မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ကဏ္ဍအာစာသိုၚ်လှိၚ်

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ

ကမ္မတဳပညာဗဟဵု အာစာနာဲသိုက်သၠိၚ်ဝွံ သၞာံ ၁၉၉၀ ဂ်ှ ပပ္တံလုပ်ယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် နဒဒ်ှအာစာဘာမန်တုဲ နူကဵုသၞာံ ၁၉၉၀ တေံ စဵုကဵုပစ္စုပ္ပန်လၟုဟ်ဏအ် ညးတတ်ကၠောံလဝ် ပ္ဍဲဌာနပရေၚ်ပညာနွံတုဲ အတိုၚ်ညးတတ်ကၠောံ ဆဵုဂဗလဝ်ဂ်ှ ဗၟံက်ထ္ၜးဏာ နဗီုပြၚ်ဝၚ်ဌာနပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် မွဲဒကုတ်မွဲဒကဴရ။

ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၁ ကွးဘာအလုံမွဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်သၟဝ်ကျာ ဒးအာသ်ှလိက်ပ္ဍဲကွာန်တၟိၜဳ၊ အာစာသိုက်သၠိၚ် ဒ်ှအာဘာတၟိမွဲ ဂွံဆဵုဂွံလုက်စုက်ကဵုဂကောံအာစာဘာ ရေဝ်သၟဝ်ကျာ အလန်ကၠာအိုတ်ရ။ ကၟာတ်ဘာတုဲ ပ္ဍဲက္ညၚ်ဂ်ှ ပသဘၚ်ကောံဓရီု ဂကောံအာစာဘာမန် ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ခရဳ−ရ။ ကာလဂ်ှ အာစာသိုက်သၠိၚ် ဂွံဆဵုဂဗကဵုဂကောံအာစာဘာ ရေဝ်သၟဝ်ကျာ အလန်ကၠာအိုတ်ရ။ ဒၟာနူကေၚ်လုပ်လဝ်ဝိုၚ် ဇၞော်ဇၞော်ဗီုဂ်ှ ဟွံမွဲ မွဲလှ်ေဏီကီု၊ ဒၟာနူဒ်ှဒၟံၚ်မၞိဟ်တၟိ ဟွံဂွံဍုက်ကေဝ်လဝ်ကဵုမၞိဟ်ပ္ဍဲဂကောံဂ်ှကီုတုဲ မုဂလာန်သာ်လဵု ဟွံဂွံပတိုန်ထ္ၜးရ။

ပ္ဍဲဝိုၚ်ကောံဓရီုဂ်ှ ဂွံဆဵုဂဗကဵုဥက္ကဋ္ဌ ဂကောံအာစာဘာမန် နာဲထဝ်အံၚ်−ရ။ နာဲထဝ်အံၚ်ဝွံ ဒ်ှညးဟီုဂလာန်ခိုဟ်မွဲတၠရ။ လဟီုလဂးလေဝ်ဇပ်ဍပ်၊ ရမ်သာၚ်ပၠန်လေဝ် ထတ်တုဲမၠံၚ်ဒၟံၚ်၊ မအရေဝ်သောၚ်ကၠး၊ ဒ်ှတၠရမ်သာၚ် နွံကဵုအသံသြဇာ (ဂလီုပ္ဍိုက်ကၠေံ ရမ်သာၚ်ညးသအာၚ်၊ တံၚ်ဂြဲစိုတ်ညးသအာၚ်မာန်) ဂ်ှ အဲဍိက်ဂွံမိၚ်ကေတ်ပ္ဍဲဝိုၚ်ကောံဓရီုကၠောံသၞာံ ဂကောံအာစာဘာမန် ပ္ဍဲလတူဘာလကျာ် ကွာန်တ္ကအ်ခရဳတုဲ အဲဍိက်ညာတ်ဇၞော်ဇြုၚ်သ္ဍိုက် လတူညးဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ဗွဲကြဴဏအ် ဂွံတီကေတ်ပၠန်ဂ်ှ ပ္ဍဲအခိၚ်ထပိုဲအံၚ်ရတ် (ကောန်ဖျေံလွဟ် ထံက်ၜံၚ်ကဵုသၞ၊ မန်ဖံက်သစ္စဂကူ) ချဳဒရာၚ်ဒၟံၚ် ကရောံကရောၚ်ပၞာန်ဗၟာ၊ ဗက်ထ္ၜးဒၟံၚ်ကောန်သဂံၚ်ဆာန်ဂကူ (လ္ၚဵုဒိုအ်ဇူ၊ လ္ၚဵုဃောယိုက်ဂၠေၚ်ဒၟံၚ်တာလျိုၚ်) ညးမထံက်ပၚ် သီုညးကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်ကုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ အာစာဘာမန်ဟွံသှ်ေ ဍေံဗက်ထ္ၜး ဍေံဗက်ကေတ်ဒၟံၚ်အရေဝ်ဂ်ှ နာဲထဝ်အံၚ် (ဖေက်ဒ်ှအန္တရာဲကဵုဇကုမာန်) နုက်တိတ်ထောံ နူဂကောံအာစာဘာမန် ဗီုလဵုဒုၚ်ဂုန်လေဝ်ဟွံဂွံ၊ ဗွဲကြဴဏအ် ဗော်ကဵုအလဵုအသဳဗၟာ ဒိုအ်ပန်ပှော်တုဲဂ်ှ ညးတေံကလေၚ်လုပ်ကေတ်တာလျိုၚ် အာစာဘာပၠန်။

