ပရေံဂှ်ထေၚ်ခိုဟ် ညးသပ္ပရိုဟ်ဂှ်ထေၚ်ဗၠေတ်

မဆေၚ်စပ်ကဵုပရာဟိုတ်ပရေံဂှ်ထေင်ခိုဟ် ညးသပ္ပရိုဟ်ဂှ် ထေင်ဗၠေတ်

အနိစ္စဝတ သင်္ခါရ

ရမျှာင်ဖ္ဍောတ်ဗှ် နူခမဳသင် ဓရ်အနိစ္စဟွံဗိုန်ခိုင်ပုဟ်၊ ဖံက်ပၠန်လီုလာ်ဒၟံင် လၟိုန်ကာလရောင်။

ပ္ဍဲဒၞာဲဖျေံပလံင် ကမ္မဌာန်ဂှ် ပုရိသာဒ်ဂမၠိုင် စွံအာရီုတုဲကလင်မံင် အိုတ်ရ။ ကိုပ်ကၠာနူ ခမဳသင် ဟွံစိုပ်ဏီဂှ် ညးမွဲလေဝ်ဟွံစွံ အာရီုကဵု ဓရ်သင်္ခါရ၊ ဗီုညးကဵုညး တက်ကျာ လဴပရောဝါ၊ ပရောချေဝ်၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုပြင်သြန်မွဲဂိတုမူစိ၊ ညးလ္ၚဵုသုင်ၜံက် တက်ကျာအီဂြိုင် ဝိုင်ညးကဵုညး ဂ္ဇံမံင် အိုတ်ရ။

“ချိုတ်ခိုဟ်ၝ ဂွံဇြံင်ဇၞး၊ ယဝ်ချိုတ်ပရေံ ဂွံဒုန်ထပှ်ကရေက်ရ” ဂးတုဲ ဟီုဂးမံင် ဗ္ဒာဲညးတၠခန္ဓဂှ်လေဝ်မွဲဗီု၊ အဃောညးတံ ဒှ်မံင်သောကဂှ် ထေင်ဂးဒှ်ဇြဟတ်စိုတ်ဂးတုဲ ထပ်လံင်စုတ်နင်ကဵု ပၟတ်သောကပၠန်လေဝ်နွံ။ ဟီုဍာံဍာံမ္ဂး ချိုတ်တှ်ေ ပရေံဖအိုတ်ရ။  ညးလ္ၚဵုတံဂှ် သီုကဵုဂ္ဇံဒၟံင်လတူဂၠံင် လုပ်အာဇြပ်တုဲ ကွဳစက်ကာ လကျာ်လုပ်ကၠုင် (ပတ်ဟန်) မှ ဓလိုက်ကတဵု နူဒၞာဲဂ္ဇံတုဲ ပါဲကဵုဂၠံင်။

ညာတ်ကွဳစက်တုဲမှ ညးလ္ၚဵုဂစာန်လုပ်ကေတ်ဒၞာဲ ပ္ဍဲဇြပ်ဒဂိုန်သဳလေဝ်နွံ၊ ညးလ္ၚဵုတံ “မိင်မံင်ရ ဟွံဒးလုပ်စုတ်တ်ဂးတုဲ” ဒၞာဲဇကုဂ္ဇံဂှ်ဟေင် ညိလေဝ်ဟွံဆုဲ။

ခမဳသင်တံ စှ်ေကၠုင်နူကာမ္ဂး ညးဂမၠိုင်လ္ၚောဝ်ရှ်ေသှ်ေတုဲ ဇိုတ်ဇိုင်သ္အးဇ္ၚးကဵုရ။

“ဂ္ဇံလ္ပာ်ဏံ လ္ပာ်တေံညိကျာ် ဒကာဘာဇၞော် ဖျေံမံင်ဒၞာဲ ကဵုတၠဂုဏ်တံ” ဂ္ဇံရ။ တုဲမှညးကၠုင် ပလံင်ကမ္မဌာန်တံ ကလအ်ဒဂိုန်ဂိုင်ကေတ်သဳအိုတ်ရ။ တိသုသာန်ကွာန်ပိုယ် နွံမံင်ၜိုတ် ပန်ဨက ပြင်ပြင်ထေင်ကေတ်ရ။ အခိင်ကၠာတေံဂှ် မၞိဟ်ချိုတ်မ္ဂး ညးတံတိုပ်ကေတ်သၟးဂၠိုင်တုဲ စိုပ်ကၠုင်အခိင်လၟုဟ် ကၠောန်လဝ် သ္ၚိစၞံင် (ဂိုဟ်စံင်ဇွ) တုဲ စံင်ကေတ်ကေတ်။ တိသုသာန်တံဂှ် ပန်ဂအုံ၊ ပိဂအုံညးတံ ၝောအ်မၞိဟ်ကွာန်တံ တဵုထောံ ရဝ်ဗာ အိုတ်ရ။ နူဇြပ်ပိုယ်ဂ္ဇံဏံ လ္ပာ်ဒိုဟ် သၟဝ်ကျာ လှာကၟာကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ်ပိုယ်နွံမံင်ရ။ လှာဏံဂှ် ဒှ်ကၠုင်သဘာဝဟွံသေင် ၝောံညးဇၞော်ကွာန်တံရာန်ကေတ်လဝ် တိဝါဗ္ၚ တိနာဲကောန်သိင်မွဲတၠ (၅)ဨက၊ တိနာဲတေ(၃)ဨကတုဲ ညးတံတက် ပတိုန် တၟိုန်လှာ သွက်ပြေင်ဂၠဴတံ ဂွံသုင်၊ ဝေင်ဍာ်တုဲ ညးတံကၠောန်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲလတူ တၟိုန်ဂှ် တၞံတာ ရေင်ပေင်မံင်တုဲ စိုပ်အခိင် ဍာ်တာတိတ်မ္ဂး ပယျာံသဝ်တ္ၚဲ ညးမသုင်ဍာ်တာတံ ပေင်ထာတ်မံင်ဟဂှ်ရ။

