ဘာသာဗၟာ
ဘာသာဗၟာ (အၚ်္ဂလိက်: Burmese; ဗၟာ: ဗမာ/မြန်မာဘာသာ) ဝွံ ပါလုပ် အပ္ဍဲဂကောံ အရေဝ်ဘာသာ Sino-Tibetan[၁] ရ။ နကဵုသၞောတ် ISO ဗွဲခမၞောန် ညးဂမၠိုၚ်ချူ mya[၁] ရ။ ယၚ်ဝွံ ဒုၚ်လဝ်သ္ဇိုၚ်ကဵု မလိက် Myanmar ရ။
အဆက်အစပ်ကဵု ဘာသာမန်[၂]
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အရေဝ်ဘာသာမန်ဝွံ ပါလုပ် ပ္ဍဲဂကောံဇၞော် Austro-Asiatic[၃] ရ။ အရေဝ်လဟီုမန် ၜိုန်ရ ဟွံတုပ်ကဵု အရေဝ်ဗၟာလေဝ် မအခဝ်လိက် သုၚ်စောဲ မန် ကေုာံ ဗၟာတအ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် တုပ်တဴ အိုတ်ရ။
ဗျဉ်မန် ကေုာံ ဗျဉ်ဗၟာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အကြာဗျဉ်မန် ၃၅ မ ကဵု ဗျဉ်ဗၟာ ၃၃ မ ဂှ် ဗီုပြၚ်ချူတုပ် နွံ ၈၉% တုဲ၊ ၆% ဂှ် တုပ်ညံၚ်ညံၚ် နွံရ။ မအခဝ် ဟွံပါလုပ် ပ္ဍဲဗျဉ်ဗၟာ ၃၃ မ ဂှ် ဒှ်ဗျဉ်မ 'ၜ' ကေုာံ 'ၝ' ၂ မ ရ။ တောက်ကဵုတၟအ်ကၠံမဂး နွံၜိုတ်ဆ ၆% ဟေၚ်ရ (ကျောဝ်ဗဵုခံက်အၚ် ၁ သၟဝ်တေံညိ)။ ကာလပ္တိတ်ရမျှာၚ် ဗျဉ်တအ်ဏအ်မဂး ဗ္ဒာဲၜိုတ် ၆၆% ကြပ်တုပ်မံၚ်အိုတ်တုဲ၊ ၁၁% ဂှ် တုပ်ညံၚ်ညံၚ်နွံမံၚ်ရ။ ဗျဉ်ရမျှာၚ်ဟွံတုပ်လးလး ဆဂးဆက်စပ်မံၚ်မွဲနဲမွဲဗီု နွံမံၚ် ၁၇% တုဲ၊ ၆% ဂှ် ရမျှာၚ် ဟွံမွဲ အပ္ဍဲအရေဝ်ဘာသာဗၟာ လးလးရ (သီုကျောဝ်ဗဵုခံက်အၚ် ၂ သၟဝ်တေံညိ)။
| ဗျည်မန် | ဗျဉ်ဗၟာ တုပ် | ဗျဉ်ဗၟာ ကြပ်တုပ် | ဗျဉ်ဗၟာ ဟွံတုပ် | ဗျဉ်ဗၟာ ဟွံမွဲ | |
|---|---|---|---|---|---|
| ၁။ | က | က | |||
| ၂။ | ခ | ခ | |||
| ၃။ | ဂ | ဂ | |||
| ၄။ | ဃ | ဃ | |||
| ၅။ | ၚ | −− | င | ||
| ၆။ | စ | စ | |||
| ၇။ | ဆ | ဆ | |||
| ၈။ | ဇ | ဇ | |||
| ၉။ | ၛ | −− | ဈ | ||
| ၁၀။ | ည | ည | |||
| ၁၁။ | ဋ | ဋ | |||
| ၁၂။ | ဌ | ဌ | |||
| ၁၃။ | ဍ | ဍ | |||
| ၁၄။ | ဎ | ဎ | |||
| ၁၅။ | ဏ | ဏ | |||
| ၁၆။ | တ | တ | |||
| ၁၇။ | ထ | ထ | |||
| ၁၈။ | ဒ | ဒ | |||
| ၁၉။ | ဓ | ဓ | |||
| ၂၀။ | န | န | |||
| ၂၁။ | ပ | ပ | |||
| ၂၂။ | ဖ | ဖ | |||
| ၂၃။ | ဗ | ဗ | |||
| ၂၄။ | ဘ | ဘ | |||
| ၂၅။ | မ | မ | |||
| ၂၆။ | ယ | ယ | |||
| ၂၇။ | ရ | ရ | |||
| ၂၈။ | လ | လ | |||
| ၂၉။ | ဝ | ဝ | |||
| ၃၀။ | သ | သ | |||
| ၃၁။ | ဟ | ဟ | |||
| ၃၂။ | ဠ | ဠ | |||
| ၃၃။ | ၜ | −− | X | ||
| ၃၄။ | အ | အ | |||
| ၃၅။ | ၝ | −− | X |
| ဗျည်မန် | ဗျဉ်ဗၟာ တုပ် | ဗျဉ်ဗၟာ ကြပ်တုပ် | ဗျဉ်ဗၟာ ဟွံတုပ် | ဗျဉ်ဗၟာ ဟွံမွဲ | |
|---|---|---|---|---|---|
| ၁။ | က | က | |||
| ၂။ | ခ | ခ | |||
| ၃။ | ဂ | ဂ | |||
| ၄။ | ဃ | -- | ဃ | ||
| ၅။ | ၚ | င | |||
| ၆။ | စ | -- | စ | ||
| ၇။ | ဆ | -- | ဆ | ||
| ၈။ | ဇ | -- | ဇ | ||
| ၉။ | ၛ | -- | ဈ | ||
| ၁၀။ | ည | ည | |||
| ၁၁။ | ဋ | ဋ | |||
| ၁၂။ | ဌ | ဌ | |||
| ၁၃။ | ဍ | -- | ဍ | ||
| ၁၄။ | ဎ | -- | ဎ | ||
| ၁၅။ | ဏ | ဏ | |||
| ၁၆။ | တ | တ | |||
| ၁၇။ | ထ | ထ | |||
| ၁၈။ | ဒ | ဒ | |||
| ၁၉။ | ဓ | -- | ဓ | ||
| ၂၀။ | န | န | |||
| ၂၁။ | ပ | ပ | |||
| ၂၂။ | ဖ | ဖ | |||
| ၂၃။ | ဗ | ဗ | |||
| ၂၄။ | ဘ | -- | ဘ | ||
| ၂၅။ | မ | မ | |||
| ၂၆။ | ယ | ယ | |||
| ၂၇။ | ရ | ရ | |||
| ၂၈။ | လ | လ | |||
| ၂၉။ | ဝ | ဝ | |||
| ၃၀။ | သ | -- | သ | ||
| ၃၁။ | ဟ | ဟ | |||
| ၃၂။ | ဠ | ဠ | |||
| ၃၃။ | ၜ | −− | X | ||
| ၃၄။ | အ | အ | |||
| ၃၅။ | ၝ | −− | X |