ဂလာန်မြော်အဲနာဲ(ပညာစိုတ်)သွက်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်(၇၁)ဝါ၊ဘာသဳရိမၚ်္ဂလ (မဟာဇျာဲ)

အဲနာဲ(ပညာစိုတ်)

ကဵုဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵုမ္ၚဵု ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက် (၇၁) ဝါ သီုကဵုအလုံကောန်ဂကူပိုယ်ကီု သီုကဵုတၠီပိုန်သၚ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ တၠပညာပိုယ်သီုဖအိုတ်ညိဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ မိက်ဂွံဟီုဏာရကျာ် ဟီုဏာရအဴ။

တ္ၚဲဏအ် ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ဟီုဂလာန် ကဆံၚ်လ္တူစၚ်ဏအ်ဟီုဂှ် ဗီုပၟိက်စိုတ်ဟီုရ နကဵုတၠဂုဏ်အလန်ကိုပ်ကၠာ ဒးဆဵုဂဗဟီုတုဲတှေ် ယဝ်ခါရဟီုဏာယောၚ်ယာအာမ္ဂးတှေ် ဒှ်တာလျိုၚ်ကုပူဂဵု လဂုဏ်မဟီုဟေၚ်ရ။ တ္ၚဲဏံဂှ် ဒးကၠုၚ်လဝ်စၞးကွးဘာ တက္ကသိုလ်မဟာစူဠာလာန်ကန် ကေုာံ မဟိဍန် ဍုၚ်သေံတုဲတှေ် ဒးဟီုလ္တူစၚ်ဟီုဂှ်တှေ် အရေဝ်မဟီုဏာဖအိုတ်ဂှ် အရေဝ်စၞးကွးဘာတက္ကသိုလ်ဏောၚ် အဵုဂှ်တှေ် ယောၚ်အာမ္ဂးတှေ် တန်တဴကဵုလဂုဏ်ဟေၚ်ရ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာ တၠဂုဏ်မိက်ဂွံဆက်ဏာမိတ်ဂှ် တၠဂုဏ်ဂှ် တၠဂုဏ်အာလောက ကော်ပ္ဍဲမုက်လိက်တှေ် အဲနာဲ(ပညာစိုတ်)၊ ဒးမံၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဂကောံကွးဘာတက္ကသိုလ်သၚ်မန်-ဍုၚ်သေံဂှ်ဂှ် နကဵုကေတ်လဝ်တာလျိုၚ် နဒဒှ်ဥက္ကဌ ဂကောံကွးဘာတက္ကသိုလ်သၚ်မန် ဍုၚ်သေံ၊ တုဲတှေ် ချဳဒရာၚ်မံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မန်တေံဂှ် နကဵုဒါရိုက်တာ သၚ်သၟတ်ဇာနှိက် ဇာနှိက်သၚ်သၟတ်မန် တုဲတှေ် ဒါရိုက်တာ အဲနာဲ (ဖောၚ်ဒေရှၚ်း) မဒှ်ကီုရ။ အဵုဂှ်တှေ် တၠဂုဏ်ဂှ်ကတ်မံၚ်ပညာ ပ္ဍဲဘာတက္ကသိုလ်မဟိဍန် နကဵုတန် M.A. မွဲမဒှ်ကီုရ။

ဒပ်ပၞာန်ဂကူကဵု NCA

အဵုဂှ်တှ်ေ ဆေၚ်စပ်ကဵု တ္ၚဲဏံ ဒးဟီုဂလာန်ညိဟီုဂှ်တှေ် ဗော်ပိုယ်ကီု ကောန်ဂကူပိုယ်ကီု ဟီုဂှ်ဂှ် ဖေတ်ဒရေဝ်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ မိက်ဂွံအာအာ ဍုၚ်မန်ဗၠးၜးမိက်ဂွံကေတ်တ် အဓိကအချုက်ဍေံဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဂှ် ဒးခိုၚ်ဟေၚ်ရ။ အတိုၚ်တၠဂုဏ်အ္စာ အဇ္ဇ ဟီုဏာဂှ်ဟေၚ်ရ ဒပ်ပၞာန်မန်ပိုယ်ခိုၚ်မှ ဒပ်ပၞာန်ဏံ ဂွံကေတ်ကဵုဂီုကၠီု ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မန်ပိုယ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မန်ပိုယ်ခိုၚ်တှေ် ပရေၚ်ပညာမန်ပိုယ်ဂှ် ဍေံတဴတက်ကၠုၚ်ဏောၚ်။ အဵုဂှ်တှေ် ယဝ်ရဒးကဵု ဥပမာမွဲတှေ် ဒပ်ပၞာန်ဟီုဂှ် သွက်ဂွံစဵုဒၞာကဵု ရဲကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တအ်ရ။

