစိုတ်ကၠိက်တံဂှ် နူကၠာဟွံပကာဂစိုတ်ဏီ လုကဴထပှ်တ္ၚဲဂှ် လရိုအ်ကရေဲဒၟံၚ် ညံၚ်ရဴဂၠဴ-ညံၚ်ရဴကၠိက်တုဲ ပ္ဍဲကာလမစုတိအာတုဲဂှ် ဒးစှ်ေက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘုံနရက် မဟာအဝဳစိတေံရ။ နိဿဲကေတ်ကဵု သက်သဳသာဓက မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်တံဂှ် တံဂှ်တုဲ၊ ဂွံတီကေတ်ရ။
(ကဋိတ္တာကံ) ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ကဋတ္တာကံကဵုဖဵုဂှ် ဂၠိုၚ်တဴရ။ ဍေံဏာဗစိုပ်ကဵု ဗွဲမဗဗွဲကဵုသုဂတိဘုံ-ဒုဂ္ဂတိဘုံ ၜါပြကာအိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ မဒှ်ဗီုလၟေၚ်ကံကဵုဖဵု ၄-ပြကာရ။
၁၂။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုကံ ဗွဲဌာန ပန်ပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ၊ အပရာပရိယဝေဒနိယကံ၊ အဟောသိကံ၊ ရဴဝွံ ဗွဲဌာနမကဵုဖဵု ဒှ်ပန်ပြကာရ။
(ဗွဲဥပ္ပမာတုန်) “ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ”ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴညးကမၠောန် မလိၚ်ကၠောန်စတ္ၚဲရ။ ၚုဟ်မလိၚ်ကၠောန်လဝ်ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံဂှ် ကလိဂွံတ္ၚဲဏံတုဲ ရပ်စပ်သုၚ်စောဲတ္ၚဲဏံကၠေံရ။ “ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ”ဂှ်၊ တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးသၟာဂူၚတံတံရ။ ညးသၟာဂူဗ္ၚတံဂှ် နူကဵုတမ်သၞာံဂှ် ကၠောန်လဝ်တုဲ ပ္ဍဲအခါကာလ စိုပ်ကၞောတ််သၞာံတေံမ္ဂး ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ရ။ “အပရာပရိယဝေဒနိယကံ”မ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဒြပ်အာဲကၟာဲ မရပ်စပ်သုၚ်စောဲ ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ် စဵုကဵုစိုပ်အဆက် ကောန်-စဴ-စေက် တေံရ။ “အဟောသိကံ”မ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမဗိုတ်ကၠဟ်ဏာ ဝတ္ထုမမိက်ကဵုမွဲမွဲ သွက်ဂွံကဵုညး မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဩၚ်ကြုၚ်လ္ပာ်တေံ သီုကဵုဟွံဂွံစိုပ်သ္ကေမ်တဲတုဲ သၟးညံၚ်မဒတုံစှ်ေအာ ပ္ဍဲဂတာက္ၜဳဂၚ်ဂှ်ကီုရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဥပ္ပမာရ။
(ဗွဲပူဂဵုတုန်) (ကုသိုလ်ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ) ညးဒိုက်ဂတ်“မၚ်ဗၠာဲပုဏ္ဏ”ဂှ် ကဵုဒါန်ဆုဒက-ဍာ်လာၚ်မုက် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ။ သမ္ဘာဂှ်လေဝ် ကဵုဒါန်ယာဂုရ။ ပတံနူတ္ၚဲဂှ်တုဲ လုကဴဗၞတ်မွဲအာယုက်ဂှ် တိအိက်ထဲ တိအိက်ခရးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်အာထဝ်အိုတ်ရ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ မၞုံဥပ္ပးမွဲ ဒ္ဂိုန်ကေတ်သဳဥပုဟ်တုဲ တန်ဒၟံၚ်အတိုၚ်ဒၠောံဗ္တောန် တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပြာပ်လုပ်အာဂြိုပ် မၚ်မွဲတဴသဳလ ပ္ဍဲသၟဝ်တၞံဇြဲသုံရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာ မပ္ဍက်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူကွဳ ၅၀၀-ဂှ် ဒေဝတဴတံ ဇိုန်ကဵုဥပ္ပးဂှ်ရ။
(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) မၞုံသၟတ်ဗြဴမွဲ ပ္ဍဲတ္ကံသိၚ်ဃဵုတေံဂှ် တၞဟ်နၚဳအောဟ် ပြာပ်တိတ်အာဂြိုပ်တုဲ ဂွံဆဵုကေတ်တၠအရှန်မွဲဇကုတုဲ ထိုက်ခွာပ္တိတ် ယာတ်ကၞေဟ်ဇကုတုဲ ကဵုဒါန်ကုတၠအရှန်ဂှ်ရ။ တၠအရှန်ဂှ် စ္ဍးအာနူဌာန်ဂှ်တုဲ ဟွံသက်ဂတာပ်လံ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကလိဂွံယာတ်ဒိပ် ဒေဝတဴ ၅၀၀-ဂတှ်ေရ။ ဣဝွံ မဒှ်ကုသဵု ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။
(အကုသဵုဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ) “ဗြဴစိဉ္စမဏဴ”ဂှ် ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲကျာ်တြဲတုဲ ပ္ဍဲဒိဌ ဂတမတ်ဂှ်ဟေၚ် တိၚိတ်ဖျေံဏာရ။ မူ-တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ သၟိၚ်သာကျဝၚ် “သုပ္ပဗုဒ္ဓ”ဂှ် ပွတိမၚိတ်ဖျေံဏာကီု ကောန်သေဌဳ“နန္ဒ”ဂှ် ဟိုတ်နူမမှာဒုဟ် ပ္ဍဲအရှန်ဗြဴ “ဥပ္ပလဝဏ်”တုဲ ပွတိမၚိတ်ဖျေံဏာကီု၊ ကောန်ဗြဴသေဌဳ ဍုၚ်ဗာရာဏသဳ “ရေဝတဳ”ဂှ် ဟိုတ်နူမမှာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူခမဳသၚ်တုဲ သီုကဵုမဂျိုၚ်တဴလမျီုဂှ် သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပွမဗိုတ်လှောဝ်ဖျေံဏာ ဍုၚ်နရက်တေံကီု၊ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်တွံ မဒှ်ဖဵုအကုသဵု ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။
(ကုသဵု ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ) ကောန်သေဌဳ မဌကုဏ္ဍလဳဂှ် ဟိုတ်နူမလျုၚ်သ္ဇုၚ်သ္ဍိုက်တဴ လျးကျာ်တြဲမဗလးနၚ်ဂှ်တုဲ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ကလိဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံတေံရ။
(ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ) မၚ်ဗၠာဲဆတ္တမာဏဝဂှ် ဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ်သရဏဂုဏ် ပ္ဍဲကဵုဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ပြာပ်အာဍုၚ်ဥက္ကဌရ။ အဃောမအာဒၟံၚ် ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တရဴဂှ် ကမၠတ်တံပြိုက် ဂစိုတ်ကၠေံရ။ ပ္ဍဲမသက်သၟိၚ်ဂှ် ကလိဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံတေံရ။
(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) ညးဗၞိက်မၚ်ဗၠာဲနန္ဒမွဲလေဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဌာန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်တုဲ ပွမကဵုဒါန် သ္ပပူဇဴကီု၊ ပွမဒဂိုန်ကေတ်သရဏဂုဏ် သဳမသုန်-သဳဥပုဟ်ကီု၊ ဟိုတ်နူကုသဵုဂှ် စုတိအာတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံတေံရ။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵုဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။
(အကုသဵု ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ) သၟာဆူမတ်သၟိၚ်ပဿိုန်ဂှ် ဟိုတ်နူၜုၚ်တက် (ပကီုဒွဵုဒွိုက်) ကဵုပူဂဵုတၠအရှန်တုဲ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးဒုၚ်တဴဘဲနရက် အဝဳစိတေံရ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ ဗြမၞးဒေါဒေယျဂှ် ညာတ်တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲမ္ဂး သီုကဵုဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ကော်ဝေၚ်နကဵုဂလာန်မ္ဂး ဘောဂေါတမ-ဘောဂေါတမရ။ ဟိုတ်နူမကော်ခဴ ဟွံပဂရုရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ ဟွံပအသုၚ်တုဲ ပ္ဍဲမသက်သၟိၚ် စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးအာက္တဵုဒှ် ကၠဵုတိရိစ္ဆာန်ရ။
(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) ကာလကဏ္ဏိ မဒှ်မိဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂှ် ညာတ်ဒးဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မဘိက်နိမန်နၚ်သၚ် မဒှ်စၞးမအံက်ဇကုတုဲ ကဵုတဴဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် ဟိုတ်နူမစောန်စိုတ် သအေတ်သပါန်တုဲ ၜေဟ်လက်ဆဴတဴရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ် က္တဵုဒှ်ပြိုတ်ၝောံတုဲ ဒးစဒၟံၚ်ပတိုဟ်ဆီသမ်အုဲ အသုဘသမ်အုဲရ။ ဣဝွံ မဒှ်အကုသဵု ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။
(ကုသဵု-အပရာပရိယဝေဒနိယကံ) ဇောတိကသေဌဳဂှ် ပွမကလိဂွံဘုံလွဳမာန်၊ ဆုကဝ်လဗဗြိုက်၊ ဗြဴညးတ္ကံ ဥတ္ဝရဂုရုကီု၊ မေဏ္ဍကသေဌဳဂှ် ပွမကလိဂွံကဝ်လဗဗြိုက် ရုပ်ဗ္ၜေံထဝ်ကီု၊ ကာကဝလ္လိယသေဌဳဂှ် ပွမကလိဂွံကဝ်လဗဗြိုက် ရုပ်ခ္ဍာ်ကီု၊ ဇဋိလသေဌဳဂှ် ပွမကလိဂွံဒဵုထဝ်ကီီု၊ ပွမကလိဂွံသမ္ပတ္တိပိုန်ဟာန် မပ္တံမြဴသာ်ဝွံဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵု အပရာပရိယဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။
(အကုသဵု- အပရာပရိယဝေဒနိယကံ) တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် ပွက္ဍိုပ်မဂိကီု၊ ပွဂၞိၚ်မဂိကီု၊ မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဂှ် ပွမဇအအ်ဆီကီု မှာထေရ်မုဂ္ဂလာန်ဂှ် ပွမ္ဒးဒုၚ်တဴ ဘဲကမၠတ် ၅၀၀-ဂမၠိုၚ်၊ မၜုၚ်တက်ကီု။ မှာထေရ်ပုတိဂတ္တဂှ် ပွမ္ဒးဒုၚ်တဴ ဘဲယဲဝေဒနာ လ္တေၚ်ဇုတ် မခရိုဟ်တဴကိီု။ စက္ခုပါလထေရ်ဂှ် ပွမတ်မကၠက်အာကီီု၊ သၟိၚ်ဇၞော်ဗိမ္ဗိသာရဂှ် ကောန်ဇကု ပြိုက်ဂစိုတ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ကီု။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူအကုသဵု အပရာပရိယဝေဒနိယ ကံမ္ဂးယၟုရ။
(ကုသဵုအဟောသိကံ) ကောန်သေဌဳဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂှ် သီုကဵုမဒှ်တဴပူဂဵုတိဟိုတ်၊ ကြက်ကလိဂွံဓရ်လောက္ကုတ္တဵု မဂ်ဖဵုပိလ္တူ ဟိုတ်နူပံၚ်ဖက်ဒးကဵုမိဿဟာဲ ကေုာံ ပူဂဵုဓမုၚ်သုရာတုဲ ပွမ္ဒးအာစိုပ်လလေၚ် လဟုတ်အာနူပိုန်ဒြပ်ဟွံက ဒစာံစှော်ကိုဋ်ကီု၊ ပွမ္ဒးသ္ၚောံလ္ၚု သန်ဂြာံအာ နူဓရ်လောက္ကုတ္တဵု မအာစိုပ်မဂ်ဖဵု ပိလ္တူတံဂှ်ကီု၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ သၟိၚ်ကလျာဏဳဂှ် သီုကဵုမဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ကဵုတသိုက်မြုနန်ထဝ်၊ ဗွဝ်ပိုန်ဟာန်၊ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူပူဂဵုတၠအရှန်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမ္ဒးသ္ၚောံလ္ၚုသန်ဂြာံအာ နူကဵုကၟိန်ဍုၚ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ကီု၊ မွဲသ္အာၚ်ပၠန် သၟိၚ်ဂလာဗုဂှ် ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူရသိခန္တဳဝါဒဳတုဲ မ္ဒးလဟုတ်ယုတ်အာ နူကဵုတသိုက်ပိုန်ဟာန် နန်လွဳမာန်ဇကု မဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ရ။ ရေဝတဳဂှ် သီုကဵုမကလိဂွံပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်၊ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲလ္တူရတ်ပိပြကာတုဲ၊ မ္ဒးလဟုတ်အာ နူကဵုပိိုန်ဒြပ်ဂှ်ရ။ ဒေဝဒတ်ဂှ် သီုကဵုမကလိဂှ်ၛာန်သမာပတ်၊ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲကျာ်တြဲတုဲ မ္ဒးလဟုတ်ယုတ်အာ နူၛာန်သမာပတ်ဇကု မကလိဂွံလဝ်တံဂှ်ရ။ ပွမလဟုတ်ယုတ်အာ နူပိုန်ဒြပ် မြဴသာ်ဝွံအိုဿီုဂှ် ကုသဵုအဟောသိကံ မ္ဂးယၟုရ။
(အကုသဵုအဟောသိကံ) မှာထေရ်အၚ်္ဂုလိမာလဂှ် သီုကဵုမပြိုက်ဂစိုတ်လဝ် သတ္တံဗွဲမဂၠိုၚ်၊ ဟိုတ်နူကလိဂွံညာတ်ကေတ်ကျာ်၊ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန်တုဲ ဗွဝ်ဓရ်အကုသဵု မပ္တုဲလဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပွမလီုလာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ကီု။ လၟသစ္စဗန္ဓဂှ် သီုမပြိုက်ဂစိုတ်တဴသတ် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်ဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူကလိဂွံညာတ်ကေတ်ကျာ်တြဲ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန်တုဲ ပွမဂွံစာ်စ္ဍးအာ နူကဵုဓရ်အကုသဵုဂမၠိုၚ်တံကီု။ ကမၠတ် ၅၀၀၊ မဒှ်ကွး သံကိစ္စသာမဏဳဂှ်ကီု။ ကမၠတ် ၅၀၀၊ မဒှ်ကွး အဓိမောက္ခ သာမဏဳတံဂှ်ကီု။ ကမၠတ် ၅၀၀၊ မဒှ်ကွး ခါဏုကောဏ္ဍညထေရ်တံဂှ်ကီု။ ကမၠတ် ၅၀၀၊ မဒှ်ကွး သာဏထေရ်တံဂှ်ကီု။ ကမၠတ် ၂၀၀၀ ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဂွံအာစိုပ် ဒဒှ်တၠအရှန်အိုတ်တုဲ ပွမလလံအာကဵုဒုဟ် အကုသဵုကံဇကု ဇကုမပ္တုဲလဝ်တံဂှ် မ္ဂးယၟုရ။ ဣဝွံ မဒှ်အကုသဵု အဟောသိကံ မ္ဂးယၟုရ။
ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲကိစ္စကံ ၄ ပြကာ။ ဗွဲလၟေၚ်မကဵုဖဵုကံ ၄-ပြကာ။ ဗွဲဌာနမကဵုဖဵုဂှ် ကံ ၄-ပြကာ။ ပံၚ်တုဲ ကံတိတ်ဒှ် ၁၂-ပြကာရ။ အတိုၚ်မဟီုတွံကၠုၚ် ပ္ဍဲလ္တူတေံဂှ် ကံ-၁၁၈၊ လၟုဟ် ၁၂ = ပံၚ်သီုၜါပြကာဝွံ ကံတိတ်ဒှ်အာ ၁၃၀-ရ။
ကမ္မသၚ်္ခါရ ဆဝွံရ အာစိုပ်ဒတုဲရောၚ် ။ ။ ။
၁၃။ စၞောန်ထ္ၜးစိုတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]စိုတ်ဂှ် ဗွဲခမၞောန် ၈၉၊ ဗွဲတြး ၁၂၁ မဒှ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုစိုတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵု ဗွဲလ္ၚောပ်ဝ်ရ။
သရာဂ စိုတ်။ ဝဳတရာဂစိုတ်။
သဒေါသစိုတ်။ ဝိတဒေါသစိုတ်။
သမောဟစိုတ်။ ဝိတမောဟစိုတ်။
သခိတ္တစိုတ်။ ဝိပက္ခိတ္တစိုတ်။
မဟဂ္ဂတစိုတ်။ အမဟဂ္ဂတစိုတ်။
သဥတ္တရစိုတ်။ အနုတ္တရစိုတ်။
သမာဟိတစိုတ်။ အသမာဟိတစိုတ်။
ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ် ၁၆ ပြကာရ။
ပၞောဝ် ၁၆ ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် လောဘမူ စိုတ်ဒစာံဂှ်၊ သရာဂစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၈၁-ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဝဳတရာဂစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ ဒေါသမူ စိုတ် ၂-ဂှ် သဒေါသစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ စိုတ် ၈၇-မသၟေဟ်နူဒေါသမူစိုတ် ၂-ဂှ် ဝိတဒေါသစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ အကုသဵုစိုတ် ၁၂-မဒှ်မွဲဟာန် ကေုာံ မောဟဂှ် သမောဟစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ စိုတ် ၇၇-မသၟေဟ်နူကဵု အကုသဵုစိုတ် ၁၂-ဂှ် ဝိတမောဟစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ အကုသဵုသသၚ်္ခါရိစိုတ် ၅-မစိုန်သကီု ကေုာံ ထိန မိဒ္ဓကီု၊ ဝိစိကိစ္ဆာစိုတ် ၁-ကီု၊စိုတ် ၆-ဝွံ သံခိတ္တစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ စိုတ် ၈၁-မဝေၚ်ကၠေံ၊ အရဟတ္တမဂ်စိုတ်၊ အရဟတ္တဖဵုစိုတ်၊ သသၚ်္ခါရိကစိုတ် ၅၊ ဝိစိကိစ္ဆာစိုတ် ၁-ဂှ် ဝိက္ခိတ္တစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ ရူပါဝစရကုသဵု ဝိပက်စိုတ် ၁၀၊ အရူပကုသဵု ဝိပက်စိုတ် ၈၊ ပံၚ်စိုတ် ၁၈-ဝွံ မဟဂ္ဂိုတ်စိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ စိုတ် ၇၁-မသၟေဟ်နူစိုတ်တံဂှ် အမဟဂ္ဂိုတ်စိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ မဟဂ္ဂိုတ် ကြိယာစိုတ် ၉၊ မဟာကြိယာစိိုတ် ၈၊ ပံၚ်စိုတ် ၁၇-ဂမၠိုၚ်ဝွံ သဥတ္တရစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ လောက္ကုတ္တဵုစိုတ်၈-ဂှ်၊ အနုတ္တရစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ ကာမာဝစရကုသဵုစိုတ် ၈၊ မဟဂ္ဂိုတ်ကြိယာစိုတ် ၉၊ ပံၚ်စိုတ် ၁၇-ဝွံ၊ သမာဟိတစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၇၇-ဂမၠိုၚ်ဂှ် သမာဟိတစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။
(မွဲနဲတုန်) မဟဂ္ဂိုတ်လောကုတ္တဵု စိုတ်-၃၅၊ ကာမာဝစရဉာဏသမ္ပယုတ်စိုတ် ၁၂၊ စိုတ် ၄၇-ဂမၠိုၚ်ဝွံ သမာဟိတစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၄၂-ဂှ် သမာဟိတစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ လောကဳ-လောကုတ္တဵု ကုသဵုစိုတ် ၂၁-ဂှ် ဝိမုတ္တိစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၆၈-ဂှ် အဝိမုတ္တိစိိုတ် မ္ဂးယၟုရ။
(မွဲနဲတုန်) တိဟိုတ်ကုသဵု ကြိယာဇဴ ၃၄-ဂှ် ဝိမုတ္တိစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ သၟေဟ်စိုတ် ၅၅-ဂှ် အဝိမုတ္တိစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ (ဣဝွံ မဒှ်စိတ္တသၚ်္ခါရ-ရ။)
၁၄။ စၞောန်ထ္ၜးဥတု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဥတုမ္ဂးဂှ် သဳတဥတု၊ ဥဏှဥတု၊ ရဴဝွံ ဒှ်ၜါပြကာရောၚ်။
၁၅။ စၞောန်ထ္ၜးအာဟာရ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အာဟာရမ္ဂးဂှ်၊ ကဗဠဳကာရ အာဟာရ၊ ဖဿအာဟာရ၊ မနောသဥ္စေတနာအာဟာရ၊ ဝိညာဏအာဟာရ၊ ရဴဝွံ ဒှ်ပန်ပြကာရ။ (ဓဝ်ကံဂှ် -၁၃၀၊ စိုတ်ဂှ် ဗွဲခမၞောန် ၈၉၊ ဗွဲတြး ၁၂၁၊ သ္ပကၠေံ ၁၆-ဗွဝ်၊ ဥတု ၁၊ အာဟာရ ၄၊ ပံၚ်တုဲ ဓဝ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ် ဒှ်အာ ၁၅၂-ရ)
(မွဲနယ်ပၠန်) ကံဂှ် ၁၃၀၊ စိုတ်ဂှ် ၁၂၁၊ ဥတုဂှ် ၂၊ အာဟာရဂှ် ၄၊ ဓဝ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်အလုံအိုဿီုဝွံ တိတ်ဒှ် ၂၅၇-ရ။ ဓဝ်သၚ်္ခါရ ၂၅၇-ဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ပကၠေံဗွဲဒဒှ် အဇ္ၛတ္တဗဟိဒ္ဓတုဲ ဒှ်အာ ၅၁၄-ပြကာအိုတ်ရ။ သဘဴဓဝ် ၅၁၄-ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၟဝ်ကဵု အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန် ပိပြကာတုဲ ဒှ်အာ ၁၅၄၂-ရ။ ဟိုတ်နူမဂၠိုၚ်တဴသာ်ဝွံဂှ်ရ သဗ္ဗေသၚ်္ခါရာ မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။
၁၆။ စၞောန်ထ္ၜးဟိုတ်နူဓရ်သၚ်္ခါရပန်ပြကာဝွံတုဲ ဗီုဍေံက္တဵုဗဒှ်ကဵုရုပ်တၞဟ်တၞဟ်တုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ကမ္မဇရုပ် မက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူကံဂှ်တုန် ကမ္မဇရုပ်ဨကန်ဂှ် ၁၈၊ ကမ္မဇရုပ်အနေကန်ဂှ် ၂၀-မဒှ်ရ။ ကမ္မဇရုပ်ဨကန် ၁၈-မ္ဂးဂှ် စက္ခု၊ သောတ၊ ဃာန၊ ဇိဝှာ၊ ကာယ၊ ဣတ္ထဳဘာဝရုပ်၊ ပုံဘာဝရုပ်၊ ဇဳဝိတ၊ ဟဒယဝတ္ထု၊ ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒ၊ ရဴဝွံ တိတ်ဒှ် ၁၈-ပြကာရ။ ဗွဲအနေကန် ၂၀-မ္ဂးဂှ်တုန်၊ ရူပဿဥပစယ၊ ရူပဿသန္တတိ၊ ၜါဝွံ ထပ်စုတ်တုဲဒှ် ၂၀-ရ။
(စိတ္တဇရုပ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်တုန်) ဗွဲဨကန် ၁၅၊ အနေကန် ၁၇-မဒှ်ရ။ ၁၅-မ္ဂးဂှ် ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒ၊ ကာယဝိညတ်၊ ဝစဳဝိညတ်၊ သဒ္ဒရုပ်၊ ရူပဿလာဟုတာ၊ ရူမဿမုဒုတာ၊ ရူပဿကမ္မညတာ၊ ရဴဝွံ ဒှ် ၁၅-ရ။ ဗွဲအနေကန် ၁၇-မ္ဂးဂှ်တုန်၊ ရူပဿဥပစယ၊ သန္တတိ ၜါဝွံ ထပ်စုတ်တုဲ ဒှ် ၁၇-ရ။ (ဥတုဇရုပ်မ္ဂးဂှ်) ဗွဲဨကန် ၁၃၊ အနေကန် ၁၅-မဒှ်ရ။ ၁၃-မ္ဂးဂှ်တုန်၊ ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ရဴဝွံ မဟာဘုတ် ၄၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒ-၅ ပြကာ၊ ရူပဿလာဟုတာ၊ မုဒုတာ၊ ကမ္မညတာ၊ သဒ္ဒရုပ်၊ ရဴဝွံ တိတ်ဒှ် ၁၃-ပြကာရ။ ဗွဲအနေကန် ၁၅-တုန်၊ ဥပစယ၊ သန္တတိ၊ ၂-ထပ်စုတ်တုဲ ဒှ် ၁၅-ရ။
(အာဟာရဇရုပ်-မ္ဂးဂှ်တုန်) ဗွဲဨကန် ၁၂၊ ဗွှဲအနေကန် ၁၄-ပြကာ မဒှ်ရ။ ၁၂- ပြကာမ္ဂးဂှ်တုန် ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒ၊ လဟုတာ၊ မုဒုတာ၊ ကမ္မညတာ၊ ဣဝွံ ၁၂-ပြကာရောၚ်။ ဗွဲအနေကန် ၁၄-တုန်၊ ဥပစယ၊ သန္တတိ၊ ၂- ထပ်စုတ်တုဲ ဒှ် ၁၄-ရ။ ပၞောဝ်ကဵုရုပ် အတိုၚ်မဟီုတွံကၠုၚ်တုဲ ဂမၠိုၚ်ဝွံ၊ စက္ခု၊ သောတ၊ ဃာန၊ ဇိဝှာ၊ ဣတ္ထဳဘာဝ၊ ပုံဘာဝ၊ ဟဒယ၊ ဇဳဝိတ၊ ၉-ဂမၠိုၚ်ဝွံ ကမ္မဇရုပ်ဨကန် ၉-မ္ဂးယၟုရ။ မုဟိုတ်ရော-ယဝ်ဟီုမ္ဂး၊ ရုပ် ၉-ဝွံ၊ ဍေံမက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူကံ သက်သက်ဟေၚ်ရ။ စောံသရပ်ကဵုကံမွဲဟေၚ်တုဲ ဨကန်မ္ဂးယၟုရ။ ပထဝဳ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ ဩဇာ၊ ပရိစ္ဆေဒရုပ် ၉-ဝွံ၊ အနေကန်မ္ဂးယၟုရ။ မုဟိုတ်ရော ဟိုတ်နူကံကီု ဟိုတ်စိုတ်ကီု၊ ဟိုတ်နူဥတုကီု၊ ဟိုတ်နူအာဟာရကီု၊ ဟိုတ်နူမက္တဵုဒှ်တဴဂှ်ရ၊ အနေကန် မ္ဂးယၟုရ။ ဣဝွံ မစၞောန်ထ္ၜးကဵုသဘဴဓဝ်သၚ်္ခါရ ၄-ပြကာဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်ပြုပြေၚ်ကဵုရုပ် မ္ဂးယၟုရ။
၁၇။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုပဋိသန္ဓိဇ ပန်ပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]စိုပ်ကဵုဓရ်သၚ်္ခါရ ၄-ပြကာ ဂမၠိုၚ်ဝွံတုဲ ပဋိသန္ဓိဒှ်အာ ၄-ပြကာရ။ ညးမ္ဂး ၄-ပြကာဂှ်ရော။ အဏ္ဍဇ၊ သံသေဒဇ၊ ဇလာဗုဇ၊ ဩပပါတိကဇ၊ ရဴဝွံ ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် သတ်မတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲခၟာဲအလုံအိုဿီု မပ္တံကဵုစာၚ် ဂစေမ် အဒါတံဂှ် အဏ္ဍဇမ္ဂးယၟုရ။ သတ္တံမတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲထၟိက်ဟန်ဗန်ကီု၊ ပ္ဍဲမပ္တံကဵုသစ္ဆု၊ ပ္ကဴဆု၊ အိက်ၚာ်၊ သွိသွန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်၊ ဒှ်သံသေဒဇ မ္ဂးယၟုရ။ သတ္တံမတန်ပဋိသန္ဓိ နကဵုဍာ်လျုၚ် ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိအလုံအိုဿီုဂှ်၊ ဇလာဗုဇ မ္ဂးယၟုရ။ မပ္တံနူသွဝ် စတုမဟာရာဇ်တုဲ သတ္တံမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံလတူ လတူတေံကီု၊ သီုကဵုသတ် ပြိုတ် နရက် တိရိစ္ဆာန်၊ အသူရိကာယ် အလုံသီုဖအိုတ်ဂှ် ပွမက္တဵုဒှ်တဴ ပ္ဍဲဒဒှ်အတ္တဘဴ မပြာကတ်တဴ မွဲလစုတ်ဓဝ် မၞုံကဵုအဝယ် အာယုက် ၁၆-သၞာံဂှ် ဩပပါတိက ပဋိသန္ဓိမ္ဂးယၟုရ။ (ဣဝွံ မဒှ်ပဋိသန္ဓိ ပန်ပြကာရ။)
၁၈။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပဋိသန္ဓိ ပန်ပြကာဂမၠိုၚ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]စၞောန်ထ္ၜးကဵုပူဂဵု မက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပဋိသန္ဓိိ-ပန်ပြကာဂမၠိုၚ် ပူဂဵုမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပဋိသန္ဓိ ပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန်၊ ဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်၊ သုဂတိအဟိုတ်၊ ဒွိဟိုတ်၊ တိဟိုတ်၊ ရဴဝွံ ပူဂဵုတိတ်ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်၊ ပြိုတ်၊ နရက်၊ တိရိစ္ဆာန်၊ အသူရိကာယ်၊ သတ်အပါယ်မတန်ပဋိသန္ဓိ၊ နကဵုအကုသလဝိပက်၊ ဥပေက္ခာသဟဂုတ်၊ သန္တဳရဏဂှ် ဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်ပူဂဵု မ္ဂးယၟုရ။ ဒေတတဴဘုမ္မဇဵု၊ ရုက္ခဇဵု၊ စတုမဟာရာဇ်လ္ၚဵုတံဂှ်ကီု၊ မၞိဟ်လ္ၚဵုတံဂှ်ကီု၊ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ၊ နကဵုကုသလဝိပက်၊ ဥပေက္ခာသဟဂုတ်၊ သန္တဳရဏဂှ်၊ ပူဂဵုသုဂတိအဟိုတ်မ္ဂးယၟုရ။ ဂကောံမၞိဟ်၊ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်၊ မတန်ပဋိသန္ဓိ၊ နကဵုမဟာဝိပက်၊ ဉာဏဝိပ္ပယုတ်စိုတ်ပန်မ္ဂး၊ အသၚ်္ခါရိက-၂၊ သသၚ်္ခါရိက-၂ ဂှ်၊ ပူဂဵုဒွိဟိုတ်မ္ဂးယၟုအိုတ်ရ။ ဂကောံမၞိဟ် ဒေဝတဴ အိန် ဗြီုဂမၠိုၚ် မတန်ပဋိသန္ဓိ နကဵုမဟာဝိပက် ဉာဏသမပ္ပယုတ်စိုတ်ပန် မတွံဂး အသၚ်္ခါရိကစိုတ်-၂၊ သသၚ်္ခ်ရိကစိုတ်-၂ ကီု၊ ရူပဝိပက်စိုတ်-၅၊ အရူပဝိပက်စိုတ်-၄ ကီီု၊ ပူဂဵုတိဟိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ (မွဲနဲတုန်) မတန်ပဋိသန္ဓိ နကဵုတိဟိုတ်ဝိပက်စိုတ် ၁၃-ဂှ် ပူဂဵုတိဟိုတ်မ္ဂးယၟုရ။
၁၉။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုမကလိဂွံၛာန်မဂ်ဖဵု မာန်-ဟွံမာန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပၞောဝ်ကဵုပူဂဵုဂမၠိိုၚ်ဂှ် ပူဂဵုဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်၊ သုဂတိအဟိိုတ်၊ ဒွိဟိုတ်၊ ပူဂဵုပိဝွံ၊ ၜိုန်ရပ္တိတ်တဴဒြဟတ်ကဵု စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မပ္တံကဵုဒါန၊ သဳလ၊ ဘာဝနာဗွဲမလောန်ကီုလေဝ်၊ ကလိဂွံမဂ်ဖဵုဟွံမာန်ရောၚ်။ မူဟိိုတ်ရော ဟိုတ်နူပဋိသန္ဓိဍိုန်လျတဴရောၚ်။ ပူဂဵုတိဟိုတ်မွဲဟေၚ် ပ္တိတ်ဒြဟတ်တုဲ သွက်ဂွံ ကလိဂွံၛာန်မဂ်ဖဵုမာန်ရောၚ်။ ၜိုန်ရဒှ်ပူဂဵုတိဟိုတ်ကီုလေဝ် ယဝ်ရဟွံသ္အးဇ္ၚး ဟွံတိတ်ဗၠးနူကဵုဒုဟ်အန္တရာယ် ၅-ပြကာ၊ မတွံဂး ကမ္မန္တရာယ်၊ ဝိပါကန္တရာယ်၊ ကိလေသန္တရာယ်၊ အရဳယူပဝါဒန္တရာယ်၊ အဏာဝဳတိက္ကမန္တရာယ်မ္ဂး ကလိဂွံၛာန်မဂ်ဖဵုမာန်ရောၚ်။
ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ နူကဵုဒဒှ်ဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် သုဂတိအဟိိုတ်။ နူကဵုဒဒှ်ပူဂဵုသုဂတိအဟိုတ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ်ဒွိအဟိုတ်။ နူဒဒှ်ပူဂဵုဒွိအဟိုတ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ်ပူဂဵုတိဟိုတ်။ နူကဵုပူဂဵုတိဟိုတ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံ ကလိဂွံၛာန် မဂ်ဖဵုမာန်ဂှ် ဩဝ်ပ္တိတ်ဒြဟတ်အိုတ်ညိ။ (ဓရ်သွက်ဂွံပ္တိတ်ဒြဟတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန်) ပ္ဍဲကဵုဓရ်ခန္ဓအာယတန၊ ဓာတ် သစ္စ ဗိုလ် ဗောဇ္ၛၚ်၊ မဂ္ဂၚ်၊ ၛာနၚ်၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်၊ သတိပဌာန်၊ သမ္မပ္ပဌာန်ပဌာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္တိတ်ဒြဟတ် လ္ၚတ်တဴဟွံမာန်မ္ဂး ဒးပ္တိတ်ဒြဟတ် ထီုပးလဝ် နကဵုဓရ်ဒါန၊ သဳလ၊ ဘာဝနာ၊ ပိပြကာဝွံရောၚ်။ သွက်ဂွံပ္တိတ်ဒြဟတ်ဓရ် ဒါန၊ သဳလ၊ ဘာဝနာ၊ ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံဂှ် ပုညကြိယာဝတ္ထု ၁၀ သာ်၊ ဒြပ်ပူဂဵုသပ္ပရိုဟ် ၇-ပြကာ၊ ဒးဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်၊ ဒးပ္တိတ်ဒြဟတ်၊ ကဵုဓရ်တံဏံရောၚ်။ ပူဂဵုဂွံပ္တိတ်ဒြဟတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်တဴ ကဵုဓရ်ကုသၟုဂမၠိုၚ်ဝွံဂှ် ကလိဂွံ ကဆံၚ်ဘဝဇကုသ္ဂောံဇၞော်မောဝ်တိုန်အာ မွဲကဆံၚ်ကဵုမွဲကဆံၚ်တုဲ ကလိဂွံအာစိုပ်တသိုက်ပိပြကာ မတွံဂး တသိုက်မၞိဟ်၊ တသိိုက်ဒေဝတဴ၊ တသိိုက်နိဗ္ဗာန်၊ ပိိဌာန်ဝွံ မာန်အိုတ်ရောၚ်။ ရဴသာ်ဝွံ ဗီုသဘဴဓရ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်၊ မလေပ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ကဵုပိုဲ သတ္တံညးဂဂမၠိုၚ်ဂှ် ချပ်စၚ်ခြၚ်ဗစာရဏာ ပၠောပ်တဴဂၠံစိုတ်ဗွဲမ္ဒးရးအိုတ်ညိ။
၂၀။ စၞောန်ထ္ၜးပရူဒါန
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဗီုဓရ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ် မပြုပြေၚ်စဳရေၚ် မၞုံပက္ကရတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ်ကီု၊ ဗီုဂိုၚ်ကေတ် ကံသၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီု၊ စၞောန််ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။ ဓရ်မဒှ်ဟိုတ်၊ ဒှ်အရာသွက်ဂွံဂိုၚ်ကေတ်၊ ကံသၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန်၊ ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောတ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒါနဂှ် စေတနာဒါန၊ ဝတ္ထုဒါန၊ ရဴဝွံ မၞုံၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဝတ္ထုဒါနဝွံ အဲကဵုဒါန် ကုပူဂဵုဝွံရ။ ပ္ဍဲကာလမချပ်တဴ ပ္ဍဲစိုတ်ဂှ်၊ စေတနာဒါန မ္ဂးယၟုရ။ ဂိုၚ်ကေတ်ဝတ္ထုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလမကဵုဒါန် ဗစိုပ်တဲပူဂဵုဒမုၚ်ဒါန်ဂှ် ဝတ္ထုဒါနမ္ဂးယၟုရ။ ဒါန ပွမကဵုတဴဒါန်သာ်ဏံဂှ်၊ ပုဗ္ဗစေတနာ မုဉ္ဇစေတနာ ပရစေတနာ၊ နွံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် စေတနာမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ နူကၠာဟွံဂွံကဵုဒါန်ဏီဂှ် ပုဗ္ဗစေတနာ မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲအဃောကာလမကဵုဒါန်ဂှ် မုဉ္ဇစေတနာ မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလ ကြဴနူမကဵုဒါန်တုဲဂှ် ပရစေတနာမ္ဂးယၟုရ။
ပၞောဝ်ကဵုစေတနာ ပိတန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် နုဂ္ဂဟိတစေနာ၊ အနုဂ္ဂဟိတစေနာ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် စေတနာ မခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴဂှ် နုဂ္ဂဟိတစေနာ မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာဟွံခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴဂှ် အနုဂ္ဂဟိတစေနာ မ္ဂးယၟုရ။ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုဒါန် မဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုနုဂ္ဂဟိတစေနာ မခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴ ပ္ဍဲပုဗ္ဗစေတနာ - မုဉ္ဇစေတနာ - ပရစေတနာတုဲ၊ ၜိုန်ရကလိဂွံပိုန်ဒြပ် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ကီုလေဝ် ဟွံဂံၚ်စသုၚ်ကဵုဒါန်၊ ကုညးတၞဟ်သ္အာၚ်တုဲ မ္ဒးမၚ်မွဲဒၟံၚ်ပိုန်ဒြပ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴပၟၚ်ဒြပ် မမၚ်မွဲလဝ် ဒြပ်တံဂှ်ရ။ ပ္ဍဲဘဝမသက်သၟိၚ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ဒးအာက္တဵုဒှ်တဴ ဒဒိုက်သနာပၠန်ရ။
ဟိုတ်နူဖဵုဒါန် မဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုအနုဂ္ဂဟိတစေတနာ ဟွံဂွံခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴ ပ္ဍဲပုဗ္ဗ-မုဉ္ဇ-ပရ-စေတနာ။ ဝါ၊ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန်၊ မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်၊ မဍိုက််ပေၚ်တဴ ကေုာံ စေတနာပိတန်၊ ဟွံဂွံခ္ဍောပ်ကဝေန်တဴတုဲ ပ္ဍဲကာလမကလိဂွံပိုန်ဒြပ် ဟိုတ်နူဖဵုဒါန်ဂှ်မ္ဂး ၜိုန်ရရပ်စပ်သုၚ်စောဲ ကဵုဒါန်သၠးတဴစာဂ ရိုဟ်ရိိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲကီုလေဝ် အိုတ်အာဟွံမာန်ရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ကလိဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲသုဂတိထပှ်ဘုံ မပြဲပြဲရ။ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်သာ်ဝွံတုဲ ကာလကဵုဒါန်မ္ဂး ကဵုဂွံတီကေတ် ဗွဲမစဳကၠးညိ။
၂၁။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုဗွဲတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ဝတ္ထုသက်သဳသာဓကတုန်) ပ္ဍဲအဃောကာလကျာ်တြဲ မပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲးဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် မၞုံသေဌဳမွဲ မၞုံယၟု အာဂန္တုကသေဌဳရ။ သေဌဳဂှ် ၜိုန်မၞုံကဵုပိုန်ကြက်ဒြပ် မဖဲသ္အဳတဴဟွံက ၈၉_ကိုဋ်ကီုလေဝ် ယာတ်ဗွိုက်လတက်ညးမတက်လဝ် နကဵုတောဝ်ကာန်ဟေၚ် ဗိုက်လ္တက်တဴရ။ ဂိုၚ်လပှ်ကေတ်ကွဳညးတၞဟ်သ္အာၚ် မကဝ်ဒကုတ် ဗိုတ်ကၠဟ်လဝ်တံဂှ်တုဲဟေၚ် ဍိုက်တဴရ။ သၠတာဂှ်သ္ပက္ဍိုၚ်တုဲ ဒလဝ်တဴရ။ ပုၚ်ယာဂုကၞောန်သ္ၚု မနှဴရဴ ကေုာံ တၞုၚ်ဝုန် တၞုၚ်ခါတံဂှ်ဟေၚ် တုမ်သုၚ်တဴရ။ ပ္ဍဲကာလမစုတိအာတုဲဂှ် ပိုန်ဒြပ်တံဂှ် ဒှ်အာပိုန်ဒြပ်သၟိၚ်တုဲ သၟိၚ်သီဏာရ။ ဇကုဂှ် ဒးအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပပါယ်တေံရ။ မူဟိုတ်ဂွံဒှ်တဴသာ်ဏံဂှ်ရော ယဝ်သၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကာလဘဝအတိက် မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲတေံဂှ် အာဂန္တုကသေဌဳဝွံ ပ္ဍဲကာလမကဂုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုပစ္စေကဗုတ်ဂှ် ဟိုတ်နူပရစေတနာ ခ္ဍောပ်ကဝေန်အာတုဲ မ္ဒးက္တဵုဒှ်တဴသာ်ဝွံရ။ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဟီုတွံထ္ၜးကဵုတုဲ ဂွံတီကေတ်ရ။
(ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ်ပၠန်) နွံသေဌဳမွဲ မၞုံယၟု နန္ဒသေဌဳ၊ နန္ဒာသေဌဳဂှ် ပ္ဍဲဘဝအတိက် မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲတေံ ပ္ဍဲကာလဇကု မကဵုဒါန်ဂှ် မုဉ္ဇစေတနာ ပရစေတနာ ၜါဂှ် ညဳသၟဟ်တုဲ ဟိုတ်နူပုဗ္ဗစေတနာ ခ္ဍောပ်ကဝေန်တုဲ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန်ဂှ် ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် ကၠုၚ်က္တဵုဒှ်သေဌဳတုဲ ညံၚ်ကဵုရဲတမၠၚ်လအာတ် ပူဂဵုဒၟုၚ်ဒါန်ဂမၠိုၚ် လုပ်ကၠုၚ်သ္ၚိဇကုဟွံဂွံဂှ် ကဵုသွံပ္တန်လဝ်ပၟၚ်ပၟဲရ။ စုတိအာဘဝဂှ်တုဲ အာတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂကူဒေါၚ်စၞာ ပ္ဍဲမ္ၚးဍုၚ်ဂှ်ရ။ ပတံနူကောန်ၚာ်ဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိပ္ဍဲကွာန်ဂှ်တုဲ ညးဒေါၚ်စၞာလ္ၚီဂမၠိုၚ်တံဂှ် ၜိုန်ရအာတ်ဂရၚ်တဴကီုလေဝ် အယာံမာတ် ဆကၞောန်သ္ၚုကီု ဂၠာဲဟွံဂွံတုဲ ရဴဝွံ ချပ်တိုန်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလကိုပ်ကၠာတေံဂှ် ဟွံကေၚ်ဒှ်ဗီုဏံ မွဲလှ်ေဏီ၊ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ၊ မူဟိုတ်ဂွံက္တဵုဒှ်တဴ သာ်ဏံဂှ်ရော၊ ညးမယုတ်မာ မကၠုၚ်ပတန်သန္ဓိ ပ္ဍဲကဵုကွာန်ပိုဲဏံ နွံဍာံရ။ ရဴဝွံချပ်တုဲ သ္ဂးတိုန်အိုတ်ရ။
ဂး- ပိုဲညးလ္ၚီသ္ၚိဂမၠိုၚ်ဝွံ ပါ်ကၠေံကွက်ကွက်အိိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုပါ်ကၠေံကွက်ကွက် စဵုကဵုသၟေဟ်ဒၟံၚ် ဆသ္ၚိကောန်ၚာ်မတန် ပဋိသန္ဒိဂှ်ဟေၚ်ရ။ တြုံတၠသ္ၚိဂှ် တီကေတ်တုဲ ထဍေၚ်ထောံသမ္ဘာဂှ် နူကဵုသ္ၚိတုဲ၊ အာသၠးပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲကဵုဇြပ်မွဲ မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ကွာန်ဂှ်ရ။ မိကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် သ္ပတံနူကောန်ၚာ်ဂှ် ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ၊ စဵုကဵုစိုပ်ဒဒှ်ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ဒြေပ်မာန်-ဝေၚ်မာန်ဂှ် အယာံမာတ်ပုၚ်မွဲလၟံက်ကီု၊ ဟွံဂွံစရ။ ၜိုဟ်ကေတ်ခၞေဝ်သွ တၞုၚ််ဝုန်ဂမၠိုၚ်တုဲဟေၚ်၊ ဂွံဂယိုၚ်တဴလမျီုရ။ နွံပယာံကာလမွဲတ္ၚဲ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဇၞော်တိုန်ညိတုဲ မိဂှ်ကဵုကွေက်ခၟာဲ ကဵုကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ်တုဲ ဖ္အောဝ်ကဵုကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ကဵုဂၠာဲအာတ်ပုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် မပြာပ်အာဂှ် သၟတ်ဗြဴဂှ် ဒြေပ်က္လေၚ်စဴသ္ၚိ တြုံတၠသ္ၚိဇကုတေံပၠန်ရ။ ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ပြာပ်လုပ်အာဍုၚ်သာရဝှ် စိုပ်အာဇရေၚ်ပါၚ်တြၚ်သ္ၚိ သုနန္ဒသေဌဳ မဒှ်သ္ၚိဇကု ပ္ဍဲဘဝကိုပ်ကၠာတေံတုဲ ဍိက်သုနန္ဒသေဌဳဂှ် ၜုၚ်တက်တဴရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ကေုာံ မှာထေရ်အာနန် ဂၚေၚ်ပြာပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တရဴဂှ် အာညာတ်ကေတ်ဒဒှ် ကောန်ဍိက်သုနန္ဒသေဌဳ မၜုၚ်တက်ဒၟံၚ် ကောန်ၚာ်သၟတ် မလောတ်စှ်ေအာ ပ္ဍဲဗွဝ်ထၟိက်ကာံတုဲ မလရိုအ်ယာံတဴဒၟံၚ်ဂှ် ကဵုမှာထေရ်အာနန်ကော် သုနန္ဒသေဌဳတုဲ ဟီုကဵုသုနန္ဒသေဌဳရ။
“ယွံသုနန္ဒသေဌဳ ပသာ်မကဵုဒၟံၚ်ဒဒိုက် ကဵုမအံက်ဇကုဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟီုတုဲ သုနန္ဒသေဌဳဂှ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။”
“ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဒဒှ်မအံက်အဲဍိက်ဂှ် ပသာ်ဂွံတီကေတ်ဂှ်ရော။”
“ယွံသုနန္ဒ ယဝ်ရတၠဟွံပ္တေဟ်ကေတ် အတိုၚ်ဂလာန်အဲကျာ်ဟီုဂှ်မ္ဂး အဲသၟာန်ထ္ၜးကဵုတၠအဲရ။”
“ယွံကောန်ၚာ်သၟတ် ဒြပ်တၠအဲ ဟွံဂွံဟီုထ္ၜးလဝ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ဏီဟာ။” တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ သၟာန်တုဲ၊ ဒဒှ်နုၚ်နိဓိမသုန်မ မတိုပ်လဝ် ဟွံဂွံဟီုထ္ၜးလဝ် နွံဒၟံၚ်ဏီဂှ် ဟီုသှ်ကဵုကျာ်တြဲရ။ ယွံသုနန္ဒ တၠအဲဖာပ်ဗ္စအာဟာရဘောဇိုန် ကုကောန်ၚာ်သၟတ်ဏံတုဲ တၠအဲသၟာန်ကေတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ အတိုၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဟီုဂှ် သၟာန်တုဲ ကလိဂွံနုၚ်နိဓိထဝ် မသုန်မတုဲ မြိိမြန်တဴကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ်တုဲ ကဵုပဒတဴဗွဲတသိုက်ရ။ ဣဝွံ ဟိုတ်နူပုဗ္ဗစေတနာ ခ္ဍောပ်ကဝေန်တုဲ ဗီုအာစိုပ်ဒဒိုက် မ္ဂးယၟုရ။
ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုစေတနာပိတန် ညဳသာသၟဟ်သၟန်တုဲ ကလိဂွံတသိုက်မ္ဂးဂှ် ညံၚ်ရဴဇောတိကသေဌဳတံဂှ်ရ။ ဇောတိကသေဌဳဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဇကုက္တဵုဒှ်မၞိဟ်ဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကီု၊ သီုကဵုလွဟ်ဗၞုဟ်ဇြၚ်ဂမၠိုၚ် အလုံအိုဿီုတံဂှ် ဟိုတ်နူမဂဵုလဟဵုတိုန် ညံၚ်ရဴပၟတ်ဒေဝတဴကီုတုဲ ဇောတိက မကဵုလဝ်ယၟုရ။ ဇောတိကသေဌဳဂှ် ကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက် ပိုန်ဟာန် ဒြပ်ရတ်ထဝ်ဩန် ဖဲသ္အဳတဴတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန် ပ္ဍဲသန္ထာန်ဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ််ကျာ်တြဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်နိဗ္ဗာန်တုဲရ။ ထံက်ကဵုအတ္ထုပ္ပတ္တိသာ်ဝွံတုဲ ဂွံတီကေတ်ရ။ ရဴဝွံ ဗီုစေတနာပိတန် မကဵုဖဵုဒုဟ်ဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲရ။
၂၂။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုဝတ္ထုဒါန ပိပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](မွဲနယ်ပၠန်) ဗွဲဝတ္ထုလေဝ် တိတ်ဒှ် ပိပြကာကီုရောၚ်။ ညးမ္ဂး ပိပြကာဂှ်ရော ဒါနဒါသ၊ ဒါနသဟာယ၊ ဒါနသာမိ၊ ရဴဝွံ တိတ်ဒှ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂှ် ပွမကဵုဒါန် နကဵုဝတ္ထုဒါန်၊ မယုတ်သၟဝ် နူကဵုဇကုမရပ်စပ် သုၚ်စောဲစသုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်နူမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴဝတ္ထုမကဵုဍိက်ကီုတုဲ ဒါနဒါသမ္ဂးယၟုရ။ ။ ပွမကဵုဒါန် နကဵုဝတ္ထုဒါန် မတုပ်သၟဟ်ကဵုဝတ္ထု ဇကုမရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်နူမတုပ် ကေုာံ ဝတ္ထုမကဵုမိဿဟာဲတုဲ ဒါနသဟာယ မ္ဂဂးယၟုရ။ ။ ပွမကဵုဒါန် နကဵုဝတ္ထုဒါန် မပြဲလောန်ဇကု မရပ်စပ်သုၚ်စောဲတံဂှ် ဒါနသာမိမ္ဂးယၟုရ။
ပၞောဝ်ကဵုဒါန ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုဒါနဒါသတုဲ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက်၊ မပ္တံကဵုပွမ္ဒးစံၚ်တူ ပူဆာ ဟိုတ်နူကောန်ဍိိက် သမ္ဘာ မယုတ်မာဂမၠိုၚ်ရ။ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန် မဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုဒါနသဟာယဂှ်မ္ဂး ကလိဂွံပိုန်ဟာန် ကောန်သမ္ဘာ မတုပ်သၟဟ်ကဵုဇကုတုဲ ဍေံဟွံဒုၚ်စဂလာန်ဇကု ဒှ်တဴညံၚ်ရဴမိဿဟာဲ စတုပ်၊ မံၚ်တုပ်၊ ဗွိုက်လ္တက်တုပ်၊ ဟီုတုပ်၊ ကၠောန်တုပ်၊ ဟွံဒုၚ်ဒၠောံဗ္တောန်ဇကု၊ ဍေံက္လေၚ်ပဠန်ကဵုဇကုမာန်ရ။ နမပ္တံမြဴသာ်ဝွံ၊ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ကဵုဂၠံစိုတ်ရ။
ဟိုတ်နုမဂွံကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုဝတ္ထုဒါန် မတုပ်ကေုာံတၠဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလမကလိဂွံကောန်သမ္ဘာ၊ ဍိက်သ္ကံတွဳဝါရ၊ ပိုန်ဒြပ်၊ အရပ်အရာမပြဲ မတုပ်ကဵုစိုတ်တုဲ သီုကဵုမသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ၊ အဲပရဲခစ၊ ဇအ်သဝ်၊ အောပ်မာ၊ မက္လၚ်ကေတ် အတိုၚ်ဒၠောံဗ္တောန်ဇကုတုဲ၊ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်၊ ဍိုက်ပေၚ်ကဵု တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ၜါပြကာရ။
၂၃။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳဍေံပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဝတ္ထုသက်သဳဖဵုဒါန် ဒါနဒါသဂှ်တုန် သၟိၚ်သာကျဝၚ် သုပ္ပဗုဒ္ဓ မဒှ်ခါမ်သဳ တၠဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန် နကဵုဝတ္ထု မဒှ်ဒါနဒါသတုဲ ဒးက္တဵုဒှ်စံၚ်တူ ပူဆာ မၞုံကဵုဂၠံစိုတ်ဟွံသာယာ၊ ဟိုတ်နူကောန်သမ္ဘာ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် သ္ပသၞဒက်ဝဲကဵု တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပွမ္ဒးအာစိုပ်ဒဒိုက် ပွတိမၚိတ်ဖျေံဏာရ။ ။ သၟိၚ်ဇၞော်ဗိမ္ဗိသာ တၠဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကောန်ပြိုက်ဂစိုတ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ကီု၊ ဥပ္ပးတြုံဗြဴမၞုံယၟု ဘောဇနဂှ် ဟိုတ်နူကောန်တြုံ ကပ္ပိလ၊ ကောန်ဗြဴတာပနတုဲ၊ မ္ဒးအာဒုၚ်တဴဒဒိုက် ပ္ဍဲဘုံနရက် မဟာတာပနတေံဂှ်ကီု၊ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန် ဒါနဒါသမ္ဂးယၟုရ။
(ဝတ္ထုသက်သဳဖဵုဒါနသဟာယတုန်) သၟိၚ်ပဿိုန်ဂှ် အဃောမဟီုဒၟံၚ်ဂလာန် ပ္ဍဲဇရေၚ်ကုတၠဳပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကွာန်ဝေဠုဂါမဂှ် ကောန်ဝိဍဍူဘ မွဲဟာန်ကေုာံ အမာတ်ဂမၠိုၚ် က္လေၚ်အာတုဲ ဟိုတ်နူမသီကေတ် ကၟိန်ဍုၚ်နန်တုဲ ဟွံဂံၚ်က္လေၚ်စဴ ဍုၚ်သာရဝှ်ရ။ ပြာပ်အာဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ကီု၊ ဗြဗၞးတြုံကဵုဗြဴ ဗၞးဗြဴမၞုံယၟု သုမနဂှ် သီုကဵုမဒှ်တဴအရဳ ပြာပ်အာခသဳကၠဳကျာ်တြဲ ဟိုတ်နူမဟီုဒၠောံဗ္တောန် ကောန်မွဲမၞုံယၟု သိၚ်္ဂလဂှ် ဟွံမာန်တုဲ ပွမ္ဒးက္တဵုဒှ်တဴဒဒိုက် မၞုံကဵုဂၠံစိုတ်ဟွံသာယာကီု။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူအဆက်ဖဵုဒါန သဟာယမ္ဂးယၟုရ။
ခမဳဗြဴမဒှ် မိကုမ္မာရကဿပဂှ် ကလိဂွံညာတ်ကေတ်ကောန်ဇကု မရာၚ်ဆာဲတဴဂှ်တုဲ၊ မမပုတ္တော-မမပုတ္တော၊ ဟီုတိုန်သာ်ဏံတုဲ ထဍေၚ်ဗက်တံၚ်ဂြဲကေတ်သ္ၚာရ။ ကောန်ဂှ် က္လေၚ်ဟီုကဵုမိဂှ်ရ။ မူဟိုတ်ဂွံပံၚ်ဖက်ဒၟံၚ်ကဵုသၞသတြု၊ မပ္တံတဏှာဂှ်ဏီရော။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ တၞဟ်နမမိက်ဂွံဒၠောံဗ္တောန်ကဵုမိဇကုတုဲ၊ နကဵုဂါထာမပ္တံမြဴသာ်ဝွံမ္ဂး တဏှာ နိဿိတဿ ဘယံဟောတိ သောကောဟောတိ ဒုက္ခောဟောတိ တဏှာဝိမုတ္တဿ ဘယံနတ္ထိ သောကောနတ္ထိ ဒုက္ခောနတ္ထိဂှ် ဟီုတိုန်ရ။ ပ္ဍဲလ္အိတ်ဒၠောံဗ္တောန်ဂှ် ခမဳဗြဴမဒှ်မိဂှ် မဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။
မိမှာထေရ်သာရိပိုတ်ဂှ် ၜိုန်ရဂွံလဝ်ကောန်တြုံပိ ကောန်ဗြဴပိ မဒှ်တဴတၠအရှန်ကီုလေဝ် ၜေါတ်နုက်ကၠေံဒစုက် ဒလ ကွေတ်မိစ္ဆာဒိဌိဂှ် ဟွံမာန်တုဲ ပ္ဍဲအခါကာလမှာထေရ်သာရိပိုတ် မညန်ကဵုသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ဂှ် ကဵုအာစိုပ်ဒဒှ် သောတာပတ္တိဖဵုတုဲ ပွမဂွံၜေါတ်နုက်ကၠေံ နူဒစုက်ဒလဒိဌိဂှ်ကီု။
