ထဝ်သောန်၊ နာဲ

နာဲထဝ်သောန်
ဝှာင်:Nai-Htaw-Sorn-1.jpg ဗီုရုပ် နာဲထဝ်သောန်
သၠးဂၠံဂဝ်	ထောန်တိင် (1917-11-30)နဝ်ဝေမ်ဗါ ၃၀၊ ၁၉၁၇ ကွာန်ကဒေါ
စုတိ	နဝ်ဝေမ်ဗါ ၇၊ ၂၀၁၄(2014-11-07) (အာယုက် ၉၆) ဍုင်လ္ဂုင်
ဟိုတ်မစုတိ	အာယုက်ဇၞော်
တိုင်စၟတ်သမ္တီ	အရာပ်မုဟ်နာင်၊ ဍုင်ပံင်
ဂကူ	ဂကူမန်
ကဆံင်ပညာ	BSc Chemistry
ဘာ	Rangoon University
မဒယှ်တဴ	က္ဍိုပ်သကိုပ်ကောန်ဂကူမန်
ဗော်	ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန်
အိန်ထံင်	မိခေန်ထိုဲ
အံက်	နာဲအံင်ဒေါန် မိယှိုဲဏှေတ်
ဂယိုင်လမျီု	သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်

နာဲထဝ်သောန် (အၚ်္ဂလိက်: Nai Htaw Sorn , Burmese; နိုင်ထွန်းသိန်း) (ထောန်တိင်) ဝွံ ဒှ်က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဂကူမန်၊ သၟာပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်၊ အစာလိက်ပတ်မန် ခေတ်တြေံ ခေတ်တၟိ ကေုာံ ဒှ်မၞိဟ် မဍိုက်ပေင် ကုအင်္ဂလက္သန် နာယကဂုဏ်မွဲရ၊၊ နူကဵု ဘဝကွးဘာတန်လဒေါဝ် ပ္ဍဲဍုင်မတ်မလီုဂှ် စချဳဓရာင်ကၠုင် ပ္ဍဲပရေင်ဍုင်ကွာန်ရ၊၊ ပရေင်ပညာလေဝ် သကေက်သ္ကာတုဲ ကလိဂွံလာပ် သကဝ်လာရှေပ် ပ္ဍဲအခိင် မတိုန် ဘာတက္ကသိုလ်လ္ဂုင် ဘာသာဓါတုဗေဒ ရ၊၊ ပ္ဍဲဘဝကွးဘာတက္ကသိုလ် အခိင်ဂကူမန်တအ် စဒက်ပ္တန် ဂကောံဗော်သွးမန် အလုံဍုင်ရာမည မဒှ် ဂကောံပရေင်ဂကူမန်ကၠာအိုတ် ပ္ဍဲခေတ်လက္ကရဴဏအ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၃၉ တေအ်ဂှ် ပါလုပ်ကၠောန်လဝ် ဗွဲမကတိုင်ကၟဟ် ဒၞာဲအဓိကရ၊၊

ပ္ဍဲကာလ အင်္ဂလိက် ကဵုဗၠးၜး ကုဍုင်ဗၟာတုဲ အခေါင်တၞဟ်ခြာ သွက်ဂကူမန်ဂှ် ဗၟာတအ် ဟွံဒုင်တဲတုဲ မန်တအ် ဒးနွံကဵု ဒြဟတ်လွဟ်ကီုရောင် မညာတ်တုဲ ပ္ဍဲအခိင် မယိုက်ဂၠေင်ဒၟံင် ပရေင်ပညာဂကူမန် ပ္ဍဲခရိုင်ကျာ်ခမဳ (၈) ပွိုင်ဍုင်ဂှ် ကၠတ်စန်ဒက် ဗၟံက်ဒၟံင်ကမၠောန် ပၠန်ဂတး နကဵုလွဟ် နကဵုနဲသၟဝ်တိရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် အခေါင်ထံက်ပင် သွက်ဂွံအာတိုန်ဘာ ဘာသာဓါတုဗေဒ ပ္ဍဲဍုင်အမေရိကာန် ပ္ဍဲ တက္ကသိုလ်မဳချဳဂါန်ကီုလေဝ် ဟိုတ်မညာတ်ကေတ် အခေါင်ဗၠးၜးဂကူမန်ဂှ် ကိစ္စဇၞော်နူ ပရေင်ပညာ ပရေင်ဘဝဇကုဏီတုဲ သၠးထောအ်တဲ အခေါင်ဂှ် ဆက်ကၠောန်ဒၟံင် ပရေင်မဖန်ဗဒှ် တဝ်စၞေဟ်လွပ်လွဟ်ရ၊၊  

ကာလဒပ်ပၞာန်မန် မဒးတိတ်ဂြိုပ် မစွံလဝ် ဗဒိုပ်ပၠန်ဂတးမန် ပ္ဍဲဗြဝတဳဂှ် နဒဒှ် ညးမဆက်ဆောံဍုင်သအာင် သွက်ဂကူမန်ကီု သီုကဵု သွက်ဂကူကရေင်ဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင်လဝ်ရ၊၊ ကာလမန်တအ် ပံင်ပကောံ ဒြဟတ်လွပ်လွဟ်မန်တအ်တုဲ မဒက်ပ္တန် ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်ဂှ် နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဌ၊ ညးအုပ်ကာနာနာ မြဴသာ်ဝွံ ပ္ဍဲဒၞာဲအဓိကဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင်လဝ်ရ၊၊

ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ဖျေဟ်လွဟ် မသၠာဲဂၠံင် ပရေင်ဍုင်ကွာန် နကဵုနဲကဲဒဳမဝ်ကရေသဳဂှ်လေဝ် နဒဒှ် ဒၞာဲမပၠတရဴ ကောန်ဂကူမန်ဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင်တုဲ ဗွဲကြဴ ဒးဒုင်ဖျေဟ်ထံင်ရ၊၊ ပ္ဍဲသၟဝ်သၞောတ် ဖဆပလ အခေါင်မကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မ္ဂး ကမၠောန် ပရေင်ဂကူမန် မပ္တံ ပရေင်လိက်ပတ်၊ ပရေင်ယေန်သၞာင်၊ ပရေင်ဝင်ဂကူမန်တအ်ဂှ် ဗ္တောန်ချူ ကၠောန်ကၠုင်လၟိုန်ကာလရ၊၊

ကြဴနူ ၁၉၈၈ တုဲ ကာလအခေါင်မပံက်ဗော် ပရေင်ဍုင်ကွာန် ကလေင်မံက်တိုန်ကၠုင်ပၠန် ဂကူမန်တအ် ဒက်ပ္တန် ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၈ ဂှ် ယိုက်ဂၠေင်လဝ် နဒဒှ် ဥက္ကဌ ပ္ဍဲဂကောံဂှ်၊ ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ်အမာတ်စၞးဂကူမန် ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု ဒေသမာဲစၟတ် (၂) ဟိုတ်မဒစဵုဒစးတုဲ ဒးဒုင်ဖျေဟ်ထံင်ပၠန်၊၊ ဗၠးတိတ်နူထံင် ပ္ဍဲခေတ်တၠအဝဵုပၞာန် နအဖ /နဝတ ဂှ် ဆက်ကၠောန် ပရေင်ကမၠောန်လိက်ပတ်၊ ပရေင်ဝင် မပ္တံ ချူလိက်၊ ဗတောန်လိက်မန်ခေတ် လိက်မန်ခေတ်တြေံ (လိက်တၟအ်မန်) ကုညးသၟတ်တအ်ရ၊၊

စပ်ကဵု ပရေင်သိက္ခာမၞိဟ်ပၠန်လေဝ် စိုတ်ခိုဟ် စိုတ်သဝ်၊ ဟီုအရေဝ်လေဝ် ဍိုန်ဍောတ်၊ စၞဗၜူမာဲ မပ္တံကဵုအရက်သုရာတအ်ဂှ် ဝေင်ပါဲပေင်င်တုဲ ဒှ်မၞိဟ် မဍိုက်ပေင် ကုနာယကဂုဏ်မွဲ ဗွဲတၟေင်ရ၊၊

ပထမအဝဲ

ဝှာင်:Nai-Htaw-Sorn-1.jpg

ဗီုရုပ် အစာဇၞော် နာဲထဝ်သောန်

ဘဝကောန်ၚာ် ၁၉၁၇ - ၁၉၃၅

နာဲထဝ်သောန် ဝွံ ယၟုနူတမ် ဗီုဗၟာ နိုင်ထွန်းသိန်း (ထောန်သိင်) ဝွံ ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဇရေင် မိယှိုဲဏှေတ် (မိရွှေနှစ်) နာဲအံင်ဒေါန် (နိုင်အောင်ဒွန်း) ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ ၃၀၊ ၁၉၁၇ (သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၂၇၉ ဂိတုမြေက္ကသဵု ၂ စွေက်) ပ္ဍဲကွာန်ကဒေါ (ကဒဵု) ရ၊၊

ပၞောဝ်ကဵုကောဒေအ်ညးတအ် သီုဖအိုတ် ဒစာံတၠဂှ် နာဲထဝ်သောန် ဒှ်ကောန် မရနုက်ကဵု တြဴရ၊၊ ကောညးဇၞော်အိုတ် နာဲချေတ်သိုင် (နိုင်ချစ်သောင်း) ဂှ်လေဝ် ဒှ်မၞိဟ် က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲအခိင်ညးတအ်ကီုရ၊၊ နာဲချေတ်သိုင်ဂှ် ညးဂမၠိုင် မကော်စ သၟိင်ဇၞော်ဓါတုဗေဒ (ဓါတုဗေဒမင်းကြီး)ရ၊၊ ယၟုကော ကေုာံ ၝာဲညး သီုဖအိုတ်ဂှ် နိုင်ချစ်သောင်း၊ နိုင်ချစ်မောင်၊ နိုင်ဖိုးကြွယ်၊ နိုင်ထွန်းရွှေ၊ မိသောင်းတင်(မိကရေင်)၏ညီမောင်၊ ဒေအ်ညးၜါဂှ် မိရွှေပွင့်(မိကောနေ်ဢာံဇှော်)၊ မိငွေပွင့်(မိကောနေ်ဢာံဍောတ်)၊၊

ပ္ဍဲကွာန်ကဒေါဂှ် စဵုကဵုအံင် (၆) တန် မံင်လဝ် ဘာအလဵုအသဳရ၊၊ တုဲဂှ် အာတိုန် ဘာအလဵုအသဳ အင်္ဂလိက်၊ ဗၟာ ပ္ဍဲဍုင်မတ်မလီု နူကဵု တန်စတုတ္ထ ရ၊၊ အဃောမတိုန်ဒၟံင် ဒစာံတန် ပ္ဍဲ သၞာံ ၁၉၃၅ ကွးဘာတန်ဇၞော် ဒစိတ်တန် ကဵု စှ်တန်တအ် ဟိုတ်ဟွံဒးပၟိက်စိုတ် ကုအစာၝောအ်အင်္ဂလိက် Miss. Bodeker တန် စန်ဒက်ကၠုင် ကွးဘာတန်သၟတ်တအ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂပ်ဗဗေင် အလုံမွဲဘာရ၊၊ အပ္ဍဲဂှ် နာဲထဝ်သောန် ပါလုပ်ကီုရ၊၊ အတိုင်ကွးဘာတအ် မအာတ်မိက်လဝ် ညံင်အစာၝောအ်ဂှ် ပတိတ်ကဵု နူဘာဂှ် အစာၝောအ်ဂှ် ဒးပြံင်ပဆုဲဏာ ဘာတၞဟ်ရ၊၊

ပရေင်ချဳဓရာင်ကွးဘာ ၁၉၃၅ - ၁၉၃၈

ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၃၅-၃၆ ကွးဘာတန်သမၠုင်တအ် အာတ်မိက် သွက်ဂွံဒက်ပတန် ဂကောံသမဂ္ဂကွးဘာဂှ် အစာဘာဇၞော် Mr. Todd ဟွံကဵုအခေါင်တုဲ ကွးဘာတအ် ဒက်ပတန် သမဂ္ဂကွးဘာ မ္ၚးအရှာံဘာရ၊၊ ပ္ဍဲဂှ် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာမွဲဂှ် နာဲထဝ်သောန် ယိုက်ဂၠေင်လဝ်ရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ နကဵုဒုဟ် မဖန်ဇန် ညံင်ကွးဘာ ဂွံကလိုက်ကမဵုတုဲ သွဟ်လိက်တုဲဂှ် နကဵုနဲ မပြံင်ဘာဂှ် အစာဘာဇၞော် Mr. Todd ကဵု သၟိင်ပရေင်ပညာ Mr. Quinlin နုက်ပ္တိတ်ထောအ် နာဲထဝ်သောန်  နူဘာဂှ်ရ၊၊ ကိစ္စဂှ် ပတိုန်လိက် ကုဌာနဝန်ဇၞော် ပရေင်ပညာရ၊၊ သၞာံ ၁၉၃၆ ဂိတုဂျောန်အခိင်ဘာပံက်ဂှ် ဒးအာမံင်ဘာ ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင်ရ၊၊ အမိင်နူ ဝန်ဇၞော်ဌာနပရေင်ပညာ ဖျေဟ်နင် ကုအစာဘာဇၞော် ညံင်ဂွံကလေင် ဒုင်တဲ နာဲထဝ်သောန်တုဲ ဂွံကလေင်စဴကၠုင် မံင်ဘာတန်သမၠုင် ပ္ဍဲဍုင်မတ်မလီု ပၠန်ရ၊၊

ပရေင်ကလိုက်ကမဵု ကွးဘာ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၃၈ မဒှ်အခိင် ဗိုလ်အံင်ကျဝ် မဒးဒုင်တက်ဂစိုတ်ဂှ် တၞဟ်နဂွံကလိဂွံ သြန်ဂအုံ သွက်ကွးဘာတုဲ နာဲထဝ်သောန် ဗက်ဒုင်ဒါန် ဂၠာဲပကောံကဵုသြန် ပ္ဍဲဒေသကဒေါကအ်နှာတ်ရ၊၊ ကာလသွဟ်စှ်တန် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၃၈ဂှ် ဟိုတ်နူမအံင်အာ နကဵုဂုဏ်တၟေင် (၂) ဘာသာ ဘာသာသင်္ချာ ကေုာံ ဘာသာသင်္ချာ ၂ အပဵုတုဲ ဂွံလာပ်သကဝ်ဠာယှေပ် (Collegiate Scholarship) သွက်ဂွံအခေါင် တိုန်ဘာတက္ကသိုလ် လ္ဂုင် ပွိုင် (၅) သၞာံ နကဵုသြန်ထံက်ပင် မွဲဂိတု သြန် ၃၅ိ/ဒကေဝ်ရ၊၊