ၜိုန်ရလှာကၟာဍာ်ခိုဟ်မံင်ကီုလေဝ် ဒကှ်ဟွံတိုန်ရ။ “ပ္ကဴဒကှ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်ပ္ကဴမပြဲမွဲသာ်တုဲ စုက်မံင်သုသာန်မ္ဂး ဟွံတိုန်ပုဟ်” အရေဝ်အပါနော်ပိုယ်ဟီု ဂွံကေင်မိင်ကၠုင်လဝ်ကီုရ။ နူကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ် စဵုစိုပ်ကွာန်ဆက်တဲ ဂၠံင်ကွာန်ဆက်ဂှ် ဒးတတ်ကၠောံအာ လတူတၟိုန်လှာဏံရ။ ဂၠံင်မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဆက်ဂှ် နူမတ်မလီု စဵုစိုပ်ကွာန် ဆက်တဲနွံမံင်၊ နွံယေန်ဒံင် ဆက်ကဵုကွာန်လှာလေဝ်နွံမံင်။ သှ်ေမံင်ကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ်မွဲတုဲ အခိင်ကာလလောန်ကၠုင် ၜိုတ်(၁၅)သၞာံတေံဂှ် ဖံက်လဝ်ဂၠံင်၊ သိုင်လဝ်ဒဒန်နွံမံင်ရ။ ဂၠံင်ဝွံ လးလဝ်ကဵု ဍာ်ရမတ်ညးဍုင်ကွာန်လေဝ် ဟီုစဂွံရ။ အခိင်ကာလ (၂၀၀၆-၂၀၀၇)ထေင်စရ။ ဂၠံင်တံဂှ်ထတ်ကၠောံလုပ်အာ အဒေါဝ်ကူရဝ်ဗာတုဲ ညးလ္ၚဵုတံဂှ် သွက်ဂွံခွာတ်ထၜိုတ် သှ်ေမွဲၜါတၞံဓဝ်ရ။ လ္ပာ်ဒိုဟ်ဗမံက်ဇြပ်ဂှ် ကူကၠအ် ရဝ်ဗာနွံတုဲ လ္ပာ်ဒိုဟ် သၠုင်ကျာဂှ် ကြပ်မံင် သုသာန်ကြပ်ပ် ဘာလကျာ်နွံမွဲ ဘာလွဳမာန်သာသနာလေဝ် ကော်၊ ဘာသုသာန်လေဝ် ညးတံကော်ရ။

ဘာလကျာ်နွံမံင်(၉)မ၊ တၠဂုဏ်ဂှ် သ္ပပယျင်ပ္ဍဲဘာဆုရ။ တၠသ္ၚိညးချိုတ်ဂှ် ဒှ်မံင်ဒါယကာတုဲ စိုပ်ကၠုင် ဒၞာဲဖျေံကမ္မဌာန်ဏံရ။ ဒှ်ပယျင် ဂွံတြဴတ္ရဲဓဝ်တုဲ မူလေဝ်ဖ္ဍောတ်ဟွံလေပ်တုဲ ဒၟံင်ကဵုအိန်ရဳ အဒေါဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုင်ရ။ ထိင်သိက္ခာအိန္ဒြဳတုဲ မံင်ဗီုဏံဂှ် ပ္ဍဲဘဝဇကု ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဟီုစဂွံရ။ အခိင်ဂှ် ပ္ဍဲစိုတ်တေံ တင်သၟာန်မံက်တိုန် “ကယျိုင်ကယျဝ်ဏံဂှ် ပြံင်ကဵုစိုတ်ဓါတ် မၞိဟ်ဟာ?” “ဟိုတ်နူကယျိုင်ကယျဝ်ဏံတုဲ မၞိဟ်တံရှ်ေသှ်ေဟာ” ချပ်တိုန်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဘဝဇကု ကၠာဟွံဒှ်ပယျင်ဏီ ချပ်စိုပ်အာ ရ။

“သော်က္ဍိုပ် ဓရှ်စာင်၊ သၟောန်ပါင် လံင်ဗ္စံက်က်၊ ဓမံက်ယန်သြိုဟ် ပံက်မဳထောင်စာက် ရုပ်သာ်သၟတ်တ္ရဲဏံ ဆဵုဒးဗဵုဟွံမိပ်” မၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်တံဟီုကၠုင်မ္ဂး “ဇကုပိုယ် ပိုယ်ကျိုင် မုဆေင်ကဵုညးတံ၊ ဂွံဒးဂွိင်မံင်ကဵုပိုယ်” ပိုယ်သၟတ်တံမွဲဂကောံကလေင်ဟီု ကဵုညးတံသၟးရဂၠိုင်။

“ဗျူဟာ သ္ပစညိစိုအ်လေဝ်” ထဝ်သိုက်ဂးတိုန်တုဲ မုသ္ပရော? အဲကလေင်သၟာန်တိုန်။ ညးတေံ ဗစူတိုန်တဲညးတေံတုဲ စုတ်ပ္ဍဲပါင်ထ္ၜးကဵု အကာဲအရာဇိုင်တဲရ။ “သုင်စ ဘဳယာညိစိုအ်လေဝ် ကာလဂှ်မှ ဂွံအာပေါဲမိပ်ဂးတုဲ”။ သီုညးမသုန်တၠ တူရူတပ်အာ ဆေင်အရက် နာဲဂိတ်တုဲ ဗ္ကန်ဘဳယာ Myanmar ၜါပဠင်ရ။ ကိုပ်ကၠာနူ ဟွံဂွံဂ္ဇံဝိုင်ဏီ ပ္ဍဲဝိုင်မွဲဒၞာဲဂှ် “ဇၞးပိုန်”အယုက်ဇၞော်နူပိုယ် ၜိုတ်(၁၀)ပြင်င် ဂ္ဇံမံင်ညးမွဲဓဝ်တုဲ ကော်ဘိက်သ္ကံရဲပိုယ် သွက်ဂွံဂ္ဇံပ္ဍဲဝိုင်ညးတေံ။ ကေင်ဆဵု မွဲခဏှ်ေဏှ်ေကီုလေဝ် ဆ္ဂးဟွံဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်၊  ပိုယ်တံ ညှာစိုတ်တုဲ ဒှ်ကၠုင် မၞိဟ်တြဴ မွဲဝိုင်ရ။