ဒပ်ပၞာန်အမေရိကာန်တအ် ဍေံတြးလဝ် အလုံဂၠးတိတအ်ဂှ် ဂွံစဵုဒၞာကဵု ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကောန်ဍုၚ်ဍေံတအ်ရ။ အဵုဂှ်တှေ် ဒပ်ပၞာန်ဟီုဂှ် ဒှ်အဓိကကွေအ်ကွေအ်မွဲတုဲဂှ် ညးမွဲလေဝ်ကယျာန်ကေတ်ဟွံဂွံပုဟ်။ ဥပမာ- ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (NCA) ညးမိက်ဂွံထပက်က် ဗၠးၜးညးမိက်ဂွံကေတ်တ် ဖေတ်ဒရယ် ညးမိက်ဂွံအာအာ အဓိကကောန်ဂကူမန်ပိုယ်ဖအိုတ် ဒးစွံအာရီုဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးပိုယ်ရဏောၚ်။ အဵုဂှ်တှေ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜး ပိုယ်ခိုၚ်တှေ် ပရေၚ်ပိုန်ပိုယ် ခိုၚ်ဏောၚ် ပရေၚ်ပညာပိုယ် ခိုၚ်ဏောၚ် အဵုဂှ်တှေ် တၠဂုဏ်မိက်ဂွံဟီုဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜး ဒပ်ပၞာန်မန်ပိုယ်ဟီုဂှ် တန်တဴပ္ဍဲကဵုဇြဟတ် ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်ရ။

ကဏ္ဍညးဗြဴ ပ္ဍဲဂကူမန်

ညးဗြဴမန်တအ်လေဝ် အခိၚ်တ္ၚဲဏအ်ဂှ် လ္ပမံၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲခေါ်ထၟာဲမွဲမွဲညိ။ ဍေံဟီုစဟဏအ်တှေ် လ္ပမံၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗွိုက်မွဲဍောတ်ဓဝ်ညိ။ ညးဗြဴမန်လေဝ် ဒှ်မံၚ်ဂကောံအုပ်ဓုပ်ကွာန်ၜါပိပန်ယျ။ မၞိဟ်ဗြဴဂကူမန်ပိုယ်လေဝ် ဂွံမံၚ်လာဘ်ဂၠးတိ တၟာဟလိုၚ်ရ။ အဵုဂှ်တှေ် ဇြဟတ်မၞိဟ်ဗြဴလေဝ် တော်အာကဵုဇြဟတ်ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်တှေ် ကဝက်ပြၚ်ၚ်နွံမံၚ်။ အဵုဇြဟတ်ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်တှေ် ကဝက်ပြၚ်နွံမံၚ်၊ အဵုဇြဟတ်ဏံဂှ် သၟတ်ဗြဴပိုယ်တအ်ဂှ် ထေက်ကဵုဒးပလေဝ်ပလေတ်စရ။သွက်ဂွံလုပ်ကေတ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဗွိုက်ဂကောံ ဗွိုက်ဂကူ ဗွိုက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အဵုဂှ်တှေ် ပိုယ်တအ်ဂှ် အရာဇြဟတ်ပိုယ် ပိုယ်ညံၚ်ဂွံသုၚ်စောဲဂွံ ဟီုဗီုအရေဝ်နူကၠုၚ်ဂှ်တှေ် တ္ၚဲတၟးကၠုၚ်မွဲတ္ၚဲတှေ် တ္ၚဲဏံမုအဲကၠောန်ကဵု ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်မာန် အဵု အရာဏံအခိၚ်ဏအ် ပိုယ်ဒးချပ်ရဏောၚ်။ အဵုဂှ်တှေ် ပိုယ်မၚ်မံၚ်ကမ်ကုသိုလ်ပိုယ် ပိုယ်ဂွံဖန်ကေတ်တ်ဟီုဂှ် ကမ်ကုသိုလ်အဲ အဲဖန်ကေတ်ကေတ်ဂှ် ကမၠောန်အဲ အဲဒးကၠောန်ရ အဵုဂှ်တှေ် မၚ်မံၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တေံ မၚ်မံၚ်ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏအ် ပၠန်ဂတးဏအ် ကေတ်ကဵုပိုယ်ဗၠးၜးဏောၚ် ကေတ်ကဵုပိုယ် အခေါၚ်အရာဏောၚ်ဟီုဂှ် မၚ်မံၚ်တှေ် ဆလအ်မှ ဟွံဂွံပုဟ်။ ဇကုဇကုဂှ် ဒးလုပ်က္တဵုကၠောန်ဏောၚ်။

