စွံသတိညိမန်
#အခိၚ်ကၠာတေံ ဇရေၚ်သြၚ်ၜဳလ္ပာ်ဗာယပ် ဂၠးကၟိန်ဍုၚ်အာယှမိုၚ်နာဂှ် ဍုၚ်ဇၞော်ရာဇာဋ္ဌာနဳ မၞုံယၟု ထရိုၚ် (ထြာၚ်) နွံဒၟံၚ်မွဲဍုၚ်ရ၊ ဍုၚ်ဂှ် ဒှ်ဍုၚ်သိုၚ်ခၞံလဝ်ကၟာၚ်ဍုၚ် နကဵုဍိုတ်ဗွဲမဗိုန်ခိုၚ်ကၠိုက် ဇၞော်သၠဴလးတဴ ဗွဲမလောန်ရ၊ လ္ပာ်မ္ၚးဍုၚ်ဂှ် ဒဗ်ပၞာန်ဂကူဂရိတအ် မွဲဟာန်ကေုာံသရာဲပခက်ဗီုလဗးဗွဲမဂၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ဍုၚ်ဂှ်ရ။
သၞသတြုဂရိဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ဍုၚ်ဂှ်တုဲ ဂိုတ်ဂ္စာန် ဗတိုက်မံၚ် ဍုၚ်ထြာၚ်ဂှ် လံအာဗၞတ်ကြပ်ပေၚ်စှ်သၞာံရ၊ ညံၚ်သ္ဂောံလုပ်ဂွံပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ဍေံတံချပ်ဂၞန်တုဲ ဂိုတ်ဂ္စာန် ဗ္တိုက်မံၚ်ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုအလန်ရ၊ သ္ပဟိုတ်နူကဵုကောန်ညး၊ ဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚန ဒုၚ်တဝ်စၞေဟ် ဗတိုက်မံၚ်ဂံၚ်ၚ်သ္ကာသ္ကာကဵု ညဳညဳသာသာကီုတုဲ သၞဂရိတံဂှ် ဟွံကၠိဂွံအခေါၚ်လုပ်ဍုၚ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယးမွဲတ္ၚဲဂှ် နကဵုရမျာၚ်မိပ်စိုတ် ကညာၚ်ကရေဲကြဵုဇာတိုန် မပ္တံကဵု "သၞစဴအာအိုတ်ရဟေံ ဍေံတဴစဴအာအိုတ်ရ" ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဍုၚ်ထြာၚ်မွဲရ…။
ဂလာန်ဂှ်ဍာံပြတဴဗွဲမလောန် လ္ပာ်မ္ၚးဍုၚ်တေံ မွဲဟွံဂွံဆဵုကေတ်ကောန်ပၞာန်ဂရိတံရ၊ပရိုၚ်ဂှ် ဓဝဲါဂှ် ဗျာပ်တြးအာ အလုံဍုၚ်ထြာၚ်တုဲ ကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚ် တိတ်ကၠုၚ်နူသ္ၚိဇကုဇကုတၞဟ်ဟ်အိုတ်ရ၊ သၞဂမၠိုၚ်နွံဟာ? ဟွံမွဲဟာ? မိက်ဂွုစမ်ၜတ်တုဲ တိတ်ရံၚ်မ္ၚးဍုၚ်အိုတ်ရ။
ဒပ်ပၞာန်ဇၞော်သၞသတြုဂရိဂမၠိုၚဟ ဖျေံကၠုၚ်လဝ် ဒဗ်လ္ပာ်မ္ၚး ဍုၚ်သၞာံဗွဲမဂၠိၚ်သ္ၚောဲဂှ် အခိၚ်လၟုဟ်မ္ဂး ပြံၚ်ဆုဲအာဗွဲစၟတ်ဨကန္တရ၊ ကောန်ပၞာန်ဟီုမ္ဂးတှ်ေ အယာံမာတ်မွဲဍောတ်ကီုလေဝ် ဟွံဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် လ္ပာ်မ္ၚးဍုၚ်ဂှ်ရ။
စၟဳရံၚ်အာဗလးမုက်ၜဳတေံမ္ဂး က္ၜၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ဇက်စဴအာနကဵုယာဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ၊ တုပ်ညံၚ်ကဵု ဍေံတံဗတိုက်သီကေတ်ဍုၚ်ဇၞော်ထြာၚ်ဏံဟွံမာန်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုတၚ်ရန်တၟံခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်မွဲသာ် ဍေံတံက္လေၚ်စဴအာ ဍုၚ်မိတိမဍေံတံရထေၚ်။
