ထဝ်စိုပ်၊ နာဲ၊ ကဝိ

ကဝိထဝ်စိုပ် ဝွံ ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၁၉၀ မဒှ်ကောန် နာဲထောကာန်၊ ယၟုမိ ဟွံပြာကတ် ပ္ဍဲဍုင်ရေဝ် အရာပ်ဍုင်ဍောတ်ရ၊၊ အတိုင် နာဲနာရဒ ကွာန်ဟီုဂါံ မလ္ၚတ်တုဲ မချူလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဂတာပ်ခေတ် ကၞပ် (ပိ) မ္ဂး နာဲထဝ်စိုပ်ဝွံ ယၟုနူတမ် မိမကဵုလဝ် ဗီုဗၟာ မာံယှိုဲယျိုက် (ရွှေရောက်)၊၊ ပ္ဍဲကွာန် မၞိဟ်အရာပ်တအ် ကော်စ နာဲယှိုဲယျိုက် ဖအိုတ်ရ၊၊ ရွှေရောက် ဗီုဗၟာဂှ် ညးကၠာဲဗီုမန်တုဲ စကာ ယၟုကဝိ ရ၊၊ ပၞောဝ်ကဵု ကောဒေအ်ညး (၈) တၠဂှ် ညးဒှ် ကောန်ဇၞော်အိုတ် ယၟုဒေအ်ညးတအ်ဂှ် နာဲဟံသာ၊ ဣနာဲဂုင်၊ ဣနာဲသူ၊ ဣနာဲမျူ၊ နာဲကောန်စိင်၊ နာဲဟာန်၊ နာဲဆာန်၊၊

နူအခိင်မာံယှိုဲယျိုက် ဍောတ်တ်တေအ်ဂှ် မိမညး ပြံင်အာမံင် ပ္ဍဲကွာန်ဟီုဂါံ၊၊ ကာလမာံယှိုဲယျိုက် ကာလအဝဲမံင်ဘာမစိုပ်ဂှ် ကလိဂွံအာယုက် မိမညး အာစွံဘာ ပ္ဍဲဘာမရာင် ကွာန်ဟီုဂါံ၊၊ အတိုင်နာဲနာရဒ မချူလဝ်မ္ဂး မာံယှိုဲယျိုက်ဝွံ ဗတောန်လိက်ဇြိုင်ကွေဟ်ဟ်ရ၊၊ လိက်ခတဵုဇၞော်ဂှ် ဗတောန်ဂွံ မွဲသၞာံရလေဝ် ဆမွဲမကီု ညးဟွံကၠိုဟ်၊၊ ကျာ်ဇၞော်ဘာမရာင် ကေတ်ခတဵုတုဲ ဗျဉ်မန် (၃၅) မဂှ် ညးပုတ်လဝ် ပ္ဍဲခတဵုတုဲ ကဵုမာံယှိုဲယျိုက်ဗှ်ရ၊၊ လိက်ဗွဟ်မန် ဂစိုတ်စှ်ဂှ် ညးဒးဗ္တောန် ပွိုင်ပိသၞာံ ဂးလဝ်ရ၊၊

ကာလညးတေအ် ကလိဂွံအာယုက်ဒစာံသၞာံပြင် ဒစိတ်သၞာံဂါမ်လုပ်ဂှ် မိမတအ် ကဵုပထပိုယ် ပ္ဍဲဘာမရာင်ဂှ်ရ၊၊ ဒှ်ထပိုယ်တုဲ ဟွံလအ် ပြံင်အာမံင် ဘာကွာန်အၜဝ်၊ ကတ်ဗ္တောန်ဂွံ လိက်သၠပတ်ပရိုတ် ပ္ဍဲဘာကွာန်အၜဝ် မွဲဝှ်တုဲ  စိုပ်အခိင်တံသၞာံ ပယာံဗြဲဂူဂှ် ပြံင်ကၠောအ်အာ ဘာကွာန်ဒူရာရ၊၊

ပ္ဍဲဘာဒူရာဂှ်လေဝ် ပါဠိသၠပတ်ပရိုတ်ဂှ်ပၠန်ရ ညးတေအ် ဆက်ဗှ်၊၊ လိုက်ဝှ်သှ်ပဝါတုဲ ပြံင်ဆုဲတိုန်အာ ကွာန်ကအ်ဗၟာ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်၊၊ ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ခမာဂှ် ညးတေအ် ဂွံဗှ်ဗတောန် ပြကိုဟ်သဒ္ဒါဇၞော်၊ ပြကိုဟ်အဘိဓဝ်၊ ပြကိုဟ်ဝိနဲတအ်ရ၊၊