ကဏ္ဍသၚ်ကွးဘာတက္ကသိုလ် ဂကူမန်

အဵုဂှ်တှေ် ဂကောံကွးဘာ တက္ကသိုလ်သၚ်မန်တအ်ဟီုဂှ်ဂှ် မုဘိုၚ်ကၠောန်မံၚ်ရောတှေ် ဘိုၚ်ကၠောန်မံၚ်ကဵု ပရေၚ်ပညာသွက်ဂကူမန်ပိုယ်တအ်ရ။ ဥပမာ- ဂကောံကွးဘာတက္ကသိုလ်တအ်ဟီုဂှ် ဗီုကဵုတၠဂုဏ်အ္စာအဇ္ဇ ဟီုဂှ်ရ။ သီုစရိုတ် ပိုယ်တအ်ဏောၚ် ဂွံကၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မာန်ဟီုဂှ်ဂှ် ကဏ္ဍပိုယ်ဒးဗ္တောန်လိက်တအ်ဂှ် အဵုပ္ဍဲကဵုကဏ္ဍဗ္တောန်လိက်တအ်ဂှ် လိက်ဗီုလဵုပိုယ် ဂွံဗ္တောန်ကဵု ကောန်ဂကူပိုယ်မှ သ္ဂောံဗၠးၜး၊ လၟုဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ပိုယ်ဒးဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ်လိက် နူကဵုဂကူညးတၞဟ် တၠဂုဏ်လေဝ်တုဲကၠုၚ်လဝ်ဘာ နူကဵုဘာတန်ရ။ အဵုဂှ်တှေ် ပ္ဍဲက္ဍဟ်ပိုယ်တအ်ဏအ်ဂှ် ဒက်လဝ်ကဵုပရေၚ်ပညာညးတၞဟ်တှေ် ဂွံကလေၚ်ကေတ်ဗၠးၜးဇကုဂှ် ဍေံသ္ၚောဲမံၚ်တၟာဟလိုၚ်ရ။

အဵုဂှ်တှေ်ပရၚ်ပညာမန်ပိုယ် ပိုယ်ဂွံခၞံကေတ်တ်မာန်ဂှ် ပိုယ်ဒးလွဳၜံၚ်ပတိတ် တၠပညာ ဗွဲမဂၠိုၚ်၊ အဵုဂှ်တှေ် ပ္ဍဲကဏ္ဍဏအ်ဂှ် အနေကဵုဥက္ကဌ ဂကောံသၚ်(ကွးဘာတက္ကသဵု)သၚ်မန်-ဍုၚ်သေံမွဲ မိက်ဂွံဟီုတၚ်ဂုဏ်ကဵု တၠဂုဏ်အ္စာ အဇ္ဇဟီုဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုညးတုဲတှေ် ကောန်ဂကူပိုယ်တံ အာရီုစိုပ်ကၠုၚ်ကဵု ပရေၚ်ပညာဗွဲမဂၠိုၚ်။

