ပရေၚ်ဂကောံကမ္မတဳ
{ပရေၚ်ဂကောံကမ္မတဳ}
<ကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူကဵုတာလျိုၚ်ဒးယိုက်ဂၠေၚ်>
ဗီုပြၚ်ကၠောန်ကမၠောန် ပ္ဍဲအရာဆန်ၜန်ဖန်ဖက်တံ ဍိုန်လျဇြအေဲမံၚ်ဏီဂှ် ဂွံညာတ်လ္ၚတ်တီကေတ် ပ္ဍဲအကြာဂကောံဂကူမန် ဂကောံချဳဒရာၚ်ဂမၠိုၚ်တံမဒှ်ရ။ ကိစ္စမဆေၚ်ဆက်ကဵု ဂကောံဆက်ဆောံကုမၞိဟ်တံတုဲ နကဵုဂကောံညးတံ ဝတ်မၚ်မွဲထိၚ်ဒက်လေဝ် ဒးပြံၚ်သၠာဲအာ ဗွဲမနွံကဵုပရိယာဲအကာဲအရာ အနာနာသာ်ရ။ ဝတ်မၚ်မွဲမဒးထိၚ်ဒက်အာဂှ် ဍန်ဂြက်လေဝ်နွံ လ္ၚဵုဂှ်သာသၟဟ် သၠးပွးလေဝ် နွံကီုရ။ ပ္ဍဲကဵုဂကောံမၞိဟ်ပိုဲ ဇၞော်မောဝ် ကဆံၚ်သၠုၚ်တိုန်ဟာ၊ ဟုတ်ယုတ်မၞိဟ်တၞီအာဟာဂှ် တန်တဴဒၟံၚ်ကဵု မၞိဟ်လုပ်ပါကၠောန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂကောံတံမၚ်မွဲသိက္ခာညးတံ ၜိုန်လဵုဟီုသာ်ဏံမ္ဂး သိက္ခာညးတံဂှ် မၚ်မွဲဂကောံညးတံတုဲ ဂကောံညးတံ သွက်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်အာမာန် နကဵုအကာဲအရာညးတံဟေၚ်ရ၊
သ္ဂုတ်သွာတ်ဏာၚုဟ်မးမွဲမဍာံစၟတ်ရ။ သ္ပဟိုတ်ဂှ်ရ မၞိဟ်ပူဂဵုဗီုလဵုနွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂကောံဏံပိုဲတီညာတ်ကေတ်မာန်မ္ဂး ညံၚ်ရဴညာတ်ဆဵု အာအနာဂတ် ဘဝဂကောံဝွံကီုရ။ မုဟိုတ်ရောတှ်ေ အသဝ်ဂုဏ်မၞိဟ်ဟေၚ်ရ အာဂတပၠတရဴစိုပ်ဒတုဲတေံဟွံသေၚ်ဟာ။“ဒ္ဂေတ်ပဋိပတ်ဂှ် ဒှ်ၚုဟ်မးမၞိဟ်” ဟီုသာ်ဏံမ္ဂး ဒ္ဂေတ်ပဋိပတ်ပိုဲ သိက္ခာပိုဲ ပၟိက်ဇၞော်တဴ ဒၟံၚ်ဗီုလဵုဂှ် ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ်သောၚ် သောၚ်ကၠးကၠးမာန်ရ။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲကဵုမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်သိက္ခာဝွံ ဇကုဂှ် ကိုပ်ကၠာပထမ ဌာန်ဒေသကီု သီုကဵု ဂကူမွဲဂှ် ဂွံဒုတိယတုဲ ဒးလွဳပရာ ယိုက်ဂၠေၚ်လဝ်ထေက်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိမၞိဟ်ပိုဲဏံဝွံ ပရေၚ်သ္အးဇ္ၚးဇကုခန္ဓ ပိုဲဂွံနွံကျာ၊ဍာ်၊ စၞအာဟာရတံဂှ် ဒှ်တၚ်အဓိကမွဲသာ်ကီုရ။ ပိုဲပတုပ်ပတောံကေတ်ဥပမာဂလာန်ဏံတုဲ ဂကူပိုဲသွက်ဂွံဂဵုလဟဵုတိုန် အာမာန်တာလျိုၚ်နွံဒၟံၚ် လ္တူညးညးအဲအဲအိုဿီုကောန်ဂကူမန်ပိုဲဟေၚ်ဂှ်ဍာံစၟတ်ဒၟံၚ်ရဟွံသေၚ်ဟာ။
ကုညးမကၠောန်ပရေၚ်ဂကောံတံကီု သီုကဵုညးမအာဂတပၠတရဴတံ ယဝ်ရဒ္ဂေတ်ပဋိပတ် ဟွံမွဲကဵုအသဝ်ဂုဏ်မ္ဂး ကမၠောန်ညးတံကၠောန်ဏာဂှ် ရုပ်ရဴမံက်ဂတဝ်တိုန်ကၠုၚ်လောဲလောဲသွာသွာဟွံမာန် တုဲ ပၠန် ပူဂဵုမၞုံကဵုကဆံၚ်ပညာ ကေုာံကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံပတှ်ေစ သီုမွဲအလုံဂကောံညးတံရ။လညာတ်ဍန်တိုန်ကၠုၚ် လ္တူဂကောံညးတံမာန်ရ။ ပ္ဍဲလ္တူဂၠုၚ်ဂကောံပိုဲကမွဲယဝ်ချိုတ်အုဲအာမ္ဂး က,သီုဂၠုၚ်မွဲ ဒးဒုၚ်ကေတ်ယၟု က,အုဲအုဲရ။တုပ်ပမာသာ်ဏံကီု ဟိုတ်နူဇကုမွဲဟွံခိုဟ်ဟေၚ်တုဲ သီုအိုတ်ဂကောံမွဲဒးဒုၚ်ကေတ်ယၟု ပရေံပရေံအုဲအုဲဂှ် ဍေံဟွံမွဲကဵုဗဗွဲဓရ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပူဂဵုလဵုဟွံဟီု ဇကုနာဲအုဲ ပရေံဒၟံၚ်နာဲတီကေတ်မ္ဂး ဒၞာဲတဲ ဒၞာဲဇိုၚ်နာဲသ္ပလဝ်တံဂှ် ဒုၚ်ဝန်ဇအ် သဝ်သီကေတ်ဏာတုဲ ဒးဝေၚ်ပဲါ ကၠေံအာထောံနူဂကောံထေက်ဟေၚ်ရ။တုပ်တဴညံၚ်ရဴသ္ဂောံ အခေါၚ်ထ္ၜးစိုတ်ဓါတ်ဆာန်ဂကူ ဍာံဍာံဇေတ်ဇေတ်မွဲကီုရ။ဆဂးပၠန် လေဝ်ဝေၚ်ပဲါအေၚ်ဒုၚ်ဏာ စိုတ်ဓါတ်ဟွံဍာံပြတံပြဟ်ဟ်မာန်မ္ဂး ဇကုကီု သီုကဵုညးတၞဟ်
သ္အာၚ်မွဲ ဟာန်ကေုာံဂကူမန်ပိုဲအိုတ်သီု တုပ်ပၟာညံၚ်ရဴစသုၚ်ဏာစၞဟွံမွဲကဵု ဂျိတုဲ ကလိဂွံဒြဟတ်အာဟာရ ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ရောၚ်။