ကာလကလိဂွံ အာယုက် ၁၉ ဂှ် ကလေင်ပြံင်စဴ ကွာန်ဟီုဂါမ် ဘာမရာင်ပၠန်၊၊ သီုဟွံဂွံပခမဳ ရာံတိတ် နူဘဝထပိုယ်ရ၊၊ ရာံတုဲ စှ်ေဒၞာဲတုဲ ကၠောန်စ ကမၠောန်ဝါဗ္ၚကၠအ်သွဝ်ရ၊၊ ကာလကလိဂွံအာယုက် (၄၀) သၞာံပြင်င်ဂှ် ဒေါအ်ဇူ နူကမၠောန်ဗ္ၚတုဲ ပအစာသဝ်ဗိန္ဒော ဂဥုဲဒဗျမန်ရ၊၊ ကာ

နာဲထဝ်စိုပ် ကလိဂွံအာယုက် (၅၀)ပြင်တုဲမှ ဂွံစချူဇန် လိက်ဇၟန်လင်္ကာတအ်ရ၊

လိက်ညးမချူလဝ်ဂမၠိုင် (ၜိုတ်မဂွံတီ)

သတ်ဇာတ် ပတ္တစာရဳ

သတ်ဇာတ် သင်္ခပတ္တ

သတ်ဇာတ် မဟောသဓ

သတ်ဇာတ် သၟိင်စိင်ဆဒ္ဒန်

လိက်လက္ခဏယာန်

လိက်ညးမခၞံလဝ်ဂမၠိုင်။

(၁) လိက်သၟိင်စိင်

(…) ဖဵုအဲမလ္ၚောဝ်ဖျဝ်လဝ် သောစရိုတ်၊ ဘယဥပဒွာရောဂါစှ်လ္ၚီကိုတ်၊ ကဵုဍေံလာဲလေင်အိုတ်ကဵုဍေံပၠိုတ်ဟုံညိ၊ ထဝ်စိုပ်ဒုင်နာမအဂ္ဂမှာကဝိ၊ ပ္ဍဲရးဍုင်ရီစိ သ္ၚိတဴပ္ဍဲဟာံဂါံ၊ တြဴစှော်အယုက်လောန် ညန်ကၠုင်ဇရာဗျာံ၊ က္တောဝ်က္ဍိုင်မတ်ဟွံသ္ဍာံ နွံပယာံကာလမွဲ၊ ဟိုတ်လဝ်သောဗၞုဟ် ပ္ၚဟ်လဝ်သူစရိတ်ပ္ဍဲ၊ အကြီုတိပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝဆဒ္ဒန်၊ ဟိုတ်ဗြဴမဒက်ဝဲ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်၊ ဒမာနူဗြဴပၠန်သ္ကန် ဒဲဒးလသာ၊ အကြီုတွံသတ်ဇာတ်နိပါတ်ပ္ဍဲဂါထာ၊ ဟိုတ်နွံဝါသၞာ သၟိက်ဂွံပြာကတ်၊ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာတ်တုန် ဟီုပ္ဍုန်လဝ်အဆတ်၊ လ္ၚီၜါကၠံမသုန်စှော်ဒှ်ကၞောတ်၊ ရာသီတွံကြကတ်နက်သတ်ပုဗ္ဗသာန်၊ ဂုရုတိတ်ဒှ် တ္ၚဲလက်မိန်ကုံမွဲဟာန်၊ တြးပ္တိတ်လဝ်ညာန် ပ္ဍဲထာန်ရးမည။။(…) သက္ကရာတ်ဍုင်လ္ၚီၜါကၠံဒစာံစှော်သန်၊ ဂိတုခဍဲသဳပိမော် တ္ၚဲအ္ၚာ ဇိုင်ကၞေဟ်စိုပ်ဒတုဲရ။ ။)

(၂) လိက်ပတ္တစာရီ

(…) ထဝ်စိုပ် ဒုင်နာမ အဂ္ဂကဝိ၊ သန်ထာန်မိကဵုမဇာတိညးဍုင်ရေဝ်၊ တိက္ခညာန်သ္ဇုင်ကေဝ်ရးရေဝ်ဂွံပြာကတ်၊ တရဴစှော်အယုက်ဂါံ ဃောဂွာံဇရာထတ်၊ လှိင်မံင်ပ္ဍဲလင်ကာ နွံကဵုအ္စာရဝတ်၊ ပ္ဍဲကဵုကွာန်ဟာံဂါံ ပြဲဗျာံစိုပ်ကၞတ်၊ နာဲၚာ်တလစာဒုင်ကာရာဇာဝတ်၊ ပ္ဍဲရးဂွံပြာကတ် နွံကဵုသစ္စ၊ သ္ဍိုက်ဒၟံင်သာသၞာ ဆာန်ဒၟံင်ယဝစဏ၊ သုတ်ဓမ္မပါဒ ကြီုပတ္တစာရဳ၊ သၟိက်ကဵုခၞံကၠောန် ပ္ဍဲကဵုရးမန်ဇဳ၊ သၟိက်ပလဝ်သက်သဳ ဒေါဝ်ဗနီရးဍုင်မန်၊ သီုစိုတ်မလ္မောဝ် ဟီုဖၟောဝ်ကဵုအဲဆန်၊ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာတ် ကၞာတ်လဝ်ဟွံယောင်ခၠန်၊ အတှစတ္တလိ မွဲဟာန်ဒွိသ္တန်၊ သဟဿဟွံယောင်ခၠန် ပ္ဍဲပလ္လဂုန္န၊ ပ္ဍဲကဵုရာသဳမိန်ချေံဗျုသိန္ဓဴဝ၊ ဒိတှီစှ်သုန်ဟေင် ဟီုပြေင်တ္ၚဲဗုဒ္ဓ၊ လက်သိင်ဒှ်ပယာံဃောဂွာံဝေါသဒ္ဒ၊ ဂိုင်ရပ်တပ်ပခဝ်ပ္တန်လဝ်ဘဝင်ဂ။ တဲပ္ဍဵုသိသ ကြီုပတ္တစာရီ၊ ဂုန်ကောန်သံသာချိုတ် ပ္ဍဲစိုတ်ဂၠိုင်ကၠင်ဟီ၊ ကၠုင်စိုပ်သ္မီဂမှီ၊ ပ္ကီုလွီဂွံဒှ်အရှန်၊အဲသၟိက်ကဵုပြာကတ် ဗတ်ပိုဲဘာသာမန်၊ ဟွံလှဲဟွံက္ဍန်အဲတိတ်ဆန်လဝ်ရောင်။)

(၃) လိက်မင်ဗၠာဲဒါသ

(…) ထဝ်စိုပ်ဒုင်နာမ အဂ္ဂမှာကဝိ၊ သန်ထာန်မကဵုမိ ဇာတိညးဍုင်ရေဝ်၊ တိက္ခညာန်ဇြုင်ကေဝ် ရးရေဝ်ဂွံပြာကတ်၊ တရဴစှော်အယုက်ဗျာံ ဃောဂွာံဇရာထတ်၊ လှိင်မံင်ပ္ဍဲလင်ကာ နွံကဵုအ္စာကဝတ်၊ ပ္ဍဲကဵုကွာန်ဟင်ဂါံ ပြဗျာံစိုပ်ကၞတ်၊ နာဲၚာတလခွါ ဒုင်ကာရာဇာဝတ်၊ ပ္ဍဲရးဂွံပြာကတ် နွံကဵုဓဝ်သစ္စ၊ သ္ဍိုက်မံင်သာသၞာသာန်မံင်ယာစဏ၊ သုတ်ဓမ္မပါဒကြီုပတ္တစာရဳ၊ သၟိက်ကဵုခၞံကၠောန် ပ္ဍဲကဵုရးမန်ဇဳ၊ သၟိက်ပလဝ်သက်သဳ ဒေါဝ်ဗၞီရးမန်၊ သီုစိုတ်မလှောဝ် ဟီုပၟောဝ်ကဵုအဲဆန်၊ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာတ် ကၞာတ်လဝ်ဟွံယောင်ခၠန်၊ အတ္ထစက္ကာလ(က်) မွဲဟာန်ဒွိသပ္တန်၊ သဟဿဟွံယောင်ခၠန် ပ္ဍဲကဵုပလ္လဂု - ၊ ပ္ဍဲကဵုရာသဳမိန်ချေံဗျူသိန္ဓဴဝ၊ ဒိတှဳစှ်သုန်ဟေင် ဟီုပြေင်ပ္ဍဲဗုဒ္ဓ၊ လက်သိင်ဒှ်ပယာံ ဃောဂွာံ(ဟေသ)ပဂိုင်ရပ်တပ် အ္ခဝ်ပတန်လဝ်ဘဝင်္ဂ၊ တဲစှ်ပ္ဍုန်သိသ ကြီုပတ္တစာရဳ၊