ဘဝကွးဘာတက္ကသိုလ် ၁၉၂၉ - ၁၉၄၅

နာဲထဝ်သောန် မဂွံအံင်ကေတ် စှ်တန် နကဵုဂုဏ်တၟေင်တုဲ တိုန်ဘာတက္ကသိုလ်လ္ဂုင် ရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ကောန်ဂကူမန် မၞုံလတူဍုင်လ္ဂုင်တအ် တၞဟ်နမဂွံကလေင်ဇၞော်မောဝ် ပတိုန်အရေဝ် လိက်ပတ် ယေန်သၞာင် ပြဝေဏဳမန်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၃၉ ဂိတုအဝ်ဂေတ် (၆) ဂှ် စဒက် ဂကောံဗော်သွးမန် အလုံဍုင်ရာမည (ရာမညတိုင်းလုံးဆိုင်ရာ မွန်အဖွဲ့ချုပ်) နာဲထဝ်သောန် ညးမဒှ်ကွးဘာတက္ကသိုလ်ဂှ် ပါလုပ် ပ္ဍဲဂကောံဇၞော်ဂှ်ရ၊၊ ပါဲနူဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဂကောံသၟတ်မန် ဍုင်လ္ဂုင် ဂှ်လေဝ် ပါလုပ်ကၠောန်လဝ်ကီုရ၊၊ ပ္ဍဲဂကောံသၟတ်ဂှ် မန်ဖေတိင် (မွန်ဖေသိန်း) ဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာရ၊၊ မန်ဖေတိင် ဂှ် ဒှ်ကောဒံက်တာတိန်နောင် (ဒေါက်တာ စိန်ထွန်းအောင်)ရ၊၊

ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၀ ဂိတုမာတ်လုပ်သှ်လိက်တုဲ ဂွံအံင်ဇၞးကေတ် တန်ဥပစာရ၊၊ ဆက်တိုန်အာ တန်ဂုဏ်တၟေင် နကဵုဘာသာ ဓါတုဗေဒ ပ္ဍဲသၞာံပထမဂှ် ဟိုတ်နူပၞာန်ဂၠးတိအလန်ဒုတိယ စကတဵုဒှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၀ ဂိတုဒဳဇြေန်ပါဂှ်တုဲ ဘာတက္ကသိုလ်ကၟာတ်အာရ၊၊ ကာလဘာကလေင်ပံင် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၄-၄၅ ဂှ် စတိုန်ဘာပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၅ ဂိတုမာတ်ဂှ် ကလိဂွံ တဆိပ်ကြာဒဳဂရဳ မဟိမု သိပ္ပံ (သိပ္ပံဘွဲ့) ရ၊၊

ချဳဓရာင် ပရေင်ပညာဂကူမန်

ပရေင်ပညာဂကူမန် ကေုာံ စန်ဒက် သွက်ပၠန်ဂတး ၁၉၄၇ - ၁၉၄၈

ပၞာန်ဂၠးတိအလန်ဒုတိယတုဲ ဂကောံဗော်သွးမန် အလုံဍုင်ရာမည လေဝ် ကလေင်စ ချဳဓရာင်ကၠုင်ပၠန်ဂှ် ဟိန်မတိုန်ဒၟံင်ဘာဂှ် နာဲထဝ်သောန် ယိုက်ဂၠေင် ပ္ဍဲဂကောံဂှ် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာရ၊၊ နူကဵု ဂကောံဗော်သွးမန် အလုံဍုင်ရာမည ကဵုတာလျိုင် နဒဒှ် ဂဥုပ်ပရေင်ပညာ ပ္ဍဲခရိုင်ကျာ်ခမဳ (၈) ပွိုင်ဍုင် သွက်ဂွံဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဒေသမန် ပ္ဍဲဘာမန်မာန်ရ၊၊ တာလျိုင်ဏအ်ဂှ် နူစသၞာံ ၁၉၄၇ ယိုက်ဂၠေင်လဝ် စဵုကဵုစိုပ် သၞာံ ၁၉၄၉ ၊၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ယိုက်ဂၠေင်လဝ် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာ ဂကောံဗော်သွးမန် အလုံဍုင်ရာမည ခရိုင်ကျာ်ခမဳ ရ၊၊

ပ္ဍဲအခိင် နာဲထဝ်သောန် မယိုက်ဂၠေင်ဒၟံင် နဒဒှ်ဂဥုပ်ပရေင်ပညာဂှ် နကဵုနဲဓလုက်သၟဝ်တိဂှ် ကရောမ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဂကူမန်တၞဟ်တအ် နာဲထဝ်သောန် ချဳဓရာင်ဒၟံင် ပရေင်ပၠန်ဂတး နကဵုနဲလွပ်လွဟ် မန်-ကရေင်ရ၊၊ အဃောဂှ် နာဲထဝ်သောန် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် သွက်ဂွံအာ ကတ်ပညာ ဘာသာဓါတုဗေဒ ပ္ဍဲ တက္ကသိုလ်မဳချဳဂါန် (Michigan University) ပ္ဍဲ ဍုင်အမေရိကာန် ရ၊၊ ဆဂး ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် နာဲထဝ်သောန် ညာတ်ကေတ် ပရေင်တဝ်စၞေဟ် နကဵုလွဟ်ဂှ် ဒှ်အရာကိစ္စဇၞော် သွက်အခေါင်အရာ ဂကူမန်တုဲ ဟိုတ်ဟွံမိက်ဗလးကမၠောန်ပၠန်ဂတး နကဵုလွဟ်တုဲ အခေါင်မဂွံအာ ကတ်ပညာ ဍုင်အမေရိကာန်ဂှ် ညးဟွံဒုင်ကေတ်တဲရ၊၊