“ၝတံဂှ် လၟုဟ်မှ ဂွံအံင်လဝ်စှ်တန် အယုက်အဃောအဝဲဏံ ဒးလ္ရတ်၊ ဒးတီလဝ်ဖအိုတ်ဏောင်။ သုင်အရက် ဘဳယာဂှ် ဒှ်သွက်ဂွံဂွံ ရဲဂၠိုင်၊ ဂွံဒှ်ဒဒှ်ေဒယှ်ခိုဟ်၊ ဂွံဆက်ဆောံခိုဟ်ဂးတုဲ” “ဇၞးပိုန်” ဟီုဂလာန် ဂုဏ်ဖဵုသြဝါဒတုဲ ပိုယ်တံဂှ် မွဲလှ်ေဟွံကေင်သုင် မွဲလှ်ေဏီ စွံစိုတ်ဂဥုဲ ဆက်ဆောံခိုဟ်၊ ဂွံဒှ်ရဲသ္ဂးတုဲ သီုညးဖအိုတ်ဂစာန်ၚိုတ်ဖျေံဏာ ညံင်မွဲမွဲခေါ်အိုတ်ရ။ အဲမွဲဂှ် ဘဳယာ လုပ်အာမွဲခေါ်ဟပ်ဗက်ဂှ် မွဲမိနေတ်ဟွံခြာ က္တောဝ်ဍာဲ၊ မုက်တီုတိုန်လွာဲဂှ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ရဲဂှ် စရိတ်စ(အမြီး) အိုတ်ဂၠိုင်နူ စရိတ်ဘဳယာ ၜါဆဏီ။ “တၟိတၟိမ္ဂး ဍေံဝါတ်မံင်ဖ္ဍိုတ်ရ လကြဴမ္ဂး ၝတံ ထ္ၜေတ်ၝောအ်တအ် ဒှ်(အမြီး)ရ” ဇၞးပိုန်ဂးတုဲ ဂြိုင်တိုန်၊ စနူတ္ရဲဂှ်တုဲ ဇၞးပိုန် ညံင်ဂွံဒှ်သ္ကအ် ကဵုပိုယ်ညးမသုန်ဂှ် ရာန်ဖျုင် ဘဳယာ လဆောတ်အာဝေင်ပ္ဍဲသ္ရိ ညံင်ဂွံဒှ် ဒဒှ်ေဒယှ်ခိုဟ် ဂစာန်ကၠုင်နဲကဲနာနာရ။ ပိုယ်တံဟွံမိက်သုင်ရအရက်မ္ဂး “ဇၞးပိုန်” အဲသ္ပဒါယကာဂးတုဲ ဖျုန်ပိုယ်လေဝ်ဂၠိုင်ကဵုအလန် ဂၠိုင်ကဵုဗ္တံတုဲ ကအ်ပိုယ်တံ ဒှ်ကၠုင်ပြံင်တုဲ သုင်လုပ်ဂၠိုင်ကၠုင်သိုက်က်ရ။ အခိင်ဗ္ၜူစိုပ်သ္ရိမ္ဂးကွာ်သာသာတုဲ ကွာ်သ္ၚိထတ်မ္ဂး ဟွံသုင်စ မိမတံသ္ပသ္တီဒးကၠုင်ရ။

“ကမၠောန်ဟွံခိုဟ်တံဂှ် ဒးကၠောန်ဒၞာဲညးဟွံဆဵုတံဂှ်ရောင်” အရေဝ်ညးတမၠာတံဟီုကၠုင်လဝ် ကေင်မိင်လဝ်ကီုရ။ သ္ကအ်ရဲပိုယ်တံ မွဲဂကောံလေဝ်သုင်အရက်မ္ဂးအခိင်ဗ္တံမှ ဒးကၠတ်သုင်။ ဖေက်မိမ ဟီုဗျိဒေန်လေဝ်ပါမံင်ကီု။ ပိုယ်ထေင်မံင် မိမ ဟွံတီ ညးတံတီမံင်ဖအိုတ် လက်ကြဴ မိပိုယ်လဴစမှဂွံတီကၠုင် ပရောဒဒှ်။

“ကောန်ဗၠာဲ ဗှ်ေလ္ပဗက်မံင် ဇၞးပိုန် အဲဟွံဒးစိုတ်ဍေံပုဟ်၊ နူလက်ထက် အစောဝ်(ကော)ဗှ်ေတံရ ဍေံဍိုက်မံင်ကောန် ဟွံသှ်ေသွက်ဍေံမွဲဒကေဝ်မ္ဂး ညးလဵုမွဲ ဍေံဟွံတက်ကျာပုဟ်” မိ ဟီုဝေတ်ကၠုင်မ္ဂး “မိ ဟီုကဵုညးတၞဟ်ပရေံတွဵု” စဵုဒၞာဒုဟ်ရဲဇကုတုဲ ဒှ်သၞ၊ အရေဝ်ဂၠိုင်ကဵုမိ မွဲခဏှ်ေဏှ်ေရ။ ဇၞးပိုန် ဂှ် ဒှ်ရဲကၠောန်မံင်ကမၠောန်(ပွဲစား)၊ သွံရာန်ကွဳလိုန်ဓါတ်တံတုဲ ပတိတ်ကျာတုဲ ကေတ်ပရဲအကြာညးဂမၠိုင်ရ။ ကွဳမွဲမ အောန်အိုတ် မသုန်လက်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂွံဗ္စပိုယ်မာန် ဖျုင်ပိုယ်မာန် အဲထေင်ကေတ်ရ။ အခါမွဲတ္ရဲဂှ် “ဇၞးပိုန်” ရပ်ဂွံလေံတုက်မွဲတၞုင်တုဲ ဂြိပ်လုပ်အာ ၜုင်တက်ဏာ ညးမွဲတၠ ရမျှာင်ဗြုတိုန် “တာင်” ဟွံဒးမၞိဟ်ဂှ်တုဲ ဒးအာတြင်။ အဲလေဝ်စိုပ်အာ ဂတးမုက်သ္ရိညးတေံတုဲ ဆဵုအာအကာဲအရာဏံရ။ “အိက်ဗေဝ် ၝထပ်ဟီုမွဲဝါပၠန် အဲတက်ဂစိုတ်ထောံ ၝ ဟဂှ်ရ” ဂးတုဲ တိတ်အာ ကွဳလိုန်ဓါတ်နူသ္ရိညးတေံရ။ အပါ ဇၞးပိုန် အရင်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ မိဍေံကလေင်စှ်ေလဝ်ဒၞာဲတၟိတုဲ ပရေင်သ္ရိကၟိန်ဍေံ ဟွံသာယာလးလး။