တိုန်ဘာပကတ်ပကေၚ်ကွတ်အာစာ ကၠာအိုတ်

ဘာပကတ်ပကေၚ်ကွတ်အာစာ ဒဒိုပ်ပၞၚ်ဓရ်

ဌာနပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် (ဗဟဵု) ပၞၚ်ဓရ်

သၞာံ ၁၉၉၁ နူဌာနပရေၚ်ပညာ ကောန်ဂကူမန် (ဗဟဵု) ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပံက်ဘာပကတ်ပကေၚ်ကွတ်အာစာ ပ္ဍဲဒဒိုပ်ဟံၚ်ပြာ် (ပၞၚ်ဓရ်) အပ္ဍဲဗွိုၚ်တိဍာ်သေံရ။ အာစာဘာမန် တၟိတၟိတအ် သ္ဒးတိုန်ဘာပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ရောၚ်၊ နူဂကောံရုဲစ်ှတုဲ အာစာသိုက်သၠိၚ်လေဝ် ပါတိုန်အာကီုရ။ ကရောံဂ်ှ နာဲကောန်မုၚ်ဆာန် (တံၚ်ပရၚ်)။ နာဲလွဳအာဲမန် (တ္ကအ်ကွေံ) တအ်လေဝ် ပါအာကီုရ။ ညးသၟေဟ်ပိပန်တၠဏီ၊ သမ္တီယၟုယၟာဟွံဒးရ။ ပ္ဍဲဘာပကတ်ပကေၚ်ဂ်ှ နာဲမန်သဝ်နဲ၊ မိစရာဲနန် (မာချို၊ ဥက္ကဌဂကောံအာစာဘာမန်၊ ဍာ်ဗု(လၟုဟ်) သီုအာစာဘာပွိုၚ်ဍုၚ်သအာၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်၊ မွဲလေဝ်သမ္တီယၟုယၟာဟွံဒး။ နာဲမန်သဝ်နဲဂ်ှ ဟီုပျေက်ကတဵုဝေၚ်ဂရိုၚ်ဒ်ှ၊ မိစရာဲနန်ဂ်ှ ရုပ်သာ်ဆာန်လာန်၊ ဒၟာနူဂ်ှရ သမ္တီဒး။

ပ္ဍဲဘာပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ဂ်ှ အာစာရခေၚ် ( ဦးခိုၚ်ဦးမောၚ်) ဒ်ှဂအုပ်ဘာ။ ပ္ဍဲဘာပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ဂ်ှ လိက်ပ္ညုၚ်တိုၚ်ခဳကွတ်ဗတောန် (သင်ရိုးညွှန်းတမ်း) ချူဓဇက်လဝ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဟွံမွဲ။ အာစာ ( ဦးခိုၚ်ဦးမောၚ်) ဂ်ှ ဘာသာအၚ်ကလိက်၊ အာစာထောန်ဝဵုဂ်ှ လိက်မန်၊ အာစာ (စိုးသန်း) ဂ်ှ ပရေၚ်(တာလျိုၚ်) အာစာဘာနာနာသာ် ညးဗတောန်ထ္ၜးဟီုတွံကဵုရ။