ကိစ္စဂလာန်အတိုၚ် စၞောန်ဟီုထ္ၜးလဝ်လ္တူတေံ အဲညးတၠကၞေဟ်ဏံ မိက်ဂွံကဵုကသပ် ဟီုဂလာန်သာယေန်ပ္တိုန်ဏာဂုဏ်တၟေၚ် ကဵုဂကောံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သာ်ဏံညိညဇြိုၚ်သာရ။ ယွံကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ်အဴ၊ ပူဂဵုညးမဆေၚ်စပ်ကဵု ကၠောန်ပရေၚ်ဂကူအိုဿီု ဒးမၚ်မွဲကေတ်လဝ် ကွေတ်စေဝ်ဒ္ဂေတ်ဍန်ဍန်ကြေပ်ကြေပ်ခိုဟ်ရ။ ပတောံလဝ်စိုတ်ကဵုကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံမ္ဂး စေဝ်ပၞောန်ညးတံ ဒးကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ခိုၚ်ဗိုန်နူကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံထေက်ဒၟံၚ်ရ။နူကဵုဂကောံ ညးတံဒးဒုၚ်ကေတ်တဲ ကွေတ်လညာတ်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဇၞော်မောဝ်ဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ်တံတုဲ ညးတံဒးရုန်ဂစာန်ပ္တိတ်ဂကူမန်ပိုဲ နူဘဝဒးဒုၚ်ဘဲပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကဵုသၟဝ်တဲဂကူညးတၞဟ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်တံရောၚ်။
#တၚ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ
(က) ပတောံၜတ်စွံတမ်သဇိုၚ်ကဵုလညာတ်တုပ်သၟဟ်ဂမၠိုၚ်တံတုဲ ပိုဲဒးပံၚ်ပကောံစန်ဒက်အာ။ (ခ) စွံသဇိုၚ်ကဵုတိုၚ်ပ္ကဴအံၚ်ဇၞး တုပ်သၟဟ်ညးသ္ကအ်တုဲ ပိုဲဒးပံၚ်ပကောံစန်ဒက်အာ။ (ဂ) ရေၚ်တၠုၚ်အာစွံသဇိုၚ်ကဵု စေဝ်ပၞောန်ဒ္ဂေတ်သိက္ခာတုပ်သၟဟ်ဂမၠိုၚ်တံတုဲ နကဵုဓရ်ညဳသာကောံဓရီုဟေၚ် နကဵုဓရ်ညဳသာကောံစန်ဒက်အာ။ (ဃ) နကဵုစိုတ်ဓါတ်ကၠောန်ပရေၚ်သွက်ကောန်ဂကူ ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ် ပိုဲဒးပံၚ်ပကောံစန်ဒက်အာ။ (ၚ)ဗ္တိုက်ပၠီုတးစဵုဏာကွေတ်ဝါဒတြေံတြေဟ်ဂမၠိုၚ်တံတုဲ ကွေတ်ဝါဒတၟိ မဍာံစၟတ်ကဵုဓရ်တံ ညံၚ်ဂွံမံက်ဂ္တဝ်အာမာန်ဂှ် ဒးလွဳစွံဇဲဝဳရိယဇၞော်ကဵု ဒြဟတ်တုဲပိုဲ ဒးပံၚ်ပကောံစန်ဒက်အာတံမဒှ်ရအဴ။ ဂကောံပိုဲဏံဝွံ ဟွံမွဲပၟိက်ကဵုကွေတ်ဝါဒဝွံ ဟွံမွဲပၟိက်ကဵုကွေတ်ဝါဒကမာတ်မတ် ဇြောတ်ဆီရ။မၞိဟ်ကွု မၞိဟ်စွံဓရ်မေတ္တာကရုဏာတုဲ နွံပၟိက်ကဵု ရေၚ်တၠုၚ်ဂုဏ်ဖဵု ကဵု အာရီုအဗၚ်ညးသ္ကအ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ မပ္တံကဵုကသပ် စိုတ်ဓါတ်လညာတ်ဂကောံပိုဲလေဝ် ဒးစွံလဝ်သဇိုၚ်ဂလာန်သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်လ္တူတေံရ။ဂကောံပိုဲဒးတတ်ဇကုဇက်တိုန်ကၠုၚ် ဂၠံၚ်တရဴဝါတ်ဂါတ် ဗီုလဵုရောဂှ် ကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်တံ ကၠိုဟ်ခၠၚ်ကေတ် သောၚ်သောၚ်ကၠးကၠးဟွံမာန်တုဲ ညးတံလညာတ်ညံၚ်ဂွံစဳကၠးအာ လ္တူပိုဲမာန်နူကဵုဂကောံပိုဲဟေၚ် သွက်ဂွံသောၚ်ထ္ၜးဏာသီဒက်ကေတ်ဏာဂှ် ဂကောံကမ္မတဳပရေၚ်စန်ဒက်ပိုဲတံ ဒးယိုက်ဂၠေၚ်ကေတ်တာလျိုၚ်ဏံထေက်ရ။ ပ္ဍဲအရာဂကောံလဵုဒှ်ဒှ် ပရေၚ်စန်ဒက်ဂှ်ဒှ်အဓိကတုဲ ကမ္မတဳပရေၚ်စန်ဒက်ခိုၚ်ကၠိုက်မ္ဂး ဂကောံဝွံဇၞော်မောဝ် တိုန်အာ မွဲအလန်ဓဝ်ရ။ စၟဳစၟတ်ရံၚ် နကဵုလညာတ်ပိုဲမ္ဂး အတိုၚ်စေဝ်ပၞောန်စၞောန်ထ္ၜးလဝ်တံဂွံဗက်ဒ္ဂေတ်အာဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အတိုၚ်ဝါတ်ဂါတ် အခက်အခုဲကီုလေဝ် ယဝ်ကၠောန် ဓမံက်ဏာနတဲမ္ဂး ပ္ဍဲကိစ္စတဵုလွဳ မနွံပၟိက်ပိုဲတံဂမၠိုၚ် သၞံၚ်ကဆံၚ်သဝ်မံၚ်ဏီရ။ ဆဂးနကဵုစိုတ်ဓါတ် စိုတ်သကုတ်ဟေၚ် ဂကောံပိုဲ ဒးဇက်ဂါမ်ကွာ်တိုန်အာတိုၚ်ပ္ကဴ ပိုဲတေံတုဲ စၞောန် ထ္ၜးလဝ်ကဵုဂမၠိုၚ်တံ ညံၚ်ရဴဗိုက်ဂၠိက် ခိုၚ်ခိုၚ်ကၠိုက်ကၠိုက်ကီု ဂကူပိုဲဒးဗက်ကွာ်အာ တပ်တပ်တးတးရ။မူဟိုတ်ပိုဲဒးပါ်ပဲါဗီုဏံ ဟီုတှ်ေပူဂဵုညးမကၠောန်ပရေၚ် ဂကောံယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ဂကူတံဂှ် ဒှ်မၞိဟ်ဍိုက်က္ဍိုပ်ထ္ၜးဂၠံၚ်တရဴ ပရေၚ်ဂကူကဵုကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ ပိုဲကော်ခဴစညးတံ ပူဂဵုစဳပျးကဵုလျးလေဝ်ဂွံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗၠေတ်မှာအာမ္ဂး ကောန်ဂကူမန်သီုဖ္အိုတ် တုပ်သၟဟ်ဒးအာစိုပ်ဂတာဘုံအပါယ်တေံကီုရ၊ဂလာန်အဓိပ္ပါယ်မိက်ဂွံသောၚ်ထ္ၜးဏာဂှ် ဂကူမန်ပိုဲဇက်ဂၠောဲတိုန်အာ နကဵုကွေတ်ဝါဒတၟိဂမၠိုၚ်တုဲ ပူဂဵုကၠောန်ပရေၚ်ဂကူတံ ညးဂမၠိုၚ်ဒးနွံကဵုအသဝ်ဂုဏ်ဂလာန် စၞောန်ထ္ၜးဏာလဝ် လ္တူတေံဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ရောၚ်။
(၁) #ဇဲဝဳရဳယကဵုဂၠံၚ်တရဴတိုၚ်ပ္ကဴပိုဲ