မိ ဂွံကဵုမံင်သတိ ပရော “ဇၞးပိုန်” ဟွံခိုဟ်ဂၠိုင်ကဵုဝါတုဲ အဲလေဝ်စွံကၠုင်သတိကဵုညးကီုရ။ ရုပ်သာ်ညးတေံဂှ် ကၞေင်ဇၞော်၊ သော်ကရန်၊ မတ်ဓလန် သဝ်ပုတ်မံင်တုဲ ဟီုအရေဝ်မ္ဂးဍဵုညးတၞဟ်ဂၠိုင်ရ။ အဲမွဲဂှ် ပတှ်ေညးတေံဂၠိုင်ကွေံရ။ ဟိုတ်ဍေံဂှ် အဲထေင်ကေတ်ညးတေံဂှ် ဒှ်သွက်ဘဝပိုယ် ဂွံဇၞော်မောဝ် ဂၠံင်တရဴမွဲအဲထေင်ကေတ်လဝ်ရ။ စပ်ကဵု ပရေင်ပိုန်ဒြပ် နာဗီုဏံဒးကၠောန်၊ စပ်ကဵုကဝေင် နာဗီုဏံဒးဝေင် အဲမွဲဟဳမံင်ပ္ဍဲမအရေဝ်ညးတေံရ။ နဲကဲ ဇၞးပိုန် သီထၜေါတ်စိုတ်ဓါတ်ပိုယ်ကီု၊ အတိုင်စိုတ်ညးဂွံကၠောန်ဗက်ဂှ် ညးတေံ သ္ပလဝ် အစဳဇန်နွံနွံရ။ ကိုပ်ကၠာအိုတ် ညးတေံဗ္တောန်ကဵုပိုယ် သုင်အရက် လေပ်ထ္ၜူကၠုင်မ္ဂး ညးတေံကော်ဏာပိုယ် သၠုင်ပတိုန်ကဆံင်ပိုယ်ဂးတုဲ ပ္ဍဲမွဲဗ္တံဂှ် ဆက်မိတ်ကဵုပိုယ် ဂဥုဲချေံ ဗီုဂွံသုင်ရ။ ကိုပ်ကၠာဂှ် ဒှ်မံင်ဂဥုဲၜူမာဲတုဲ အဲဟွံသုင်ပုဟ် ၜိုန်ဂးကီုလေဝ် ဆဵုကၠုင်ဂၠိုင်တုဲ သုင်လေပ်ကၠုင်ရ။ ဗီုဂွံသုင်ဂဥုဲချေံဂှ် မွဲမမ္ဂး ဒးစံင်တုဲ ဒးသုင်ကဵုပၠံင်ဍာ်၊ “ဗှ်ေတံသုင်အတိုင်ဏံမ္ဂး က္ဍိုပ်ဗှ်ေတံဟွံဂိပုဟ်၊ အန္တရာယ်ဟၟဲပုဟ်” ဇၞးပိုန် ဂးတုဲ သုင်အရက်တုဲမ္ဂး လက်ကြဴဏအ် သုင်ကၠုင်ဂဥုဲချေံရ။ သုင်ကိုပ်ကၠာဂှ် ညးတၠဒါယကာဂှ်ဇၞော်ပိုယ် ကဵု Free သီုဖအိုတ်ရ။ “ၝတံ သုင်ဂဥုဲချေံတုဲမ္ဂး အရင် ဂလိုင်လဵု သုင်င် ဟွံဗ္ၜူရ” ဇၞးပိုန် ဟီုတိုန်မွဲသာ်ပၠန် ပိုယ်တံလေဝ် ကေတ်ဂုဏ်ကွေံ ဂလိုင်လဵုပိုယ်သုင်မာန်အရက်၊ မၞိဟ်တေံသုင်မူစိပလင်မာန် အကြာသၟတ်ပိုယ်တံ ကေတ်ဂုဏ်စရာဲမ္ဂး ညးဂွံလာပ် တဆိပ်ကြာမွဲကီုရ။

“သၟတ်မွဲတၠ အာဂတနူဏံ စှ်သၞာံ မုဒှ်ရော မိက်ဂွံတီမ္ဂး ကျေဝ်သ္ကံရဲဍေံဗက်ဂှ်ညိ” အရေဝ်တၠပညာတံ မဟီုလဝ်ဂှ် ၜိုန်ရတီမံင် ကီုလေဝ် ဟွံသ္ပကာ။ မိမတံပၠန်လေဝ် ဟိုတ်နူပညာအောန်တုဲ ဂွံဗ္တောန်ကောန်ဂှ် ဟီုမရေဝ်ဟွံလေပ်၊ ကောန်ဗှ်ေကၠောန်မံင် ဗၠေတ်မံင်ဏောင် “မုဗၠေတ်ဗီုလဵုရော သၟာန်ညးမ္ဂး” ညးတံလေဝ်သှ်ကဵုဟွံမာန်။