ကြဴနူဂှ် ကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚ် ကောံတိတ်အာမ္ၚးပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ဂှ်တုဲ ကွာ်တိတ်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဒၞာဲသၞဖျေံဏာဒပ် ဒၞာဲသၞဇူဒီုလဝ်တံဂှ်ရ။
ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျၚ်ကညာၚ်ဟီုတိုန်ဂြုဂြုဂြီုဂြီုပၠန်ရ၊ ဒဒှ်ရဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် ရုပ်ချေံ ဇၞော်ဇၞော်မွဲကၠောန်ဗာန်စပ်ဆက်လဝ် နကဵုဆုဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ကောံဗိုၚ်လဝ်ရုပ်ချေံဆုဂှ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ကယျာန် ဓဝါတ်ရေၚ်သ္ကံအိုတ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုလ္ၚဵု ရံၚ်ဗဵုရုပ်ချေံဆုဇၞော်ဂှ်တုဲ အမ်သဝ်မံၚ်ဗွဲမလောန်ဏောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ၊ ဂကူရုပ်ချေံဂှ်ဆု ပုတ်ဂၠုတ်ဗာန်စပ်လဝ် ဗိုန်ခိုၚ်ဗွဲမလောန် ကၟောန်ဒဵုဂလိုၚ်ဏံဂှ် ကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်တုဲတုဲကၠုၚ်တေံလေဝ် ဟွံကေၚ်ဆဵုကၠုၚ်မွဲလှ်ေရ။
ပ္ဍဲလ္တူစးချေံဂှ် ဟိုတ်နူဇၞော်သၠဲလးဗွဲမလောန်တုဲ ကောန်ၚာ်သၟတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ကၠံ ဂ္ဇံရုပ်ဂပ်ခိုဟ်ဟ်ရ၊ ဇိုၚ်တဲဍေံဂှ်လေဝ် ဗိုန်ခိုၚ်မ္ၚိုဟ်ကြံၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဇကုတၞံဆု ညံၚ်ရဴတမ်ဆုပေၚ်သၞာံကီုရ။
" ရုပ်ချေံသွက်ဒးအမ်သဝ်ခိုဟ် ဒဵုကဵုဂလိုၚ်ဏံဂှ် မ်ဟိုတ်ဂွံကၠုၚ်စိုပ်မံၚ် ပ္ဍဲဒၞာဲဏံဂှ်ရော ဂရိတံစွံလဝ် သွက်ပိုဲရဟာ ဟွံသေၚ်မ္ဂး သ္ပပူဇဴလဝ်ဗယိဒေဝတဴဟာ ရုပ်ချေံဇၞော်ဏံဝွံ ကဵုဘဲအန္တရာဲကုပိုဲရဟာ" ရဴသာ်ဝွံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲသၟာန်သၟုက်ညးသ္ကံ နကဵုဂလာန်မ္ဂးဟာ ? ဟာ?'ဂၠိုၚ်ကဵုဟာ?ရ၊ သဳကၠဳညးသ္ကံအိုတ်ရ၊ ချပ်ဂၞန်ကေတ်ကသပ် ညးသ္ကံအိုတ်ရ၊ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သွဟ်ဍာံဍာံပြပြဂှ် ပူဂဵုလဵုလေဝ်သှ်ထ္ၜးကဵုဟွံမာန်ရ။