သေဌဳတြုံဗြဴ မဒှ်မိမဂၞကျာ် ဥပ္ပလဝဏ်တံဂှ်လေဝ် ပွမ္ဒးက္တဵုဒှ် စံၚ်တူသောသနာ ဟိုတ်နူကောန်ဗြဴဇကု ဥပ္ပလဝဏ်ဂှ်တုဲ ဂၞကျာ်ဥပ္ပလဝဏ် သ္ပကၠေံခမဳဗြဴ ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် အဂ္ဂသာဝက လ္ပါ်တဲပါယ်တုဲ က္တဵုဗဒှ်ကဵုသောတာပန် ကုမိကဵုမၜါဂှ်ရ။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူအဆက်ဖဵုဒါနသာမိ မ္ဂးယၟုရ။
၂၄။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲစေတနာ မွဲနယ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အတိုၚ်မဟီုတွံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗွဲစေတနာမွဲနယ်ပၠန်မ္ဂး ဟဳနစေတနာ၊ မဇ္ၛိမစေတနာ၊ ပဏဳတစေတနာ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် စေတနာနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံဒယှ်တှ် ဟီုထိုၚ်သး ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်ဝွံတုဲ ပွမပတုဲတဴဒါန်ဂှ် ဟဳနစေတနာဒါန မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာနွံပၟိက် မမိက်ဂွံကဵုဒှ်တသိုက် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယာန်တသိုက် ပ္ဍဲဘဝကြဴကြဴတုဲ မပတုဲတဴဒါန်ဂှ် မဇ္ၛိမစေတနာဒါန မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာနွံပၟိက် မမိက်ဂွံတိတ်ဗၠးအာနူဒဒိုက်ဝဋ်တုဲ သီုက၆ုမဗ္စာရဏာ သ္ၚေဝ်မၠာ်တဴကဵုဓရ်ရုပ်နာမ်၊ နကဵုလက္ခဏယာန် ပိပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ၊ က္တဵုဗဒှ်ကဵုစိုတ် ပွမဇအိုန်ဇရ က္ဍုဟ်မၠေံတဴကဵု ဓရ်ကိလေသဝဋ်၊ ကမ္မဝဋ်တုဲ၊ ပွမကဵုတဴဒါန်ဂှ် ပဏဳတစေတနာမ္ဂးယၟုရ။
၂၅။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာစေတနာ ပိပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]စေတနာပိပြကာဝွံ - ဗွဲဥပ္ပမာတုန်။ ဖဵုဟဳနစေတနာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမၞုံကဵုယဲ မပ္တံကဵုယဲခါယ်ဒုတ်၊ မစဒးစၞဟွံဗဗွဲကဵုယဲတုဲ၊ မပ္တံကဵုယဲခါယ်ဒုတ်တံဂှ် မထပ်က္တဵုဒှ်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ကီု။ ။ ။ မဇ္ၛိမစေတနာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမၞုံကဵုယဲခါယ်ဒုတ် မွဲဒၞာဲ-ၜါဒၞာဲ၊ လတေံညိ-အဏံညိတံဂှ် စဒးစၞဟွံဗဗွဲကဵုယဲတုဲ၊ သၟးညံၚ်ရဴယဲခါယ်ဒုတ်ဂှ် မၚိိတ်ကၠေံအလုံဇကုမွဲကီု။ ။ ။ ပဏဳတစေတနာမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမၞုံကဵုယဲ မဂွံဆဵုကေတ်ဂဥုယ်မပြဲ မဗဗွဲဒးကဵုယဲတုဲ ယဲဂှ် မ္ဒးကၠေံဗ္ဒန် အောန်အိုတ်အာ အိုတ်ကီု။
၂၆။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ဟဳနစေတနာ) ဂၞကျာ်မလ္လိကာ မဒှ်ဂၞကျာ်သၟိၚ်ပဿိုန်ဂှ်ကီီု၊ ဂၞကျာ်မလ္လိကာ မဒှ်သမ္ဘာဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် ဗန္ဓုလကီု၊ ဂၞကျာ်ပုညဓညဝလ္လာတ မဒှ်သမ္ဘာ အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳဂှ်ကီု၊ ပုဏ္ဏဝဍ္ဎန တြုံတၠသ္ၚိ ဂၞကျာ်ဝိသာခါဂှ်ကီု၊ ဂၞကျာ်ဝေဒေဟဳ မဒှ်ဂၞကျာ်သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာဂှ်ကီု၊ မၚ်ဗၠာဲသုဘဂှ်ကီု၊ ဗြမၞဗြဴ မိမှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဂှ်ကီု၊ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ၜိုန်ရကလိဂွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်၊ ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ်၊ ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်ခြာကီုလေဝ်၊ ဟိုတ်နူအဆက်ဖဵုဒါန၊ ဟဳနစေတနာတုဲ ဟွံကလိဂွံမဂ်ဖဵုရ။ ။ ။
(မဇ္ၛိမစေတနာ) မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုအနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ၊ ဂၞကျာ်ဝိသာခါ သမ္ၚေဟ်စိတ္တ၊ သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာ၊ သမ္ၚေဟ်ဓမ္မိက၊ သၟိၚ််အိန်၊ ကောန်ဒေဝတဴစူဠရဌ၊ အနေကဝဏ္ဏ၊ နာဂဒတ္တတံဂှ်၊ ဟိုတ်နူအနိဿံသဖဵုဒါန မဇ္ၛိမစေတနာတုဲ ၜိုန်ရကလိဂွံမဂ်ဖဵုကီုလေဝ် သီီုကဵုဟွံဂွံဂိုၚ်ကေတ် နိဗ္ဗာန်ဏီတုဲ မ္ဒးဂၚေၚ်တဴ ပ္ဍဲဒဒိုက်ဝဋ်ဗွဲမဂၠိၚ်သ္ၚောဲရ။ ။ ။
(ပဏဳတစေတနာ) အသဳတိသာဝက မပ္တံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်၊ မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်၊ မှာထေရ်အနုရုဒ္ဓဂမၠိုၚ်ကီီု၊ ထေရဳဟွံကမွဲလ္ၚီ မပ္တံကဵုခေမာ-ဥပ္ပဵုလဝဏ််တံဂှ်ကီု။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူပဏဳတစေတနာ မ္ဂးယၟုရ။ ပူဂဵုဂမၠိုၚ်ဝွံ တုပ်တဴညံၚ်ရဴပ္ကဴဒကှ်ထဝ် မၞုံကဵုခၟောံမကြံၚ် ညံၚ်ရဴမဂဂွံဆဵုကေတ် လျးသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲတုဲ ရဴမဂွံပံက်ထာၚ် ရာၚ်ဗဂါတဴ ပ္ဍဲအကြာအၚ်လှာ ကၟာလစံက်ဂှ်ကီုရ။ ကလိဂွံဆဵုကေတ် တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂွံဒှ်အာတၠအရှန် ဗွဲမလောဲသွာတုဲ မဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်အိုတ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်အဆက်ဖဵုစေတနာပိတန် မွဲဟာန်ကေုာံသရုပ်လက်သန်ပူဂဵု ဂပ်ဝ်သမ္တီကေတ်ရ။
၂၇။ စၞောန်ထ္ၜးသရုပ်ဗွဲပယောဂပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဒါနဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲဗယောဂတုန်။ သဟတ္ထိက၊ အာဏတ္ထိက၊ နိဿဂ္ဂိယ၊ ရဴဝွံ ဗွဲဗယောဂ တိတ်ဒှ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ပၚ်ယိုက်ကေတ် အလဵုလဵုဇကုတုဲ ပွမကဵုတဴဒါန် နကဵုတဲဇကုဂှ် သဟတ္ထိကမ္ဂးယၟုရ။ ဖ္အောဝ်ဗလးဏာကဵုညးသ္အာၚ်တုဲ ပွမကဵုဒါန်ဂှ် အာဏတ္ထိကမ္ဂးယၟုရ။ ပွမကဵုပြၚ်ဏာ ကုညးသ္အာၚ် ကဵုအာကဵုဒါန် ပ္ဍဲဌာန်ဇမ္ၚောဲဂှ် နိဿဂ္ဂိယမ္ဂးယၟုရ။
၂၈။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သဟတ္ထိကဒါနမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ပိုန်ဒြပ်ဇကု မသီဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ပ္ဍဲတဲဇကု ဇကုကီုရ။ အာဏတ္ထိကဒါနမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုန်ဒြပ် မအပ်ပြာပ်လဝ်ကဵု ကောန်တြုံ-ကောန်ဗြဴတုဲ မကဵုသီဒက်ဂိုၚ်ဒိပ်လဝ်ကီုရ။ နိဿဂ္ဂိယမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုန်ဒြပ် မအပ်ပြာပ်ကဵုလဝ် ပ္ဍဲတဲညးသ္အာၚ် ဟွံသေၚ်ကဵုကလောကောဒေံတုဲ မကဵုသီဒက် ဂိုၚ်ဒိပ်လဝ်ကီုရ။
၂၉။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သေဌဳဇၞော်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုဇောတိကသေဌဳ၊ မေဏ္ဍကသေဌဳ၊ ဇဋိလသေဌဳဂမၠိုၚ်တံဂှ်၊ ဟိုတ်နူဖဵုအာနိဿံသ သဟတ္ထိကပယောဂ မ္ဂးယၟုရ။ သ္ပနိဿဲကဵုသေဌဳတံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုသေဌဳမွဲမွဲတံဂှ် သေဌဳသၟတ် မသုန်မသုန်ကၠမ် မဒှ်ပွဳဗွိုၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုအာနိဿံသ အာဏတ္ထိကပယောဂ မ္ဂးယၟုရ။ နိဿဲကေတ်ကဵု သေဌဳသၟတ် မသုန်ကၠမ်တံဂှ်တုဲ ဂကောံသမ္ၚေဟ် ညးဗၞိက် မသွံရာန်သၠာဲဂတးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုအာနိဿံသ နိဿဂ္ဂိယပယောဂ မ္ဂးယၟုရ။
၃၀။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲတွဳဗွိုၚ်တုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘ၊ ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသ၊ ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ မောဟ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ် ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ၜိုတ်အယာံမာတ် ထေက်တန်ကဵုပိုန်ဒြပ်ဇကု ဇကုဂှ် ဟွံဂွံရာန်ဂိုၚ်ကေတ် ဝတ္ထုဂှ်တုဲ နကဵုဒြပ်ဇကုညိနာၚ်ဂှ် မမိက်ဂွံဂိုၚ်ကေတ် ဝတ္ထုညးဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ ပွမဒဂုတ် သ္ပတဴ အနိၚ်အထက်တုဲ ရာန်ဂွံနၚ်ဂှ် ကဵုဒါန်ရ။ ပွမကဵုဒါန်သာ်ဝွံဂှ် ဒှ်ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘ မ္ဂးယၟုရ။
(မွဲနယ်ပၠန်) ယြဴပူဂဵုမွဲ မမိက်ဂွံကဵုဒါန်တုဲ အာရာန်ဖျာရ။ ၚုဟ်သၠုဲဇကုအောန်အောန်ဂှ် မမိက်ဂွံဂွံဝတ္ထုညးတၠဖျာဂှ် ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဒဂုတ်ကေတ် ညံၚ််ကဵုဍေံဂွံကဵုဇကု ဟီုပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဍေံ ညံၚ်ကဵုဍေံဂွံကဵုဇကု ဟွံသေၚ်ကဵုၚုဟ်ဍေံတံဂှ် ဇကုကလိဂွံနၚ်တုဲ ကဵုဒါန်ရ။ ပ္ဍဲအဃောကာလမကဵုဒါန်ဂှ် က္တဵုဒှ်တဴသၞသတြု ထေဲပၞတ်တုဲ ပွမကဵုဒါန်ဂှ် ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသမ္ဂးယၟုရ။
သီုကဵုဟွံဗစာရဏာတဴ ကဵုဓရ်သၚ်္ခါရ လက္ခဏယာန် ပိပြကာတုဲ ပွမကဵုတဴဒါန် မွဲဟာန်ကေုာံ ပေါဲသဘၚ် ဝေၚ်ဂြိုၚ် ကတိုၚ်ကၟဟ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲ ဒိုဟ်ဓီုတဴဂှ် ဒှ်ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံမောဟ မ္ဂးယၟုရ။
၃၁။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် - ဗွဲဥပ္ပမာတုန်။
ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴကၠဵုတမြအ်ရ။
ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဇြုံဇာတ်ရ။
ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ မောဟဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴစိၚ်ဇၟူရ။
၃၂။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံလောဘ) သၟိၚ်စမ္ပါနာဂဵု မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကြုၚ်စမ္ပါဂှ် ပြာပ်အာတဝ်စၞေဟ်ကဵုသၟိၚ် ကလိၚ်္ဂတုဲ သၟိၚ်ကလိၚ်္ဂဂှ် ဇၞ:အာဇကုတုဲ ဍုၚ်ဇကုဂှ်လေဝ်လေၚ်၊ ဇကုဇကုဂှ်လေဝ် ဆၚ်စှ်ေအာပ္ဍဲဍာ်က္ၜဳဂှ်ရ။ သၟိၚ်ကလိၚ်္ဂဂှ် မမိက်တဝ်စၞေဟ် ဝေၚ်ပၞာန် ပ္ဍဲကဵုတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်တုဲ ကောန်ဝုတ်စိၚ်ဂြၚ်ဇကုဂှ် ပဍိုက်စွံပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူကွဳတုဲ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂံၚ်တဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကောန််ဝုတ်ပန်ဝွံ ကဵုကုညးဂှ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုအာဂၚေၚ်လန် ပ္ဍဲတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်အလုံအိုဿီု ဂွံဆဵုကေတ်သၟိၚ်အဿကတုဲ ကောန်ဝုတ်ဂှ်လေဝ်လေၚ် ပၞာန်ဂှ်လေဝ်ဒးကျ ဒြေပ်ဒဴတဴရ။ သၟိၚ်ကောသလရးဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် တဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကဵုသၟိိၚ်သဳလဝ-ရ။ ဟိုတ်နူအနုဘဴသၟိၚ်သဳလဝတုဲ မ္ဒးက္လေၚ်ပဍိက်ဒုၚ်ကာ ကဵုသၟိိၚ်သဳလဝဂှ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုဒါနမၞုံကဵု တွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘ မ္ဂးယၟုရ။
(ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံဒေါသ) သၟိၚ်ဝိဍဍူဘ မွဲဟာန်ကေုာံ ဂကောံဗဵုပၞာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကာလမက္လေၚ်စဴကၠုၚ် နူဌာန််မတဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကဵုသၟိၚ်သာကျဝၚ်တုဲဂှ် မဗၠိုက်ဍာ်တုဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ်အိုတ်ကီု။ ဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဗန္ဓုလ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန် ၃၃-ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပွမ္ဒးပြိုက်ဂစိုတ် ကဵုသရာဲပၞာန်မသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် မအောပ်ဗ္ဒမၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုသပိုဟ်ဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ ကောန်သၟိၚ်လစ္ဆဝိမသုန်ကၠမ် မတဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကဵုသၟိၚ်ဗန္ဓုလတုဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုလွဟ်ကံလဴ ဒကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဗန္ဓုလဂှ်ကီု။ သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာ မ္ဒးဒုၚ်ပြိုက်ဂစိုတ် ကဵုကောဇကု အဇာတသတြုဂှ်ကီု။ ၜိုန်ရကလိဂွံပိုန်ဟာန် ယာန်တသိုက်ကီုလေဝ် ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုဘဲကမ်ပရိုက် ကမ်ဒဒိုက် ဒးဒုၚ်ဘဲလွဟ် ဗၞုဟ်ဇြၚ် အလုံအိုဿီုဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုဒါနမၞုံကဵု တွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသ မ္ဂးယၟုရ။
(ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံမောဟ) ၜိုန်ရဂုဏ်ကျာ်တြဲ မပြာကတ်တဴ ညံၚ်ရဴလျးသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မယးတၟးရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဂၠးလောကဏံကီုလေဝ် ဟိုတ်နူဟွံတီညာတ်ကေတ် ဂုဏ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂကောံတဳမိစ္တာဒိဌိ မပ္တံကဵုခမဳပြဘာတ် ဇဳဝကတံဂှ် ပွမပ္တောံၜတ် ပြိုၚ်ပ္ကာန်ဒၟံၚ်ကဵု တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတံဂှ်ကီု။ ပ္ဍဲခေတ်ကာလလၟုဟ် မပ္တံကဵု ဂကူဘာသာလ္ၚဵု မၞုံကဵုကြက်ဒြပ်ဂမၠိုၚ် မဒှ်ဒစဵုဒစးကဵုသာသနာ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတံဂှ်ကီု။ သတ်တိရစ္ဆာန် မပ္တံကဵုစိၚ်ဂြိုပ် ချေံဂြိုပ် ကၠဵုကၠိက် ပြေၚ်ဂၠဴ အလုံအိုဿီုတံဂှ်ကီု။ ဟိုတ်နူအဆက်ဖဵုဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ ဒေါသ မ္ဂးယၟုရ။ ဣဝွံ မဒှ်အဆက်ဖဵုဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ လောဘ-ဒေါသ-မောဟ မ္ဂးယၟုရ။
၃၃။ ဒါနမၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ အလောဘ အဒေါသ အမောဟ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲအရာမပၠောပ်ဂၠံစိုတ် ဗစာရဏာကဵု ဓရ်သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ဝွံ အလောဘဒါန၊ အဒေါသဒါန၊ အမောဟဒါန၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ၜိုတ်ထေက်တန်ကဵုဒြပ်ဇကုဂှ်ကဵုဒှ် ဟွံထေက်တန်ကဵုဒြပ်ဇကုဂှ်ကဵုဒှ် အတိုၚ်ညးတၠဒြပ် တၠဖျာမၞုံပၟိက်ဂှ် သီုဟွံဒဂုတ်ဂှ် ရာန်တုဲ မကဵုဒါန်ဂှ် အလောဘဒါနမ္ဂးယၟုရ။
ပွမဟီုသၚ်ရိုဟ်တဴ နကဵုဂလာန် မဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ် မိပ်မြဟ်ကဵုကတောဝ် မပ္တံကဵုမိဿဟာဲ ကောန်သမ္ဘာတုဲ ပွနကဵုဒါန်ဂှ် အဒေါသဒါန မ္ဂးယၟုရ။
သ္ၚေဝ်မၠာ် ဗစာရဏာ စၚ်ခြၚ်တဴကဵု လက္ခဏယာန်ပိပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ မပ္တံကဵုအနိစ္စ-ဒုက္ခ-အနတ္တတုဲကီု ပွမကဵုဒါန်ဂှ် အမောဟဒါန မ္ဂးယၟုရ။ ရဴဝွံ အလောဘ-အဒေါသ-အမောဟ-ဒါန မ္ဂးယၟုရ။
၃၄။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲဥပ္ပမာတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ အလောဘဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ မိဿဟာဲရ။
ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ အဒေါသဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ မိမရ။
ဒါန မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ဍေံ အမောဟဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ အ္စာရ။
၃၅။ စၞောန်ထ္ၜးဗွဲပူဂဵုတုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲကာလဗောဓိသတ်ပိုဲ မဒှ်ဘဝမၚ်ဗၠာဲစန္ဒ မဒှ်ကောန်ညးဗၞိက် ဓနိတ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂှ်၊ ယဝ်ရသ္ၚေဝ်မၠာ်တိုန် ပ္ဍဲလ္တူအာကာသမ္ဂး ဗြဲသွံဂှ်ထပှ်တ္ၚဲ ဗြဲယာတ်ဗွိုက်လတက်ဂှ် ထပှ်တ္ၚဲ ဗြဲရတ်ဂှ်ထပှ်တ္ၚဲ ပွမဂူတဴထပှ်တ္ၚဲ ပိအလန် သာ်ဝွံကီု။ ဝါ ။ ပိသတ္တဟကီီု။
ပ္ဍဲကာလမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဟာသုဒဿနဂှ် ပွမကလိဂွံဍုၚ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ပြာသာဒ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ပလောၚ်မှောၚ်မှ ဗြဴရတ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ကောန်တြုံဂှ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ကောန်ဗြဴဂှ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ အမာတ်ဇၞော်ဂှ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ ဂကောံပၞာန်ဂှ် ဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ စိၚ်ရတ်၊ ချေံရတ်၊ ကွဳရတ်တံဂှ်လေဝ် ဒ္စာံဒစာံလက်ကဵုပန်စှော်လ္ၚီ မပ္တံကဵုပြေၚ်ဂၠဴတံဂှ် စဵုကဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ဂှ် ပွမကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ကီု။
ပ္ဍဲကာလ မဒှ်မၞးသၚ်္ခပါလဂှ် ပွမကလိဂွံက္ၜၚ်ထဝ် မပ္ဍိုက်လဝ်ရတ် ထပှ်ပြကာကီု။ သၟိၚ်ဇၞော်သိရိဓမ္မာသောကဂှ် ပွမကလိဂွံအလဵုအသဳ ကဵုတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ် အလုံအိုဿီု ဗွဲလ္တူမွဲယောဇနာ၊ ဗွဲသၟဝ်မွဲယောဇနာတုဲ၊ မပ္တဲကဵုဂစေမ်တ္ၚေက်၊ တိရစ္ဆာန်၊ နာ်-သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မ္ဒးကၠုၚ်ဆက်အခေါၚ်ကီု။ ပ္ဍဲက္ၜဳမှာသၟိတ်ဇၞော်တေံဂှ် ထပှ်တ္ၚဲမွဲဝါ လ္ပဟ်ဂမၠိုၚ် ပွမဒးတက်ပ္တိုန်နၚ် ရတ်ထပှ်ပြကာ ပ္ဍဲလ္တူဩၚ်ကီု။ ပွမကလိဂွံပိုန်ဟာန် ယာန်တသိုက် ဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုတသိုက် ဘောဂသမ္ပတ္တိ မြဴသာ်ဝွံဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵုကံ အလောဘပရိဝါရဒါန မ္ဂးယၟုရ၊ ဂပ်ဝ်သမ္တီ။
ပ္ဍဲကာလ မကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ညးဂမၠိုၚ် ပလီုပလာ်ကၠေံဟွံမာန်တုဲ ဂွံတန်တဴဒၟံၚ် လုကဴ ဗၞတ်မွဲလ္အိတတ်အာယုက်ဂှ်ကီု။ ပွညးသ္အာၚ်ဂြိုဟ်ပလီု ပကီုဘဲဟွံမာန်တံဂှ်ကီု။ ဟိုတ်နူဖဵုဒါန အဒေါသပရိဝါရဒါန မ္ဂးယၟုရ။
ပွမကလိဂွံ ဒဒှ်မၞုံကဵုပညာ မဇၞော်ကၠးသၠဲလး စဳကၠးယးတၟးတဴဗွဲမလောန်ဂှ် ဟိုတ်နူဖဵုဒါန အမောဟပရိဝါရဒါန မ္ဂးယၟုရ။ ရဴဝွံ အတိုၚ်မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီ။ ။ ။
၃၆။ စၞောန်ထ္ၜးပရူသဳလ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]နလၟေၚ်ဂလာန် မဟီုကၠုၚ်တုဲတေံဂှ် ပရူဒါနဂါထာဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုပရူသဳလဂါထာပၠန်ရ။ သဳလံသန္တံ၊ သဳလံသဳတလံ၊ သဳလံသုခံ၊ ဟိုတ်နူမတွံလဝ် မြဴသာ်ဝွံတုဲ ဓဝ်သဳလမ္ဂးဂှ် သ္ပကဵုပွမလလံရောၚ်။ ဓဝ်သဳလမ္ဂးဂှ် သ္ပကဵုပွမၜိုဟ်သတိုတ်ရောၚ်။ ဓဝ်သဳလမ္ဂးဂှ် သ္ပကဵုတသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ၜါပြကာရောၚ်။
သဳလဂှ်လေဝ် ဗွဲပဉ္စသဳလ၊ အဌၚ်္ဂသဳလ၊ ဒသသဳလ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ပရူအတ္ထုပ္ပတ္တိ ပဉ္စသဳလဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုဗွဲကိုပ်ကၠာရ ပဉ္စသဳလဂှ် ဂရုဓမ္မသဳလ ရဴဝွံလေဝ် မဟီုတဴရ။ ပွမဒဂိုန်မၚ်မွဲတဴ ပဉ္စသဳလဂှ် မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပိပြကာမ္ဂးဂှ်တုန် သမာဒါနဝိရတိ၊ သမ္ပတ္တဝိရတိ၊ သမုစ္ဆေဒဝိရတိ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ် ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ပွမဒ္ဂိုန်ကေတ် နူဇရေၚ်ညး မမိက်ကဵုမွဲမွဲ မပ္တံကဵုဥပ္ပးတြုံ-ဗြဴ ဂမဳ သာမဏဳ စေတဳတုဲ ပွမမၚ်မွဲတဴဂှ် သမာဒါနဝိရတိ မ္ဂးယၟုရ။
ၜိုန်ရဟွံဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် နူကဵုဌာန်ညး မမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ ပွမဝေၚ်ပါဲတဴ ပ္ဍဲအရာဝတ္ထု မကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် သမ္ပတ္တိဝိရတိ မ္ဂးယၟုရ။
ပ္ဍဲချိုန်ခဏမဒဂိုန်ကေတ်ဂှ်ဟေၚ် မကလိဂွံအာစိုပ် မဂ်ဖဵုဂှ် သမုစ္တေဒဝိရတိ မ္ဂးယၟုရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဗီုအတ္ထုပ္ပတ္တိ သုဇ္ဇာတ်နိပါတ် သမာဒါနဝိရတိ အတိုၚ်မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုရ။ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်။ မၞုံကောန်ဂကူမွဲ မခစဒၟံၚ်တမ်ဇိုၚ် ဥပရာဇာရ။ ကောန်ဂကူဂှ် နူကာလမကလိဂွံအာယုက် ၅-သၞာံတေံဂှ် မူရဴဓဝ်မွဲ မပြဲအိုတ်ဂှ်ရော။ ရဴသာ်ဝွံချပ်တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်ဌာန် ပူဂဵုတၠပညာဂမၠိုၚ်တုဲ သၟာန်စမ်ၜတ်တဴရ။ ပဉ္စသဳလဂှ်ပြဲရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ နူကာလမကလိဂွံအာယုက် မသုန်သၞာံဂှ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဌာန် ပူဂဵုတၠပညာမွဲတုဲ နကဵုဂလာန်မ္ဂး ယာဝဇဳဝံ မေ ပဉ္စသဳလံ သမာဒိယာမိဂှ် ဟီုတုဲ ဒဂိုန်မၚ်မွဲကေတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလ မအာစိုပ်အာယုက် ၁၆-သၞာံဂှ် ပြာပ်အာခစသၟိၚ်တုဲ သၟိၚ်သၟာန်တိုန်ယၟုရ။ ဒဒှ်ဇကုမၞုံယၟု သဳလရက္ခိတဂှ် ဟီုထ္ၜးကဵုသၟိၚ်တုဲ သၟိၚ်ကဵုခစသၟိၚ် ရိုဟ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာရ။ နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ဍိက်ဥပရာဇာ မဒှ်ကောန်ညးရးတေံဂှ် ကေတ်နၚ်ကဵုစာၚ်ၜါ ကဵုဥပရာဇာတုဲ ဥပရာဇာဂှ် ဟီုကဵုသဳလရက္ခိတ မခစတမ်ဇိုၚ်မအံက်ဇကုဂှ်ရ။
ယွံသဳလရက္ခိတ စာၚ်ၜါဝွံ တၠအဲပရိုက်ဂစိုတ်တုဲ တၠအဲဖျိန်နၚ်သွညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဖ္အောဝ်ဏာရ။ သဳလရက္ခိတလေဝ် ဟွံဂံၚ်စးကၠေံအသံအာဏာတုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်ဏာ စာၚ်ၜါဂှ်တုဲ ပြာပ်အာဂဇံတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဆု ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ကဵုနန်သၟိၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ချပ်စၚ်ခြၚ်တဴရ။ သဳလအဲ မဒဂိုန်မၚ်မွဲလဝ် ပတံနူအာယုက်မသုန်သၞာံ စဵုကဵု ၁၆-သၞာံ လၟုဟ်ဏံဂှ် ဆဗၞတ်မွဲဝါကီု အဲဟွံကေၚ်လီုလာ် စာ်ထောၚ်အာဏီရ။ သဳလအဲ မမၚ်မွဲကၠုၚ်လဝ်တုဲတေံဂှ် ဒှ် အာရတိသဳလ တုဲရ။ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ သွက်ဂဂွံကဵုဗဒှ်ကဵု ဝိရတိသဳလဂှ် ခိုဟ်သန်ရချပ်တုဲ လမျီုသတ်ဝွံ အဲဗလးကၠေံတုဲ လမျီုအဲဂှ် အဲသပးကၠေံရ သဳလအဲဂှ် အဲဟွံသၠးကၠေံရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ချပ််တုဲ ရပ်ဂွံစာၚ််ၜါဂှ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ဌာန်မၞးတံနွံကဵုတသိုက်ဂှ် ဩဝ်-မၞးတံပြာပ်အာအိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ ဗလးကၠေံစာၚ်ဂှ်ရ။ လံအာဗၞတ်မွဲချိုန်ခဏတုဲ ဖျုန်စာၚ်ဂှ် ဟွံစိန်ဏီဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ ဥပရာဇာဂှ် သၟာန်တိုန်ရ။ ဗၠာဲသၟိၚ်သ္ကံသၟိၚ် ညးမခစသၟိၚ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုအာကော်နၚ် သဳလရက္ခိတရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥပရာဇာဂှ်ဟီုတိုန်ရ။ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဖျုန်စာၚ်ဂှ် ဖျိန်တုဲရဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်တုဲ ယွံကောန်တၠ အဲဍိက်ဟွံပြိုက်ဂစိုတ်တုဲ ဟွံဂွံဖျိိန်ရအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ လ္ၚောဝ်ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။ မူဟိုတ် တၠအဲဟွံဖျိန်ဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တုဲ သဳလရက္ခိတဂှ် ဟီုတိုန်ရ။ ယွံကောန်တၠ အဲဍိက််သ္ဍိုက်ဆာန် ဓဝ်သဳလအဲတုဲ အဲဍိက်ဗလးကၠေံရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥပရာဇာဂှ် ကတဵုဒှ်ဒေါသ ညံၚ်ရဴဇြုံဇာတ် မၞုံကဵုဂျိ မသ္ကာတ် မတိတ်ကၠုၚ််နူသိုၚ်ကီု။ ညံၚ်ရဴလ္ၚပၟတ်-သၞပၟတ် မပြဟ်ဒတုံစှ်ေအာ ပ္ဍဲကဵုဗွဝ်ကံကီု။ နကဵုဒေါသ မသ္ကာတ်မြဟ်တဴဗွဲမလောန်၊ ဟိုတ်နူမကလိလောန် အာဏာ ၁၁၂ မဗလးကၠေံစာၚ်ၜါ သွက်ဇကုဂွံပပြဘိုက်ဂှ်တုဲ ဖျေံဏာအသံ ကဵုပြိုက်ဂစိုတ် ဗိုတ်ကၠဟ်ဖျေံဏာ ပ္ဍဲဌာန်သၞေဟ် ညးမပြိုက်ဂစိုတ် ကမၠတ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗာဇ္ဇခါတ်ဂမၠိုၚ် ကၠေၚ်ဒက်ဏာရ။ ညးကောန်ဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ဒဒှ်မကဵုဒုဟ်ဒဏ် ကဵုပြိုက်ဂစိုတ် သဳလရက္ခိတ ပ္ဍဲဌာန်သၞေဟ် ညးမပြိုက်ဂစိုတ်ကမၠတ်ဂှ် က္တဵုဒှ်တဴကောလာဟလအိုတ်ရ။ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂၠောဲဇက်ဗက်တိတ်အာ ပ္ဍဲဂၠံၚ်တရဴ မၞုံဗၞတ်မွဲယောဇနာ မပေၚ်တဴ နကဵုဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် လရိုအ်ယာံတဴအိုတ်ရ။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် သ္ပပတ္တနာရာဒနာမိက် ဖျေံမေတ္တာကဵု သဳလရက္ခိတအိုတ်ရ။ နနယ်သာ်ဝွံ အာစိုပ်ပ္ဍဲသၞေဟ် ညးမပြိုက်ဂစိုတ်ကမၠတ်ဂှ်တုဲ သဳလရက္ခိတဂှ် ဟီုတိုန်ရ။ သဳလအဲမမၚ်မွဲလဝ် နူကဵုအာယုက် ၅-သၞာံတုဲ စဵုကဵုစိုပ်အာယုက် ၁၆-သၞာံ လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်အာရတိသဳလရ။ သဳလအဲ မသၠးကၠေံလမျီုအဲ လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်ဝီရတိသဳလရ။ ဟိုတ်နူသဳလ ပါရမဳအဲဝွံဂှ် ဩဝ်ကဵုအဲ ဂွံကလိဂွံပညာ သဗ္ဗညုတညာဏ် အာစိုပ်ဒဒှ်ကျာ်မွဲ ဗွဲစၟတ်ညိ။ ဟိုတ်နူသဳလပါရမဳအဲဝွံဂှ် ဩဝ်ကဵုဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်ဝဋ္ဋပိပြကာညိ။ ရဴသာ််ဝွံ သဳလရက္ခိတဂှ် ရာဒနာတုဲ ဗာဇ္ဇခါတ်ဂမၠိုၚ် ရပ်တံၚ်ကေတ်ဇုက်ဂှ်တုဲ ဗိုဟ်ကၠဟ်ဖျေံဏာ ပ္ဍဲဍာ်က္ၜဳဂှ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် နာ်ပန်မံက်ဂတဝ်တိုန်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်ပ္တိုန်ဖံၚ်ထဝ်ရ။ ပ္ဍဲလ္တူနာ်ပန်ဂှ် နိမိတ်ဗဒှ်လဝ် ပြသာဒ်ထဝ်ရ။ ပ္ဍဲလ္တူပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ် စွံပ္တန်လဝ်ပၞၚ်မၞိက် သွက်ဂွံဒုၚ်ခမ်ကေတ် သဳလရက္ခိတ-ရ။ သဳလရက္ခိတဂှ် ဒတုံစှ်ေအာတုဲ အာတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက်ဂှ်ရ။ ဒေဝတဴလောကပါလ -၄ ဂမၠိုၚ် စရံက်ဗ္ဒဝ် နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ရ။ ဒေဝတဴစတုမဟာရာဇ်-တာဝတိံ ယာမာ တုဿိတာပူဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂြာတ်ပရးတဴ ပ္ကဴဗကဂမၠိုၚ်တုဲ ဟွံညာတ်ကေတ်ဍာ်ကြုၚ် နေရဉ္ဇရာဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ရဲကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် နကဵုယာတ်ဖေၚ် ယာတ်ပၠောံ ယာတ်ကၞေဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ပပူဇဴတုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်ရဴတိဇၞော်မချဳဇတဝ် တမ္ညဝ်တဴကီု။ ဖံၚ်နာ်ဂှ်လေဝ် ဒစးတိုန် ဒစးစှ်ေအာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဨကရာဇ် မန္ဓာတ်စက္ကဝဝ်ဂမၠိုၚ် မဝေၚ်ဂြိုၚ်မိပ်မြဟ်တဴ ပ္ဍဲသလၚ်ဍာ်ၜဳကီု။ ဂကောံ က ကၞုဟ် ကဝဲ ကျာံ ကဗၚ်ဗှ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် တွဳဗွိုၚ်ဗိုၚ်လဝ် ပေၚ်တဴအလုံမွဲၜဳတုဲ တန်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ ကေုာံ ကောန်သၟိၚ် ဥပရာဇာဂှ် စှ်ေကၠုၚ်နူနန် ကလိဂွံညာတ်ကေတ် ဟိုတ်တၟေၚ်တၟဟ်တဴ ဟွံကေၚ်က္တဵုဒှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်မွဲလှ်ေဂှ်တုဲ ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲ ဝိုတ်အာရ။ ဗွဲကြဴ ကလိဂွံဓဝ်သတိ ဒလိုက်ကတဵုတုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠအ်တဴသၟိပ်တဲ လ္ၚောဝ်ပူဇဴတဴရ။ သၟိၚ်ဒေဝတဴ စတုမဟာရာဇ် ပၚ်ယိုက်ပ္တိုန်နၚ် ပြာသာဒ်ဂှ်တုဲ အာဖျေံစွံပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်ဍုၚ်တေံရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ မွဲဟာန်ကေုာံ ဥပရာဇာဂှ် ပြာပ်အာဗဓိက္ဍိုပ်ကဵုဇိုၚ် သဳလရက္ခိတတုဲ အပ်ပြာပ်ကဵုကၟိန်ဍုၚ် က္ဍိုၚ်ဗတာၚ်ကဵုသဳလရက္ခိတရ။
ယွံသဳလရက္ခိတ ဍုၚ်ကီု သီုကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ် တၠအဲဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ကဵုပိုဲ မ.ကဵုကောန် ဂွံပဍိက်ကမၠောန် ညးမကၠောန်ၜိုတ်တံဇိုၚ်ညိ။ ရဴသာ််ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ။ သဳလရက္ခိတလေဝ် ယွံသၟိၚ်ဇၞော် အဲဍိက် ဟၟဲပၟိက်ကဵုပိုန်သမ္ပတ္တိ ကာမဂုဏ်ဝွံရ။ အဲနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံပဂမဳ ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဒလိုက်ကတဵုစှ်ေအာ နူပြာသာဒ်ဂှ်ရ။ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ ကေုာံ ကောန်ဥပရာဇာဂဂှ် ဗက်တိတ်အာကရောံ သဳလရက္ခိတရ။ သ္ပဂမဳပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်တုဲ ကလိဂွံၛာန်သမာပတ်တုဲ သီုကဵုဟွံဂွံယုတ်အာ နူကဵုၛာန်ဂှ် စုတိအာတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုတေံရ။ မၚ်ဗၠာဲသဳလရက္ခိတ မတုဲတေံဂှ် ကၠုၚ်ဒှ်အဲကျာ်လၟုဟ်ရ။ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ မတုဲတေံဂှ် ကၠုၚ်ဒှ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် လၟုဟ်ဝွံရ။ ဥပရာဇာ မတုဲတေံဂှ် ကၠုၚ်ဒှ်မှာထေရ်အာနန် လၟုဟ်ဝွံရ။ သၟိၚ်နာ် မတုဲတေံဂှ် ကၠုၚ်ဒှ်မှာထေရ်ကဿပ လၟုဟ်ဝွံရ။ ဣဝွံ မဒှ်သက်သဳသာဓက ဖဵုအာနိဿံသ ပဉ္စသဳလ ဗွဲဥပဒေသ မ္ဂးယၟုရ။
(သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်) ပ္ဍဲကာအတိက်တေံ သၟိၚ်အိန် နိမိတ်ဗဒှ်ကေတ်လွေဟ် ညးဗၞိက်ခအဳခပဳတုဲ ပ္ဍိုက်ကေတ်နၚ်မၞိိက် သာ်လမ္စံက်မွဲကွဳတုဲ ပြာပ်လုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်တုဲ ဟိုယ်မၞးတံ ရာန်စခအဳ ခပဳဏံအိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုလလောၚ်တြးတဴတုဲ ရဲကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ၚုဟ်အိုတ်ရ။ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ပသာ်ၚုဟ်ဂအဳဝွံဂှ်ရော (မူအနှေန်ရော) ရဴဝွံ သၟာန်တုဲ မၚ်ဗၠာဲဂှ်ဟီုတိုန်ရ။ ယွံမၞးတံ ၚုဟ်ဍေံဂှ် လ္ပသၟာန်ဏီရ။ ပ္ဍဲကဵုဇကုမၞးတံဂှ် ဍိုက်ပေၚ်ဒၟံၚ်ကဵု ပဉ္စသဳလကီုဟာ။ အဲသွံ ကုပူဂဵုမၞုံကဵုပဉ္စသဳလရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ ဆအယာံမာတ် ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံဂံၚ်ရာန်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် နွံသၟတ်ဗြဴ ကောန်ညးသၟာလမာန်နုၚ်မွဲ မပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုပါၚ်တြၚ်ဍုၚ် လ္ပာ်ပလိုတ် မၞုံယၟုသုဇာတာ မၞုံကဵုအဝယ် အာယုက် ၁၆-သၞာံဂှ် မၚ်မွဲလဝ်ဓဝ်ပဉ္စသဳလ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာ လီုလာ်တဴရ။ ညးဗၞိက်ကွဳဂအဳဂှ် အာစိုပ်ဌာန်ဂှ်တုဲ ညးဂမၠိုၚ် သၟာန််တဴၚုဟ်မး ညံၚ်နယ်ကိုပ်ကၠာတေံဂှ်ကီုရ။ ညးဗၞိက်ကွဳဂအဳဂှ်လေဝ် ဟီုတဴနယ်ကိုပ်ကၠာတေံပၠန်တုဲ ညးကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကော်ဂၞကျာ်သုဇာတာတုဲ စၞောန်ထ္ၜးကဵုရ။ သၟိၚ်အိန်လေဝ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ တၠအဲဍိုက်ပေၚ်တဴကဵု ပဉ္စသဳလကီုဟာ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ဟီုတိုန်ရ ယွံညးဗၞိိက်ဂအဳ အဲဍိက်ဗြဴ ဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဉ္စသဳလရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ သၟိၚ်အိန်ဂှ် ဇက်ပလံၚ်ဖျဴဏာ စဵုကဵုစိုပ်သ္ၚိတေံရ။ သၟိၚ်အိန်ဂှ် စ္ဍးတိတ်အာနူဂှ်တုဲ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ။ သၟိၚ်အိန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂအဳ-ခပဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်အာမၞိက် သာ်လမ္စံက်ဖအိုတ်ရ။ သွံရာန်သၠာဲဂတးတုဲ ဂွံကဵုတဴဒါန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဂွံအာက္တဵုဒှ် ကောန်ဗြဴသၟိၚ်အသူရ။ ။ ။
ပ္ဍဲကာလ လက်ထက်ကျာ်တြဲကဿပတေံ မၞုံမၚ်ဗၠာဲဒိုက်ဂတ်မွဲ ဂၠာဲသ္ၚေဝ်တဴအောဟ်တုဲ ဂဂွံဂယိုၚ်တဴလမျီုရ။ ဒးပယာံကာလမွဲတ္ၚဲ မၚ်ဗၠာဲဂှ် ဒဂိုန်မၚ်မွဲကေတ် ဓရ်သဳလမသုန်ပြကာရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံတေံရ။ ပ္ဍဲကာလ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲဏံ စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ကၠုၚ်က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသေဌဳ ခတ္တိယမဟာသာလတုဲ ပ္ဍဲကာလ ကလိဂွံအာစိုပ်အာယုက် ၅-သၞာံဂှ် ပြာပ်အာဒဂိုန်ကေတ် ပဉ္စသဳလရ။ ပ္ဍဲလအိတ်မဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် သဳလတုဲဂှ် သ္ပကၠေံဂမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလိဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် တၠအရှန်ရ။ ဗီုဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဓရ်သၚ်္ခါရ မပ္တံမြဴသာ်ဝွံဂှ် ဩဝ်ဗစာရဏာအိုတ်ညိ။ ဣဝွံ မဒှ်ဖဵု သမာဒါနဝိရတိသဳလရ။ ။ ။
၃၇။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုသမ္ပတ္တဝိရတိသဳလ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](သမ္ပတ္တိဝိရတိသဳလမ္ဂးဂှ်) သီုကဵုဟွံဂွံဒဂိုန်ကေတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလ ဝတ္ထုကၠုၚ်စိုပ်မ္ဂး ဝေၚ်ပါဲတဴဂှ် ဒှ်သမ္ပတ္တိဝိရတိသဳလမ္ဂးယၟုရ။ ။ ။ ဗီုဖဵုအာနိဿံသတုန်။ ။ ပ္ဍဲတ္ကံသိၚ်ဃဵု မၞုံဗြဴကၟာဲမွဲ ကလိဂွံလဝ်ကောန်တြုံၜါရ။ ကောန်ဇၞော်ဂှ် မဟာစက္ကလ၊ ကောန်ဍောတ်ဂှ် စူဠစက္ကလ၊ မခုတ်ခဴလဝ်ယၟုရ။ မၞုံပ္ဍဲကာလမွဲ ဗြဴကၟာဲဂှ် က္တဵုဒှ်တဴဒဒိုက်ဂိယဲ ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်တုဲ ကော်နၚ်အ္စာသဝ် ကဵုလွဳပရာ ဥပကာရ။ အ္စာသဝ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ယဲဂှ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ယဲဝွံ ဂဥုယ်ကေုာံဆီဗတာဲ ယဝ်ရဂွံဖျုၚ်မ္ဂး ယဲဏံ ဂွံဗၠးလလံသွာအာဏီရ။ ကောမဟာစက္ကလဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ ဖအောဝ်ဏာဒေံ စူဠစက္ကလ ကဵုအာဂၠာဲနၚ်ဗတာဲရ။ စူဠစက္ကလ ဂိုၚ်ရပ်ဂွံဇာနှိက်တုဲ ပြာပ်အာ ဗိုၚ်တဴဗတာဲရ။ စူဠစက္ကလဂှ် ရပ်ဂွံဗတာဲဂှ်တုဲ ဂွံညာတ်ကေတ်ဗတာဲဂှ် ဖေက်ဂၟံက်တဴဇကု သီုမလရိုအ်တဴဂှ်တုဲ စူဠစက္ကလဂှ် ချပ်တိုန်ရ။
ဩ-သတ္တံဂမၠိုၚ်အိုဿီုဝွံ ဖေက်တဴဘဲဂစိုတ် သီုဖအိုတ်ရသွံ မိပိုဲဂှ်လေဝ် ဖေက်တဴဘဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ အဲဝွံလေဝ် ဖေက်တဴညံၚ်ရဴဗတာဲဝွံကီုရ။ ပွမဖေက်ဂၟံက်တဴ သီုကဵုမတုပ်သၟဟ််တဴ မြဴသာ်ဝွံဂှ် ဗတာဲဂှ် ကဵုဂွံချိုတ်ညိ။ မိအဲဂှ် ကဵုဂွံဂျိုၚ်လမျီုညိ။ ပွမသ္ပတဴသာ်ဝွံဂှ် ဟွံတိတ်ဗၠးနူဒုဟ်ရ။ မိအဲဂှ် ဗွဲမဗဗွဲကုကံညးဂှ် ဩဝ်ကဵုက္တဵုဒှ်ရ။ ပွမပြိုက်ဂစိုတ်ကၠေံ ဗတာဲ မက္တဵုဒှ်ဒုဟ်ကုအဲဂှ် အဲဟွံသ္ပရ။ ရဴသာ်ဝွံ ချပ်တုဲ ဗလးကၠေံဗတာဲဂှ် ဗွဲတသိုက်တုဲ ကလေၚ်စဴကၠုၚ်သ္ၚိရ။ စိိုပ်သ္ၚိတုဲ ကောမဟာစက္ကလဂှ် သၟာန်တိုန်ရ။ ဗီုဇကုမဗလးကၠေံဗတာဲဂှ် ဟီုထ္ၜးကဵုရ။ ကောမဟာစက္ကလဂှ် မိၚ်တုဲ ထေဲပၞတ်တိုန်ရ။ ဟာဲအဒိုဟ်ဓီု ဆာန်ဍူမိဇကုကဵု ဆာန်ဍူဗတာဲဂှ် တုပ်သၟဟ်မံၚ်သ္ဂးဟာ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ က္ၜေဟ်လက်ဆဴ ၜုၚ်တက် ဗက်ဗဒဴကၠေံနူသ္ၚိရ။ စူဠစက္ကလဂှ် ဖေက်ဂၟံက်တုဲ ဒြေပ်လုပ်အာ ဗန်လဝ်မိဇကုရ။ မိဂှ်လေဝ် လ္ပတက်ကောန်အဲညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ မဟာစက္ကလဂှ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် စူဠစက္ကလဂှ် ဟီုကဵုမိဂှ်ရ ယွံမိ ပတံနူမိ မသၠးပဋိသန္ဓိအဲတုဲ စဵုကဵုစိုပ်ကၠုၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံဂှ် ကေၚ်ကာ ပွမပြိုက်ဂစိုတ်တဴလမျီုညးကီု ပွမဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးကီု၊ ပွမမှာဒုဟ် ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ကီု၊ ပွမဟီုတဴဂလာန်မုသာ ဟွံဍာံစၟတ်တံဂှ်ကီု၊ ပွမသုၚ်စစၞဗ္ၜူ မပ္တံကဵုအရက်သုရာတံဂှ်ကီု၊ အဲဟွံကေၚ်ပတုဲ ဟွံကေၚ်မှာကၠုၚ်ဒုဟ် မွဲဝါဏီရ။ အတိုၚ်ဂလာန်သစ္စအဓိဌာန်အဲ မဟီုကၠုၚ်တုဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ယဝ်ရဒှ်စၟတ်မ္ဂး ဩဝ်ကဵုမိအဲ ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်ယဲဏံညိ။ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန် ဇွိတ်တဴစးမိဂှ်တုဲ ယဲမိဂှ်လလံသွာအာ ညံၚ်ရဴဍာ်မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၠဒကှ်သွာ မပြဟ်ဒတုံစှ်ေအာကီုဂှ် က္တဵုဒှ်အာတုဲ ဂွံဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံ အစောံဒြဟတ် သာ်ဇကုညံၚ်ရဴအဝယ်အာယုက် ၁၅-၁၆ သၞာံကီုရ။ မိဂှ် ရပ်ယိုက်ကေတ်ကောန်ဇကုဂှ်တုဲ ကဵုလိုန်လဝ်က္ဍိုပ်ဇကုဂှ်တုဲ ဟီုထိုၚ်သးတဴရ။ ကောန်အဲဝွံ ယဝ်ရကျာ်တြဲနွံဒၟံၚ်မ္ဂး ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန် ပ္ဍဲဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ။ ရဴဝွံ ဟီုထိုၚ်သးတဴရ။ ။ ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ သမ္ပတ္တဝိရတိပဉ္စသဳလရ)။
၃၈။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုသမုစ္ဆေဒဝိရတိသဳလ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် မၞုံသၟာချူမတ်သၟိၚ်ပဿိုန်မွဲ အဃောမသ္ကုတ်ဒၟံၚ်ဖျုန်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ဗလးနၚ် ကဵုပအပ်မတ်မွဲမ သွက်ဂွံချူတုဲ စွံပတန်လဝ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ဂှ်ရ။ တၠအရှန်မွဲဇကု ဂၚေၚ်ကၠုၚ်ဂေါစရတုဲ ဂဇံတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်မတ်ဂှ်ရ။ သၟာချူမတ်ဂှ် ရပ်ဂွံဖျုန်တုဲ အဃောမပြာပ်လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် ကြေဲမဝဳလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်ညာတ်ကေတ်မတ်ဂှ် သၠေဟ်ဂးဖျုန်ကၟဝ်တုဲ ၚိတ်ဖျေံဏာဂှ် တၠအရှန်ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ သၟာချူမတ်ဂှ် ဟွံညာတ်ကေတ်မတ်ဂှ်တုဲ သၟာန်တိုန်တၠအရှန်ဂှ်ရ။ တၠအရှန်ဂှ် ကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ။ ကာလဂှ် သၟာချူမတ် ပြာပ်လုပ်အာဟီုကဵုသမ္ဘာဂှ်ရ။ ယွံၝောံ မတ်ဨကရာဇ်လ မကၠုၚ်အပ်လဝ်ကဵုချူဂှ် တုပ်ညံၚ်ကဵုဂမဳဝွံ ကေတ်ထောံရ ကၠေံအာရ။ အဲသၟာန်တဴလေဝ် ညးဟွံဟီု မတ်ဂှ်လေဝ်ဟွံမွဲ၊ ရဴသာ်ဝွံဟီုကဵုသမ္ဘာဂှ်ရ။ သမ္ဘာဂှ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ယွံညးတၠ လ္ပဟီုသာ်ဂှ်ညိ ဟီုဟွံခိုဟ်ရောၚ် ဗီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ်ရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံတြုံတၠသ္ၚိဂှ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟာန်ချူမတ်ဂှ် ထပ်သၟာန်တိုန်ဗၞတ်မွဲဝါ၊ ၜါဝါဟွံဟီုတုဲ ကၠေၚ်ဒက်ကေတ်နကဵုဇုက် သၟးညံၚ်ရဴညးမဒက်လဝ် ဂဒအ်တာဂှ်ကီုတုဲ ၜုၚ်တက်တဴ နကဵုလေံရ။ ဆီဂမၠိုၚ် ဇွောဝ်တဴရ။ ၜိုန်ရၜုၚ်တက်တဴသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် တၠအရှန်ဂှ် ဟွံဟီုရ။ သမ္ဘာဂှ်ညာတ်ဒး ၜုၚ််တက်ပျဲပျာံတဴသာ်ဂှ်တုဲ လဵုဂတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကြေဲဂှ်ပြာပ်ကၠုၚ် သုၚ်ဆီမဇွောဝ်တိတ် နူဇကုဂမဳဂှ်တုဲ သၟာချူမတ်ဂှ် ၜုၚ်တက်ကြေဲဂှ် နကဵုလေံတုဲ ကြေဲဂှ်ချိုတ်အာရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠအရှန်ဂှ် သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံဒါယကာ ကြေဲဂှ် သ္ပကာဂစိုတ်တုဲရဟာ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံတၠဳပိုန််၊ ယွံပကာဂစိုတ်တုဲရ။ ကြေဲဂှ် သ္ပကာဂစိုတ်တုဲရဟာ၊ က္လေၚ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ဒးပကာဂစိုတ်တုဲရ။ (ရဴသာ်ဝွံ-ဟီုတိုန်ပၠန်ရ) ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တဴဗၞတ်ပိဝါ တီကေတ်ဒဒှ်ကြေဲဂှ် သ္ပကာဂစိုတ်ဗွဲစၟတ်တုဲ ဟီုကဵုဒါယကာဂှ်ရ။
ယွံဒါယကာ ဗလးကၠေံအဲညိ။ ဒြပ်ဒါယကာဂှ် ဒါယကာကလိဂွံရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ ဒါယကာဂှ် ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ကဵုညိ အဲဂွံဗလးကဵု ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်ရ။ ယွံဒါယကာ မတ်မၞိက်ဒါယကာဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဖျေဲကြေဲ ဒါယကာဂှ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ ၜံက်ကၠေံဖျေဲကြေဲဲဂှ်တုဲ ကလိဂွံမတ်ဂှ်တုဲ သှ်ပၠိုဟ်ကၠေံဇုက် ဟုံကဵုဍာ်ကလအ်တမ်ဇိုၚ်တုဲ အာတ်တဴအခေါၚ်ရ။ ယွံတၠဳပိုန် ဒုဟ်အဲဍိက်မမှာလဝ်ဂှ် ဩဝ်က္ညအေၚ်ဒုၚ်ညိ။ ယွံဒါယကာ အဲအေၚ််ဒုၚ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ ဒါယကာဂှ်ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတဳလပိုန် အတိုၚ်မက္ညကၠုၚ်ဒၟံၚ်် သ္ၚိပိုဲဍိက်လၟိုန်ဂှ် ဩဝ်က္ညကၠုၚ်ညိကျာ်။ ရဴသာ်ဝွံ ဘိက်နိမန်တုဲ တၠအရှန်ဂှ် က္လေၚ်ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။