“ကောန်ပိုယ် ဗျူဟာ ဒးပလံင် တက္ကသိုလ်ဏောင် လဓဳ” မိပိုယ်ဟီုကဵု အပါပိုယ် အပါဂှ်ဒှ်ညးကၠောန်သၟာဗ္ရမွဲတုဲ ပါဲနူကမၠောန်ညးတုဲ မုလေဝ်ညးဟွံဟီု၊ ဗွဲတၟေင် မွဲအယုက်အဲ အပါပိုယ်မွဲလှ်ေလေဝ် ဟွံဗ္တောန်အဲမွဲလှ်ေရ။ အပါဂှ် ဂွံအယုက် (၅၅)ပေင်မံင်ယျ။ ထတ်ယိုက်မြက်စာမံင်လောန်နူကဵု သၟတ်ဗီုအဲဏံ စှ်ဆဟွံက။ အပါဂှ် သုင်ၜံက်တဝ်၊ အရက်ဂှ် မွဲတ္ရဲမွဲခေါ် ကၠာဟွံဂွံစပုင်ဏီ သုင်မံင်လၟိုန်ရ။ စိုပ်ကဵုအဲသုင်အရက်မ္ဂး မိ သွက်ဂွံပဒေါံအဲဂှ် ဝါတ်မံင်အဲတီမံင်တုဲ ဆက်သုင်အာမံင် အရိုဟ်တ္ရဲရ။ စရိတ်သုင်အရက်ဂှ် အာတ်နူကဵု မိတုဲ သုင်ကၠုင်မံင်အရိုဟ်ဟ်တ္ၚဲရ။ လဆောဝ် မိကဵုဟွံမာန်မ္ဂး ထေဲကဵုမိပၠန်ရ။ ကာလ “ဇၞးပိုန်” ကော်ပိုယ် ဆက်လာင်သောန် ကွဳလိုန်ဓါတ်မ္ဂး ဗက်အာညးတေံတုဲ ဍေံကဵုစရိတ်ညိမ္ဂး အဲဒးစိုတ်ဗွဲမလောန်တုဲ လက်ကြဴလေဝ် ဗက်အာမံင်ဟဂှ်ရ။

သၟတ်မွဲမွဲနွံပၟိက်ဇၞော်အိုတ်ဂှ် ပိုန်ဒြပ်ဂၠိုင်၊ ဝုတ်တံဒးစိုတ်၊ ဒှ်ညးမဆက်ဆောံခိုဟ် နွံပၟိက်ဇၞော်အိုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ အဲလေဝ်ပါလုပ်မံင် ကီုရ။ အခိင်ကာလ အဲမစိုပ်မံင်ဘာ သၞာံပထမဂှ် ဇၞးပိုန် စိုပ်ကၠုင် ဇရေင်အဲတုဲ ကသေံကၟဝ် အာ (မာဆက်) ဗက်အာသ္ကံညးတေံ။ “ကှ်ေလေဝ် အာစိုအ်လေဝ် အဲသ္ပကဵု ဒါယကာ” ဇၞးပိုန်ဂးတုဲ အဲဗက်အာမွဲပၠန်ရ။ “ဟွံခိုဟ်တီမံင်ဖိုဟ် ဆက်ကၠောန်မံင်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်ခိုဟ်ဟ် ဟွံသေင်” ၜိုန်ရတီမံင်ကီုလေဝ် စးအရေဝ် ဟွံမာန်တုဲ ဗက်အာပၠန်ရ။ ဟိုတ်နူ ဇၞးပိုန် သ္ပဒါယကာခိုဟ်တုဲ ကမၠောန်ပရေံအိုတ်မွဲပၠန်ဂှ် “ဗက်ဗြဴဣဂါ” ရဲကွာန်ပိုယ်တံဟီုစရ။ ဇၞးပိုန်ဟီု “ၝတံ ကိုပ်ကၠာနူဟွံဂွံစှ်ေဒၞာဲဏီမ္ဂး ကမၠောန် ပလိုက်ၝောံဏံ ဒးတီလဝ်ဏောင် ဗျူဟာ” အဲဖေက်ဒှ် AIDS ကလေင်ဟီုကဵု ညးတေံတုဲ “ရဲၜိင်ဍာ်ဟွံလေပ်ဂှ်ရ ပၠိုက်ဍာ် ၜိင်လေပ်မံင်တှ်ေ ဟွံပၠိုတ်ညးတေံ သ္ဂးပၠန်တုဲ လိင်ဏာ ညးဗြဴမွဲ အာပြင်ၜဳစက်စဲတုဲ ဘဝဗၠာဲပိုယ်တံ အိုတ်အာဒၞာဲစက်စဲဂှ်အိုတ်ရ။ “စိုတ်ဓါတ်မိက်ဂွံ သၟးသၟးဂှ် စိုတ်ဓါတ်သွက်ဂွံဒှ်ဍိက်ဏောင်ဂှ်” လက်ကြဴမှ ဂွံတီကၠုင်ရ။

