နဲချူဇမၠေံလိက်မန်
ပ္ဍဲလၟေၚ်ချူလိက်မန် အခိုက်ချူဇမၠေံလိက် နွံ ဂၠိုၚ်ကဵုနဲရ။ မသွဵုကီုဒှ်၊ မဗျဉ်ကီုဒှ်၊ ဂစိုတ်ကီုဒှ် ဗီုပြၚ် ချူဇမၠေံ နာနာသာ် နွံရ[၁]။ အခါညးတမၠာမန်တအ် စချူလိက်မန်ဂှ် ဗျဉ်သွဵု ဗွဲမဍာ်ပေၚ် ဖျာပ်ဗဂပ်တုဲဟေၚ် သုၚ်စောဲကၠုၚ်ဏောၚ် ထေၚ်ခယျ ကေတ်ရ။ ဆဂးလေဝ် အခါလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ချူဇမၠေံဟေၚ် ညးညးအဲအဲ သုၚ်စောဲဂၠိုၚ်တိုန်မံၚ်ရ။
အခိုက်ချူဇမၠေံ မသွဵုဂမၠိုၚ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]မသွဵုလ္ၚဵုဟေၚ် အခိုက်ချူဇမၠေံ နွံရ။ ကျောဝ်ဗဵု ခံက်အၚ်သၟဝ်တေံညိ။
ရမျှာၚ်သွဵု (အခိုက်ချူဓမ္မတာ) | မသွဵုချူအခိုက်ဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | အိ | ဣ | ဣသိ |
၂။ | အဳ | ဣဳ | ဣဳစဳ |
၃။ | အု | ဥ | ဥက္ကဋ္ဌ |
၄။ | အူ | ဥု | ဂဥုဲ |
၅။ | အေ | ဨ | ဨကရာတ် |
၆။ | အော | ဩ | ဩကာသ |
အခိုက်ချူဇမၠေံ မဗျဉ်ဂမၠိုၚ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အခိုက်ချူဇမၠေံ မဗျဉ် နွံ ၃ သာ်ရ။ မဗျဉ် ၂ မ ဟွံဒးပြံၚ်ဗီုပြၚ်မွဲသာ် ထပ်တုဲချူဂှ် ဒှ်အခိုက်ပထမရ။
ဥပမာ။ ။
ချူတြး | ချူဇမၠေံ | |
---|---|---|
၁။ | သအး | သ္အး |
၂။ | အဓိပ်ပဲါ | အဓိပ္ပာဲ |
၃။ | ကမ်မတဳ | ကမ္မတဳ |
ကာလ တောဲစပ် မဗျဉ် ၂ မဂှ် ယဝ်ရ မဗျဉ်ဗက်လက်ကြဴဂှ် မဒးပြံၚ်ဗီုပြၚ်မဂး ဒှ်အခိုက်ချူဇမၠေံဒုတိယရ။ ပ္ဍဲလိက် ညးကော်ခဴစ 'ဗျဉ်ကၟက်[၁]' ဝါ 'ဗျဉ်ကွက်' ရ။
ဥပမာ။ ။
ချူတြး | ချူဇမၠေံ | |
---|---|---|
၁။ | တလ | တၠ |
၂။ | လက်သန် | လကျှန် |
၃။ | ကရက် | ကြက် |
တောဲစပ် မဗျဉ် ၂ မဂှ်တုဲ ယဝ်ရ မဗျဉ်သီုၜါဂှ် ဗီုပြၚ်ပြံၚ်သၠာဲအာတုဲ တိုန်ဒှ်တိုန် မအခဝ်တၟိမဂး ယၚ်ဝွံ ဒှ်အခိုက်ချူဇမၠေံတတိယရ။ အခိုက်ချူဇမၠေံဝွံ သွက်မလိက်လွဳဗစနူပါဠိဟေၚ် သုၚ်စောဲဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။
ဥပမာ။ ။
ချူတြး | ချူဇမၠေံ | |
---|---|---|
၁။ | သေဋ်ဌဳ | သေဋ္ဌဳ |
အခိုက်ချူဇမၠေံ ဂစိုတ်ဂမၠိုၚ်[၁]
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဂစိုတ်က
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]မသွဵုဒဵုကဵု ၈ မ ၁။ အ၊ ၂။ အာ၊ ၃။ အိ၊ ၄။ အု၊ ၅။ အေ၊ ၆။ အော၊ ၇။ အံ၊ ၈။ အို ၜိုန်ရ ပံၚ်တောဲသုၚ်စောဲကဵု ဂစိုတ်က (ဂစိုတ်ကက်) မာန်ကီုလေဝ် မသွဵု အာ ကု မသွဵု အော ၂ မ ဟေၚ် အခိုက်ချူဇမၠေံနွံရ။ ကျောဝ်ဗဵု ဥပမာ သၟဝ်တေံညိ။
အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | အာက် | အာ် | ဍာ် |
၂။ | အောက် | အော် | ရော်ဂုန် |
ဂစိုတ်ၚ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | အိၚ် | အိံ | တာဝတိံ |
၂။ | အုၚ် | အုံ | ပုံ (ပုၚ်) စကာအောန် |
၃။ | ဟံၚ် | ဟံ | ဟံသာဝတဳ |
ဂစိုတ်မ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | ကမ် | ကံ | ကံကုသဵု |
၂။ | အာမ် | အာံ | ဂတာံ |
၃။ | အိမ် | အီ | ဆီ |
၄။ | အုမ် | အုံ | ရုံဂပ် |
၅။ | အေမ် | အေံ | ဍုၚ်သေံ |
၆။ | အောမ် | အောံ | ကောံကၠောံ |
၇။ | အိုမ် | အီု | တီု |
ပဲါနူဗီုပြၚ်တအ်ဏအ်တုဲ အခိုက်ဇမၠေံဗီုပြၚ်သၟဝ်ဏအ်လေဝ် အခိုက်ချူ နွံမံၚ်ကီုရ။
အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | နောမ် | နွံ | နွံ |
ဂစိုတ်ယ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | နယ် | နဲ | နဲကဲ |
၂။ | အာယ် | အာဲ | လာဲလေၚ် |
၃။ | အုယ် | အုဲ | ရုဲစှ် |
၄။ | အေယ် | အေဲ | မေဲ |
၅။ | အောယ် | အောဲ | ဇောဲ |
၆။ | အိုယ် | အိုဲ | ပိုဲ |
ပဲါနူဗီုပြၚ်တအ်ဏအ်တုဲ အခိုက်ဇမၠေံဗီုပြၚ်သၟဝ်ဏအ်လေဝ် အခိုက်ချူ နွံမံၚ်ကီုရ။
အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | မောယ် | မွဲ | မွဲ |
ဂစိုတ်ဝ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | အိုဝ် | အဵု | လဵု |
ဂစိုတ်ဟ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | အဟ် | အှ် | ကှ်ကေဲ |
၂။ | အေဟ် | အှ်ေ | ဗှ်ေတအ် |
၃။ | အောဟ် | အှော် | ၜါစှော် |
ပဲါနူဗီုပြၚ်တအ်ဏအ်တုဲ အခိုက်ဇမၠေံဗီုပြၚ်သၟဝ်ဏအ်လေဝ် အခိုက်ချူ နွံမံၚ်ကီုရ။
အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | အေဟ် | အေံ | ဍေံတအ် |
ဂစိုတ်အ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | အအ် | အံ | ညးတံ |
၂။ | အေအ် | အေံ | တေတေံ |
၃။ | အိုအ် | အောံ | ဒေါံ |
ပဲါနူဗီုပြၚ်တအ်ဏအ်တုဲ အခိုက်ဇမၠေံဗီုပြၚ်သၟဝ်ဏအ်လေဝ် အခိုက်ချူ နွံမံၚ်ကီုရ။
အခိုက်ချူဓမ္မတာ | အခိုက်ချူဇမၠေံ | ဥပမာ | |
---|---|---|---|
၁။ | ဝေါအ် | ဝွံ | ဝွံ |