ယွံဒါယကာ သ္ၚိဒါယကာဂှ် စွံပ္တန်လဝ်ကၠာရ အယာံမာတ်ပါၚ်တြၚ်သ္ၚိ ညးမပဒတဴဒၟံၚ် ဃရာဝါသအလုံသီုဖအိုတ်ဂှ် အဲပြာပ်လုပ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ က္လေၚ်စဴအာဘာ ကလိလောန်အာၜါပိတ္ၚဲတုဲ ဒးသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ။ သၟာချူမတ်ဂှ်လေဝ် စုတိနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံနရက် မဟာအဝိစိတေံရ။ သမ္ဘာသၟာချူမတ်ဂှ် ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံရ။ (ဣဝွံ ဗီုသမုစ္ဆေဒဝိရတိသဳလ မ္ဂးယၟုရ။ သမုစ္ဆေဒမ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နူတိရစ္ဆာန်တုဲ လမျီုဇကုကီုလေဝ် မသၠးကၠေံကီုရောၚ်။)
ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ-သမာဒါန-သမ္ပတ္တ- သမုစ္ဆေဒဝိရတိ ပိပြကာပ္ဍဲပဉ္စသဳလ မ္ဂးယၟုရ။
၃၉။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုကလိဂွံဖဵုအာနိဿံသပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဗီုဖဵုအာနိဿံသ ပဉ္စသဳလ မက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲသဏ္ဌာန်ပူဂဵုမွဲမွဲဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် ဗီုကလိဂွံတသိုက် ပ္ဍဲဂတမတ် ဗၞတ်မွဲဍုၚ် ၜါဍုၚ်မာန်ကီုဂှ် ဂပ်ဝ်စၟတ်သမ္တီကေတ်ညိ။
ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တဂှ် ကလိဂွံလဝ်စိၚ်ဗ္တာၚ်မွဲ မၞုံယၟုဟတ္ထိနာဂမွဲရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂှ် ပတံနူသၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တတုဲ မပ္တံကဵုဂၞကျာ်ဇၞော် ပလောၚ်မှောၚ်မှ ဂကောံအမာတ်ဇၞော်် ဒကိုပ်ပၞာန် ညးကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်အိုသီုတံဂှ် ကဵုမၚ်မွဲတဴ ဂရုဓမ္မပဉ္စသဳလသီုဖအိုတ်ရ။ နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ကလိၚ်္ကရးတေံဂှ် ဗြဲဟွံဂူလုကဴပိသၞာံတုဲ က္တဵုဒှ်တဴကပ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်ဗျဵုတုဲ ဒးပကာဂစိုတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ကလိၚ်ကရးဂှ် ကော်သၟာန်တဴဂကောံအမာတ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံဂကောံအမာတ်တံ ဆတွဵုရးဍုၚ်ပိုဲဝွံဟေၚ် ဗြဲဟွံဂူဟာ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံလေဝ် ဗြဲဟွံဂူကီုဟာ ရဴသာ်ဝွံသၟာန်တုဲ အမာတ်ဂမၠိုၚ် လ္ၚောဝ်ပ္တီတိုန်အိုတ်ရ။
ယွံမရာဇ်တၠတိဇၞော် ဆတွဵုရးဍုၚ်ပိုဲဝွံဟေၚ် ဗြဲဟွံဂူ၊ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံဂှ် ဗြဲလေဝ်ခိုဟ် အာဟာရဇွောံမလေဝ် ဂၠိုၚ်လောန်၊ ယဲဘဲလေဝ်အောန်၊ ဟွံမွဲကဵုကမၠတ်ဒမၠ၊ ညးမဒှ်အမှုအရာ၊ ပလီုကောန်သမ္ဘာ ညးတံဂှ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ လ္ၚောဝ်ပ္တီတုဲ သၟိၚ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံအမာတ်တံ မူဟိုတ်ညးတံဂွံဒှ်တသိုက်သာ်ဂှ်ရော အမာတ်မွဲဂှ် ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံမရာဇ်တၠတိဇၞော် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံဂှ် ဟိုတ်နူမၞုံကဵုစိၚ်ဗတာၚ်မ္ၚဵု မၞုံယၟုဟတ္ထိနာဂတုဲ ညးတံဂွံဒှ်တဴတသိုက်ရ။ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ပသာ်ပိုဲဂွံချပ် ဂွံရေၚ်တၠုၚ်နၚ်စိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲဏံညိဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတုဲ အမာတ်မွဲဂှ် ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတၠတိ ဗလးဏာမၞးပြောဟိတ်ဂမၠိုၚ် ကဵုပြာပ်အာဇရေၚ် သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တတုဲ ကဵုအာဒုၚ်ဒါန်မ္ဂး ကလိဂွံမာန်ရ။ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ ဖအောဝ်ဗလးဏာ ဗြမၞးပြောဟိတ်-၃၀၊ ကဵုအာဒုၚ်ဒါန်ရ။ ၜိုန်ရကလိဂွံနၚ်စိၚ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဗြဲဂှ်အတိုၚ်မဝေၚ်ဒၟံၚ် ဗီုကိုပ်ကၠာတေံဂှ်ဟေၚ် ဝေၚ်တဴတုဲ သၟိၚ်သၟာန်တိုန် ဂကောံအမာတ်တံဂှ်ပၠန်ရ။
ပ္ဍဲကာလအမာတ်ဂမၠိုၚ် သၟာန်စမ်ၜတ်ရံၚ်ညးဗၞိက် မကၠုၚ်နူဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ်တုဲ ညးဗၞိက်ဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟီုကဵုအမာတ်တံဂှ်ရ။ ယွံမၞးတံ ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲတေံဂှ် ဟိုတ်နူစိၚ်ရတ်ဂှ်တုဲ ဗြဲဂူတဴ ဇွောံမလှဲလးတဴဟွံသေၚ်ရောၚ်။ အိုတ်ကဵုညးမပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ပတံနူသၟိၚ် ဂၞကျာ် အမာတ်ဇၞော် ဒကိုပ်ပၞာန်တုဲ အိုတ်ကဵုညးဒိုက်ဂတ် ညးလွေဟ် သမ္ၚေဟ် သေဌဳ ကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ် အလုံသီဖအိုတ်ဂှ် ဒဂိုန်မၚ်မွဲတဴ ဂရုဓမ္မရိုဟ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ ဟွံကဵုသကုတ်ခြာအာရ။ ဟိုတ်နူ ဟိုတ်မမၚ််မွဲလဝ် ဂရုဓမ္မသဳလဂှ်တုဲ ဗြဲဍာ်ဂှ်လေဝ် ဓဝ်ယာ ယဲဘဲဝေဒနာဂှ်လေဝ် အောန်၊ ဂၠိုၚ်လောန်ကဵုဇွောံမစၞ-ပူဂကူ အမှုအရာမပ္တံကဵု ကမၠတ်ဒမၠ၊ ညးမပလီုကောန်သမ္ဘာ ညိဂှ်လေဝ်ဟွံမွဲ၊ ပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဟွံက္တဵုဒှ်၊ ဂွံတန်တဴဗွဲတသိုက်ရ။
အမာတ်ဂမၠိုၚ်ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကဵု သၟိၚ်တၠတိဇကုရ။ သၟိၚ်မိၚ်ကေတ်တုဲ ဖအောဝ်ဏာ ဂကောံအမာတ်ဂမၠိုၚ် ကဵုအာအာတ်ချူကှ်ေနၚ် ဂရုဓမ္မပဉ္စသဳလ နူကဵုဇရေၚ်သၟိၚ်ဒတ္တ တၠဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံ ကလိဂွံနၚ်တုဲ ပတံနူသၟိၚ် ဂကောံအမာတ်ဒဴဗညာ သေနာပတိတံဂှ်တုဲ အိုတ်ကဵုညးကောန်ဍုၚ်ကွာန် ဆမတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်တွဵုရးဇကုဂှ် ကဵုဒဂိုန်ကေတ်ဂရုဓမ္မ နိစ္စသဳလ၊ သီုကဵုညးဖအိုတ်တုဲ ဗြဲဍာ်ဂှ်ဓဝ်ယာကၠုၚ်တုဲ ဂွံဖဲသ္အဳတဴရ။ ထံက်ကဵုဝတ္ထုသက််သဳ မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်တံဂှ်တံဂှ်တုဲ ဒဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ ပဉ္စသဳလမဇၞော်ပြဲ သၠဲလးတဴဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
(ဣဝွံ ဝတ္ထုသာဓက ဖဵုအာနိဿံသ ပဉ္စသဳလ မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်သမ္တီ)
၄၀။ စၞောန်ထ္ၜးအဌၚ်္ဂသဳလ သဳဥပုဟ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပရူသဳဥပုဟ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အၚ်္ဂဒ္စာံပြကာဂှ် ဟီုထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် သဳဥပုဟ်၊ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ဥပေါသထ၊ ကော်ခဴတဴအိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂှ် ပသာ်ဂွံစၟတ်သမ္တီကေတ်ဂှ်ရော။ အဌၚ်္ဂသဳလံ၊ န်သဳဒ္စာံ။ သမာဒယိတွာ၊ ဒဂိုန်ကေတ်တုဲ ရတနတ္တယဌာနေ ပ္ဍဲဌာန်ရတ်ပိပြကာ၊ ဥပေတိ ပ္ဍံပြာပ်အာရ။ ဣတိတသ္မာ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ။ ဥပေါသထော၊ ဥပေါသထမ္ဂးယၟုရ။ ဟိုတ်နူမဟီုတွံလဝ် သာ်ဝွံတုဲ သဳဒ္စာံဂှ် ဥပေါသထလေဝ် ကော်ခဴစရ။ အဌၚ်္ဂသဳလံဝါ၊ န်သဳလဒ္စာံပြကာကီု။ အနုဇာနန္တံ၊ ဍေံဒမိန်ကျာ် မဂပ်ဝ်အနုညာတ်လဝ်။ ဒိဝါသံဝါ၊ န်တ္ၚဲကီုလေဝ်။ ဣတိိ၊ ရဴသာ်ဝွံ။ ဥဘိန္နံ၊ န်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်။ ပဋိစ္စ၊ စောဲသရပ်တုဲ။ ဥပေါသထော၊ ဥပေါသထမ္ဂးယၟုရ။ ဂလာန်ၜါဂှ်-ဒးသီုၜါရ။
(မွဲနယ်ပၠန်) သမ္ပန္နာဂတံ-သမန္နာဂတံ၊ ရဴဝွံ မၞုံကဵုဝါဒ တၟေၚ်တဴအိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂှ် သမ္ပန္နာဂတံ၊ တွံတဴအရထဍိုက်ပေၚ်။ သမန္နာဂတံ၊ တွံတဴအရထ မညဳသာသၟဟ်သၟန်။ ဂွံသီုၜါပြကာရ။ ပ္ဍဲအရာမဒဂိုန် မၚ်မွဲဓရ်သဳလဂှ် မၞုံတၟေၚ်ပန်ပြကာရ။ ညးမ္ဂးပန်ပြကာဂှ်ရော။ ဟာနဘာဂဳယသဳလ၊ ဌိတိဘာဂိယသဳလ၊ ဝိသေသဘာဂိယသဳလ၊ နိဗ္ဗိန္ဒဘာဂိယသဳလ၊ ရဴသာ်ဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်။ ။ (ဟာန ဘာဂိယ သဳလ မ္ဂးဂှ်တုန်)
ပဉ္စိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓမ္မဿပရိဟာနာယ၊ သံဝတ္တန္တိ၊ ကတမေပဉ္စ၊ ကမ္မရာမတာ၊ ဘဿရာမတာ၊ သံဂဏိက၊ ရာမတာ၊ ယဒါသၚ်္ခါရဝိမုတ္တိစိတ္တံ၊ နပစ္စဝေက္ခတိ။ ရဴဝွံ မဟီုတွံလဝ် ပ္ဍဲပဉ္စအၚ်္ဂုတ္တဵုတေံရ။
(အရထ) ဘိက္ခဝေ၊ ယွံဂမဳတံ။ သဒ္ဓမ္မဿ၊ ဒဒက်တဴကဵုဓဝ်သပ္ပရိုဟ််။ ပရိဟာနာယ၊ ၚ် ပွမဟုတ်ယုတ်အာ။ ပဉ္စ၊ မသုန်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ကတမေပဉ္စ၊ ညးမသုန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော။ ကမ္မရာမတာစ၊ ဒဒှ်မလဟိၚ်တဴ ပ္ဍဲကေၚ်ကာကီု။ ဘဿရာမတာစ၊ ဒဒှ်မလဟိၚ်တဴ ပွမဟီုဂလာန် တက်ကျာကီု။ နိဒ္ဒါရာမတာစ၊ ဒဒှ်မလဟိိၚ်တဴ ကဵုသတိက်ကီု။ သံဂဏိကရာမတာစ၊ ဒဒှ်မဟိၚ်တဴ ကဵုပွံၚ်သဟာဲကီု။ ယဒါ၊ ယြဴကာလမွဲ။ သၚ်္ခါရဝိမုတ္တိစိတ္တံ၊ န်-စိုတ် မတိတ်ဗၠးအာနူသၚ်္ခါရ။ နပစ္စဝေက္ခတိ၊ ပ္ဍံဟွံဗစာရဏာ။ ဣမာနိပဉ္စ၊ ၚ်-မသုန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံ။ သဒ္ဓမ္မဿ၊ ဒဒက်တဴကဵုဓဝ်ညးသပ္ပရိုဟ်။ ပရိဟာနိနာမ၊ ၚ်-ယၟုမ္ဂး ပွမဟုတ်ယုတ်အာဂှ်။ ဟောတိ၊ ပ္ဍံဒှ်ရ။ ။ ။
ဟိုတ်နူမဟီုတွံလဝ် သာ်ဝွံတုဲ၊ ပွမလဟိၚ်တဴပ္ဍဲကၠောန်ကေၚ်ကာကီု၊ ပွမဟီုဝေၚ်ဂလာန် တက်ဝေၚ်ကျာ ဟွံမွဲကဵုဒတုဲဖဵုကီု၊ ပွမလဟိိၚ်တဴကဵု သတိက်ကီု၊ ပွမလဟိၚ်တဴ ကဵုပွံၚ်သဟာဲကီု၊ ပွမဟွံဗှ်ဗၞုဟ်တဴ နကဵုစိုတ်-မမိက်ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဓရ်သၚ်္ခါရကီု၊ သဳလ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အၚ်္ဂမသုန်ပြကာဝွံ၊ ဟာနဘာဂိယသဳလ မ္ဂးယၟုရ။
ၜိုန်ရနွံကဵုဟိုတ် မသုန်ပြကာဝွံကီီုလေဝ် သဳလ မစိုန်သ္ကီီုတဴ ကေုာံ သမထ-ဝိပဿနာဂှ် ဌဳတိဘာဂိယသဳလ မ္ဂးယၟုရ။ ။ ။
သဳလမစိုန်သ္ကီီုတဴ ကေုာံ သမထ-ဝိပဿနာ ကမ္မဌာန် မမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ ပွမလေပ်ပလီုပလာ်ကၠေံ ဓရ်နဳဝရဏဂှ် ဝိသေသဘဂိယသဳလ မ္ဂးယၟုရ။
ဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵုသဘဴဓဝ်ခန္ဓ-အာယတန-ဓါတ်ဂမၠိုၚ်၊ ပွမလေပ်ပၠန်ဂတး မလေပ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက််ပလီုပလာ်၊ မလေပ်က္တဵုဒှ်တဴ ညံၚ်ရဴစက်ဇရာ မဂေတ်ဒၟံၚ်ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်တုဲ သဳလမမၚ်မွဲလဝ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံ ပွမက္ဍုဟ်မၠေံ ဇအိုန်ဇရတဴကဵုဓဝ်ခန္ဓ အာယတနတံဂှ် နိဗ္ဗိန္ဒဘာဂိယသဳလ မ္ဂးယၟုရ။ ။ ။
၄၁။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာသဳလ ပန်ပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဟာနဘာဂိယသဳလမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကလိဂွံလဝ် ဒကောဝ်-ဓရိုတ်-ပသဲဂမၠိုၚ်ရ။ ဌိတိဘာဂိယသဳလမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကလိဂွံလဝ်ဩန်ရ။ ဝိသေသဘာဂိယသဳလမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကလိဂွံလဝ်ထဝ်ရ။ နိဗ္ဗိန္ဒဘာဂိယသဳလမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကလိဂွံလဝ် တၟံမတ်မၞိက်ရတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ။
(ဥပ္ပမာမွဲနယ်ပၠန်) ညံၚ်ရဴတြုံ သၟာကမၠောန်ပန် မဂၠာဲသ္ၚေဝ်ပိုန်ဒြပ်ကီုရ။ ပၞောဝ်ကဵုတြုံကမၠောန် မဂၠာဲသ္ၚေဝ်ပကောံပိုန်ဒြပ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲဂှ် ကလိဂွံအယာံမာတ် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲစမွဲတ္ၚဲ ရုမ်ဂပ်ဟေၚ်ရ။ ညးမွဲဂှ် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး ကလိဂွံအယာံမာတ် စမွဲဂိတုရုမ်ဂပ်ရ။ ညးမွဲဂှ် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး ကလိဂွံအယာံမာတ် စမွဲသၞာံရုမ်ဂပ်ရ။ ညးမွဲဂှ် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး ကလိဂွံစဵုကဵုစသုၚ်တဴ လုကဴဗွဲမွဲလအိတ်အာယုက်လေဝ် ဟွံအိုတ်၊ ဒါနဗၞတ်မွဲအာယုက်လေဝ် ဟွံအိုတ်ဂှ် ကလိဂွံရ။
ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ဟာနဘာဂိယသဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကၠောန်မွဲတ္ၚဲ စမွဲတ္ၚဲဂှ်ရ။ ဌိတိဘာဂိယသဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကၠောန်မွဲတ္ၚဲ ကလိဂွံဗၞတ်စမွဲဂိတုရ။ ဝိသေသဘာဂိယသဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကၠောန်မွဲတ္ၚဲ စမွဲသၞာံရ။ နိဗ္ဗိန္ဒဘာဂိယသဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမကၠောန်မွဲတ္ၚဲ ကလိဂွံနၚ်စသုၚ်ရပ်စပ် သုၚ်စောဲသၠးပွးကဵုဒါန် လုကဴဗၞတ်မွဲလအိတ်အာယုက်ကီုလေဝ် အိုုတ်အာဟွံမာန်ရ။
(ထံက်ကဵုဥပ္ပမာသာ်ဝွံတုဲ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်မၚ်မွဲတဴ ဓရ်သဳလ ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ် ဝိသေသဘာဂိယသဳလ အိုတ်ညိ။)
၄၂။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာဥပုဟ် မွဲနယ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဂေါပါလဥပုသ်၊ နိဂဏ္ဌဥပုသ်၊ အရိယဥပုသ်၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂေါပါလဥပုသ်မ္ဂးဂှ်၊ သဳဥပုသ်တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဂမာဂၠဴမ္ဂးယၟုရ။ ဂမာဂၠဴမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲမွဲဏံမၚ်တဴဂၠဴ ပ္ဍဲဌာန်ချောဲကၟက် မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴ ဍာ်မသ္ဇုၚ်ကေဝ်တဴတုဲ ပ္ဍဲပယာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ပအပ်ကဵုတၠဂၠဴဂှ်တုဲ သွက်ဂွံမၚ်မွဲပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတဂှ် ချပ်တိုန်ပၠန်ရ။ တ္ၚဲယးဂတတေံမ္ဂး မူရဴဌာန်မွဲ ဍာ်-ချောဲကၟတ် မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴဂၠိုၚ်ဂှ်ရော၊ မူရဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ပြာပ်အာတုဲ သ္ဂောံမၚ်မွဲတဴဂှ်ရော။ သာ်ဝွံချပ်ကေတ်တုဲ ညံၚ်ရဴမသတိက်တဴကီု။ ပူဂဵုမမၚ်မွဲလဝ်ဓရ်သဳလဂှ်လေဝ် တုပ်ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံ ပုၚ်-သွ-ကွေက်-ခၞာက ဗီုဏံဂှ် ဂွံပပြဘိုက်တုဲရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတတေံမ္ဂး ပုၚ်သွ-ခၞာကဖျုန် ဗီုလဵုဂွံပပြဘိုက်ဂှ်ပၠန်ရော။ ညးဂှ်မွဲ ကၠုၚ်ဖာပ်ဗ္စပၠန်ရော။ ရဴသာ်ဝွံ စၟဳမၚ်စဒၟံၚ်ပိဏ္ဍပါတ် အာဟာရဘောဇိုန်တုဲ မၚ်မွဲတဴသဳဥပုသ်ဂှ် ဂေါပါလဥပုသ် မ္ဂးယၟုရ။ ။ ။
နိဂဏ္ဌဥပုသ်မ္ဂးဂှ်တုန်။ ။ သဳလမတုပ်တဴညံၚ်ရဴ သဳလပူဂဵုတဳတံရ။ အ္စာတဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဒၠောံဗ္တောန်တဴ ကွးဇကုအိုတ်ရ။ ယွံမၞးတံ နူဌာန်ဝွံပတံတုဲ စဵုကဵုစိုပ်ဌာန် မၞုံဗၞတ်ဗွဲပွဳပွူ ၁၀-ယောဇနာဂေတ်ကၠောံ ဗွဲဒိုဟ််ဗၟံက်-ပလိုတ် သၠုၚ်ကျာ-သၟဝ်ကျာ၊ သတ္တံမတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ကီု။ ဒြပ်ညးမတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ကီု။ ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ ပွမပရိုက်ဂစိုတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ် သတ်-ပိုန်ဒြပ်ညး ပ္ဍဲမ္ၚးစှ်ယောဇနာတံဂှ် ဟွံမွဲကဵုဒုဟ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဒၠောံဗ္တောန်တဴအိုတ်ရ။ ပူဂဵုမမၚ်မွဲတဴဓရ်သဳလဂှ်လေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံ အဲမၚ်မွဲလဝ်ဓရ်သဳလတုဲ အဲဟွံကၠောန် ဟွံချပ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတတေံမ္ဂး အဲအာကၠောန်ကလောန် ချပ်ကသပ်ပၠန်ရ။ နမပ္တံမြဴသာ်ဝွံကီု၊ ပွမဟွံစာ်စ္ဍးအာ နူကဵုအာရီု ပွမစံၚ်တူကဵုကောန်သမ္ဘာ ဒြပ်ရတ်အရပ်အရာဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမဒဂိုန် မၚ်မွဲတဴဓရ်သဳဥပုသ်ဂှ် ဒှ်နိဂဏ္ဌဥပုသ်မ္ဂးရ။
(အရဳယဥပုသ်မ္ဂးဂှ်တုန်)။ ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံဂှ် အဲဂွံဒဂိုန်ကေတ် ဓရ်သဳလဥပုသ်မပြဲတုဲရ။ ကမၠိကၠိုက်လ္ၚေၚ်ကိလေသ မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲသဏ္ဌာန်အဲဂှ် သွက်ဂွံကဆံၚ်ကြဴကြာတ် သ္အးဇ္ၚးကၠေံနကဵုဍာ်မတွံဂး ဓရ်သဳလ နကဵုထဏိက်ကြကောတ် ဗံၚ်-ဆပ်ပျာမတွံဂး သမထဝိပဿနာ သၟးညံၚ်ရဴ ခဝါတံ မကဆံၚ်ကြဴကြာတ်ကၠေံယာတ် မၞုံကဵုကမၠိ မကၠိခ္ဍက်ဒၟံၚ်တံဂှ်ကီု။ အဲဒးကဆံၚ် ကြဴကြာတ်သ္အးဇ္ၚးကၠေံ ဓရ်ကိလေသ မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲသဏ္ဌာန်အဲဂှ် ဒးရးသန်ရောၚ်။ ရဴသာဝွံ ပၠောပ်ဂၠံစိုတ်တုဲ ပတိတ်တဴဒြဟတ် ဇၞော်ပၟဝ်တဴကဵုဓရ်သမထကမ္မဌာန် မပ္တံကဵုဗုဒ္ဓါနုဿတိ၊ ဝိပဿနာကမ္မဌာန် မပ္တံကဵုအနိစ္စတုဲ ပွမမၚ်မွဲတဴဓရ်သဳလဂှ် ဒှ်အရဳယဥပုသ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုဥပုသ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂေါပါလဥပုသ်၊ နိဂဏ္ဌဥပုသ်၊ ဥပုသ်ၜါဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်၊ မကလိဂွံဒုၚ်ယၟု ဥပုသ်ဟေၚ်ရ။ ပွမကဵုဖဵုအာနိဿံသ မဇၞော်ကၠးသၠဲလးတဴဂှ် ဍေံက္တဵုဗဒှ်ကဵုဖဵုဟွံမာန်ရ။ ကျာ်တြဲတွံလဝ်ရောၚ်။ ဆအရဳယဥပုသ်မွဲဟေၚ် မကဵုဖဵုအာနိဿံသ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန်ဂိတုတ္ၚဲ မစဳပျးလျးတၟးတဴကဵု လျးမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟွံမွဲကဵု ညးမပတောံၜတ်ဂှ် ဍေံကဵုဖဵုတဴရောၚ်။ ကျာ်တြဲတၠမဟာကရုဏာ တွံစွံပ္တန်လဝ်ရောၚ်။ တီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ညံၚ််ကဵုဂွံဒှ် အရဳယဥပုသ်ဂှ် ဩဝ်ဂိုတ်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ညိ။
၄၃။ စၞောန်ထ္ၜးစဵုအာနိဿံသသဳလ မကလိဂွံ ပ္ဍဲဒိဌဂတမတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဗီုဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ဖဵုအာနိဿံသ ပ္ဍဲဘဝပစ္စက္ခဒိဌဂတမတ််တွံတုန်။ ပ္ဍဲဃောကာလကျာ်တြဲ မပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်ဂှ် နွံဥပ္ပးမွဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳဥပုသ်ဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ဒဂိုန်ကေတ်သဳဥပုသ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ် ဒဂိုန်ကေတ်သဳဥပုသ်တုဲ ကျာ်တြဲဟီုကဵုဥပ္ပးဂှ်ရ။ ယွံဥပ္ပး တၠအဲ ပြာပ်အာပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုတုဲ ဩဝ်မၚ်မွဲတဴသဳဥပုသ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုကဵုဥပ္ပးဂှ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ် စ္ဍးတိတ်အာနူဘာတုဲ ပြာပ်အာပ္ဍဲဌာန်သပိုဟ်ဂြိုပ်မွဲ မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲခြာဗၞတ်ၜါတိုၚ်တုဲ အာတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇြဲမွဲတၞံတုဲ ဗစာရဏာတဴရ။ ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ နူဟွံကၠာဗစာရဏာကဵုကမ္မဌာန် တၞဟ်သ္အာၚ်ဏီဂှ် ဗစာရဏာတဴ နကဵုဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန်တုဲ ဇၞော်ပၟဝ်အာဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒေဝတဴဘုမ္မဇဵု-ရုက္ခဇဵုဂမၠိုၚ် မကောံဓရီုဒၟံၚ်ပ္ဍဲတၞံဇြဲဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်အကာဲအရာ ဥပ္ပးမဇၞော်ပၟဝ်တဴဓရ်ဘာဝနာ ဒဒှ်ရနွံကဵုဣန္ဒြိ ဟွံဂွံချဳဒၠိုက်ဒၠါၚ်တုဲ သ္ဍိုက်မၠိုက်တဴပ္ဍဲဘာဝနာ ဥပ္ပးမဇၞော်ပၟဝ်တဴဂှ်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲခဏဂှ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ချပ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်တိုန်ရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံပမာဏဍေံ ဗၞတ်တၟာဗွဝ်ဒုန်လ္ၚီတၞုၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်ကေတ်လွေဟ်မၞိဟ်တုဲ ဟီုကဵုဥပ္ပးဂှ်ရ။ ယွံဥပ္ပး ပိုန်ဒြပ်ဝွံ တၠအဲဂိုၚ်ကေတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဖအောဝ်ကဵုဥပ္ပးဂိုၚ်ကေတ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ်တန်ဒၟံၚ် ဂွံချဳဒၠိုက်ဒၠါၚ်တဴတုဲ ချပ်တိုန်ရ။ ဒြပ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ပသာ်အဲဂွံဂိုၚ်ကေတ်ညိဂှ်ရော။ ရဴသာ်ဝွံချပ်တိုန်ရ။ ပ္ဍဲခဏဂှ် ညးသၟာကွဳမသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ယွံဥပ္ပး ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍိုက်ဏာကဵုရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်အိုတ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ်လေဝ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ ဖအောဝ်ကဵုပ္ဍိုက်ဏာအိုတ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ် တိုန်ဍိုက်ကေတ်ကွဳ မဒှ်ဂတအိုတ်ဂှ်တုဲ ကဵုဇက်လုပ်အာအသာံဘာဇေတဝန်တုဲ ကဵုဖျေံစွံပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲဗလးအသာံဘာဂှ်ရ။ ဥပ္ပးဂှ်ပြာပ်လုပ်အာ ဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ပိုန်ဒြပ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် သၠးပွကဵုဒါန် တၞဟ်နအရပ်စပ်သုၚ်စောဲဘာအိုတ်ရ။ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အာနန်တုဲ ကဵုပၟၚ်အသာံဂှ် သီဂိုၚ်လဝ်ဗွဲမ္ဒးရးရ။
(ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ ဒိဌမ္ဂးယၟုရ။)
၄၄။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳမွဲသ္အာၚ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]နွံပယာံကာလမွဲတ္ၚဲ မၚ်ဗၠာဲဒါရုဝါဟန မဒှ်ဍိက်ကမၠောန် အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳဂှ် နူဂယးပြဟ်ဂှ် ပြာပ်လုပ်အာဂြိုပ်ဒုန်တုဲ ပ္ဍဲပယာံတ္ၚဲကတူဓဝ်ဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်စိုပ်သ္ၚိရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ် ဒဒှ်ညးမၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိဂမၠိုၚ် မသ္ၚိတ်ဇြဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ သၟာန်တိုန်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံ မူရဴကိစ္စမွဲကေၚ်ကာမွဲမၞုံတုဲ သ္ဂောံသ္ၚိတ်ဇြဒၟံၚ်အိုတ်ဂှ်ရော။ ည:ဂမၠိုၚ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဂိတုပေၚ်တုဲ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အလုံမွဲသ္ၚိဂှ် ဒဂိုန်မၚ်နွဲတဴ ဓရ်သဳလအိုတ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴဟိတ်ဟိတ်အိုတ်ရ။ မၚ်ဗၠာဲဂှ်မိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ ဓဝ်သဳလမ္ဂးဂှ် အဲမၚ်မွဲကီု ဟွံဂွံဟာ။ ရဴသာ်ဝွံသၟာန်တုဲ ဒဒှ်ရမၚ်မွဲဂွံဂှ် ညးဂမၠိုၚ်ဟီုထ္ၜးကဵုတုဲ အာတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓဝ်သဳလ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဌာန်အနာထပိဏ္ဍိက သေဌဳရ။
မၚ်ဗၠာဲဂှ် နူဂယးပြဟ်တေံဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူဟွံဂွံစလဝ်စၞအာဟာရတုဲ ပ္ဍဲအခါကာလ ပယာံသဂါဗတံဂှ် ယဲကျာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ် က္တဵုဒှ်တိုန်တုဲ ညးဂမၠိုၚ်ကေတ်နၚ်စတုမာဓုတုဲ ဖအောဝ်ကဵုသုၚ်ရ။ ၜိုန်ရဖအောဝ်ကဵုသုၚ်ကီုလေဝ် မၚ်ဗၠာဲဂှ် သၟာန်တိုန်ညးဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံတၠနာဲပိုဲမဟာသေဌဳ တၠပိုဲတံသုၚ်အိုတ်ကီုဟာ။ ညးဂမၠိုၚ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်အိုတ်ရ။ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တုဲ ပိုဲဟွံသုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံနာဲတၠပိုဲတံ တၠနာဲပိုဲတံ ယဝ်ရဟွံသုၚ်မ္ဂး အဲလေဝ်ဟွံသုၚ်ကီုရ။ ရဴဝွံ အေၚ်ဒုၚ်တဴတုဲ ပ္ဍဲကာလနူဂယး မညန်ကဵုအခိၚ်ကသိုန်တိုန်ဂှ် ဒးစုတိအာတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ဒေဝတဴရုက္ခဇဵု ပ္ဍဲကဵုတၞံဇြဲဇၞော် မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသပိုဟ်ဂြိုပ်မွဲရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် ရသိမသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် ဍောၚ်ၜိုတ်ချိုတ်ဇိုၚ်တဲတုဲ ပြာပ်လုပ်ဇူဗျူပ္တန်ကာယ ပ္ဍဲသၞိၚ်ဇြဲဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ရသိဇၞော်ဂှ် ချပ်တိုန်ရ။ ဩ-ဒေဝတဴမၞုံကဵုဣဒ္ဓိမဇၞော် မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲတၞံဇြဲဝွံ ယဝ်ရကဵုဍာ်သွုၚ် ကဵုပိုဲညးဂမၠိုၚ်မ္ဂး ဒးရးတဴဗွဲမလောန်ရ။ ပ္ဍဲခဏဂှ်ဟေၚ် ဒေဝတဴဂှ် က္တဵုဗဒှ်ကဵုဍာ်နုၚ်သွုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံခရော် ခၟာဲကၠာၚ်ပ္ဍဲဂတမုက်ဂှ်တုဲ ဂွံသုၚ်တဴဍာ် မတရိုပ်ကဵုစိုတ်အိုတ်ရ။ သုၚ်ဍာ်တုဲ ချပ်တိုန်မွဲလှ်ေပၠန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုဣဒ္ဓိမဇၞော် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် မၞုံပၟိက်မိက်ဂွံဟုံဍာ်ကွေံရ။ ပ္ဍဲခဏမရာဒနာမိက်တဴဂှ် ဍာ်နုၚ်မသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံ ဍာ်ဗြံက်ဂမၠိုၚ် က္တဵုဒှ်တိုန်တုဲ ဂွံဟုံတဴဍာ်အိုတ်ရ။ ဂွံဟုံဍာ်တုဲ ချပ်တိုန်ပၠန်ရ။
ဩ-ယွံသၟိၚ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုဣဒ္ဓိမဇၞော် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဗျဵုထၚ်တဟၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ။ ဩ-ယဝ်ရသၟိၚ်ဒေဝတဴထံက်ပၚ် ဖာပ်ဗစတရိုပ် ကဵုဒါန်ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်မ္ဂး ဒးရးတဴဗွဲမလောန်ရ။ ပ္ဍဲခဏဂှ် ဒေဝတဴဂှ် စုတ်ပ္တန်လဝ်ဘောဇိုန် ပ္ဍဲခရော်ထဝ်မသုန်ကၠမ် မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုရှ် ဩဇာဒိပ် ဒေဝတဴဂှ်တုဲ ကၠုၚ်စိုပ်ဂတမုက်အိုတ်ရ။ ရသိဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂောံပပြဘိုက် စသုၚ်ဖဲလဲတုဲ ခရော်ထဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ။
(ဣဝွံ မဒှ်အဆက်ဖဵု အာနိဿံသသဳလ မမၚ်မွဲလဝ်နူတ္ၚဲကတူဓဝ် မဒှ်ကဝက်တ္ၚဲ မ္ဂးယၟုရ။)
၄၅။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳမွဲသ္အာၚ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳ မၞုံသၟာၚဳအောဟ် မဒှ်ဍိက်ကမၠောန် မဟာဓနသေဌဳမွဲဂှ်။ နွံတဴပယာံမွဲတ္ၚဲ ဒးပယာံတ္ၚဲသဳဗပေၚ်တုဲ ပ္ဍဲပယာံနူဂယးပြဟ် နူကၠာဟွံဂွံစပုၚ်ဂယးဏီဂှ် ပြာပ်လုပ်အာဂြိုပ်ရ။ ဒးပယာံတ္ၚဲကတူဓဝ်ဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်စိုပ်သ္ၚိတုဲ ဂွံညာတ်ကေတ်ဒဒှ်ညးဂမၠိုၚ် မသ္ၚိတ်ဇြဒၟံၚ်ဂှ် သၟာန်တိုန်ညးဂမၠိုၚ်ရ။ တီကေတ်ဒဒှ်ညးဂမၠိုၚ် မၚ်မွဲတဴဓဝ်သဳလတုဲ အာတ်ကေတ်အခေါၚ်ပ္ဍဲညးဂမၠိုၚ်တုဲ ဒဂိုန်မၚ်မွဲတဴဓဝ်သဳလရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ယဲကျာဇၞော်ကဵုဒြဟတ် က္တဵုဒှ်တုဲ ပ္ဍဲပယာံနူဂယးဂှ် တၞံနဖျုၚ်ဂဥုဲတုဲ ပ္တိတ်ဏာကၟေၚ်သ္ၚိဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ် သၟိၚ်ကေုာံဂၞကျာ် မဍိုက်ကၠုၚ်စိၚ်ရ။ သီုမသ္ၚေဝ်မၠာ်တဴကဵုဂၞကျာ်ဂှ် ဒးပကာဂစိုတ် အိုတ်အာလမျီုတုဲ ဂွံအာတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလ မသၠးပဋိသန္ဓိတုဲဂှ် ညးခုတ်ခဴလဝ်ယၟု ဥဒယ-ရ။ ကောန်သၟိၚ် ဥဒယဂှ် မအံက်ဇကုဂှ် စဴအာသွဝ်တုဲ ဂွံဒှ်သၟိၚ် ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ဂှ်ရ။
၄၆။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳမွဲသ္အာၚ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳ မၞုံဗြဴမၞးညးဇၞော် မသ္ဂုတ်သွာတ်အမှုမွဲ ပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲမ္ဂး စလာပ်ဗဇဴတုဲ သ္ဂုတ်သွာတ်တဴ အမှုရ။ ပ္ဍဲပယာံဗတံမ္ဂး မၚ်မွဲတဴဓရ်သဳလ သဳဥပုသ်ရ။ သအာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဂွံကေၚ်ကာကဵုဒါန် သတ်ကြုက်ပိမ ကုဥပ္ပးဗြဴ မမၚ်မွဲတဴဓရ်သဳလမွဲရ။ ဟိုတ်နူမဂွံပတုဲလဝ် ပိုန်ကုသဵုဂမၠိုၚ်တွံတုဲ စုတိအာနူဂှ် ဂွံအာက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဥဒျာန်ဂြိုပ်ကြုက် မၞုံဗၞတ် ပိယောဇနာရ။ ပ္ဍဲကာလဗတံမ္ဂး ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵု ဂွံမၚ်မွဲလဝ်ဓရ်သဳလဂှ် ကဵုဖဵုတုဲ သီုကဵုမဂွံတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်ဒေဝတဴဗြဴ အဆေဝ်သွဝ် လ္တူပြာသာဒ်ထဝ်တုဲ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလတ္ၚဲမ္ဂး ဟိုတ်နူဖဵုအကုသဵု မစလဝ်လာပ်ဗဇဴညးဂှ် ဍေံကဵုဖဵုတုဲ နကဵုသၞေမ်တဲ မၞုံဗၞတ်တၟာကွဵုဇၜံက်ဂှ် ဒးဆာ်ဂၠေဟ်ကၠေဟ်ပ္တိတ်ဒၟံၚ် ဖျူန်စး-ဖျုန်ဒဳ-ဖျုန်ပၞးဇကုတုဲ ဂွံစတဴရ။ ဖဵုအကုသဵု မြဴသာ်ဝွံဂှ်လေဝ် ချပ်ဗှ်ဗၞုဟ်ဗစာရဏာကေတ်တုဲ ဂဗ္ဘပတိတ်ဒြဟတ်ကဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မတွံဂး ပွမမၚ်မွဲတဴဓရ်သဳလ သဳဥပုသ်အိုတ်ညိ။ ဟိုတ်ဒမာဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ-
တိနေန သဳလေန ရာဇကုလေ ဒေဝလောကေ မဇ္ၛိမေန ပဏဳတေန ဗြဟ္မလောကေ။ ။ ။ ရဴသာ်ဝွံ မတွံလဝ်ရောၚ်။
(အရထတုန်) ဘိက္ခဝေ ယွံခမဳတံ ဟဳလေနသဳလေန၊ ဟိုတ်နူသဳလမယုတ်။ ရာဇကုလေ၊ ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ပ္ဍံက္တဵုဒှ်အိုတ်ရ။ မဇ္ၛိမေန၊ ဟိုတ်နူသဳလ မဒှ်ဒေါဝ်။ ဒေဝလောကေ၊ ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တြဴဘုံ မၞုံကဵုပြာသာဒ်ထဝ် ဒေန်ထဝ် သၞာထဝ် ဆုကဝ်လဗဗြိုက် မဍိုက်ပေၚ်ကဵုတသိုက်ကာမဂုဏ် မသုန်ပြကာ။ ဇာယန္တိ၊ ပ္ဍံက္တဵုဒှ်အိုတ်ရ။ ပဏဳတေန၊ ဍေံဓမပြဲ။ သဳလေန၊ ဟိုတ်နူဓရ်သဳလ။ ဗြဟ္မလောကေ၊ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီု။ ဇာယန္တိ၊ ပ္ဍံက္တဵုဒှ်အိုတ်ရ။
ထံက်ကဵုဒေသနာကျာ်တြဲ တွံလဝ်သာ်ဝွံတုဲ ချပ်စၚ်ခြၚ် ဗစာရဏာကေတ်တုဲ ဩဝ်-မၚ်မွဲဓရ်သဳလအိုတ်ညိ။ (သဳလကထာ အာစိုပ်ဒတုဲ ဆဝွံရ။)
၄၇။ စၞောန်ထ္ၜးပရူဘာဝနာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပရူသဳလဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲရ။ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် ဆက်ဟီုထ္ၜးကဵု ပရူဘာဝနာပၠန်ရ။
ဘာဝနာမ္ဂးဂှ် သမထဘာဝနာ-ဝိပဿနာဘာဝနာ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ကဵုၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ကသိုဏ်စှ် အသုဘစှ် နုဿတိစှ် ဗြဟ္မဇဵုပန် သညာမွဲ စတုဓါတုဝ ဝတ္ထာန်မွဲ အရူပပန်၊ ကမ္မဌာန် ၄၀-ဂမၠိုၚ်ဝွံ သမထ မ္ဂးယၟုရ။
မူဟိုတ်သမထမ္ဂးယၟုဂှ်ရော။ ။ ။ နဳဝရနံ၊ သမေတဳတိ၊ သမထော။ ။ ဟိုတ်နူဝစနတ္ထ၊ မြဴသာ်ဝွံတုဲ သမထ မ္ဂးယၟုရ။
(အရထ) ယံဓမ္မဇာတံ၊ ယြဴၚ်သဘဴဓဝ်မွဲ။ နဳဝရနံ၊ န်ဓဝ်နိဝဵု။ သမေတိ၊ ပ္ဍဲလေပ်ကဵုလလံအာရ။ ဣတိတသ္မာ၊ ဟိုတ်နူသတ္တိမလေပ်ကဵု လလံအာသာ်ဂှ်ရ။ တံဓမ္မဇယတံ၊ ၚ်သဘဴဓရ်ဂှ်။ သမထော၊ သမထ မ္ဂးယၟုရ။ ။
လက္ခဏယာန်ပိမတွံဂး အနိစ္စ-ဒုက္ခ-အနတ္တဂှ် ဝိပဿနာ မ္ဂးယၟုရ။ မူဟိုတ်ဝိပဿနာ မ္ဂးယၟုဂှ်ရော။ ။ ဝိသုဒ္ဓေန ပဿတဳတိ ဝိပဿနာ။ ။ ဟိုတ်နူဝစနတ္ထ မြဴသာ််ဝွံတုဲ ဝိပဿနာ မ္ဂးယၟုရ။
(အရထ) ဝိသုဒ္ဓေန၊ ဗွဲမသ္အးဇၚး။ ပဿတိ၊ ပ္ဍဲလေပ်ညာတ်ကေတ်ရ။ ဣတိတသ္မာ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ။ ဝိပဿနာ၊ ဝိပဿနာ မ္ဂးယၟုရ။
(မွဲနယ်ပၠန်) ဝိဝိဓါကာရေဟိ၊ ပဿတဳတိ ဝိပဿနာ၊ ဝိဝိဓါကာရေဟိ၊ နကဵုတၟေၚ်တၞဟ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ် ပဿတိ၊ ပ္ဍံလေပ်ညာတ်ရ။ ဣတိတသ္မာ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ။ ဝိပဿနာ၊ ဝိပဿနာ မ္ဂးယၟုရ။ ပွမဇၞော်ပၟဝ်တဴ နကဵုသမထဘာဝနာ-ဝိပဿနာဘာဝနာ ၜါပြကာဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါ ဘာဝနာမ္ဂးယၟုရ။ ပၞောဝ်ကမ္မဌာန် ၄၀-ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန်မွဲဂှ် ဒးဇၞော်ပၟဝ်ဗွဲကိုပ်ကၠာရောၚ်။ မူဟိိုတ်ရော ဟိုတ်နူမဒှ်အရာ မစၞောန်ထ္ၜးကဵုဒ္ဂေတ်ဝတ်် သမ္မာပဋိပတ်မပြဲတုဲ ဒးကဵုဇၞော်ပၟဝ်တဴဂုဏ်ကျာ်ဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာရောၚ်။ ယဝ်ဂွံဇၞော်ပၟဝ် ဂွံဗှ်ဗၞုဟ်လဝ် ဗုဒ္ဓါနုဿတိ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာမ္ဂး ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵုတသိုက် ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်-သံသာ ၜါပြကာတုဲ မဂွံဆေဝ်ဒတ်ကၠေံ အန္တရာယ်ဘဲဒဏ် သတြုဝဲသၞဂမၠိုၚ်မာန်ရောၚ်။ ။ ။
၄၈။ စၞောန်ထ္ၜးသက်သဳဖဵုဂွံဇၞော်ပၟဝ် ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပသာ်ဂွံတီကေတ်မာန်ဂှ်ရော။ ထံက်ကဵုဝတ္ထုသက်သဳသာ်ဝွံတုဲ ဂွံတီကေတ်မာန်ရောၚ်။ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲ မပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန် မဒှ်ဇရေၚ်ဍုၚ်ဗာရာဏသဳတေံဂှ် ညးဗၞိက်မၞုံယၟု နန္ဒဳဝါဏိဇ္ဇမွဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်ဌာန် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဇၞော်ပၟဝ်တဴ ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန်ရ။ ဒးပယာံကာလမွဲတ္ၚဲ ညးဗၞိက်နန္ဒဳဝါဏိဇ္ဇဂှ် တၞဟ်နကူဗၞိက်သွံရာန်သၠာဲဂတးညိဂးတုဲ ဖ္ဍိုက်ဂွံဗၞိက်ပ္ဍဲက္ၜၚ်တုဲ ဇက်တိတ်အာဍုၚ် ကလိၚ်္ဂရးတေံရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်ဏံပၠန် မၞုံအမာတ်မွဲ တၞဟ်နဂေတ်လန်ရံၚ်ဍုၚ်တုဲ အာဆဵုဒးသမ္ဘာညးဗၞိက် နန္ဒဳဝါဏိဇ္ဇ မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်သ္ၚိမွဲဂှ်ရ။ အမာတ်ဂှ် ညာတ်ဒးတုဲ သီီုမအေၚ်သတှ်ေအိန်ရဳဟွံမာန် ထၞေန်စပ်စောဲလာံတဴ ပ္ဍဲစိုတ်ဗွဲမလောန်တုဲ ဒဒှ်မၞုံကဵုတြုံတၠသ္ၚိ-ဟွံမွဲကဵုတြုံတၠသ္ၚိဂှ် သၟာန်စမ်ၜတ်တဴရ။ တီကေတ်ဒဒှ်မၞုံကဵုတြုံတၠသ္ၚိဂှ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။
ယွံသၟတ်ဗြဴ တၠအဲယဝ်က္လၚ်ဂလာန်အဲမ္ဂး ကေၚ်ကာတြုံတၠသ္ၚိတၠအဲဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ်အဲရ။ သၟတ်ဗြဴဂှ်မိၚ်တုဲ ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ အဲဍိက်ဗြဴဂှ် သီုမၞုံကဵုတြုံတၠသ္ၚိ ပသာ်အဲဍိက်ဗြဴ ဂွံကလၚ်ကေတ်ဂလာန်တၠအဲဂှ်ရော။ အမာတ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်သၟတ်ဗြဴဂှ်တုဲ ညံၚ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိသၟတ်ဗြဴဂှ် ဂွံပကာဂစိုတ်ဂှ် ချပ်တုဲ အာကော်နၚ် သမာဂဥုဲဇဳဝက မပၠောပ်ဘုတ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ယွံအ္စာသဝ် တၠအဲပၠောပ်ဘုတ်ကဵုညးမပကာဂစိုတ်တုဲ ကဵုပြိုက်ဂစိုတ်ကၠေံညးဗၞိက် နန္ဒဳဝါဏိဇ္ဇမာန်မ္ဂး အဲကဵုလာပ်ဗဇဴ ကုတၠအဲဩန်လ္ၚီကသာပ်ရ။ အ္စာသဝ်ဂှ်မိၚ်တုဲ ဒးရးသန်ရဂးတုဲ ဒုၚ်ဝန်ရ။ အမာတ်ကေုာံအ္စာသဝ်ဂှ် ပြာပ်လုပ်အာသုသာန် ဂွံဆဵုကေတ်ဇွညးမချိုတ်တုဲ ကဵုအာဒလိုက်က္တဵုပြာပ်ကၠုၚ်ရ။
ကာလဂှ် အ္စာသဝ်ဂှ် ဖာပ်ဗ္စဘုတ်ဂှ်ဗွဲမဖဲလဲ ပအပ်ကဵုဏာသၞာ်ကုဘုတ်ဂှ်တုဲ ဟီုဗကန်ဏာရ။ ယြဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ဂွံဆဵုကေတ်နန္ဒဳဝါဏိဇ္ဇရ။ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ် တၠအဲပြိုက်ဂစိုတ်ကၠေံညိ။ ရဴဝွံ ဖအောဝ်ဗလးဏာဘုတ်ဂှ်ရ။ ဘုတ်ဂှ် ပြာပ်အာဆဵုဒးနန္ဒဳဝါဏိဇ္ဇ ဂဇံဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞေဝ်ဂၠုၚ် ဃောမဇၞော်ပၟဝ်ဒၟံၚ် ဗုဒ္ဓါနုဿတိတုဲ ဘုတ်ဂှ် က္လေၚ်ကၠုၚ်ရ။ က္လေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်တုဲ အ္စာသဝ်ဂှ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ပရိုက်ဂစိုတ်ကၠေံ နန္ဒဳဝါဏိဇ္ဇတုဲရဟာ။ အ္စာသဝ်ဂှ်သၟာန်တုဲ ဘုတ်ဂှ်ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံအ္စာသဝ် နန္ဒဳဝါဏိဇ္ဇဂှ် ညးစဵုဒနာလဝ်ခရိုၚ်ပသဲတုဲ အဲဟွံဂံၚ်လုပ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် အ္စာသဝ်ဂှ် ဗလးဏာတၟိမွဲဝါပၠန်ရ။ ဘုတ်ဂှ်အာတုဲ က္လေၚ်ကၠုၚ် ညံၚ်နယ်ကၠာတေံပၠန်ရ။ ဂစိုတ်တုဲရဟာ သၟာန်တိုန်တုဲ ဘုတ်ဂှ် ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ဟိုတ်နူစဵုဗိုၚ်လဝ် ဗွိုၚ်တၟံတုဲ အဲဟွံဂံၚ်လုပ်ရ။
ထပပၠောပ်ဘုတ်တၟိမွဲပၠန်တုဲ ဗလးဏာပၠန်ရ။ ဘုတ်ဂှ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ် ညံၚ်နယ်ကိုပ်ကၠာတေံပၠန်တုဲ သၟာဂဥုဲဂှ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ဘုတ်ဂှ် သီုကဵုဟွံဂွံဟီုတဴဂလာန်တုဲ ပရိုက်ဂစိုတ် ကုတ်ထပိုတ်ကၠေံ ကအ်အမာတ်ကေုာံကအ်အ္စာသဝ်ဂှ် နကဵုသၞာ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။ ညးဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂမၠိုၚ် ဂွံညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဂှ်တုဲ က္တဵုဒှ်တဴကလိုက်ကၟဵု အလုံဍုၚ်မွဲအိုဿီုရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ်မြဴသာ်ဝွံဂှ် ဒးကဵုဇၞော်ပၟဝ်တဴ ဗွဲကိုပ်ကၠာရောၚ်။ ။ ။
၄၉။ စၞောန်ထ္ၜးဖဵုမဂွံပၟဝ်ဂုဏ်ရတ်ပိပြကာ မွဲနယ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲ မပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် မၞုံကောန်ၚာ်သၟတ်မွဲ မၞုံကဵုအာယုက်ထပှ်သၞာံ။ မိကဵုမၜါဂှ် ဗ္တောန်လဝ်ကဵုဂါထာ ဂုဏ်ရတ်ပိပြကာမ္ဂး ဗုဒ္ဓေါ မေသရဏံ အညံ နတ္ထိ၊ ဓမ္မော မေသရဏံ အညံ နတ္ထိ၊ သံဃော မေသရဏံ အညံ နတ္ထိ။ တုဲ ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ကလိဂွံဂါထာဂှ်တုဲ ဇၟာပ်ဇၟာပ်မဂဇအ် ဒတဴ-အာကၠုၚ်ကီု။ ဇၟာပ်ပ်မၚုဟ်တိုန် နူသတိက်ကီု။ ဇၞော်ပၟဝ်တဴ ဂါထာဂှ်လၟိုန်ကာလရ။ နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ညးၜါမအံက်ကဵုကောန်ဂှ် တၞဟ်နၚဳအောဟ်တုဲ ပြာပ်တိတ်အာဂြိုပ် နကဵုကွဳရ။
ပ္ဍဲကာလမက္လေၚ်ကၠုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူတ္ၚဲဂၠုအာတုဲ ညးဒဝ်ကၠေံပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်တုဲ ပြာပ်လုပ်ဍုၚ်ဟွံဂွံရ။ ညးၜါမကဵုကောန်် ကဠိုဟ်ကၠေံကွဳတုဲ ဒးသတိက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲမ္ၚးဍုၚ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဗ္တံဂှ် ဒေဝတဴလကိုဟ်မိစ္ဆာဒိဌိမွဲ ဂေတ်ဂၚေၚ်လန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် လကိုဟ်မိစ္ဆာဒိဌိဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ် ကောန်ကဵုမအံက်သတိက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၟဝ်ကွဳဂှ်တုဲ တံၚ်ဂြဲတဴဇိုၚ်ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ်ရ။ ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ်လေဝ် သၠေဟ်ဂးမအံက်ဇကု ခတဵုဇကုတုဲ ဖ္ဍောတ်တိုန်ဂါထာမ္ဂး ဗုဒ္ဓေါ မေသရဏံ အညံ နတ္ထိ၊ ဓမ္မော မေသရဏံ အညံ နတ္ထိ၊ သံဃော မေသရဏံ အညံ နတ္ထိ၊ ဂှ်ရ။ ဒေဝတဴသမ္မာဒိဌိဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ဂှ်တုဲ ဟီုကဵုဒေဝတဴလကိုဟ် မိစ္ဆာဒိဌိဂှ်ရ။
ဟာဲဒေဝတဴသမ္ဒိုဟ်၊ ဟာဲဒေဝတဴအယုတ်၊ မူဟိုတ်တၠအဲ မတံၚ်ဂြဲတဴပူဂဵုသပ္ပရိုဟ် မဒှ်ကွးကျာ်တြဲဂှ်ရော။ တၠအဲဂှ် အဲသကုတ်ကၠေံ နကဵုသၞာ်ဏံဟာ၊ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ ဒေဝတဴလကိုဟ်ယုတ်မာဂှ်၊ က္လေၚ်ဒုၚ်ဂုဏ်ပၠန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ဒေဝတဴ ဟိုတ်နူဟွံတီတုဲ အဲမတံၚ်ဒးရောၚ်အဴ။ အဲဍိက်ကလအ်ရအဴ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်ရ။ ပသာ်တၠအဲ မကလအ်ဂှ်ရော။ ရဴသာ်ဝွံ ဒေဝတဴသမ္မာဒိဌိသၟာန်တုဲ ဒေဝတဴလကိုဟ်မိစ္ဆာဂှ် ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ပသာ်ဂွံကလအ်ကၠေံဒုဟ်ဂှ်ရော။ ရဴသာ်ဝွံသၟာန်တုဲ ဒေဝတဴလကိုဟ်သမ္မာဒိဌိဂှ် ဟီုတိုန်ရ။ နကဵုခရော်ထဝ်ဂှ် တၠအဲစုတ်ဗပေၚ်လဝ်ဘောဇိုန်တုဲ တၠအဲကလအ်မ္ဂး တၠအဲဂွံဒှ်တသိုက်ဏီရ။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ၊ လကိုဟ်မိစ္ဆာဒိဌိဂှ် ပြာပ်လုပ်အာနန်သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ဘောဇိုန် မွဲဟာန်ကေုာံ ခရော်ထဝ်တုဲ ကော်ဗၚုဟ်တိုန် ကောန်ကဵုမအံက်ဂှ်တုဲ ကလအ်ကၠေံဒုဟ်ရ။ ပသာ်မကလအ်ဂှ်ရော။
ယွံမၞးတံ၊ မၞးတံညးၜါဂှ် ဒဒှ်ရဒှ်ဒၟံၚ် ကွးတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် အဲဟွံတီကေတ်တုဲ အဲမတံၚ်ဒးဇိုၚ်မၞးတံဂှ် ဩဝ်-မၞးတံ အေၚ်ဒုၚ်ဒုဟ်ကုအဲညိ။ အဲကလအ်မၞးတံရ။ ဟီုတိုန်မြဴသာ်ဝွံတုဲ ဘောဇိုန်မွဲဟာန်ကေုာံ ခရော်ထဝ်ဂှ် သ္ပပူဇဴတုဲ ဒေဝတဴလကိုဟ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ။ ပ္ဍဲကာလတ္ၚဲယးတၟး အကးဇြုၚ်တုဲ ပ္ဍဲနန်တေံဂှ် ဂၠာဲတဴခရော်ထဝ် ဨကရာဇ်မစပုၚ်ဂှ် ဟွံဆဵုပ္ဍဲနန်တုဲ ဖအောဝ်ဏာကဵုအာဂၠာဲ ပ္ဍဲမ္ၚးဍုၚ် မ္ၚးနန်အိုတ်ရ။ ဂွံဆဵုကေတ်ခရော်ထဝ်ဂှ် ပ္ဍဲမ္ၚးဍုၚ် ပ္ဍဲဌာန်ကောန်ကဵုမအံက် မွဲဟာန်ကေုာံ ကွဳဂှ်တုဲ ကၠေၚ်ဒက်ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ကဵုသၟိၚ််ရ။ သၟိၚ်ညာတ်တုဲ သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံမၞးတံ ပသာ်မကၠေၚ်ဒက်နၚ်အိုတ်ဂှ်ရော။ ဒဒှ်ရဂွံဆဵုကေတ် ကမၠတ်ကောန်ကဵုမအံက် မကၠတ်ခရော်ထဝ် ပ္ၚာန်ပုၚ်ဨကရာဇ် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲမ္ၚးဍုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံကွဳဂှ် အမာတ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်တုဲ သၟိၚ်သၟာန်တိုန်ကောန်ကဵုမအံက်ဂှ်ရ။
