ကၠိက်

မန်

ကၠိက်

နာမ်

1. ဒှ်သတ်လွဳဇၞော်မွဲ ဒှ်သတ်ဇိုၚ်ပန်နွံအကြာကွာန်ဗ္ဒာဲမၞိဟ်၊ လွဳလဝ်သွက်သ္ဂောံသ္ပအမာဲသွ၊ လ္ၚဵုလွဳလဝ်ဂၠိုၚ်ၚ်သွက်ဗွဝ်ဖျာ။
2. သတ်ဇိုၚ်ပန်ကွကွဏံ ယဝ်နွံပ္ဍဲဂြိုပ်ဇၞော်မ္ဂးတှ်ေ ရုပ်သာ်တၞဟ်ခြာနူသတ်နွံပ္ဍဲကွာန်အကြာမၞိဟ်တေံရ၊ သၟန်ပါၚ်ဂၠိၚ် စၞာံဇကုတီု ပထောၚ်သော်နွံပိပထောၚ်၊ နွံသီုဂနိဟ်(ဂြၚ်)တိတ်နူအကြာၚေက်နွံၜါလ္ပါ် ဂၠိၚ်အိုတ်ၜိုတ်မွဲဍဒှ်။

ပွံၚ်အက္ခရ် နဲတၞဟ်

1. ကလိက်၊ က္လိက်၊ ကဠိက်၊

ဗွဳဗွူအရာမံၚ်လအာကၠုၚ်

1. ကၠိက်လွဳကောန်နကဵုတှ်ယာဲဍေံရ။
2. ကၠိက်မွဲၝောံစှ်ေကောန်ဆၚ်ကောန်မွဲအလန်မ္ဂးတှ်ေ နူစမွဲစဵုကဵုစိုပ်ၜါစှော်နွံ။
3. ဗဳဇကၠုၚ်နူကၠိက်ဂြိုပ်၊
4. စၞစသတ်ဆုသတ်ဒုန်စဂွံဖအိုတ် ညံၚ်ရဴကၠိက်ဂြိုပ်ကီု။
5. ဒှ်အာကၠိက်ကွာန် ကၠိက်လွဳပရာလဝ်အကြာကွာန်တုဲ သော်ဇကုကီု က္ဍိုပ်ကီု ဗတကီုဂှ် တၞဟ်ခြာနူကၠိက်ဂြိုပ်ရ၊ ဟိုတ်နူကဵုပရေၚ်ပြံၚ်သၠာဲစၞစနာနာ တုဲပၠန် ညံၚ်ဂွံကိတ်ညဳကဵုဗွဳဗွူသဘာပစ္စုပ္ပန်မံၚ်ဂှ် သတ်တံဏံ ဗဂဵုလဟဵုကၠုၚ်သိုက်က်စဵုကဵုတ္ၚဲဏံမာန်ရ။
6. ကၠိက်မွဲလျိုန်ၜိုတ်တဲလဒေါဝ်မ္ဂးတှ်ေ (၅၀)ကဳလိုဝ်ဂရာမ် စဵုကဵုစိုပ်(၃၅၀)ကဳလိုဝ်ဂရာမ်ရ။
7. ကၠိက်ကွာန်ကဵုကၠိက်ဂြိုပ်၊ ကၠိက်ကွာန်ညးလွဳလဝ်အကြာကွာန်သွက်သ္ဂောံသွံရာန်ဗွဝ်ဖျာ၊ ကၠိက်ဂြိုပ်နွံပ္ဍဲဂြိုပ်အတိုၚ်သဘာဝ။

လဟီု

1. စညံၚ်ကၠိက်၊ ( မၞိဟ်မွဲဟခပပ်စခရေက် ကၟံက်ပုၚ်ဇၞော်ဇၞော်တုဲ ဍဵုစုတ်ပ္ဍဲပါၚ်ပေၚ်ပေၚ်ကီု ရမျှာၚ်သ္ၚာဲပုၚ်ဂှ် မိၚ်မံၚ်(ဂြိုတ်ဂြုတ်)တုဲ ဟွံမွယ်ကဵုယောန်သၞာၚ်ကျာ်သြဳမၞိဟ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် စပုၚ်စှ်ေစပုၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဟွံဒးတော်မွဲသာ် စဖျေံစဖျေံမြက်က်ဗွဲတုန်။
2. ကြောံဗီုကၠိက်၊ (ဆဵုခန္ဓကာယတုဲ ဇၞော်ကွကြောံကၠေၚ်တုဲ ပတုပ်ဏာကဵုဗီုကၠိက် ဟိုတ်နူကဵုပူဂဵုဏံ စဂၠိုၚ်တုဲကြောံမံၚ်ဗီုကၠိက်ဗွဲတုန်။
3. ကၠိက်တုက်တိသၟဝ်သ္ၚိ၊ ( လွဳလဝ်ကၠိက်သၟဝ်သ္ၚိ ကၠိက်တံကတဴတုဲ ဂၠာဲဒၞာဲဂံက်က် တုက်တိသွက်ဂွံဇူဒီုတိသၟဝ်နွံကဵုဂမ္တဴဂံက်နူတိလ္တူဗွဲတုန်၊ ညးလ္ၚဵုထေဲကဵုကၠိက်ဒၟာနူတုက်ပလီုထောံတိသၟဝ်သ္ၚိဂှ်တုဲ လွဳလဝ်ပ္ဍဲခရိုၚ်ဗ္ဒါဲဗ္ဒါဲသ္ၚိလေဝ်နွံရ၊ သွက်တိညးလ္ၚဵုဟွံမွယ်တှ်ေ ဒးလွဳအာသၟဝ်သ္ၚိ ဒးကဵုကၠိက်တံတုက်တိသၟဝ်သ္ၚိဂှ်လၟိုန်န်ရ။
4. သွဖျုန်ကၠိက်၊ ( ဖျုန်ကၠိက်ဏံလေဝ် အခေတ်လၟုဟ်ဒှ်အာဗွဝ်ဖျာခိုဟ်မွဲတုဲ ဇၟာပ်ဂကူဇၟာပ်ဍုၚ်လေဝ် သုၚ်စောဲဒၟံၚ်ပ္ဍဲအရာအမာဲသွနာနာအိုတ်ရ၊ (ပါဲနူဘာသာအိသာလာမ်)။ ကၠိက်ပရာန်၊ သွက်ကၠိက်၊ ကဝေက်ကၠိက်၊
5. ကၠိက်ပရာန်၊ သွကၠိက်၊ ကဝေက်ကၠိက်၊ ဖျုန်ကၠိက်ဝွံ တ္ၚဲဏံဒှ်အာအမာဲသွမွဲတုဲ လ္ၚဵုဂှ်လွဳသွက်ဂွံသွံဗွဝ်ဖျာ၊ လ္တူဂှ်လွဳလဝ်ကဵုကၠံလ္ၚီတုဲ ညးတံပ္တိတ်တမ်ရိုဟ်နူလွဳကၠိက်ဏံမွဲသာ်တုဲ သွက်သ္ဂောံဂယျိုၚ်အာလမျီုဂကောံအိန်ထံၚ်ညးတံရ။

ဝေါဟာလွာ

1. ကၠိက် ။
2. ကၠိက်ကွာန်
3. ကၠိက်ဂြိုပ်

ဝေါဟာတၟုပ်

1. ကၠိက်
2. ကလိက်

ဝေါဟာဒစး

1. ကၠဵု
2. ကၠ
3. ဇာဒိသိုၚ်