ပ္ဍဲကဵုဘာပကတ်ပကေၚ်ကွတ်အာစာဂ်ှ အာစာသိုက်သၠိၚ် ဗီုလဵုညးဆဵုညာတ်ကၠုၚ်လဝ်ဂ်ှ ကလေၚ်လဴထ္ၜးကဵုနွံရ။ အာစာထောန်ဝဵု ညးချူခၞံလဝ်လိက်ဗွဟ်မန် တန်မူလတၟိ မွဲစုံဂ်ှ ညးဗ်ှထ္ၜးကဵုပိုဲဍိက်တအ်ကလၚ်ရ။ ပ္ဍဲလိက်ဗွဟ်ညး အဲဍိက်သမ္တီဒး ခိုဟ်ဟ်ဂ်ှ ၜါသာ်−

၁။ အ − အဒါကၟက် ပစံက်ခြက်။

ဗီုပြၚ်ညးချူ (အဒါ) ဂ်ှ ညိဓဝ်အဲဍိက်ဟွံဒးစိုတ်၊ ဆဂး ဇကုဒ်ှဒၟံၚ်အာစာဘာ လုပ်လဝ်တၟိတၟိတုဲ တၚ်ဇကုဟွံစှ်ေစိုတ်ဂ်ှ ဟွံဂံၚ်ဟီုပ္တိတ်။ ရံၚ်ကဵုယၟု မဂဒူ၊ မဂဒါတုဲ ရမ်သာၚ်ဟီုဂ်ှ ဗက်အလိုက်ဒေသတုဲ ဗီုလဵုဟီုဟီု အက္ခရ်ချူဂ်ှ သ္ဒးဍာံပြ၊ သ္ဒးချူ(ဂဒါ)မွဲဗီုဓဝ်ရောၚ်။

၂။ ပ္ဍဲလိက်ဗွဟ် တန်ဒုတိယဟာ၊ တတိယဟာဂ်ှ သမ္တီဟွံဒးရ။ ညးချူလဝ်ပရူ ဨကရာဇ် ၜိုဟ်စိၚ်ပစံက် သၟိက်ကဵုစိၚ်ဗတာၚ်။ ဨကရာဇ်ဂ်ှ ကော်နၚ်သၟာ (ဇဟာ) ပ္ဍဲဒၞာဲဏအ် အက္ခရ် (ဟ) မၞုံပ္ဍဲဝေါဟာမ္ဂး (ဇဟာ) ဂ်ှ အာစာထောန်ဝဵု ဗ်ှပ္တိတ်ရမ်သာၚ် ဗျန်ဂကောံပထမ ညံၚ်ရဴ (ဟာပါၚ်) ဂ်ှကီုရ။ ဍာံဍာံဂ်ှ သဘဴအက္ခရ်(ဟ)မ္ဂးဂ်ှ ဗက်အလိုက်ရမ်သာၚ် အက္ခရ်ဂတဍေံတုဲ ဍေံတိတ်ရမ်သာၚ်ၜါသာ် ညံၚ်ရဴဗျန်တတိယကီုရောၚ်။ ဆဂး ဗျန်တတိယဝွံ မူလဍေံ ဍေံဗြုတိတ်ညံၚ်ရဴရမ်သာၚ် ဒုတိယကီုတုဲ ကာလဍေံဂွံဒြဟတ်ဒရိုဟ်နူဗျန်ပထမမွဲမွဲမ္ဂး ဍေံဒးဗြုဗက်အာအလိုက်ဗျန်ပထမဂ်ှကီုရ။ အက္ခရ်ဟဝွံတုန် မူလဍေံ ဍေံဗြုတိတ်ညံၚ်ရဴရမ်သာၚ်ပထမကီုတုဲ ကာလဍေံဂွံဒြဟတ်ဒရိုဟ်နူဗျန်ဒုတိယမွဲမွဲမ္ဂး ဍေံဒးဗြုဗွဲဗက်အာ အလိုက်ဗျန်ဒုတိယကီုရ။ လၟောဝ်ဗီု−ဂဵုလဟဵု၊ ဂဟိုဟ်(လဟိုဟ်)ပ္တိုန်၊ လဟုက်ဟီု၊ ပံက်လဟာ် ဒ်ှတံရောၚ်။