တဝ်စၞေဟ် နကဵုလွဟ် ၁၉၄၉ - ၁၉၅၈

၁၉၄၈ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၁၉ (သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၁၀၊ ခ္ဍဲသဳပေင်) ဂကောံသၟတ်တအ် လုပ်သီလွဟ် ပ္ဍဲရုင်ဗၠာဲသၟိင် ပ္ဍဲကွာန်ထပၠင်တုဲ ပရေင်ပၠန်ဂတးမန် နကဵုလွဟ်ဂှ် စရုပ်ရဴမံက်ကၠုင်ရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၄၉ ဂှ် ဒပ််ပၞာန်မန် မၞုံပ္ဍဲဒေသအကြာကွာန်မန်တအ်ဂှ် ဒးဒဴတိတ်အာ ဒၞာဲသ္ၚောဲသ္ၚောဲ စွံလဝ် ဗဒိုပ် ပ္ဍဲဗြဝတဳ (မြဝတဳ) ဂှ် နာဲထဝ်သောန် လေဝ် ဒးတိတ်အာဂြိုပ်ကီုတုဲ ကေတ်ကၠုင်တာလျိုင် နဒဒှ် မၞိဟ်ဆက်ဆောံ ဍုင်သအာင်ရ၊၊ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၀ ဂှ် ပဒတဴ ပ္ဍဲဍုင်က္ၜင်ကံက်၊ ဍုင်သေံ၊ ပ္ဍဲရုင်ဆက်ဆောံဍုင်သအာင် သွက်ဂကူမန် ကေုာံ ဂကူကရေင် ရ၊၊ ရုင်ဆက်ဆောံဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၁ နူဂိတုသေတ်တေန်ပါ စဵုကဵုစိုပ် ဂိတုဒဳဇြေန်ပါ ဂှ် နွံလဝ် ပ္ဍဲ ဖါပေန် ရ၊၊

ကာလ ဂကောံနာဲအံင်ထောန် ကေုာံ နာဲထောန်မိုင်တအ် ပံင်ကောံတုဲ ဒက်ပ္တန်လဝ် ဂကောံဒပ်ပံင်ကောံမန် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၂ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ၊ မစွံလဝ် ဗဒိုပ်ဗဟဵု ပ္ဍဲကွာန်ပြဳ (ကွာန်ပြအ်)ဂှ် နာဲထဝ်သောန် ကေတ်လဝ်တာလျိုင် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာရ၊၊

သၞာံ ၁၉၅၂ ဂိတုဒဳဇြေန််ပါဂှ် နာဲထဝ်သောန် ထပ်တဲ ကုမိခေန်ထိုဲ ပ္ဍဲဇၞူဗဵု (ဗိုလ်တဲ) ဗြဗတဳရ၊၊

သၞာံဂတဂှ် ဂကောံဒပ်ပံင်ကောံမန် ဂှ် ဒက်ပ္တန် နဒဒှ် ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ဂှ် နာဲထဝ်သောန် ဒုင်ကေတ်တာလျိုင် ဒု-ဥက္ကဌ ရ၊၊ ကာလဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် လုပ်အာ အပ္ဍဲသၞောဝ်ဥပဒေ မသၠာဲလွဟ် ကဵု ဒဳမဝ်ကရေသဳ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၂၃-၀၇-၁၉၅၈ တုဲ ပ္ဍဲသၞာံဂှ် ဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ ၂၁-၂၂ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်သဳကၠဳဗော် ပ္ဍဲဗဒမ်မျူနဳဇြဳပေလ်ဂှ် နာဲထဝ်သောန် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် မၞိဟ်အုပ်ကာနာနာ ရ၊၊

တဝ်စၞေဟ် ပ္ဍဲသၞောဝ် ၁၉၅၈ - ၁၉၆၈

ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် စိုပ်အပ္ဍဲဍုင်တုဲ နကဵုညးတာလျိုင် ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ကီု၊ ကာလဒက်ပ္တန် ကမ္မတဳဗမံက်ပတိုန် တွဵုရးဍုင်မန် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၈ ဂှ် ပါလုပ် ပ္ဍဲကမ္မတဳဗဟဵုမွဲတၠ၊၊ ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲ သၞာံ ၁၉၆၀ ဂှ် ဒုင်ရုဲမာဲ ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ၜါသွာင်တုဲ ဟွံကလိဂွံဇမၞးရ၊၊ သဘင်ကောံဓရီုတွဵုရးပံင်ကောံ ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင် မကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲဍုင်တံင်ကျဳဂှ် အာတိုန်စိုပ်လဝ်ကီုရ၊၊

ပ္ဍဲအသိင် ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဂကူမန် ကေုာံ ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင် အသိင်အဃောမခိုဟ်ဒၟံင်ဂှ် တၞဟ်နဂွံလၞိန်ဗပိန် ပရေင်ချဳဓရာင် ဂကူကောန်ဍုင်အရင်တအ်တုဲ ပ္ဍဲဂိတု မာတ် ၂၊ သၞာံ ၁၉၆၂ ဂှ် ပၞာန်နေဝင်း သီအဝဵုဍုင်တုဲ သၟာပရေင်ဍုင် ဗွဲမဂၠိုင် ဒးကြိုင်စုတ်ထံင်ဂှ် နာဲထဝ်သောန် လေဝ် ဒးဒုင်စုတ်ထံင် ပ္ဍဲထံင်မတ်မလီုကီုရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၆၈ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၈ ဂှ် ဂွံတိတ်ဗၠးကၠုင် နူထံင်ရ၊၊