(၄) လိက်မ္ၚဵု ၃၈

(…) လ္ၚဝ်တုဲဟေင် ပြေင်စေတၞာ၊ အဲမင်ဓဝ်စိုပ် ကြိုပ်ပ္ဍဲ(ညင်)ကာ၊ ပ္ဍဲရးဍုင်ရဳ သ္ဇုင်ကေဝ်ပညာ၊ ပိုတ်အက္ခရ ဓမ္မာဂါထာပၠိ၊ တမိက္တဵုဆက်အာနာဂတ်ဂတ၊ ဟွံဂွံလှဲက္ဍင် ပ္ဍဲသင်ခေပ၊ အဲပတိတ်ဆန် ပိုတ်ဗျန်ဝကျ၊ အိုတ်တၟအ်ညး ပ္ဍဲရးမည၊ ပ္တန်မနောဇသုနာထဂညိ၊ နွံပျာံမွဲ ပ္ဍဲဇမ္မုန၊ ကျာ်အရဳယျ … လၟေင်အကြီု လဟီုမူလှ၊ အိုတ်သတ္တံရ ပသတိအိုတ် ကဵုဂွံစှ်ေစိုတ်အိုဿီုညးအဲ၊ သက္ကရာတ်တၞံလ္ၚီၜာကၠံအဴ တြဴစှ်ေ၃ (၁၂၆၃) ဂတုမာ်စ္ဒိတ်မံက်၊ တ္ၚဲဒိုတ်စိုပ်ဒတုဲရ။ ပျာံပိုန်တ္ၚဲ စိုပ်ဒတုဲရ။ )

(၅) သတ်ဇာတ်မဟောသဓ

(…)ထဝ်စိုပ်နာမ အဂ္ဂကဝိပြဲ၊ ဍုင်ရေဝ်မဒှ်ဌာန် ပ္ဍဲကွာန်ဟေင်နိဿဲ၊ မၞုံဒၟံင်ပဋိဘာန် မၞုံညာဏ်ပညာလှဲ၊ သၟိက်ခၞံလိက်မွဲ ပ္ဍဲဒေါဝ်ရးမည၊ အကြီုကျာ်တြဲရော ဒှ်မဟောသဓ၊ ပ္ကင်ရင်လဝ်ပညာ ညံင်နဲသာဂရ၊ ဇၞးပၞာန်စောရဏိ မၞုံဣဒ္ဓိမက္ဍင်ပြ၊ အာစာပန်လေဝ်ဒးကျ ကေဝတ်သြပ္ဍဲကၞေင်၊ အကြီုဇာတ်ဂှ်ဟေင် ပြေင်ဗဒှ်လဝ်လင်္ကာ၊၊

(၆)သတ်ဇာတ်သင်္ခပတ္တ

(…)မာံထဝ်စိုပ်ဒုင်နာမ အဂ္ဂမှာကဝိ၊ ကၠုတ်တိုန်ပ္ဍဲဍုင်ရေဝ် သ္ဇုင်ကေဝ်ရတ်ပိ၊ မင်မွဲသဳမသုန် တီဂုန်မကဵုမိ၊ စိုန်သ္ကီုကွတ်ကဝိ ဟိုတ်နွံပဋိဘာန်၊ ပြာကတ်ဒၟံင်ဇၟာပ်ဌာန် ပ္ဍဲကွာန်ဟီုဂါမ်၊ ဓဝ်ဇရာကၠုင်စိုပ်တုန် မသုန်စှ်ောဒစာံ၊ လိက်ပတ်လၞုဟ်ဆန် မတ်ဗ္ဒန်ဟွံမိက်ဍာံ၊ ပ္ဍဲကဵုကွာန်ဟီုဂါမ် မာံတ္ၚေက်ဒုင်နာမ၊ ဟိုတ်မၞုံဓဝ်သဒ္ဓါ ဝါသနာပ္ဍဲဆန္ဒ၊ ဟိုတ်မၞုံပၟိက် လိက်သင်္ခပတ္တ၊ သၟိက်ကဵုခၞံဗဒှ် ကဵုဒယှ်ပ္ဍဲမည၊ အကြီုဒဒှ် ဗောဓိသတ် တြုဟ်မၞုံဓဝ်သစ္စ၊ ကၠုင်ဟီုကဵုအဲရ သၟိက်ကဵုပဒကာ၊ သၟိက်ကဵုစေန်ဆက်အာ ဗွဲကြဴအနာဂတ်၊ ခါအဲဂွံမိင်ကီု အကြီုဗောဓိသတ်၊ ခါစိုတ်အဲလေဝ်ထတ် ခါမလေပ်ကွတ်ဆန်၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ကၞာတ်ဟွံယောင်ခၠန်၊ လ္ၚီၜါကၠံသၟတ် ကၞောတ်ပန်စှ်ောဒစာံ၊ လက်သန်ဒှ်ပယျာံ ဃောဂွါံဂိမန္တ၊ ဂိတုစဲပုဏ္ဏမဳ နက္သတ်ပ္ညဳစိတြ၊ သုဇ္ဇသီုဒိဝ နာမဟီုခုတ်လဝ်၊ ညာဏ်ညံင်သၞေင်ထိုင် ဂိုင်ရပ်တဝ်ပခဝ်၊ ညံင်သၟိင်ထိုင်ဇာပ်ပဝ် အဲတိတ်ဆန်လဝ်ရောင်၊၊