ကာလပိုဲတိုန်လိက် ပြကိုဟ်အဘိဓာန်တေံ ပါဠိမ္ဂး(ရဇက)ဂှ် အာစာပိုဲ (တေဇေဘာသထေရ်၊ ကွာန်ကၟာမဵု) ညးကဵုအရထ သၟာဇဟာ(ဟာ)ဂ်ှ ဟိုတ်နူဍေံနွံလက်ကြဴအက္ခရ်(ဇ) မဒ်ှအက္ခရ်ရမ်သာၚ်ဇြိုၚ် (တုပ်ကဵုရမ်သာၚ်အက္ခရ်ဗျန် ဂကောံဒုတိယ)တုဲ ညးပ္တိတ်ရမ်သာၚ်ဇြိုၚ် တုပ်ကဵု (လဟု၊ ဗဟု) တအ်ကီုရ။

ကာလဂွံမိၚ်အာစာထောန်ဝဵု ပ္တိတ်ရမ်သာၚ်တုပ်ကဵုဗျန်ဂကောံပထမဗက်ဂ်ှ "ဟိဟ်", အာစာဏအ် ညိဟွံကၠိုဟ်ရမ်သာၚ်လိက်ပုဟ်သွံ" ချပ်ဂွံသာ်ဂ်ှတုဲ စိုတ်ဖြုၚ်သ္ဍိုက် ပူဂိုလ်အောန်ကြဳစှ်ေအာ ညိဟွံသေၚ်ရ။

အဟိန်ဗတောန်ထ္ၜးလိက်ဂ်ှ ညးဟီုလဴ ပရူတေံပရူဏအ် ကာလဂ်ှရမ်သာၚ်ခမိုၚ်ညးတအ် (ပါ်ဆာန်) လတ်လုပ်ကၠုၚ်ရ။ ကာလဂ်ှ အဲဍိက်မံၚ်ဟွံမာန် ပရံၚ်ပ္တိုန်စိုတ်တုဲ "ပါ်ဆာန်−ဂ်ှ မုအရေဝ်ရော အာစာ" အဲဍိက်ပါၚ်တိတ်အာရ။ "ပါ်ဆာန်ဂ်ှ အရေဝ်မန်ရ" ညးဟီု ဝေါဟာပါ်ဆာန်ဂ်ှ ဒဒ်ှရ ဒ်ှဒၟံၚ်အရေဝ်ဟိန္ဒဳ (ပဲါဇြ်) တံမူလရောၚ်ဂ်ှ အဲဍိက်တီလဝ်တုဲတုဲရတုဲ "အာစာဏအ် သလှ်ေဂး ညးတၞဟ်မုရောဟွံတီ၊ မုဟွံကၠိုဟ်မွဲသာ်ဟာ ဟွံတီရ။" အဲဍိက်ချပ်ဂွံသာ်ဂ်ှတုဲ မုဟွံကလေၚ်ဟီု အဲဍိက်သ္ၚိတ်ထောံရ။

ဘာသာ(ကွတ်)လိက်မန်ဂ်ှ အာစာထောန်ဝဵု ညးဗတောန်ထ္ၜးပရူ(မဂဒူ)ရ။ လိက်အုပ်ညးဂ်ှ ဒ်ှလိက်အုပ်တြေံ ပ္ဍဵုလဝ်ဗီုလိက်တၟာလအ်ရ။ ချူလဝ်တမၠုၚ်လအာဝါကျ ခေတ်တြေံ၊ ချူစကာလဝ် ဝါကျဂၠေအ်အ်သာ်ဏအ်− မဂဒူ ကောန်ညးတ္ကအ်ဝါန်၊ မိမၜါသၟာဗ္ၚ−သာ်ဏအ်, သာ်ဏအ်ဒ်ှတံ၊ ပ္ဍဲအဆက်လိက်ဂတဂ်ှ − ပ္ဍဲမတိုန်ဒဵု ပြာတံၚ်ဂ်ှ ကောန်ဒလေၚ်မွဲဇ်ှအာ၊ မဂဒူဒးဂၠေၚ်ဂလေၚ်ဂ်ှ၊ ကာလတိုန်စိုပ်က္ဍဟ်ဒဵုဂ်ှ ဗြဲဟွံသေၚ်ကဵုကာလဂကူစှ်ေကၠုၚ်၊ ဂဂဵုဗြု(ကမြေံ)တဴ၊ ချိုန်ဂ်ှ ဂဂဵု(ကြေံ)ပန်ဖျေံနၚ် ဒးဂလေၚ်မဂဒူပိုတ်အာ၊ −−−−လ−−−−−−။

ပ္ဍဲပိုတ်လိက်လတူဏအ် ဝေါဟာ(ကမြေံ)ကဵု (ကြေံ) ၜါဝွံဂ်ှ ညးချူစကာလဝ် ဂစိုတ်ဇမၠအ်(ခၞံက္ဍိုပ်)သီုၜါ ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ အက္ခရ်ခၞံက္ဍိုပ်ဏအ်ဂ်ှ ညးချူစကာလဝ် စၞးအက္ခရ်ဂစိုတ်လဵု ကေတ်ဟွံဒးရ။ စၞးဂစိုတ်မ−ညံၚ်ရဴ(ဂစေံ)ဟာ၊ စၞးဂစိုတ်ဟ−ညံၚ်ရဴ(ဍေံ၊ကွေံ)တအ်ဟာ၊ စၞးဂစိုတ်အ−ညံၚ်ရဴ(ဗ္ၜေံ)တအ်ဟာ မအရေဝ်တအ်ဏအ်ဂ်ှ ပ္ဍဲအခိၚ်အခါတေံ အဓိပ္ပါယ်ဍေံ ဟိုတ်နူမၞိဟ်တီဂၠိုၚ်တုဲ ညးချူစကာလဝ်အက္ခရ်ဂစိုတ်ဇမၠေအ်(ခၞံက္ဍိုပ်)ရောၚ်ဂ်ှ ပိုဲဒးကၠိုဟ်လဝ်စိုတ်ရ။ ယၚ်ဝေါဟာ(ကမြေံ)ကဵု (ကြေံ)ၜါမဝွံဂ်ှ ပ္ဍဲအခိၚ်အခါတ္ၚဲဏအ် ညးရပ်စပ်စကာဟွံမွဲ၊ ကေတ်အဓိပ္ပါယ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍး ဟွံဒးရ။

(ကမြေံ)ဂ်ှ အာစာထောန်ဝဵုဟီု "နူကၠာဂဂဵုတး ဟွံဂွံပန်ဖျေံက္ဍၚ်ဂ်ှ မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ပန်တေံ ပ္ဍဲဇကုဒ်ှတိုန် (ရေမ်ရေမ်) ကၠာရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂ်ှရ ဂဂဵုဗြု(ကမြေမ်)တဴ ညးဗ်ှပ္တိတ်ရမ်သာၚ် နဒဒ်ှဂစိုတ်မရ။ ကာလစိုပ်ပိုဒ်အသၟဝ်တေံ ဂဂဵုတး(ကြေံ) ပန်ဖျေံနၚ်ဂ်ှ ညးဟီု "သဘဴဂဂဵုတးပန်မ္ဂးဂ်ှ ဍေံဒးပန်ကၠေဟ်ဖျေံနၚ်ရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂ်ှရ ဂဂဵုတး(ကြေဟ်)ပန်ဖျေံနၚ်" ညးဗ်ှပ္တိတ်ရမ်သာၚ် နဒဒ်ှဂစိုတ်ဟပၠန်ရ။ ဗက်ကဵုအလိုက်ဝေါဟာ ဍာံဍာံမ္ဂး ဝေါဟာကၠာလတူဂ်ှ ယဝ်ဒ်ှ (ယဝ်ဗ်ှ) (ကမြေမ်)မ္ဂး ဝေါဟာအသၟဝ်ဏအ်လေဝ် သ္ဒးဒ်ှ (ကြေမ်)ကီုရောၚ်။ ထံက်ရံၚ်ကဵုတၚ်ၜါတၚ်ဏအ်တုဲ "အာစာဏအ် ဆညိဟွံဇြိုဟ်နက်လတူ လိက်ပတ်မန်ပုဟ်သွံ။" အဲဍိက်ချပ်ဂွံသာ်ဂ်ှတုဲ စိုတ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်လတူပူဂဵုအိုတ်သ္အးအာ(အိုတ်သမ္တးအာ)ရ။