အဵုဂှ်တှေ် ကောန်ဂကူမန်တအ် အာရီုစိုပ်ကၠုၚ်ပရေၚ်ပညာဏောၚ် ဟီုဗက်ဂှ်တှေ် ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူပိုယ် တဴတက်အာတုဲတှေ် သှ်ေတၞဟ်ဟ်ဂှ် ဟိုတ်နူပညာနွံတုဲ ထိၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်လေပ်ဏောၚ်၊ ဟိုတ်နူပရေၚ်ပညာနွံတုဲ ပိုယ်တအ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆက်ဆောံညးသကအ်ဒး၊ ဆက်ဆောံညးသကအ်လေပ်တိုန်တှေ် ဓဝ်ညဳသာဂှ် ဍေံဗက်ကၠုၚ်လက္ကရဴဂှ်ရ။ ဓရ်ညဳသာဟီုဂှ် ဍေံမၚ်မံၚ်ပညာပိုယ်ကဆံၚ်သၠုၚ်ရ။ ပညာပိုယ်ကဆံၚ်သၠုၚ်ကၠုၚ်တှေ် ပိုယ်တီကၠုၚ် အကာဲအရာဏောၚ် ပိုယ်လ္ၚတ်ကၠုၚ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပရေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ်လေပ်ကၠုၚ်တှေ် ပိုယ်ဗစာရဏာလေပ်ကၠုၚ်တှေ် ပိုယ်တအ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်ညးသကအ်။ ဓရ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်ဟီုဂှ် သွက်ဍေံဂွံဒက်ပတန်ကဵု ဓရ်ညဳသာရ။ အဵု ပိုယ်ဂွံကၠိုဟ်ဟဏအ်ဟီုဂှ် မုပိုယ်ဒးသ္ပရောဟီုတှေ် ဂကောံကွးဘာ တက္ကသိုလ်တအ်ဖအိုတ် လၟုဟ်တိုန်မံၚ်ဘာဂှ် နကဵုပရေၚ်ဘာသာ၊ အဘိဓရ်လေဝ်နွံ နကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လေဝ်နွံ၊ အဵုပ္ဍဲကဏ္ဍဏအ်ဖအိုတ်ဂှ် ပိုယ်တံဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ပိုယ်တအ်ခၞံလိက် ချူလိက် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်တအ် ဂွံဗှ်နကဵုဘာသာမန်မာန်၊ ဗှ်တုဲတှေ် ဂွံကၠိုဟ်ကေတ် အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လေဝ် ဟီုဟီု ဂွံဗှ်လ္ၚတ်ကေတ် ပရေၚ်ပညာ ချူလဝ်ပရၚ်ပိုန်ဒြပ်ဟီုဟီု ကွတ်ဆက်ဆောံဟီုဟီု နာနာသာ်ဏအ်ဂှ် ပိုယ်ဒးလေပ်လိက်။ အဵု ပိုယ်လေပ်လိက်တုဲတှေ် ဂွံကတ်လ္ၚတ်ဗီုတအ်ဏအ်ဂှ်ဂှ် အဵုပ္ဍဲလိက်မန်ပိုယ်လေဝ် ပရူပရာဆံၚ်သၠုၚ်ၚ် ဗီုတအ်ဏအ်ဂှ်လေဝ် ဒးချူစုတ်လဝ်နွံဏောၚ်။ဥပမာ ပ္ဍဲလိက်မန်ပိုယ်ဏအ်ဂှ် ချူလဝ်ပရူစိုတ်ဓာတ် ဆာန်ဂကူတှေ် ကောန်ဂကူပိုယ်တ္ၚဲဏအ်ဂှ် စိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူဂှ် သက်ဟီုဟွံမွဲရ။ ဆ္ဂး ဂွံတိုန်အာမွဲကဆံၚ်ပၠန်ဂှ်ဂှ် စိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူတံဂှ် ဍေံဒုၚ်သဇိုၚ်ရ။ စိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူနွံမှ ဂွံကၠောန်နာနာသာ်ဂွံ၊ ဆ္ဂး ဍေံဂွံတိုန်မွဲကဆံၚ်ပၠန်ဂှ် ဍေံဂွံကြပ်ကဵုတိုၚ်ပ္ကဴဗၠးၜး ပိုယ်ဂှ်ဂှ် ပိုယ်ဒးဂံါ တိုန်မွဲကဆံၚ်ပၠန်ဏောၚ်။ နူကဵုစိုတ်ဓာတ်တုဲတှေ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵုဓရ် ကၠိုဟ်ခၠၚ်တုဲကၠောန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟာ ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵုဍာ်ဒကေဝ်တုဲ ကၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟာ အဵုကဆံၚ်လ္တူ ဗီုတဏအ်လေဝ် ပိုယ်ဒးတိုန်ကေတ်မာန်ရ။