ပရောပရာပိုယ်အိုတ်သီု အစောန်ပိုယ် ဒ္ဂေတ်ပရေံပရေံပိုယ်အိုတ်သီု ဇၞးပိုန် တီတုဲအိုတ်မ္ဂး ညးထိင်ကၠုင်သ္ကံရဲပိုယ်တံရ။ ပိုယ်တံဗၠေတ်မံင်ယျ ဟွံမိက်ဗက်ညးတေံရ ဒှ်ကၠုင်မ္ဂး ပရောၝတံ အဲဒးလဴစ ကဵုညးတေံညးဏံဂးတုဲ ဘပဠ ပိုယ်နွံကၠုင်တုဲ ဒးဒုင်မံင်အသံပါင်ညးတေံရ။ ညးတေံဂှ် ဒးမံင်စိုတ် ဝုတ်တက္ကသိုလ်မွဲတုဲ ညးဗြဴဂှ်လေဝ် သိုက်မံင်။ ညးတေံချပ်ဂှ် သ္ကံရဲညးတေံ ဒှ်မံင်ကွးဘာ တက္ကသိုလ်မှ လုပ်ကဵု ညးဗြဴတေံဂွံ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ညးတေံပတိတ်တမ်တုဲ ပံင်မံင်ကဵုသ္ကံရဲပိုယ်။ “မၞိဟ်မွဲတှ်ေ စှ်မွဲတန် မၞိဟ်မသုန်ပံင်ဒှ် (၅၅)တန်ဏံ ပတိတ်ဥာဏ်တုဲ ချူကဵုအဲလိက်ကဝေင်မွဲတၞးစမ်” ဇၞးပိုန် နွံပၟိက်မ္ဂး ဗွဲမပြဟ်ဟေင် ဂစာန်တုဲဒးချူကဵု လိက်ကဝေင်ကဵုညးတေံတုဲ ပိုယ်တံဒးပလံင်ကဵု ညးဗြဴညးတေံဒးစိုတ်ဂှ်ရ။ ပိုယ်ဒးသ္ပအံင်စဴဂၠိုင်င်ကဵု ဝါတုဲ လက်ကြဴညးတေံဒှ်အာကဝေင်ရ။

“မိ ကဵုအဲသၠုဲ (၂၀)ကိုဋ်ညိ ပိုယ်တံကၠောန်ကမၠောန် မဏ္ဍာပ်၊ Song Box ဇၞော်ဇၞော် ပိုယ်ဂကောံတံပံင်တုဲ သွက်ဂွံလိင် မဏ္ဍာပ်မဒှ်ရ” သြန်(၂၀)ကိုဋ်မှ မိဂှ် ဟွံမိက်ကဵုရ။ “ဗီုလဵုဗှ်ေတံကၠောန်ရောကောန်” မိသၟာန်မ္ဂး အတိုင် ဇၞးပိုန် ဟီုလဝ်ဂှ်ဟေင်ဟီုပတိုန်ထ္ၜးကဵု မိပၠန်ရ။ ပိုယ်တံ မၞိဟ်(၆) ပံင်ဖအိုတ်မ္ဂး ဂွံကိုဋ် (၁၂၀) ရာန်ကပေါတ် song တံ မဏ္ဍပ်တံ ဠိင်စအာရောင်။ ပွိုင်မွဲသၞာံမ္ဂး သၠုဲပိုယ်ကလေင်ဂွံဟေင်။ အခိင်အခါဏံဂှ် ညးသ္ပထပိုယ်ပယျင်တံ၊ ကၠောန်ကေင်ကာမွဲမွဲမ္ဂး ညးဠိင် မဏ္ဍပ်ရ။ ဗၞတ်ၜိုတ် မွဲသၞာံမ္ဂး သြန်ပိုယ်ကလေင်ဂွံတုဲ ပရဲတိတ်ဂၠိုင်ကွေံကွေံ၊ ညံင်ကဵုလောဲတိုန်တ္ရဲယးရ။ မိဂှ် ကောန်စိုတ်ထတ်မိက်ဂွံကၠောန် ပရေင်ပိုန်ဒြပ်မ္ဂး ဟွံမိက်တက်ဓရိုက်ပၟိက်ဆန္ဒကောန်ဇကုတုဲ သွံကဵုထဝ်တုဲ ပအပ်ကဵုသြန် ကဵုကောန်ဇကုရ။ “ကောန် ညံင်ဂွံဒှ်ပိုန်ဒြပ်၊ ညံင်ဂွံအံင်ဇၞး ကၠောန်ညိ” မိဗ္ကန်နင်ရ။ အဲ “မာံဗျူဟာ” ဟွံကေင်ကတ်လ္ရတ်လဝ် ပရေင်ပိုန်ဒြပ်မွဲသာ်၊ ပရောပရာ မဏ္ဍပ်လေဝ်ဟွံတီ၊ ပရော Song Box လေဝ်ဟွံတီ၊ ဂွံနင်သြန်မ္ဂး ဗီုလဵုဂွံသေင်စရင် လေဝ်ဟွံတီ၊ ကမၠောန်ပံင်တောဲမ္ဂးမုရော ပရဲတမ်ရိုဟ်တံ ဗီုလဵုပြအ်စညးသ္ကံရော ဟွံတီမွဲသာ်။ နကဵုဟွံတီဂၠိုင်င်ကဵု သာ်တံ စကၠောန်ကၠုင်ကမၠောန် ပံင်တောဲဏံရ။ ရာန်ကပေါတ်တုဲဒှ်အိုတ်ဂှ် စမ်မံင်ရမျှာင် Song Box ပိုယ်လဟိင်မံင်ဗွဲမလောန်ရ။ ဂွံၜိုတ်မွဲၜါတ္ရဲဂှ် “ဇၞးပိုန်” သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲဏောင်ဂး၊ ဟိုတ်ဍေံဂှ် ကဝေင် ဇၞးပိုန် ဗုင်တိတ်အာ လက်ကြဴဏံမိင်ပရိုင်နူကဵုညးတၞဟ် ဂွံတီကၠုင်ရ။ ကပေါတ်ပိုယ် ရာန်လဝ်တၟိတၟိဏံဂှ် ဒှ်အာသွက် “ဇၞးပိုန်” သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ဂွံဂွံ Free သၟးဟွံက၊ ဒှ်မံင်ရဲပၠန်တုဲ ပိုယ်တံ ဒးစုတ်ကဵုသြန် မၞိဟ်မွဲမ္ဂး ဒးအာ (မသုန်ဠက်)ပၠန်ရ။