ကိစ္စဏံလေဝ် ၜိုတ်လညာတ်ညးတံနွံ မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် တီကၠိုဟ်လဝ်တုဲဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲဇၟာပ်ပ်အရာကမၠောန်ဇဲဝဳရဳယဟွံမွဲမ္ဂး ဂွံလုပ်ကဴပေဲါအံၚ်ဇၞးတေံဟွံလောဲ။ ဒးမံၚ်ဒၟံၚ်သၟဝ်တဲ ဂကူညးတၞဟ်သ္အာၚ်တုဲ ဒးကၠောန်ပရေၚ်ဂကူဇကုဂှ် တုပ်ဗၟာညံၚ်ဒုန်ဂၠုၚ် ဟွံဒးအလဳကျာတုဲ ဒးဒးစးတိုန်အာ ဍာ်ကပှ် ပ္ဍဲကဵုၜဳဇၞော်တေံကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကူပိုဲတံ ရပ်ကသုညဳညဳသာသာတုဲ ဒုန်ဇက်တိုန်အာဇၞော်ကဵုဒြဟတ် ဇဲဝဳရဳယမှ တရဴတိုၚ်ပ္ကဴပိုဲ စိုပ်ဒတုဲမာန်ရောၚ်။ ယဝ်ပိုဲမန်တံ ဟွံပ္တိတ်ဒြဟတ် ဟွံကဵုလွဳဝဳရဳယမ္ဂး တရဴရန်တၟံတေံ အာစိုပ်ဟွံမာန် ဂၠုၚ်ပိုဲ ဗက်အလိုက်ဇုက်ဍာ်ၜဳဇွောဝ်စှ်ေမ္ဂး ကၞဳဂၠုၚ်ပိုဲဓကးအာတုဲ ဒးဗၠိုက်ကၠေံအာ သၟဝ်ဂတာၜဳမှာသၟိဒ်တေံဍာံဍာံဏောဝ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရကွေတ်ဝါဒ မနွံပၟိက်ကဵုပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဂကူမန်ပိုဲဂှ် ပိုဲတံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၠန်ဂတးထောံဂံၚ်ဂံၚ်သ္ကာသ္ကာရောၚ်။ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဂကူပိုဲ လိက်ပတ်ပိုဲ ယေန်သၞာၚ်ပိုဲ ဗၠိုက်တၞီကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုဝၚ်ပရေံဏောၚ်။
(၂) #ဟီုအရေဝ်ၜတ်သာတုဲအကာဲအရာကဵုဍိုန်ဍောတ်ယေန်သၞာၚ်
ပူဂဵုမကၠောန်ပရေၚ်ဂကူတံဝွံ ပ္ဍဲကဵုအရေဝ်တက်ကျာ ကုကောန်မန်ပိုဲပၠန် ဒးရပ်စပ်သုၚ်စောဲစကာဏာမအရေဝ်ဝေါဟာၜတ်သာယေန်ဂမၠိုၚ်တံထေက်ရ။အကာဲအရာ ဍိုန်ဍောတ်ယေန်သၞာၚ်တံလေဝ် စန်ဒက်ဂိုၚ်သီဏာဂကူဇကုမာန်ဂှ် လ္ပဝိုတ်စထောံ ပ္ဍဲကၠေၚ်က္ဍဟ်ပိုဲတံညိ။ပ္ဍဲအရာပရေၚ်ဆက်ဆောံကုမၞိဟ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုအရေဝ်ယေန်သၞာၚ်ၜတ်သာတံဂှ် ဒှ်တၚ်အဓိကအိုတ်ရ။ ယဝ် မာန်မာန အုပ်ဓလီုဒၟံၚ်ပ္ဍဲခန္ဓဇကုပိုဲမ္ဂး ဒးကၠဟ်ထောံထေက်ရ။ ပူဂဵုဒုၚ်ကေတ်လဝ်တဲ ဓရ်မာန်မာနပ္ဍဲခန္ဓဇကု ပူဂဵုထ္ၜးသြဇာအကြာဂကူမန်တံဂှ် သၞသတြုဂကောံပိုဲဟေၚ် ဟီုမာန်ရ။ဟိုတ်ဂှ်ရ ဣဏံလေဝ် ပိုဲဒးဝေၚ်ပဲါထေက် မွဲတၚ်ပၠန်ရ။ တုဲပၠန် ပူဂဵုကၠောန်ပရေၚ်ဂကူတံဂှ် ဇကု,ဇကု ဇကု ဒးထေၚ်ခယျစွံလဝ်စၞးကောန်ဍုၚ်ကွာန်မွဲကီုရ။ သၟိၚ်အလဵုသဳတံ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ပျာဲပျာမ်ဒၟံၚ် ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ သာ်လဵု နူဂကောံပိုဏံ စၟဳစၟတ်ထံက်ပရိုၚ်တုဲ ပ္တိုန်ဂလာန်ပ္ဍဲကဵု ပေဲါသဘၚ်သဳကၠဳ ကောံဓရီု ပိုဲတံထေက်ရ။ ဂကောံပိုဲဝွံ ၜံၚ်သၠးတိတ်နူဂဝ်ဂၞဴမိမကောန် ဍုၚ်ကွာန်တံရ။ ပြသၞာကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲသာ်ၜါရာမ္ဂး သက်ဂွံသောၚ်ကလးကဵုမာန်ဂှ် နူကဵုဂကောံပိုဲ ဒးယိုက်ဂၠေၚ်ကေတ်အာ နူဘဝဍိက်ပၠက်လေဝ် ဂကောံပိုဲဒးကေတ်တာလျိုၚ် ဒးယိုက်ဂၠေၚ်လဝ် ထေက်ရ။ နူကဵုဂကောံပိုဲဏံ သွက်ဂွံထေၚ်ဇၞော်ကဵုဂကူညးတၞဟ်သ္အာၚ် ဟွံမွဲလးလးရ။ ပ္ဍဲဂကောံဝွံ ဒးရပ်သုၚ်စောဲ စကာဏာအရေဝ်မန်ဓဝ်ဟေၚ် ခိုဟ်သန်ရ။အကာဲအရာယေန်သၞာၚ်ဍိုန်ဍောတ်မဍိုက်ပေၚ်ကဵုဝေါဟာမၞိဟ်ဂတာပ်ခေတ် ဟီုအရေဝ်တက်ကျာ ၜတ်သာတံဂှ် ဒှ်လွဟ်လက်နက်ပရေၚ်စန်ဒက်ဆက်ဆောံခိုဟ်မွဲရ။
(၃) #ကမ္မတဳကၠောန်ပရေၚ်ဂကူကဵုညးဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်တံညဳသာမှ
ဂကောံကၠောန်ဗဒှ်ပေဲါသဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူတ္ၚဲဏံဝွံ ဂကောံယာယဳခေတ္တဟွံသေၚ်၊ ဂကောံယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ဂကူထာဝရမဒှ်ရ။ ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်တံ ရုဲစှ်ပ္တိုန်လဝ် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်ပေဲါသဘၚ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံဖန်ဖက်ဆၜိုတ် မာ်မွဲစွေက်မွဲတ္ၚဲဏံ ဓရ်ဟွံသေၚ်ရ။ကမ္မတဳလိက်ပတ်ကီု ကမ္မတဳမၚ်မွဲယေန်သၞာၚ်ကီု ဗော်ကမ္မတဳအိုဿီုတံဂှ် ညးတံရုဲစှ် ပ္တိုန်စွံလဝ်သွက်ဂွံမၚ်မွဲဂကူ မန်ပိုဲ ဒဵုကဵုအာယုက်အိုတ်မဒှ်ရ။ ညးတံအပ်ပြာပ်လဝ်ကဵုအခေါၚ်အဝဵုအာဏာဂှ် သွက်ဂွံဘပဠစ ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ ဟွံသေၚ်ရ။ ဂကောံဗော်ကမ္မတဳကဵု ကောန်ဂကူ မန်တံဝွံ မၚ်မွဲဍုၚ်သုၚ်မွဲဍာ်၊ဍိုက်မွဲဂၠုၚ် ဒယှ်ေမွဲဒွက်၊အာမွဲတရဴတုဲ ဗီုလဵုမှပါ်ဒကးပရးထောံ ဆီစိုတ်ဓါတ်ဟွံဂွံ ၜံၚ်သၠးတိတ်ကၠုၚ် နူမွဲမိကလောကောဒေံအရၚ်ဍာ် ဍက်မဒှ်ရ။ ညးတံတုပ်ပမာကဵုအှော်မွဲစန်တုဲ ဂိတုသာတုပ် ဒုၚ်စသိုၚ်ရှ်ညဳညဳသာသာဟီုမ္ဂး ဟွံဗၠေတ်ရ။ပ္ဍဲကဵုကၟာလှာဇၞော်ပိုဲတေံ ယဝ်ရဍာ်နွံဂၠိုၚ်မ္ဂး က, ဂမၠိုၚ်အာကၠုၚ်လောဲသွာသၠးပွးရ။ ညံၚ်ရဴဥပမာဏံကီုရ။ ကမ္မတဳဂကောံပိုဲဏံကဵု ကောန်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံညဳသာမ္ဂး သၞးသတြုသၟိၚ်အလဵုသဳတံ တဝ်စၞေဟ်ဟွံမာန်တုဲ ဓရ်ညဳသာဂှ် ဒှ်အာသုသာန်ဍေံတံ ဨကန်ဗွဲစၟတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဓရ်ညဳသာဂွံတန်တဴအာ လၟိုန်ကာလမာန်ပၠန် ဂကောံပိုဲဒးစန်ဒက်ဏာ မွဲဒမြိပ်ဂကူမန် ရာဇဝၚ်အနာဂတတေံရောၚ်။
(၄) #သ္ပဂရုစွံၚုဟ်မးကဵု ကမၠောန်ဂကောံ
အရေဝ်ဝွံမၞးကေၚ်မိၚ်ဒၟံၚ် ဏောဝ်ဂှ် အဲစှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ နကဵုသတ်လ္ၚဴမွဲမ ၜိုန်ရဟွံဒှ်ကၟုၚ်ကၠေၚ်ကီုလေဝ် လ္ၚဴမွဲမဏံ ပိုဲတဵုလွဳတုဲ ဍေံဂျိုၚ်တဴ လမျီုမ္ဂး ကလိဂွံကၠေၚ်မွဲၜါသ္ပမာန်ကီုရ။ ရုပ်ဝတ္ထု တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲလောက သီုဖအိုတ်ဝွံ ဍေံတံပံၚ်ကောံပတန်လဝ်ကဵုအက်တာမ် (atom)ဍောတ်သွတ်ဂမၠိုၚ်တံဟေၚ်ဂှ် အ္စာသိပ္ပံဂၠးတိတံ ဟီုလ္ၚတ်ပ္တိတ်လဝ်နွံရ။ ထံက်ဂလာန်သာဓက ဥပမာဏံတုဲ “ဇၟာပ်အရာမဍောတ်သွတ်တံ ပိုဲဖန်ဗဒှ်ကေတ် ညံၚ်သ္ဂောံဇၞော်မောဝ်တိုန် မာန်အာရောၚ်” ရဴဝွံ ကောန်ဂကူမန်တံ လ္ပဝိုတ်စထောံ ပ္ဍဲကဵုက္ဍဟ်ပိုဲတေံညိ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ စနူကမၠောန်ဍောတ်ဍောတ်သောဲသောဲ ပိုဲဗှ်လ္ၚတ်ကေတ် ပ္ဍဲအရာပြသၞာဂမၠိုၚ်မ္ဂး ဗွဲကိုပ်ကၠာ ပြသၞာဍောတ်ဍောတ်သောဲသောဲတံ စက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်တုဲ နကဵုဒြဟတ်ဍောတ်သွဟ်ဂှ်ဟေၚ်ရ ကလေၚ်က္တဵုဒှ်အာပြသၞာဇၞော်သၠုၚ်တိုန်ကဆံၚ်ကဵုကဆံၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကောံပိုဲဒးစွံဂရု သ္ပကေၚ်ကာကဵုပရေၚ်ကမၠောန်ချဳဓရာၚ်ပိုဲတံရောၚ်။ သွက်ဂွံကလေၚ်ပ္တန်ဍုၚ်မန်တၟိမာန်ပၠန်ဂှ် ပိုဲဒးဒုၚ်ကေတ်တဲ ယဵုကေတ် ဂုဏ်စရာဲ ကောန်ဂကူမန်တံရောၚ်။
(၅) #သၞောဝ်ဥပဒေနူကဵုဂကောံစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တံ ဒးကတ်လ္ၚတ်
ပူဂဵုကၠောန်ကမၠောန်ဂကောံတံ ဒၞာဲထေက်ကဵုဒးပ္တိတ်ဒြဟတ်တံ ပ္တိတ်ဒြဟတ်လွဳပရာမာန် ဟွံမာန်ဝွံ ဒှ် “တၚ်သဇိုၚ် ပိုၚ်ခြာတီညာတ် ကၠိုဟ်ခၠၚ်ကေတ်မာန် ” ရ။ တၚ်သဇိုၚ်ကၠိုဟ်ခၠၚ် တီညာတ်ကေတ်ဂမၠိုၚ်တံ ယဝ်ရကဆံၚ်သၠုၚ်မ္ဂး ညးဖန်ဖက်ဏာ အခန်ကမၠောန်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ ခိုဟ်ခိုဟ်မိုဟ်ဟ်ဟွံမာန်ဟွံသေၚ်ရ။ ကွေတ်ဝါဒဂကောံဂှ် တန်တဴဒၟံၚ်လ္တူသဇိုၚ် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တံတုဲ ယဝ်ရဗက်ဗှ်လ္ၚတ်ကွေတ်ဝါဒနူဂကောံဖျေံလဝ်တံဟွံမာန်မ္ဂး ကွေတ်ဝါဒဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံညဳသၟဟ်ဟွံစှ်ေပးအၚ်ရ။ ကွေတ်ဝါဒဟွံညဳသၟဟ်မ္ဂး ကမၠောန်ပရေၚ်စန်ဒက်ဂကောံ သွက်ဂွံညဳသာ တုပ်သၟဟ်လေဝ် ဟွံမွဲကဵုသဇိုၚ်ရောၚ်။ပ္ဍဲကဵုသဘၚ်ပေဲါကောံဓရီုသဳကၠဳပွိုၚ်ဍုၚ်ပိုဲဏံလေဝ် ဟီုဂးပ္တိုန်ဖျေံဒၟံၚ်ဂလာန်လအ်ကဵုပိပန်နာဍဳဂှ် ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ်အာတုဲ ဣရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ ပူဂဵုညးမကၠောန်ကမၠောန်ဂကောံတံ လညာတ်ဂွံသၠုၚ် က္ဍဟ်ဂွံသၠဲအာမာန်ဂှ် ဒဵုကဵုအစောန်အိုတ် ဒးလွဳပရာပတိတ်ဒြဟတ် တၟအ်ညးတၟအ်အဲဏောဝ်။ ဂကူမန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဗၠးၜးဇၞော်မောဝ်တိုန်အာမာန်ဂှ် ပိုဲဒးဝေၚ်ဒၟံၚ်ကၠေၚ်က္ဍဟ်ဇၟာပ်အခိၚ် မသၠးမံၚ်တံရ။ သာ်ဏံမှ လညာတ်ပိုဲတံ သောၚ်တၟးပိုတ်သကုတ်မာန်ရောၚ်။ဂလာန်ကတ်လ္ၚတ်ကွေတ်ဝါဒတံဂှ် ဝတ်ကောန်သ္ဂံၚ်ဂကောံပိုဲတံဂမၠိုၚ် ဒှ်တၚ်ပထမအိုတ် ဒှ်တၚ်အဓိကပၟိက်ဇၞော်အိုတ်ရ။ ကဆံၚ်လညာတ်ပရေၚ်ဂကူ ပရေၚ်ဍုၚ်တံ ဂွံသၠုၚ်တိုန်အာ ကွေတ်ဝါဒပိုဲတံ ဂွံတပ်တးလဂူတိုန်အာ ဒးပြုပြေၚ်ဏောဝ်ဂှ် ဒှ်ဝတ်ကောန်ဂကောံတံ ဒုၚ်ကေတ်ဏာလဝ် လ္တူကောန်ဂကူပိုဲ ဓလေတ်ဟွံဂွံကီုရ။ သ္ပညးဒုၚ်ကေတ်လဝ် ယၟုကောန်ဂကောံမွဲကီု စိုတ်ဓါတ်ကြံၚ်ၚ်မ္ၚိုဟ်ဟ်လေဝ်ဟွံမွဲတဴ ပ္ဍဲအရာညးဗ္တောန်လ္ၚတ်လေဝ် ဟွံမွဲကဵုဗီုပြၚ်ဍာံစၟတ် ဂကူပိုဲညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်လေဝ် ဟွံပတိတ်ဒြဟတ်ကမယတုဲ ပူဂဵုအထေၚ်ဇၞော်ကဵုဇကု,ဇကုဂှ် တုပ်ပၟာညံၚ်ရဴဟွံယိုက်ဂၠေၚ်လဝ် တာလျိုၚ်မန်ပိုဲ သွက်ရုန်တိတ်နူ သကေမ်တဲဂကူတၞဟ်
သ္အာၚ်လေဝ် ဟီုစဂွံမာန်ကီုရောၚ်။ ။
(၆) #သၞောဝ်ဥပဒေနူကဵုဂကောံစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တံဒးမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်အာ
ပူဂဵုမကၠောန်ပရေၚ် ဂကူတံအိုဿီု အတိုၚ်စေဝ်ပၞောန်ဂကောံပိုဲ ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်အာဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ရောၚ်။ ၜိုန်ရညးတံ သၠးတိတ်ကၠုၚ် နူဗုၚ်ဂၞဴမိမကောန်ဂကူမန်ကီုလေဝ် စိုတ်ဓါတ်ညးတံ ဟွံတုပ်သၟဟ်ကဵုကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်တံ နွံဒၟံၚ်ညိညဇြိုၚ်သာကီုရ။ ညးတံဒးမၚ်မွဲစေဝ်ပၞောန်ဂကောံညးတံ ခိုၚ်ခိုၚ်ကၠိုက်ကၠိုက်ဂှ် ပ္ဍဲအရာစိုတ်ဓါတ်ဟွံတုပ်ကဵုကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံညးဂမၠိုၚ်ရ။ညးတံစၟဳစၟတ်လ္ၚတ်ကေတ်စိုတ်ဓါတ်ဇရေၚ်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ သွက်ဂွံက္ဍိုက်က္ဍိုပ် ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ညးတံဒးကေတ်တာလျိုၚ်ရ။ ညးတံဒးကေတ်တမလျိုၚ်ရ။ ညးတံဒးတက်ပၠုပ်ကဵုစိုတိဓါတ်လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဆာန် လ္တူဂကူဇကု ညံၚ်ဂွံလုပ်မံၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂြိုဟ်ကတာန် ကၠၚ်ပၟတ်ကောန်ဂကူမန်တံ လၟိုန်ကာလမာန်ဂှ် ညးတံဒးကတ်လ္ၚတ်လဝ် ကွတ်ဗျူဟာပရေၚ်စန်ဒက်ဇြိုဟ်ဇြိုဟ်နက်က်ထေက်ရ။ ဗွဲစၟတ်ဟီုမ္ဂး ပ္ဍဲတၚ်ပၟိက်ဇၞော်အဓိကဂမၠိုၚ်တံဝွံ ဒးမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်ဟွံတုပ်သၟဟ်ကဵု ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဒှ်တၚ်ကျေဝ်ကျေဝ်မွဲတၚ်ကီုရ။ ဂကောံဗော်ဖံက်ပၠန်ဒ္ဂေတ်သၞောဝ်ဥပဒေမၞိဟ် (ဝါ) “ပူဂဵုကၠောန်ပရေၚ်ဂကူတုဲ ဒ္ဂေတ်ဟွံခိုဟ် ” မ္ဂး ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ ဟွံသ္ပဂရုကုညးတံတုဲ ဇၟာပ်ဂလာန်ညးတံဟီုဏာ ဒဒုၚ်ပဲါတးပတိတ်ထောံနူလဒေါဝ်ဝိုၚ်မၞိဟ်ဟေၚ်ရ။ယဝ်ရညးတံ ဍိုက်ပေၚ်ဒၟံၚ်ကဵုဒ္ဂေတ်မ္ဂး သၞောဝ်ဥပဒေဂကောံညးတံ စၞောန်ထ္ၜးလဝ်ဂှ်လေဝ် ဟွံသာဲကွာဲတိတိအာနူကဵုလောကဝတ်မၞိဟ်တံ ဗွဲစၟတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကောံပိုဲ ဒးဓလေတ်တိတ်နူအခက်အခုဲတၚ်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ ဒုၚ်တဲဟွံမာန် တၚ်ဟွံမွဲကဵုပၟိက်ညးတံရ။ယဝ်ရပိုဲတံ ဓမံက်ရုပ်ရဴသာ်ဏံမာန်မ္ဂး ဒဵုကဵုဒၞာဲဇိုၚ်ပိုဲ ဂံါစိုပ်ပေဲါအံၚ်ဇၞးတေံ ဂကောံပိုဲ ဆက်ပၠတရဴညဳညဳသာသာမာန်။
(၇) #လညာတ်ကောန်ဂကူပိုဲဒးတဵုလွဳလဝ်လ္တူကောန်ကွေတ်ဝါဒပၠန်ဂတး
ကွေတ်ဝါဒပၠန်ဂတး ဟီုမ္ဂးဂှ် တက်ပၠီုထောံဝါဒတြေံတြဟ်တံတုဲ ဓမံက်ပ္တိုန်ဝါဒတၟိဂမၠိုၚ်တံ မဒှ်ရ။သွက်ဂွံဓမံက်ပ္တိုန်ဝါဒတၟိမာန်ဂှ် ဂကောံပိုဲ ဒြဟတ်ဇၞော်မှ မံက်ဂတဝ်တိုန်မာန်ရောၚ်။ ရပ်လွဟ်တဝ်စၞေဟ်မှ ဒှ်ပၠန်ဂတးဟွံသေၚ်။ ဂကူမန်ပိုဲ သီုဖအိုတ် ယဝ်ရဒှ်ဒြဟတ် ဂကောံမွဲမ္ဂး ဂလာန်ပၟိက်ပိုဲကၠောန်ဏာ အလဵုသဳတံစဵုဒၞာဟွံမာန်ရ။နကဵုဒြဟတ်ဂကူပိုဲဟေၚ် ပၠန်ဂတးအလဵုသဳတံမာန်ရ။စိုတ်ဓါတ်ပိုဲဂှ် ဒှ်လွဟ်ခိုဟ်အိုတ်ဟီုမ္ဂး နကဵုစိုတ်ဓါတ်ဆာန်ဂကူဟေၚ် ပိုဲတက်ပၠီုထောံဝါဒညးတံ အုပ်ဓလီုဒၟံၚ် လ္တူဂကူပိုဲတုဲ ဓမံက်ပ္တိုန်ဝါဒဒဳမဵုကရေသဳပြဟ်ပြဟ်မာန်ရောၚ်။“ ဓရ်ဍာံစၟတ်ဂှ် အုပ်ဓလီုပၞုက်လဝ်ဍေံလၟိုန်ကာလဟွံဂွံ စိုပ်အခါမွဲတ္ၚဲ ဍေံမံက်ဂတဝ်တိုန်ဍာံဍာံရ။ ဆဂး ဍေံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ကေတ်တ်ဟွံသေၚ်။မၞိဟ်ဂၠိုက်ဂၠာဲဓမံက်ပတိတ်နွံမှဍေံဂတဝ်တိုန် ဍာံဍာံရောၚ်” တုပ်ပၞာညံၚ်ရဴသဘာဝဒုစရိုတ်မ္ဂး ပဲါဟွံဗၠးကီုရ။ တုဲပၠန် “ မၞိဟ်အုပ်ဓလီုပၞုက်လဝ်ဓရ်ဍာံစၟတ်ဂှ်လေဝ် ကော်ခဴစ ပူဂဵုဒုစရိုတ်မာန်ရ။”ဟီုဂလာန်သာ်ဏံမ္ဂး သၟိၚ်အလဵုအသဳတအ် ဒှ်အာမုမာန်ရော? ညးတံစိုပ်အာကဆံၚ်လဵုမာန်ဂှ် ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ချပ်ရံၚ်ကေတ်အာမာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ပံၚ်ကဵုဂကောံအာဂတပၠတရဴတုဲ တက်ပၠီုဂကောံအာဂတပၠတရဴတုဲ တက်ပၠီုထောံဝါဒအလဵုသဳတံ ဟွံမာန်ဟာ……!ဟွံသေၚ်တှ်ေ ဂကူမန်ပိုဲ ဆက်တုဲ ဒုၚ်ပျဲပျာမ်ကဵု အလဵုသဳတံ ဗီုဏံဒဵုကဵုကဝ်တဴ ဂၠးတိလီုတေံဟာ…!ချပ်ဗ္စာကဵုဒးညိ။ ဂွံစိုပ်တိုၚ်ပ္ကဴကၠဟ်ထောံကၠာဏောဝ်။ “ ပိုဲမံၚ်သၟဝ်ဝါဒ အလဵုသဳတံတုဲ ပိုဲဇက်တိုန်အာတရဴတိုၚ်ပ္ကဴတေံဟွံဂွံ။ တရဴပိုဲဇက်ကွာ်ဒၟံၚ်ဝါဒအလဵုသဳတံလေဝ် အာစိုပ်ပေဲါအံၚ်ဇၞးဟွံမာန်။” ပ္ဍဲလညာတ်ကောန်ဂကူမန်တံလေဝ် ဒုၚ်တဲမွဲတၚ်ရမာန်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုဒြဟတ်ဂကူပိုဲ ညဳသာဟေၚ်ရ ပိုဲပၠန်ဂတးအလဵုသဳတံ ထေက်ဟာ ဟွံထေက်ပုဟ်ဟာ…။
မွဲအခိၚ်ဓဝ် ရုပ်ဝတ္ထုၜါတန်တဴဒၟံၚ်မွဲဒၞာဲဓဝ်ဟွံမာန်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ရုပ်ဝတ္ထုတၟိမွဲ ယဝ်ရပိုဲဒုၚ်ကေတ်တဲတုဲ ပိုဲမိက်ဂွံစွံဍေံဒၞာဲဏံမ္ဂး ရုပ်ဝတ္ထုတြေံဂှ် ပိုဲဒးပဲါဓလေတ်ထောံဍေံနူဒၞာဲဏံရ ဟွံသေၚ်ဟာ…။ ဟိုတ်ဂှ်ရ မုပိုဲ ဒးဆက်ကၠောန်အာ မုဏီရော?
ကွေတ်ဝါဒ ဟွံဂတာပ်ကဵုခေတ်တံဂှ် ပၠန်ဂတးထောံတုဲ ဝါဒဂတာပ်ခေတ် ကွေတ်တၟိဂှ် ပိုဲကောန်ဂကူမန်တံ ဒးဓမံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။
(၈) #သၞောဝ်ဥပဒေကဵုပရေၚ်ကၠောန်ၜိုတ်နတဲကာယဂွံပံၚ်စပ်အာဒးပ္တိတ်ဇဲဒးလွဳပရာ
သၞောဝ်ဥပဒေနူဂကောံဗော်ပိုဲဖျေံလဝ်တံဂှ် ကၠာဟွံဂွံပံၚ်စပ်ကဵုပတိတ်ဒြဟတ် ကၠောန်ၜိုတ်နတဲဏီမ္ဂး သၞောဝ်ဥပဒေဝွံ ဟွံမွဲကဵုရုပ်ရဴဏီရ။ သၞောဝ်ဥပဒေတံ ခါရပံၚ်စပ်ပတိတ်ဒြဟတ် ကၠောန်ၜိုတ်နတဲမ္ဂး ရုပ်ရဴမံက်တိုန်ကၠုၚ် ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ်မ္ဂး မၞိဟ်ဗဵုဒၟံၚ်တံဂှ်လေဝ် မံၚ်ဟွံမာန်တုဲ ဒးတက်တိုန်တဲအိုတ်ရ။ တုပ်ပၟာညံၚ်ရဴပူဂဵုကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံကီု ခေတ်လဵု စိုပ်စိုပ် သၟိၚ်လဵုတိုန်တိုန် ညးတံဒးဗက်ဗၠအ်သၟိၚ်အလဵုသဳရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံပံၚ်စပ်အာကဵုကၠောန်ၜိုတ်နတဲကာယဂှ် ဒှ်အဓိကပၟိက်ဇၞော်အိုတ်ရ။ သၞောဝ်ဥပဒေဟွံဂွံပံၚ်စပ်ကဵု ကၠောန်ၜိုတ်နတဲကာယတံဂှ် တုပ်ပၟာညံၚ်ဗြဴဟတန်တုဲ ပရေၚ်နတဲကာယတံလေဝ် ဟွံမွဲကဵုသၞောဝ်ဥပဒေမ္ဂး တုပ်ညံၚ်ရဴ မၞိဟ်မတ်ကၠက်က်မွဲကီုရ။ ဟီုလ္တူၜါတေံ ယဝ်ရပံၚ်စပ်အာမ္ဂး ရုပ်ရဴမံက်တိုန်မွဲ အလန်ဓဝ်တုဲ ဒြဟတ်ဇၞော် ပွမကြံၚ်မ္ၚိုဟ်တံဂှ်လေဝ် က္တဵုဒှ်မံက်ဂတဝ်တိုန်ကၠုၚ်အာ အလဵုလဵုဟေၚ်ရ။ဟိုတ်ဂှ်ရ လညာတ်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ဂွံသောၚ်ကၠးဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်ကေတ်လ္တူဂကောံပိုဲဏံကီု သီုကဵုညးတံဂွံကဵုဇြဟတ်ထံက်ပၚ် ကုဂကောံပိုဲတံဏံဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ပိုဲဒးဓမံက်ထ္ၜးကဵုရုပ်ရဴကုညးတံရောၚ်။
(၉) #ပူဂဵုကၠောန်ပရေၚ်ဂကူတံဒးဝေၚ်ပဲါကၠဟ်ထောံစိုတ်ဓါတ်အတ္တ