သၟတ်မန်ကဵု ပေဲါပတိုက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်

ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ပၠန်ဂတး ပွိုၚ် (၆၀) သၞာံ ဟီုဂှ်တှေ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု သတ္တိ ဂွံကီုလေဝ်ဂှ်ဂှ် တ္ၚဲဏအ်သွက်သၟတ်မန်ပိုယ် မုက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တၟိမွဲဟီုဂှ်ဂှ် မုက်ပၞာန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ အဵုပၞာန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပံက်ကၠုၚ် ဂွံၜိုတ် (၆-၇) သၞာံဏအ်ဂှ် သၟတ်မန်ပိုယ်တအ် ဟွံဒှ်မံၚ်ဒတုဲတုဲ ဗွဲမဂၠိုၚ်ညာတ်ကေတ်။ အဵုဂှ်တှေ် မိက်ဂွံကဵုထပ်ပလေဝ်ပလေတ်စညိဂှ် ဘိုၚ်ဓလာ်တမ်ရိုဟ်ကဵု ပရေၚ်ပညာအိုတ်ညိ။ အောန်အိုတ်ဂှ်ဂှ် သၚ်တၠပညာတအ် ချူလဝ်လိက်မန် ကဆံၚ်သၠုၚ်ၚ်ကောန်ဂကူပိုယ်လိက်တအ်ဂှ် ဂွံဒှ်က္ဍဟ်ဗၠးၜး အရာလိက်ဂကူညးတၞဟ် ဟီုအိုတ်တ်တှေ် လိက်ဗၟာတအ်ဂှ် ဍေံချူလဝ် သွက်ဂွံအထံက်အပၚ်ဂကူဍေံ သွက်ဂွံအထံက်အပၚ်ဝါဒဍေံတှေ် လိက်ပိုယ်မန်ရ ပိုယ်ချူသွက်ဂကူပိုယ်ဂွံဗၠးၜး။ အဵုဂှ်တှေ် ဂွံဗှ်ကေတ်လိက် တၠဳပိုန်သၚ်တအ် တၠပညာတအ် ချူလဝ်ဂှ်တှေ် ပိုယ်တအ်ဒးလေပ်လိက်မန်ကီုဏောၚ် ပိုယ်ဂွံၜက်အာကဆံၚ်ဗှ်လိက် အေၚ်ကလိက်ဂှ်လေဝ် တၟာသ္ၚောဲဏီ။ အဵုဂှ်တှေ် အပိုၚ်သၟတ်တအ်လေဝ် ပလေဝ်ပလေတ်စ ညံၚ်ဂွံဗှ်လိက်မန်လေပ်ညိ၊ ဗှ်တုဲတှေ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံချူလိက်မန်လေပ်ညိ။ အဵုအရာဏံဒှ်မှ ဒါယကာတအ် ထံက်ပၚ်သၚ် တက္ကသိုလ်တအ်၊ ညးတအ်လေဝ် ညးချူလဝ်ဂှ်တှေ် ဒါယကာတအ်ဂွံကလေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ် အဵုပ္ဍဲကဵုပိုယ်အာမံၚ်သွက်ပိုယ်ဂွံဗၠးၜး သွက်ပိုယ်ဂွံကေတ်ဖေက်ဒရယ် ဟီုဟီုဂှ်ဂှ် ပရေၚ်ပညာမွဲ ဍေံဒုၚ်မံၚ်သဇိုၚ်တၟာဟလိုၚ်ရ။