ကမၠောန်ဒးသိုင်ခၞံမဏ္ဍပ်တံဂှ် ပိုယ်တံဟေင်ဒးသိုင်၊ ဒးကၠောန်ကေတ်တ်တုဲ ဒးယိုက် Song Boxတံ ဍောင်တဴဗွဲမလောန်ရ။ “ဇၞးပိုန်” ဍေံဟွံကၠုင် ပိုယ်တံရ ဒးပတုဲဏာ ကမၠောန်ဖအိုတ်တုဲ လအ်ကၠုင်ညိဂှ် ရဲဂကောံပိုယ် စိုတ်ပါ်ထ္ကးဒှ်ကၠုင်ရ။ အဲဂှ် ကေတ်လဝ်တာလျိုင်မၞိဟ်ရပ်စရင်မွဲတၠကီုလေဝ် သီုဒးထိင်သြန်၊ သီုစရင်သြန် ဒးရပ်လဝ်သီုၜါရ။ အခိင်တ္ရဲစိုပ်သောင်စရင်ဂှ် လၟိဟ်သြန်ဂှ် ပဵုဒၟံင်တၟာဂလိုင်ကီုလေဝ် သြန်ပ္ဍဲတဲ ညးမရပ်စရင်ဂှ် နွံမံင်ညိညးရ။ ဟိုတ်ဍေံဂှ် နူတၠသ္ရိတံ ကဵုနင်သြန်ဂှ် စုတ်ညးတှ်ေညးကေတ်လဝ်တုဲ သြန်တံဂှ် ဟွံပလံင်ဗစိုပ်ကဵုအဲရ။ ဆ္ဂးပရောပရာဏံမွဲသီုဖအိုတ်ဂှ် “ဇၞးပိုန်” တီမံင်ဖအိုတ်တုဲ လက်ကြဴဏံဂှ် အဲ ရပ်သြန်ထိင်သြန် ဟွံချိုတ်ပၠိုတ် ညးတေံသ္ဂးတုဲ သြန်အဲ စုတ်လဝ်တံဂှ် မွဲဒကေဝ်လေဝ် ဟွံကလေင်ဂွံ၊ ရဲဂကောံပိုယ်တံလေဝ် ထေင်သောဲအဲ၊ အဲဟေင် လီကေတ်လဝ်သြန်ဏံသီုဖအိုတ်ရောင်။ မတ်ရဲပိုယ် ကျောဝ်ကၠုင်အဲ အဓိပ္ပါယ်မံက်ဒၟံင်ဗီုဏံရ။ ဇၞးပိုန် လေဝ် တြးပရိုင်အဲ ရပ်စရင်ဟွံချိုတ်ပၠိုတ်တုဲ ကၟော်ဓရော် ဟွံတီ။

“ကောန်ဗၠာဲ ဗှ်ေပေင်အယုက်(၂၀)ယျ သွက်ဂွံသ္ပပယျင်ကဵု မိ အခိင်စိုပ်ရ” မိဟီုကၠုင်ဂှ် အဲဒုင်ဏာကအ်ပါင်လောဲလောဲရ။ အခိင်အဲသ္ပပယျင်ဂှ် ပံက်လဝ် Song Box အတိုင်မွဲဗ္တံ မွဲတဲလေဝ်ဟွံဒေါံရ။ အခိင်ဂှ် သ္ကံရဲပိုယ်တံ မိပ်အိုတ်အစောန်ကီုလေဝ် သွက်ညးအာကူရဝ်ဗာ၊ အာကမၠောန်တံ ဗီုလဵုဂွံၜက်အာမွဲဗ္တံဂှ် ညးလေဝ်ဟွံချပ်သွက်ညးတံရ။ အခိုက်ရဲကွာန်ပိုယ်တံ ကၠောန်သ္ပပယျင်မ္ဂး စရိတ်သုင်အရက်သၟး အိုတ်မံင် ကိုဋ်(၂၀)။ စရိတ်အရက်ကဵု ဖာပ်ဗ္စမၞိဟ် အိုတ်ကြပ်တုပ်မံင်ရ။ ကမၠောန်ကုသိုလ်ပိုယ်တံဂှ် ဂွံညိဓဝ် ဒးဟီုစရ။

အဲဒှ်အာပယျင်တုဲ မိတ်သဟာဲအဲတံဂှ် သြာဲအာမွဲချိုတ်ခဏ။ “ကောန်သ္ပပယျင်မ္ဂး အောန်အိုတ် (၃၀)တ္ရဲဒးသ္ပဏး၊ တၟော်ကဵုသြန်မ္ဂး မွဲတ္ရဲ ၜါကိုဋ်၊ ပ္ရာန်ဟွံစိုပ်ဘာအိုတ်ဏီ၊ ဟွံမိက်ကဵုကောန်စိုပ်သ္ရိဏီ” မိကၠုင်ဟီုတုဲ ဒုင်ကအ်ပါင်ကဵုမိရ။ စှ်ေပိဏ္ဍပါတ်တုဲမ္ဂး ကမၠောန်သွက်ဂွံကၠောန်အောန်မံင်တုဲ ကပှ်ရပ်ဂွံလိက်မွဲအုပ်တုဲ ဗှ်တိုန်လိက်မွဲခဏဍောတ် သွက်ဂွံဖအိုတ် အခိင်ရ။ လိက်မ္ဂးဂှ် နူကဵုသွဟ်စှ်တန်တုဲ က္ဍုဟ်ဇမၠေံအာလိက် ညိမှ ဟွံမိက်ပံက်ဗဵုဗှ်လိက်ရ။ အခိင်ကာလတိုန်တက္ကသိုလ် ဒၞာဲဗှ်လိက်တံဂှ် ဒှ်သွက်ဂွံတက်စဗီုဓါတ်ဓဝ်ရ။ သၟတ်ပိုယ်တ္ရဲဏံဂှ် ကမၠောန်ဇၞော်ကၠောန်မံင်ပိသာ်ရ ၁။ ဝေင် ဂိမ် ၂။ လံင်ပေါဲဗဝ် လတူလပှ်ကျာ ၃။ သုင်ဍာ်တၞး ပိသာ်ဏံကိစ္စ တာလျိုင်သၟတ်တံ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရောင်ထေင်ကေတ်လဝ်ဗီုဏံရ။ ကၠောန်ကမၠောန်မ္ဂး ဒးတိတ်ဍုင်မ္ရးတွဵုပ္ဍဲစိုတ်တေံ စှ်ေမံင်စိုတ်ဗီုဏံရ။