ယွံမၞးတံ၊ ပသာ်မဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ် ခရော်ထဝ်ဝွံဂှ်ရော၊ ညးၜါကောန်ကဵုမအံက်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ပ္တီတိုန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ခရော်ဝွံ ပိုဲဍိက်တံ ဟွံဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဗတံ သွက်ပိုဲဍိက်တံ ဂွံပြာပ်လုပ်နန်တၠတိဇၞော်ဂှ် လ္ပဟီုဏီရ။ ပ္ဍဲအခါကာလတ္ၚဲကီုလေဝ် ပိုဲဍိက်တံဟွံကေၚ်လုပ် ဟွံကေၚ်စိုပ်မွဲဝါဏီရ။ ပိုဲညးၜါမအံက်ကဵုကောန် သီုကဵုမဗှ်ဗၞုဟ်တဴဂုဏ်ကျာ် လုကဴဗတံတ္ၚဲ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ ပဒတဴရ။ ပ္ဍဲဗ္တံဏံဂှ် ဒေဝတဴလကိုဟ်မွဲ ပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ မၞးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကွးတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် အဲဟွံတီကေတ်ရ။ တၞဟ်နသၟိက်စမၞးတံတုဲ ပ္ဍဲကာလ အဲမတံၚ်ဓဇက်မၞးတံဂှ် မၞးတံညးၜါကောန်ကဵုမအံက် ဗှ်ဗၞုဟ်တိုန်ဂုဏ်ကျာ်တုဲ အဲဂွံတီကေတ် ဒဒှ်ကွးကျာ်တြဲရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒုဟ်အဲမမှာရာလဝ် ပ္ဍဲလတူမၞးတံဂှ် ဩဝ်မၞးတံအေၚ်ဒုၚ်ညိ၊ အဲကလအ်မၞးတံရ။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ သ္ပပူဇဴလဝ်နကဵုခရော်ထဝ်ဝွံရ။ ပိုဲဍိက်တံ ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ သၟိၚ်မိၚ်ကေတ်ဂလာန်ညးၜါဝွံတုဲ ဍာံကီု-ဟွံဍာံကီု သွက်ဂွံတီကေတ်မာန်မ္ဂးဂှ် ညးသ္အာၚ်အာနူကျာ်တြဲမွဲတုဲ တီကေတ်ဟွံမာန်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ချပ်ဂွံတုဲ စပုၚ်ဂယးတုဲ ပြာပ်တိုန်အာဘာ လုပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သၟာန်တိုန်ပရူဟိုတ်ဒဒှ်ဂှ်ရ။ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ
ယွံသၟိၚ်ဇၞော် အတိုၚ်ဂလာန်ညးၜါ ကောန်ကဵုမအံက်ဟီုဂှ် ဒှ်ဍာံစၟတ်ကွေံရ။ ဂွံညာတ်ဂွံတီကေတ်ရ။ ကျာ်တြဲဟီုတုဲ ဩ-ဒှ်အံသဝ်ကွေံရသွံ၊ ညးမဗှ်ဗၞုဟ်ဂုဏ်ကျာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးသ္အာၚ်ဂြိုဟ်ပလီီုဟွံမာန် ကွေံရောၚ်သွံ။ ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်ဂှ် ဟီုထိုၚ်သးတုဲ၊ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟီုတွံတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ပူဂဵုမဗှ်ဗၞုဟ်ဂုဏ်ကျာ်မ္ဂးဂှ် ကဵုတဴဖဵုဆဝွံဟွံသေၚ်ဏီ၊ ပူဂဵုသပ္ပရိုဟ် တၠပညာကိုပ်ကၠာတေံလေဝ် ဟိုတ်နူဗှ်ဗၞုဟ် ဂုဏ်ရတ်ပိပြကာတုဲ မကေၚ်ကလိဂွံဒုၚ်စဖဵုတုဲရ။ သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာမိၚ်တုဲ အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဇာတ်အတိက်တေံရ။ ။ ။ ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာ အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲဟီုတွံကဵု ဇာတ်သုဘတ္တာရ။
ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ပ္ဍဲကာလအတိက် မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲတေံဂှ် ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲတိဿ၊ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ဗာရာဏသဳရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳဂှ် နွံမၚ်ဗၠာဲမွဲ မၞုံယၟုသုဘတ္တာ၊ ဂၠာဲၚဳအောဟ်တုဲ ဂွံဂယိုၚ်တဴလမျီုရ။ မၚ်ဗၠာဲသုဘတ္တာဂှ် သီုကဵုမဒဂိုန်မၚ်မွဲလဝ် သရဏဂုဏ်တုဲ ဇၞော်ပၟဝ်ဖ္ဍောတ်သှ်ၛာဲတဴ ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန် လၟိုန်ဒဒှ်တ္ၚဲ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာ ပ္ဍဲကာလအိုဿီုရ။ ဒးကာလမွဲတ္ၚဲ ပြာပ်အာၚဳအောဟ် ဍောၚ်ၜိုတ်တုဲ ဂဇအ်ဇူဒၟံၚ်ပ္ဍဲသမၞိၚ်ဆုတုဲ ဇၞော်ပၟဝ်တဴဂုဏ်ကျာ်ရ။ အဃောမဇၞော်ပၟဝ်တဴ ဂုဏ်ကျာ်ဂှ် သၟိၚ်အိန်ပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်သုဘတ္တာဂှ်ရ။ ယွံသုဘတ္တာ၊ မူရဴညးမွဲ တၠအဲမဗှ်ဗၞုဟ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရော။ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ရ။ သုဘတ္တာဂှ်မိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ရ။ တၠအဲဂှ် မူရဴညးမွဲ မဒှ်ဂှ်ရော။ သုဘတ္တာဂှ်သၟာန်တုဲ သၟိၚ်အိန်ဂှ်ဟီုတိုန်ရ။ အဲဂှ် မဒှ်သၟိၚ်အိန်ရ။ ဟီီုတိုန်တုဲ သုဘတ္တာဂှ် ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။
ယွံသၟိၚ်အိန်၊ အဲဗှ်ဗၞုဟ်တဴဂုဏ်ကျာ်ရ။ ရဴဝွံဟီုတုဲ သၟိၚ်အိိန်ကဵုအနုမောဒနာ ဒုၚ်ကေတ်သာဓုကာတုဲ သၟိၚ်အိန်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံသုဘတ္တာ တၠအဲနွံပၟိက်ကဵုပိုန်ဒြပ်ဟာ၊ နွံပၟိက်ကဵုသမ္ပတ္တိဍုၚ်ဟာ၊ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံသၟိိိၚ်အိန်၊ အဲနွံပၟိက်ကဵုသမ္ပတ္တိဍုၚ်ရ။ သုဘတ္တာဂှ်ဟီုတိုန်ရ။ ယွံသုဘတ္တာ တၠအဲနွံပၟိက်ကဵုသမ္ပတ္တိဍုၚ်မ္ဂး စဵုကဵုမွဲလအိတ်အာယုက်ဂှ် အဲကဵုတၠဟွံမာန်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်အိန်ဟီုန်ရ။ သုဘတ္တာဂှ် အာတ်တိုန်အခေါၚ်ပၠန်ရ။ ယွံသၟိၚ်အိန်၊ စဵုကဵုမွဲလအိတ်အာယုက်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ဟွံမာန်မ္ဂး အယာံမာတ်စှ်သၞာံဂှ် ကဵုအခေါၚ်ညိ။ အယာံမာတ်စှ်သၞာံဂှ်လေဝ် အဲကဵုအခေါၚ်ဟွံမာန်ရ။ နနယ်သာ်ဝွံ သုဘတ္တာဂှ် အာတ်တဴအခေါၚ် ယအ်ယအ်စှ်ေကၠုၚ် စဵုကဵုစိုပ်ကၠုၚ် မွဲသၞာံ-မွဲဂိတုရ။ အယာံမာတ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် သၟိၚ်အိန်ကဵုအခေါၚ်ဟွံမာန်တုဲ သုဘတ္တာဂှ် ဟီုတိုန်ပၠန်ရ။ ယွံသၟိၚ်အိန် အတိုၚ််အပိုၚ်အခြာတ္ၚဲ တၠအဲနွံပၟိက် မမိက်ဂွံ ကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဂှ်ကဵုရ ဟီုတုဲ သၟိၚ်အိန်ဂှ် ဟီုတိုန်ကဵုသုဘတ္တာဂှ်ပၠန်ရ။ ယွံသုဘတ္တာ အယာံမာတ်ဆမွဲဗတံကဵုမွဲတ္ၚဲဟေၚ် အဲကဵုအခေါၚ်ကုတၠအဲမာန်ရ။ သ္ဂးတုဲ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ။
မၚ်ဗၠာဲသုဘတ္တာဂှ်လေဝ် ယိုက်ဂၠေၚ်ဂွံဓလေၚ်အောဟ်ဇကုတုဲ က္လေၚ်စဴဌာန်ဇကုရ။ ပ္ဍဲခဏဂှ်ဟေၚ် အာစိုပ်ဇရေၚ်ဍုၚ်ယာမဝတဳ ပ္ဍဲသၟဝ်တၞံဇြဲ မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗမံက်ဍုၚ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၚ်ဗၠာဲသုဘတ္တာဂှ် ဖျေံစွံလဝ်ဓလေၚ်အောဟ်် ပ္ဍဲသၟဝ်တၞံဇြဲဂှ်တုဲ ချပ်တိုန်ရ။ ဂၠံၚ်တရဴဝွံ မဒှ်ဂၠံၚ်တရဴစဴဍုၚ်ပိုဲဟွံသေၚ်ရောၚ်။ အဲမှာအာဂၠံၚ်တရဴတုဲရ။ ပ္ဍဲဗတံဏံ အဒးသတိက်တၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဝွံရ။ ရဴသာ်ဝွံ ချပ်တုဲ သတိက်တဴရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ယာမာဝတဳဂှ် အဆက်တၞောဝ်သၟိၚ် ပိုတ်အာတုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲယးဂတဂှ် ညးဗလးကွဳဖုဿရတ်ရ။ ကွဳဖုဿရတ်ဂှ် ကၠုၚ်ဒိုအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတမ်ဇိုၚ်မၚ်ဗၠာဲသုဘတ္တာဂှ်ရ။ အမာတ်ပြောဟိတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကဵုတိၚ်တိုက်တဴနကဵုကွိၚ်ကွိုက်၊ မၞုံပက္ကရတၞဟ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ် အနက်မွဲဒမြိပ်တုဲ ကဵုပန်ဗြုတဴအမၠံက်သေနာတ်ဂမၠိုၚ်ရ။ မၚ်ဗၠာဲသုတ္တာဂှ် ပံက်ပ္တိုန်ယာတ် သ္ၚေဝ်မၠာ်ရံၚ်တုဲ က္လေၚ်ဂြောပ်ဓလီုကၠေံက္ဍိုပ်ပၠန်ရ။ ပြောဟိတ်ဂမၠိုၚ် သ္ၚေဝ်ရံၚ်လက်သန်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ပူဂဵုဝွံ ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဒတုဲဖဵုမြမောဝ် ဍုၚ်ဇၞော်ရောၚ်။ တီကေတ်တုဲ ကဵုဒလိုက်က္တဵုတုဲ ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဖျဴဏာ စိုပ်နန်စဝ်ဘိသိက်တုဲ ကဵုသ္ပသၟိၚ် ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ယာမာဝတဳရ။
မၚ်ဗၠာဲသုဘတ္တာဂှ် ဂွံဒှ်သၟိၚ်တုဲ ချပ်တိုန်ပၠန်ရ။ အဲဂှ် သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်အခေါၚ် သွက်ဂွံသ္ပသၟိၚ် အယာံမာတ်မွဲတ္ၚဲမွဲဗတံညိကီီု၊ ရဴသာ်ဝွံချပ်တုဲ ဒြပ်ရတ်နူတိုက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကဵုပံက်ကၠေံတုဲ ကဵုသၠးတဴဒါန်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ။ ပ္ဍဲက္ဍိိုပ်နန်ဂှ်လေဝ် ဖာပ်ဗ္စတဴဒေဝတဴတံရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် သ္ဍိုက်မၠိုက်တဴဗွဲမလောန်တုဲ ပြာပ်တိုန်အာအာတ်အခေါၚ်ကဵုသၟိၚ်အိန် ကဵုမၚ်ဗၠာဲသုဘတ္တာ ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် စဵုကဵုလအိတ်အာယုက်ရ။ အတိုၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် မၞုံပၟိက်ဂှ် ဩဝ်ကဵုဂွံတန်တဴအာညိ။ ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်အိန်ကဵုအခေါၚ်တုဲ မၚ်ဗၠာဲသုဘတ္တာဂှ် ဂွံပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်လုကဴၜါကိုဋ်သၞာံ သီုကဵုမပ္တိတ်ဒြဟတ်ကဵု စရၚ်ဓရ်ကုသဵု ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံရ။ ရဴသာ်ဝွံ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟီုတွံကဵုတုဲ ပ္ဍဲလအိတ်ဓမ္မဒေသနာဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာကဵုလာပ်ဗဇဴ ကဵုကောန််ကဵုမအံက် ညးမၚဳအောဟ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ ဗလးကၠေံရ။ နိဿဲကေတ်ကဵုသက်သဳ သာဓက မကၠုၚ်နူပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ်ဝွံတုဲ ပ္တိတ်ဒြဟတ်ကဵုဂုဏ်ကျာ် ဗွဲကိုပ်ကၠာအိိုတ်ညိ။ ဇၞော်ပၟဝ်တဴ ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန်တုဲမ္ဂး ကမ္မဌာန်သၟေဟ်ဂမၠိုၚ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဗွဲမဗဗွဲ ကုစရိုတ်ဇကုဇကုဂှ် ဇၞော်ပၟဝ်ကေတ်အိုတ်ညိ။
၅၀။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳဂိုၚ်ကေတ်ကမ္မဌာန် ဗွဲမဗဗွဲကုစရိုတ်တုဲ ဗီုကလိဂွံမဂ်ဖဵု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲ မပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် မၞုံခမဳမွဲ ဂိုၚ်ကေတ်ကမ္မဌာန်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ပြာပ်လုပ်အာဂြိုပ်ရ။ ဒးပယာံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲ ဂမဳဂှ်နွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ်တြဲတုဲ ပြာပ်က္လေၚ်စဴကၠုၚ် ဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ်ရ။ အဃောမပြာပ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာဂၠံၚ်တရဴဂှ် ပၟတ်ဂြိုပ်တူဒၟံၚ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဟွံဂွံရ။ တိုန်အာလ္တူဒဵုမွဲတုဲ မၚ်ဒၟံၚ်ပၟတ်ဂှ်ရ။ အဃောမမၚ်ဒၟံၚ်ပၟတ်ဂှ် သ္ၚေဝ်မၠာ်တဴကဵုဗွဝ်ပၟတ်ဇၞော်ဂှ်တုဲ ဗစာရဏာတံရ။ ကိလေသမၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇကုအဲဂမၠိုၚ်ဝွံ၊ တုပ်တဴညံၚ်ရဴထၟိက် ဒဂဵုဆုပ္ဍဲဂြိုပ်ဝွံရ။ ပၟတ်ဂှ်တုပ်သၟဟ်ကေုာံ အရဟတ္တမဂ် မလေပ်ဖအိုတ်ကၠေံ ဓရ်ကိလေသ သၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ရ။ နကဵုအရဟတ္တမဂ်ဂှ်ဟေၚ် သဂွံစံၚ်ပၠေၚ်သ္အးဇၚးကၠေံ ထၟိက်မတွံဂး ကိလေသညံၚ်ရဴပၟတ်ဂြိုပ် မစံၚ်ပၠေၚ်သ္အးဇ္ၚးကၠေံ ထၟိက်ဒဂဵုဆုဂမၠိုၚ်မာန်ရောၚ်။ ရဴသာ်ဝွံ ချပ်တုဲ တန်ဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ညာတ်အာနကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုအဘိညာဏ်တုဲ ဗလးဏာလျးအရံၚ် နကဵုဂၠံတိုက်ဂန္ဓကုဋဳ မၞုံတြဴဗၞတ်ပိစှော်ယောဇနာ ပ္ဍဲဌာန်ဂြိုပ် ဂမဳမတန်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ ဟီုဟွံတန်ရ။ ယွံဂမဳ အတိုၚ်တၠအဲမချပ်ဂှ် ဍာံစၟတ်ကွေံရ။ အဲဍိက်ဂိုတ်လွဳပရာတုဲ ဩဝ်ဗဂိုဟ်တဴမကဵုကျာမတွံဂး ဝိပဿနာ နကဵုပၟတ်မတွံဂး အရဟတ္တမဂ် မစံၚ်ပၠေၚ်ကၠေံကိလေသ မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲခန္ဓကာယဇကု မတုပ်ကေုာံတၞံဆု ထၟိက်မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တံဂှ်အိုတ်ညိ။ ဂမဳဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ဂလာန် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ၊ ဩ-တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗ္တိုက်ဖအောဝ်တဴအဲရောၚ်သွံ ဂးတုဲ သ္ၚေဝ်မၠာ်တဴဓရ် ခယဝယတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်ဟေၚ်၊ ဂွံအာစိုပ်အရဟတ္တမဂ်ရ။ နကဵုဂၠံၚ်တရဴအာကာသဂှ် ကလာၚ််ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ဌာန် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရ။
၅၁။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳ မွဲသ္အာၚ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အဃောကာလကျာ်တြဲ ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်၊ နွံဂမဳမွဲ ပြာပ်လုပ်အာဥဒျာန်သၟိၚ်ပဿိုန်တုဲ ပ္တိတ်တဴဒြဟတ်ကာယာ နုပဿနာကမ္မဌာန် မပ္တံကဵုတစပဉ္စကရ။ ဃောမပ္တိတ်ဒၟံၚ် လွဳကဵုကမ္မဌာန်ဂှ် ဗြဴစရာဲဍုၚ်မွဲပြာပ်ကၠုၚ်တုဲ စၟဳမၚ်ဒၟံၚ်တြုံဇကု မဆိၚ်ဆက်လဝ်ဂှ် ဟွံကၠုၚ်စိုပ်တုဲ ပြာပ််အာဇရေၚ်ဂမဳဂှ်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။ ယွံဂမဳ ပံၚ်ဖက်ကေုာံအဲဍိက်ဗြဴတုဲ ပ္တိတ်ဒြဟတ်ကဵုဓဝ်ကုသဵု နဒဒှ်အတ္တဘဴခရှ်ဂှ် ခိုဟ်သန်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ လှေံလှန်တဴ နကဵုပြယာဲဗြဴဂမၠိုၚ်ရ။ ဂမဳဂှ် မိၚ်တုဲ ချပ်ဗစာရဏာတိုန်ရ။ ဗြဴဝွံ ကၠုၚ်သ္ပအန္တရာယ်ကဵု ကမ္မဌာန်အဲရောၚ်။ ဂလာန်သၟတ်ဗြဴမဟီုဂှ် ဟွံဗဗွဲထေက်ကြိုက်ရောၚ်။ မူပမာ မတုန်ပၠန်တုန်ရော။ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ရာဟုသုရိန္ဒ ဂၠံတိုက်မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်စဵုဒနာလဝ် သၟိၚ်ဂိတု-တ္ၚဲ မပကၚ်ရၚ်လဝ် လျးလ္ၚီကီု၊ မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် ဝိပဿနာရောၚ်။ မဒှ်ပးဂွက်ဇုက် ဒၞက်သံသာရောၚ်၊ ပ္ဍဲခဏဂမဳမချပ်တဴဂှ် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ညာတ်အာနကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုအဘိညာဏ် နူဂၠံတိုက်ဂန္ဓကုဋဳတုဲ ဟီုတိုန်ရ။
ယွံဂမဳ တွဵုရးဍုၚ်ကွာန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပၟၚ်ပၟဲ မတွံဂး လွဟ်လက်နက် မပ္တံကဵုကြုၚ်-ပရံၚ် ထ္ၜိုၚ်ကၟာၚ်-ခဒံၚ်-သေနာတ်-အမၠံက်တံဂှ် သၞသတြုဂမၠိုၚ် ပလီုပလာ်ကၠေံဟွံမာန်ရောၚ်။ ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ စွံပ္တန်လဝ်ဓဝ်သတိ နကဵုလွဟ်လက်နက်မတွံဂး ဝိပဿနာ၊ လွဳပရာမတွံဂး ကြုၚ်-ပရဴၚ်-ခဒံၚ်-သၞာ်တံ တ္ၚ၊ သမာဓိမတွံဂး ၜုန်မြဂှ် ဩဝ်မၚ်မွဲစဵုဒနာလဝ် သၞသတြုမတွံဂး ကိလေသညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ပၠဏာလျးကဵုဂမဳဂှ်ရ။ ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂမဳဂှ် ဗှ်ဗၞုဟ်တဴဂုဏ်ကျာ်တုဲ ဝိပဿနာညာဏ်က္တဵုဒှ်တိုန်တုဲ ဂွံအာစိုပ်အရဟတ္တဖဵု ဒဒှ်တၠအရှန် ပ္ဍဲခဏဂှ်ရ။ နကဵုဂၠံၚ်တရဴအာကာသဂှ် ကလာၚ်ကၠုတုဲ ကၠုၚ်စိုပ်ဌာန်ကျာ်တြဲရ။
၅၂။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသက်သဳ မွဲသ္အာၚ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ဂမဳမသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် တၞဟ်နဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ်တြဲတုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလမဂါမ်တိုန်တၞိန်ဂှ် မှာထေရ်အာနန် ဂွံဆဵုကေတ်တုဲ မှာထေရ်အာနန်ပါဲစ္ဍးစှ်ေအာရ။ ဂမဳဂမၠိုၚ်တိုန်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံဂမဳတံ မၞးတံ ဂိုၚ်နုက်ကၠေံဂျိဇြုံဇၞော်ပန်တံဂှ် တုဲအိုတ်ရဟာ။ ပ္ဍဲခဏကျာ်တြဲမသၟာန်ဂှ် ဂမဳဂမၠိုၚ် ကလိဂွံဝိပဿနာညာဏ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခဏမဂဇအ် လုက်စုက်ဒးကၞဳဂှ် ဂွံအာစိိုပ်ဒဒှ်တၠအရှန်အိုတ်ရ။ ဗှ်ဗၞုဟ်တဴဂုဏ်ကျာ်တုဲ သီုကဵုမက္တဵုဒှ်တဴအံသဝ် ဂေတ်သ္ပဝ်သတုံ လ္ၚောဝ်ပူဇဴတုဲ က္လေၚ်စဴအာ နကဵုဂၠံၚ်တရဴအာကာသရ။
မှာထေရ်အာနန်ပၠန်လေဝ် သ္အးဇ္ၚးကၠေံကာယဇိုၚ်တဲ စှ်ေကၠုၚ်နူကုဋဳတုဲ ပြာပ်လုပ်အာ ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဂမဳမသုန်ကၠမ်ဂမၠိုၚ် ဟွံကၠုၚ်စိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲဟာ မှာထေရ်အာနန်သၟာန်တုဲ ကျာ်တြဲဟီုတိုန်ရ။ ယွံအာနန် ဂမဳဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်စိုပ်အိုတ်တုဲရ။ ကျာ်တြဲဟီုတိုန်ရ။ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မူရဴဌာန်ဒၞာဲမွဲ ဂမဳတံဂှ် မတန်ဒၟံၚ်အိုတ်ဂှ်ရော။ မှာထေရ်အာနန်သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံအာနန် ဂမဳတံဂှ် အာအိုတ်တုဲရ။ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲဟီုတိုန်ရ။ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဂမဳဂမၠိုၚ် မစှ်ေအာဂှ် အဲဍိက်ဟွံညာတ်ကေတ်ရောၚ်သွံ၊ ရဴသာ်ဝွံ လ္ၚောဝ်ပ္တီတိုန်ရ။ ယွံအာနန် ဂမဳဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပြာပ်အာနကဵုတရဴအာကာသအိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲဟီုတိုန်ရ။ မူရဴဌာန်မွဲ ဂမဳဂမၠိုၚ်တံဂှ် မဒှ်တၠအရှန်အိုတ်ဂှ်ရော၊ ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်အာနန် သၟာန်တိုန်ရ။
ယွံအာနန် ဂမဳဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဒှ်တၠအရှန်ပ္ဍဲဇရေၚ်အဲကျာ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟီုတိုန်ရ။ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ က္တဵုဒှ်ပြဟ်လောန်ကွေံရောၚ်သွံ။ ရဴသာ်ဝွံ လ္ၚောဝ်ပ္တီတိုန် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟီုတိုန်နဂါထာမ္ဂး၊ အပ္ပကံဝါ၊ ဗဟုံဝါ-နဟောတိ။ သပ္ပုရိသော ဨကဝါရံပိ၊ သုဏိတွာ၊ ဇာနာတိ။ဂှ် ဟီုတိုန်ကဵုမှာထေရအအာနန်ရ။
(အရထတုန်) အာနန္ဒ၊ ယွံအာနန်။ အပ္ပကံဝါ၊ အောန်တဴကဵုဣၚုဟ်ကီု။ ဗဟုံဝါ၊ ဂၠိုၚ်တဴဣၚုဟ်ကီု။ နဟောတိ၊ ပ္ဍံဟွံဒှ်ရ။ (ဝါ) စိုန်ဟွံသေၚ်ကဵုဟိုတ်ရ။ သပ္ပုရိသော၊ ၚ်ပူဂဵုသပ္ပရိုဟ် မပ္တိတ်လွဳကဵု သမထဝိပဿနာ ကမ္မဌာန်။ ဨကဝါရမ္ပိ၊ ဗၞတ်မွဲဝါကီုလေဝ်။ သဒ္ဓမ္မံ၊ န်ဓရ်ညးသပ္ပရိုဟ်။ သုဏိတွာ၊ ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ။ ဇာနာတိ ပဿတိ၊ ပ္ဍံဂွံညာတ်ကေတ်နိဗ္ဗာန်ရ။ ။ ။ ဝတ္ထုသက်သဳသာဓက သ္အာၚ်နူဝွံလေဝ် နွံတဴဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ဟိုတ််ဂှ်ရ သ္ပဂရုအဲပရဲကဵု ဝိပဿနာတုဲ ဂဗ္ဘ ပ္တိတ်လွဳပရာအိုတ်ရ။
၅၃။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုဥပ္ပမာ ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာ ပိပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဒါနဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ မအံက်ရ။ သဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴမိရ။ ဘာဝနာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ သၟိၚ်ဨကရာဇ်တၠတိဇၞော် မဂွံအလဵုအသဳ ပိုၚ်ပြဳလဝ်တိဍာ်ရ။ ဗီုတုပ်သၟဟ်ဂှ်တုန် မအံက်ဂှ် ဒးတန်ဆန်ကၠုၚ်အာ သွံရာန်သၠာဲဂတးတဴ ညံၚ်ရဴဂွံမၚ်မွဲမြိမြန်တဴ ကောန်သမ္ဘာဟွံဂွံအေၚ်ကၠောဝ်၊ ကၠိၚေတ်တဴရ။ ဒါနလေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဟွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဏီရ။ လုကဴဗၞတ်ကာလဂှ် ဍေံလုပ်ထံက်ပၚ်ပခိုၚ်ကဵု ညံၚ်ကဵုဟွံဒးဒှ်ဒဒိုက်ကဵုပိုန်ဒြပ် အရပ်အရာအိုဿီုရ။
(ဗီုသဳလမတုပ်ကေုာံမိဂှ်တုန်) သဘဴမိမ္ဂးဂှ် ပွမ္ဒးမၚ်မွဲမြိမြန်တဴကောန် ယိုက်လေၚ်ဗမဴတဴကောန်ကီု၊ ပွတုဟ်ပေါတ်တဴ ကမၠိမကၠိခ္ဍက်မံၚ် ပ္ဍဲကောန်ဇာတ်တံဂှ်ကီု။ ပ္ဍဲကာလ ဗျဵုထၚ်တဟၚ်တဴမ္ဂး သွက်ဂွံဗမဴတှ်ကဵုကောန်ဇာတ်ကီု၊ သ္ပတဴရ။ ဓရ်သဳလလေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဟွံအာစိုပ်နိဗ္ဗာန်ဏီရ။ ဗၞတ်ကာလဂှ်မ္ဂး မၚ်မွဲမြိမြန်တဴ ညံၚ်ကဵုဂွံအာစိုပ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုတသိုက်စိုတ်တသိုက်ကာယ ၜါပြကာလၟိုန်ကာလရ။
(ဗီုဘာဝနာမတုပ်ကေုာံသၟိၚ်ဨကရာဇ် တၠတိဇၞော်ဂှ်တုန်) ညးမခစသၟိၚ် ကၠောန်တဴဝတ်ဇၞော်သၟတ်၊ ဍိုက်ပေၚ်တဴပ္ဍဲသၟိၚ်တံဂှ် သၟိၚ်သ္ဍိုက်မၠိုက်တုဲ သၟးညံၚ်ရဴ သၟိၚ်မကဵုတဴအထံက်အပၚ် မဇိုန်ကဵုပိုန်ဒြပ်အရပ်အရာ မပ္တံကဵုလာပ်ဗဇဴ၊ ဍုၚ်ကွာန်ယၟု၊ ဍိက်သ္ကံ မပ္တံကဵုစိၚ်ချေံ-ပြေၚ်ဂၠဴ သမ္ပတ္တိမဇၞော်ကၠး သၠဲလးတဴတံဂှ်ကီု၊ ဘာဝနာလေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။ ပူဂဵုမၞုံအလေံမလေပ် ပတိတ်လွဳကဵုသမထဘာဝနာ၊ ဝိပဿနာဘာဝနာတံဂှ်၊ ပ္ဍဲခဏဂှ်ဟေၚ်၊ ပွမကလိဂွံအာစိုပ်ၛာန်မဂ်ဖဵုတုဲ မထေက်ဒၚ်ဒါန် ဂကောံမၞိဟ်၊ ဒေဝတဴ၊ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် မပြဲမာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ၊ မတုပ်ကေုာံသၟိၚ်ဨကရာဇ် မ္ဂးယၟုရ။
၅၄။ စၞောန်ထ္ၜးပူဂဵုဍိုက်ပေၚ်တဴကဵု ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ) ပူဂဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဒါနဟေၚ်နွံတုဲ ဟွံမွဲကဵု သဳလ-ဘာဝနာမ္ဂး တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမၞုံကဵုမအံက်ဟေၚ်တုဲ ဟွံမွဲကဵုမိ၊ ဟွံမွဲကဵုသၟိၚ်ရ။ ညးဟွံမွဲကဵုမိ ဟွံမွဲကုသၟိၚ် နွံဆအယာံမာတ်မဟေၚ်ဂှ်၊ ဟွံစာ်စ္ဍးအာ နူပွမကၠိခ္ဍက်တဴတုဲ ဟွံကလိဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဌာန်တၟေၚ်၊ မပ္တံကဵုသၟိၚ်-ပြောဟိတ်၊ ဟွံကလိဂွံလာပ်သၟိၚ်တုဲ ညံၚ်ရဴဟွံစာ်စ္ဍးအာနူဒဒိုက် ပွညးသ္အာၚ်မပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ရ။ ပူဂဵုဟွံမွဲကဵု သဳလဘာဝနာတံဂှ်လေဝ် မလံက်လေတ်တဴ နကဵုလက်ကၠိုက် မပ္တံကဵုကိလေသတုဲ သၞသတြုမတွံဂး ဓဝ်နဳဝရဏသံယောဇိုန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဍေံပ္ဍဵုပ္ဍိုက်တဴ ဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာရ။
ပူဂဵုလ္ၚဵုတံဂှ် သဳလဟေၚ်နွံတုဲ ဟွံမွဲကဵုဒါနဘာဝနာမ္ဂး တုပ်တဴညံၚ်ရဴကောန်ဗြဴကၟာဲ ဟွံမွဲကဵုမိမ၊ ဟွံမွဲကဵုသၟိၚ်၊ နွံဆမိတံဂှ်ဟေၚ်ရ။ သွက်ဂွံခစသၟိၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံမွဲ၊ ညးကၠောန်ဏာကၠောန်နၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံမွဲ၊ ဟိုတ်နူဟွံမွဲကဵုနိဿဲ ပဒါယ်သဟာဲ၊ သွက်ဂွံစသုၚ်ကျိုၚ်ကျဝ်တုဲ ၜိုန်ဂျိုၚ်တဴလမျီုကီုလေဝ်၊ မ္ဒးက္တဵုဒှ်တဴ လၟောၚ်လၟေတ်ရ။
ပူဂဵုလ္ၚဵုတံဂှ် နွံဆဘာဝနာဟေၚ်၊ ဟွံမွဲကဵုဒါနသဳလတံဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဟေၚ်နွံတုဲ၊ ဟွံမွဲကဵုမိမရ။ ၜိုန်ရကလိဂွံခစသၟိၚ်ကီုလေဝ်၊ ဟိုတ်နူဟွံမွဲကဵုမိတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်ကျေဝ်ဂေါဝ်တဴတံဂှ် ဟွံကလိဂွံကျိုၚ်ကျဝ်ရ။ ပွမစသုၚ်ဖဲဖဲလဲလဲဂှ်လေဝ် ဟွံဂွံစသုၚ်ရ။ ဟိုတ်နူဟွံမွဲကဵုမ ညးမကၠောန်ၜိုတ်ဝတ်ဇၞော် ဝတ်သၟတ်ကဵုဇကုတုဲ ဒးကၠောန်ဒးဇိက် ဒးၜံက်ဆာ်တဴ အလဵုလဵုဇကုဖအိုတ်တုဲ၊ ဒးဒုၚ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဒၟံၚ် ညးသ္အာၚ်လၟိုန်ကာလရ။
(ဥပ္ပမာမွဲနယ်ပၠန်) ဒါနဂှ် တုပ်တဴဩောံမရ။ သဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴတိဗ္ၚရ။ ဘာဝနာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဍာ်ဗြဲရ။ ပူဂဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဒါနဟေၚ်နွံတုဲ သဳလ-ဘာဝနာဟွံမွဲမ္ဂး တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမဂွံလဝ်ဩောံမဟေၚ်တုဲ ဟွံမွဲကဵုတိဗ္ၚ-ဍာ်ဗြဲရ။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် သဳလဟေၚ်နွံတုဲ ဟွံမွဲကဵုဒါန-ဘာဝနာမ္ဂး တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမဂွံလဝ်တိဗ္ၚဟေၚ်တုဲ ဟွံမွဲကဵုဩောံမ ဟွံမွဲကဵုဍာ်ဗြဲတံဂှ်ကီုရ။ ဟိိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ ဒးကဵုဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုပိပြကာရောၚ်။ ။ ။
(ဥပ္ပမာမွဲနယ်ပၠန်) ဒါနဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဇွောံမရ။ သဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဂၠံၚ်တရဴရ။ ဘာဝနာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ မတ်ရ။ ဒါနဟေၚ်နွံတုဲ ယဝ်ရဟွံမွဲကဵုသဳလ-ဘာဝနာမ္ဂး တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမတ်ကၠက် မၞုံကဵုဇွောံမဟေၚ်တုဲ မအာတဴဂၠံၚ်တရဴဟွံဒး လုပ်အာဂြိုပ်တုဲ သၟးညံၚ်ရဴ မ္ဒးဆဵုတဴဒဒိုက် အန္တရာယ်ဘဲဒဏ် မပ္တံကဵုကၠဗြန် ဇာဒိသိုၚ်တံဂှ်ကီုရ။ ပွမ္ဓးဂေတ်ဂေၚ် ဂၚေၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒဒိုက်ဝဋ်ဟေၚ်တုဲ ဟွံကလိဂွံမဂ်ဖဵုရ။
ဒါန-သဳလဟေၚ်နွံတုဲ ယဝ်ရဟွံမွဲကဵုဘာဝနာမ္ဂး တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမၞုံကဵုဇွောံမ မအာတဴဂၠံၚ်တရဴရ။ ဟိုတ်နူဟွံတီကေတ်အပိုၚ်အခြာ ဂၠံၚ်တရဴဂှ်တုဲ ၜိုန်ရမိက်ဂွံအာတဴ ဂၠံၚ်တရဴဒိုဟ်ဗၟံက်ကီုလေဝ် အာဒးဂၠံၚ်တရဴဒိုဟ်ပလိုတ်တုဲ ဟွံဂွံအာစိုပ်ဌာန်ဗဒိုပ် အတိုၚ်ဇကုမၞုံပၟိက်တုဲ ညံၚ်ရဴလအ်အာသ္ၚောဲအာ မဖအိုတ်ကၠေံအခိၚ်အခါတံဂှ်ကီုရ။ ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ဟိုတ်နူဟွံမွဲကဵုဘာဝနာတုဲ ဟွံဆိုက်ညန်ကြပ် ဟွံစိုပ်ကဵုမဂ်ဖဵုတုဲ ဒးဂေတ်ဂေၚ်ဂၚေၚ်လန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသံသာ လုကဴသၞာံအခါကာလမလအ်ရ။
ဆဘာဝနာဟေၚ် ပ္တိတ်တဴဒြဟ်တုဲ ယဝ်ရဟွံကဵုဒါန် ဟွံမၚ်မွဲတဴဓရ်သဳလပၠန်မ္ဂးဂှ်လေဝ် လညာတ်မတ်ဟေၚ်နွံတုဲ သၟးညံၚ်ရဴ ဟွံမွဲကဵုဇွောံမစၞပူ သီုကဵုဟွံဂွံအာတဴဂၠံၚ်တရဴတုဲ ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက် ပွမအေၚ်ကၠောဝ် ဗျဵုထၚ်တဟၚ်တဴရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာ သီုပိပြကာ ညံၚ်ဂွံညဳသာဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်လွဳအိုတ်ညိ။ ။ ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ်။
ယဿဒါနေန သဳလေန ဘာဝနာယ ခယံနိဗ္ဗာနံ ပါပုဏန္တိ။ မတွံပ္တန်လဝ် သာ်ဝွံရောၚ်။
(အရထတုန်) ယဿ၊ ယြဴကုပူဂဵုမွဲ။ ဒါနေန၊ နမဂွံကဵုဒါန်ကီု။ သဳလေန၊ နမဂွံမၚ်မွဲလဝ်ဓရ်သဳလကီု။ ဘာဝနာယ၊ နပွမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ဓရ်ဘာဝနာကီု။ ခယံ၊ ဍေံမဒှ်အရာ ဖအိုတ်ကၠေံကိလေသ။ နိဗ္ဗာနံ၊ န်နိဗ္ဗာန်။ ပါပုဏန္တိ၊ ပ္ဍံဂွံအာစိုပ်အိုတ်ရ။ ။ ရဴသာ်ဝွံ ရန်ကဵုလၟေၚ်ဒေသနာကျာ်တြဲ မကၠုၚ်သာ်ဝွံတုဲ ဩဝ်ဇၞော်ပၟဝ် ပၠောပ်တဴဂၠံစိုတ် ကဵုဓရ်ပိပြကာမတွံဂး ဒါန၊ သဳလ၊ ဘာဝနာ၊ အိုတ်ညိ။
၅၅။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာ ခန္ဓမသုန်ပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဓရ်သွက်ဂွံဇၞော်ပၟဝ်ကဵု ဓရ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဓရ်ခန္ဓ ၅-ပြကာ၊ မဒှ်ပ္ဍဲအဇ္ၛတ္တသဏ္ဌာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဟေၚ်၊ ဂွံဇၞော်ပၟဝ်ကဵုဓရ် ပိဝွံရောၚ်။ ။ ခန္ဓ ၅-ပြကာမ္ဂးဂှ်တုန်၊ ရုပ္ပက္ခန္ဓ၊ ဝေဒနက္ခန္ဓ၊ သညက္ခန္ဓ၊ သၚ်္ခါရက္ခန္ဓ၊ ဝိဉာဏက္ခန္ဓ၊ ရဴဝွံဒှ် ၅-ပြကာရ။ ပၞောဝ် ၅-ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ရုပ္ပက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဇြပ်ဇၞော် မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂၠံၚ်ဇၞော် သွာၚ်ပန်ရ။ ပသာ်မတုပ်ဂှ်ရော ဇြပ်မတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂၠံၚ်သွာၚ်ပန်ဂှ် ပ္ဍဲကာလလဆောဝ် ကမၠတ်ဂမၠိုၚ်ကၠုၚ်တုဲ ပဒတဴအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလလဆောဝ်မ္ဂး ဂမဳဗၞး ညးသပ္ပရိုဟ်ဂမၠိုၚ်ကၠုၚ်တုဲ ပဒတဴဇူတဴအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလလဆောဝ် ညးမဂိယဲဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်စိုပ်တုဲလေဝ် ပဒတဴဇူတဴအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလလဆောဝ် ရဲဓလေၚ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်စိုပ်တုဲ ဇူတဴအိိုတ်ရ။
ပ္ဍဲကာလကမၠတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်ဇူမ္ဂး ပလီုပလာ်ကၠေံတုဲ အာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂမဳဗၞးပူဂဵုသပ္ပရိုဟ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ဇူမ္ဂး တွံၚးတး သ္အးဇ္ၚးကၠေံဗွဲမဒးရးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလရဲဓလေၚ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ဇူမ္ဂး ဝးပကဝ်ကရေက် ပလီုပလာ်ကၠေံတုဲ တောမ်ထောံပုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလ ညးမဂိယဲတံ ကၠုၚ်ပဒတဴမ္ဂး လံက်လေတ်တဴနကဵုအသုဘ ပဿဴအိုတ်ရ။ တုပ်ညံၚ်ပမာ လအာသာ်ဂှ်ကီုရ။ ပူဂဵုမဒ္ဂေတ်တဴဓရ် အကုသဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူကၠောန်တဴကလောန်ကေၚ်ကာ ပွမကၠတ်ဒြပ်ညး ပလီုပလာ်ကၠေံဍုၚ်ကွာန်တုဲ ပွမဒးဒုၚ်ပရိုက်ဖအိုတ် ဟွံဂွံပိိုတ်သ္ကုတ်တဴသာ်ဂှ်ရ တုပ်တဴညံၚ်ရဴကၠိက် မ္ဂးယၟုရ။
(ဥပ္ပမာ-သညာက္ခန္ဓတုန်) သညာက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ခ္ဍာ်ရ။ သဘဴခ္ဍာ်မ္ဂးဂှ် လေပ်စၟတ်သမ္တီတဴ ပ္ဍဲအရာအိုဿီုရ။ ပသာ်မစၟတ်တဴဂှ်ရော၊ ပ္ဍဲဒၞာဲဏံဂှ်-ထမာဲပုၚ်၊ ပ္ဍဲဒၞာဲဏံဂှ်-ထမာဲသွ၊ ပ္ဍဲဒၞာဲဏံဂှ်-က၊ ပ္ဍဲဒၞာဲဏံဂှ်-ဖျုန်၊ စၟတ်ကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ညံၚ်မကၠတ်ပၠံၚ်ဏာကီုရ။ သညာက္ခန္ဓဂှ်လေဝ် တုပ်တဴညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ဟိုတ်နူမၞုံကဵုလက်သန် ကိစ္စ ပွမဂိုၚ်စၟတ်သမ္တီလဝ်အာရီု၊ မပ္တံကဵုသာ်-ရမျာၚ်၊ သမုဟ်အမြာဲ ရှ်သာ ထမတ်ဒွံတံဂှ်ရ။ (ဝါ) မစၟတ်လဝ်ရူပါရီု၊ သဒ္ဓါရီု၊ ဂန္ဓာရီု၊ ရသာရီု၊ ဖောဌဗ္ဗာရီုတံဂှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴခ္ဍာ် မဟီုလဝ်ရောၚ်။ ။
(ဥပ္ပမာ-သၚ်္ခါရက္ခန္ဓတုန်) သၚ်္ခါရက္ခန္ဓမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ကမၠတ်ရ။ သဘဴကမၠတ်မ္ဂးဂှ် ဇၟာပ်ပ်မညာတ်ဂှ် သၟးညံၚ်ရဴမကၠတ်ကီုရ။ သၚ်္ခါရက္ခန္ဓဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူမလေပ်ပြုပြေၚ်တဴကဵု ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ အိုဿီုဟွံဂွံသ္ကုတ်ခြာရောၚ်။ ။
(ဥပ္ပမာ-ဝိဉာဏက္ခန္ဓတုန်) ဝိဉာဏက္ခန္ဓမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ရုဲရ။ သဘဴရုဲမ္ဂးဂှ် ဇၟာပ်ပ်မအာစိုပ် မဍုန်ဒးဝတ္ထု မပ္တံကဵုသမ်အုဲ-သမ်အေဟ်-ဍာတ်-ဖျးဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် သၟးညံၚ်ရဴမလေပ် သ္ပကဵုကိစ္စ ပွမဗလးတဴ-တျု-စၟကီု၊ ဝိညာဏ် ၆-ပြကာ၊ မပ္တံကဵုစက္ခုဝိညာဏ်ဂှ်လေဝ် ဗျာပ်တြးတဴ ပ္ဍဲအာရီုဂမၠိုၚ်အိုဿီုတုဲ ဟိုတ်နူမလေပ်က္တဵုဗဒှ်ကဵုကုသဵု အကုသဵုလၟိုန်ဂှ် ဝိဉာဏက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴရုဲ မဗလးကဵုတျု မဟီုလဝ်ရောၚ်။ ။
(ဥပ္ပမာမွဲနယ်ပၠန်) ရုပ္ပက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ သ္ၚိယဲရ။ ဝေဒနက္ခန္ဓဂှ် တုပ်ညံၚ်ရဴယဲရ။ သၚ်္ခါရက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ စၟတျုမစယဲရ။ ဝိဉာဏက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ စၞဟွံကဵုယဲရ။ ပသာ်မတုပ်ဂှ်ရော ရုပ္ပက္ခန္ဓဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်ဒတန်ဒၞာဲ ဝေဒနက္ခန္ဓတုဲ တုပ်ကေုာံသ္ၚိယဲမ္ဂးယၟုရ။ ဝေဒနက္ခန္ဓဂှ် ဟိုတ်နူမဒုၚ်စသိုၚ်အာရီု၊ သညာမစၟတ်လဝ် အလုံအိုဿီုတုဲ တုပ်ကေုာံညးမဂိယဲရ။ သညာက္ခန္ဓဂှ် ဟိုတ်နူဇကုမစၟတ်လဝ်အာရီုတုဲ ဝေဒနာဂမၠိုၚ်က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ တုပ်ကေုာံဆီကျာဟွံဒးရး မသ္ဂးလဝ်ရောၚ်။ သၚ်္ခါရဂှ် ဟိုတ်နူမလေပ်က္တဵုဗဒှ် ဇၞော်ပၟဝ်ကဵုဓရ်ကုသဵု အကုသဵုဂမၠိုၚ် ညံၚ်သ္ဂောံဇၞော်မောတ်တိုန်အာဂှ်ရ တုပ်ညံၚ်ရဴစၟတျု မစခဠဲကဵုယဲ မ္ဂးယၟုရ။ ဝိညာဏ်တြဴပြကာဂှ် ဟိုတ်နူမလေပ်က္တဵုဗဒှ်ကဵု အာရီုတၟိတၟိ သၟးညံၚ်ရဴ မစဒးစၞဟွံဗဗွဲကဵုယဲတုဲ ညံၚ်ရဴယဲမဂၠိုၚ်ၚ်တိုန်အာဂှ်ကီု၊ ဍေံဇၞော်ပၟဝ်ကဵု ကုသဵု-အကုသဵု ထပ်ကဵုထပ်တုဲ ဍေံဇမၠိၚ်ကဵုသံသာအိုတ်ရ။
(ဥပ္ပမာမွဲသ္အာၚ်ပၠန်) ဂကောံသတ္တဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴက၊ ကိလေသဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဍာ်ရ။ သၟိၚ်မာရာဏဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴတမ္ၚာရ။ အဝိဇ္ဇာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဇာဇၞိက်ရ။ (ပသာ်မတုပ်ဂှ်ရော) ရဲတမ္ၚာဂမၠိုၚ်ဂှ် ရပ်စကနဇာဇၞိက် ပ္ဍဲကဵုဍာ်ဟွံသ္ကုတ်ခြာရ။ တုပ်တဴညံၚ်ရဴ သာ်ဂှ်ကီုရ။ သၟိၚ်မာရာဏဂှ်လေဝ် မလေပ်ရပ်စသတ္တံ နကဵုဇာဇၞိက် မတွံဂး အဝိဇ္ဇာ။ က-မတွံဂး သတ္တံ။ ဍာ်မတွံဂး ကိလေသ ဟွံသ္ကုတ်ခြာရ။
(ဥပ္ပမာမွဲနယ်တုန်) ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟ၊ မာန၊ ဒိဌိ၊ ဓဝ်မသုန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံ တုပ်တဴညံၚ်ရဴ-ကမ်လဴရ။ အာရီုကာမဂုဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ တ္ၚရ။ သၟိၚ်မာရာဏဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ လၟရ။ သတ္တံဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ၜိုၚ်-ပှ်-ဒြာဲ-မၚ်ရ။ လၟမတွံဂး သၟိၚ်မာရာဏဂှ် ပန်ဗလးဏာကဵုလဴ မသုန်တၞုၚ်မတွံဂး ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟ၊ မာန၊ ဒိဌိ။ ပ္ဍဲတ္ၚမတွံဂး အာရီုကာမဂုဏ် မသုန်ပြကာတုဲ ညံၚ်ရဴမ္ဒး ယိုၚ်-ပှ်-ဒြာဲဂမၠိုၚ် မတွံဂး သတ္တံတုဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ် ဟွံဂွံပိုတ်သကုတ်ကီုရ။
(ဥပ္ပမာမွဲနယ်တုန်) လောဘဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ-ယဲ၊ ဒေါသဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဆီပတိုဟ်သမ်အုဲ၊ အဝိဇ္ဇာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ရိုဟ်ကၞက်ယဲ၊ ဒဒိုက်-၁၁ ပြကာ၊ မပ္တံကဵု-ဇာတိ-ဇရာ-ဗျာဓိ-မာရာဏဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ စၟတျု မစတဴယဲရ။ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴအ္စာသဝ်၊ ပၞောဝ် ဒါန သဳလ ဘာဝနာ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒါနဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဂဥုဲသုၚ်ရ။ သဳလဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဂဥုဲလံက်ရ။ ဘာဝနာဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ မဗပိုတ်ကၠေံရိုဟ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဩဝ်ပတိတ်ဒြဟတ်ကဵု ဒါန၊ သဳလ၊ ဘာဝနာ၊ ပိပြကာ လၟိုန်ကာလအိုတ်ညိ။
ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုဒၠောံဗ္တောန် ဗီုကျာ်တြဲတွံလဝ် ပ္ဍဲအဇ္ၛတ္တသုတ်တေံ
ဘန္တေကဿပ၊ ယွံတဳလပိုန်မဟာကဿပ။ မေမေယာ-အာနန္ဒထေရေန၊ မိန်အဲဍိက်မှာထေရ်အာနန်။ ဘဂဝတော၊ ဒဒက်တဴကဵုကျာ်တြဲ။ သမ္မုခါ၊ နူဇၞောဝ်မတ်။ ဣဒံအဇ္ၛတ္တိကသုတ္တံ၊ န်အဇ္ၛတ္တိကသုတ်ဝွံ။ ဨဝံ၊ ရဴသာ်ဝွံ။ သုတံ၊ စိုန်မိၚ်ကေတ်တုဲ။ ဥပလက္ခိတံ၊ စိုန်ဂွံစၟတ်ကေတ်တုဲ။ ဥပဓါရိတံ၊ စိုန်ပကၚ်ရၚ်လဝ်တုဲရ။ ဨကံ၊ ဍေံမဒှ်မွဲ။ သမယံ၊ ပ္ဍဲကာလ။ ဘဂဝါ၊ ၚ်တဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ။ သာဝတ္ထိယံ၊ ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်။ အနာထပိဏ္ဍိကဿ၊ ဒဒက်တဴကဵု အနာထပိိဏ္ဍိကသေဌဳ။ အာရာမေ၊ ဍေံမဒှ်အရာ လဟိၚ်တဴစိုတ်။ ဇေတဝနေ၊ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်။ ဝိဟရတိ၊ ပ္ဍံပဒတဴရ။ အထခေါ၊ ပ္ဍဲကာလဂှ်။ ဘဂဝါ၊ ၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ။ ဘိက္ခူ၊ န်ဂမဳဂမၠိုၚ်။ ဘိက္ခဝေါတိ၊ ယွံဂမဳတံ ဣၚုဟ်။ အာမန္တေသိ၊ ပ္ဍံကော်ခဴအိုတ်ရ။ တေဟိဘိက္ခုဟိ၊ မိန်ဂမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်။ ဘဒ္ဒန္တေတိ၊ ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဟီုဂလာန်မဆာဲ ဣၚုဟ်။ ဘဂဝတော၊ ဒဒက်တဴကဵု တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ။ ဝစနံ၊ န်ဂလာန်။ ပစ္စဿောသုံ၊ စိုန်ဒုၚ်ဝန်အိုတ်ရ။ ဘဂဝါ၊ ၚ် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ။ တေဘိက္ခူ၊ န်ဂမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်။ ဨဝံ၊ န်ဂလာန်မြဴသာ်ဝွံ။ အဝေါစ၊ စိုန်တွံလဝ်ရ။
ဘိက္ခဝေ၊ ယွံဂမဳတံ။ အပတ္တမာနဿ၊ ဍေံဟွံအာစိုပ်တသိုက် ပွမဖအိုတ်ကၠေံကိလေသဏီ။ အနုတ္တရံ၊ ဍေံဟွံမွဲကဵုညးပတောံၜတ်။ ယောဂက္ခေမံ၊ န် ပွမဖအိုတ်ကၠေံကိလေသ။ ပတ္ထယမာနဿ၊ ဍေံမရာဒနာမိက်တဴ။ သိက္ခဿ၊ ဍေံမဒ္ဂေတ်တဴသိက္ခာပိပြကာ။ ဝိဟရတော၊ ဍေံမပၠောပ်ကဵုဂၠံစိုတ် ကဵုဓဝ်သၚ်္ခါရ။ ဘိက္ခုနော၊ ဒဒက်တဴကဵုဂမဳ။ အဇ္ၛတ္တိကဓမ္မော၊ ၚ်ဓဝ်အဇ္ၛတ္တိက။ အၚ်္ဂံ၊ အၚ်္ဂရောၚ်။ ဣတရံ၊ ဍေံမသ္အာၚ်အာနူဓဝ်အဇ္ၛတ္တိက။ ဨကၚ်္ဂံပိ၊ န်ယာံမာတ်-အၚ်္ဂမွဲကီုလေဝ်။ နသမနုပဿာမိ၊ ပ္ဍံအဲဟွံညာတ်ကေတ်ရ။ ဘိက္ခဝေ၊ ယွံဂမဳတံ။ ယထာယာဒိသံ၊ ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖဟ်သာ်မွဲ။ ယောနိသောမနသိကာရံ၊ ၚ်ပွမပၠောပ်ဂၠံစိုတ်ဗွဲမဗဗွဲ။ ဗဟုပကရံ၊ စိုန်ဂၠိုၚ်ကဵုဥပကာရ။
ဘိက္ခဝေ၊ ယွံဂမဳတံ။ ယောနိသော-မနသိကရောန္တော၊ ဍေံမသ္ပကဵုပွမပၠောပ်ဂၠံစိုတ်ဗွဲမဗဗွဲ။ ဘိက္ခု၊ ၚ်ဂမဳ။ အကုသလံ၊ န်အကုသဵု။ ပဇဟတိ၊ ပ္ဍံသၠးကၠေံမာန်ရ။ ကုသလံ၊ န်ကုသဵု။ ဘာဝေတိ၊ ပ္ဍံဇၞော်ပၟဝ်ကဵုမာန်ရ။ ဨတံဝစနံ၊ န်ဂလာန်မြဴသာ်ဝွံ။ ဘဂဝါ၊ ၚ် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ။ အဝေါစ၊ စိုန်တွံလဝ်ရ။
ရန်ကဵုတဝှ်ဓရ်ကျာ်တြဲတွံလဝ် မြဴသာ်ဝွံတုဲ၊ သ္ၚေဝ်မၠာ်စၚ်ခြၚ်တဴ၊ ကဵုဓရ်သၚ်္ခါရ မဒှ်အဇ္ၛတ္တိက ဗွဲမဒးရးတုဲ ဩဝ်ပ္တိတ်ဒြဟတ်ကဵု အရာမဇၞော်ပၟဝ် ကဵုဓရ်ကုသဵုအိုတ်ညိိ။ ဓရ်သွက်ဂွံပ္တိတ်ဒြဟတ် ဇၞော်ပၟဝ်ကဵုဓရ်ကုသဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် မဒှ်ဓရ်လက္ခဏယာန် ပိပြကာမတွံဂး အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ပိပြကာဝွံဟေၚ်ရ။ လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒဌာန် ပ္ဍဲဓရ်လက္ခဏယာန် ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဒးတီလဝ်ကီုရောၚ်။
(အနိစ္စ) သဘဴဓရ်မလေပ်ပြုပြေၚ်ကဵု ဂကောံဓရ် တေဘူမကသၚ်္ခါရ၊ မၞုံလက်သန်ဍေံ ဟွံဗိုန်ဂၠိဂမၠိုၚ်ဂှ် လက္ခဏ မ္ဂးယၟုရ။ ပွမ္ဒးဒုၚ်စသိုၚ် ဒးဆဵုညာတ်ဒၟံၚ်ကဵုသဘဴဓရ် ဟွံဗိုန်ဂၠိဂမၠိိုၚ် ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါဂှ် ရသ မ္ဂးယၟုရ။ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ သဘဴဟွံဗိုန်ဂၠိဂှ် ပစ္စုပဌာန် မ္ဂးယၟုရ။ ဓရ်တေဘူမကသၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံသဘဴဍေံမလေပ်ဒှ် မလေပ်လီုလာ်ဟေၚ်ရ။ ပွမၞုံကဵုဟိုတ်မူလတၞဟ် မၞုံကဵုဟိုတ်မညန်လောန်ဂှ် ပဒပဌာန်မ္ဂးယၟုရ။ ဣဝွံတုန် မဒှ်လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒပဌာန် ပ္ဍဲအနိစ္စ မ္ဂးယၟုရ။
(ဒုက္ခ) ပွမက္တဵုဒှ်တဴဒဒိုက် ပ္ဍဲဂကောံနာမ်ရုပ် ခန္ဓမသုန်ပြကာ မိန်ဓဝ်တေဘူမကသၚ်္ခါရဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်ပြုပြေၚ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် လက္ခဏမ္ဂးယၟုရ။ ပွမ္ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ဗွဝ်ဒဒိုက်ဂှ် ရသ မ္ဂးယၟုရ။ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံဒဒိုက်ဂှ် ပစ္စုပဌာန် မ္ဂးယၟုရ။ ပွမၞုံကဵုဟိုတ်မူလတၞံ ဟိုတ်ညန်မ္ဂး ဓဝ်တေဘူမကသၚ်္ခါရဂမၠိုၚ် မလေပ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်တဴဂှ် ပဒဌာန် မ္ဂးယၟုရ။ ဣဝွံမဒှ်လက္ခဏရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒဌာန် ပ္ဍဲဒုက္ခ မ္ဂးယၟုရ။
(အနတ္တ) ပွမဟွံကလိဂွံအလဵုအသဳ ကဵုဓဝ်တေဘူမကသၚ်္ခါရဂမၠိုၚ်ဂှ် လက္ခဏ။ ပွမဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ပၟိက်ဂှ် ရသ။ ပွမဟွံမွဲကဵုကြက်ဂှ် ပစ္စုပဌာန်။ ပွမၞုံကဵုမူလဟိုတ်ညန်မ္ဂး သဘဴဓဝ်မလေပ်ပၠန်ဂတးတဴဂှ် ပဒဌာန်။ ဣဝွံမဒှ်လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒဌာန် ပ္ဍဲအနတ္တမ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲခန္ဓမသုန်ပြကာတံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ရဴသာ်ဝွံကီု စၟတ်ကေတ်ရ။
(ရုပ္ပက္ခန္ဓ) ပွမပၠန်ဂတးတဴ နကဵုလၟုဟ်ဂမ္ကဴဂှ် လက္ခဏ။ ပွမဗ္စာဲဖ္ဍာဲတဴဂှ် ရသ။ ပွမစာ်စ္ဍးအာနူကဵု ဂဗုတ်လွဳပရာစံၚ်တူဂှ် ပစ္စုပဌာန်။ ပွမၞုံမူလဟိုတ်ညန်မ္ဂး ဝိညာဏက္ခန္ဓဂှ် ပဒဌာန်။ ဣဝွံမဒှ်-လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒဌာန် ပ္ဍဲရုပ္ပက္ခန္ဓ မ္ဂးယၟုရ။
(ဝေဒနာက္ခန္ဓ) ပွမဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်ဂှ် လက္ခဏ။ ပွမဒုၚ်စသိုၚ် ရှ်သာအာရီုဂှ် ရသ။ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံ ဒဒိုက်တသိုက်ဂှ် ပစ္စုပဌာန် ပွမၞုံကဵုမူလဟိုတ်ညန်မ္ဂး ဖဿဟေၚ်ဂှ် ပဒဌာန်။ ဣဝွံမဒှ်-လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒဌာန် ပ္ဍဲဝေဒနာက္ခန္ဓ မ္ဂးယၟုရ။