အဵုဂှ်တှေ် နကဵုတၠဂုဏ် မိက်ဂွံဟီုမွဲတှေ် တၠဂုဏ်မိက်လဴစ ပရူဒဒှ်မွဲဂှ် တၠဂုဏ်တိုန်မံၚ်ဘာတက္ကသိုလ်ဍုၚ်သေံဏအ်ဟီုဂှ်ဂှ် တိုန်မံၚ်ဘာတက္ကသိုလ် နကဵုပရေၚ်ထံက်ပၚ်အစဳအဇန် နူကဵုဍုၚ်နေဝ အလဵုအသီနဝ်ဝေတအ် ကဵုလဝ်အထံက်အပၚ် မုဍေံရန်တၟံထံက်ပၚ်ရောတှေ် ထံက်ပၚ်အာမၞိဟ်မွဲ ယဝ်ရလေပ်အာပညာ ကဆံၚ်သၠုၚ်ၚ်တှေ် တၞဟ်နဂွံကလေၚ်ကၠောန် ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ညး၊ အဵုဂှ်တှေ် တၠဂုဏ်ဂှ် ကေတ်လဝ်သြန်ထံက်ပၚ် နူကဵုဍုၚ်တၞဟ်ဟ်ဂှ် ပ္ဍဲစိုတ်တေံဂှ် ဒှ်မံၚ်ခတှ်သွက်ဂွံဒးကလေၚ်ကဵု ကောန်ဂကူတွဵုဏောၚ်။ အဵုဂှ်ရ ဂွံကၠုၚ်သွဟ်မွဲဂှ် တ္ၚဲတၟးကၠုၚ်မွဲတ္ၚဲဗက်ဂှ်တှေ် မုအဲဒးကၠောန် ကဵုကၠောန်ဂကူမွဲမာန်ရော။ အခိၚ်အဲတိုန်မံၚ်ဘာဏအ် အဵုညအ်သၟတ်တံလေဝ် ဗီုဂှ်ကီုရ။ တ္ၚဲတၟးတိုန်ဗက်ဂှ် မုအဲဂွံကၠောန်ကဵု သွက်ကောန်ဂကူပိုယ်မာန်ဂှ်လေဝ် ချပ်၊ အဵုပ္ဍဲချပ်ဂှ် စိုတ်ဓာတ်ဂှ် ဒှ်သဇိုၚ်တုဲ ပရေၚ်ပညာဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံဗက်အာကီု။

ကမၠောန်ပိတၚ် ဒးပဠေဝ်ပလေတ်

ပရေၚ်ဆဵုဂဗ တၠဂုဏ်မွဲပၠန်ဟီုဂှ် (စုၚ်)ဆဵုဂဗလဝ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မွဲဟီုတှေ် သၟတ်မန်ပိုယ်တအ်ဂှ် ဂွံကၠောန်ပရေၚ်ဂကူဂှ် ဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ဂှ် ဒးပလေဝ်ပေလတ်စလဝ် (၃) တၚ်

(၁) စိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူ

စိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူ ဒးနွံဏောၚ်။ မုပရောတှေ် ယဝ်ခါရ လုပ်အြကာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အြကာဂကောံ(CSO) တအ် အြကာဂကောံ NGO တအ်ဟီုတှေ် စိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူ ဟွံမွဲပုဟ်တှ်ေ ဇြဟတ်ကမၠောန်ပိုယ် ဟွံဒှ်သွက်ဂကူပုဟ် ဒှ်အာသွက်ဂကူညးတၞဟ်မာန်မံၚ်။ အလဵုစိုပ်ပ်ဂှ် စိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူနွံမံၚ်တှေ် မန်ပိုယ်ဂှ် ဟွံဒးဂွိၚ်ကၠက်အာပုဟ်၊ ကၠေံအာပုဟ် ကၠာဲအာပုဟ်။

(၂) သြန်ဂွံကၠောန်သွက်ဂကူ

မွဲပၠန်ဂှ် ဂွံကၠောန် ဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ဟီုဂှ် သြန်သွက်ဂွံကၠောန် ပရေၚ်ဂကူ၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဇကုဇကုဒးပါ်စွံလဝ်ဏောၚ်- ဥပမာ ပရေၚ်ဆဵုဂဗဂုဏ်တှေ် သြန်ကလိဂွံလဝ် နူကဵုဒါယကာတအ် ထံက်ပၚ်လဝ်တှေ်ပါ်စွံလဝ် သွက်ကတ်ပညာနွံဏောၚ်၊ သွက်ဂွံကၠောန်ပရေၚ်ဂကူနွံဏောၚ်။ သွက်ဂွံသုၚ်စောဲ ရပ်စပ်လွဳယဲပူဂဵုဇကု နွံဏောၚ်။ အဵုဂှ်တှေ် သၟတ်မန်ပိုယ်တအ်ဂှ် သြန်ကၠောန်လဝ်တအ်ဂှ် ဗၞတ်သြန်ဟလိုၚ်ဏအ်တှေ် သွက်အဲဂွံကၠောန်ပရေၚ်ဂကူလေဝ် ဒးစွံလဝ် မွဲကဏ္ဍ။