အာစာစိုးသန်းလေဝ် လုပ်ဟီုတွံကဵုပရေၚ်အာစာဘာ မွဲဒကုတ်အခိၚ်ကီုရ။ ပ္ဍဲတၚ်ညးဟီုတွံဂမၠိုၚ်ဂ်ှ တၚ်ထေက်ကဵုဒးဂိုၚ်သမ္တီခိုဟ်အိုတ်မွဲဂ်ှ (ညးဟီု နဘာသာဗမာ "ဆရာများသည် ထာဝရကျောင်းသား ဖြစ်နေရမည်") အာစာဂမၠိုၚ်ဂ်ှ သ္ဒးဒ်ှဒၟံၚ်ကွးဘာလၟိုန်ထာဝရရောၚ်"။ အဓိပ္ပါယ်ညးသၟိက်ဟီုဂ်ှ−ဒ်ှအာစာ(ပအာစာ)ညးမ္ဂး ဗဟုသုတ စပ်ကဵုကွတ်ပညာ ဇကုမဗတောန်ထ္ၜးဂ်ှ သ္ဒးလေပ်(သ္ဒးကၠိုဟ်ကၠး)လဝ် ဗွဲမဆိုက်ဗ္ဒက်(ကျွမ်းကျၚ်စွာ)ရောၚ်။ ကာလဂ်ှမှ (အာစာကၠးမှ ကွးကၠိုဟ်၊ အာစာဍိုဟ်မှ ကွးကေက်) သ္ဂောံဒ်ှမာန်ရောၚ်။ ဟီုမွဲနဲပၠန်မ္ဂး သ္ဂောံဒ်ှအာစာခိုဟ်၊ အာစာဍိုဟ်၊ အာစာကၠိုဟ်မွဲမာန်ဂ်ှ သ္ဒးဗ်ှလ္ၚတ်(သ္ဒးပကောံဂလိုၚ်လဝ် ဗဟုသုတ) နူလိက်အုပ်၊ လိက်စံၚ်ဂမၠိုၚ်နာနာသာ် လၟိုန်ထာဝရရောၚ်။ ညးသၟိက်ဂွံဟီုရ။ တၚ်ဂလာန်အာစာစိုးသန်း ဟီုလဝ်ဏအ်ဂ်ှ လုပ်စောဲစပ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲဖျုန်ဂြိုဟ်အဲဍိက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ် စဵုကဵုတွဵုတ္ၚဲဏအ်ရ။

ဒဒိုပ်ဟံၚ်ပြာ် ပၞၚ်ဓရ်ကြုၚ်ကၚ်ဝွံဂ်ှ နကဵုအလဵုအသဳသေံခြာဟွံလအ်သ္ဒးပြံၚ်ရောၚ်တုဲ ဘာပကတ်ပကေၚ်ပိုဲဂ်ှလေဝ် ဗတောန်ကဵုအာပ္ဍဲဒဒိုပ်ပၞၚ်ဓရ်တုဲ ဒးအာစှ်ေဘာ ပ္ဍဲဒဒိုပ်ဟံၚ်ပြာ်ၜိုပ်ဇူ ဒၞာဲအရာပ်သၠဗြာတ်တေံရ။ ဒဒိုပ်(လုလော)ၜိုပ်ဇူဝွံ ၁။ အရာပ်ဒဵုပိုတ်၊ ၂။ အရာပ်ၜိုပ်ဇူ၊ ၃။ အရာပ်ၜိုပ်စဴ၊ ၄။ အရာပ်သၠဗြာတ်−ဂးတုဲ နွံတဴပန်အရာပ်ရ။