(သညာက္ခန္ဓ) ပွမစၟတ်တဴအာရီုဂှ် လက္ခဏ။ ပွမလ္ၚတ်တဴ ပ္ဍဲပွမစၟတ်တဴဂှ် ရသ။ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသဘဴ မစၟတ်အာရီုဂှ် ပစ္စုပဌာန်။ ပွမၞုံကဵုမူလဟိုတ်ညန်မ္ဂး ဝိညာဏ်ဟေၚ်ဂှ် ပဒဌာန်။ ဣဝွံမဒှ်-လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒဌာန် ပ္ဍဲသညာက္ခန္ဓ မ္ဂးယၟုရ။
(သၚ်္ခါရက္ခန္ဓ) ပွမဗာန်စပ်တဴပ္ဍဲအာရီုဂှ် လက္ခဏ။ ပွမဒ္ဂေတ်ဗက်ပ္ဍဲအာရီုဂှ် ရသ။ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဒုဟ် ဗွဲတၟေၚ်မပ္တံကဵုဝဇ္ဇဂှ် ပစ္စုပဌာန် ။ ပွမၞုံကဵုမူလဟိုတ်ညန်မ္ဂး ဝိညာဏ်ဟေၚ်ဂှ် ပဒဌာန် ဣဝွံမဒှ်-လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒဌာန် ပ္ဍဲသၚ်္ခါရက္ခန္ဓ မ္ဂးယၟုရ။
(ဝိညာဏက္ခန္ဓ) ပွမညာတ်-မိၚ်၊ ဆုၚ်တဴသၟူအမြာဲ၊ ကၠာန်တဴ၊ ထၟတ်ဒွံတဴ တီတဴဂှ် လက္ခဏ။ ပွမလ္ၚတ်တဴပ္ဍဲအာရီုတြဴပြကာဂှ် ရသ။ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံ အာရီုတြဴပြကာဂှ် ပစ္စုပဌာန်။ ပွမၞုံကဵုမူလဟိုတ်ညန်ဂှ် ဝတ္ထု ဒွါရၜါပြကာဟေၚ်ဂှ် ပဒဌာန်။ ဣဝွံမဒှ်-လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဌာန် ပဒဌာန် ပ္ဍဲဝိညာဏက္ခန္ဓ မ္ဂးယၟုရ။ (နလၟေၚ်ဂလာန် မဟီုကၠုၚ်တုဲဝွံ မဒှ် လက္ခဏ၊ ရသ၊ ပစ္စုပဌာန်၊ ပဒဌာန် ပ္ဍဲခန္ဓမသုန်ပြကာ မ္ဂးယၟုရ။)
၅၆။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာခန္ဓမသုန်ပြကာ မွဲလှ်ေပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ရုပ္ပက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴကွဳ ဝေဒနာက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴရိကွဳ၊ သညာက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴသၞေက်ကွဳ၊ သၚ်္ခါရက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဂၠဴ။ ဝိညာဏက္ခန္ဓဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးမစဝ်ကွဳ-တၠကွဳရ။ ပသာ်မတုပ်ဂှ်ရော။ ရုပ္ပက္ခန္ဓဂှ် ဟိုတ်နူမယိုက်ဂၠေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်တဴ နာမက္ခန္ဓ ၄-ပြကာ။ (ဝါ) ဟိုတ်နူပကၚ်ရၚ်လဝ် နာမက္ခန္ဓ ၄-ပြကာဂှ်ရ မတုပ်ကေုာံကွဳ မ္ဂးယၟုရ။ ဝေဒနာက္ခန္ဓဂှ် ဟိုတ်နူမဒုၚ်စသိုၚ်ဝေဒနာ မက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲနာမ် ဝေဒနာမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲရုပ်ဂှ်ရ။ မတုပ်ကေုာံရိကွဳ မ္ဂးယၟုရ။ သညာက္ခန္ဓဂှ် ဟိုတ်နူမစၟတ်လဝ်အာရီု မက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲရုပ်၊ ပ္ဍဲနာမ်သာ်ဂှ်ရ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသၞေက်ကွဳ မ္ဂးယၟုရ။ သၚ်္ခါရက္ခန္ဓဂှ် က္တဵုဗဒှ်ကဵုကုသဵု-အကုသဵု ၜါပြကာတုဲ ဟိုတ်နူမရေၚ်တၠုၚ်ဏာဂှ်ရ တုပ်တဴညံၚ်ရဴဂၠဴ မ္ဂးယၟုရ။ ဝိညာဏက္ခန္ဓဂှ် ဟိုတ်နူလေပ်သ္ပ ပွမရေၚ်တၠုၚ်တူရူကဵုအာရီုဂှ်ရ တုပ်တဴညံၚ်ရဴသၟာစဝ်ကွဳ-တၠကွဳ မ္ဂးယၟုရ။ နကဵုဥပ္ပမာ-ဥပ္ပမေယျမြဴသာ်ဝွံ ဂပ်ဝ်သမ္တီကေတ်ရ။
ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပူဂဵုအရူပပန်ဘုံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဆနာမက္ခန္ဓ ၄-ပြကာဟေၚ် က္တဵုဒှ်တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်ဌာန်ကျာ်တြဲဟွံမာန် တုပ်တဴညံၚ်ရဴညးဟွံမွဲကဵုကွဳတုဲ အာတြဴအဓာန်ဟွံမာန်ကီုရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ၊ သၚ်ရိုဟ်စုတ်လဝ် ပ္ဍဲဒုဟ်ဌာန်ဒ္စာံပြကာရောၚ်။ ပူဂဵုအသညသတ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴကွဳ ဟွံမွဲကဵုရိသၞေက်တုဲ ဍိုက်ဟွံဂွံကီုရ။ ဟိုတ်နူဟွံကလိဂွံ ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲတုဲ သၚ်ရိုဟ်ပၠောပ်လဝ် ပ္ဍဲဗွဝ်ဒုဟ် ဌာန်ဒ္စာံပြကာရ။ ဂကောံသတ်ပူဂဵုသပ္ပရိုဟ် မၞုံကဵုခန္ဒ ၅-ပြကာ မသၟေဟ်နူပူဂဵု မဟီုကၠုၚ်တုဲဂမၠိုၚ်ဂှ် ကလိဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ်တဴဓရ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။
၅၇။ စၞောန်ထ္ၜးပရူသုဂတိဘုံ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဘုံမဒှ်ဒတန် ခန္ဓ-၅၊ ခန္ဓ-၄၊ ခန္ဓ-၁၊ အတိုၚ်မဟီုတွံကၠုၚ်တုဲဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံတဴ-၃၁ ဘုံရ။ ပူဂဵုမတန်ဒၟံၚ််ပ္ဍဲ-၃၁ ဘုံဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံ ၁၂-ရ။ ပူဂဵု ၁၂-မ္ဂးဂှ် ဒုဂ္ဂတိအဟိုတ်၊ သုဂတိအဟိုတ်၊ ဒွိဟိုတ်၊ တိဟိုတ်၊ ရဴဝွံ ပူဂဵုပုထုဇန် ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ။ ။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဌာန်၊ သကဒါဂါမိမဂ္ဂဌာန်၊ အာနာဂါမိမဂ္ဂဌာန်၊ အရဟတ္တမဂ္ဂဌာန်၊ ရဴဝွံ ပူဂဵုမဂ္ဂဌာန် ဒှ်ပန်ပြကာရ။ သောတာပတ္တိဖလဌာန်၊ သကဒါဂါမိဖလဌာန်၊ အနာဂါမိဖလဌာန်၊ အရဟတ္တဖလဌာန်၊ ရဴဝွံ ပူဂဵုဖလဌာန် ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပူဂဵုအရဳမဂ္ဂဌာန်၊ ဖလဌာန်၊ ၈-ပြကာ၊ ပူဂဵုပုထုဇန်ဂှ်-၄၊ ပံၚ်တုဲ ဒှ်ပူဂဵု ၁၂-ရ။ သတ္တံမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲ ၃၁-ဘုံ မဒှ်ဒတန်ပူဂဵု ၁၂-ဂမၠိုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံဂၠာဲသ္ၚေဝ် မူလဗဳဇ ဇွောံမသံသာကီု။ သွက်ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်ဝဋ်သံသာ ဂွံပဇၞောဝ်မတ်ကဵု ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ကီု။ သ္အာၚ်အာနူဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံတုဲ သွက်ဂွံဂၠာဲကေတ်ဂှ် ဟွံမွဲရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဏံဂှ် လေဝ် နွံဒၟံၚ်တ္ကံဇၞော်ပန်ရ။ ပ္ဍဲတ္ကံဇၞော်မွဲမွဲဂှ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်နကဵုတ္ကံသၟတ် ၜါလ္ၚီရ။ ပၞောဝ်တ္ကံဇၞော်ပန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် တ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်ပိုဲမွဲဟေၚ် ဒှ်သၞေဟ်ဗဒိုအ်နိဗ္ဗာန် ဌာန်ကျာ်က္တဵုဒှ်တုဲ ပူဂဵုအရဳအိုဿီုတံဂှ် သွက်ဂွံဂၠာဲသ္ၚေဝ် (တံမူလ-မဗဳဇ) သွက်ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဘဝသံသာ ဂွံအာစိုပ်နိဗ္ဗာန်မ္ဂးဂှ် သ္အာၚ်အာနူတ္ကံဏံတုဲ သွက်ဂွံဂၠာဲသ္ၚေဝ် ဟွံမွဲရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္တိတ်ဒြဟတ်ကဵု ဒါန သဳလ ဘာဝနာ နူတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ် မဒှ်မူလရိုဟ်ကၞက်ဏံတုဲ ဂွံအာစိုပ်တသိုက်မၞိဟ် တသိုက်ဒေဝတဴ တသိုက်နိဗ္ဗာန်မာန်ရ။ ကလိဂွံတသိုက်ဒေဝတဴမ္ဂးဂှ် ပွမက္တဵုဒှ်တဴ ပ္ဍဲမပ္တံကဵုဍုၚ်သွဝ် စတုမဟာရာဇ် မကလိဂွံအာယုက်ဒိပ် ၅၀၀ သၞာံရ။
(စတုမဟာရာဇ်) ဗွဲမရိုဟ်လၟိဟ် အာယုက်သၞာံမၞိဟ်မ္ဂး မသုန်စှော်သၞာံမၞိဟ်ဂှ် ဒှ်မွဲတ္ၚဲကေုာံ မွဲဗ္တံသွဝ်စတုမဟာရာဇ်ရ။ မသုန်ကၠံသၞာံဒိပ် သွဝ်စတုမဟာရာဇ်ဂှ် ယဝ်ရရိုဟ်လၟိဟ်သၞာံမၞိဟ်မ္ဂး ဂွံလၟိဟ် ဒ္စိတ်ပြကောဋိကိုဋ်သၞာံရ။ (၉၀၀၀၀၀၀) သၞာံရ။
(တာဝတိံ) ကၠမ်သၞာံမၞိဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မွဲတ္ၚဲကေုာံမွဲဗ္တံ သွဝ်တာဝတိံရ။ ဗွဲမရိုဟ်အာယုက်ဒိပ် ကောန်ဒေဝတဴသွဝ်တာဝတိံတေံမ္ဂး မၞုံဗၞတ် မွဲလ္ၚီသၞာံဒိပ်ရ။ ဗွဲမရိုဟ်သၞာံမၞိဟ်မ္ဂး မၞုံဗၞတ် (၃၆၀၀၀၀၀၀) သၞာံရ။
(ယမာ) အာယုက်မၞိဟ်ဏံ ၜါကၠမ်သၞာံမ္ဂး ဂွံမွဲတ္ၚဲကေုာံမွဲဗ္တံ ဍုၚ်သွဝ်မာယာတေံရ။ ဗွဲမရိုဟ်လၟိဟ် အာယုက်ဒိပ် ကောန်ဒေဝတဴမာယာတံဂှ်မ္ဂး မၞုံဗၞတ် ၜါလ္ၚီသၞာံဒိပ်ရ။ ဗွဲမရိုဟ်သၞာံမၞိဟ်မ္ဂး မၞုံဗၞတ် (၁၄၄၀၀၀၀၀၀) သၞာံရ။
(တုဿိတာ) အာယုက်မၞိဟ်ဏံ ပန်ကၠမ်သၞာံမ္ဂး ဂွံမွဲတ္ၚဲကေုာံမွဲဗ္တံ ဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံရ။ ဗွဲမရိုဟ်လၟိဟ် အာယုက်ဒိပ် ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတေံမ္ဂး မၞုံဗၞတ် ပန်လ္ၚီသၞာံဒိပ်ရ။ ဗွဲမရိုဟ်သၞာံမၞိဟ်မ္ဂး မၞုံဗၞတ် (၅၇၆၀၀၀၀၀၀) သၞာံရ။
(နိမ္မာရတိ) အာယုက်မၞိဟ်ဏံ ဒ္စာံကၠမ်သၞာံမ္ဂး ဂွံမွဲတ္ၚဲကေုာံမွဲဗ္တံ ဍုၚ်သွဝ်နိမ္မာရတိရ။ ဗွဲမရိုဟ်လၟိဟ် အာယုက်ဒိပ် ကောန်ဒေဝတဴသွဝ်နိမ္မာရတိဂှ်မ္ဂး မၞုံဗၞတ် ဒ္စာံလ္ၚီသၞာံဒိပ်ရ။ ဗွဲမရိုဟ်သၞာံမၞိဟ်မ္ဂး မၞုံဗၞတ် (၂၃၀၄၀၀၀၀၀၀) သၞာံရ။
(ပရနိမ္မိတဝသဝတ်တဳ) အာယုက်မၞိဟ်ဏံ လ္ၚီတြဴကၠမ်သၞာံမ္ဂး ဂွံမွဲတ္ၚဲကေုာံမွဲဗ္တံ သွဝ်ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တဳတေံရ။ ဗွဲမရိုဟ်လၟိဟ် အာယုက်ဒိပ် ကောန်ဒေဝတဴသွဝ်ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တဳတံဂှ်မ္ဂး မၞုံဗၞတ် မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီသၞာံဒိပ်ရ။ ဗွဲမရိုဟ်သၞာံမၞိဟ်မ္ဂး မၞုံဗၞတ် (၉၂၁၆၀၀၀၀၀၀) သၞာံရ။
ဣဝွံ မဒှ်အပိုၚ်အခြာ အာယုက်ဒေဝတဴ ကာမဝစရ မပ္တိတ်ဒြဟတ်ကဵုကာမဝစရကုသဵု မ္ဂးယၟုရ။ ။ ပူဂဵုတိဟိုတ်ဂမၠိုၚ် ပ္တိတ်ဒြဟတ်ကဵုရူပဝစရကုသဵုတုဲ ဂွံအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံဗြီုရူပဝစရ ၁၆-ဘုံအိုတ်ရ။ အာယုက်ဗြီုဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ဗြဟ္မသဇ္ဇာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ပိသွက်မွဲသွက်မဟာကဝ်ရ။ အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံဗြဟ္မပရောဟိတာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ကွက်မဟာကဝ်ရ။ အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံမဟာဗြဟ္မာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် မွဲမဟာကဝ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်အာယုက်ဗြီု ပဌမၛာန်ပိဘုံရ။ ။
အာယုက်ဗြီု ပရိတ္တာဘာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ၜါမဟာကဝ်ရ။ အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံအပ္ပမာဏာဘာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ပန်မဟာကဝ်ရ။ အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံအဘဿရာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ဒ္စာံမဟာကဝ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်အာယုက်ဗြီု ဒုတိယၛာန်ပိဘုံရ။
အာယုက်ဗြီု ပရိတ္တာသုဘာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် စှ်တြဴမဟာကဝ်ရ။ အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံအပ္ပမာဏာသုဘာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ပိစှော်ၜါမဟာကဝ်ရ။ အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံသုဘကိဏှာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် တြဴစှော်ပန်မဟာကဝ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်အပိိုၚ်အခြာ အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲတတိယၛာန်ပိဘုံရ။
အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံဝေဟပ္ဖိုလ် ဘုံအသညသတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ၅၀၀-မဟာကဝ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုသုဒ္ဓါဝါသာ ၅-ဘုံဂမၠိုၚ်တံဂှ် အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံအဝိဟာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် လ္ၚီမဟာကဝ်ရ။ ပ္ဍဲဘုံအတပ္ပါဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ၜါလ္ၚီမဟာကဝ်ရ။ ပ္ဍဲဘုံသုဒဿာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ပန်လ္ၚီမဟာကဝ်ရ။ ပ္ဍဲဘုံသုဒဿဳဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ဒ္စာံလ္ၚီမဟာကဝ်ရ။ ပ္ဍဲဘုံအကနိဌာဂှ် ကလိဂွံအာယုက် မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီမဟာကဝ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်အပိုၚ်အခြာ အာယုက်ဗြီုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲစတုတ္ထၛာန်ထပှ်ဘုံ မ္ဂးယၟုရ။
ပူဂဵုတိဟိုတ် မဇၞော်ပၟဝ်လဝ် အရူပါဝစရကုသဵုတုဲဂှ် ဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲအရူပပန်ဘုံအိုတ်ရ။ ပၞောဝ်အရူပပန်ဘုံဂမၠိုၚ်ဂှ် အာယုက်ဗြီု အာကာသာနဉ္စာယတနဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ၜါလက်မဟာကဝ်ရ။ ပ္ဍဲဝိညာဏဉ္စာယတနဘုံဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ပန်လက်မဟာကဝ်ရ။ ပ္ဍဲအာကိဉ္စညာယတနဘုံဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ဒစာံလက်မဟာကဝ်ရ။ ပ္ဍဲနေဝသညာနာသညာယတနဘုံဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ဒ္စာံလက်ကဵုပန်လ္ၚီမဟာကဝ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်အပိုၚ်အခြာအာယုက်ဗြီု အရူပပန်ဘုံရ။ ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ ဘာဝနာကုသဵုရ။)
၅၈။ စၞောန်ထ္ၜးဘုံမဒှ်အရာသွက်ပူဂဵု မပ္တုဲအကုသဵုဂမၠိုၚ် ဂွံက္တဵုဒှ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဗီုဒါန သဳလ ဘာဝနာ ပိပြကာ ထံက်ပၚ်ရေၚ်တၠုၚ် သၠုၚ်ပ္တိုန်ဏာ ဂွံအာစိုပ်သုဂတိဘုံ ကဵုသတ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုဒၞာဲဒတန်ဘုံ ညးမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် အကုသဵုဂမၠိုၚ် ဂွံက္တဵုဒှ်ပၠန်ရ။ ဗီုဌာန်ဒတန်ဂမၠိုၚ်တုန်၊ ပြိုတ် နရက် တိရစ္ဆာန် အသူရိကာဲ ဒှ်ပန်ဌာနရ။ ပၞောဝ်ကဵုပန်ဌာနဂမၠိုၚ်ဂှ် ဌာန်နရက်မ္ဂးဂှ် တန်ဒၟံၚ်ဒၞာဲလဵုရော ယဝ်သၟာန်မ္ဂး နရက်သဉ္ဇိဝဂှ် တန်ဒၟံၚ်သၟဝ်ဘုံမၞိဟ်ဝွံရ။ သၟဝ်နရက်သဉ္ဇိဝဂှ် ဒှ်ဘုံနရက်ဇၞော် ကာလသုတ်ရ။ သၟဝ်နရက်ကာလသုတ်ဂှ် ဒှ်ဘုံနရက်ဇၞော် သၚ်္ဃာတရ။ သၟဝ်နရက်ဇၞော်သၚ်္ဃာတဂှ် ဒးဘုံနရက်ဇၞော်ဂှ် ရောရုဝရ။ သၟဝ်နရက်ရောရုဝဂှ် ဒးဘုံနရက်မဟာရောရုဝရ။ သၟဝ်ဘုံနရက်မဟာရောရုဝဂှ် ဒးဘုံနရက်ဇၞော် တာပနရ။ သၟဝ်ဘုံတာပနဂှ် ဒးဘုံနရက်ဇၞော် မဟာတာပနရ။ သၟဝ်ဘုံနရက်မဟာတာပနဂှ် ဒးဘုံနရက်ဇၞော်မဟာအဝဳစိရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဘုံနရက်ဇၞော်ဒ္စာံထပ် မတန်ဒၟံၚ်အဆံၚ်ကဵုအဆံၚ်ဂှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ။
ပၞောဝ်နရက်ဇၞော်ဒ္စာံထပ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် နရက်အဝဳစိဂှ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်နကဵုကၟာၚ်ပသဲ ကၟဳလဝ် နကဵုကၟဳပသဲရ။ ဂၠောန်ပၟတ်သၞပၟတ် နူဇိုၚ်ဗ္ဒၚ်ဗၟံက်ဂှ် အာကၠာန်ဒၟံၚ် ဗဒၚ်ပလိုတ်တေံရ။ ဂၠောန်ပၟတ်သၞပၟတ် နူဇိုၚ်ဗဒၚ်ဒိုဟ်ပလိုတ်တေံဂှ် ကၠုၚ်ကၠာန်ဒၟံၚ် ဗဒၚ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဏံရ။ ဂၠောန်ပၟတ်သၞပၟတ် နူဇိုၚ်ဗဒၚ်ဒိုဟ်သၟဝ်ကျာဂှ် အာကၠာန်ဒၟံၚ် ဗဒၚ်ဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာတေံရ။ ဂၠောန်ပၟတ်သၞပၟတ် နူဇိုၚ်ဗဒၚ်ဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာဂှ် အာကၠာန်ဒၟံၚ် ဗဒၚ်ဒိုဟ်သၟဝ်ကျာ။ ဂၠောန်ပၟတ်သၞပၟတ် နူသၟဝ်တေံဂှ် တိုန်ကၠာန်ဒၟံၚ်ကၟဳလ္တူဏံရ။ ဂၠောန်ပၟတ်သၞပၟတ် နူလ္တူဏံဂှ် စှ်ေအာဗွဲသၟဝ်တေံ မွဲယောဇနာရ။ နူကဵုတိပသဲမဒှ်သၟဝ်တေံ စဵုကဵုစိုပ်ကၟဳပသဲလ္တူဏံ မၞုံသၠုၚ်ကၠမ်ယောဇနာရ။ ပ္ဍဲအရာပ်မုက်ဒိုဟ် နရက်ဇၞော်မွဲမွဲလ္ပာ်ဂှ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်နကဵုဥဿဒ နရက်ပန်ပန်ထပ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲနရက်ဇၞော်မွဲမွဲထပ်ဂှ် ဟိုတ်နူတွဳဗွိုၚ်လဝ် နကဵုနရက်သၟတ်မွဲလ္ပာ် ပန်ပန်ထပ်တုဲ ပံၚ်သီုနရက်ဇၞော်မ္ဂး ဒှ်စှ်ထပှ်ရ။ ပံၚ်နရက်ဇၞော်သၟတ် သီုဖအိုတ်မ္ဂး ဒှ်အာနရက် ၁၃၆ ထပ်ရ။
နရက်လောကန္တရိက်မ္ဂးဂှ် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲမ္ၚးစက္ကဝါ ပ္ဍဲအကြာစက္ကဝါပိ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဒမၠု ညံၚ်ရဴညးမပကိတ်လဝ်ကၞာဲပိမ မသၠးဒၟံၚ်ပ္ဍဲလ္ဒောဝ်ဂှ်ကီုရ။ သတ္တံမဒးဒုၚ်နရက် လောကန္တရိက်တံဂှ် လကဲဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကဝ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲကၟာၚ်စက္ကဝါဒမၠုဂှ်တုဲ ဒးဒုၚ်တဴအိုတ်ရ။ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ယဝ်ရလုက်စုက်ဒးညးကံမ္ဂး စၟတ်သမ္တီလဝ်စၞတုဲ နကဵုလောဘဇဴဂှ် တံၚ်ဂြဲကေတ်ညးသ္ကံတုဲ ဇိုၚ်တဲဂှ် ဖလုတ်ဗၠးစှ်ေအာ နူကၟာၚ်စက္ကဝါ ပြဟ်ဒတုံစှ်ေအာပ္ဍဲကဵုဍာ် မဒုၚ်လဝ် စက္ကဝါဂှ်တုဲ ဒှ်ထၟိက် သၠေက်သၠံၚ်အာ ညံၚ်ထၟိက်ဝိုဟ်ကွာၚ် မဗိုတ်ကၠဟ်ဖျေံဏာ ပ္ဍဲကၠေၚ်ဂမ္တဴတုဲ ရဴမသၠေက်အာကီု က္တဵုဒှ်တဴရ။ ဗွဲကြဴက္တဵုဒှ်တိုန် ဥပ္ပပါဒ်ပဋိသန္ဓိပၠန်တုဲ ဒးတကဲတၠာဲဒၟံၚ် ပ္ဍဲအကြာကၟာၚ်စက္ကဝါဂှ်ပၠန်ရ။ ယြဴဗၞတ်မွဲ အကုသဵုကမ်ဟွံအိုတ်ဏီရ၊ ဗၞတ်ကာလဂှ်မ္ဂး ဟွံဂွံတိတ်ဗၠးအာဏီရ။
(ပြိုတ်မ္ဂးဂှ်) လ္ၚဵုတံဂှ် ဇကုမွဲယောဇနာ။ လ္ၚဵုတံဂှ် ၜါယောဇနာ။ လ္ၚဵုတံဂှ် ပိယောဇနာ။ လ္ၚဵုတံဂှ် က္ဍိုပ်ဟေၚ်ဇၞော်တုဲ ခ္ဍောၚ်ကအ်ဍောတ်တဴ တၟာပးတၞိၚ်တံဂှ်လေဝ် နွံတဴရ။ လ္ၚဵုတံဂှ်တိက်လဵုဒၟံၚ်တုဲ အာကၠုၚ်ဟွံမာန်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် လပှ်ကိတ်စပသဲကလောံတုဲ သၞပၟတ်မဂဵုတိတ်တဴ အလုံမွဲဇကု သီုကဵုမလရိိုအ်ယာံတဴဂှ် ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် ဟွံဂွံသုၚ်ဍာ်တုဲ သီကဵုမလရိုအ်တဴဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်တဴအိိုတ်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် ဖျုန်ဇကုဂှ် ကွာတ်ကေတ်နကဵုသၞေံတဲဇကုတုဲ စတဴအိုတ်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် ဒးစတဴ အသုဘ မတိတ်ကၠုၚ်နူဇကုတံဂှ်အိုတ်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် စၟတျု မတၟိုဟ်တိတ်ကၠုၚ်နူပါၚ်ဇကုအိုတ်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် ရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်တဴရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် ရုပ်သာ်ပရေံတဴအိုတ်ရ။
(ဌာန်ဒတန်ပြိုတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်တုန်) မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲအကြာဂြိုပ် ဒဵု ခရော်ဇြဟ်တံဂှ်အိုတ်ရ။ ပြိုတ်လ္ၚဵုတံဂှ် တ္ၚဲ ဒှ်ဒေဝတဴတုဲ ပ္ဍဲကာလဗ္တံ ဒးဒုၚ်ဒှ်ပြိုတ်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် ဗတံဒှ်ဒေဝတဴတုဲ တ္ၚဲ ဒှ်တဴပြိုတ်အိုတ်ရ။
(အသူရိကာယ်မ္ဂးဂှ်တုန်) နွံကဵုဆီဖျုန် မဖျိုဟ်ဂတး ဍိုန်လျတဴကဵုဒြဟတ်တုဲ နွံကဵုဇုတ်ထကဲ မခရံၚ်တဴရ။ ရပ်ဂွံလွဟ်ဂတေက်တုဲ ကာလဆဵုညာတ်ဒးညးကံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲမ္ဂး က္တဵုဒှ်ဒေါသ ထေဲပၞတ်တုဲ တက်နကဵုလေံဂတေက်ဂှ်တုဲ ဒေါမ်စှ်ေအာ သီုညးၜါတုဲ ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ကလေၚ်က္တဵုဒှ်တိုန် ဥပပါဒ်ဋိသန္ဓိ မွဲလှ်ေပၠန်တုဲ ဒြေပ်အာအိုတ်ရ။
(တိရစ္ဆာန်မ္ဂးဂှ်တုန်) နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန် တိ ဒဵု ဂြိုပ်ဂၞိၚ် ဍာ် တၞံဆု ဂအာၚ်သ္ၚိ ဌာန်အလုံအိုဿီုရ။ နကဵုလၟေၚ်ဂလာန်ဟီုကၠုၚ်တုဲဝွံ နရက်ဇၞော်ဒစာံထပ် နရက်သၟတ်ဂှ် ၁၂၈၊ နရက်ကန္တရိက် ပြိုတ် အသူရိကာယ် တိရစ္ဆာန် ပံၚ်ဖအိုတ်တုဲ အပါယ်ပန်ဘုံဂှ် နွံဒၟံၚ် ၁၄၀-ရ။ ပၞောဝ်ကဵုသတ်မက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲအပါယ်ပန်ဘုံ အတိုၚ်မဟီုတွံကၠုၚ်တုဲဝွံဂှ် ပူဂဵုမပတုဲလဝ် ကုသဵုကဝက် အကုသဵုကဝက်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံဂှ် ဒးအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံတိရစ္ဆာန်အိုတ်ရ။ ကၠေံပိဗွဝ်တုဲ ပူဂဵုမပ္တုဲလဝ်ကုသဵုဂှ်မွဲဗွဝ် အကုသဵုၜါဗွဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံဂှ် ဒးက္တဵုဒှ်ဘုံပြိုတ်-အသူရိကာယ်အိုတ်ရ။ ပကၠေံပန်ဗွဝ်တုဲ ကုသဵုဂှ်မွဲဗွဝ် အကုသဵုဂှ်ပိဗွဝ် ကၠေံမသုန်ဗွဝ်တုဲ ပူဂဵုပ္တုဲလဝ်ကုသဵုမွဲဗွဝ် အကုသဵုပန်ဗွဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမၞုံကဵုဒုဟ် အကုသဵုကမ်ဇၞော်် မ္ဂးယၟုရ။ ပူဂဵုမၞုံကဵုဒုဟ် အကုသဵုကမ်ဇၞော်တံဂှ် ဒးအာက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံနရက်အိုတ်ရ။ ပူဂဵုကြက်ဒးအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံနရက် ဘုံပြိုတ် အသူရိကာယ် ဘုံတိရစ္ဆာန် ဘုံမၞိဟ် ဘုံသွဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် နူမၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဏံဂှ် ပြာကတ်ဒၟံၚ်ရ။ ပရူဟိုတ်ဇကုဂှ် ဇကုတီမာန်ရ။ ပသာ်မတီကေတ်ဂှ်ရော ထံက်ကဵုနိမိတ် မကၠုၚ်တၟးပြာကတ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုဂစိုတ်တေံတုဲ သဂွံတီကေတ်အိုတ်ရ။
၅၉။ စၞောန်ထ္ၜးဟိုတ်သတ္တံဒးပကာဂစိုတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဟိိုတ်နူသတ္တံ ဒးပကာဂစိုတ်ဂှ် နွံပန်သာ်ရ။ ညးမ္ဂးပန်သာ်ဂှ်ရော အယုက္ခယေန၊ ကမ္မက္ခယေန၊ ဥဘယက္ခယေန၊ ဥပစ္ဆေဒကကမ္မုနာစေတိ၊ စတ္တာရိမရဏုပ်ပတ္တနာမ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဟိုတ်နူမဟီုကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာယုက်အိုတ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်။ ကံအိုတ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်။ အာယုက်-ကမ် ၜါပြကာအိုတ်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်။ သီုမၞုံကဵုအာယုက်ကမ် ၜါပြကာဟွံအိုတ်ဏီ။ ဟိုတ်နူအန္တရာယ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ်။ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် အာစိုပ်အပိုၚ်အခြာအာယုက် ၁၀၀၊ အာယုက်၅၀-တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ဂှ် အာယုက္ခယ မ္ဂးယၟုရ။ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်သာ်ဝွံဂှ် ပူဂဵုပူထုဇန် သေက္ခထပှ်ဂမၠိုၚ် ဒးပကာဂစိုတ်အိုတ်ရ။ ကျာ်-အရှန် ပစ္စေဂဗုတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကုသဵုကမ်-အကုသဵုကမ် ၜါပြကာအိုတ်တုဲ သီုကဵုဟွံအာစိုပ် အပိုၚ်အခြာအာယုက် ၃၀၊ ၄၀၊ ၅၀-တုဲ ပွမသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ဂှ် ကမ္မက္ခယမ္ဂးယၟုရ။ အာစိုပ်အပိုၚ်အခြာအာယုက်တုဲ သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ဂှ် ဥဘယက္ခယ မ္ဂးယၟုရ။ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ၜါဗီုဝွံ ကျာ် အရှန် ပစ္စေကဗုတ်ဂမၠိုၚ် ပကာဂစိုတ်အိုတ်ရ။ ဇၟာပ်ပ်ပူဂဵုသေက္ခပူထုဇန်ဂမၠိိုၚ် ဒးပကာဂစိုတ် ဟွံစိုပ်အပိုၚ်အခြာအာယုက်ဏီတံဂှ် ဥပစ္ဆေဒကမ္ဂးယၟုရ။ အာစိုပ်အပိုၚ်အခြာအာယုက်တုဲ ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ်ဂှ် အာယုက္ခယမ္ဂးယၟုရ။ ပွမပကာဂစိုတ်ၜါဗီုဝွံ ပူဂဵုသေက္ခပုထုဇန်တံ ဒးပကာဂစိုတ်မ္ဂးယၟုရ။
ပူဂဵုသေက္ခ ၇ - ပုထုဇန် ဒးပကာဂစိုတ် ဟိုတ်နူအာယုက္ခယ၊ ဥပစ္ဆေဒက၊ ၜါပြကာ။ ကျာ် အရှန် ပစ္စေကဗုတ် ဒးသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ဟိုတ်နူကမ္မက္ခယ၊ ဥဘယက္ခယ၊ ၜါပြကာ။ ထံက်ကဵုဂလာန်ပါဠိသာ်လဵုတုဲ သ္ဂောံတီကေတ်ဂှ်ရော။ ယဝ်သၟာန်မ္ဂး သမ္မုတိမရဏံ ခဏိကမရဏံ၊ သမုစ္ဆေဒမရဏန္တိ၊ တိဝိဓံမရဏံ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟိုတ်နူမကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အၚ်္ဂုတ္တဵုတုဲ သ္ဂောံတီကေတ်ရ။
(အရထတုန်) သမ္မုတိမရဏဉ္စ၊ သမ္မုတိမရဏကီု။ ခဏိကမရဏဉ္စ၊ ခဏိကမရဏကီု။ သမုစ္ဆေဒမရဏဉ္စ၊ သမုစ္ဆေဒမရဏကီု။ ဣတိ၊ ရဴသာ်ဝွံ။ တိဝိဓံ၊ ဍေံမၞုံတၟေၚ်ပိပြကာ။ မရဏံ၊ န်ပွမပကာဂစိုတ် ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ စိုန်ဂပ်ဝ်သမ္တီ။
(အဓိပ္ပါယ်တုန်) နပါမကော်ခဴဒၟံၚ် မပ္တံကဵုတၞံဆုချိုတ်၊ ဇိိုၚ်တဲချိုတ်၊ မိမချိုတ်၊ တြုံဗြဴချိုတ်တံဂှ် သမ္မုတိမရဏ မ္ဂးယၟုရ။ နအစောံဥပါဒ်ဌဳဘၚ် မပၠိုတ်လီုတံဂှ် ခဏိကမရဏ မ္ဂးယၟုရ။ ပွကျာ် အရှန် ပစ္စေကဗုတ်ဂမၠိုၚ် ပွမသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ဂှ် သမုစ္ဆေဒမရဏ မ္ဂးယၟုရ။ ထံက်ကဵုတဝှ် ဒေသနာမကၠုၚ်နူပါဠိသာ်ဝွံတုဲ ပ္ဍဲအာယုက္ခယ-ကမ္မက္ခယ ၜါပြကာဂှ် ပွပူဂဵုပုထုဇန်-၄၊ သေက္ခ ၇၊ မပကာဂစိုတ်မ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲကမ္မက္ခယ-ဥဘက္ခယ ၜါပြကာဝွံ ကျာ် အရှန် ပစ္စေကဗုတ် မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်မ္ဂးယၟုရ။ ရဴသာ်ဝွံ စၟတ်သမ္တီညိ။
၆၀။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာဟိုတ် ပန်ပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ဥပ္ပမာတုန်) တုပ်ပမာညံၚ်ရဴ ပၟတ်ခ္ဍေက် (ဝါ) သ္ဍဴကၠေၚ် မစံၚ်ဗဂဵုလဝ်တုဲ မစွံပတန်လဝ်ကီုရ။ ပရက်အိိုတ်အာတုဲ ပွမပၠိုတ်အာဂှ်မွဲ။ ကၠေၚ်အိုတ်တုဲ ပွမပၠိုတ်အာဂှ်မွဲ။ ပရက်ကၠေၚ်ၜါပြကာ အိုတ်အာတုဲ ပွမပၠိုတ်အာဂှ်မွဲ။ ၜိုန်ရနွံကဵုကၠေၚ် ပရက် သီုၜါပြကာကီုလေဝ် ဟိုတ်နူလဗိုတ်ကျာကၠုၚ် ထၟတ်ဒွံဒးတုဲ မ္ဒးပၠိုတ်အာဂှ်မွဲ။ ရဴသာ်ဝွံ ဒှ်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်ပန်ပြကာဂမၠိိုၚ်ဂှ် ပရက်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴအာယုက်ရ။ ကၠေၚ်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴကမ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ထံက်ကဵုဥပ္ပမာ ပရက်အိုတ်တုဲပၠိုတ်။ ကၠေၚ်အိုတ်တုဲ ပၠိုတ်တုဲ တီကေတ်ရ။
၆၁။ စၞောန်ထ္ၜးပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုဂစိုတ် ဗီုကံ-ကမ္မနိမိတ်-ဂတိနိမိတ် ကၠုၚ်တၟးပြာကတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲအရာပူဂဵုပုထုဇန် မပကာဂစိုတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုဂစိုတ်တေံမ္ဂး ကံ-ကမ္မနိမိတ် ဂတိနိမိတ် ပိပြကာဝွံ မမိက််ကဵုမွဲမွဲ ကၠုၚ်တၟးပြာကတ်အိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ပွမဗှ်ဗၞုဟ်ကဵုကောန်သမ္ဘာ ပိုန်ဒြပ် ဂူယာ၊ တိဗ္ၚ၊ ကခံက်၊ ဍိက်သ္ကံပြေၚ်ဂၠဴတံဂှ်ကီီု။ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵုဒုစရိုတ် ၁၀ ပြကာ၊ မမိက်ကဵုမွဲမွဲကီု။ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်ကဵု ပုညကြိယာဝတ္ထု ၁၀ ပြကာ၊ မမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုတုဲ ပွမပကာဂစိုတ်ဂှ် ကံ-မ္ဂးယၟုရ။ ပၞောဝ်ကံဂမၠိုၚ်ဂှ် ကံမမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် ကၠုၚ်တၟးပြာကတ်တဴ ဗွဲမတူရူ ညံၚ်ရဴတၟးပြာကတ်တဴ ပ္ဍဲဂတမတ်ကီုဂှ် ကမ္မနိမိတ်မ္ဂးယၟုရ။
ဂတိနိမိတ်မ္ဂးဂှ်တုန် မနုဿဂတိ၊ ဒေဝဂတိ၊ တိရစ္ဆာနဂတိ၊ ပေတဂတိ၊ နိရယဂတိ၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်မသုန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်မသုန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ယဝ်ဒှ်ပူဂဵု ကြက်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်မ္ဂး ကလိဂွံညာတ်ကေတ်ဗုၚ်ဂၞဴမိ တဝ်ကြုတ်မိ၊ သာ်ယာတ်ကၟဝ် သာ်ဗကေတ်၊ ညံၚ်ရဴသာ်သဏ္ဌာန်ဍောၚ်ပ္ကဴ၊ သာ်ဗကေတ်ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါရ။ ယဝ်ဒှ်ပူဂဵု ကြက်က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး ကလိဂွံညာတ်ကေတ် အပေါတ်ဒဗ္ဗရ။ မပ္တံကဵုကောန်ဒေဝတဴအဆေဝ်သွဝ် ဘုံလွဳမာန်ထဝ် ဆုကဝ်လဗဗြိုက် ပြာသာဒ်အိုတ်ရ။ ယဝ်ဒှ်ပူဂဵု ကြက်က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံတိရစ္ဆာန်မ္ဂး ကလိဂွံညာတ်ကေတ်တိရစ္ဆာန်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုကၠဵုၝောံ၊ ကၠိက်ၝောံ၊ ပြေၚ်ၝောံ၊ ဂၠဴၝောံဟေၚ်ရ။ ယဝ်ဒှ်ပူဂဵု ကြက်က္တဵုဒှ်ပြိုတ်မ္ဂး ကလိဂွံညာတ်ကေတ်မပ္တံကဵုဂြိုပ်ဂၞိၚ် ဇြဟ်၊ ဗပါ်ဒဵုဇၞော်တံဂှ်အိုတ်ရ။ ယဝ်ဒှ်ပူဂဵု ကြက်က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံနရက်မ္ဂး ကလိဂွံညာတ်ကေတ် မပ္တံထမာဲနရက်၊ တၞံကြိက်၊ သၞပၟတ်နရက်၊ လွဟ်လက်နက် မပ္တံကဵုဗၞုဟ် ဇြၚ်တံဂှ်ရ။ ။ ။
၆၂။ စၞောန်ထ္ၜးဓဝ်ဒေဝဒူတ မသုန်သာ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သတ္တံမဒးစှ်ေနရက်တံဂှ် ပ္ဍဲမသက်သၟိၚ် ပကာဂစိုတ်တုဲဂှ် ပၟၚ်နရက် ယမဒေါယမကဂမၠိုၚ်ဂဂှ် ကၠေၚ်ဒက်ကေတ် နကဵုဂွက်ဇြေဟ်မသုန်တုန်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်ဏာပ္ဍဲဌာန်သၟိၚ်ယီု မၞုံယၟုဝေမတိက-ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ယီုဂှ်သၟာန်တိုန်ရ။ ယွံတြုံသ္ကံတံ ဃောကာလမၞးတံပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်လိုက်တေံဂှ် မၞးတံဟွံညာတ်ကေတ် ကလုတ်သၟိၚ်ယီီု မဒှ်ပဌမ ဒေဝဒူတဂှ်ဟာ၊ ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်တဴရ။ သတ်တံမအာစိုပ်နရက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲဍိက်တံ ဟွံညာတ်ကေတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိိုန်အိုတ်ရ။
(ပဌမဒေဝဒူတ) ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ယီုသၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတြုံသ္ကံတံ ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂမၠိုၚ် မဂိုၚ်ရပ်ကေတ် အသုဘနကဵုတဲ မလံက်လေတ်တဴ နကဵုတြဴဇၞော်-သၟတ် မတိတ်နူဇကုထပ်ကဵုထပ် မိ မသတိက်လဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲသတိက်ဂှ် မၞးတံဟွံညာတ်ကေတ်ဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ စၟဳစၟတ်တိုန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ယီု ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ပိုဲဍိက်တံဂွံညာတ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။ (သၟိၚ်ယီုဂှ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ) ယွံတြုံသ္ကံတံ ပ္ဍဲကာလမသတၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိ လုကဴစှ်ဂိတု မလံက်လေတ်တဴနကဵုကမၠိ မလၟုဲလၟက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်ဂှ်ဟွံမာန်တုဲ သွက်ဂွံဒးဟီုဂှ် ဟွံမွဲဏီရ။ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် သီုကဵုမကလိဂွံ အၚ်္ဂမသုန်ပြကာ မပ္တံကဵုမတ်ဇိုၚ်တဲ၊ ပ္ဍဲမ္ၚးဏံ ပွမလံက်လေတ်တဴ နကဵုအသုဘ မဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ အာကၠုၚ်ကေတ် အလဵုဇကုဟွံမာန်ဂှ် ဩဝ်မၞးတံ သ္ၚေဝ်မၠာ်တဴအိုတ်ညိ။ ၜိုန်ရကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် ဟွံဟီီုကီုလေဝ် ညံၚ်ရဴမဟီုတဴကီု ကလိဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက််ဒးတန်ပဋိသန္ဓိ ညံၚ်ရဴကောန်ၚာ်သၟတ်ဏံပၠန်ရ။ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မတုပ်ကေုာံမိဿဟာဲ မအာဂတပၠတရဴဂှ် ပိုဲဒးကၠောန်တဴ နက၆ုကာယ-ဝစဳ-မနော ပိပြကာရ။ မၞးတံညးဂမၠိုၚ် သီုကဵုမအာစိုပ်အဝဲ မစဳကၠးတဴဂှ် ဟွံဂွံချပ်ဗှ်ဗၞုဟ် ဗစာရဏာတဴ နကဵုပညာဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ စၟတ်တဴရ။ ပူဂဵုမအာစိုပ်နရက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ယွံသၟိၚ်ယီု ပိိုဲဍိက်တံ ဝိုတ်ဒၟံၚ်ဓရ်သတိတုဲ ဗှ်ဗၞုဟ်ဟွံဂွံရအဴ။ ။ ။
(ဒုတိယဒေဝဒူတ) ပ္ဍဲပဌမဒေဝဒူတ ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂှ် မၞးတံချပ်ဗှ်ဟွံဒးဂှ် လဝ်ကဵုဒှ်ကၠာရ။ ဒုတိယဒေဝဒူတဂှ် မၞးတံ ဟွံညာတ်ကေတ်ဟာ။ ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲဍိက်တံ ဟွံညာတ်ကေတ်ရအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။ ယွံတြုံသ္ကံတံ ညးမဗျုသော်ထကအ် ၚေက်ပြဟ် မၞုံကဵုဇုတ်ထကဲခရံၚ် ညံၚ်ရဴခအိုအ် စၞာံဇကုထညောတ် ရပ်ကေတ်လေံဒစုန်တုဲ သီုကဵုမအာကၠုၚ် ဒဇပ်ဇတဝ်တဴဇကု ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်တေံဂှ် မၞးတံ ဟွံညာတ်ကေတ်ဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ရ။ ပူဂဵုမဒးဒုၚ်နရက်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ယီီု ညးမဗျုဂှ် ပိုဲဂွံဆဵုကေတ်ရအဴ။ ပ္ဍဲကာလကလိဂွံညာတ်ကေတ် ညးမဗျုသာ်ဂှ်တုဲ ပိုဲလေဝ် ကြက််ဒးဗျုတဴ ဗီုညးဏံဖအိုတ်ပၠန်ရသွံ။ နူဓရ်မဗျုတဴဗီုဏံဂှ် ပိုဲကလိလောန်ကၠေံဟွံမာန်ရ။ ဓရ်ကုသဵု မတုပ်ကေုာံမိဿဟာဲပိုဲဂှ် ပိုဲဒးကၠောန်ဂလိုၚ်လဝ် နကဵုကာယ ဝစဳ မနော ပိပြကာရ။ ဗီုဏံဂှ် ဗှ်သၞာဂွံမံၚ်ကီုဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ယီီု ပိုဲဍိက်တံဝိုတ်ဒၟံၚ် ဓဝ်သတိတုဲ ဗှ်ဗၞုဟ်ဟွံဂွံရအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်အိုတ်ရ။
(တတိယဒေဝဒူတ) ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ယီိုဂှ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတြုံသ္ကံတံ ကလုတ်သၟိၚ်ယီု ဒေဝဒူတ မရနုက်ကဵုပိဂှ် မၞးတံ ဟွံညာတ်ကေတ်ဟာ။ ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲဍိက်တံ ဟွံတီ-ဟွံညာတ်ကေတ်ရအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ ညးမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်လဝ် ဓဝ်အကုသဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုတိုန်ရ။ သၟိၚ်ယီုဂှ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတြုံသ္ကံတံ ပ္ဍဲဍုၚ်လိုက်တေံ ညးမၞုံကဵုယဲဒုက္ခဝေဒနာ မပ္ဍဵုပ္ဍိုက်တဴဗွဲမလောန်ဂှ် တၞဟ်နသၟိက်ဂွံ ဂတးဇကုကီုလေဝ် ဟွံသၟဟ်ရထ။ ဟီုဂလာန်လေဝ်ဟွံမာန်၊ ညးတၞဟ်သ္အာၚ်ထ္ၜၚ်တုဲ ဂွံကတဵုမာန်၊ ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ဒးဖျိုမ်ကဵုပုၚ်ဍာ် မလံက်လေတ်တဴ နကဵုတရဴဇၞော်-သၟတ် မတိတ်ကၠုၚ်နူဇကုတံဂှ် မၞးတံ ဟွံညာတ်ကေတ်ဟာ။ ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲတံဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ ညးမဒ္ဂေတ်တဴ အကုသဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟီုတိုန်အိုတ်ရ။ သၟိၚ်ယီုသၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံမၞးတံ ပ္ဍဲကာလမညာတ်ကေတ် ညးမဂိယဲ မဖဟ်သာ်ဂှ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်ဒးက္တဵုဒှ်တဴ ဂိယဲဗီုဏံ ဗွဲစၟတ်ဍာံဍာံရ။ ကိုပ်ကၠာနူပိုဲ ဟွံဂိယဲဏီဂှ် စရၚ်ဓဝ်ကုသဵု မတုပ်ကေုာံမိဿဟာဲဂှ် ပိုဲဒးဂၠာဲကၠောန်လဝ် နကဵုကာယ-ဝစဳ-မနော ပိပြကာရောၚ်။ ဗီုသာ်ဏံဂှ် မၞးတံပၠောပ်ဂၠံစိုတ်တုဲ ဗစာရဏာတဴ နကဵုပညာကီုဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်ရ။ ပူဂဵုမဒိုဟ်ဓီု မၞုံကဵုဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် မပ္တုဲတဴဒုစရိုတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲဍိက်တံဝိုတ်ဒၟံၚ်ဓဝ်သတိ ဟိုတ်မာဲဒၟံၚ်တုဲ ဟွံဂွံဗစာရဏာတဴရအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။
(စတုတ္ထဒေဝဒူတ) ကြဴနူဂှ် သၟိၚ််ယီုသၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတြုံသ္ကံတံ ဓဝ်ဒေဝဒူတ မရနုက်ကဵုပိဂှ် မၞးတံ ဟွံဗစာရဏာမ္ဂးဂှ် လဝ်ကဵုဒှ်ကၠာရ။ ဒေဝဒူတ မရနုက်ကဵုပန်ဂှ် မၞးတံ ညာတ်မံၚ်ကီုဟာ။ ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲဍိက်တံ ဟွံညာတ်ဟွံတီရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။
သၟိၚ်ယီုဂှ်လေဝ် ယွံတြုံသ္ကံတံ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်တေံဂှ် ပလီုပလာ်ကၠေံဗ္ဒၚ်သ္ၚိညးတုဲ ပွမဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ကီု။ ဒက်ဂကောံတုဲ ပွမဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ကီု။ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ခရော်ဇြဟ်တုဲ ပွမပၠံၚ်ဂတာ်ပလီုပလာ်တဴကီု၊ ပွမဗတိုက်ပလီုပလာ်ကၠေံ ဍုၚ်ကါာန် ဇနးပိုဒ် ရးနိဂိုမ်ကီု၊ ပွမကၠတ်တဴကောန်သမ္ဘာညးသ္အာၚ်ကီု သ္ပတဴအိိုတ်ရ။ သၟိၚ်တၠညးမဂွံအလဵုအသဳတံဂှ် ရပ်ဂွံ ညးကမၠတ်ဒမၠတံဂှ်တုဲ ပွမတက်တဴနကဵုလေံၜဝ် ဇုက်ကွး တမ်ဒုန် ဒုန်ကရေက် ပွမကဵုကုတ်ဇိုၚ်တဲ ကတောဝ် မုဟ် ပါၚ်ကီု၊ စံၚ်ကၠေံက္ဍိုပ်တုဲ ပွမကဵုဒၟံၚ်တဴ ညံၚ်ရဴသတ္တာကီု၊ ပိုက်ကၠေံကသော်တုဲ ပွမစံၚ်တဴက္ဍိုပ် ပေါတ်တဴနကဵု ကွေက်ထၟာဲမဂဵုဍာဲတဴတုဲ မကဵုတန်ဒၟံၚ် ညံၚ်ရဴကၞုသၚ်ကီု၊ ပံက်ပ္တိုန်သၟန်ပါၚ်တုဲ ပွမစံၚ်သၟန်ပါၚ် နကဵုပၟတ်ကီု၊ ပူဒက်ကေတ်ကံတဲ နကဵုယာတ်တမြံၚ် ဖ္ဍုက်ကၠေၚ်တုဲ ပွမစံၚ်ကဵုပၟတ်ကီု၊ ပွမစံၚ်တဴဇကု ဇိုၚ်တဲကီု၊ ဒက်ကၠေၚ်စွံလဝ်လက်ဂတဴတုဲ ပွမစဲတဴတ္ၚဲဂမ္တဴကီု၊ ကဵုတန်ဒၟံၚ်လက်ဂတဴတုဲ ပွမစၚ်တဴနကဵုစရံၚ်ပသဲ နူဂၠံၚ်တရဴဇၞော် ဗွဲသၟဝ်တုဲ ပွမကဵုကၠိုဟ်တိုန်အာ ဗွဲလ္တူစဵုကဵုစိုပ်က္ဍိုပ်ကီု။ ပွမထိုက်ခွာကၠေံစၞာံ နူသၟဝ်စဵုကဵုတမ်ကအ် စၞာံလ္တူဂှ် ထိုက်ဗွဝ်ဖျေံနၚ်တုဲ ပွမဒွပ်တဴနကဵုဍာ်ၜဵုကီု။ ပွမစၚ်ကလိုဟ်တဴကတောဝ် နကဵုစရံၚ်ပသဲ နူကဵုကတောဝ်ပုၚ် ကၠိုဟ်အာကတောဝ်ပါဲကီု။ သီုကဵုမသတိက်ဒၟံၚ် လက်ဗကပ် ကၠေၚ်ဒက်လဝ်တုဲဟေၚ် ပွမကဵုကွာတ်ဂိုၚ်ပ္တိတ်ဖျုန်-စၞာံ နကဵုကွာတ်ပသဲကီု။ ကဵုသတိက်လက်လ္ၚာတုဲ ပွမကဵုကၠဵုကိတ်တဴကီု၊ ကဵုသတိက်လက်လ္ၚာတုဲ ပံက်ပ္တိုန်သၟန်ပါၚ်တုဲ ပွမကဵုကိုဟ်ဆာဲစုတ် ဍာ်ပသဲဓရိုတ်ဂမ္တဴကီု၊ ပွမကိုဟ်ဆာဲဖျေံပ္ဍဲက္ဍိုပ် နကဵုကၠေၚ်ဍာ် မတၞမ်ဒၟံၚ်ဗြံၚ်ၚ်တံဂှ်ကီု။ ပွမကဵုစၚ်ကလိုဟ်တဴ နကဵုစရံၚ်ပသဲ နုကဵုဒကဲပုၚ်ပါဲ ၜါလ္ပာ်ကီု၊ ကၠေၚ်ဒက်လဝ်ဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ပွမကဵုလန်မံၚ်ကီု၊ ဒက်ပ္တန်လဝ်ပ္ဍဲကတိုၚ်ဂစိိုတ်တုဲ ပွမကဵုပန်ထပက် ဗိုတ်ကၠဟ်တဴ နကဵုလွဟ်တၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ်ကီု။ ကုတ်ထပိုတ်ကၠေံက္ဍိုပ်၊ နကဵုလွဟ်သၞာ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမပရိုက်ဂစိုတ်တဴကီု။ ပွမကဵုဂၠေဟ် ကၠေဟ်ပ္တိတ်ဇိုၚ်တဲပန်လ္ပာ်ကီု၊ ညးမ္ဒးဒုၚ်ပရိုက်ဂစိုတ် နကဵုဒဒိုက်ကမ္မကဵု ၃၂-ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲလိုက်တေံဂှ် ဟွံညာတ်အိုတ်ဟာ။ ပူဂဵုမသ္ဍိုက်မၠိုက်ကဵု ပွဒုစရိုတ်တံဂှ် သာ်ဝွံဟီုတိုန်အိုတ်ရ။ ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲဍိက်တံဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်အိုတ်ရ။
ယွံတြုံသ္ကံတံ ပ္ဍဲကာလမညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ် ပူဂဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ၜိုန်ရအာစိုပ်အဝဲဂမြၚ်ညာဏ် မကြံၚ်ဍုဟ် ထေက်ကဵုတီတဴဒုဟ်ကီုလေဝ် ပ္တုဲတဴကေၚ်ကာ အကုသဵုဟေၚ် ဟွံဂွံပတုဲတဴကေၚ်ကာကုသဵုတုဲ ပွမ္ဒးဒုၚ်တဴဒုဟ် ပွအကုသဵု ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန် ဒိဌဂတမတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလမစုတိကလိလောန်အာ နူခန္ဓဘဝဏံတုဲ ပ္ဍဲဘဝအနာဂတ်ဂတမ္ဂး ပွမ္ဒးဒုၚ်တဴ ပျဲဘဲပ္ဍဲသံၚ်သာမ္ဂးဂှ် မူသက်ဟီုဟီုနွံမံၚ်ဏီဂှ်ရော။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲလောကဘဝပစ္စုပ္ပန် မဒှ်ဂတမတ်ဏံဟေၚ်၊ ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ်သမ္မာဇဳဝဂှ် ဂၠာဲသ္ၚေဝ်တဴဗွဲမ္ဒးတုဲ ပိုဲဂၠာဲသ္ၚေဝ်တဴဗွဝ်ဓရ်ကုသဵု နကဵုကာယ ဝစဳ မနော ပိပြကာ မတုပ်ကေုာံမိဿဟာဲ ကလောဒညာတ်ပိုဲရောၚ်။ သာ်ဏံဂှ် မၞးတံ ချပ်ဗှ်သၞာဂွံမံၚ်ကီုဟာ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပူဂဵုမဒိုဟ်ဓီု မသ္ဍိုက်မၠိုက်တဴကဵု ပွအကုသဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် လ္ၚောဝ်ပ္တီတိုန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ယီု ဟိုတ်နူမဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဒၟံၚ်တုဲ ပိုဲဟွံဂွံပ္တုဲလဝ် ဗွဝ်ဓဝ်ကုသဵုတံဂှ်တုဲရ။ ။ ။
(ပဉ္စမဒေဝဒူတ) ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ယီုသၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံတြုံသ္ကံတံ ပ္ဍဲဓရ်ဒေဝဒူတ မရနုက်ကဵုပန်ဂှ် မၞးတံချပ်ဗှ်သၞာဟွံဒးဂှ် လဝ်ကဵုဒှ်ကၠာရ၊ ဓရ်ဒေဝဒူတ မရနုက်ကဵုမသုန်ဂှ် မၞးတံဟွံညာတ်ကေတ်ဟာ။ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ပူဂဵုမဒိုဟ်ဓီု သ္ဍိုက်မၠိုက်ကဵုပွအကုသဵုဂှ် ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲဍိက်တံ ဟွံညာတ် ဟွံတီကေတ်ရအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။ သၟိၚ်ယီုဂှ်လေဝ် ယွံတြုံသ္ကံတံ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်တေံဂှ် တြုံဗြဴတံဂမၠိုၚ် ဒးပကာဂစိုတ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန် မစပ်ကဵုဇကုတံဂှ်ကီု သီုကဵုမသဂကူပြဲ တၞောဝ်ဒတောဝ်ကလောဝံသဂမၠိုၚ် ၜိုန်ရလရိုအ်ယာံဂတေဝ်တဴကီုလေဝ် စုတ်ပ္တန်ပ္ဍဲကဠာဇွတုဲ ဒလိၚ်ပလံၚ်ဏာပ္ဍဲဌာန်သုသာန် စွံပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူဗွဝ်ပၟတ်အောဟ်တုဲ စံၚ်ပၠေၚ်ကၠေံ ညးမပကာဂစိုတ်ဂှ် မၞးတံဟွံညာတ်ဟာ။
ပူဂဵုမသ္ဍိုက်မၠိုက်ကဵု ပွဒုစရိုတ်တံဂှ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ယီု ပိုဲဂွံညာတ်ကေတ်အိုတ်ရအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်ရ။ သၟိၚ်ယီုဂှ်လေဝ် ယွံတြုံသ္ကံတံ ပ္ဍဲကာလမညာတ်ကေတ် ညးမပကာဂစိုတ်ဗီုတံဂှ်မ္ဂး ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴညးမပကာဂစိုတ် လၟုဟ်ဝွံဂှ် ကြက််ဒးပကာဂစိုတ်ဖအိုတ်ရောၚ်။ နူကၠာပိုဲဟွံဂွံပကာဂစိုတ်ဏီ ညံၚ်ရဴလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပိုဲဒးဆန်ၜန်လဝ် ကၠောန်ကုသဵုနကဵုကာယ ဝစဳ မနော ပိပြကာ မတုပ်ကေုာံမိဿဟာဲဂှ် ဒးရးသန်ရောၚ်။ ဗီုဏံဂှ် မၞးတံဗှ်သၞာဂွံမံၚ်ကီုဟာ ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ရ။ ပူဂဵုမဒိုဟ်ဓီု သ္ဍိုက်မၠိုက်တဴကဵုပွဒုစရိုတ်ဂှ် ယွံသၟိၚ်ယီု ဟိုတ်နူပိုဲဍိက်တံ ဟိုတ်မာဲဒၟံၚ်တုဲ ဗှ်ဗၞုဟ်ဟွံဂွံရအဴ။ ရဴဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်အိုတ်ရ။