(၃) ကွတ် IT

မွဲပၠန်ဂှ် ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ပိုယ်ဒးကၠောန် အကြာခေတ်၊ ဟီုစဟဏအ်တှေ် အခေတ်ဗာ်ဇြၚ်တှေ် ဒးကတ်ကွတ်ဗာ်ဇြၚ်ရ။ အခေတ်ပန်လွဟ်တှေ် ဒးဗ္တောန်ကွတ်လွဟ်ရ။ အခေတ်ပန်လွဟ်ဂှ် စဵုကဵုတ္ၚဲဏအ် ဒးကတ်မံၚ်ဏောၚ်။ သၟတ်တအ် ယဝ်ရအခေါၚ်အရာနွံမံၚ်၊ ဗော်လေဝ်ညးကဵုအခေါၚ်အရာညးကဵု အကာဲအရာတှေ် ညံၚ်ဟွံဂွံတိတ်ဗၠးအာနူတဲဇကု။ တုဲပၠန် ခေတ်တ္ၚဲဏအ်ဂှ် အရာခေတ်နဲကဲမဳဒဳယာ။ အဵု ညအ်လေဝ် ပိုယ်တအ်သၟတ်မိက်ဂွံကၠောန် ပရေၚ်ဂကူတှေ် သၟတ်ပိုယ်ကွတ်မဳဒဳယာပေၚ်ခိုဟ်ဗက်ဂှ် ကၠောန်တိုန်လိက်အုပ်တအ် ကဆံၚ်သၠုၚ်တိုန်ဏောၚ်၊ ဆဝ်ဗ္ၚုဟ်ပ္တိုန်ကောန်ဂကူတအ် ကေတ်ဆက်စၠောံကဵု ကောန်ဂကူတံ ဂွံကၠုၚ်ဏောၚ်။ အဵုဂှ်တှေ် လွဟ်ကွတ် (IT) မဳဒဳယာဏအ်ဂှ်လေဝ် ပိုယ်ဝိုတ်ထောံဟွံဂွံပုဟ်။ အဵုဂှ်တှေ် အဵုပိုယ်သုၚ်စောဲကွတ် မဳဒဳယာဏအ် တုဲကွတ်နဲကဲပရိုၚ်ဏအ်တုဲတှေ် ဗီုလဵုပိုယ်ဂွံကၠောန် ပေဲါပတိုက် ညးဍုၚ်ကွာန် ဗီုလဵုပိုယ် ဂွံကေတ်ဗၠးၜး ဗီုလဵုပိုယ်ဂွံအာဖေတ်ဒရယ် အဵုပရေၚ်ကွတ်ဏအ်လေဝ် ပိုယ်ဒးဗပေၚ်လဝ်ကီုဏောၚ်၊ လၟုဟ်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ကောံမံၚ် ပ္ဍဲမုက်လိက် (Fb) တှေ် ပ္ဍဲ Fb ဂှ် ပိုယ်ဒးကလေၚ်စန်ဒက် ပရေၚ်ဂကူပိုယ်ဏောၚ် ပိုယ်ဒးဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ပရေၚ်ဂကူပိုယ်ဏောၚ်။

အဵု ညံၚ်ဂွံသုၚ်စောဲကွတ်တအ်ဏအ်မာန်ဂှ်လေဝ် ဇကုဇကုဂှ် ဒးပလေဝ်ပလေတ်လဝ်ရ။ တ္ၚဲဏအ်ဂှ် သွက်ဂကူမန်ပိုယ်ဂှ် မုက်ပၠန်ဂတး မုက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဍေံပံက်မံၚ်သီုၜါတှေ် သၟတ်မွဲဂှ်ဂှ် ဟိုတ်နူဂကူဇကု ဟွံဂွံဗၠးၜးတုဲ ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဂှ်လေဝ် ဒးကဵုမံၚ်ဇြဟတ်ဏောၚ် ဒးချပ်ကဵုမံၚ်ဏောၚ်။ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပံက်ကၠုၚ်တုဲ သၟတ်မွဲမွဲဂှ် ပဲါနူကဵုပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ပၠန်ဂတးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သၟးဟွံသေၚ်တုဲတှေ်။ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟီုဂှ် ဗီုလဵုပရၚ်ဂကောံဇကု ဂွံဖေအ်ဗြေဝ် အဵုအရာတဏအ်လေဝ် ပိုယ်ဒးချပ်လဝ်ဏောၚ်။