ပရေင်လိက်ပတ် ၁၉၆၈ - ၁၉၈၈

ဗီုရုပ် အစာဇၞော် နာဲထဝ်သောန်

နာဲထဝ်သောန် ဂွံတိတ်ဗၠး နူထံင်တုဲ ပ္ဍဲသၞောတ်တၠအဝဵုဂှ် အခေါင်ကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဟွံမဲရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် နာဲထဝ်သောန် ကၠောန်လပါ်လိက်ပတ်မန် မပ္တံ ချူလိက်၊ ဗတောန်လိက်မန်၊ ချူလိက်မစပ် ကုဝင်ဂကူမန်၊ လိက်တၟအ်မန်၊ ကမၠောန်လပါ်ယေန်သၞာင် ဗီုကဵု သဘင်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် ၜိုတ်မကၠောန်ဂွံ ကၠောန်ကၠုင်လဝ် ဥပမာ နာယက ကမ္မတဳမကၠောန်ဗဒှ် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲဍုင်မတ်မလီု၊ ဥက္ကဌ ဆာပ်ကမ္မတဳ ပေါဲပြိုင်လိက်ပတ်မန်၊ ပံက်တန်ဗတောန် လိက်မန် လိက်တၟအ်မန်၊ ပ္ဍဲပေါဲသၟာန်သွဟ်လိက် ရာမညနိကာယ ဓမ္မာစရိယ ပရိယတ္တိ အလုံဒေသရးမန် မကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၄ ဂှ် နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဌ၊ နူကဵု ဂကောံဥပထမ္ပကဂှ်လေဝ်ကီု၊ သၞာံ ၁၉၈၅ ဂှ် နဒဒှ် ဥက္ကဌ ရ၊၊ ပါဲနူဂှ်တုဲ ကမၠောန်မခၞံဗဒှ် ဇြပ်သဘင်ဓရ်မန် ပ္ဍဲဍုင်မတ်မလီု ညံင်ဂွံကတဵုဒှ်ကၠုင်ဂှ် ကေတ်လျိုင် ဥက္ကဌ ပ္ဍဲကမ္မတဳဂှ် စဵုကဵု ဇြပ်သဘင်ဓရ်မန် ဂွံဒှ်ကၠုင်ရ၊၊

ပရေင်ဍုင်ကွာန် ၁၉၈၈ - ၁၉၉၁

ပရေင်ကလိုက်ကမဵု အလုံမွဲဍုင် ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၈ ဂှ် အခေါင်အရာ သွက်ဂွံကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန် ကလေင်မံက်တိုန်ကၠုင်ပၠန်ရ၊၊ သၞာံဂှ် ဂိတုသေတ်တေန်ပါ (၁၇) ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်သဳကၠဳ ညးဍုင်ကွာန်မန် ပ္ဍဲဇြပ်သဘင်ဓရ်ဂှ် နဒဒှ် သဘာပတိ ရေင်တၠုင်လဝ်ရ၊၊

ကာလပံက်ဒက် ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၈ ဂိတုအံက်တဝ်ပါ (၁၁) ဂှ်တုဲ ဂွံဒုင်ခါန်ကၞက် နဒဒှ် ဥက္ကဌ ရ၊၊ ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲ ၁၉၉၀ ဂိတုမေ (၂၇) ဂှ် ဒးဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ်အမာတ်ကၠတ်ထဝ် နူပွိုင်ဆန္ဒမာဲ စၟတ် (၂) ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု ရ၊၊

သၞာံ ၁၉၉၁ ဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ (၃၀) ဂှ် ဒးဒုင်ရပ်တုဲ ဟိုတ်နူမကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ သၞာံ ၁၉၉၂ ဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ (၄) ဂှ် ရုင်ဗစာ ပွိုင်ဍုင်မတ်မလီု ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ဒးဒုင်ထံင် ပွိုင် (၂၁) သၞာံရ၊၊ မဂွံဒုင်ရုဲစှ်လဝ် နဒဒှ်အမာတ်ကၠတ်ထဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုင်ပလီုထောအ်ကီုရ၊၊ ခြာဟွံလအ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၁၉၊ ၁၉၉၂ ဂှ် ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် လေဝ် ဒးဒုင်စၟတ်သမ္တီ ဂကောံမလုပ်အဝေါင်သၞောဝ်မွဲ ဟွံသေင်ကီုရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၉၄ ဂိတုအဝ်ဂေတ် (၂၃) ဂှ် နူကဵု ဌာနကေင်ကာအပ္ဍဲဍုင် (ပြည်ထဲရေးဌာန) ဖျဝ်သၠးဒုဟ်် နကဵုအမိင် ၁၁.ကျၚ့် ၄၀၁ (၁) ၉၂ တုဲ ဂွံဗၠးတိတ်ကၠုင် နူထံင်ရ၊၊