သၟိၚ်ယီုတုန်လေဝ် ယွံတြုံသ္ကံတံ သီုမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသတိပညာ ဗစာရဏာချပ်စၚ်ခြၚ်၊ ဟိုတ်နူကေၚ်ကာမြိမြန်ကောန်သမ္ဘာ မၞုံကဵုဓရ်လော ဒေါသ မောဟ မဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်တုဲ ဒးကၠောန်တဴကလောန်ကေၚ်ကာ အကုသဵုဂမၠိုၚ်ရ။ ကလောန်အကုသဵု တၠအဲမကၠောန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူမိမ ကော-ဒေံ သဳမူ နော်တြ မသထပှ်ဒတောဝ် တၞောဝ်ကလောဒညာတ် ညးအရာပ်ဍုၚ်ကွာန် ညးဒိုက်ညးလွေဟ် သမ္ၚေဟ်သေဌဳ ညးဇမိက်ညးဗၞိက် ဂမဳဗၞးဂမၠိုၚ် ဗတိုက်ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်လေဝ်ဟွံသေၚ် ဒေဝတဴဘုမ္မဇဵု အာကာသဇဵု ဗဳသဴဂမၠိုၚ် ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်လေဝ်ဟွံသေၚ် တၠအဲဟေၚ်ရ သ္ဍိုက်မၠိုက်ကဵုကေၚ်ကာတၠအဲတုဲ မပ္တုဲလဝ်ရောၚ်။ ဖဵုအကုသဵုတၠအဲမကၠောန်လဝ်ဂှ် ညးတၞဟ်သ္အာၚ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဒုၚ်စၞးမ္ဂးဂှ် ဟွံဒှ်သက်သက်ရ။ ညးတၞဟ်သ္အာၚ်ပြာပ်ကၠုၚ် ဗိုၚ်ဒုၚ်စၞးကဵုမၞး ဟွံသေၚ်ရ။ တၠအဲဂှ် သီုကဵုမအာစိုပ်သုဂတိဘုံတုဲ ဟိုတ်နူတၠအဲ ပလီုပလာ်ကၠေံဇကုတၠအဲတုဲ တၠအဲမွဲဟေၚ်ရ ဒးဒုၚ်တဴရောၚ်။
ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုမဗန်တဲၚုၚ်ၚတဴတုဲ သၟိၚ်ယီုဂှ် ဖျေၚ်ကၠေံမုက္ခဝါရ။ ပ္ဍဲခဏသၟိၚ်ယီု မကရဴကၠေံမုက္ခဝါတုဲဂှ် ပၟၚ်နရက်ဂမၠိုၚ် နကဵုဇြေဟ်ပသဲ မဂဵုဍာဲဂှ် ထလိုက်စုတ်ပ္ဍဲကအ်တုဲ တံၚ်ဂြဲဏာညံၚ်ရဴကၟာတ် မတံၚ်ဂြဲတဴဇွကၠဵုသမ်အုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်လိုက်ဏံရ။ တံၚ်ဂြဲဏာတုဲ ကဵုသတိက်တၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူတိပသဲ မဂဵုဍာံတံဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုတဲပုၚ် နကဵုစရံၚ်ပသဲ မၞုံပမာဏဍေံ တၟာတၞံတာ ဍုၚ်မၞိဟ်ဏံမွဲတၞုၚ် ပ္ဍဲလ္ပာ်တဲပါဲဂှ် မွဲတၞုၚ်။ ပ္ဍဲမုဟ်ဂြိုဟ်ဂှ်မွဲတၞုၚ်။ ပ္ဍဲလတိုၚ်ပါၚ်ဂှ် မွဲတၞုၚ်။ စၚ်ကၠိုဟ်လဝ်တုဲ ကဵုကၠဵုဗကေတ်-လမ္စံက်-ဍာပ်တံဂှ် စတဴရ။ စကၠေံဖျုန်တံဂှ် အိုတ်အာတုဲ တံၚ်ဓဇက်ပတိတ်နၚ် ဂြိုဟ်ကြုတ် မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴတံဂှ်တုဲ ကဵုစတဴပၠန်ရ။ စကၠေံဖျုန်ကီု ဖျုန်နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴဂမၠိုၚ်ကီု၊ အိုတ်အာတုဲ ၜိုန်သှ်ေဒၟံၚ်ဆအယာံမာတ် ဆီၜဝ်ဇုတ်ဂမၠိုၚ်ဟေၚ်ကီုလေဝ် ယြဴဗၞတ်မွဲ အကုသဵုကံဇကုတံဂှ် ဟွံအိုတ်ဏီရ။ ဗၞတ်ဂှ်မ္ဂး ဟွံချိုတ်ဏီရ။
ကၠေၚ်တံၚ်ဂြဲနၚ် နကဵုဇြေဟ်ပသဲ နူကဵုဌာန်စရံၚ်ပသဲ ဇကုမထပက်ကၠိုဟ်လဝ်ဂှ် မွဲလှ်ေပၠန်တုဲ ဇိုၚ်ဂှ်ပ္တိုန်ဏာလ္ပာ်လ္တူ က္ဍိုပ်ဂှ် ကဵုတကဲတၠာဲစှ်ေအာ ဗွဲသၟဝ်တုဲ တေဟ်ကၠေဟ်တဴဖျုန်ဂမၠိုၚ် နကဵုဝါစဳတုဲ ပက်တဴနကဵုဍာ်ၜဵုအိုတ်ရ။ သတ်နရက် ညးမသ္ဍိုက်မၠိုက်ကဵု ပွအကုသဵု ဒုစရိုတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကရေဲတဴ ဗွဲမသကာတ်မြဟ်တုဲ လရိုတ်တဴအိုတ်ရ။ ဖျုန်တံဂှ် အိုတ်အာတုဲ ၜိုန်ရဒေါမ်စှ်ေအာ ပ္ဍဲတိကီုလေဝ်၊ ဟိုတ်နူအကုသဵုကံဇကု ဟွံအိုတ်ဏီတုဲ ဟွံချိုတ်ဏီရ။ တံၚ်ဂြဲကေတ်နၚ်နူဌာန်တံဂှ် မွဲလှ်ေပၠန်တုဲ အာစွံလ္ၚာလဝ်ပ္ဍဲတိပသဲ မွဲဟာန်ကေုာံသၞပၟတ် မဂဵုဍာဲတဴတံဂှ်တုဲ တေဟ်ကရေက်တဴပန်ကၠၚ် ဒစာံကၠၚ် စှ်တြဴကၠၚ် ညံၚ်ရဴညးမတေဟ်တဴဆု ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်လိုက်ဏံရ။ ၜိုန်ရတေဟ်တဴသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူအကုသဵုကံဇကု ဟွံအိုတ်ဏီုတုဲ ဟွံချိုတ်ဏီရ။
တံၚ်ဂြဲဏာနူဌာန်ဂှ် မွဲလှ်ေပၠန်တုဲ ဗဂန်လဝ်နကဵုကွဳပသဲ ပ္ဍဲလတူတိပသဲ မဂဵုဍာဲတဴဂှ်တုဲ သီုကဵုမၜုၚ်တက်တဴနကဵုလေံၜဝ်ပသဲ မဂဵုဍာဲတဴဂှ်တုဲ ကဵုတံၚ်ဓဇက်ဏာ အရာပ်မုက်ဒိုဟ်ပန် နူဗမံက်မ္ဂး ဓဇက်ဏာပလိုတ် နူပလိုတ်မ္ဂး ဓဇက်ဏာဗမံက်၊ နူသၠုၚ်ကျာ ဓဇက်ဏာသၟဝ်ကျာ၊ နူသၟဝ်ကျာ ဓဇက်ဏာသၠုၚ်ကျာတုဲ ကဵုက္တဵုဒှ်တဴဒဒိုက် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်ရ။ ၜိုန်ရဒှ်တဴဒဒိုက်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ယြဴဗၞတ်မွဲ ကံဇကုဟွံအိုတ်ဏီရ။ ဗၞတ်ဂှ် ဟွံပကာဂစိုတ်ဏီရ။ တံၚ်ဂြဲပ္တိုန် နူကဵုဌာန်ဂှ်မွဲလှ်ေပၠန်တုဲ ဖအောဝ်ကဵုတိုန်အာလ္တူဒဵု လ္ၚပၟတ်မဂဵုဍာဲတဴ မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံ သၞပၟတ်ဂှ်ရ။ တိုန်အာစိုပ်က္ဍဟ်ဒဵုဂှ်တုဲ ဟိုတ်နူကျာအကုသဵုကံဂှ် ပိုက်လွိၚ်ကၠုၚ်တုဲ ဒးပြဟ်ဒတုံစှ်ေကၠုၚ် ပ္ဍဲလတူတိပသဲ မဍာဲဂဵုတဴဂှ်တုဲ သၠေက်အာဒှ်ပတေၚ်အိုတ်ရ။ က္တဵုဒှ်ဥပပါတ် မွဲလှ်ေပၠန်တုဲ ကတဵုဒြေပ်အာအိုတ်ရ။ ညးမဒြေပ်အာဂမၠိုၚ်ဂှ် ရပ်သၠိုက်စုတ် နကဵုလကံက်ဇြေဟ်ပသဲဂမၠိုၚ်ရ။ ရပ်ဂွံဇိုၚ်တဲၜါတုဲ ဗိုတ်ကၠောဝ်ဖျေံဏာ ပ္ဍဲခၟာဲခရိုတ်ဗကေတ် လောဟကုမ္ဘိရ။ ဗိုတ်ဖျေံပ္ဍဲထၟာဲခရိုတ်ဗကေတ် လောဟကုမ္ဘိမ္ဂးဂှ် ပေၚ်အာမွဲလက်သၞာံမ္ဂး ဂွံစိုပ်အာဂတာတေံရ။ နူကဵုဂတာတေံဂှ် တိုန်ကၠုၚ်မ္ဂး ပေၚ်မွဲလက်သၞာံမ္ဂး ဂွံစိုပ််ကၠုၚ်လ္တူဏံရ။ နကဵုထၜိုဟ်တံဂှ် ကာလတမိုဟ်ကိုဟ်ပတုံစှ်ေကၠုၚ်မ္ဂး ဒလိုက်က္တဵုဂွံတုဲ ဒြေပ်တဴအိုတ်ရ။
ညးမဒြေပ်အာတံဂှ် ဂိုၚ်ရပ်ထလိုက််ဂွံ နကဵုလက်ကံက်ဇြေဟ်ပသဲတုဲ ၜုၚ်တက်ပျဲပျာံ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်တဴအိုတ်ပၠန်ရ။ ဒြေပ်အာနူကဵုဌာန် မၜုၚ်တက်ပျဲပျာံ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်တံဂှ်တုဲ ထဍိုၚ်ဆၚ်စှ်ေအာ ကဵုကြုၚ်ဇလၜဝ် ဝေတ္တရဏဳအိုတ်ရ။ ကြုၚ်ၜဝ်ဝေတ္တရဏဳဂှ် ပေၚ်သၟဟ်တဴနကဵုသမ်အုဲ ဆီပတိုဟ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံ ဇုက်ၜဝ် ဇာၜဝ် မၞုံကဵုဇလ ညံၚ်ရဴတၞိၚ်ဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံရ။ သတ်နရက် မၞုံကဵုအကုသဵုကံဟွံအိုတ်ဏီတံဂှ် တၞီဗၠိုက်စှ်ေအာတုဲ မံက်ဂတဝ်တိုန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲဇလၜဝ် ဇာၜဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ ဒးဂြိုဟ်ကြုတ် ကၠၚ်ကၟတ်ဂမၠိုၚ်ဗာန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇာၜဝ်ဇလၜဝ်တံဂှ်အိုတ်ရ။ ၜိုန်သှ်ေဗာန်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ယြဴဗၞတ်မွဲ ကံဇကုဟွံအိုတ်ဏီရ။ ဗၞတ်ကာလဂှ် ဟွံပကာဂစိုတ်ဏီရ။ ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကြုၚ်ဇလၜဝ် ဝေတ္တရဏဳဗွဲမလံတုဲ ပၟၚ်နရက်တံဂှ် ဓမာ်ဂွံသၟန်ပါၚ် နကဵုဓမာ်ပသဲတုဲ တံၚ်ဂြဲနၚ်လ္တူသၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ရ။ ညးမဒုၚ်နရက်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ယွံတၠနာဲပိိုဲ ပိုဲဍိက်တံညးဂမၠိုၚ် ဗျဵုထၚ်တဟၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ။ ရဴဝွံ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဂှ် ပၟၚ်နရက်ဂမၠိုၚ် ကဵုသတ်နရက်တံဂှ် သတိက်စှ်ေအာဗွဲလက်လ္ၚာတုဲ နကဵုပသဲခၞောန်ဂှ် ပံက်ပ္တိုန်သၟန်ပါၚ် လတူသၟဝ်တံဂှ်တုဲ နကဵုခဒအ်ပသဲဂှ် ဆအ်စုတ်ပ္ဍဲသၟန်ပါၚ်တုဲ ကိုဟ်ဆာဲစုတ်ဍာ်ဓရိုတ်ဗကေတ် ဍာ်ပသဲဂမၠိုၚ်ရ။ ဍာ်ဓရိုတ်ဗကေတ် ဍာ်ပသဲဂမၠိုၚ်ဂှ် ဇွောဝ်ဓဇူတိတ်နူမုဟ်ကတောဝ်် တြၚ်ဗွဲသၟဝ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ၜိုန်ရဇွောဝ်ဓဇူတဴကီုလေဝ် ဟိုတ်နူအကုသဵုကံ ဟွံအိုတ်ဏီတုဲ ဟွံချိုတ်ဏီရ။ ဒလိုက်က္တဵုအာ နူဒၞာဲဂှ်မွဲလှ်ေပၠန်တုဲ ဒြေပ်စှ်ေအာကဵုနရက် ကတိုၚ်အသုဘပၠန်ရ။ နရက်ကတိုၚ်အသုဘမ္ဂးဂှ် ပေၚ်တဴကဵုအသုဘဂမၠိုၚ်ရ။ တျုစၟဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံပမာဏဍေံ တၟာကၟၚ်ကဝ်ရ။ ၚေက်စၟတျုတံဂှ် သ္ကေက်တဴညံၚ်ရဴကၞိၚ်ရ။ နကဵုၚေက်ဂှ် ကိတ်သကုတ်ကၠေံစၞာံပရဳ စၞာံသတီု လတေၚ်ဖျုန် ဇုတ်တံဂှ်အိုတ်တုဲ စတဴကၠေၚ်ၜဝ်ဇုတ်တံဂှ်အိုတ်ရ။ ၜိုန်ရစတဴသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ယြဴဗၞတ်မွဲ အကုသဵုကံဇကုဟွံအိုတ်ဏီရ။ ဗၞတ်ဂှ် ဟွံချိုတ်ဏီရ။ ဒးစှ်ေစိန်ဂၠက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲနရက်ကတိုၚ်အသုဘဂှ် လုကဴကာလမလအ်တုဲ က္လေၚ်တိုန်ကၠုၚ်မွဲလှ်ေပၠန်ရ။ တိုန်ကၠုၚ်တုဲ ဒးအာစိုပ်နရက်ပတေၚ်ဂမ္တဴ မၞုံယၟုကုက္ကုဠရ။ ဇိုၚ််မွဲဒိုဟ်ဂှ် လိုန်ဖျေံဏာဂှ် နက်တူအာစဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ရ။ ယာပတိုန်တုဲ ဍေံက္တဵုဒှ်တိိုန် အတိုၚ်ပက္ကတိဂှ်ပၠန်ရ။ ပွမ္ဒးဒုၚ်တဴနရက်ဏံဂှ်လေဝ် လုကဴကာလမလအ်ရ။
ဒြေပ်တိုန်နူနရက်ဂှ်တုဲ အာစိုပ်ဌာန်နရက်တၞံကြိက်ပၠန်ရ။ ပၟၚ််နရက်မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲတံကြိက်ဂမၠိိုၚ်ဂှ် ဖအောဝ်ကဵုသတ်နရက်တံဂှ် တိုန်တၞံကြိက်တံဂှ်ရ။ တၞံကြိက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံကဵုဇလညံၚ်ရဴၚေက်ဂတေက် မၜန်ၜောဲဒစးတဴနူ သၟဝ်လတူတံဂှ်ရ။ ဇလကြိက်တံဂှ် ဍေံမဓမာ်တဴဂြိုဟ်ကြုတ် ကသအ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ ဗာန်စပ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ ခ္ဍာ်လနေၚ််မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲလတူဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜံက်ကၠိုဟ်ကၠေံက္ဍဟ်တုဲ စတဴအိုတ်ရ။ ကၠဵုဗကေတ် ကၠဵုလမ္စံက် ကၠဵုဍာပ် မၞုံမံၚ်ပ္ဍဲသၟဝ်ဏံဂှ်လေဝ် ကိတ်ကၠေဟ်တံၚ်ဂြဲပ္တိတ်ဖျုန်ဒဳ ဂဒအ်ဗြာတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ စတဴအိုတ်ရ။ ၜိုန်ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ် ဒဒိုက်သာ်ဝွံကီုလေဝ် ယြဴဗၞတ်မွဲ အကုသဵုကံဇကု ဟွံအိုတ်ဏီရဗၞတ်ဂှ် ဟွံချိုတ်ဏီရ။ ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲနရက်တၞံကြိက်ဂှ် လုကဴကာလ ပယာံသၞာံအခါမလအ်ဂၠိၚ်သ္ၚောဲတုဲ ဒတုံစှ်ေကၠုၚ်ပ္ဍဲသၟဝ်ဏံမွဲလှ်ေပၠန်တုဲ ဒြေပ်လုပ်အာတၞံကြုက် မၞုံယၟုအမ္ဗဝန မၞုံကဵုတၞံတၞးလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴတဴတံဂှ်ရ။ သတ်နရက်မအာစိုပ် သၟဝ်နရက်တၞံကြုက်တံဂှ် နကဵုကျာပိုက်လဝိၚ်ကၠုၚ်တုဲ ဗၞုဟ်ဇြၚ်သၠကြုက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေကၠုၚ် စၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲလတူက္ဍိုပ် လတူပၞး လတူစး သကဲၜါလ္ပာ်အိုတ်ရ။ ၜိုန်ရစၚ်တဴသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူအကုသဵုကံဇကု ဟွံအိုတ်ဏီတုဲ ဟွံချိုတ်ဏီရ။ နနဲသာ်ဝွံဂှ် ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်လုကဴကာလမလအ်ရ။
ပၟၚ်နရက်တံဂှ် တံၚ်ဂြဲကေတ်မွဲလေဟ်ပၠန်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်ဖျေံဏာ ပ္ဍဲနရက်ဇၞော်တေံရ။ နရက်ဇၞော်ဂှ်လေဝ် မတုဲတဴနကဵုပလးတိပသဲအိုတ်ရ။ ညးမအာစိုပ်နရက်တံဂှ် ညာတ်အာပါၚ်တြၚ်ဗမံက် မပံက်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ မမိက်ဂွံဒြေပ်အာကဵုပါၚ်တြၚ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလမလိုန်ဖျေံဏာ ဇိုၚ်မွဲလ္ပာ်ဂှ် ပၟတ်ဂဵုတိုန်အာ စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်တုဲ မတူလေၚ်အာအိုတ်ရ။ တူအာတုဲ က္လေၚ်က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ။ နနဲသာ်ဝွံဂှ် ဒြေပ်အာတုဲ အာစိုပ်ပါၚ်တြၚ်ဒိုဟ်ဗမံက််တေံရ။ ဟိုတ်နူကံအကုသဵုဇကုတုဲ တြၚ်ပသဲဂှ် မာတ်အာမွဲဟာန်ကေုာံ ပၟတ်-သၞပၟတ် မဂဵဵုတိုန်ပၠန်ရ။ ညာတ်အာပါၚ်တြၚ် ဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ မပံက်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ ဒြေပ်အာကဵုပါၚ်တြၚ်သၠုၚ်ကျာဂှ်ရ။ အာစိုပ်ပါၚ်တြၚ်ဂှ်တုဲ ပါၚ်တြၚ်ဂှ်မာတ်လဒဵုအာ ညံၚ်နဲကိုပ်ကၠာတေံကီုရ။ နနဲသာ်ဝွံ ဒြေပ်အာမံၚ်ကဵုပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်တံဂှ် လုကဴကာလ သၞာံဂိတုတ္ၚဲ ဗွဲမဂၠိၚ်သ္ၚောဲတုဲ ပ္ဍဲကာလ အကုသဵုဇကုအိုတ်မ္ဂး ပါၚ်တြၚ်ဒိုဟ်ဗမံက်ဂှ် ပံက်တိုန်တုဲ ဒြေပ်တိတ်ဗၠးအာတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်တဴပ္ဍဲဌာန် မထေက်ကဵုက္တဵုဒှ်တံဂှ်အိုတ်ရ။ ဣဝွံမဒှ်အဓိပ္ပါယ် ပါဠိမူ အတိုၚ်ကျာ်တြဲမတွံလဝ် ပ္ဍဲဒေဝဒူတသုတ်တေံရ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဗီုသတ္တံ ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက် ပ္ဍဲအပါယ်ပန်ဘုံ မတွံဂး ပြိုတ် နရက် တိရစ္ဆာန် အသူရိကာယ် မ္ဂးယၟုရ။)
၆၃။ စၞောန်ထ္ၜးပါ်ထ္ၜးကဵု ကမ္မဘေဒ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](စၞောန်ထ္ၜးကဵုတၟေၚ်ကံပၠန်) ဟိုတ်ကလိလောန်ကၠေံ ပွဒုစရိုတ်စှ်ပြကာတုဲ အကုသဵုကံစှ်ပြကာ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ကီု ဟိုတ်နူရနုက်ဗပေၚ်တဴ ပုညကြိယာဝတ္ထုဂမၠိုၚ်တုဲ ဓရ်ကုသဵုစှ်ပြကာ မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်တံဂှ်ကီု၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကံမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲသဏ္ဌာန်သတ္တံ မၞုံဒၟံၚ်ၜါစှော်ရ ဂပ်ဝ်သမ္တီ။ ပ္ဍဲကာလမဇဴဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ထပှ်ဝါ က္တဵုဒှ်တဴရ။ ပၞောဝ်ဇဴထပှ်တန်ဂမၠိိုၚ် စေတနာမစိုန်သ္ကီုတဴ ကေုာံမဌမဇဴဂှ် ဟိုတ်နူမလေပ်ကဵုဖဵု ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန် နူကၠာဟွံဂွံပကာဂစိုတ်ဏီဂှ် ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။ သတ္တမဇဴစေတနာဂှ် (ဝါ) စေတနာမစိုန်သ္ကီုတဴ ကေုာံသတ္တမဇဴဂှ် ဟိုတ်နူမလေပ်ကဵုဖဵု ပ္ဍဲဘဝမသက်သၟိၚ် မပကာဂစိုတ်တုဲဂှ် ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။ စေတနာမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဇဴဒေါဝ် မသုန်တုန်ဂှ် ဟိုတ်နူမလေပ်ကဵုဖဵု ပ္ဍဲဘဝအဆက်အဆက် စဵုကဵုစိုပ်နိဗ္ဗာန်ဂှ် အပရပရိယဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲဒုစရိုတ်မွဲမွဲဂှ် တိတ်ဒှ်ပိပိ ဗီုဏံဂှ် စၟတ်သမ္တီကေတ်ရ။ နနယ်အတိုၚ်မဟီီုကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲဒုစရိုတ်မွဲမွဲဂှ် ဒှ်အာပိပိ ပ္ဍဲဒုစရိုတ်စှ်ဂှ် ဒှ်အာတၟေၚ် ၃၀-တုဲ အကုသဵုကံဂှ် ဒှ်အာ ၃၀-ရ။
ပတုဲတဴပုညကြိယာဝတ္ထုတုဲ ပ္ဍဲဇဴဒေါဝ်မသုန်တန်ဂှ် ဒှ်အပရာပရိယဝေဒနိယကံ မ္ဂးယၟုရ။ ရဴသာ်ဝွံ က္တဵုဒှ်တဴ ပိပိပြကာရ။ ပ္ဍဲဒၞာဲဏံဂှ်လေဝ် ပၞောဝ်ပုညကြိိယာဝတ္ထု ၁၀-ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲပုညကြိိယာဝတ္ထုမွဲမွဲဂှ် တၟေၚ်တိတ်ဒှ်အာ ပိိပိပြကာတုဲ ဒှ်အာကံ ၃၀-ရ၊ ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ။ ယဝ်ရပါ်ပါဲတဴကဵုနဲပညပ်မ္ဂး ကံတိတ်ဒှ် ၂၀-ရ။ ယဝ်ရပါ်ပါဲတဴကဵုနဲပရမတ္ထမ္ဂး ကံတိတ်ဒှ်အာ ၆၀-ရ။ အတိုၚ်နဲဏံဂှ် သမ္တီလဝ်ကဵုချိုတ်ပၠိုတ်အိုတ်ညိ။
၆၄။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုကံပိပြကာမကဵုဖဵု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ပူဂဵုမွဲဂှ် ဟိုတ်နူဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးသ္အာၚ်တုဲ သၟိၚ်တံရပ်ဂွံတုဲ ကၠေၚ်ဒက်ပြိုက်တဴရ။ ပွမ္ဒးဒုၚ်ရပ် ကၠေၚ်ဒက်ပြိုက်တဴ ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်ဝွံဂှ် ဒှ်ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ၊ ပဌမဇဴ စေတနာမကဵုဖဵု ပ္ဍဲဂတမတ်မ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲမသက်သၟိၚ်စုတိအာတုဲ ပွမ္ဒးဒုၚ်တဴနရက် ဟိုတ်နူကံအဒိန္နာဒါန်ဂှ် ဒှ်ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ-သတ္တမဇဴ စေတနာမကဵုဖဵု ပ္ဍဲဘဝသက်သၟိၚ်မ္ဂးယၟုရ။ ဗၠးတိုန်နူနရက်တုဲ ကာလကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်မ္ဂး ဒှ်တဴမၞိဟ်ဒိုက်ဝါတ် ဟွံမွဲကဵုပိုန်ဒြပ် စသုၚ်ဟွံရုမ်ဂပ်တံဂှ် ဒှ်အပရာပရိယဝေဒနိယကံ၊ စေတနာဇဴဒေါဝ်မသုန်တန် ဟိုတ်နူကံအဒိန္နာဒါန် ပ္ဍဲဘဝကိုပ်ကၠာ မကဵုဖၟုပ္ဍဲကာလပဝုတ်မ္ဂးယၟုရ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဗီုအကုသဵုကံ မကဵုဖဵုမ္ဂးယၟုရ။) ။ ။ ။
ဗီုကုသဵုကံမကဵုဖဵု နကဵုစေတနာပိတန်ဂှ်လေဝ် တုပ်သၟဟ်ကဵုနယ်ဝွံရ။ ဂပ်ဝ်သမ္တီ။ ဗၞးဨကသာဋက ကဵုဒါန်ယာတ်သ္ၚာတုဲ ပွမကလိဂွံအထံက်အပၚ် ယာတ်ဗွိုက်လတက် ထဝ်ဩန်နူသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဂတမတ်ဂှ်ဟေၚ် ဒှ်ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ ပဌမဇဴ စေတနာမကဵုဖဵုဂတမတ် မ္ဂးယၟုရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဂွံကၠုၚ်က္တဵုဒှ် ကောန်သမ္ၚေဟ်ညးမကၠောန်ၜိုတ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဂှ် ဒှ်ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ သတ္တမဇဴ စေတနာမကဵုဖဵု ပ္ဍဲဘဝမသက်သၟိၚ် မ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲကာလကောန်ၚာ်သၟတ် မက္တဵုဒှ်မၞိဟ်တုဲ ယာတ်ဗွိုၚ်လတက် မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်အပရာပရိယဝေဒနိယကံ ဇဴဒေါဝ်မသုန်တန် မကဵုဖဵုအဆက်အဆက်မ္ဂးယၟုရ။ ။ ။ ဣဝွံ ဗီုကုသဵုကံ အကုသဵုကံမကဵုဖဵု ဗွဲဒိဌ ဓမ္မဝေဒနိယကံ ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ အပရာပရိယဝေဒနိယကံ ပိပိပြကာ အတိုၚ်မဟီုကၠုၚ်တုဲဝွံဂှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီ။ ။
ပၞောဝ်ကံပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံဂှ် မကဵုဖဵုပ္ဍဲဘဝပစ္စပ္ပုပန် နူကၠာဟွံဂွံပကာဂစိုတ် ဘဝလၟုဟ်ရ။ စုတိအာနူဘဝဏံတုဲ ဍေံဟွံကဵုဖဵုရ။ ဍေံဒှ်အာဟောသိကံရ။ သတ္တမဇဴ စေတနာ ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံဂှ်လေဝ် ယဝ်ရဍေံကလိဂွံကဵုဖဵု ပ္ဍဲဘဝသက်သၟိၚ်စုတိဂှ်ဟေၚ် ဍေံကဵုဖဵု။ ယဝ်ဍေံဟွံကဵုဖဵုမ္ဂး ဍေံဒှ်အာအဟောသိကံပၠန်ရ။ အကုသဵုအပရာပရိယ ဝေဒနိယကံ။ ကုသဵုကံ အပရာပရိယဝေဒဒနိယကံ ဇဴဒေါဝ်မသုန်တန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မကဵုဖဵုမူလ မကဵုဖဵုအဆက်အဆက် ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ၜါပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ပွမကဵုဖဵုပဋိသန္ဓိဂှ် မကဵုဖဵုမူလမ္ဂးယၟုရ။ ပွမထပ်ကဵုဖဵုအဆက်အဆက် ပ္ဍဲကာလပဝုတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မကဵုဖဵုအဆက်အဆက် မ္ဂးယၟုရ။
အကုသဵု အပရာပရိယဝေဒနိယကံဂှ် ပ္ဍဲကာလမကလိဂွံ သောတပတ္တိမဂ်တုဲဂှ် တြၚ်အပါဲဆေဝ်ဒဝ်အာရ။ ပွမကဵုဖဵုမူလပဋိသန္ဓိဂှ် သကုတ်အာရ။ ပွမကဵုဖဵု အဆက်အဆက် ပ္ဍဲကာလပဝုတ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်တၠအရှန်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်လအိတ်စုတိ စိုတ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တေံဂှ် ဍေံကဵုဖဵုတဴရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် ဟိုတ်နူအပရာပရိယဝေဒနိယ အကုသဵုကံ မကေၚ်ပရိုက်ဂစိုတ်လဝ်မိ ပ္ဍဲဘဝကိုပ်ကၠာတေံ မကဵုဖဵုအဆက်အဆက်တုဲ ဂမၠတ် ၅၀၀-ဂမၠိုၚ် ပြိုက်ဂစိုတ်တုဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ကုသဵုကံ အပရာပရိယဝေဒနိယကံ မ္ဂးတုန်။ ပ္ဍဲကာလမကလိဂွံ အရဟတ္တမဂ်တုဲမ္ဂး ဖဵုမူလပဋိသန္ဓိဂှ် သကုတ်အာရ။ ဖဵုအဆက်အဆက်ဂှ် ကာလသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်မ္ဂး သကုတ်အာရ။ (ဗီုကံ ၃-ပြကာကဵုဖဵုဂှ် အတိုၚ်ဏံ စၟတ်သမ္တီကေတ်ရ။)
၆၅။ စၞောန်ထ္ၜးကံပိပြကာမကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာမ ရူပ-အရူပ လောက္ကုတ္တဵုကုသဵုကံဂမၠိုၚ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ကာမ) ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံဂှ် ကဵုဖဵုပ္ဍဲကာလပွုတ် ဘဝလၟုဟ် နူကၠာဟွံစုတိဟေၚ်ရ။ ဟွံကဵုဖဵုပဋိသန္ဓိရောၚ်။ ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံဂှ် ကဵုဖဵုပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဘဝအနန္တရ မသက်သၟိၚ်စုတိရ ယဝ်ဍေံဟွံကလိဂွံကဵုဖဵုပဋိသန္ဓိမ္ဂး ဍေံဟွံကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာလပဝုတ်ရ။ အပရာပရိယဝေဒနိယကံမ္ဂးဂှ် ကာလပဋိသန္ဓိလေဝ်ကဵုဖဵု ကာလပဝုတ်လေဝ် ဍေံကဵုဖဵုရ။ ပၞောဝ်ကံပိပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံ မူရဴဟိုတ်နူကံမွဲတုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် သ္ဂောံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်ဝဋ်သံသာဏံဂှ်ရော။ ဟိုတ်နူကုသဵုအပရာပရိိယဝေဒနိယကံ မရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် ပါရမဳစှ် ပါရမဳပိစှော် နူကဵုဘဝအဆက်အဆက်တေံ ကလိဂွံမဂ်ဖဵုတုဲ ဂွံတိတ်ဗၠးအာရောၚ်။
(ရူပဝစရ-အရူပဝစရ) ရူပဝစရကုသဵုကံ ၅။ အရူပဝစရကုသဵုကံ ၄။ ကုသဵုကံ ၉-ဝွံ မူရဴဟိုတ်နူကံမွဲ မကဵုဖဵုဂှ်ရော။ ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ မကဵုဖဵုဂတမတ်ကီု။ ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ မကဵုဖဵုပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဘဝမသက်သၟိၚ်ကီု။ ကံၜါပြကာဏံဟေၚ် မကဵုဖဵုရ။
(လောက္ကုတ္တဵု) လောက္ကုတ္တဵုမဂ်ကုသဵု ၄-ဂှ် မူရဴဟိုတ်နူကံမွဲမွဲ မကဵုဖဵုဂှ်ရော။ ။ ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ မကဵုဖဵုဂတမတ် မတွံဂး ပွမကလိဂွံမဂ်တုဲ ပ္ဍဲမသက်သၟိၚ်ဂှ် က္တဵုဗဒှ်ကဵုဖဵု ပ္ဍဲဂတမတ်ဂှ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲလောက္ကုတ္တဵုကုသဵုဂှ် ဟၟဲကဵုဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ၊ အပရာပရိယဝေဒနိယကံရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သန္ဒိဌိကော ရဴဝွံ ကျာ်တြဲမတွံလဝ်ရောၚ်။ ရဴသာ်ဝွံ ဗီုကံပိပြကာမကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာမ ရူပ-အရူပ လောက္ကုတ္တဵုကုသဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ် အတိုၚ်နယ်မဟီုတွံကၠုၚ်တုဲဝွံဂှ် သမ္တီကေတ်ရ။
(သၟာန်) ကံပူဂဵုမွဲဂှ် ကဵုပြံၚ်ကၠေံအာ ကုပူဂဵုမွဲတုဲ ဍေံကဵုတဴဖဵုကီုဟာ။
(သွဟ်) ဍေံဟွံကဵုဖဵုရောၚ်။ ဍေံမကဵုဖဵု ပူဂဵုမပ္တုဲလဝ်ဂှ်ဟေၚ်ရ။
(ဝတ္ထု) သၟိၚ်တ္ကံသိၚ်ဃဵု ကလျာဏဳဂှ် မှာအာဒုဟ်တၠအရှန်တုဲ ဒးတၞီဗၠိုက်အာဍာ် အလုံညးဍုၚ််မွဲရ။ မှာလဝ်ဒုဟ်ကုတၠအရှန် သီုညးဖအိုတ်ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ သၟိၚ်နန္ဒဂှ် ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်သ္ၚာ ပ္ဍဲဘဝအတိက်ကိုပ်ကၠာတေံတုဲ တၞံကဝ်လဗဗြိုက် ၆၄-တၞံ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် သီုကဵုညးတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ အလုံအိုဿီုရ။ ကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်သ္ၚာ သီုညးဖအိုတ်ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ ပွမကဵုတဴဖဵုသာ်ဏံဂှ် ကံညးမွဲဂှ်ကၠောံကၠုၚ်တုဲ မကဵုဖဵုကုညးဂမၠိုၚ်ရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာ ။ ။ ဟွံသေၚ်ရောၚ်။
(ဥပ္ပမာ) ညးမွဲဂှ်ကေၚ်ကေတ်လဝ် ခတှ်သၟိၚ်တုဲ သၟိၚ်ကော်အာတ်တဴခတှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလ ညးမလေဲခတှ်သၟိၚ် မပြာပ်အာဂှ် ညးမဒှ်ပွံၚ်သဟာဲ ညးမလောဲခတှ်ကဵုသၟိၚ် မၞုံဗၞတ်ၜါစှော်ပြၚ်ဂှ် ဗက်အာကီုရ။ ညးမဒှ်ခတဟ်ဂှ် လေဲခတဟ်ကဵုသၟိၚ်တုဲ ညာတ်ဒးမိဿဟာဲၜါစှော်ပြၚ် မဗက်ကၠုၚ်သ္ၚိသၟိၚ်ဂှ်တုဲ အာတ်ဩန်ပ္ဍဲညးဂမၠိုၚ်ရ။ နိဿဲကေတ်ကဵုသၟိၚ်တုဲ ဟိုတ်နူမအာတ်တဴဂှ်ရ မိဿဟာဲဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒးကဵုတဴအိုတ်ရ။ ညးမဒှ်ပွံၚ်သဟာဲ ၜါစှော်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟိၚ်အာတ်လေဝ်ဟွံသေၚ် ဒှ်ဒၟံၚ်ခတဟ်ကဵုသၟိၚ်လေဝ်ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ ဟိုတ်နူဆဵုဒးမိဿဟာဲ မဒှ်ခတဟ်ဂှ် အာတ်တုဲ မဒးကဵုရောၚ်။ ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။ ညးကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူကၠုၚ်ဆဵုဒး အခိၚ်အကုသဵုကံ သၟိၚ်ကလျာဏဳ ကဵုဖဵုတုဲ အကုသဵုကံဇကု နူတမၠာတေံဂှ် ကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ ဟိုတ်နူမကဵုဖဵုဂှ်ရ ဗၠိုက်ဍာ်အိုတ်တုဲ မဒးပကာဂစိုတ်အိုတ်ရောၚ်။ ဟိိုတ်နူဒုဟ်အကုသဵုကံ သၟိၚ်ကလျာဏဳ ပရိုက်ဂစိုတ်တၠအရှန်တုဲ ဒးဒုၚ်ဗၠိုက်ဍာ် ပကာဂစိုတ်အိုတ်ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ ကၠုၚ်ဆဵုဒးကာလဝိပတ္တိ ဟိုတ်နူအကုသဵုကံ နူအတိက်တေံ ကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ မကဵုဖဵုရောၚ်။
ပ္ဍဲအရာညးတ္ကံဇမ္ဗုဒိပ်အိုဿီု ကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ကဝ်ကာလဗဗြိုက် သၟိၚ်နန္ဒဂှ်လေဝ် တုပ်နဲဏံကီုရ။ ဂပ်ဝ်သမ္တီ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ကေုာံပူဂဵုသမၠီု မဒိုဟ်ဓီုညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကလျာဏဳတံဂှ် လ္ပပံၚ်ဖက်ဟုာဲဲအိိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ မမိက်ဂွံစၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ဂလာန်မပ္တံကဵု အသေဝနာစဗာလာနံ-ဂှ် ကျာ်တြဲမဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။ ကေုာံပူဂဵုသပ္ပရိုဟ်တၠပညာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်နန္ဒရာဇာဂှ် ဂပ်ဝ်ပံၚ်ဖက်တုဲ ဟုဲဟာဲအိုတ်ညိ။ မမိက်ဂွံကဵုသာ်ဝွံတုဲ ဂလာန်မ္ၚဵုမ္ဂး ပဏ္ဍိတာနဉ္စသေဝနာ ဂှ် ကျာ်တြဲတွံလဝ်ရောၚ်။ ကံဇကုမပ္တုဲလဝ်ဂှ် ဟိုတ်နူဍေံကဵုတဴဖဵု ကဵုဇကုဇကုဟေၚ်ဂှ်ရ တုပ်ညံၚ်သၞိၚ်မှာ ဍေံဟွံခြာဗက်အာဇကုရောၚ်။ တၞဟ်မမိက်ဂွံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုဂလာန်သာ်ဝွံတုဲ အတ္တနာကတံကမ္မံ အတ္တာဝအနုပါယဳ ဆာယာဝဂှ် မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။ နသဗ္ဗသတ္တာနံ အပရာပရိယဝေဒနိယကမ္မရဟောနာမနတ္ထိ။ ဟိုတ်နူမတွံလဝ်သာ်ဝွံတုဲ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဂွံလ္ၚုအာနူကဵု အပရာပရိယဝေဒနိယကံမ္ဂးဂှ် ဟွံမွဲရောၚ်။
၆၆။ စၞောန်ထ္ၜးဥပ္ပမာဗီုကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ သတ္တံမကဵုဖဵုပ္ဍဲသံသာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဟွံကလိဂွံနိဗ္ဗာန်ဏီဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ တြုံမဖျေံဂတှ် ကဵုတြုံမဂိုၚ်ကေတ်လဝ် ဂတှ်ရစၟတ်၊ ပုညကြိယာဝတ္ထုမပ္တုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တမၠာတေံကီု သီုကဵုပုညကြိယာဝတ္ထုမပ္တုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝလၟုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်ပိုန်ဒြပ်ဇကုမဖျေံလဝ်ကဵုညးသ္အာၚ်ရ။ ဒုစရိုတ်စှ်ပြကာ ဇကုမပ္တုဲလဝ် ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံကီု သီုကဵုဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဇကုမဂိုၚ်ကေတ်လဝ် ဂတှ်ရစၟတ်။ ညးတၠခတှ်(ဝါ) ညးတၠဩန်ဂှ် ၜိုတ်လဵုမိက်မိက် ဗီုလဵုဟီုဟီု ကဵုဟီုမံၚ်။ ယဝ်ရဇကုနိဿဲမံၚ်ကဵုသၟိၚ် မၞုံကဵုပိုန်ဣဒ္ဓိမဇၞော်တံဂှ်မ္ဂး ညးဟွံဂံၚ်မိက်ဇကုရ။ ညးမဂၠိလဝ်ခတှ်ဂှ်လေဝ် ၜိုတ်လဵုဟီုဟီုမံၚ်ရ ယဝ်ရပအပ်ကဵုညးဇၞော်ထံၚ်မ္ဂး တိတ်ဗၠးဟွံမာန်ရောၚ်။ ဒးက္လေၚ်ကဵုရောၚ် ပုညကြိယာဝတ္ထုဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ သၟိၚ်မၞုံကဵုဣဒ္ဓိမဇၞော် မ္ဂးယၟုရစၟတ်။ ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးဇၞော်ထံၚ်ရစၟတ်၊ သမ္ပတ္တိစက်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဂြိုပ်ဇၞော်ရ။ ဝိပတ္တိစက်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဝါရ။ ညးမဂိုၚ်ဂၠိလဝ်ခတဟ် မတွံဂး ပွဒုစရိုတ်ဂှ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ် မတွံဂး သမ္ပတ္တိစက်ဂှ်မ္ဂး ညာတ်ကေတ်ဟွံမာန်တုဲ ဂွံတိတ်ဗၠးနူခတဟ် မတွံဂး ဒုဟ်ဂှ်ရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ညးတၠခတဟ် (ဝါ) ညးတၠဒြပ်ဂှ် မၚ်ဗိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဝါ မဒှ်ဂၠံၚ်ဍာန်တိတ်ကၠုၚ်ဂှ်မ္ဂး ဗၠးဟွံမာန်ရ။ အတိုၚ်ရပ်ဂွံပၠန်ရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ်အိိုဿီု နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲသံသာဏံဂှ် နွံကဵုဒုဟ်အကုသဵု၊ ဖဵုကုသဵု ၜါပြကာလၟိုန်ကာလရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အခါကာလ ကလိဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် သမ္ပတ္တိစက်ပန်ပြကာမ္ဂး ဂွံတိတ်ဗၠးအာနူဒုဟ်တုဲ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်ရ။ အခါကာလ ကလိဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် ဝိပတ္တိစက်ပန်ပြကာမ္ဂး ဒးဒုၚ်တဴဒုဟ်ရသမ္တီ။ သမ္ပတ္တိစက်ပန်ပြကာမ္ဂးဂှ် ပွမကလိဂွံတိဟိုတ်ပဋိသန္ဓိ ဂွံက္တဵုဒှ်တဴ ပ္ဍဲဂကူမပြဲပြဲဂှ် ဂတိသမ္ပတ္တိမ္ဂးယၟုရ။ ပွမကလိဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲခေတ်သၟိၚ်မၚ်မွဲဓရ် ဟိုတ်နူဗြဲဍာ်ဓဝ်ယာတဴတုဲ ဂွံဖဲသ္အဳတဴ ဟွံမွဲကဵုသၞသတြုဂှ် ကာလသမ္ပတ္တိမ္ဂးယၟုရ။ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပူဂဵုသပ္ပရိုဟ်လောကဓဝ် ပ္ဍဲဇကုဂှ် ပယောဂသမ္ပတ္တိမ္ဂးယၟုရ။ ပွမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရုပ်သာ် အစောံဒြဟတ်ဇကုဂှ် ဥပဓိသမ္ပတ္တိ မ္ဂးယၟုရ၊၊ ဣဝွံ သမ္ပတ္တိစက် ပန်ပြကာမ္ဂးယၟုရ။ ။ ။
(ဝိပတ္တိစက် ၄ ပြကာမ္ဂးဂှ်တုန်) ပွမ္ဒးက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမယုတ်မာ ပဋိသန္ဓိမယုတ်ဂှ် ဂတိဝိပတ္တိမ္ဂးယၟုရ။ ပွသၟိၚ်တံဟွံမၚ်မွဲဓဝ် ဗြဲဍာ်ဂူတဴဟွံဒးရး မၞုံကဵုသၞသတြုဂၠိုၚ်ဂှ် ကာလဝိပတ္တိမ္ဂးယၟုရ။ ပွမဟွံဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠးတဴ ပ္ဍဲအခေါၚ်ဂၠံၚ်တရဴလောကဓမ္မဂှ် ပယောဂဝိပတ္တိမ္ဂးယၟုရ။ ပွမက္တဵုဒှ်တဴ ပ္ဍဲဂကူယုတ် ရုပ်သာ်ဍိုန်လျ မၞုံကဵုအဝဲမဆောတ်ယောၚ်တဴ မပ္တံကဵု ကၠက် ကဝ် ဒှ်တဴခါယ်ဒုတ်တံဂှ် ဥပဓိဝိပတ္တိ မ္ဂးယၟုရ။ ။ ဣဝွံ ဝိပတ္တိစက် ၄ ပြကာ မ္ဂးယၟုရ။
ကာလဆဵုဒး သမ္ပတ္တိစက်ပန်ပြကာမ္ဂး ကုသဵုကံနူအတိက်တေံ ဂွံအခေါၚ်တုဲကဵုဖဵုရ။ ကာလဆဵုဒး ဝိပတ္တိစက်ပန်ပြကာမ္ဂး အကုသဵုကံနူအတိက်တေံ ဂွံအခေါၚ်တုဲကဵုဖဵုရ။ (ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ) ပိုဲသတ္တံညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဃောကာလ မကလိဂွံနိဿဲပဋိသန္ဓိ မဒှ်ဂတိသမ္ပတ္တိမတွံဂး ဂြိုပ်၊ သၟိၚ် မတွံဂး ပုညကြိယာဝတ္ထုတုဲ မကလိဂွံတသိုက်ရောၚ်။ ဟွံမွဲကဵုညးတၠခတှ် မတွံဂး အပရာပရိယဝေဒနိယ အကုသဵုကံတြေံ ပ္ဍဲဘဝကိုပ်ကၠာတေံ ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ စွံသတိတုဲ ညံၚ်ကဵုကလိဂွံ ဂွံနိဿဲကေတ်ကဵုဂြိုပ် မတွံဂး ဂတိသမ္ပတ္တိသၟိိၚ်မတွံဂး ပုညကြိယာဝတ္ထု ပ္ဍဲဇကုဇၟာပ်ပ်ဘဝဂှ် ဒးပတိတ်တဴဒြဟတ်ရောၚ်။ ကဵုဂွံနွံကဵုဓဝ်သတိပညာညိ။ သၟိၚ်ဒိုဟ်ဓီု ဟွံတီကေတ်စရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲဂှ် ပြာပ််ကၠုၚ်ပဒတဴ ပ္ဍဲကွာန်သၟတ်မွဲရ။ ညးကောန်ကွာန်မတီကေတ် ဒ္ဂေတ်ဓရ်ညးသပ္ပရိုဟ်ဟေၚ် ဟွံတီိပရေၚ်အလိုက်လောကမွဲဂှ် ဟီုတွံဒး ဒ္ဂေတ်ပူဂဵုသပ္ပရိုဟ် ပ္ဍဲဂတမုက်သၟိၚ်ဂှ်ရ။ သၟိၚ်ဂှ်မိၚ်တုဲ တၠအဲ ပြိုၚ်ပ္ကာန်ညာဏ်ပညာကုအဲဟာ ဟီုတုဲ ကဵုကၠေၚ်ဒက်ဓဇက်ဏာရ။ ၜိုန်ရဟီုတဴဂလာန်ဒ္ဂေတ် ဓဝ်သပ္ပရိိုဟ် ခိုဟ်တဴသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် မူရဴဟိုတ်နူကံဖဵုမွဲ မကဵုဖဵုတုဲ မ္ဒးဒုၚ်ကၠေၚ်ဒက် ဓဇက်ဏာဂှ်ရော ဟိုတ်နူမဟီုဂလာန် လောကဘာသာ ဝစဳပယောဂစွံလေပ်ကီု ကၠုၚ်ဆဵုဒးပယောဂဝိပတ္တိတုဲ ဟိုတ်နူအကုသဵုအပရာပရိယဝေဒနိယကံ မကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ မကဵုဖဵုကီု မ္ဒးဒုၚ်ကၠေၚ်ဒက် ဓဇက်ဏာရောၚ်။
သၟိၚ််မဒှ်ညးသပ္ပရိုဟ်တၠပညာမွဲဂှ် တၞဟ်နမိက်ဂွံမၚ်မွဲဍုၚ်ကွာန် ဗွဲမဗဗွဲဓဝ်ညိဂးတုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်စိုပ်ကွာန်ဂှ်ရ။ ညးကောန်ကွာန်မွဲဂှ် ဟိုတ်နူမဟီုဒးဂလာန် မသ္ကာတ်မြဟ်မ္ဂး ဂစိုတ်ရ၊ ဂယိုၚ်ရ၊ ပ္ဍဲဂတသၟိၚ်ဂှ်ရ။ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ အဲဂှ် တၞဟ်နမိက်ဂွံမၚ်မွဲဍုၚ်ကွာန် ဗွဲမဗဗွဲဓဝ်ရောၚ်ဂးတုဲ မပြာပ်ကၠုၚ်ရောၚ်။ မူဟိုတ်တၠအဲ ဟွံသ္ပကေၚ်ကာကဵုအဲတုဲ မဟီုဒၟံၚ်ဂလာန် မဓလဵုခၞံၚ်ဂှ်ရော။ ရဴသာ်ဝွံဟီီုတုဲ ကဵုရပ်ကၠေၚ်ဒက် ဓဇက်ဏာရ။ ပွမ္ဒးဒုၚ်ကၠေၚ်ဒက်တဴသာ်ဏံဂှ် မူရဴဟိုတ်နူဖဵုကံမွဲတုဲ မ္ဒးဒုၚ်ကၠေၚ်ဒက်တဴဂှ်ရော ဟိုတ်နူဟွံဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပ္ဍဲလောကဘာသာမတွံဂး ပယောဂဝိပတ္တိကီု၊ ဟိုတ်နူအကုသဵု အပရညပရိယဝေဒနိယကံတြေံ မကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ မကဵုဖဵုကီု မ္ဒးဒုၚ်ကၠေၚ်ဒက်တဴရောၚ်။ နိဿဲကေတ်ကဵုနဲဏံတုဲ သမ္ပတ္တိစက်-ဝိပတ္တိစက် မသၟေဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တီကေတ်ရ။
ဝါတ်တဴဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်သ္ဘၚ်ဓရ် ပရမတ္ထဂမၠိုၚ် ဂွံဝါတ်လောန် လ္တူနူကံမ္ဂးဂှ် ဟွံမွဲရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ကမ္မဝိပါကော န်ဗီုကံမကဵုဖဵု ဨတ္တကော ဗၞတ်ဆဝွံဟေၚ်ရဟီုဂှ် အစိန္တိယော ပိုၚ်ခြာတုဲ စိုန်ဂပ်ဝ်ချပ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။ ညံၚ်ကဵုဂွံတီကေတ်ဂှ် ဂိုတ်ဗှ်ဂၠာဲသ္ၚေဝ် သၟာန်တဴပူဂဵုတၠပညာဂမၠိုၚ် ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါတုဲ ချပ်ကေတ်ရ။ ဝါတ်မံၚ်ၜိုန်ဟီုဂှ်လေဝ် လ္ပဖ္ဍိုန်ကၠေံစိုတ်အိုတ်ညိ။ ညံၚ်ကဵုသ္ဂောံတီဂှ် ဂိုတ်ဂၠာဲဗှ်တဴ လိခ်ပတ်ဂလာန်တၠပညာတံ ချူစွံပတန်လဝ်ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါတုဲ ဂွံတီကေတ်ကီုရောၚ်။
၆၇။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုကံပန်ပြကာမကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ကလေၚ်ဆက်ရံၚ်ဗက် ကဵုဂလာန်တံတေံညိ ထုဲရောၚ်။ တောဝ်သတ်ထုဲဂှ် သၠးလောဲမံၚ် ဓဝ်ပရမတ်ထုဲမ္ဂးဂှ် သၠးဟွံလောဲရောၚ်။ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် မူရဴကံမွဲ မကဵုဖဵုဂှ်ရော။ ကံမကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိဂမၠိုၚ်တုန်။ ဂရုကံ၊ အာသန္နကံ အာစိဏ္ဏကံ၊ ကဋတ္တာကံ၊ ၄-ပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံ မကဵုတဴဖဵု ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ရောၚ်။
(လ္ပာ်အကုသဵုဂှ်) မာတုဃာတကကံ၊ ကံမပြိုက်ဂစိုတ်မိ။ ပိတုဃာတကကံ၊ ကံမပြိုက်ဂစိိုတ်မ။ အရဟန္တဃာတကကံ၊ ကံမပြိုက်ဂစိုတ်တၠအရှန်။ လောဟိတုပ္ပါဒကကံ၊ ကံမပ္တိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ်။ ညံၚ်ရဴဒေဝဒတ် မသ္ပအန္တရာယ်ကုကျာ်တြဲ စဵုကဵုၝောံဇိုၚ် မဒှ်ဆီဍူဂှ်ရ။ သံဃဘေဒကကံမ္ဂးဂှ် ကံမပါ်ဒကးသၚ် ညံၚ်ရဴဒေဝဒတ် မပါ်ဒကးတဴသၚ် မကဵုတဴဖဵု နကဵုသတ္တမဇဴ စေတနာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဂရုကံရ။ ကံမသုန်ပြကာဝွံ အကုသဵုဂရုကကံ မ္ဂးယၟုရ။ ပဉ္စနန္တရိက်ကံလေဝ် ညးကော်ခဴရ။
(လ္ပာ်ကုသဵု) ရူပဝစရကုသဵုကံ ၅။ အရူပဝစရကုသဵု ၄။ လောကုတ္တဵုမဂ် ကုသဵုကံ ၄။ ပံၚ်ကံဂမၠိုၚ်ဝွံ ကုသဵုဂရုကကံ မ္ဂးယၟုရ။
(အာသန္နကံ) အာသန္နကံမ္ဂးဂှ် ပသာ်ကော်ခဴစဂှ်ရော။ အာသန္နသဒ္ဒါ၊ တွံတဴအရထညန်။ ကံမဂပ်ဝ်ပ္တုဲတဴ ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိကီု။ ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိဂှ် ပွမဗှ်ဗၞုဟ် ဂွံတဴသတိ ကဵုကံဇကု မကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံကီုဂှ် အာသန္နကံမ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲအရာအာသန္နကံဏံဂှ်လေဝ် ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ နွံၜါပြကာရ။ သမ္တီကေတ်ညိ။
(အာစိဏ္ဏကံ) အာစိဏ္ဏကံမ္ဂးဂှ် ပသာ်ကော်ခဴစဂှ်ရော။ အာစိဏ္ဏသဒ္ဒါ တွံတဴအရထလ္ၚတ် နူကာလကိုပ်ကၠာတေံဂှ် ပ္တုဲဒၟံၚ်ဟွံကဵုသ္ကုတ်ခြာတုဲ ဗှ်သၞာလ္ၚတ်ဒၟံၚ် စဵုကဵုစိုပ်စုတိဂှ် အာစိဏ္ဏကံ မ္ဂးယၟုရ။ ပ္ဍဲအရာအာစိဏ္ဏကံဏံဂှ်လေဝ် ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံ နွံၜါပြကာကီုရ။ သမ္တီကေတ်ညိ။
(ကဋတ္တာကံ) ကဋတ္တာကံမ္ဂးဂှ် ပသာ်မဟီုတဴဂှ်ရော။ ကုသဵုကီု။ အကုသဵုကီုဂှ် ပ္တုဲလဝ်ကွေံရ။ ဆဂးဂှ် လ္ၚတ်လဝ်လေဝ်ဟွံသေၚ် ပတုဲလဝ်ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိဂှ်လေဝ်ဟွံသေၚ် ကေၚ်ဗှ်ဗၞုဟ်ဒၟံၚ် ကဵုကံဇကုမပတုဲလဝ် ပ္ဍဲကိုပ််ကၠာတေံဂှ်လေဝ်ဟွံသေၚ် ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကုသဵုကံ အကုသဵုကံ မကေၚ်ပတုဲလဝ်ဟေၚ်ရောၚ်။ (ကံပန်ပြကာဝွံ ညံၚ်ကဵုသ္ဂောံချိုတ်ပၠိုတ်ဂှ် ဒးစၟတ်သမ္တီလဝ် ဗွဲကိုပ်ကၠာရောၚ်။)
၆၈။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုလက်သန်ကံ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ဂရုကံ) ဂရုကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴတၞံဆုဇၞော်ရ။ တၞံဆုဇၞော်ဂှ် ကာလဍေံဒေါမ်စှ်ေကၠုၚ်မ္ဂး တၞံဆုသၟတ်ဂမၠိုၚ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ မတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဂှ် တၞဟ်နထံက်ပၚ် ပခိုၚ်ကဵုမာန်မ္ဂးဂှ် ဟွံမွဲရ။ တုပ်ညံၚ်ဥပ္ပမာသာ်ဂှ်ကီုရ။ ဂရုကကမ်ဂှ်လေဝ် ကမ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် တၞဟ်နဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံမာန်မ္ဂးဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ။
(အာသန္နကမ်) အာသန္နကမ်မ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နူမဒှ်ကမ်လက္ကရဴအိုတ် မညန်ကဵုဂစိုတ် မကဵုဖဵုကၠာအိုတ်ဂှ်ရ တုပ်တဴညံၚ်ရဴဂၠဴဒယု မ္ဂးယၟုရ။ သဘဴဂၠဴဒယုမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလသဝ်တ္ၚဲ မကလေၚ်စဴကၠုၚ်ခရိုၚ်မ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နူဗက်ဇိုၚ်ညးတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံမာန် ဒှ်တဴလက်ကြဴအိုတ်တုဲ ဒးသတိက်တဴ ပ္ဍဲဇိုၚ်ပါၚ်ခရိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလပံက်ခရိုၚ် ဗလးပ္တိတ်နူဂယးပၠန်လေဝ် ဟိုတ်နူမညန်ကဵုပါၚ်ခရိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂွံတိတ်အာနူခရိုၚ်ကိုပ်ကၠာ နူဂၠဴဂမၠိုၚ်ရ။ အာသန္နကမ်လေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဝွံကီုရ။
(အာစိဏ္ဏကမ်) အာစိဏ္ဏကမ်မ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နူမလ္ၚတ်ဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵု ကုသဵုကမ်-အကုသဵုကမ် ဟွံဂွံပိုတ်သကုတ် အတိုၚ်ပၟိက်ဝါသနာဇကုဇကု စဵုကဵုလအိတ်လမျီုအိုတ် ဟိုတ်နူမကဵုစဲလာံ ဗဗိုန်လဝ်ဂှ်ရ။ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂစေမ် ညးမခြိုၚ်ဒက်ဗဗိုန်လဝ် နကဵုခြိုၚ် ဇုက်ဒၞက်မ္ဂးယၟုရ။ ဂစေမ်ဇကု မခြိုၚ်ဒက်ဒၞက်ဗဗိုန်လဝ်တံဂှ် သွက်ဂွံပဝ်အာပဝ်ကၠုၚ် ကဵုဌာန်တၞဟ်သ္အာၚ်မာန်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထတုဲ အယာံမာတ် ဆပ္ဍဲအပ္ဍဲခြိုၚ်ဇုက် မခြိုၚ်ပၠးလဝ်တံဂှ်ဟေၚ် ဂွံဂၚေၚ်ပဝ်ဝေၚ်တဴရ။ ဥပ္ပမာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သမ္တီ။
(ကဋတ္တာကမ်) ကဋတ္တာကမ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်ဆအယာံမာတ် ကုသဵုကမ်-အကုသဵုကမ်ဇကု မကေၚ်ပတုဲလဝ်ဟေၚ်ရ။ မူဥပ္ပမာမတုပ်ရော တုပ်ဥပ္ပမာညံၚ်ရဴ မဝေၚ်တက်ခနိ မဗိုတ်ဖျေံဏာ (မဃံၚ်) မခနိပ္ဍဲတိတုဲ မူဒၞာဲဒးဒးဂှ်ကီုရ။ ဒးမတေံဟာ မဏံဟာဂှ်ဟွံတီရ။ ဒၞာဲထေက်ကဵုဒးဂှ် ဒးအာရ။
၆၉။ စၞောန်ထ္ၜးကဵုကံပန်ပြကာဗွဲလၟေၚ်မကဵုဖဵု ကုပူဂဵုမပကာဂစိုတ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပူဂဵုမွဲဂှ် ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ပူဂဵုမပကာဂစိုတ်ဂှ် မူရဴကမ်မွဲ မကဵုဖဵုရော။ ပ္ဍဲဒဒှ်မၞိဟ်မွဲဘတဂှ် ဂရုကံ၊ အာသန္နကံ၊ အာစိဏ္ဏကံ၊ ကဋိတ္တာကံ၊ ကံပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံ၊ တုဲလဝ်ပန်ပြကာရ ယဝ်သဒှ်မ္ဂး ဂရုကကံဂှ် ကဵုဖဵုရောၚ်။ ဂရုကကံဟွံမွဲတုဲ နွံဒၟံၚ်ဆကံပိပြကာဟေၚ် ယဝ်သဒှ်မ္ဂး အာသန္နကံဂှ် ကဵုဖဵုရ။ ဂရုကံ-အာသန္နကံဟွံမွဲတုဲ နွံဒၟံၚ်ဆကံၜါဟေၚ် ယဝ်သဒှ်မ္ဂး အာစိဏ္ဏကံဂှ် ကဵုဖဵုရ။ ဂရုကံ-အာသန္နကံ-အာစိဏ္ဏကံ ဟွံမွဲတုဲ နွံဒၟံၚ်ဆကဋတ္တာကံဟေၚ် ယဝ်သဒှ်မ္ဂး ကဋတ္တာကံဂှ် ကဵုဖဵုရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုဂစိုတ်တေံဂှ် မကဵုတဴဖဵု ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် ပါကဒါနဂှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီ။