နိဂီု

အဵုဂှ်တှေ် သၟတ်မွဲမွဲဟီုဂှ် ပဲါနူကဵုညး (ဂုဏ်အဇ္ဇ) သရုပ်ဏာလဝ် ဂကူမွဲမွဲဂွံကေတ်ဍုၚ်မာန်ဂှ် ပညာပိုန်ဒြပ်ပၞာန် ဒးနွံတှေ် နကဵုသၚ်ကွးတက္ကသိုလ်တအ်ဂှ် မွဲဒကုတ်မွဲဒကူ ဘိုၚ်ဗပေၚ်ကဵုမံၚ် ပရေၚ်ပညာသွက် ဂွံကေတ်ဍုၚ် ကောန်ဂကူမန်ဏောၚ်လေဝ် ဒါယကာတအ် ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်တအ် မိက်ဂွံကဵုပတှေ်စှေ်စိုတ်။ အဵုဂှ်တှေ် ကၠောန်မံၚ်လိက် ဖအိုတ်ဟီုဂှ် ပမံၚ်သုတေသန ကောန်ဂကူပိုယ်တအ် စရိုတ်ဟွံဗၠးၜး က္ဍဟ်ဒးမံၚ်ထံၚ်တအ်ဂှ်ဂှ် ဗီုလဵုဂွံပ္တိတ်က္ဍဟ် ဗီုလဵုညံၚ်ဟွံဂွံဒးထံၚ် ပိုယ်ဂွံလဝ်ဝါဒ နူကဵုဂကူညးတၞဟ်ဗၠေတ်တ်ဂှ် သၚ်တအ်ကီု တၠပညာတအ်ကီုဂှ် ညးတအ်ချပ်ကဵုမံၚ်သွာၚ်ဏအ်။ အဵုပရူတဏအ် ယဝ်ရညးတအ် ခၞံပတိတ်ညးတအ် ချူပတိတ်ကဵုလိက်တှေ် ပိုယ်ဗှ်တုဲတှေ် ပွမပိုယ်ဒးဒုၚ်လဳလဝ် ဝၚ်နူကဵုဗၟာတအ်ဟီုဟီု ပိုယ်ဒးဒုၚ်တက်ဟပၠောပ်လဝ်ဝါဒ သွက်ဂွံကဵုဇြဟတ်ကဵု ဂကူမဟာဟီုဟီု သွက်ပိုယ်ဂွံပါ်ခြာဆက်ဆောံမံၚ် အကြာကောန်ဂကူပိုယ်တအ်ဟီုဟီုဂှ် ညံၚ်ဂွံတတ်စ္ဍးအာတှေ် သွာၚ်သၚ်ကတ်မံၚ်ပညာတအ် ဂစာန်မံၚ်ဖအိုတ်ရ။ အဵုဂှ်တှေ် ဂတနူဏအ်သ္ပဟိုတ်ကဵုတၠဂုဏ်အ္စာအဇ္ဇတုဲတှ်ေ အခိၚ်ကောန်ဂကူပိုယ်အာရီုစူမံၚ် ပရေၚ်ပညာဏအ်ဂှ် အနေကဵုဇကုမွဲလေဝ် ညံၚ်ဂွံသုၚ်စောဲစရိတ် ညံၚ်ဂွံထံက်ပၚ် ညံၚ်ဂွံထလိုက်တမ်ရိုဟ် ပ္ဍဲပရေၚ်ပညာဇကုတုဲတှေ် ကောန်ဇာတ်ဇကုတုဲတှေ် ဂကောံဇကု ပွဳပွိုၚ်ဇကု ဂၠိုၚ်ၚ်ညိဂှ် ပတိုက်ဖအောဝ်ဏာတုဲ အုပ်ကၠေံနိဂီု ဆၜိုတ်ဏအ်ရ။

နိဿဲ

• ဂလာန်ဟီုမြော်လဝ် ပ္ဍဲအခန်ကၞာစၚ် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၇၁) ဝါ၊ ဌာန-ဘာသိရိမၚ်္ဂလ၊ ဍုၚ်သေံ (1 Feb, 2018)