ဗၠးတိတ်နူထံင်ဗက် ပံင်တောဲ ကုဂကောံကောန်ဍုင်အရင်တၞဟ်တအ်တုဲ ချဳဓရာင်ကၠုင် ပ္ဍဲအရာမအာတ်မိက် ညံင်ဂွံဆဵုဂဗတက်ကျာ ပိက္ဍိုပ် (အလဵုအသဳပၞာန် မွဲက္ဍိုပ်၊ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် အပ္ဍဲဍုင် မွဲက္ဍိုပ်၊ သၟာပၠန်ဂတးမရပ်လွဟ် မွဲက္ဍိုပ်) ရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၉၈ ဂိတုသေတ်တေန်ပါ (၆) ဂှ် ဒးဒုင်ကြိုင်လဝ် အပ္ဍဲသ္ၚိကၟုဲတၠအဝဵုတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၉ ဂိတုအေပြဳဂှ် ဂွံဗၠးတိတ်ကၠုင်ရ၊၊ ဆဂး ဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ (၃) ဂှ် ဒးကလေင်ရပ်ပၠန်ရ၊၊ ဟိုတ်နူပရေင်ထတ်ယုက် သွက်ဒးကရေက်မတ်တုဲ စိုပ်သၞာံ ၂၀၀၀ ဂှ် ဂွံအခေါင်တိတ်လွဳယဲမ္ၚးရ၊၊ ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဍုင်ဗၟာလေဝ် အရီုစိုတ် ညးဂၠးတိဂၠိုင်ကၠုင်တုဲ ညးစၞးဂၠးတိ မကၠုင်ဆဵုကု အလဵုအသဳဍုင်ဗၟာဂှ် နာဲထဝ်သောန် ကေုာံ က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင် ဂွံဆဵုဂဗ ကုညးစၞးကုလသမဂ္ဂ၊ ညးစၞးအာင်အေဝ်အဝ်၊ ညးစၞးအဳယူတအ်ကီုရ၊၊

ကာလ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်တ် ဒက်ပ္တန် ကမ္မတဳစၞးကၠတ်ထဝ် (CRPP) ဂှ် နဒဒှ် မၞိဟ်စၞး ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် ဂှ် ပါလုပ်လဝ်ကီုရ၊၊ ပ္ဍဲဂကောံဂှ် သီုဖအိုတ် မၞိဟ်စၞး နွံ (၁၈) တၠရ၊၊ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၁၆-၀၉-၂၀၀၃ ဂှ် အလဵုအသဳပၞာန် ရပ်ထောအ် (၉) တၠတုဲ ညးစၞးသၟေဟ်ဒၟံင် (၉) တၠ ဂကူသေံ၊ ဂကူဇဝ်မဳ၊ ဂကူရခေင် ကေုာံ မန်တအ် ဒစဵုဒစး ဒဒှ်ရ ဟွံထံက်ဂလာန် လတူဂၠံင်တရဴ အလဵုအသဳပၞာန် မလးလဝ်ဂၠံင် သွက်ဂွံ ဒက်ပ္တန် ဍုင်ဒဳမဝ်ကရေသဳရ၊၊

ကၞောတ်ဘဝ

ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၄ ဂိတုနဝ်ဝေပါ ၇ အခိင်ဗတံ ၆ နာဍဳ ၃၀ မိနေတ်ဂှ် ကလိဂွံအာယုက် ၉၆ (ကြပ်ပေင် ၉၇) နကဵုယဲအာယုက်ဇၞော်ဂှ် စုတိ ကလိလောန်စဴအာ ဘဝပရလိုက် ပ္ဍဲကဵုသ္ၚိညး ဍုင်လ္ဂုင် (ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီး၊ သုဝဏ္ဏမြို့နယ်၊ ဘော်စင်လမ်းသွယ် ၁၊ တိုက် ၁၆၊ အခန်း ၆)ရ၊၊ ကလာပ်ရုပ် နာဲထဝ်သောန် ညးမဒှ်က္ဍိုပ်ဂကူမန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ ၉ (တ္ၚဲအဒိုက်) အခိင်သဝ်တ္ၚဲ ၅ နာဍဳ ၃၀ မိနေတ်ဂှ် စံင်ပ္ဍဲ သုသာန်ယျေဝေ (ရေဝေးသုဿာန်) ရ၊၊ အစာဇၞော်ထဝ်သောန်ဝွံ သွက်ဂကူမန်ဂှ် ဗွဲမဗဗွဲ ကုအခိင်အခါဂှ် သွက်ဂကူမန်ဂှ် နူဘဝသၟတ် စဵုကဵု ဇုတ်မစိုပ်တိ ကၠောန်ကၠုင် သွက်ဂကူမန်ရ၊၊

လိက်မပ္တိတ်လဝ်ဂမၠိုင်

လိက်ကၞပ် မပ္တိတ်လဝ်ဂမၠိုင်

1. မွန်အကြောင်း သိကောင်းစရာ နှင့် ဆောင်းပါးများ
2. မွန်-မြန်မာ အဘိဓာန် နှင့် သဒ္ဒါနှိုင်းယှဉ်ချက်
3. အသံသွင်းကြိုးခွေဖြင့် အခြေခံ မွန်စာပေ နှင့်စကားပြော သင်ကြားပို့ချချက်
4. သွက်တီခိုဟ်သန် ပရောဝင်မန်
5. လိက်ပလးမန်
6. သဒ္ဒါမန်
7. လိက်တၟအ်မန်ယှိုဲစေဝ်ခုင် ကဵု ရာဇကုမာ (မြစေတီ)