စပံက်လိက်မွဲတၞး ဂွံဆဵုကေတ်ဂလာန်တၠပညာမွဲ “ဗှ်လိက်လေပ်တုဲ ဟွံဗှ်လိက်ဂှ် တုပ်တဴညံင်ရဴ မြကေက်တုဲ ဟွံဗာ်မွဲသာ် စွံလဝ်ရသ္ဂး” အဲဂွံဆဵုကေတ်လိက်မွဲဒၞာဲပၠန်ဂှ် ညးသပ္ပရိုဟ်ကဵု ညးသမၠီု ၜါဏံဗီုလဵုတၞဟ်ခြာရော? ညးသမၠီုတံဂှ် ကသပ်ဟွံခိုဟ်၊ ကၠောန်ကာယ ပါင်စိုတ်၊ ခိုဟ်ပရေံလေဝ်ဟွံတီ၊ ၜိုန်ရဆဵုညာတ်မံင်တၠပညာကီုလေဝ် ဟွံတီဓရ် ညံင်ဇၞော်ဒုင်ပုင် မုရှ်လေဝ်ဟွံတီမဒှ်ရ။ အခိင်ကာလ ပံင်မံင်ကဵု “ဇၞးပိုန်” ပွိုင် (၄)သၞာံဏံ အခိင်ကာလ သုင်စတုဲရမိပ်တုဲ တ္ရဲယးဂှ် ဒးဖေက်ညးတၞဟ်ဟီုမံင်ဇကုတၟာလေအ်ရ။ သ္ဘင်ဇၞော်မွဲအလန်ဂှ်သုင်ဒးဂၠိုင်အာတုဲ ဗ္ၜူမံင်အဒေါဝ်ပေါဲ အတိုင်မွဲကွာန်တီ အာအစှ်ေဇကုအိုတ်ရ။ သုင်ဂဥုဲချေံပၠန်လေဝ် ၚုဟ်ကၠုင်နူဒၟံင်သတိတ်မ္ဂး မတ်ကၠော်၊ စဟွံစှ်ေတုဲ ဒှ်ဓဝိင်ညးတၞဟ်တီစုတ်ယျ ဟာ ဖေက်သိက္ခာဟၟဲ ဓဝိင်ပၠန်။ ဗက်ဗြဴမ္ဂး ဘဝဗၠာဲမ္ဂး မဒှ်ဒ္ဂေတ်ပပ်ပဳဇေတ်တ်တုဲ ညးဂှ်မွဲလဴစပရောအဲပၠန်ရော ဇၟာပ်ချပ်ဂှ် ဒှ်ဂဝိင်တုဲ မွဲတ္ရဲလေဝ်ဟွံမိပ်။ မိပ်မွဲခဏဍောတ်ဂှ် ဒးဒုင်ဏာဒဒိုက်စိုတ်ဂှ် ကၠံဆလ္ရီလက်ဆရ။ ဇကုသၟးဟွံက ကောန်ဟွံစိုပ်သ္ရိတုဲ မိမွဲ ဂလိုင်လဵုဒှ်ဂဝိင်စံင်တူမံင်ရောဂှ် အခိင်တေံ မွဲလှ်ေလေဝ်ဟွံချပ်ကဵုညးရ။ ညးဟီုဗ္တောန်ဇကုတှ်ေ ထေင်မံင်ညးတံသ္ပသၞကဵုဇကုဏောင် ညာတ်မံင်ဗီုဏံရ။ ဂွံအခိင်ဂၠိုင်ခ္ဍင်ဗှ်ကတ် လ္ၚတ်လိက်ဂၠိုင်တိုန်ခ္ဍင်တုဲ စိုတ်ကီု၊ ကာယကီု၊ ဥာဏ်ပညာကီု မြဟ်မြဴ၊ ကေက်သ္ကာတိုန် အလဵုဇကုဇကုတီကေတ်ရ။ အခိင်ကိုပ်ကၠာတေံ ညိလေဝ် ဟွံစွံလဝ် ဓရ်ကာရုဏာကဵုမိဂှ် အခိင်လၟုဟ် ညာတ်ကၠုင်ဂုဏ်မိမတုဲ ပ္ဍဲစိုတ်တေံ အောန်စိုတ်ဗွဲမလောန်ရ။ “ညးဟွံဗှ်လိက်တံဂှ် တုပ်တဴညံင်ရဴ ညးမတ်ကၠက်က်” တၠပညာတံဂွံဟီု။

အခိင်ကာလ တၠဂုဏ် ဗျူဟာချပ်မံင်ဂှ်ဟေင် သွက်ဂွံရေင်တၠုင်ပ္ဍဲကမ္မဌာန်ဂှ်တုဲအာတုဲ ကလေင်က္ညစဴအာဘာဆုရ။ ပေင်မွဲဂိတုတုဲမ္ဂး အဲဂှ်ဒးဖျေံသ္ကုတ်သွာတ်မွဲဍာံဍာံဏောင်၊ သ္ကုတ်သွာတ်ဏံယဝ်ရ ဟွံဖျေံပိုတ်တ်သ္ကုတ်တ်မ္ဂး ဂၠံင်တရဴဘဝဇကု ကီု မိမ၊ မသ ကလောကောဒေံဇကုကီု ဗီုလဵု တဝ်အာမုက်မတ်ကဵုညးတၞဟ်ပၠန်ဂှ် ချပ်အာ က္ဍန်အာရ။

နိဿဲ

မၞိက်ရတ်

(သၞေဟ်ဗ္ဒဝ်)

(၆၊၁၁၊၂၀၂၁)