ရုပ်ချေံဇၞော်ဝွံ မုဟိုတ်ဂွံစိုပ်မံၚ်ဒၞဲါဏံဂှ် တီကေတ်ဟွံမာန်ရ၊ ဂရိဂမၠိုၚ်မူရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ ဂွံခၞံကၠောန် ရုပ်ချေံဇၞော်ဏံရောဂှ်လေဝ် ချပ်တီကေတ်ဟွံမာန်အိုတ်ရ၊ ရုပ်ချေံဏံဝွံ ညးလ္ၚဵုဂှ် မိက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ပၠောပ် ဏာအပ္ဍဲဍုၚ်ရ ညးလ္ၚဵုဂှ်ကဵုကသပ်ကဵုစံၚ်ထောံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚဗဂမၠိုၚ် သဳကၠဳဟီုဂး ချပ်ဂၞန်ဒၟံၚ်ပရောပရာရုပ်ချေံဆုဇၞော်ဂှ်ဟေၚ် အခိၚ်အိုတ်အာမွဲတ္ၚဲရ။
ကြဴနူဂှ်တုဲ ရုပ်ချေံဇၞော်ဏံဝွံ ဒဒှ်ရာသ္ပပူဇဴလဝ် ဗဴယိဒေဝတဴရောၚ် ဍေံတံထေၚ်စၟတ်ကေတ်တုဲ ရုပ်ချေံပၠောပ် အပ္ဍဲဍုၚ်ရောၚ်ဂှ် ဍေံတံသီုညးဖအိုတ် သီုသ္ဂုတ်သွာတ်တုပ်စိုတ်ညဳညဳညးဖအိုတ်ရ၊ ရုပ်ချေံဇၞော်ဏံ လုပ်စိုပ်အာပ္ဍဲဍုၚ်မ္ဂး ဒှ်ဖဵုသွက်ဍေံတံဗွဲမဂၠိုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ဍေံတံၚိတ်ဗ္ၜမ်လဝ်ဓဝ်ပတှ်ေ ဗိုန်န်ဗတ်တ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ လက်ကြဴဏံ ဍေံတံစဳဇန်ဖန်ဖန်ဖက်ပါ် ဂကောံမၞိဟ်တုဲ မၞိဟ်မၞုံကဵုဇြဟတ်ဗလခိုဟ်ခိုဟ်ဂှ် ကဵုၜုၚ်ပလီုပလာ် ကၟာၚ်ဍုၚ်မွဲ ဒကုတ်မွဲကဴအိုတ်ရ၊ မုဟိုတ်ရောဟီုမ္ဂး ရုပ်ချေံဝွံ ဟိုတ်နူဇၞော်လောန်တုဲ သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်တံၚ်ဓဇက် ပၠောပ်ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဟွံရုံဂပ်နူဗၞတ်ဗ္ၜတ်တုဲ ဒးဒုၚ်တက်ဖရိုဟ်ထောံကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ်ရ။
ကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူကၠောန်ကမၠောန်သီုစိုတ်သီစရိုတ်ဗွဲမလောန်တုဲ ခြာဟွံလံကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် လီုလာ်ထရိုဟ်အာ မွဲဒကုတ်မွဲဒကဴရ ကာလဂှ် တြုံမၞုံကဵုဇြဟတ်ခိုဟ်အိုတ်တံဂှ် တံၚ်ဓဇက်ပၠောပ်ဏာ ရုပ်ချေံဇၞော်ဂှ် အပ္ဍဲဍုၚ်ဍေံတံရ။
ရုပ်ချေံဇၞော်ဂှ် ဍေံတံတံၚ်ဓဇက်စိုပ်အာ ပ္ဍဲဍုၚ်တုဲကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚ် ဒုၚ်ပေဲါအံၚ်ဇၞးမပ္တံကဵုစသုၚ်လှ်ေဒယှ်ေမိပ်ဇြိပ်ကတိုၚ်ကၟဟ်ဗွဲမလောန်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာလကြဴ ဍေံတံဍောၚ်တိုန်အိုတ်တုဲ ကလေၚ်စဴတိက်သ္ၚိ ညးကဵုညးအိုတ်ရ၊ ဍေံတံထေၚ်စၟတ်ကေတ် တိတ်ဗၠးနူသ္ကေံတဲ ဘဲအန္တရာဲသၞသတြုပၞာန်ဂရိတံရောၚ်ဂးတုဲ ကပိုက်ယဝီု တိက်ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်အိုတ်ရ။
ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ဗီုဍေံတံဟေၚ်သမ္တီကၠုၚ် ပ္ဍဲလညာတ်ဍေံတံဂှ် ဗၠေတ်မှာအာကဵုဂၠံၚ်တရဴတိုၚ်ပ္ကဴဍေံတံရ၊ ကာလစိုပ်အခိၚ်အဒေါဝ်ဗ္တံသ္ၚာတ္ၚဲမ္ဂး ရမျာၚ်ဗြုတိုန် " ခြက်" မွဲလ္စုက်ရ၊ ပါၚ်တြၚ်ဍောတ်တ်ပံက်တိုန် ပ္ဍဲသ္ကဲရုပ်ချေံဂှ်မွဲရ၊ ကောန်ပၞာန်မဍိုက်ပေၚ်ကဵုလွဟ်လနက်ဂမၠိုၚ် ဆၚ်တိတ်ကၠုၚ်နူအပ္ဍဲဗုၚ်ချေံဂှ် မွဲတုဲမွဲ ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်ရ။
ပ္ဍဲခဏဂှ်ဟေၚ် လ္ပာ်မ္ၚးဍုၚ်တေံလေဝ် ဂွံမိၚ်ကေတ် ရမျာၚ် ကရေဲကညာၚ်ကြီုဇာတိုန်ရ၊ ဒဗ်ပၞာန်ဂရိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂမၠိုၚ် ဇက်ကလေၚ်ကၠုၚ် နကဵုက္ၜၚ်အိုတ်ပၠန်ရ၊ ဒပ်ပၞန်သၞဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကဵုပါၚ်တြၚ်ဍုၚ် မပံက်လဝ်ဟတုဲ တံဂှ်ကီ ပ္ဍဲကဵုဒၞဲါမၜုၚ်ခရိုဟ်လဝ်ကၟာၚ်ဍုၚ်တံဂှ်ကီု ကောံဇက်လုပ်ကၠုၚ် ညံၚ်ရဴခၟတ်အဂြုန်ကီုရ။
ကောန်ပၞာန်မတိတ်ကၠုၚ်နူဗုၚ်ရုပ်ချေံဂမၠိုၚ် ကညာၚ်ကရေဲဂြိပ်ကေတ်ဒၞဲါဝဲါဗျာပ်တြးအာပေၚ်ဍုၚ်ရ၊ ကာလကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚ် ၚုဟ်က္တဵုဒှ်သၞဂမၠိုၚ် ဂွံလဝ်ဒၞဲါ ဇၟာပ်ပ်ဂၠံၚ်တုဲဒှ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူသၞဂမၠိုၚ် အုပ်ဂွံကၠာတဲတုဲ ကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚ် ဒးကျဟောံဗြံအာရ။
ကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုကြပ်ဗၞတ်စှ်သၞာံ စှ်ဗြဲညံၚ်ဟွံဂွံလုပ်အာသ္ကေံတဲဂရိတံဂှ် ဒုၚ်တဝ်စၞေဟ် ဒုၚ်ဗတိုက်အိုတ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လက်ကြဴဏံ ဟိုတ်နူကဵုဒးအာပြယာဲစၞာဲ ရုပ်ချေံဆုဇၞော်ဂှ်ကီု ဟိုတ်နူကဵု ရိုဟ်ကပေါတ်မၞုံကဵုၚုဟ်မး ဟွံဂံၚ်စံၚ်ထောံဂှ်ကီုတုဲ ဍုၚ်ဍေံတံဂှ် ဒးကျဟောံဗြံအာ ဒးလုပ်အာသ္ကေံတံသၞရ၊ လၟုဟ်ဟီုမ္ဂး ဍုၚ်ဇၞော်မၞုံယၟုထြာၚ်ဂှ်လေဝ် လီုလာ်စာ်ထောၚ်အာအိုတ်ရ၊ သ္ပဟိုတ်နူဒးဒုၚ်အုပ်ဓုပ်ကဵုသၞတံ ဒးဒုၚ်ကၠၚ်အမိၚ်သၞတံတုဲ လၟေၚ်ကမၠောန်ဂၠံၚ်တရဴ တိုၚ်ပ္ကဴဍေံတံလေဝ် မွဲတ္ၚဲကဵုမွဲတ္ၚဲ သ္ၚောဲအာရ၊ ဓဝ်ညဳသာကောန်ဂကူဍေံတံလေဝ် ဒးဒုၚ်ကရေက်ကလှ်ေထကးခြးဇးအာ မွဲကရေက်တုဲ မွဲကရေက်ရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ရံၚ်အာကဵုဒဒှ်ကောန်ညးဍုၚ်ထြာၚ်မ္ဂး "စွံသတိညိမန်"
✍အုပ်နိဂီု(ဝါန်ဇျာဲ)✍