လိက်ပရေင်ဂမၠိုင်

1. ဟံသာဝတီသမိုင်း
2. ဝင်ဟံသာဝတဳ
3. မွန်အစ ယန်စီကျန်က
4. တံကမူလမန်
5. မူလမူလီ
6. သင်္သကရိုက် (သက္ကတ) - မွန်
7. တော်သလင်းလပြည့် ဆွမ်းတော်ကြီးတင်ပွဲ
8. မုတ္တမ - မော်လမြိုင်တံတား
9. မဟာဒေဝီ
10. ယဲအိတ်
11. ဘိင်ဗု
12. ဃံင်မန်ထဝ် (လဂါံအာဇာနဲ)
13. မန်ကဵုပရေင်ဍုင်ကွာန် (ဂျာနေဝ် သၟတ်မန် လညာတ်တၟိ)

(ပါဲနူဏအ် ဟွံတီလေဝ် နွံတၟာဂလိုင်ရ)

လိက်မချူတုဲ ဟွံဒှ်ပ္တိတ်

1. ကြက္ကဒိန်မန် - အင်္ဂလိက် ၁၀၀၀ သၞာံ
2. မိဍောင်ကှ်ေထဝ် (ကၠာဲဘာသာဗၟာ)

ဝင်

သၞာံ ၂၀၁၄ ဂိတုနဝ်ဝေမ္ဗါ (၉) တ္ၚဲအဒိုတ် အခိင်သဝ်တ္ၚဲ ၅ နာဍဳကဵု ၃၀ မိနေတ်ဂှ် ဇုတ် နာဲထဝ်ထောန် မသၟေဟ်ဒၟံင်တအ်ဂှ် စိုပ်ကၠုင် ဍုင်မတ်မလီုရ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာ မၞိဟ်ဂမၠိုင် ချပ်ရေင်သကအ် ဇုတ်ညးဂှ် သွက်ဂွံ သၠိုင်စွံ ပ္ဍဲကဵု အရှာမ်ဘာဝင်စိင် မွဲစွံ ကုဒၞာဲရုပ် က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိဂမၠိုင်ကီုလေဝ် ဟွံအံင်ဇၞး။ ဂကောံဗဟဵုကမ္မတဳ ဗော်ကောန်ဂကူမန်တအ် ချပ်ဂၞန်တုဲ ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် သွက်ဂွံ ကၠောန်ဂိုဟ် ပ္ဍဲသုသာန်ကွာန်မုဟ်နာင်၊ ဍုင်ပံင် မွဲစွံ ကုဂိုဟ်နာဲသိင်မောင်ရ။ သွက်ဂွံကၠောန်ဂိုဟ်ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် ကမ္မတဳမွဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၆ ဂိတုမေ ၈ ဂှ်ရ။ နူကဵု ကမ္မတဳဂှ် ကလေင်ဒက်ပ္တန် ကမ္မတဳမင်မွဲဂိုဟ် နာဲထဝ်သောန် ကေုာံ နာဲသိင်မောင် ပ္ဍဲဂိတု ဂျောန် ၁၇ သၞာံ ၂၀၁၆ ဂှ်ရ။

သွက်ဂွံကၠောန်ဂိုဟ်ဂှ် သၞာံ ၂၀၁၆ ဂိတုဂျူလာင် ၁၆ ဂှ် ဖျေဟ်ရိုဟ်ကၞက်တုဲ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၁၈ ပ္ဍဲတ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် မရနုက်ကဵု ၆၉ ဂှ် ကၠောန်အာစိုပ်ဒတုဲတုဲ အကြာဗြဲမဂူဒၟံင်ဂှ် ကောန်ဂကူမန်မဂၠိုင်ကဵုကၠံ ကၠုင်ရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ တိုန်စိုပ် တ္ၚဲဂိုဟ်မအာစိုပ်ဒတုဲရ။

ဂကောံကမ္မတဳ မကၠောန်ဗဒှ် ဂိုဟ်နာဲထဝ်သောန်

နာယကဂမၠိုင်

1. နိုင်ပန်းအောင်
2. နိုင်မွန်စိန်အောင်

ဂကောံညးလျိုင်ဂမၠိုင်

1. နိုင်မွန်အောင် ဥက္ကဋ္ဌ
2. နာဲထဝ်ရတ် ညးရေင်တၠုင်ကမၠောန်
3. နာဲဒေအ် သကိုပ်ဘဏ္ဍာ
4. နိုင်ဝင်နိုင် ညးရပ်စရင်

ကောန်ဂကောံဂမၠိုင်

1. နိုင်အောင်မြိုင်
2. နိုင်ဘထောက်
3. နိုင်စံလှိုင်
4. နိုင်ဟံသာဝက်
5. နိုင်မောင်မောင်
6. နိုင်ထွန်းရင်း
7. မိကြည်ကြည်စွန်
8. နိုင်ကျော်ညွန့်
9. နာဲဗညာပိုယ်
10. နိုင်ဝင်းထွန်း
11. နာဲသန်းလေး
12. နာဲအံင်ထွန်း
13. နာဲဇော်မိုး