ကံမပတုဲလဝ်ကၠာမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကာလပရိယာယဒါန စၞောန်ထ္ၜးကဵုအဃောကာလမကဵုဖဵု မ္ဂးယၟုရ။ ကာမာဝစရကုသဵုကံ-အကုသဵုကံဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံကဵုဇဴထပှ်တန်ရ။ ကာမာဝစရကုသဵုကံ-အကုသဵုကံဂှ် တုပ်ညံၚ်ရဴမၞိဟ်မွဲ မၞုံကဵုယၟုပိကီုရ။ ယၟုဟေၚ်ရဂၠိုၚ်မံၚ် မၞိဟ်ဂှ်ဟွံဂၠိုၚ်ရောၚ် (ဝါ) ယၟုဟေၚ်ရ ဂေတ်မံၚ် မၞိဟ်ဂှ်ဟွံဂေတ်၊ ရူပါဝစရကုသဵုကံ၊ အရူပါဝစရကုသဵုကံဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴမၞိဟ် မၞုံကဵုယၟုၜါရ။ ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ ကဵု ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံၜါဟေၚ်ရကလိဂွံ စၟတ်သမ္တီ။ လောကုတ္တဵုမဂ်ကုသဵုကံမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴမၞိဟ် မၞုံကဵုယၟုမွဲ မတွံဂး ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံမွဲဟေၚ်ရကလိိဂွံ စၟတ်သမ္တီညိ။
ကံမပ္တုဲလဝ် ပ္ဍဲကာလပကတိကီု၊ ကံမကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိကီုဂှ် ဗှ်ရံၚ်ထပ်ကဵုထပ် ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါတုဲမ္ဂး ကလိဂွံဓရ်သတိရ။ ပသာ်ကလိဂွံဓရ်သတိဂှ်ရော လၟုဟ်အဲ ကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲဘဝ ပ္ဍဲဘဝလၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗီုလၟေၚ်ကံ ပန်ပြကာမကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲကီုဟာမ္ဂးဂှ် ဒးချပ်စၚ်ခြၚ်ဗ္စာရဏာတဴရောၚ်။ ပဉ္စနန္တရိက် ကံမသုန်ပြကာ မဒှ်အကုသဵုဂရုကံဂှ်လေဝ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲကီုဟာမ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နူဟွံဂွံပြိုက်ဂစိုတ်လဝ် မပ္တံကဵုမိမ တၠအရှန် ပ္တိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ဗပါ်သၚ်တုဲ အကုသဵုဂရုကကံလေဝ် ဟွံမွဲပ္ဍဲအဲရ။ သၟေဟ်ကံပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲကီုဟာမ္ဂးဂှ် ဒးချပ်စၚ်ခြၚ်တဴရောၚ်။ ပၞောဝ်ကံပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူမဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုဂစိုတ်ဟွံသေၚ်တုဲ အာသန္နကံမ္ဂးဂှ် ဟွံမွဲဏီရ။ ပၞောဝ်အာစိဏ္ဏကံ၊ ကဋတ္တာကံ၊ ၜါပြကာဂမၠိုၚ်လေဝ် အာစိဏ္ဏကံနွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲအဲကီုဟာမ္ဂးဂှ် ဒးဗ္စာရဏာတဴရောၚ်။ ကုသဵု-အကုသဵု ၜါပြကာဂမၠိိုၚ်ဂှ် ပ္တုဲဂှ်ပ္တုဲဒၟံၚ်ကီုရ။ ၜိုန်ရပ္တုဲတဴကီုလေဝ် ပွမလ္ၚတ်လဝ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူအဲဟွံစောဲလာံလဝ်တုဲ အာစိဏ္ဏကံဂှ်လေဝ် ဟွံမွဲတဴပ္ဍဲအဲရ။ ကုသဵုကံ အကုသဵုကံ မဒှ်အယာံမာတ် မပတုဲလဝ်ဟွံမွဲကဵုစၟတ်တံဂှ်ဟေၚ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲရ ဂွံတီကေတ်ရ။ နွံဆအယာံမာတ် ကဋတ္တာကံဏံဟေၚ်ရ ယဝ်သဒှ်မ္ဂး ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴဂၠုၚ် ညးမဖဳလဝ် ပ္ဍဲက္ၜဳကီုရ။ ဒၞာံမိက်ဂွံဒိုအ်ဂှ်ဒိုအ်၊ ဒၞာဲမိက်ဂွံဟဳဂှ်ဟဳ၊ ဒၞာဲမိက်ဂွံစိုပ်ဂှ်စိုပ်ရ။ အဲလေဝ်တုပ်တဴညံၚ်ရဴ သာ်ဂှ်ကီုရ။ ဘဝအနာဂတ်ဂတတေံမ္ဂး ဒၞာဲမိက်ဂွံစိုပ်ဂှ်စိုပ် ဒှ်အာသာ်ဏံရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ညံၚ်ကဵုဂွံနွံကဵု အာစိဏ္ဏကံဂှ် စွံဓရ်သတိတုဲ သ္ပတဴလွဳပရာအိုတ်ညိ။ ။
ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ် အာစိဏ္ဏကံဂှ် ပသာ်ဂွံကၠောန်တဴဂှ်ရော ယဝ်သၟာန်မ္ဂး စိုတ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပၠောပ်လဝ်စိုတ်ဟွံတုပ်ကေုာံ ဂရၚ်သ္ကံရောၚ်။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် လဟိၚ်တဴပ္ဍဲဒါနစရိုတ် ညးလ္ၚဵုတံဂှ် လဟိၚ်တဴပ္ဍဲသဳလစရိုတ်။ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ခန္ဓပိုဲဏံဂှ် ဟွံဗိုန်ရောၚ် ဒှ်ဒၟံၚ်သဘဴ အနိစ္စ-ဒုက္ခ-အနတ္တရောၚ်။ ဗ္စာရဏာတဴသာ်ဏံတုဲ ပွမလဟိၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝနာစရိုတ်ဂှ်လေဝ်နွံ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် လဟိၚ််တဴပ္ဍဲသဒ္ဓါစရိုတ်တုဲ ယဝ်မၞုံဝါသနာဒါနမ္ဂး အဲဂှ် ပတံနုတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုစိုပ်နိဗ္ဗာန် ဒါနကုသဵု ညံၚ်ကဵုဟွံဂွံသကုတ်ခြာအာဂှ် အဲဒးကဵုတဴဒါန်ရောၚ် ယြဴဗၞတ်မွဲ အဲပၚ်တိုန်တဲအဲမာန်မံၚ်ဏီရ။ ဗၞတ်ဂှ်အဲဟွံကဵုဒါန အဲသကုတ်ခြာအာဏီရ။ အခါကာလ အဲပၚ်တဲဟွံမာန်မ္ဂး အဲဒးဗလးထောံရ။ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပလဝ်အဓိဌာန်တုဲ ကဵုတဴဒါန်ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲရ။ ပ္ဍဲကာလဝတ္ထုဒါန်ဟွံမွဲ ကဵုဟွံမာန်မ္ဂး ဝးဂွံကၞာၚ်ဆု ပ္ကဴဆောဲတုဲ သ္ပပူဇဴတဴကျာ်ရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဇုက်သလဲ အာစိဏ္ဏကံမွဲတၞုၚ်ရ။
(သဳလ) ပူဂဵုမလဟိၚ်တဴ ပ္ဍဲဓဝ်သဳလတံဂှ်လေဝ် မူရဴနကဵုဒ္ဂေတ်သဳလမွဲ အဲဂွံဒ္ဂေတ်လဝ် စဵုကဵုစိုပ်လအိတ်လမျီုဂှ်ရော။ ၜိုန်ရလမျီုဒးအိုတ်အာကီုလေဝ် ဓဝ်သဳလအဲဂှ် ဟွံကဵုလီုလာ်အာရ။ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ ပွမမၚ်မွဲတဴဓဝ်သဳလဂှ် ဒှ်ဇုက်မွဲတၞုၚ်ရ။
(ဘာဝနာ) ပူဂဵုမလဟိၚ်တဴ ပ္ဍဲဘာဝနာတံဂှ်ပၠန်လေဝ် ပတံနူလက္ခဏယာန် ပိပြကာတုဲ မပ္တံကဵုပရိုတ်မေတ္တာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အတိုၚ်ဇကုမၞုံပၟိက်ဂှ် ဇၞော်ပၟဝ်တဴ ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ ဟွံကဵုသကုတ်ခြာအာရ။ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲဂှ် ဗၞတ်မူစိဝါ အဲဂွံပ္တုဲဝတ် ဂွံဇၞော်ပၟဝ်ဂှ်ရော။ ယြဴဗၞတ်မွဲ အဲလပံက်ပါၚ်မာန်မံၚ်ဏီရ။ ဗၞတ်ဂှ်မ္ဂး ဝတ်အဲမဖ္ဍောတ် ဇၞော်ပၟဝ်တဴဘာဝနာဂှ် ဟွံကဵုလီုအာရ။ စွံပ္တန်လဝ်ဓဝ်အဓိဌာန် မြဴသာ်ဝွံတုဲ ပ္တိတ်တဴလွဳ ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲရ။ ပွမပ္တိတ်တဴလွဳဗီုဏံဂှ်လေဝ် ဒှ်ဇုက်သလဲမွဲတၞုၚ်ကီုရ။
ပၞောဝ်ကဵုဇုက်ပိတၞုၚ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ညံၚ်ကဵုဂွံရပ်ဒးဇုက် မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်လွဳအိုတ်ညိ။ ပ္တိတ်လွဳတုဲ ယဝ်ရစောဲလာံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဓဝ်ကုသဵု မမိက်ကဵုမွဲမွဲတံဂှ်မ္ဂး ဓဝ်သံဝေဂဗီုဏံဂှ် ဍေံက္တဵုဒှ်ပၠန်ရောၚ်။ လၟုဟ်အဲဒးက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် မၞိဟ်ဒိုက်ဝါတ် ဍိုန်လျလောန်နူညးတၞဟ်သ္အာၚ်မ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နူကုသဵုဒါန နူဘဝအတိက်တေံ ဍိုန်လျတဴညံၚ်ရဴဂၠုၚ် ဟွံမွဲကဵုညးက္ဍိုပ်သၞေဝ်တုဲ ဝဲတံၚ်တိုန်သံၚ် ဟွံမွဲကဵုဒၟံၚ်ဒၞာဲ ဂါဲအာဂါဲကၠုၚ်တုဲ ဒၞာဲမိက်ဂွံဒိုအ်ဂှ်ဒိုအ်တုဲ ဂၚ်ၜက်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသံၚ်ခတဳရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ညံၚ်ကဵုဇုက်ဂြၚ်တၟံ မတွံဂး ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာ ဂွံခိုၚ်ကၠိုက်ဗိုန်ဇၟံဂှ် စွံဓဝ်သတိအိုတ်ညိ။ ။ ပူဂဵုမတီညာတ် ကၠိုဟ်ခၠၚ်ကေတ်သဘဴဓဝ်ပရမတ် ပွဒုစရိုတ် ပုညကြိယာဝတ္ထုဂမၠိုၚ်ဂှ် မူပမာနတုပ်ပၠန်ဂှ်ရော။ ညံၚ်ရဴညးမပြာပ်လုပ််အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲဂြိုပ်တုဲ မဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် ထဝ်ခိုဟ်ဩန်ခိုဟ် မတ်မၞိက်တံဂှ်တုဲ ပွမဂိုတ်ယိုက်ဂၠေၚ်ပ္တိတ်တဴလွဳ လုကဴဗ္တံတ္ၚဲဟွံပိုတ် ဟွံတီကေတ်ပွမဍောၚ်ၜိုတ်ကီု။ ပ္တိတ်လွဳကဵုစရၚ်ဓဝ်ကုသဵု လၟိုန်ကာလရ။
ဗီီုလၟေၚ်ပါကကာလကံ မကဵုဖဵုပန်ပြကာ ဇနကကံ၊ ကံမက္တဵုဗ္ဒဟ်ကဵုပဋိသန္ဓိ။ ဥပထမ္ဘကကံ၊ ပြာပ်လုပ်တုဲ ပွမပခိုၚ််ကဵု။ ဥပဝဳဠကကံ၊ ပြာပ်လုပ်တုဲ ပွမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်တဴ။ ဥပဃာတကကံ၊ ပြာပ်လုပ်တုဲ ပွမပြိုက်ကၠေံ။ ဗွဲကိစ္စကံပန်ပြကာ အကုသဵုကံ၊ မဟာကုသဵုကံ၊ ရူပဝစရကုသဵုကံ။ ပါကဒါနကံ ပန်ပြကာ ဂရုကကံ ကံဇြိုၚ်။ အာသန္နကံ ကံညန်။ အာစိဏ္ဏကံ ကံမလ္ၚတ်။ ကဋတ္တာကံ ကံအယာံမာတ်မပ္တုဲလဝ်။ ပါကကာလကံ ပန်ပြကာ ဒိဌဓမ္မဝေဒနိယကံ၊ ကံမကဵုဖဵုဒိဌဂတမတ်။ ဥပပဇ္ဇဝေဒနိယကံ၊ ကံမကဵုပ္ဍဲဘဝသက်သၟိၚ်။ အပရာပရိယဝေဒနိယကံ၊ ကံမကဵုဖဵု ပ္ဍဲဘဝအဆက်အဆက် စဵုကဵုစိုပ်နိဗ္ဗာန်။ အဟောသိကံ၊ ကံမလ္ၚုအာသၟး ဟွံကဵုဖဵု (ပံၚ်သီုဖအိုတ်ဝွံ ဒှ်ကံ ၁၆ ပြကာရ) ဂွိၚ်ဖေက်ထုဲတုဲ စၞောန်ထ္ၜးလဝ်ကဵု အယာံမာတ်ဆၜိုတ်ဂွံတီကေတ် အဆုက်ပဓါနဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲလောကုတ္တဵုကုသဵုဂှ် သဟဇာတကံ၊ နာနာလက္ခိဏကကံဟေၚ်ရစၟတ်။
(တၚ်သွက်ဂွံသမ္တီ အာရီုတြဴပြကာ မတွံဂးကမ် ကမ္မနိမိတ်-ဂတိနိမိတ် ပ္ဍဲကုသဵု-အကုသဵု) (ကမ်) ဂကောံသတ္တံ မပကာဂစိုတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံမ္ဂး ပၞောဝ်ကဵုအာရီု ကမ် ကမ္မနိမိတ် ဂတိနိမိတ် ပိပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် မရဏသန္နဇဴ သ္ပအာရီုတုဲမ္ဂး ဒးပကာဂစိုတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။ (ပသာ်ဍေံသ္ပအာရီုဂှ်ရော) ပ္ဍဲဃောကာလမညန်ကဵုစုတိတေံမ္ဂး ကုသဵုကမ် မဟိမုသာ်ဝွံ အဲမပ္တုဲလဝ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲရ။ ရဴသာ်ဝွံ မရဏသန္နဇဴဂှ် သ္ပအာရီုတုဲ မပကာဂစိုတ်ဂှ် မရဏသန္နဇဴ သ္ပအာရီုကဵုကမ်တုဲ မပကာဂစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ ပူဂဵုမပကာဂစိုတ် ဗီုသာ်ဝွံဂှ် ကလိဂွံသုဂတိဘဝ ဒဒှ်မၞိဟ် ဒေဝတဴရ သမ္တီ။
(ကမ္မနိမိတ်) ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံမ္ဂး အဲဂွံမၚ်မွဲလဝ်ဓရ်သဳလတုဲရ။ အဲဂွံပလံၚ်လဝ်ဒကာ မပ္တံကဵုကျာ် ဘုတ် ဘာ ကမၠိုၚ် ကၟာ ဇြပ်သာလာရုၚ်ဒါန်တံဂှ်တုဲရ။ အဲဂွံသ္ပပူဇဴလဝ် မပ္တံကဵု ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲရ။ ဒါန်ပစ္စယ်ပန် မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်လေဝ် အဲဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တုဲရ။ ရဴသာ်ဝွံ မရဏသန္နဇဴဂှ် သ္ပအာရီုတုဲ မပကာဂစိုတ်ရ။ ပူဂဵုဂှ် သ္ပအာရီုကဵုကမ္မနိမိတ်တုဲ မပကာဂစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ ပူဂဵု မပကာဂစိုတ်ဗီုဏံဂှ် ကလိဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲသုဂတိဘဝ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတသိုက် မၞိဟ်-ဒေဝတဴရ။
(ဂတိနိမိတ်) ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် ဘုံလွဳမာန်ဒေဝတဴကီု ဗုၚ်ဂၞဴမိသာ်ယာတ်ကၟဝ် သာ်ဗကေတ်ကီု ကၠုၚ်တၟးပြာကတ်တဴရ မရဏသန္နဇဴဂှ် ဂိုၚိကေတ်အာရီု ဂတိနိမိတ်သာ်ဝွံတုဲ ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ပူဂဵုမပကာဂစိုတ်ဗီုဏံဂှ် ကလိဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲသုဂတိဘဝ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတသိုက် မၞိဟ်-ဒေဝတဴရ။ ဣဝွံ မဒှ်ဗီုမရဏသန္နဇဴ မသ္ပအာရီုကဵုကမ် ကမ္မနိမိတ်-ဂတိနိမိတ် လ္ပာ်ကုသဵုကမ် ပိပြကာမမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ မ္ဒးစုတိမ္ဂးယၟုရ။
(ကမ်) ပ္ဍဲအရာအကုသဵုကမ် မကဵုဖဵုဂှ်တုန် ။ ။ ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံမ္ဂး အကုသဵုကမ် မဟိမုသာ်ဝွံ အဲမပတုဲလဝ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲရ။ ရဴသာ်ဝွံ မရဏသန္နဇဴဂှ် သ္ပအာရီုကဵု အာရီုကမ်ဂှ်တုဲ မ္ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ပူဂဵုဂှ် ဒးအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲအပါယ်ပန်ဘုံ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဗွဲစၟတ်ဨကန္တရ။
(ကမ္မနိမိတ်) ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် အာရီုအကုသဵုကမ်ဇကု မကေၚ်လ္ၚတ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုသၞသတြု-လွဟ်ဗၞုဟ်ဇြၚ်် တ္ၚကမ်လဴ ဇာဇၞိက်ဇကု မကေၚ်ရပ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံဂှ် ကၠုၚ်တၟးပြာကတ်ရ။ မရဏသန္နဇဴဂှ် သ္ပအာရီုကဵုကမ္မနိမိတ်ဂှ်တုဲ ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ပူဂဵုဂှ် ဒးအာစိုပ်အပါယ်ပန်ဘုံ မမိက်ကဵုမွဲမွဲရ။
(ဂတိနိမိတ်) ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် ဂၠောန်ပၟတ်နရက်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်တၟးပြာကတ်ရ။ ဌာန်ဒၟံၚ်ဟွံသ္အးဇ္ၚးတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်တၟးပြာကတ်ရ။ မရဏသန္နဇဴဂှ် သ္ပအာရီုကဵု အာရီုဂတိနိမိတ်တုဲ ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ပူဂဵုဂှ် ဒးအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲအပါယ်ပန်ဘုံ မမိက်ကဵုမွဲမွဲရ။
ကမ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဝွံ ပ္ဍဲအရာကုသဵုကမ်ဂှ်လေဝ် ကမ်-ကမ္မနိမိတ်-ဂတိနိမိတ် ပိပြကာ ပ္ဍဲအရာအကုသဵုကမ်ဂှ်လေဝ် ကမ်-ကမ္မနိမိတ်-ဂတိနိမိတ် ပိပြကာကီု။ ပံၚ်သီုၜါဂှ် ဒှ်အာတြဴပြကာရ။ ပိုဲသတ်ကောန်ကာမဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် ဒးစောဲလာံတဴကဵုအာရီု ကမ်-ကမ္မနိမိတ်-ဂတိနိမိတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် ဒှ်ဓမ္မတာရ။ ကလိဂွံလိခ်ဝွံတုဲ ညံၚ်ဂွံတီဂှ် ဒးဗှ်တဴထပ်ကဵုထပ်ရောၚ်။ ကာလဂှ်မ္ဂး ကလိဂွံဓဝ်သတိမာန်ရ။ ဂၠံၚ်တရဴသွက်ဂွံဖျဴဇကု ပ္ဍဲကာမဘုံ နွံဒၟံၚ်တြဴဂၠံၚ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုတြဴဂၠံၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂၠံၚ်တရဴခိုဟ်ဂှ် နွံပိဂၠံၚ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုဂၠံၚ်တရဴခိုဟ် ပိဂၠံၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဂွံကလိဂွံ ဂၠံၚ်တရဴခိုဟ်မွဲမွဲဂှ် ဒးပၠောပ်တဴဂၠံစိုတ် ဒးပ္တိတ်တဴလွဳဇၞော်ကဵုဒြဟတ် ဃောဇကုမထတ်ယုက်ဒၟံၚ်လၟုဟ် ကိုပ်ကၠာနူဟွံပကာဂစိုတ်ဏီရ ပၞောဝ်အကုသဵုစိုတ်စှ်ၜါ မက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲအာရီုဟွံခိုဟ် ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် အကုသဵုစိုတ်မွဲမွဲဂှ် မရဏသန္နဇဴ ဗၞတ်မသုန်မသုန်ဝါ ဇဴတဴအိုတ်ရ။
ပၞောဝ်မဟာကုသဵုစိုတ်ဒ္စာံ မက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲအာရီုခိုဟ်ပိပြကာဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံမ္ဂး ကုသဵုစိုတ်မွဲမွဲဂှ် ဇဴမသုန်မသုန်ဝါ က္တဵုဒှ်အိုတ်ရ။ ပုညကြိယာဝတ္ထုစှ်သာ် ညံၚ်ကဵုဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဇကုဂှ်ဝါတ်မံၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ညံၚ်ကဵုဂွံနိဿဲကေတ်ကဵုဂၠံၚ်တရဴ ပုညကြိယာဝတ္ထုစှ်ပြကာ နူကၠာဟွံဂွံပကာဂစိုတ်ဏီဂှ် ဩဝ်ဂိုတ်ပ္တိတ်တဴ လွဳပရာညိ။ ၜိုန်ရကလိဂွံကတ်ဗ္တောန်ကေတ် ပါဠိအဌအထာကီုလေဝ် သွက်ဂွံတီကေတ်သဘဴဓဝ်ပရမတ္ထဂှ် ဟိုတ်နူဝါတ်လောန်တုဲ စၞောန်ထ္ၜးလဝ်ဗွဲခမၞောန်ရောၚ် တၚ်သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ အာရီု ၆ ပြကာမတွံဂး ကမ် ကမ္မနိမိတ် ဂတိနိမိတ် ပ္ဍဲကုသဵု-အကုသဵု အာစိုပ်ဒတုဲရ။
၇၀။ စၞောန်ထ္ၜးသွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ လောကဳဓမ္မဘေဒ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဗီုကမ်မကဵုဖဵုကုသတ္တံတၞဟ်ဟ်သာ် မက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲ ၃၁ ဘုံဏအ်ဂှ် ဟီုတွံထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။ ကာမ ၁၁ ဘုံ၊ ရူပ ၁၆ ဘုံ၊ အရူပ ၁၄ ဘုံ၊ ပံၚ် ၃၁ ဘုံဂှ် ဒှ်ညံၚ်ရဴဂအာၚ်တိဗ္ၚ သွက်ဂွံတဵုဒြာတ်မဗဳဇရ။ အကုသဵု ၁၀ ပြကာ မက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူဒုစရိုတ် ၁၀ ပြကာကီု၊ ကုသဵုကမ် ၁၀ ပြကာ နက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူပုညကြိယာ ၁၀ ပြကာကီု၊ ရူပဝစရကုသဵုကံ ၅၊ မက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူကမ္မဌာန်ကီု၊ အရူပကုသဵုကံ ၄ ပြကာ မက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူကမ္မဌာန်ကီု၊ ပံၚ်ကံ ၂၉ ဝွံ တုပ်တဴညံၚ်ရဴမဗဳဇ မဒြာတ်ကဠတ်လဝ် ပ္ဍဲ ၃၁ ဘုံဏံရ။ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုမၞိဟ် ဒေဝတဴ အိန် ဗြီု မက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူကံဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴတၞံဆု နက္တဵုဒှ်နူမဗဳဇ မ္ဂးယၟုရ။
သတ္တံမက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်တၟိတၟိဂမၠိုၚ်ဂှ် ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံတၟိ မက္တဵုဗဒှ်ကဵု ဘဝတၟိမွဲလှ်ေပၠန်ရစၟတ်။ ။ မဗဳဇညးမတဵုကဠတ်လဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကာလစိုပ်အခိၚ်ဍေံဂှ် ယဝ်ရဟွံဂွံဒြာတ်တဵု-ပလမ်လဝ်မ္ဂး မဗဳဇလ္ၚဵုတံဂှ် ကှ်လီုအာတုဲ ဟွံကၠုတ်ရ။ အကုသဵုကံ ၁၀၊ ပုညကြိယာဝတ္ထု ၁၀၊ မကေၚ်ပ္တုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအဆက်အဆက်တေံဂှ် ဍေံဟွံလီုအာရောၚ်။ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဟွံကလိဂွံနိဗ္ဗာန်ဏီရ၊ ဗၞတ်ကာလဂှ် ယဝ်ဍေံဟွံကလိဂွံအခေါၚ်မ္ဂး ဍေံကဵုဖဵုပၠန်ရ၊ သမ္တီ။ လုပ်အာနိဗ္ဗာန်မ္ဂး ကံတံဂှ် ဒှ်အာအဟောသိကံတုဲ လီုလာ်ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်အာ ဍေံဟွံကဵုဖဵုရ။ (သ္ပပတုပ်လဝ်နကဵုသ္ၚုဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အိုတ်တှ်ေအိုတ် ယဝ်ရဟွံအိုတ်မ္ဂး တ္ၚဲယးဂတတေံ စဟွံဂွံရ။ ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ။) ဘုံကံမကဵုဖဵုကီု သတ္တံမက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူကံဂှ်ကီု။ ဂွံတီကေတ်တုဲရ။ ဍေံကဵုတဴဖဵုတၞဟ်ဟ်ဟီုဂှ် ပသာ်ရော အကုသဵုကံ ၁၀ ပြကာ မက္တဵုဒှ် ဟိုတ်နူဒုစရိုတ် ၁၀ ဂှ် ဍေံကဵုဖဵုပ္ဍဲဘုံအပါယ်တုဲ ဒးက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘဝ ပြိုတ် နရက် တိရစ္ဆာန် အသူရိကာယ်ရစၟတ်။
ကုသဵုကံ ၁၀ ပြကာ မက္တဵုဒှ်ဟိုတ်နူပုညကြိယာဝတ္ထု ၁၀ ပြကာဂှ် ဍေံကဵုဖဵုပ္ဍဲကာမ သုဂတိထပှ်ဘုံ မတွဟ်ဂး မၞိဟ်မွဲဘုံ၊ သွဝ်တြဴဘုံ၊ ဂွံက္တဵုဒှ်မၞိဟ်ဒေဝတဴမပြဲရစၟတ်။ ရူပဝစရကုသဵုကံ ၅ ပြကာဂှ် ဍေံကဵုဖဵုပ္ဍဲရူပ ၁၆ တုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်တဴဗြီီုရူပဘုံရ။ အရူပဘုံ ၄ ဂှ် ဍေံကဵုဖဵုပ္ဍဲအရူပဘုံ ၄ တုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်တဴဗြီုအရူပရ။ ဗီုကံ ၂၉ မကဵုဖဵုပ္ဍဲ ၃၁ ဘုံ အလုံအိုသီုဂှ် သမ္တီကေတ်ရ။ ကုသဵုကံ အကုသဵူကံဂမၠိုၚ်ဂှ် ဍေံကဵုတဴဖဵု ပ္ဍဲကာလပဋိသန္ဓိ ကာလပဝုတ် ၂ ပြကာရ။ ပၞောဝ်ၜါပြကာဂမၠိုၚ် အတိုၚ်မဟီုတွဟ်ကပုၚ်တုဲလၟုဟ်ဏံဂှ် ဒှ်ဗီုမကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာလပဋိသန္ဓိဟေၚ်ရ။ စၟတ်သမ္တီညိ။ ဗီုကဵုဖဵုပ္ဍဲကာလပဝတ္တိဂှ်တုန်။ ဟိုတ်နူကုသဵုကံတုဲ ဂွံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ဗွဲစၟတ်ရ။ ကာလအာစိုပ်အဝယ်ဗျုထဴတုဲမ္ဂး အာစိုပ်ဂိက္ၜံၚ်သံၚ်သကဲ မၞုံကဵုဘဲယဲဝေဒနာတၞဟ်ဟ်သာ် မပ္တံကဵုမတ်ကၠက် ကတောဝ်က္ဍိုၚ်တံဂှ် က္တဵုဒှ်တဴရ။ ပွမက္တဵုဒှ်တဴဗီုသာ်ဏံဂှ် ဟိုတ်နူအကုသဵုကံ နူကဵုဘဝအတိက်တမၠာတေံ ကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံကဵုတဴဖဵု ပ္ဍဲကာလပဝုတ်မ္ဂးယၟုရ။ဟိုတ်နူအကုသဵုကံ နူအတိက်တေံကဵုဖဵုတုဲ ဒးက္တဵုဒှ်တဴ ပ္ဍဲဘဝစိၚ်ဗ္တာၚ်-ချေံကလာၚ်ရ။ ပွမကလိဂွံယဿပတ်တွဳဗွိုၚ်မပ္တံကဵု လစအၚ်လှာ ကၟာထဝ် ရုၚ်ထဝ်တံဂှ် ဟိုတ်နူကုသဵုကံ နူအတိက်ကၠုၚ်စိုပ် ကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ မကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာလပဝုတ်မ္ဂးယၟုရ။
(ဥပ္ပမာ) ပ္ကဴဓဇေၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜိုန်ရဟွံတဵုလဝ် နကဵုမဍေံကီုလေဝ် ညံၚ်ရဴမက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်နကဵုတၞံကီု။ အကုသဵုကံ-ကုသဵုကံ မကဵုဖဵုပ္ဍဲကာလပဝတ္တိဂှ်လေဝ် ပါယ်ကၠေံပဋိသန္ဓိတုဲ ပ္ဍဲကာလက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်သတ်တုဲမ္ဂး ဂွံကဵုဖဵုရောၚ်။ အဃောမတန်ဒၟံၚ်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိဂှ် ပဋိသန္ဓိမ္ဂးယၟုရ။ အဃောမချိုတ်ဒၟံၚ်ဂှ် စုတိမ္ဂးယၟုရ။ အကြာပဋိသန္ဓိကဵုစုတိဂှ် ၜိုန်ရကလိဂွံမံၚ်တဴ လုကဴအာယုက်မွဲကိုဋ်ကီုလေဝ် ပဝတ္တိဟေၚ်ရသမ္တီ။ ပ္ဍဲကဵုသတ်ပူဂဵုမွဲမွဲဂှ် နွံဒၟံၚ်ကဵုကာလပဋိသန္ဓိ၊ ကာလစုတိ ကာလပဝတ္တိပိပြကာ သီုဖအိုတ်ဟေၚ်ရ။ ဗီုကံကဵုဖဵုဂှ် သ္ဂောံတီကေတ်တုဲရ။ ဗီုကံက္တဵုဗဒှ်ကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဂးဂှ် ပသာ်သ္ဂောံတီကေတ်ပၠန်ဂှ်ရော။ ဟိုတ်နူပွဒုစရိုတ် ၁၀ ပြကာ မပ္တံကဵုပါဏာတိပါတာတုဲ အကုသဵုကံ ၁၀ ပြကာဂမၠိုၚ် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ဟိုတ်နူပုညကြိယာဝတ္ထု မတွဟ်ဂး ဒါန သဳလ ဘာဝနာ အပစာယန ဝေယျာဝစ္စ ပတ္တိဒါန ပတ္တာနုမောဒန ဓမ္မသဝန ဓမ္မဒေသနာ ဒိဌိဇုကမ္မတုဲ ကုသဵုကံ ၁၀ ပြကာဂမၠိုၚ် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ပၞောဝ်ကသိုဏ် ၁၀ ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဇၞော်ပၟဝ်တဴ နကဵုကသိုဏ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ ရူပဝစရကုသဵုၛာန်စိုတ် ၅ ပြကာ ၁၅ ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် က္တဵုဒှ်ရ။ ပၞောဝ်ကသိုဏ် ၁၀ ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဇၞော််ပၟဝ်တဴ အာကာသကသိုဏ်တုဲ ကလိဂွံအာကာသာနဉ္စာယတန ကုသဵုၛာန်စိုတ်ဂှ်ပၠန် နကဵုဂလာန်မ္ဂး ဝိညာဏနန္တဂှ် ဇၞော်ပၟဝ်တဴပၠန်မ္ဂး ကလိဂွံဝညာဏဉ္စာယတန ကုသဵုၛာန်စိုတ်ရ။ ဇၞော်ပၟဝ်တဴ နတ္ထိဘဴပညပ် ဟွံမွဲကဵုအာကာသကသိုဏ်မ္ဂး နတ္ထိကိဉ္စိ-နတ္ထိကိဉ္စိ သာ်ဝွံတုဲ ကလိဂွံအာကိဉ္စညာယတနၛာန် ကုသဵုစိုတ်ပၠန်ရ။ အာကိဉ္စညာယတနၛာန်ကုသဵုစိုတ်ဂှ်ပၠန် ပွမဇၞော်ပၟဝ်တဴ နကဵုကမ္မဌာန်မ္ဂး သန္တမေတံ ပဏဳတမေတံဂှ်တုဲ ကလိဂွံနေဝသညာ နာသညာယတနၛာန်ကုသဵုစိုတ် မဒှ်လအိတ်ဂှ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဗီုအရူပါဝစရကုသဵုၛာန်စိုတ်ပန် မက္တဵုဒှ်မ္ဂးယၟုရ။
ရူပါဝစရကုသဵုကံ ၅။ အရူပါဝစရကုသဵုကံ ၄။ ပံၚ်ကံ ၉ ဝွံ မဟဂ္ဂိုတ်ကုသဵုကံ မ္ဂးယၟုရ။ ၛာန် ၉ လေဝ် ညးကော်ခဴစရ။ ရူပါဝစရကုသဵု ၅ဂှ် ပဌမၛာန် ကေုာံ ဒုတိယၛာန် ၜါဂှ်ပံၚ်ကၠေံတုဲ ဒှ်အာပန်ဟေၚ်ရ။ အရူပကုသိုလ်ဂှ် ပန်။ ပံၚ်ဒ္စာံပြကာဝွံ ၛာန်ဒ္စာံမ္ဂးယၟုရ။ ၛာန်စိုတ်ဒ္စာံဝွံ သမာပတ်ဒ္စာံလေဝ် ညးကော်ခဴရ။ ရူပါဝစရၛာန်ကုသိုလ်စိုတ်ဂှ် ဒှ်မသုန်ပြကာတုဲ ဒဒှ်ရကမ် တိတ်ဒှ်မသုန်တန်ဂှ် ဂွံတီကေတ်တုဲရ။ ပဌမၛာန်ပိဘုံ ဒုတိယၛာန်ပိဘုံ တတိယၛာန်ပိဘုံ စတုတ္ထၛာန်ထပှ်ဘုံ ဘုံဂှ်တိတ်ဒှ် ပန်ပြကာရ။ ကမ်ဂှ်ဒှ်ဒၟံၚ်မသုန် ပဉ္စမၛာန်မွဲဂှ် သွက်ဂွံကဵုဖဵုဟွံမွဲရဟာ။ ပသာ်ဍေံမကဵုဖဵုဂှ်ရော ပူဂဵုမကလိဂွံလဝ် ပဌမၛာန်ဂှ် စုတိကလိလောန်အာ နာဘဝဏအ်တုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲပဌမၛာန်ပိဘုံရ။ ဒုတိယၛာန်ကုသဵုကမ် ကေုာံ တတိယၛာန် ကုသဵုကံၜါပြကာဝွံဂှ် ဍေံက္တဵုဗဒှ်ကဵုဖဵုပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဗြီု ဒုတိယၛာန်ပိဘုံဟေၚ်ရ။ စတုတ္ထၛာန်ကုသဵုကံဂှ် ဍေံက္တဵုဗဒှ်ကဵုဖဵုပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲတတိယၛာန် ပိဘုံရ။ ပဉ္စမၛာန်ကုသဵုကံဂှ် ဍေံက္တဵုဗဒှ်ကဵုပဋိသန္ဓိ စတုတ္ထၛာန်ဘုံရ။
စတုတ္ထၛာန်ထပှ်ဘုံမ္ဂးဂှ် အသညသတ် တၞီလုပ်ပ္ဍဲဂှ်ကီုရ။ ပ္ဍဲဘုံအသညသတ်ဂှ် မူဟိုတ်ဟွံမွဲကဵုစိုတ်ဂှ်ရော။ ပူဂဵုပူထုဇန်မကလိဂွံပဉ္စမၛာန် ပ္ဍဲဘုံမၞိဟ်ဏံတုဲဂှ် ကသပ်စိုတ်သာ််ဝွံ က္တဵုဒှ်တိုန်ရ။ သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူနွံကဵုစိုတ်တုဲ ဒးဆာန်ကၟိန် ထေဲပၞတ် ဂ္ညိဂ္ညန် ဒှ်ဒဒိုက်တၞဟ်တၞဟ်သာ်ရ။ ဟိုတိဒှ်သာ်ဂှ်ရ အဲဂှ် စုတိနူဘဝဝွံတုဲ ကဵုဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံ ဟွံမွဲကဵုစိုတ်တံဂှ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပပတ္တနာရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပကာဂစိုတ်ရ။ ဟိုတ်နူဖဵုကုသဵုပဉ္စမၛာန်ဂှ်တုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံအသညသတ် ဟွံမွဲကဵုစိုတ် မၞုံကဵုအာယုက် မသုန်ကၠံမဟာကဝ်ရ။ ကလိဂွံပဉ္စမၛာန်ဂှ် ၜိုန်တုပ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်ရာဒနာဂိုၚ်ကေတ်မှာရာအာတုဲ ဒးက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံအသညသတ်ရောၚ်။ (မူတုပ်ပမာရော) ညံၚ်ညးမရာန်မတ်တံဂှ်ကီုရ။ အဲဂိုၚ်ကေတ်တၟံမတ် မထေက်ကဵုၚုဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်ဂၠံစိုတ်တုဲ ကဵုၚုဟ်ကဵုညးဗၞိက်ဂှ်ရ ဟိုတ်နူအထေၚ််မှာရာအာတုဲ ဂိုၚ်ဒးအာမတ်ဟူရာအပြောံရ။ ပူဂဵုပူထုဇန်ဂမၠိုၚ်ဟေၚ် က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံအသညသတ် ပူဂဵုအရဳဂမၠိုၚ် ဟွံက္တဵုဒှ်ရောၚ်။ ဟိုတ်နူအရူပကုသဵုကံ ပန်ပြကာကဵုဖဵုတုဲ ညးမက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲအရူပဘုံ ဟွံမွဲကဵုရုပ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပသာ် မရာဒနာမိက်လဝ်ဂှ်ရော။ ပူဂဵုပူထုဇန် အရဳ မကလိဂွံရူပါဝစရ ပဉ္စမၛာန်တုဲဂမၠိုၚ်တံဂှ် ရဴသာ်ဝွံ ချပ်တိုန်ရ။ သတ္တံမက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲကာမဘုံ ရူပဘုံဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူနွံဒၟံၚ်ကဵုရုပ်တုဲ ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက် မပ္တံကဵုဂိယဲ ဘဲလွဟ်ဗၞုဟ်ဇြၚ်နာနာသာ်ရ။ ပ္ဍဲဘဝအနာဂတ်ဂတတေံမ္ဂး ကဵုဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံဟွံမွဲကဵုရုပ်တံဂှ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဇၞော်ပၟဝ်တဴကဵု အာကာသကသိုဏ်မ္ဂး အာကာသောအနန္တော- အာကာသောအနန္တောတုဲ ပတံနူကဵု အရူပအာကာသာနဉ္စာယတနၛာန်တုဲ ကလိဂွံအရူပကုသဵုကံပန်ပြကာရ။ စုတိအာတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲအရူပပန်ဘုံ ဟွံမွဲကဵုရုပ်ရ။
ပၞောဝ်ပူဂဵုမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲအရူပပန်ဘုံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပူဂဵုသောတာပတ္တိ ဖလဌာန်၊ သကာဒါဂါမိ ဖလဌာန်၊ အနာဂါမိ ဖလဌာန်-ပိဝွံ ဟွံဒးစှ်ေကၠုၚ်ဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံရ။ ဒှ်တၠအရှန်ပ္ဍဲဘုံဂှ်တုဲ သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပ္ဍဲဘုံဂှ်ရ။ ပူဂဵုပူထုဇန်မွဲဂှ် ဟိုတ်နူဟွံကလိဂွံမဂ် ဖဵု နိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဘုံဂှ်တုဲ ဖဵုကုသဵုကံဂှ်အိုတ်အာမ္ဂး ဒးက္လေၚ်စှ်ေကၠုၚ် ဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံပၠန် ဗွဲစၟတ်ဨကန်ရ။ ပၞောဝ်အရူပပန်ဘုံဂမၠိုၚ်ဂှ် အရူပဘုံလ္တူအိုတ်ဂှ် မၞုံကဵုအာယုက်ဒ္စာံလက်ကဵုပန်လ္ၚီ မဟာကဝ်ရ။ ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ်တြဲ မက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲဒ္စာံလက်ကဵုပန်လ္ၚီမဟာကဝ်တံဂှ်ရ။ ဟွံဂွံရနုက်ဗပေၚ်ပါရမဳရ။ ပူဂဵုပူထုဇန်တံဂှ် ပၠောပ်ဒးဂၠံစိုတ်မှာရာအာရ။ ရန်တၟံကဵုပူဂဵုပူထုဇန် မက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲအရူပဘုံဂှ်တုဲ အရူပဘုံဂှ် သၚ်ရိုဟ်စုတ်လဝ် ပ္ဍဲဒုဟ်ဌာန်ဒ္စာံသာ်ဂှ်ရောၚ်။ (ဥပ္ပမာ) အလုံမၞိဟ်မွဲကွာန်ဂှ် ၜိုန်ရဟွံကြံကီုလေဝ် ဟိုတ်နူမၞိဟ်မွဲဂှ် ကြံလဝ်တုဲ ကွာန်မၞိဟ်ပရမ် ညံၚ်ရဴကော်ခဴစကီုရ။ သမ္တီညိ။
ကာမကုသဵုကံစှ်ပြကာဂှ် ဇၟာပ်ဇၟာပ်ဍေံမကလိဂွံအခေါၚ်မ္ဂး ဍေံကဵုတဴဖဵု ပ္ဍဲဘဝအဆက်အဆက်ရ။ ပၞောဝ်သမ္ပတ္တိစက်ပန်ပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ယဝ်ရဟွံဒးသမ္ပတ္တိစက် မမိက်ကဵုမွဲမွဲမ္ဂး ကုသဵုကံကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံကဵုတဴဖဵုရ။ ဝိပတ္တိစက်မ္ဂးဂှ် ညးဍေံဂှ်ရော။ အခိၚ်ကာလဗြဲမဂူတဴဟွံဓဝ်ယာ၊ ကာလမၞိဟ်ဟွံမၚ်မွဲဓဝ်တံဂှ် ဒှ်ကာလဝိပတ္တိရ။ ဗွဲမဗဗွဲကဵုကံ မကဵုဖဵုဂှ် ဟိုတ်နူဟွံဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ဟွံကဵုလွဳပရာဂှ် ပယောဂဝိပတ္တိ။ ပွမက္တဵုဒှ်တဴပ္ဍဲဌာန်ယုတ် ဂကူယုတ်ဂှ် ဂတိဝိပတ္တိ၊ ပွမမၞုံကဵုသာ်ဇကုလီုလာ်၊ ဣန္ဒြိလီုလာ်ဂှ် ဥပဓိဝိပတ္တိ၊ ပၞောဝ်ဝိပတ္တိပန်ပြကာတံဂှ် ယဝ်ရဒးဆဵုကေုာံဝိပတ္တိမွဲမွဲမ္ဂး အကုသဵုကံတြေံ နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် ကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံကဵုတဴဖဵုရသမ္တီ။ ဝိပတ္တိစက်ပန်ပြကာဝွံ ဂတးကၠေံတုဲ ယဝ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး ဒှ်သမ္ပတ္တိစက်ပန်ပြကာရ။ ပၞောဝ်သမ္ပတ္တိစက်ပန်ပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် ယဝ်ဆဵုဒးမ္ဂး ကုသဵုကံတြေံ ကလိဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံကဵုတဴဖဵုရသမ္တီ။ ဇၟာပ်ဇၟာပ်အကုသဵုကံ-ကုသဵုကံတြေံမၞုံဂှ် ကဵုတဴဖဵုဖအိုတ်ဟွံသေၚ်ရောၚ် သမ္တီ။ (ဥပ္ပမာ) ဇၟာပ်ဇၟာပ်မဗဳဇမၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲတိုက် စာတ် ဖလူတံဂှ် ယဝ်ရဍေံဟွံကလိဂွံ ဆဵုညာတ်ကေတ် ဂအာၚ်တိဗ္ၚမ္ဂး သၟးညံၚ်ရဴဟွံဂွံကၠုတ်တိုန်ကီု၊ သမ္တီညိ။ သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ ဗီုလောကဳကာမဘေဒ အာစိုပ်ဒတုဲရ ။ ။ ။
၇၁။ စၞောန်ထ္ၜးလက်သန်ကံ ကေုာံ လက်သန်ၛာန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ရူပါဝစရၛာန် ၅။ အရူပါဝစရၛာန် ၄။ မဒှ်ပ္ဍဲလောကဳဂှ် သာသနာမ္ဂး ကလိဂွံဟာ။ ပ္ဍဲမ္ၚးသာသနာမ္ဂး ကလိဂွံဟာ။ ခေတ်လၟုဟ်သီုကဵုမဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသာသနာ ညးမကလိဂွံၛာန် မမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် ဟွံဂွံဆဵုညာတ်ကေတ်ရောၚ်သွံ ဒဒှ်ရဂွံဍာမ်စၟတ်ဂှ် ဟွံတီကေတ်အိုတ်ဟာ ဇၞော်ပၟဝ်တဴကသိုဏ်ကမ္မဌာန် ၁၀ ပြကာမ္ဂး ကလိဂွံၛာန်ရဟီုဂှ် လောဲသွာမံၚ်။ ညံၚ်ကဵုသ္ဂောံစောဲ ကဵုအာရီုကမ္မဌာန်ဂှ်ရောၚ် ဝါတ်တဴဗွဲမလောန်ရောၚ်။ ဗီုဝါတ်ဂှ်ဟီုထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။ ရံၚ်ကေတ်ကဵုလၟေၚ် ပရေၚ်ရသိသုမေဓ ကလိဂွံလောကဳၛာန်သမာပတ်ဒ္စာံတုဲ ဗီုကလိဂွံၛာန်ဂှ် သမ္တီကေတ်ညိ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဒးသၠးသ္ကုတ်ကၠေံ လောဘမထၞေန်စပ်ဒၟံၚ် ပိုန်ဒြပ်အလုံအိုဿီု မပ္တံကဵုထဝ်သြန် မဒှ်အာဲကၟာဲမိမ အဆက်တၞောဝ်ဒတောဝ်တံဂှ်ရောၚ်။ ကြဴနူဂှ် ဒးသ္ကုတ်ကၠေံ လောဘမထၞေန်စပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂကူပြဲ ၝဲဒေံ ကောန်သမ္ဘာ ဍိက်သ္ကံပြေၚ်ဂၠဴဂမၠိုၚ်ရ။ ကြဴနူဂှ် ဒးသ္ကုတ်ကၠေံလောဘ မထၞေန်စပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗွိုက်လတက်ဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးဗိုက်တဴ ဗွိုက်လတက်ယာတ်ကာန်ရောၚ်။ ကြဴနူဂှ်သ္ပရသိတုဲ ပွမသ္ကုတ်ကၠေံ လောဘမထၞေန်စပ်တဴ ပ္ဍဲအာဟာရတုဲ မစတဴသစ္ဆုရိုဟ်ဇုက်ကြုက်ပၞဟ်ရ။ ကြဴနူဂှ် သ္ကုတ်ကၠေံလောဘ မထၞေန်စပ်တဴကဵု ဘာစၚ်ကြမ်သၟိၚ်အိန် မခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်တုဲ မပဒတဴတၞံဆုရ။ သကုတ်ကၠေံလောဘတဏှာ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မထၞေန်စပ်တဴမသုန်ဝါတုဲ ဇၞော်ပၟဝ်တဴကမ္မဌာန်မ္ဂး ကလိဂွံရူပဝစရၛာန် ၅ ပြကာ အရူပၛာန် ၄ ပြကာရသမ္တီ။ ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်တုဲ ကလိဂွံၛာန်ဟီုဂှ် လောဲသွာမံၚ်။ ကိုပ်ကၠာနူဟွံဇၞော်ပၟဝ်ဏီဂှ် သွက်ဂွံသ္အးဇ္ၚးသၠးကၠေံ ဓဝ်လောဘမစောဲလာမ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရောၚ်ဝါတ်။
(ဥပ္ပမာ) ဇိက်ဗ္ၚဂှ်လောဲမံၚ် ဇိက်ဂြိုပ်ဂှ်ဝါတ်ရောၚ်။ ညးကဵုညးမဟီုစကီုရ။ ပူဂဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဖ္ဍောတ်ဒၟံၚ်ပါဠိကသိုဏ် ၁၀ ပြကာဂှ်မ္ဂး ကလိဂွံၛာန်ရ ထေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ အယာံမာတ်ဆၜိုတ်ဖ္ဍောတ်ဒၟံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ကလိဂွံၛာန်ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ ၜိုန်ရဟွံကလိဂွံၛာန်ကီုလေဝ် ပွမဖ္ဍောတ်ဒၟံၚ်ကမ္မဌာန်ဂမၠိုၚ် လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်အာသၟးသၟးရဟာ ယဝ်ဟီုမ္ဂး ဟွံဒှ်သၟးသၟးရောၚ် ပ္ဍဲပုညကြိယာဝတ္ထု ၁၀ ဂှ် ပွမဖ္ဍောတ်တဴဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဘာဝနာ ပုညကြိယာဝတ္ထုတုဲ ၜိုန်ဟွံကလိဂွံၛာန်ကီုလေဝ် ကလိဂွံတသိုက်မၞိဟ် ဒေဝတဴမာန်ဂှ်သမ္တီ။ လက်သဏ်ကံကီု လက်သဏ်ၛာန်ကီု အတိုု်ဂလာန်မဟီုကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ဏံဂှ် ဍိုက်ပေၚ်ကၠုၚ်တုဲရ။ ညံၚ်ကဵုဂွံတီဆိုက်ဗ္ဒက်သဳကၠးအာဂှ် ဂိုတ်ဗှ်တဴဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါညိ။ ။ လက်သဏ်ကမ်ကေုာံ လက်သဏ်ၛာန် အာစိုပ်ဒတုဲရ။
၇၂။ စၞောန်ထ္ၜးလက်သန်ကမ္မဌာန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](စၞောန်ထ္ၜးကဵုလက်သဏ်ကမ္မဌာန်) ကမ္မဌာန်မ္ဂးဂှ် သမထကမ္မဌာန်၊ ဝိပဿနာကမ္မဌာန်၊ ရဴဝွံ မၞုံတၟေၚ်ၜါပြကာရ။ ကသိုဏ် ၁၀၊ အနုဿတိ ၁၀၊ အသုဘ ၁၀၊ ဗြဟ္မဝိဟာရ ၄၊ ဝ ဝတ္ထာန် ၁၊ ပဋိကုလသညာ ၁၊ အရူပ ၄၊ ပံၚ် ၄၀-ဝွံ၊ သမထကမ္မဌာန်မ္ဂးယၟုရ။ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ပိပြကာဝွံ ဝိပဿနာကမ္မဌာန် မ္ဂးယၟုရ။ ဖဵုဂွံဇၞော်ပၟဝ် သမထကမ္မဌာန်ဂှ်တုန် ယဝ်ကလိဂွံၛာန်မ္ဂး ဂွံတိုန်အာသုဂတိထပှ်ဘုံရ။ ယဝ်ရကလိဂွံၛာန်မ္ဂး ဂွံတိုန်အာဍုၚ်ဗြီု ၂၀-ဘုံရ။ တိုန်အာကဵုမဂ်ဖဵုဟွံမာန်ရောၚ်။ ဖဵုဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ဓဝ်ဝိပဿနာကမ္မဌာန်တုန်၊ ယဝ်ဟွံကလိဂွံမဂ်မ္ဂး ဂွံတိုန်အာကဵုသုဂတိဘုံ မာန်ရ။ ယဝ်ကလိဂွံမဂ်မ္ဂး ဂွံတိုန်အာကဵုမဂ်ဖဵု စဵုကဵုလအိတ်မာန်ရ။ တိုန်အာကဵုဗြီု-၂၀ ဘုံ ဟွံမာန်ရောၚ်။ ဣဝွံဟေၚ် မဒှ်ကမ္မဌာန် ၜါပြကာရသမ္တီ။ ပၞောဝ်သမထ ၄၀ ဂမၠိုၚ်ဂှ် အနုဿတိ ၁၀ ဂှ် မၞိဟ်ဖ္ဍောတ်တဴဂၠိုၚ်ရ။ ၜိုန်ဖ္ဍောတ်တဴဂၠိုၚ်ကီုလေဝ် အယာံမာတ်ပါဠိအရထဟေၚ် ကတ်လဝ်တုဲ ဖ္ဍောတ်တဴဂၠိုၚ်ရောၚ်။ သ္ဇိုၚ်ဂွံတီကေတ် ဗီုဂွံသ္ၚေဝ်မၠာ်တဴကဵု ကမ္မဌာန်ဂှ်ရောၚ်။
၇၃။ စၞောန်ထ္ၜးဗီုဂွံသ္ၚေဝ်မၠာ်ကမ္မဌာန် အနုဿတိစှ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲကာလ မလျုၚ်သ္ဇုၚ်သ္ဍိုက်တဴကဵုကျာ်တုဲ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴ ဂုဏ်ကျာ်ဒ္စိတ်ပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါဂှ် ၜိုန်ရဟွံဖ္ဍောတ်တဴ ပါဠိဗုဒ္ဓါနုဿတိကီုလေဝ် ဒှ်ဇၞော်ပၟဝ်တဴ ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဌာန်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကာလ မလျုၚ်သ္ဇုၚ်သ္ဍိုက်တဴကဵုဓရ်ကျာ်တုဲ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵု ဂုဏ်ဓရ်တြဴပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါဂှ် ၜိုန်ဟွံဖ္ဍောတ်တဴ ပါဠိမ္ဂးဓမ္မာနုဿတိကီုလေဝ် ဒှ်ဇၞော်ပၟဝ်တဴ ဓရ်ဓမ္မာနုဿတိကမ္မဌာန်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလ မလျုၚ်သ္ဇုၚ်သ္ဍိုက်တဴကဵုသၚ်တုဲ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵု ဂုဏ်ပရမတ္ထသၚ်ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါဂှ် ၜိုန်ဟွံဖ္ဍောတ်တဴ ပါဠိမ္ဂးသံဃာနုဿတိကီုလေဝ် ဒှ်ဇၞော်ပၟဝ်တဴ ဓရ်သံဃာနုဿတိကမ္မဌာန်ဟေၚ်ရ။ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴ ကဵုဓဝ်သဳလသရဏဂုဏ်ဇကု မကေၚ်မၚ်မွဲကၠုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဓဝ်သဳလမပ္တံကဵုသဳမသုန် သဳဒ္စာံ၊ သဳစှ်တံဂှ် အဲဂွံမၚ်မွဲကၠုၚ်မူစိတ္ၚဲ၊ မူစိဂိတု မူစိသၞာံဂှ်ရော။ ပွမက္လေၚ်ဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵု ဓဝ်သဳလဇကု မကေၚ်မၚ်မွဲကၠုၚ်တုဲ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါဂှ် ၜိုန်ဟွံဖ္ဍောတ်တဴပါဠိမ္ဂး သဳလာနုဿတိကီုလေဝ် ဒှ်ပွမဇၞော်ပၟဝ်ကဵုဓဝ် သဳလာနုဿတိကမ္မဌာန်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲမွဲဘဝဏံဂှ် ဒဒှ်ရဇကုမဂွံကဵုလဝ်ဒါန် သၠးပွးလဝ်ဗွဝ်ပိုန်ဒြပ် အောန်ဂၠိုၚ်မၞုံဗၞတ်ဂမၠိုၚ်လဵုရော။ ပွမတော်တၟော်တဴသာ်ဝွံတုဲ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴဒါနဇကု မကေၚ်သၠးပွးကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါတုဲ ပွမမိပ်မြဟ်တဴစိုတ်ဂှ် ၜိုန်ရဟွံဖ္ဍောတ်တဴပါဠိမ္ဂး စာဂါနုဿတိကီုလေဝ် ဒှ်ပွမဇၞော်ပၟဝ်ဓရ်စာဂါနုဿတိကမ္မဌာန်ဟေၚ်ရ။
ဒေဝတဴမက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တြဴဘုံ မပ္တံကဵုစတုမဟာရာဇ် တာဝတိံဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူကုသဵု မပ္တံကဵုဒါန သဳလတုဲ မကလိဂွံပိုန်တသိုက်ဒိပ် ဒေဝတဴအိုတ်ရ။ ဂုဏ်မပ္တံကဵုဒါန သဳလလေဝ် က္တဵုဗဒှ်ကဵုပိုန်တသိုက်ဒိပ် ညံၚ်ရဴဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် (နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲတုဲရ) အဲဂွံဆန်ၜန်လဝ်တုဲရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဒါနသဳလဇကုဇကုဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါဂှ် ၜိုန်ဟွံဖ္ဍောတ်တဴပါဠိမ္ဂး ဒေဝတာနုဿတိကီုလေဝ် ဒှ်ပွမပၠောပ်ဂၠံစိုတ် ဇၞော်ပၟဝ်တဴကဵု ဓရ်ဒေဝတာနုဿတိကမ္မဌာန်ရ။ တၠအရှန်ဂမၠိုၚ် မကလိဂွံနိဗ္ဗာန် မဒှ်အရာမပလိုတ်ကၠေံ ကိလေသဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ပတံနူဓရ်ပါရမဳဂမၠိုၚ်တုဲ မကလိဂွံအိုတ်ရ။ ပါရမဳမဒှ်ဟိုတ်အာနိဗ္ဗာန် ညံၚ်တံအရှန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲရ။ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴသာ်ဏံ ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါဂှ် ဒှ်ဗီုဂွံပၠောပ်စိုတ် ဇၞော်ပၟဝ်ကဵုဓရ် ဥပသမာနုဿတိ ကမ္မဌာန်မ္ဂးယၟုရ။
အဲဂှ် ညးယုတ်-ညးပြဲ နူကဵုဘဝတမၠာတေံတုဲ ဒးပကာဂစိုတ်ကၠုၚ် မၞုံလၟိဟ်ဘဝဂမၠိုၚ်လဵုရောမ္ဂးဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်ဟွံမာန်တုဲရ။ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဟွံကလိဂွံနိဗ္ဗာန်ဏီရ။ ဗၞတ်ကာလဂှ်မ္ဂး ကြက်ဒးပကာဂစိုတ် ဂတနူဏံလေဝ် မၞုံဗၞတ်ဂလိုၚ်လဵုဏီရောဟီုဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်ဟွံမာန်ဏီရ။ အဲဂှ် ကြက်ဒးပကာဂစိုတ်ပၠန်ရ။ ခန္ဓအဲက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ဏံလေဝ် ကြက်ဒးပကာဂစိုတ်ဨကန်ပၠန်ရ။ သွက်ဂွံကလိလောန်ကၠေံနူဓရ် မ္ဒးပကာဂစိုတ်မ္ဂးဂှ် ကလိလောန်ကၠေံဟွံမာန်ရ။ ခန္ဓအဲဏံဂှ် အဲဒးဂၠာဲသ္ၚေဝ်လွဳပရာဒၟံၚ် လုကဴဗ္တံတ္ၚဲဟွံသၠးဂှ် ဒးဒှ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက် ဒးဝိုတ်ဒၟံၚ်သတိ ကဵုဓရ်ညးသပ္ပရိုဟ်တံရ။ ရဴသာ်ဝွံ ကလိဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴဂှ် ၜိုန်ရဟွံဖ္ဍောတ်တဴပါဠိ မာရဏနုဿတိကီုလေဝ် ဒးပၠောပ်ဂၠံစိုတ်ကဵု မာရဏနုဿတိကမ္မဌာန်ဟေၚ်ရ။ ဗွဝ်ဇွကောဌာသ ၃၂ မပ္တံကဵုသော် သၞေမ်ဇိုၚ်တဲတံဂှ် ပံၚ်ပကောံတုဲ မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂး ဇကုဂှ် သွက်ဂွံသ္ဍိုက်မၠိုက်တဴ ပ္ဍဲခန္ဓကာယအဲဝွံဂှ် ဗၞတ်ဆညိညကီု ဟွံမွဲရ။ ဍေံက္တဵုဒှ်ကၠုၚ် နူညးတၞဟ်သ္အာၚ်ဂှ် လ္ပဟီုဏီရ။ ဍာ်ပါၚ်အဲမချဟ်လဝ်ကီု တြဴဇၞော်အဲမသၠးလဝ်တံဂှ်ကီု ၜိုန်ရပြဟ်တိတ်နူဇကုကီုလေဝ် က္ဍုဟ်မၠေံဟေၚ်ရ။ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမက္ဍုဟ်မၠေံတဴကဵု ခန္ဓကာယဇကု ဇကုဂှ်တုဲ အဲဂှ်သွက်ဂွံလဟိၚ်တဴကဵုဓရ် ညးသပ္ပရိုဟ်ဂှ် ခိုဟ်သန်ရ။ ကလိဂွံသံဝေဂ ဇကုဇကုတုဲ ပွမဗှ်ဗၞုဟ်တဴ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါဂှ် ဒှ်ပွမဇၞော်ပၟဝ်ကဵုဓဝ်ကမ္မဌာန် ကာယဂတာသတိဟေၚ်ရ။ ကျာယီုတိတ်နူခန္ဓဇကုဂှ် ဍေံတိတ်အာတၞုၚ်မုဟ်ဟေၚ်ရ။ ကျာယီုလုပ်ဂှ် ဍေံအိုတ်အာပ္ဍဲပေါၚ်လိုတ်ဟေၚ်ရ။
ပ္ဍဲကာလဗစာရဏာတဴကဵုကျာ ယီုလုပ်ယိုတိတ်ဂှ် ၜိုန်ရဟွံဖ္ဍောတ်တဴပါဠိ အနာပါဏနုဿတိကမ္မဌာန်ကီုလေဝ် ဒှ်ပွမဇၞော်ပၟဝ်တဴ အာနာပါဏာနုဿတိကမ္မဌာန်ဟေၚ်ရ။ (ဣဝွံ မဒှ်နဲ ဗီုဇၞော်ပၟဝ်နုဿတိကမ္မဌာန် မ္ဂးယၟုရ။) ဆအယာံမာတ်ပါဠိ-အရထဟေၚ် လေပ်လဝ်တုဲ ၜိုန်ရဖ္ဍောတ်တဴ လုကဴဗ္တံ-တ္ၚဲ ဟွံပိုတ်သကုတ်ကီုလေဝ် ယဝ်ရပၠောပ်ဂၠံစိုတ်ကဵု ဗီုဂွံဇၞော်ပၟဝ်ဟွံလေပ်မ္ဂး (ဥပ္ပမာ) ဂၠဴနွံဒၟံၚ်တုဲ ညံၚ်ရဴဗဂန်ကွဳဟွံလေပ် ဇက် ဇိက်ဟွံလေပ်ကီု၊ ချေံနွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍိုက်ဟွံလေပ်ကီုရ။ ဒှ်ဆအယာံမာတ် ဂွံဒုၚ်ယၟုတၠချေံ တၠဂၠဴဟေၚ်ရ။ ဂုဏ်ဍေံဟွံဇၞော်ရောၚ်။ ဗီုနဲဂွံဇၞော်ပၟဝ်ဂှ် အတိုၚ်နဲဟီုကၠုၚ်တုဲ လ္တူတေံရသမ္တီ။ ညံၚ်ကဵုဂွံတီတုဲ ဂုဏ်ကျာ်ဒစိတ် ဂုဏ်ဓရ်တြဴ ဂုဏ်သၚ်ဒစိတ်ဂှ်လေဝ် ဒးကတ်လ္ၚတ်လဝ်ရောၚ်။ ဗှ်ဗၞုဟ်တဴကဵုဂုဏ်ကျာ်ဒစိတ် ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါဟီုဂှ် ကေၚ်တီလဝ်နွံမ္ဂး ဂွံချပ်ဒးမာန်ရ။ ညးမလေပ်တီဒၟံၚ် ပါဠိ-အရထ နုဿတိစှ်တံဂှ် ဂၠိုၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ။ ဂွံတီကေတ်နယ် ဗီုဂွံသ္ၚေဝ်မၠာ်ကမ္မဌာန်ဂှ် အောန်တဴဗွဲမလောန်ရ။
(ပါဠိအနုဿတိစှ်) ဗုဒ္ဓါနုဿတိ၊ ဓမ္မာနုဿတိ၊ သံဃာနုဿတိ၊ သဳလာနုဿတိ၊ စာဂါနုဿတိ၊ ဒေဝတာနုဿတိ၊ ဥပသမာနုဿတိ၊ မာရဏာနုဿတိ၊ ကာယဂတာသတိ၊ အနာပါဏဿတိ စေတိ။ ဣမာဒသအနုဿတိယောနာမ။ ။ ဣဝွံ မဒှ်နုဿတိစှ် ဗီုဂွံဇၞော်ပၟဝ် မ္ဂးယၟုရ။ လက်သဏ်ကမ္မဌာန် တုဲဆဝွံရ။