ပူဂဵုကၠောန်ပရေၚ်ဂကူတံ ဒှ်ဂကောပြဝေဏဳ ဒုၚ်စရှ်ဖဵုအခေါၚ်အဝဵုခိုဟ်တံဟွံသေၚ်ရ။ညးတံဝွံ ဒုၚ်တမြံၚ် လ္တူကောန်ဂကူတံ ဒးနွံဒၟံၚ်ဒတုဲဟေၚ်ထေက်ရ။ ညးတံဂွံဒုၚ်စဖဵုဒတုဲမြမောဝ်လက်ကြဴကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံရ။ ပ္ဍဲအရာဖဵုဒတုဲမြမောဝ်ဏံဝွံ ညးတံဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ဂှ် အောန်နူကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံဏီဂှ် အလုံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ဒးသောၚ်ကၠးပ္ဍဲကောန်စိုတ်တေံဏောဝ်။ ဒးဟီုဂလာန်ဗွဲမသောၚ်ကၠးမ္ဂး ပရေၚ်,ရေၚ်တၠုၚ်ပၠန်ဂတးဂကောံပိုဲဏံဝွံ ရေၚ်တၠုၚ်ဂုဏ်ဖဵုသွက်မၞိဟ်မွဲဂကောံရဟွံသေၚ်။ ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ သွက်ဂွံဗၠးၜးတိတ်အာနူဘဝအလဵုသဳတံ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်လဗပ်သ္ကီုဂှ် ဂကောံညးတံပုန်ဂ္စာန် ဒးကေတ် တာလျိုၚ် နကဵုစိုတ်ဓါတ်ကောန်ဂကူပိုတ်ပိုတ်သ္ကုတ်သ္ကုတ်ရ။သွက်ဖဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ကုညးမယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ဂကောံတံ ၜိုန်ရနွံဒၟံၚ်ဗွဲမထေက်ကြိုက်ကီုလေဝ် ဂုဏ်ဖဵုသွက်ညးတံ ညးတံဒးစွံလဝ် သၟဝ်တဲဂုဏ်ဖဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံထေက်ရ။ ယဝ်ရညးတံသၠးထောံဂုဏ်ဖဵု ပုဂ္ဂလိက ညးတံဟွံမာန်မ္ဂး နကဵုဗၞတ်ဟီုအရေဝ်လ္ဂူကျာရ။ နူဂကောံညးတံ ပတိတ်ဒြဟတ်ရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဂွံမာန်ရောၚ်။ နကဵုနဲလဵုဂကူမန်ပိုဲဂွံမာန်ရောၚ်။ နကဵုနဲကဲလဵုလေဝ် ပရေၚ်ဂုဏ်ဖဵု ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံမံက်ဂတဝ်တိုန်ဂှ် ဂကောံညးတံ ဖန်ဖက်ဓမံက်ထ္ၜးရုပ်ရဴဟွံမာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပစပ်အာကဵု ဖဵုဒတုဲမြမောဝ် ပုဂ္ဂလိကအိုဿီု ပူဂဵုကၠောန်ပရေၚ်ဂကူတံ ဒးသၠးထောံမာန်ရောၚ်။ တၚ်ဂလာန်အဲတၠကၞေဟ်ဏံ မိက်ဂွံဟီုဂှ် ပရေၚ်စသုၚ်ချိုတ်ဂျိုၚ်ပူဂဵုကၠောန်သွက်ဂကူတံဂှ် ဒးတိုပ်အုပ်လဝ် ပ္ဍဲဘဝကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံထေက်ရ။ဂကောံပိုဲ သာဲကွာဲထောံကဵု သဇိုၚ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံ ဟွံသေၚ်မ္ဂး တန်တဴဒၟံၚ်ကဵု တၚ်သောၚ်သၟဟ်ဂကောံကောန်ဂကူပိုဲတံရ။ ယဝ်ရညးတံရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု သွက်မွဲဂကောံ မၞိဟ်ညးတံဓဝ်မ္ဂး ဂၠံၚ်တရဴကောန်ဂကူမန်ပိုဲ စ္ဍးပဲါတိတ်အာသၞောဝ်ဥပဒေပၠန်ဂတးအလဵုသဳတံရ။ ဂကောံညးတံလေဝ် ဟွံဒှ်ပူဂဵုကၠောန်သွက်ဂကူ ပၠန်ဂတးသွက်ဍုၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ပိုဲ ပူဂဵုဗဵုလဵုကၠောန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ဂကူရောဂှ် ကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်တံ ပါ်ပဲါကေတ်မာန်ဏောဝ်ဂှ် အာဲထေၚ်ခယျကေတ်လဝ်ရ။
(၁၀) #စှ်ေပရေၚ်စန်ဒက်တုဲဓမံက်ရုပ် ရဴကမၠောန်
ပ္ဍဲကဵုပေဲါသဘၚ်ရုဲမာဲၜက်တုဲ အာတေံဂှ် မုပကောန်ဂကူမန်ပိုဲဟွံစုတ်မာဲကဵုအမာတ်မန်ပိုဲရော? သာ်ဏံကလေၚ်စၟဳစၟတ်အာမ္ဂး ဟိုတ်နူ “ ပရေၚ်စန်ဒက်” ပိုဲဟွံဍိုက်ပေၚ်ရောၚ်ဂှ် အ္စာကၞေဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံ ဖျေံထောံသ္ဂုတ်သွာတ်ရ။ ဂလာန်ဏံဍာံမံၚ်ကီုရဟာဂှ် ဟီုသၟာန်တိုန်ပ္ဍဲဝိုၚ်အကြာမၞိဟ်ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံထေက်ရ။ ယဝ်ရပံက်သၟန်ပါၚ်တုဲ သၟာန်ဒးအာလေဝ် သွက်ဂကူပိုဲ သိက္ခာသြတဂွံစှ်ေရနွံ။ ဂကူတၞဟ်သ္ပစအရေဝ်ဟရိုၚ်မ္ဂး ဒးဒုၚ်ဂွလဒေါဝ်ဝိုၚ်မၞိဟ်သက်သက်ရနွံ။ “သ္ပတၠစိၚ်တုဲ ရပ်ထိၚ်စိၚ်ဟွံမာန်ဂှ် ဒုဟ်ညးလဵု ပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူစိၚ်ဟာ ပ္တိုန်ဒုဟ်ကဵုတၠစိၚ်ဟာ ဂှ် မၞးပါ်ပဲါရံၚ်စမ် ”ဟီုသာ်ဏံမ္ဂး အဲတၠကၞေဟ်ဏံ ဗၠေတ်မှာအာညိညကီုဟာ? သ္ပတၠကောန်တုဲ ယဝ်ရဟွံဗ္တောန်ကဵုပညာမ္ဂး စိုပ်အခါကာလမွဲတ္ၚဲ ကောန်ဇကု ဒးဒှ်အာဍိက်ပၠက် ညးတၞဟ်ဍာံဍာံဏောဝ်။ကောန်ဇာတ်ဇကု ဒးဒှ် ဒၟံၚ်ဍိက်ပၠက်ညးတၞဟ်ဂှ် ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ်တုဲ မိပ်သၠောၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကောန် စိုတ်တေံ မာန်ဒၟံၚ်ကီုဟာ? ယဝ်ရ နာဲတံဝဳယဲဝေဒနာညယဲဂှ် ပရေကဵု ဟွံမာန်မ္ဂး လ္ပဒုၚ်ကေတ်ယၟုအ္စာသဝ်ညိ။ အ္စာသဝ်ဍာံစၟတ်မ္ဂး ယဲဝေဒနာတံအိုဿီု ညံၚ်ဗၠးသ္အးအာမာန်ဂှ် ဒးဝဳလေပ်ဏောဝ်။ ပ္ဍဲကဵုခန္ဓကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံ မုယဲသာ်လဵု က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဂှ် ညးမကၠောန်ပရေၚ်ဂကူတံ ဒးစၟဳစၟတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲကေတ် တမ်ရိုဟ်ဍေံထေက်ရ။ ဂကူပိုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်ဘဝဍိက်ပၠက်ဂကူ တၞဟ်သ္အာၚ်ဏောဝ်ဂှ် ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ဝိုတ်ကၠေံထောံ ဟွံထေက်ရ။ “ စိုတ်ဓါတ်တၠနာဲ” လောန်ၜက်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံဂှ်လေဝ် ဆက်စွံလဝ် ပ္ဍဲလ္ပအ်တေံဟွံထေက်ရ။ ဍုၚ်ဟံသာဝတဳမန်ပိုဲ ကေၚ်နွံကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် လ္ပအ်ညာတ်ဒၟံၚ်ဟွံသေၚ်ရ။ ရာဇာဝၚ်မန်ပိုဲလေဝ် သွက်ဂွံစွံလဝ်ပ္ဍဲတၟအ်တိုၚ်တံ ဟွံသေၚ်ရ။လိက်ပတ်ပိုဲ ဒးချိုတ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲတၟအ်တိုၚ်တံလေဝ် လအ်ကၠုၚ်ကဵု အခေတ်ရ။ အပါဇၞော်လဇုဗျုပိုဲလေဝ် ကလိလောန်စဴ အာဇရေၚ်သုသာန်တေံ အဆက်ကဵုအဆက်ရ။ အာဲကၟာဲညးတံ အပ်ပြာပ်စွံဏာလဝ် ကုပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် တာလျိုၚ်ဂကူမန်ပိုဲ တ္ၚဲဏံရ။ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကူမန်ပိုဲ ဒးဒုၚ်စဒၟံၚ်ယဲ ဝေဒနာ “စိုတ်ဓါတ်ဍိက်” သွက်ဂွံဗၠးစ္ဍးအာမာန်ဂှ် နူကဵုဂကောံပိုဲ ဂၠိုက်ဂၠာဲနဲကဲပကောံဂဥုဲတုဲ ဒးဝဳထောံညးတံရ။ သာ်ဏံဟီုမ္ဂး နကဵုနဲကဲဂဥုဲ (ပရေၚ်စန်ဒက်) ဟေၚ်ရ “စိုတ်ဓါတ်နာဲ” ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ပ္ဍဲခန္ဓ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲမာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ရာဇာဝၚ်ဂကူမန်ပိုဲ သွက်ဂွံဒြေပ်ဂေတ် ပ္ဍဲလတေၚ်ဆီညးတံမာန်ဂှ် ပိုဲဒးလလောၚ်တြးပ္တိတ် ပရေၚ်အတိက်ဘဝမန်ပိုဲဏောၚ်။ ဆဂး စဵုကဵုစိုပ်ကာလလၟုဟ်ပၠန်လေဝ် ဟိုတ်နူပရေၚ်စန်ဒက်ဂကောံပိုဲ ဟွံဍိုက်ပေၚ်နဲဗျူဟာတုဲ ညးတံဒးဂဗဆဵုဒၟံၚ် ဒဒိုက်သြန်ဂအုံကီု အိုဿီုနာနာသာ်ရ။ စၟဳစၟတ်ရံၚ်ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ် မွဲတၚ်ပၠန်ဂှ် ဟိုတ်နူဂကောံပိုဲ ဓမံက်ရုပ်ရဴကမၠောန်ဟွံမာန်တုဲ ပိုဲစန်ဒက်ကေတ်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ဟွံဂွံရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ စိုတ်ဓါတ်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူပိုဲ တိက်လှိၚ်ဒၟံၚ်တံ ညံၚ်ဂွံမၠာ်မတ်ၚုဟ်တိုန်မာန်ဂှ် ပိုဲဒးဓမံက်ရုပ်ရဴဂကောံပိုဲကၠာဏောဝ်။ ပိုဲဒးကၠောန်ဗဒှ် သဘၚ်ပေဲါကောံဓရီုသွက်ဂွံစန်ဒက်ညးတံရ။လညာတ်ဝါဒဂကောံပိုဲသာ်လဵုရောဂှ် ဒးပံက်သြိုဟ်ဟီုထ္ၜးကဵု ညးတံရ။
#ဂလာန်အုပ်ကၠေံနိဂီု
ယွံကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံ ညးဂမၠိုၚ်အဴ………က္ဍဟ်ကသပ်ပိုဲ ဗက်ဟွံစိုပ်ဂှ် ဆလအ်မှ ဒှ်ဟွံမာန် ဟီုပညပ်ဟွံဂွံရ။ ယဝ်ရကၠေၚ်က္ဍဟ်ပိုဲဗက်စိုပ်မ္ဂး ပ္ဍဲလောကဏံ အရာဒှ်ဟွံမာန်ဟွံမွဲ၊ ဒှ်ကၠုၚ်မာန်သီုဖ္အိုတ်ရ။ ဇကုကၠောန်ဟွံဒှ်ကၠုၚ်ဂှ် ဇကုဒးကၠိုဟ်ခၠၚ်ကေတ် လညာတ်က္ဍဟ်ဇကု တၚ်ဗက်ဟွံစိုပ်တုဲ အရာဇကုဟွံထေၚ်ခယျလဝ်တံ ဒှ်ကၠုၚ်ဂှ်ဟိုတ်နူကမၠောန်ဇကုကၠောန်လဝ်တံဟွံမွဲကဵုဓဝ်သတိဟေၚ် ဒးဒုၚ်ကေတ်တဲရောၚ်၊ မုအရာဟွံဟီု ယဝ်ရမၞးဟီုဏာ “ဒုၚ်တဲဟွံမာန် ”မ္ဂး ဟိုတ်နူမၞး ဒိုဟ်ဓီုဟေၚ်ရ။ စၟတ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်တေံညိ။ ပိုဲက္တဵုဒှ်ဘဝမၞိဟ် ပ္ဍဲလိုက်လောကဏံဝွံ အရာနွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်လောကဏအိုဿီု ဂွံလဝ်အခေါၚ်ပိုၚ်ပြဳဒတုဲရ၊ “ မၞးဟွံဂွံဏာပုဟ်ဂှ် ဟိုတ်နူမၞးကေတ်ဟွံလေပ်” ဒုၚ်ကေတ်တဲသာ်ဏံမ္ဂး ဂကောံပိုဲဆက်တုဲ သွက်ဂွံလွဳပရာ ပ္တိတ်ဒြဟတ်အာပၠန် အခိၚ်ဟွံလ္ဇုဲဏီရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ
…………။
✍ရာမည➲မာံဝါန်ၛာဲ✍