၇၄။ စၞောန်ထ္ၜးသ္ဂုတ်သွာတ်အာရီုတြဴပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သတ္တံနွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲကာဘုံဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံမ္ဂး ပၞောဝ်အာရီုပိပြကာ မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် ဒးတၟးပြာကတ်တဴလၟိုန်ရောၚ်။ အာရီုပိပြကာမ္ဂးဂှ်တုန် ကမ်မွဲ ကမ္မနိမိတ်မွဲ ဂတိနိမိတ်မွဲ ပံၚ်ဒှ်ပိပြကာရ။ ပၞောဝ်ပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် သတ္တံမက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲကာမဘုံဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ပအာရီုကဵုအာရီုမမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ မပကာဂစိုတ် ပြံၚ်တဴဘဝလၟိုန်ကာလရ။ သမ္တီညိ။ ကုသဵုကံ-အကုသဵုကံဂှ် ကံမ္ဂးယၟုရ။ ပွမကၠောန်တဴကေၚ်ကာ မပ္တံကဵုပွမကဵုဒါန် ပွမပြိုက်ဂစိုတ်သတ် မက္တဵုဒှ်ဟိုတ်နူကံဂှ် ကမ္မနိမိတ်မ္ဂးယၟုရ။ တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ ဟိုတ်နူကုသဵုကံ-အကုသဵုကံဂှ်တုဲ ပွမက္တဵုဒှ်ပြာကတ်ကၠုၚ် မပ္တံက၆ုဌာန်ဒတန် ဘုံလွဳမာန် ပၟတ်နရက် ပၟၚ်နရက်တံဂှ် ဂတိနိမိတ်မ္ဂးယၟုရ။
၇၅။ စၞောန်ထ္ၜးသက်သဳသာဓကပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ဥပ္ပမာ) ပူဂဵုပိဂှ် ဂွံကဵုလဝ်ပိဏ္ဍပါတ် ကုညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲရ။ ပၞောဝ်ပူဂဵုပိဂှ် ပူဂဵုမွဲဂှ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵု ဂစိုတ်တေံမ္ဂး မဂွံကဵုလဝ်ပိဏ္ဍပါတ် ကုပူဂဵုမဟိမုသာ်ဝွံ ပ္ဍဲကာလမဟိမုသာ်ဝွံ နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲရ။ သီုမဗှ်ဗၞုဟ်စောဲလာံတဴ သာ်ဝွံတုဲ ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ပူဂဵုဂှ် သ္ပအာရီုကဵုကံတုဲ မပကာဂစိုတ် မ္ဂးယၟုရ။ (ပူဂဵုမွဲတုန်) အဲဂွံကဵုလဝ်ပိဏ္ဍပါတ် ကုပူဂဂဵုမဟိမုသာ်ဝွံတုဲရ သ္ပအာရီုသာ်ဝွံတုဲ စုတိအာရ။ ပူဂဵုဂှ် သ္ပအာရီုကဵုကမ္မနိမိတ်တုဲ မပကာဂစိုတ်မ္ဂးယၟုရ။ (ပူဂဵုမွဲတုန်) ဟိုတ်နူဖဵု မဂွံကဵုလဝ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ရ ယဝ်သဒှ်မ္ဂး ပ္ဍဲအဃောကာလ မညန်ကဵုစုတိဂှ် ဘုံလွဳမာန်ဒေဝတဴ အဆေဝ်သွဝ်ဂမၠိုၚ် ပြာကတ်ကၠုၚ်တုဲ ပကာဂစိုတ်ရ။ ပွမပကာဂစိုတ်သာ်ဝွံဂှ် ဒှ်ပွမသ္ပအာရီုကဵု ဂတိနိမိတ်တုဲ မပကာဂစိုတ်မ္ဂးယၟုရ။
ပ္ဍဲဓရ်အကုသဵုဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် (ဥပ္ပမာ) ပူဂဵုပိဂှ် ဒးပရိုက်ဂစိုတ်လဝ်သတ်မွဲရ။ ပၞောဝ်ပူဂဵုပိဂမၠိုၚ်ဂှ် ပူဂဵုမွဲဂှ် ပ္ဍဲအဃောကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် အကုသဵုကံ အဲဒးပရိုက်ဂစိုတ်လဝ်သတ်မွဲဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအဲတုဲရ။ ဗှ်ဗၞုဟ်တဴသာ်ဝွံတုဲ ပကာဂစိုတ်ရ။ သ္ပအာရီုကဵုကံတုဲ ပကာဂစိုတ်မ္ဂးယၟုရ။ (ပူဂဵုမွဲဂှ်) ပ္ဍဲအဃောကာလမညန်ကဵုစုတိတေံမ္ဂး လွဟ်ဗၞုဟ်ဇြၚ် ပ္ဍဲကာလမပြိုက်ဂစိုတ်လဝ်သတ်တေံဂှ် ကၠုၚ်တၟးပြာကတ်တုဲ ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ ပူဂဵုဂှ် သ္ပအာရီုကဵုကမ္မနိမိတ်တုဲ မပကာဂစိုတ်မ္ဂးယၟုရ။
(ပူဂဵုမွဲဂှ်) ဟိုတ်နူပြိုက်ဂစိုတ်လဝ်သတ်တုဲ ကြက််ဒးဒုၚ်နရက်ရ။ ယဝ်သဒှ်မ္ဂး ပူဂဵုဂှ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် ပၟတ်နရက် ပၟၚ်နရက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာကတ်ကၠုၚ်ရ။ ပူဂဵုဂှ် သ္ပအာရီုကဵုဂတိနိမိတ်တုဲ မပကာဂစိုတ်မ္ဂးယၟုရ။ ဗီုကုသဵု အကုသဵုကံ မကဵုဖဵု ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် နိမိတ်ခိုဟ်ကီု၊ ဟွံခိုဟ်ကီု၊ ဗီုဍေံကၠုၚ်တၟးပြာကတ်မ္ဂးဂှ် အတိုၚ်ဏံရသမ္တီ။
၇၆။ စၞောန်ထ္ၜးဝိဂ္ဂဟနဲသဒ္ဒါကံ ကမ္မနိမိတ်-ဂတိနိမိတ် ပိပြကာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သုခံဒုက္ခံကရောတိ ဨတေနနာတိကမ္မံ၊ ကရဏသာဓ နဝိဂ္ဂဟကြိုတ်၊ ကရဓာတ် ရမ္မပစ္စယ် ဂွံကဵုကံရ။ ကမ္မဿနိမိတ္တံ၊ ကမ္မနိမိတ္တံ၊ ဆဌဳတပ္ပရိုဟ်သၟး ဂွံကဵုကမ္မနိမိတ်။ ပရဘဝေဂတိယာနိမိတ္တံ ဂတိနိမိတ္တံ ဆဌဳတပ္ပရိုဟ်သၟး ဂွံကဵုဂတိနိမိတ်။ ပူဂဵုမစုတိ ပ္ဍဲရူပ-အရူပဘုံဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ပအာရီုကဵုကသိုဏ်ပညပ် ကမ္မနိမိတ်မွဲဟေၚ်ရ သမ္တီ။ သတ္တံဂမၠိုၚ် မ္ဒးပြံၚ်ၜးအာနူဘဝမွဲ ကေုာံဘဝမွဲမ္ဂးဂှ် ဂၠံၚ်တရဴနွံဒၟံၚ်တြဴဂၠံၚ်ရ။ ဂၠံၚ်တရဴခိုဟ်ဂှ်ပိဂၠံၚ်၊ ဂၠံၚ်တရဴဟွံခိုဟ်ဂှ် ပိဂၠံၚ်၊ ပံၚ်တုဲ ဒှ်တြဴဂၠံၚ်ရ။ ကံ-ကမ္မနိမိတ်၊ လ္ပာ်အကုသဵုဂှ်ပိ၊ ရန်ကဵုတြဴပြကာသာ်ဝွံတုဲ မဟီုလဝ်ဂၠံၚ်တရဴ တြဴဂၠံၚ်ရောၚ်။ ဒှ်တၠအရှန်တုဲ ပူဂဵုမစုတိဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဘဝအိုတ်အာတုဲ အာရီုပိပြကာတံဂှ် ဟွံမွဲရ။ (ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် ပၞောဝ်အာရီူကဵုအာရီု ၆ ပြကာဂှ် သ္ပအာရီုကဵု အာရီုမွဲမွဲတုဲ သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်အိုတ်ရ။ ဂွံတီကေတ်ဝါတ်လောန်ရ။ချပ်ဗ္စာရဏာရံၚ်ထပ်ကဵုထပ်ညိ။
ပ္ဍဲဒၞာဲဏံ ယဝ်ရဟွံတီမ္ဂး အဲကၠုၚ်လဝ်နကဵုဍာန်လဵုရောဂှ်လေဝ်ဟွံတီ ဍာန်သွက်ဂွံအာဂတ နူဘဝဏံဂှ်လေဝ် ဟွံတီကေတ်တုဲ ဒှ်ပူဂဵုအောကဵုသတိပညာရသမ္တီ။ ဟွံတီကေတ်ဂၠံၚ်တရဴဍုၚ်ကွာန်ဂှ် သၟာန်အာဂွံရ။ ဟွံတီဂၠံၚ်တရဴဘဝမ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံသၟာန်အာဂှ် ဟွံမွဲရောၚ်။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ညံၚ်ကဵုဂွံတီကေတ် ဂၠံၚ်တရဴဘဝဏံဂှ် သ္ပဒၟံၚ်သာမညဟွံဂွံရောၚ်။ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်ဂၠံစိုတ်တုဲ ဟွံတီညံၚ်ကဵုသ္ဂောံတီဂှ် ဒးသၟာန်ဂၠိုက်ဂၠာဲလဝ် ပ္ဍဲဇရေၚ်ဒၞာဲဌာန် ညးတၠပညာတံရောၚ်။ ။ သ္ဂုတ်သွာတ်အာရီု ၆ ပြကာ အာစိုပ်ဒတုဲရ။
၇၇။ စၞောန်ထ္ၜးဂၠံၚ်တရဴဗီုသတ္တံပြံၚ်ဘဝ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သတ္တံဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် ဒးစောဲလာံဒၟံၚ်ကဵု အာရီုမမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲမ္ဂး ဒးပကာဂစိုတ်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ် သ္ပအာရီုကဵုကံတုဲ သ္ပကာဂစိုတ် လ္ၚဵုတံဂှ် သ္ပအာရီုကဵုကမ္မနိမိတ်တုဲ သ္ပကာဂစိုတ်။ လ္ၚဵုတံဂှ် သ္ပအာရီီုကဵုဂတိနိမိတ်တုဲ သ္ပကာဂစိုတ်ရ။ စောဲလာံဒၟံၚ်ကဵု အာရီုဂၠံၚ်တရဴပိပြကာ မတွံဂး ကံ-ကမ္မနိမိတ် ဂတိနိမိတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲရောၚ် မဟီုတဴရ။ စောဲသရပ်ကဵုဂလာန် မသ္ဂးကၠုၚ်တုဲဏံတုဲ ပူဂဵုသပ္ပရိုဟ်အဆက်အဆက် ကိုပ်ကၠာတေံဂမၠိုၚ်ဂှ် ကာလဂိယဲကၠုၚ်မ္ဂး ကော်အ္စာသဝ်တုဲ ကဵုလွဳတဴကိုပ်ကၠာရ။ လွဳတဴနကဵုဂဥုဲဂှ် ယဝ်ဟွံဗၠးမ္ဂး လွဳတဴနကဵုကလော်ဒေဝတဴရ။ နကဵုကလော်ဒေဝတဴဂှ် ယဝ်ဟွံဗၠးမ္ဂး သၟာန်စအ္စာဗေဒၚ်တံတုဲ ပၠေၚ်တဴအန္တရာယ်ရ။ ကဵုခမရ။ နကဵုကေၚ်ကာဗေဒၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံဗၠးရ။ တီကေတ်ဒဒှ်မ္ဒးပကာဂစိုတ် ဍာံစၟတ်မ္ဂး ယွံနာဲပိုယ် နာဲပိုယ် ကေၚ်ပတုဲကၠုၚ်လဝ်ကုသဵု မပ္တံကဵုဒါန်သ္ၚာ သိုၚ်လဝ်ဘုတ်ဘာ ကမၠိုၚ်-ကၟာ ဇြပ်သာလာရုၚ်ဒါန်တံဂှ် ဗှ်ဗၞုဟ်ညိ။ ကေၚ်ပလဝ်ခမဳ-သာမဏဳ မၚ်မွဲလဝ်သဳလ ပၟဝ်လဝ်လာဝနာတံဂှ် ဗှ်ဗၞုဟ်ညိ။ ဂကောံမိမ ကလောကောဒေံ မိဿဟာဲဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကရေဲတဴအိုတ်ရ။ ဂွိိၚ်ဖေက်ဒးအာတဴ ဂၠံၚ်တရဴဟွံခိုဟ်ပိဂၠံၚ် ဖေက်ဗလးထောံကၠေံ ဂၠံၚ်တရဴခိုဟ်ဂှ်ရ သမ္တီ။
ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုဂစိုတ်တေံဂှ် အတိုၚ်ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ဗိုၚ်ကၠုၚ်ကဵုတဴဂၠံၚ်တရဴဂှ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မာန်လေဝ်နွံ ဒ္ဂေတ်ဗက်ဟွံမာန်လေဝ်နွံ ဂၠံၚ်တရဴအဲအာလၟုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်အတိုၚ်စိုတ်အဲစောံလာံဂှ်ဟေၚ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်ဂၠံစိုတ်တုဲ ညံၚ်ကဵုဓဝ်သဒ္ဓါဂွံဒှ်တဴ ပ္ဍဲဒါန-သဳလ-ဘာဝနာ ပိပြကာ မဒှ်ဂၠံၚ်တရဴမခိုဟ်ပြဲဂှ် ဂိုတ်လွဳပရာအိုတ်ညိ။ ပိုဲသတ္တံည:ဂမၠိုၚ် မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ယဝ်ရနွံပၟိက် သၟိက်ဂွံအာဂၠံၚ်တရဴ မၞုံကဵုသၞသတြုပရိုက်ဘဲ မပ္တံကဵုကမၠတ်ဒမၠ ကၠဗြန်ဇာဒိသိုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဂိုတ်သၟာန်ဒၟံၚ် ညးမတီဂၠံၚ်တရဴတံဂှ် ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ။ ညးမသၟာန်ဂၠံၚ်တရဴ သွက်ဂွံဖျဴဘဝဇကုကဵု သုဂတိဘုံ-ဒုဂ္ဂတိဘုံတံဂှ် နွံအောန်တဴဗွဲမလောန်ရ။ ပိုဲသတ္တံဂမၠိုၚ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုပါရမဳ သွက်ဂွံကလိဂွံမဂ်ဖဵု ဂွံအာစိုပ်နိဗ္ဗာန်မ္ဂးဂှ် ဝါတ်လောန်ရ။ ဝါတ်လောန်နူလ္တူနူဂှ်ဏီမ္ဂးဂှ် စုတိအာနူဘဝဏံတုဲ ဂွံကလိဂွံက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲသုဂတိဘုံမတွံဂး မၞိဟ်-ဒေဝတဴဂှ်လေဝ် ဝါတ်လောန်ရ။ ဝါတ်လောန်လ္တူနူဂှ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလမညန်ကဵုစုတိတေံဂှ် သွက်ဂွံကလိဂွံ ဂၠံၚ်တရဴပိမတွဟ်ဂး ပၞောဝ်ကုသဵုကံ ကမ္မနိမိတ် ဂတိနိမိတ် ညံၚ်ကဵုဂွံကလိဂွံ ဂၠံၚ်တရဴခိုဟ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် ဝါတ်လောန်ရ။ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်ဂၠံစိုတ်တုဲ ဩဝ်ဂိုတ်ပ္တိတ်ဒြဟတ်ကဵု ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာ ပိပြကာအိုတ်ညိ။ ဂၠံၚ်တရဴသွက်ဇကုဂွံအာဂှ် ဒးၚးတးလဝ် နကဵုပရ-ရ။ ဂၠံၚ်တရဴပြံၚ်ဘဝဂှ် ဒးသ္အးဇ္ၚးလဝ် နကဵုပရပိမတွဟ်ဂး ဒါန-သဳလ-ဘာဝနာရောၚ်။
၇၈။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထု ဒုဟ်ပါဏာတိပါတ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ဂၞကျာ်မလ္လိကာ မဒှ်ဂၞကျာ်သၟိၚ်ပဿိုန်ဂှ် ပ္ဍဲကာလမဂၚေၚ်သံသာတေံဂှ် ဒှ်သၟတ်ဗြဴကောန်ဂကူမွဲရ။ ကၟုဲကၠုၚ်စိုပ်သ္ၚိဇကုတုဲ ဟိုတ်နူဂၠာဲရာန်ဖျုန်ပ္ဍဲသ္ၚိဖျာ ဟွံကလိဂွံတုဲ ပရိုက်ဂစိုတ်ဗ္ၜေံတုဲ ဖာပ်ဗ္စတဴရ။ ဟိုတ်နူအကုသဵုကံဂှ် စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးစှ်ေဒုၚ်နရက်အဝဳစိရ။ ဗၠးတိုန်ကၠုၚ်နူနရက်ဂှ်တုဲ ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဝိပက် ညးလိုန်လဝ်ကအ်တုဲ ပရိုက်ဂစိုတ်ရေက်တဴကအ် လၟိဟ်သော်ဗ္ၜေံဂှ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တွံထ္ၜးကဵုရ။
(ဝတ္ထုမွဲသ္အာၚ်ပၠန်) ပုတိဂတ္တထေရ် မဒှ်ကွးတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကာလမဂၚေၚ်တဴသံသာတေံဂှ် ကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်လၟဂစေမ်ရ။ စုတိအာနူဘဝလၟဂှ်တုဲ ဒးဒုၚ်နရက်ရ။ ဗၠးတိုန်ကၠုၚ်နူဍုၚ်နရက်ဂှ် ဒှ်တၠအရှန်တုဲ ဒးသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဒုက္ခဝေဒနာ ဇုတ်မအုဲခရိုဟ်စှ်ေကၠုၚ်တံဂှ်ရ။
(ဝတ္ထုမွဲသ္အာၚ်တုန်) ရသိမဏ္ဍဗျ မကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်အ္စာဝဍ္ဎကဳ ပ္ဍဲဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် ဟိုတ်နူကံဝိပက် မစၚ်လဝ်ရုဲသၟတ်မွဲ နကဵုဒစုက်ဆုသၟတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလမဒှ်ရသိဂှ် ၜိုန်ရဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်တဴ ဒ္ဂေတ်ဓရ်မပြဲကီုလေဝ် ဒးဒုၚ်တဴနကဵုစရံၚ်ဟေၚ်ရ။
(ဝတ္ထုမွဲသ္အာၚ်တုန်) ပ္ဍဲကာလလက်ထက်ကျာ်တြဲ မၞုံပြာကတ်တဴဂှ် ဂမဳမသုန်ကၠမ်ကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်လၟ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံဂှ် ဒးဒုၚ်စိန်ဂၠက်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲနရက် ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာရ။ ဗၠးတိုန်နူဍုၚ်နရက်ဂှ်တုဲ ၜိုန်ရကလိဂွံဒဒှ်ဂမဳ ကွးတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ပြိုက်ဂစိုတ်တဴကေုာံရေၚ်သ္ကံတုဲ ဒးပကာဂစိုတ်အိုတ်ရ။ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလေဝ် ဟိုတ်နူဆေဝ်ဒဝ်ဟွံမာန်တုဲ ဒးမံၚ်ထောံဆဇကုမွဲ ကဵုညးမကၠောန်ၜိုတ်မွဲဟေၚ်ရ။
(မွဲသ္အာၚ်ပၠန်) ဂကောံသၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကာလမဂၚေၚ်သံသာ ဟိုတ်နူကေၚ်တက်ကၠုၚ်လဝ် ဂဥုဲက ပ္ဍဲကၟာလစတုဲ ၜိုန်ရတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆေဝ်ဒနာတဴကီုလေဝ် ဒးဒုၚ်ပြိုက်ဂစိုတ်ကဵု ဝိဍဍူဘ မသက္ကုသၟေဟ်ရ။ ဗီုကျာ်တြဲတွံလဝ် ကဵုဂမဳတံပၠန် ယွံဂမဳတံ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပြိုက်ဂစိုတ်တဴသတ္တံရ။ ပူဂဵုဂှ် စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးအာက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံနရက်ရ။ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်ကီု ဘုံတိရစ္ဆာန်ကီု ဒးက္တဵုဒှ်တဴရ။ ဗၠးတိတ်နူဘဝတံဂှ်တုဲ ၜိုန်ရကလိဂွံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ကီုလေဝ် ကလိဂွံအာယုက်ဂၠေံရ။ (ရဴသာ်ဝွံ ဒဒှ်ရ ဒုဟ်ပါဏာတိပါတကံ ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာ မတွံထ္ၜးလဝ်ရ။) ဣဝွံ မဒှ်ပါဏာတိပါတ ဗွဲခမၞောန်ရ။
၇၉။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထု ဒုဟ်အဒိန္နာဒါနာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲအဒိန္နာဒါန် မဂိုၚ်ကေတ်ဒြပ်ညး တၠညးဟွံကဵုဂှ်တုန် ။ ။ သၟတ်ဗြဴကောန်ဂကူ မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳမွဲဂှ် ဟိုတ်နူမဂိုၚ်ကၠတ်ဒး ယာတ်ညးသ္အာၚ်မွဲဂတေဟ်တုဲ ဒးဒုၚ်တဴနရက်ရ။ ဗၠးတိုန်ကၠုၚ်နူဍုၚ်နရက်တုဲ ပ္ဍဲကာလမကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ဂှ် ဒှ်သၟတ်ဗြဴကောန်ဂကူမွဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရုပ်သာ်ကျာ်ဩဳ မၞုံကဵုသော်မတုပ်ကေုာံ သၞေၚ်တိုၚ် မဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တဴရ။ ဇၟာပ်ညးမညာတ်သၟတ်ဗြဴဂှ် မၞုံကဵုစိုတ် မသ္ဍိုက်မၠိုက်တဴဗွဲမလောန်ရ။ မၞိဟ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒးသၟတ်ဗြဴဂှ်တုဲ ဟိုတ်နူစိိုတ်ဣဿာ ဟွံဒးဂၞပ်ကဵုသၟတ်ဗြဴဂှ်တုဲ ထောံစုတ်ဂဥုဲသော်ခရိုဟ် ပ္ဍဲဍာ်ကြာတ်က္ဍိုပ်တုဲ သော်ဂမၠိုၚ် ခရိုဟ်အိုတ်အာ ညံၚ်ရဴညးပိုက်ထောံသီုရိုဟ်တုဲ တုပ်ညံၚ်ရဴကောန်ပူသၟတ် ညးပိုက်လဝ်ကသော််ကီုရ။ ဟိုတ်ဂွဂၠေံကဵုသော်ခရိုဟ်ဂှ်တုဲ ဒးပြံၚ်အာပ္ဍဲကွာန်မွဲသ္အာၚ်တုဲ ကၠောန်တဴကလောန်သွံကၠေၚ်ရ။ ဒးကာလမွဲတ္ၚဲ ညာတ်ဒးဂမဳမွဲဇကု ဂၚေၚ်ကၠုၚ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ကဵုဒါန်ဘောဇိုန် (မဟဏာလဝ်ကဵုကၠေၚ်) ဂှ်တုဲ မတောမ်လဝ်ကဵုကၠေၚ်ဂှ်တုဲ ရာဒနာမိက်ကဵု ဒဒှ်သော်မခိုဟ်တဴဂှ်ရ။ စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဟိိုတ်နူဖဵုကုသဵုကံ မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် လွဳမာန်ထဝ်မွဲ မံက်ခတဝ်တိုန်ပ္ဍဲလ္ဒောဝ်ၜဳမှာသၟိတ်တုဲ ဂွံဒှ်တဴကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မၞုံကဵုသော်မဂၠိၚ် ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ် နွံဆဇကုမွဲဟေၚ်ရ။
ဟိုတ်နူဖဵုအကုသဵုနူဘဝအတိက် ဇကုမဂိုၚ်ကၠတ်လဝ် ယာတ်ဗွိုက်လတက်ညးတၞဟ်သ္အာၚ် မွဲခတေဟ်တုဲ ဒးပဒတဴဒၟံၚ် သီုကဵုမလၞံၚ်ဇကုသၟး ဟွံမွဲကဵုဗွိုက်လတက်ရ။ နနယ်သာ်ဝွံ ပဒတဴဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲမဂၠိၚ်သ္ၚောဲတုဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲဂေါတမဏံ ကောန်က္ၜၚ်ညးဗၞိက်ဂမၠိုၚ် အာစိိုပ်တကံဂှ်တုဲ ဂွံညာတ်ကေတ်ဒဒှ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒောဝ်လွဳမာန်ထဝ် မလၞံၚ်ဒၟံၚ်ဇကုသၟးဂှ်တုဲ ကဵုတဴဗွိုက်လတက်ရ။ ၜိုန်ကဵုတဴဗွိုက်လတက်ကီုလေဝ် ဗိုက်လတက်ဟွံဂွံရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကောန်ဒေဝတဴဗြဴဂှ် ဟီုကဵုညးဗၞိက်ကောန်က္ၜၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ။ ယွံမၚ်ဗၠာဲတအ် ယဝ်ရနွံပၟိက် သၟိက်ဂွံကဵုအဲဍိက်ဗြဴဗိုက်လတက်မ္ဂး ယာတ်ဗဝိုက်လတက်ဂှ် ကဵုဒါန်ကုညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ ဇိုန်ပိုန်ကဵုကုအဲဍိိက်ဗြဴညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးတိုန်ရ။ ကောန်က္ၜၚ်ညးဗၞိက်ဂမၠိိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂိုၚ်ကေတ်ယာတ်လ္ၚောဝ်ဗွိုက်လတက်တုဲ ကဵုဒါန်ကုညးမဒဂိုန်လဝ် သရဏဂုဏ် မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲက္ၜၚ်မွဲတုဲ ဇိုန်ပိုန်ကုဒေဝတဴဗြဴဂှ်ရ။ ပ္ဍဲခဏမကဵုဒါန်ဂှ်တုဲဟေၚ် ကောန်ဒေဝတဴဗြဴဂှ် ကလိဂွံဗွိုက်လတက်ရ။
ညးဗၞိက်က္ၜၚ်ဂမၠိုၚ် ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဟီုကဵုကောန်ဒေဝတဴဗြဴဂှ်ပၠန်ရ။ ယွံကောန်ဒေဝတဴဗြဴ ပိုဲသ္ပစၞးတၠအဲတုဲ ပိုဲကဵုဒါန်မ္ဂး ဂွံဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံယာတ် ဗွိုက်လတက်သာ်ဝွံရ။ လၟုဟ် ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵု ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ် ကဵုဏာဒါန်ကုပိုဲညိ တၠအဲ ကောန်ဒေဝတဴဂှ် ယဝ်ရဗှ်ဗၞုဟ်ဒၟံၚ််ကဵုဂုဏ်ကျာ် ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်မ္ဂး တၠအဲကောန်ဒေဝတဴဗြဴ ဂွံအာစိုပ်ဘဝဒဒှ် ဘဝမပြဲရ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်တုဲ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴဂှ်လေဝ် အတိုၚ်ညးဗၞိက်က္ၜၚ်မဟီုဂှ် ကဵုဏာဒါန်ရ။ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလေဝ် ဒုၚ်ကေတ်ဒါန်ဂှ်ရ။ ပဟိုတ်နူဒါန်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴဂှ်တုဲ ဟီုတွံတဴဓရ်ရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴဂှ်လေဝ် စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံ မၞုံကဵုတွဳဗွိုၚ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴလ္ၚီီ ပ္ဍဲလွဳမာန်ထဝ်ရ။ ။ ။ တီကေတ်ဝတ္ထုသာ်ဝွံတုဲ ဩဝ်ဝေၚ်ပါဲကၠေံ နူဒုဟ် ပွမဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ် တၠညးဟွံကဵု နကာယပါၚ်စိုတ်ညိ။
(ဗီုကျာ်တြဲ တွံလဝ်မွဲသ္အာၚ်တုန်) ယွံဂမဳတံ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ် တၠညးဟွံကဵုနကာယ-ပါၚ်စိုတ်ရ။ ပူဂဵုဂှ် စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးအာက္တဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံနရက်-ဘုံပြိုတ်ရ။ ဗၠးတိုန်နူဘဝဂှ်တုဲ ၜိုန်ကၠုၚ်က္တဵုဒှ်ဘဝမၞိဟ်ကီုလေဝ် ပိုန်ဒြပ်ဟွံတန် ဒးလီုလာ်တဴအိိုတ်ရ။ ။ ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဝတ္ထုသက်သဳ ဒုဟ်အဒိန္နာဒါန်ရ။)
၈၀။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထု ဒုဟ်ကာမေသု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ညးမကလိလောန်လဝ် ပ္ဍဲဓရ်ဒုဟ်ကာမေသုမိစ္ဆာစာရ မပလီုကောန်သမ္ဘာ ညးမမၚ်မွဲလဝ်ဂှ်တုန်။ ။ စုတ်အာနူဘဝဏံတုဲ ဒးစှ်ေဒုၚ်နရက်ရ။ ဗၠးတိုန်နူနရက်ဂှ်တုဲ ၜိုန်ရကလိဂွံ ဒဒှ်မၞိဟ်ကီုလေဝ် ဒးဒှ်ဗြဴဍိက်ကမၠောန်ညးရ။ မှာထေရ်အာနန် မဒှ်ဒေံ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကာလမရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ်ပါရမဳ ပန်အသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမဟာလက်ကဝ်တေံဂှ် က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဓမာတ်ပသဲတုဲ ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဲကောန်သမ္ဘာညးမွဲဝါတုဲ ဒးဒုၚ်တဴနရက်ရ။ ၜးတိုန်ကၠုၚ်နူနရက်ဂှ်တုဲ ၜိုန်ရက္တဵုဒှ်မၞိဟ်ကီုလေဝ် ဒးဒှ်ဒၟံၚ်ဘဝမၞိဟ်ဗြဴဂှ် စဵုကဵုစှ်ပန်ဘဝရ။ စုတိအာနူဘဝမၞိဟ်ဗြဴဂှ်တုဲ ဒးဒုၚ်ခအးရပ်ဒၟံၚ်ဇိုၚ် လုကဴထပှ်ဘဝရ။ (မွဲသ္အာၚ်ပၠန်) ကောန်သေဌဳဍုၚ်ဗာရာဏသဳပန်ပၠန် ဟိုတ်နူမမှာအာဒုဟ် ပ္ဍဏ္ဍဲသမ္ဘာညးတုဲ ဒးဒုၚ်တဴပ္ဍဲထၟာဲနရက် လောဟကုမ္ဘိရ။ ပ္ဍဲကာလမပေၚ်ဒစာံလက်သၞာံမ္ဂး ဂွံမံက်တိုန်မွဲဝါ သီုမၞုံကဵုဒဒိုက်မဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်ဂွံအက္ခရ် ညးမွဲ မွဲမမ္ဂး ဒု သ န သော တုဲ ဒးကလေၚ်တၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ပ္ဍဲထၟာဲနရက်လောဟကုမ္ဘိဂှ်ပၠန်ရ။ ။ (မွဲသ္အာၚ်ပၠန်) ညးမပလီုကောန်သမ္ဘာညးဂှ် စုတိအာနူဒဒှ်မၞိဟ်တုဲ ဒးဒှ်တဴဘဝမၞိဟ်ဗြဴရ သမ္တီ။ ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဒုဟ်ကာမေသုရ။)
၈၁။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထု ဒုဟ်မုသာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲဒုဟ်မုသာဝါဒတုန် ။ ။ သၟိၚ်စေတဳယဂှ် ဟိုတ်နူမဟီုဒးဂလာန် မုသာဝါဒတုဲ ဗ္ဂန်ကေတ်ချေံသိန္ဓဴတုဲ ကောန်ဒေဝတဴပန် ယိုက်လဝ်သၞာ်တုဲ မၚ်မွဲတဴတံဂှ် ဒးကၠေံဗဒန်အာအိုတ်ရ။ သၟုဟ်အမြာဲ မမောဝ်ပ္ဍးတဴ ညံၚ်ရဴမြမောဝ်ကြက်စၠန်ကီု သၟုဟ်အမြာဲပါၚ် သၟးညံၚ်ရဴသၟုဟ်အမြာဲပ္ကဴဥပ္ပဵု သာ်လမ္စံက်တံဂှ်ကီု ဒးလဟုတ်ယုတ်အာတုဲ တိဇၞော် ၚိတ်ဖျေံဏာရ။
ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပၞောဝ်သဳလမသုန်ဂမၠိုၚ် မုသာဝါဒဂှ်လေဝ် မၞုံကဵုဒုဟ်မဇၞော်တဴကီုရောၚ် သ္အာၚ်နူဏံလေဝ် ကျာ်တြဲတွံလဝ်် ကုခမဳတံ နွံဒၟံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ ပသာ််မတွံလဝ်ဂှ်ရော ယွံခမဳတံ ယြဴပူဂဵုမွဲ မဟီုတဴဂလာန်မုသာရ။ ပူဂဵုဂှ် စုတိအာနူဘဝဂှ်တုဲ ဒးက္တဵုဒှ်တဴ ပ္ဍဲဘုံနရက်၊ ဘုံပြိုတ်ရ။ ၜးကၠုၚ်နူဘဝဂှ်တုဲ ၜိုန်ရကလိဂွံဒှ် ဘဝမၞိဟ်ကီုလေဝ် ဒးဒုၚ်ဟီုဂရိုဟ်ကဵုညးသ္အာၚ် ညးဟွံပကေၚ်ကာကီု ဂလာန်ဇကုရ။ ။ ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဒုဟ် မုသာဝါဒရ။)
၈၂။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထု ဒုဟ်သုရာမေရိယ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်](ပ္ဍဲပိုဒ်မ္ဂး သုရာမေရယမဇ္ဇတုန်တုန်) ယြဴပူဂဵုမွဲ သုၚ်တဴအရက်သုရာရ။ ပူဂဵုဂှ် စုတိအာနူဘဝဏံတုဲ ဒးက္တဵုဒှ်တဴပြိုတ်ရ။ ၜးတိုန်နူဘဝပြိုတ်ဂှ်တုဲ ၜိုန်ရကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ်ကီုလေဝ် ဒှ်အာမၞိဟ်မကြအ်ဥမ္မတ်ရ။ ။ (ဣဝွံ မဒှ်ဒုဟ်သုရာမေရိယရ။)
၈၃။ စၞောန်ထ္ၜးကဵု ဖဵုသဳမသုန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ညးမဂွံဝေၚ်ပါယ်လဝ် ဓရ်မသုန်ပြကာဝွံ မၞုံကဵုအာနိဿံသ ဇၞော်ကၠးလ္တူနူညးသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ပသာ်ဇၞော်ကၠးလ္တူနူညးသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော ဂွံပတၠအာယုက် ဂၠိၚ်လောန်လ္တူနူညးတၞဟ်သ္အာၚ်။ ဂွံပတၠပိုန်ဒြပ်ဂၠိုၚ်လောန်လ္တူနူသ္အာၚ်ရ။ ဂွံပတၠရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ တၠးစရာဲမဆာဲလ္တူနူညးသ္အာၚ်ရ။ ဂွံဒယှ်တှ်လ္တူနူညးသ္အာၚ်ရ။ စုတိတုဲ ဂွံက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ရ။ “ဣဝွံ မဒှ်ဖဵုအာနိဿံသ မဂွံမၚ်မွဲလဝ် ပဉ္စသဳလရ။”
(ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ) သဳလံ၊ ၚ်သဳလ။ သဗ္ဗေသံသဗ္ဗဂုဏာနံ၊ ဒဒက်တဴကဵုဂုဏ်ဓရ်။ လောကဳ လောကုတ္တဵုဂမၠိုၚ်အိုဿီု။ ဋ္ဌာနံ၊ မဒှ်ဒတန်ရောၚ်။ ဣတိ ရဴသာ်ဝွံ တာဒိနာ၊ မိန်တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဓရ်ခန္တဳ သဳလပါရမဳ။ နာနာပကာရေဟိ၊ နကဵုပက္ကာရတၞဟ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ်။ ဝုတ္တော၊ စိုန်ဂပ်ဝ်တွံလဝ်ရ။ သဳလဿ၊ ဒဒက်တဴကဵုဓရ်သဳလ။ ယံဖလံ၊ ယြဴၚ်ဒတုဲဖဵုမွဲ။ အတ္ထိ၊ ပ္ဍံနွံတဴရ။ တံဖလံ၊ ၚ်ဒတုဲဖဵုဂှ်။ ပတ္ထာယန္တာနံ၊ ကုကောန်ဂကူမရာဒနာမိက်ဂမၠိုၚ်။ အစ္စန္တံ၊ ဗွဲစၟတ်ဟေၚ်။ သုခသာဓကံ၊ ဍေံမလေပ်ပတုဲကဵု ဒတုဲတသိုက်။ ဂုဏာဝဟံ၊ ဍေံမလေပ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ဂုဏ်မပြဲ။ သဳလံ၊ န်ဓရ်သဳလ။ သာသနေ၊ ပ္ဍဲသာသနာ။ နိဌိတံ၊ စိုန်ဂပ်ဝ်ပတုဲကဵုရ။
ဓာရေန္တော အတ္ထကာမာစ၊ သဒါသဗ္ဗညုဂါရဝါ သဗ္ဗသၚ်္ကပ္ပနိပ္ဖာဒနံ၊ မောဒန္တု ဗုဒ္ဓသာသနေ။ သဗ္ဗညုဂါရဝါ၊ ဍေံမလေပ်သ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတဴ ပ္ဍဲကျာ်ဓရ်သၚ်အိုတ်။ အတ္ထကာမာ၊ ၚ်ကောန်ဂကူမၞုံပၟိက်ကဵု ဒတုဲဖဵုဂမၠိုၚ်။ သဒါ ပ္ဍဲကာလအိုဿီု။ ဓါရေန္တော၊ သီုကဵုပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲလဝ်။ သဗ္ဗသၚ်္ကပ္ပနိပ္ဖာဒနံ၊ သီုကဵုမပတုဲကဵုပၟိက် ကသပ်စိုတ်အိုဿီု။ ဗုဒ္ဓသာသနေ၊ ပ္ဍဲသာသနာ တၠဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ။ မောဒန္တု၊ ဩဝ်ကဵုအိုဟ်တၟိုဟ် လဟိၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ညိ။
၈၄။ စၞောန်ထ္ၜးဖဵုအာနိဿံသဓမ္မသဝန-ဓမ္မဒေသနာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဟိုတ်နူမကလိဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ် တဝှ်ဍောၚ်ဓရ် တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ မပတုဲကဵုဒတုဲဖဵု ဟွံမွယ်ကဵုလအိိတ်တွဵုဂှ် ကျာ်တြဲဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။ နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲ ကောန်ဒေဝတဴသွဝ်တာဝတိံဂမၠိုၚ် ကောံဓရီုတုဲ က္တဵုဗဒှ်တိုန်သၟာန် ပန်ပြကာ။ မပ္တံကဵုပၞောန်ဒါန်ဂမၠိုၚ် မူရဴဒါန်မွဲ မပြဲဂှ်ရော မြဴသာ်ဝွံရ။ ဆညးမွဲကီု ဟီုသှ်ဟွံဒးတုဲ ဗက်သၟာန်အာဒၟံၚ် အိုတ်ကဵုဒေဝတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာသၟာန်သၟိၚ်ဒေဝတဴ စတုမဟာရာဇ်ပန်ရ။ သၟိၚ်ဒေဝတဴစတုမဟာရာဇ်ပန်ဂှ်လေဝ် ကေတ်ဟွံဒးတုဲ ရဴဝွံ ဟီုတိုန်ရ။ သၟာန်ဝွံ သၟိၚ်အိန်မဒှ်တၠနာဲပိုဲဂှ် ကသပ်ညးလ္ၚီမချပ်ဂှ် နကဵုမွယ်ခဏဟေၚ်ချပ်တုဲ တီကေတ်မာန်ရ။ ညးမၞုံပညာဇၞော် နူပိုဲဂမၠိုၚ်ရ။ ပိုဲအာသၟာန်သၟိၚ်အိန်မ္ဂး ဂွံတီကေတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ သၟိၚ်ဒေဝတဴ စတုမဟာရာဇ်ပန် ကေုာံ ကောန်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာသၟာန်သၟိၚ်အိန်အိုတ်ရ။
သၟိၚ်အိန်လေဝ် အဲတီကေတ်ဟွံမာန်ရ။ သၟာန်ဝွံ မဒှ်အရာကျာ်ရောၚ်။ ကျာ်တြဲမဒှ် အဂ္ဂပုဂ္ဂလမွဲဟေၚ် ဂွံတီကေတ်မာန်ရ။ ရဴသာ်ဝွံဟီုတုဲ သၟိၚ်အိန်ကီု သီုကဵုဒေဝတဴ စတုမဟာရာဇ််မွဲဟာန်ကေုာံ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်တုဲ လ္ၚောဝ်သၟာန်တိုန်ရ။ ပသာ်မသၟာန်တိုန်ဂှ်ရော ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ “မူရဴဒါန်မွဲ မပြဲနူဒါန်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော။ မူရဴရှ်မွဲ မပြဲနူရှ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော။ မူရဴလဟိၚ်မွဲ မပြဲနူလဟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော။ မူရဴဓရ်မွဲ မလလံကၠေံ ဓရ်ဒဒိုက်ဝဋ်ဂမၠိိုၚ်မာန်ဂှ်ရော” ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်အိန်သၟာန်တိုန်တုဲ ဂလာန်မ္ဂး
သဗ္ဗဒါနံ ဓမ္မဒါနံ ဇိနာတိ။ သဗ္ဗရသံ ဓမ္မရသော ဇိနာတိ။ သဗ္ဗရတိံ ဓမ္မရတဳ ဇိနာတိ။ တဏှက္ခယော သဗ္ဗဒုက္ခံ ဇိနာတိ။ ။ ။ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ကမြဴတိုန်ရောၚ်။ (အရထ) သဗ္ဗဒါနံ၊ န်ဒါန်အိုဿီု။ ဓမ္မဒါနံ၊ ၚ်ဒါန်ဓရ်မွဲ။ ဇိနာတိ၊ ပ္ဍံဂွံဇၞးကေတ်ရ။ သဗ္ဗရသံ၊ န် ရှ်အိုဿီု။ ဓမ္မရသော၊ ၚ်ရှ်ဓရ်မွဲ။ ဇိနာတိ၊ ပ္ဍံဂွံဇၞးကေတ်ရ။ သဗ္ဗရတိံ၊ န်လဟိၚ်စိိုတ်အိုဿီု။ ဓမ္မရတဳ၊ ၚ်လဟိၚ်ဓရ်မွဲ။ ဇိနာတိ၊ ပ္ဍဲဂွံဇၞးကေတ်ရ။ တဏှက္ခယော၊ ၚ် အရဟတ္တမဂ် မဖအိုတ်ကၠေံတဏှာမွဲ။ သဗ္ဗဒုက္ခံ၊ န်ဒဒိုက်အိုသီု။ ဇိနာတိ၊ ပ္ဍံဂွံဇၞးကေတ်ရ။
ဓမ္မဒါန မ္ဂးဂှ် မူဟိုတ်ဂွံပြဲလ္တူနူ ဒါနဂမၠိုၚ်ဂှ်ရော ယဝ်သၟာန်မ္ဂး ယွံသၟိၚ်အိိန် ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အာဟာရဘောဇိုန် သပိုၚ်သ္ၚာဂၠးသွဝ် ဍာ်တှ်-ကၠေၚ်သွဟ် သဂြာ-တၚ်လာဲ ဍာ်သာဲ-ကၠေၚ်ဗွုတ် ဘုတ်-ဘာ-စေတဳ ကမၠိုၚ်-ကၟာ-ဇြပ်သာလာရုၚ်ဒါန် ကုပူဂဵုဒမုၚ်ဒါန် မပ္တံကဵုကျာ်-အရှန်-ပစ္စေကဗုတ် မကဵုဂဇံတန်ပေၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗလးဂၠံတိုက်စက္ကဝါ မၞုံသၠဲၜါကိုဋ် ပိလက်ပန်ကၠံ မသုန်စှော်ယောဇနာ ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် နူတိစဵုကဵုစိုပ်ဗြီု အလုံအိုဿီု ဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အပိုၚ်ခြာရ။ လတူနူပူဂဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ကုကျာ်-အရှန်-ပစ္စေကဗုတ်ဂှ် ယြဴပူဂဵုမွဲ အတိုၚ်တဝှ်ဓရ်အဲကျာ် မဟီုတွံလဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံဗၞတ်မွဲဂါထာကီု ဟီုတွံကုညးလေဝ် ဂွံဟီုတွံကဵုရ။ ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လေဝ် ဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ရ။ ဖဵုကုသဵုမဂွံတွံလဝ် ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်အဲကျာ် မၞုံဗၞတ်မွဲဂါထာ ပန်ပိုဒ်ဂှ်၊ သ္ပကၠေံတြဴစွံတုဲ အယာံမာတ်မွဲစွံဂှ်ကီုလေဝ် ယဝ်ရၜတ်ကၞာတ်တဴ ကေုာံဖဵုကုသဵု ပူဂဵုမဂွံကဵုလဝ်ဒါန် ပစ္စယ်ပန်ဂှ်မ္ဂး ဖဵုကုသဵုပုဂဵုမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန်ဂှ် ဒးကျအာဖဵုကုသဵု ပူဂဵုမဟီုတွံဓရ် မကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ဂှ်ဏီရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဓရ်ဂှ် ပြဲလောန်လ္တူဒါန်အိုဿီု မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။
မူဟိုတ်ဂွံပြဲဂှ်ရော ယဝ်ဟီုမ္ဂး ယဝ်ရဟွံကလိဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ် ဟွံမိၚ်လဝ်တဝှ်ဓရ်ကျာ်မ္ဂး အယာံမာတ်ယာဂုမွဲဗြံက်-ပုၚ်မွဲယံက်ကီုလေဝ် (ဝါ) အယာံမာတ်ပုၚ်မွဲဇန် ဗျဉ်မွဲပ္ၚာန်ကီုလေဝ် သၠးကဵုဒါန်ဟွံမာန်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပွမဂွံဟီုတွံဓရ် ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ဂှ် ပြဲမဟီုလဝ်ရောၚ်။ ပါဲကၠေံ ကျာ်တြဲ-ပစ္စေကဗုတ် ၜါဝွံတုဲ ၜိုန်ရမှာထေရ်သာရိပိုတ် ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် မၞုံကဵုပညာမဇၞော် မရိုဟ်တၟော်လၟိဟ်ထၞဟ်ဍာ်ဗြဲ မဂူပ္တုံဖျေံ ပ္ဍဲဂၠံတိုက်စက္ကဝါအလုံအိုဿီု သၟဟ်ရထမာန်ကီုလေဝ် တၞဟ်နသွက်ဂွံသ္ပကဵု ပွမကလီဂွံ မပ္တံကဵုသောတာပတ္တိဖဵု အလဵုလဵုဇကုမ္ဂးဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရောၚ်။ ကလိဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် မွဲဂါထာပန်ပိုဒ် နူဇရေၚ်မှာထေရ်အဿဇိတုဲဟေၚ် မကလိဂွံသောတာပတ္တိဖဵုရောၚ်။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ယွံသၟိၚ်အိန် ဓမ္မဒါနမွဲ မပြဲနူဒါန်အိိုဿီု မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။
ၜိုန်ရကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ရှ်သုဓါဘုတ်ဒေဝတဴ မဇိုန်ကဵု ၁၃ ပြကာ၊ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါကီုလေဝ် ဟိုတ်နူမဒှ် ဟိုတ်ဒဒိုက် မတၞီဗၠိုက်မံၚ်ပ္ဍဲဘုံပိ တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဂှ် ဟွံမာန်ရ။ ယဝ်ရကလိဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ရှ်ဓရ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ အယာံမာတ် မွဲတဒၚ်္ဂခဏဂှ် မဂွံတိတ်ဗၠးအာနူဘုံပိတုဲ မဂွံအာစိုပ်နိဗ္ဗာန်မာန်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ရှ်ဓရ်မွဲပြဲအိုတ် မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။ လဟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် မပြဲလ္တူနူလဟိၚ်မၞိဟ် လဟိၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဆအယာံမာတ် လဟိၚ်ပ္ဍဲဘုံပိဟေၚ်ရ။ မဟိၚ်တဴကဵုတွံဓရ် ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲဂှ် ဂွံတိတ်ဗၠးအာနူဒဒိုက်ဘုံပိတုဲ လေပ်ဏာဗစိုပ်ကဵုနိဗ္ဗာန်မာန်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ လဟိၚ်ဓရ်မွဲပြဲအိုတ် မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။ သောတာပတ္တိဖဵုဂှ် ၜိုန်ရပြဲ ပါဲကၠေံကိလေသမာန်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူပါဲကၠေံဟွံအိုတ်ဏီတုဲ အရဟတ္တမဂ် အရဟတ္တဖဵုမလေပ်ပါဲကၠေံ ကိလေသဗွဲမသက္ကုသၟေဟ် မလေပ်တိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်ဝဋ်အိုဿီုမာန်ဂှ်ရ အရဟတ္တမဂ် အရဟတ္တဖဵု မဖအိုတ်ကၠေံတဏှာမွဲဂှ် ပြဲအိုတ်မဟီုလဝ်ရောၚ်။ ။ ။
သၟာန်ပန်ပြကာဝွံ သၟိၚ်အိန်သၟာန် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကျာ်တြဲဟီုသှ်ကဵုရောၚ်။ ပ္ဍဲလအိတ်တွံဓရ် ဓမ္မဒေသနာဂှ် ဒေဝတဴဒ္စာံလက်ကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ် ကလိိဂွံဓရ်အိုတ်ရ။ သၟိၚ်အိန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ပ္တီတိုန် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ။ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဓမ္မဒါနဂှ် သီုကဵုမပြဲနူဒါန်ဂမၠိုၚ်သာ်ဂှ် မူဟိုတ်ဟွံဇိုန်ပိုန် ကုအဲဍိက်ဂှ်ရောအဴ။ ရဴသာ်ဝွံ လ္ၚောဝ်ပ္တီတိုန်ရ။ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလေဝ် ယွံဂမဳကောန်သ္ဍိုက်တံ ပဗ္တံနူတ္ၚဲဏံတုဲ ဓရ်အဲကျာ်မဟီုတွံလဝ်ဂှ် ဟီုတွံကဵုပူရိသာတ်တံဂှ် လ္ပဟီုဏီရ။ အယာံမာတ် မဟီုတဴဂလာန်ဓရ်ပ္ဍဲဌာန် မကောံဓရီုကီုလေဝ် ဩဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကလိဂွံကီုညိ။ ဗီုဏံသ္ပအနုမောဒနာ ဇိုန်ပိုန်သတ္တံအိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။
နကဵုရှ်ဓရ်မြဴသာ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလ ကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်တေံဂှ် အညာသိကောဏ္ဍည ကေုာံ ဗြီုစှ်ဒ္စာံကိုဋ်ဂမၠိုၚ် ကလိဂွံဓရ်အိိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲတွံ အာဒိတ္တပရိယာယသုတ် ကုကောန်သၟိၚ်ဘဒ္ဒဝဂ္ဂဳ ညး ၃၀၊ ရသိလ္ၚီကီု ပ္ဍဲလဌိဝနဝိဟာရဂှ် ပူရိသာတ်မွဲကိုဋ်မွဲလက် မၞုံပဓာန်ဍေံ သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာ ကလိဂွံဓရ်အိုတ်ရ။ ပူရိသာတ်မွဲလက်ဂှ် တန်တဴပ္ဍဲသာရဏဂုဏ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလမကောံဓရီု ပ္ဍဲဌာန်တိရော-ကုဋမောဒနာကီု၊ ပ္ဍဲဌာန်သုမာနမာလာကာရကီု၊ ပ္ဍဲဌာန်ခေတ္တရၚ်္ဂကီု၊ ပ္ဍဲဌာန်ကောံဓရီု မသုန်ဌာနဂမၠိုၚ်ဝွံတုန် ပူရိသာတ်ဒ္စာံလက်ကဵုပန်လ္ၚီ ကလိဂွံဓရ်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲကာလမဟီုတွံ ပရာယနသုတ် ပ္ဍဲပါသာဒကစေတဳဂှ်လေဝ် ၁၄ ကိုဋ်၊ ပ္ဍဲကာလမစၞောန်ထ္ၜး ယမကပါဋိဟာဂှ် ၈၀ ကိုဋ်၊ ပ္ဍဲကာလမဟီုတွံအဘိဓရ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံဂှ် ၈၀ ကိုဋ်၊ ပ္ဍဲဒေဝေါရောဟနဂှ် ၁၀ ကိုဋ်၊ ပ္ဍဲသက္ကပဉ္စသုတ်ဂှ် ၈၀ ကိုဋ် ကလိဂွံဓရ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာလမဟီုတွံ မဟာသမယသုတ်၊ မၚ်္ဂလသုတ်၊ ရာဟုလသုတ်၊ ပရိတ္တပရိယာဒါယသုတ်၊ သုတ်ပန်ဝွံဂှ် သတ္တံကလိဂွံဓရ် ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်ခြာဟေၚ် ကလိဂွံဓရ်အိုတ်ရ။ ရှ်ဓမ္မက္ခန် ၈ လက်ကဵု ၄ လ္ၚီဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူမလေပ်ဇိုန်ကဵု မဂ်ဖဵုနိဗ္ဗာန် ကုမၞိဟ်-ဒေဝတဴ-အိိန်-ဗြီုဂမၠိုၚ် ဟွံမွဲကဵုလအိတ်တွဵုသာ်ဂှ်ရ ရှ်ဓရ်ဂှ်ပြဲလောန် နူရှ်ဂမၠိုၚ်အိိုဿီု မဟီုတွံလဝ်ရောၚ်။ ။ ။
၈၅။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ် ကေုာံ ဍုၚ်ဒေဝဒဟ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ကလောဒညာတ် တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဂကူုသၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန်၊ ပ္ဍဲဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်ဂှ် ဂကူသၟိၚ်မၞုံ ၈-လက်ရ။ ဍုၚ်ကောလိယ ဍုၚ်ဒေဝဒဟဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဍုၚ်ဂကူသာကျဝၚ်ဟေၚ်ရ။ ပသာ်ဍုၚ်တံဂှ် မဒှ်ကၠုၚ်ဂှ်ရော။ ယဝ်သၟာန်မ္ဂး ဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်ဂှ် ဂကူသၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ် ပကၚ်ရၚ်ကၠုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်အဆက်သၟိၚ်ဥက္ကာကသ္ပသၟိၚ်ရ။ သၟိၚ်ဥက္ကာကတုန် လိဂွံကောန်ဗြဴမသုန် ကောန်တြုံပန်ရ။ ကောန်တြုံဇၞော်ဂှ် မဒှ်ကောန်သၟိၚ်မၞုံယၟု ဥက္ကာမုခမ္ဂးယၟုရ။ ဂၞကျာ်ဇၞော်ဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ပ္တိုန်ဂၞကျာ်အဂ္ဂမဟေသဳတၟိမွဲပၠန်ရ။ ဂၞကျာ်အဂ္ဂမဟေသဳတၟိဂှ် ကလိဂွံကောန်တြုံမွဲမၞုံယၟု ဇန္တုရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်အဂ္ဂမဟေသဳတၟိဂှ် မိက်ဂွံကဵုကောန်ဇကု ဇန္တုဂှ် သ္ပသၟိၚ်တုဲ ပြာပ်အာဌာန်သၟိၚ်ဇၞော်ဥက္ကာကတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ကဵုကောန်အဲဍိက်သ္ပသၟိၚ်ညိ၊ ရဴသာ်ဝွံ အာတ်တိုန်အခေါၚ်ရ။ သၟိၚ်ဥက္ကာကလေဝ် ဟိုတ်နူကောန်ဇၞော်ပန် နွံဒၟံၚ်တုဲ ကဵုဟွံဂွံရောၚ်။ ဂၞကျာ်ပၠန်လေဝ် ဟိုတ်နူအာတ်ဒၟံၚ်အခေါၚ်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါတုဲ သၟိၚ်ဥက္ကာကဂှ် ကော်ကောန်ပန်တုဲ ဟီုတိုန်ရ။
ယွံကောန်တံ ဟိုတ်နူဂၞကျာ်ဇၞော် ကလိဂွံကောန်ဇန္တုတုဲ အဲဒးကဵုလာပ် ကုဂၞကျာ်တုဲရ။ လၟုဟ်ဟိုတ်နူဂၞကျာ်ဇၞော်အာတ်တဴအခေါၚ် ကဵုဇန္တုသ္ပသၟိၚ်တုဲ ဂၞကျာ်ဇၞော်ဝွံ ချပ်ကသပ်ခိုဟ်ကီု-ဟွံခိုဟ်ကီု ပ္ဍဲလ္တူကောန်တံဂှ် အဲဟွံတီရ။ ကောန်တံညးဂမၠိုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်စိၚ်ချေံ-ဗဵုလဗး အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်တုဲ အာပ္တန်ကေတ်ဍုၚ် ပ္ဍဲဌာန်မဗဗွဲတံဂှ် အိုတ်ညိ။ ကာလအဲကလိလောန်စဴအာတုဲမ္ဂး က္လေၚ်ကၠုၚ်သ္ပသၟိၚ်အိုတ်ညိ။ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်ရ။ ကောန်ပန်ဂှ်လ္ၚောဝ်မအံက်တုဲ စ္ဍးတိတ်အာနူဍုၚ်အိုတ်ရ။ ကောန်ဗြဴသၟိၚ်မသုန်တံဂှ်လေဝ် ဗက်အာကရောံကောဒေံ ဇကုတံဂှ်အိုတ်ရ။ ဂကောံဗဵုလဗး မဗက်အာဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံဗၞတ်ပန်ယောဇနာအိုတ်ရ။ ကောန်သၟိၚ်ဇၞော်ဥက္ကာမုခ ကေုာံ ကောဒေံဂမၠိုၚ် ဂၠာဲတဴဌာန်သွက်ဂွံပ္တန်ဍုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠရသိကပိလ မလေပ်တီတဴလက်သဏ်တိဂှ် မဂၠာဲသ္ၚေဝ်တဴဂအာၚ်ဘာ အဿမာပိုတ်တုဲ အာဆဵုဒးဗလးတိမွဲ ၚဴမထဍေၚ်တဴဇြုံ ဒြာဲမထဍေၚ်တဴကၠတုဲ ဌာန်ဝွံ မဒှ်ဌာန်တိမၞုံကဵုမ္ၚဵုရ၊ ရဴသာ်ဝွံချပ်တုဲ သိုၚ်ကေတ်ဘာအဿမာပိုတ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴရ။ ကောန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် အာဂၠာဲတိဂအာၚ်ဍုၚ်တုဲ အာဆဵုဒးရသိ ကပိလဂှ်ရ။ ရသိဂှ်လေဝ် သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ။ ယွံမၚ်ဗၠာဲတအ် မူမသ္ပဒၟံၚ်အိုတ်ဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟာန်တိုန်ရ။ ကောန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ယွံတၠရသိ ပိုဲဂၠာဲတဴဂအာၚ်တိ သွက်ဂွံပ္တန်ဍုၚ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးတိုန်ရ။ ရသိဂှ်လေဝ် ယဝ်ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ဒၞာဲအဿပိုတ်အဲဝွံဂှ် သိုၚ်နန်တုဲ ပတန်ဍုၚ်ပ္ဍဲဗလးတိဏံညိ။ အဲကဵုအခေါၚ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုတိုန်ရ။ ကောန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် အတိုၚ်ရသိမကဵုအခေါၚ််ဂှ် ပ္တန်ဍုၚ်တုဲ သ္ပဒတဴအိုတ်ရ။ ပ္တန်ဍုၚ်ပ္ဍဲဂအာၚ်တိအဿမာပိုတ် ရသိကပိလတုဲ ဟိုတ်နူမပဒတဴဂှ်ရ ကပိလဝတ္ထု မကဵုလဝ်ယၟုဍုၚ်ဂှ်ရောၚ်။
နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ကောန်သၟိၚ်ပန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ၝဲဇၞော်မွဲဂှ် စွံပတန်ပ္ဍဲအရာမိတုဲ သၟေဟ်ဒေံပန်ဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်ညးမွဲမွဲတုဲ ကဵုပြေၚ်တဴဝိဝါဟအိုတ်ရ။ ပရူဒဒှ်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ဥက္ကာက ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ “သကျာဝတကုမ္မာရာ” ဩ ကောန်အဲဂမၠိုၚ်ဝွံ ထေက်ကြိုက်သၟဟ်ရထကွေံရောၚ်ကီု၊ ရဴသာ်ဝွံ ဟီုထိုၚ်သးတဴရ။ ဒးကာလမွဲတ္ၚဲ ၝဲဇၞော်သၟိၚ်ဥက္ကာမုခဂှ် က္တဵုဒှ်ယဲခါဲဒုတ်တုဲ ဒေံဂမၠိုၚ်ဂှ် ခါဲဂိုဟ်ဥမၚ်တုဲ ကဵုပၠောပ်ဏာဇွောံမစၞဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဥမၚ်တုဲ စွံပတန်လဝ်ၝဲဇၞော်ဂှ် ပ္ဍဲဥမၚ်ဂှ်တုဲ ဒဝ်ကၠေံတြၚ်ရ။
၈၆။ စၞောန်ထ္ၜးဝတ္ထုသၟိၚ်ကာကဝဏ္ဏ တ္ကံသိၚ်ဃဵု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]၈၇။ စၞောန်ထ္ၜးပရူပြိုတ်ဂမၠိုၚ်ပၠန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]၈၈။ စၞောန်ထ္ၜးနိဂီု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]၈၉။ စၞောန်ထ္ၜးပတ္တနာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]နိဿဲ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပြကိုဟ်သၚ်္ခါရဘေဒနဳ ညးမချူခၞံ ဘဒ္ဒန္တဝိန္ဒသာရ
ဘာကုန်သာယျာ ဍုၚ်ရေဝ်
စက်ပ္ဍဵုဗီုလိက် “သုဝဏ္ဏဝံသ” ဍုၚ်မတ်မလီု