ပွံက်အဘိဓာန် ဌာန်ဒေသမန်ဂမၠိုၚ်

အပ္ဍဲပယျဵုတိဍာ် မဒးဒုၚ်စၟတ်သမ္တီလဝ် ဍုၚ်ဗၟာတ္ၚဲဏအ်ဂှ် ယၟုဒေသတအ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ယၟုနကဵုရမ်သာၚ်မန်တၟာဂလိုၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဒၞာဲလ္ၚဵုမ္ဂး ယၟုဒေသတအ်ဂှ် ၜိုန်ရဒှ်ယၟုမန်ဇေတ်တ်ကီုလေဝ် မၞိဟ်ပ္ဍဲဒေသဂှ် အရေဝ်မန်ဗြုဟွံလေပ်လးလးရ။ ညးလ္ၚဵု မပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ် မွဲလှေ်ဟွံကေၚ်မိၚ် ရမ်သာၚ်မန်လေဝ် ဒှ်မာန်ကီုရ။ ယၟုဒေသတအ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်မလဴထ္ၜးကဵု အာဲကၟာဲမန်၊ ဒှ်ဟိုတ်လဴကဵု ကောန်မန်ပိုဲ မန်ဟီုဂှ်ညးဂှ်ရောတုဲ ပကောံတုဲ ပတိုန်ထ္ၜးဏာ ယၟုဒေသမန်ဝွံရ။ ယၟုလ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဟိုတ်နူဆဵုဗီုဗၟာတအ်မချူဒၟံၚ်လၟုဟ်တုဲ ကလေၚ်လ္ၚတ်အဓိပ္ပါယ်ဂှ်ရ အဓိပ္ပါယ်ဂှ် ကာလဟွံဒးလေဝ် ဒှ်မာန်ကီု၊ တုဲပၠန် ယၟုဒေသလ္ၚဵုတအ်ဂှ် ပၟိက်လညာတ်ညးမွဲကုမွဲ ဟွံတုပ်လေဝ် နွံမာန်ဂှ်ရ။ ပၟိက်လညာတ်ညးတၞဟ်လေဝ် ပတိုန်ထ္ၜးဏာ လက္ကရဴဂှ်ကီုရ။ ယၟုဒေသတအ်ဂှ် အစာကဝိ နာဲမာမက (သုတေသဳ) ဂှ် ချူပကောံလဝ် ပ္ဍဲလိက်ညး (မွန်တို့ဌာနေ ရာမည)တုဲ ဒုၚ်သဇိုၚ် ကုပရေၚ်ပကောံညးတုဲ အဲကလေၚ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် နကဵုဘာသာမန် ဗီုအဲမညာတ်ကေတ်ရ။ ဒၞာဲလ္ၚဵု ယဝ်ရလညာတ်ဟွံတုပ်ကဵုညး ပ္ဍဲအဲနွံလေဝ် လညာတ်ညးဂှ်လေဝ် ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် လက္ကရဴဂှ်ကီုရ။ နာဲမာမကဝွံ ပ္ဍဲကာလအခိၚ် အဲမယိုက်ဂၠေၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂကောံသၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ် နဒဒှ်ညးအုပ်ကာနာနာ ကေုာံ ညးဒါန်လိက် မဂ္ဂဇြေန်မန် လဂံါအာဇာနဲဂှ် ဂွံဆဵုညာတ်ညး ပ္ဍဲတိုက်ရံၚ်လိက်ကောန်ဂကူ (အမျိုးသာစာကြည့်တိုက်) တုဲ ဒဒှေ်အာကဵုညးရ။ အဲအာတ်မိက်ညး ညံၚ်ဂွံချူလိက်ပရေၚ်ဗီုမန် သွက်မဂ္ဂဇြေန်ပိုဲတုဲ ညးဟီု ဗီုမန်ဂှ် ညးချူစဟွံခံၚ်တုဲ အဲဟီုကဵုညး ချူဗီုဗၟာ တုဲမ္ဂးအဲကၠာဲကဵုဗီုမန်တုဲ ညးဒုၚ်ကအ်ပါၚ် သွက်ဂွံချူကဵုမွဲပိုဒ်ရ။ ကာလအဲမစိုပ်အာသ္ၚိညးဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် မၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိညးသီုဖအိုတ်ဂှ် ပဲါနူညးမွဲတုဲ ဆမွဲကီု ဟွံဟီုအရေဝ်မန် ကုအဲရ။ ညးဒုၚ်ကဵုလိက်ပရေၚ်ညးတုဲ ကာလအဲမဗှ်ရံၚ်လိက်ညးဂှ် အဲဂွံတီကေတ် ဗီုလဵုပရေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ်ညး စပ်ကဵုအရေဝ်မန်လိက်မန် မဒးဒုၚ်ကၠေအ်အာ ပ္ဍဲဂတမတ်ညးဂှ် အဲချပ်ကေတ်ဒးရ။ လိက်ပရေၚ်ညး (ကောန်ၚာ်အနာဂတ် ဂွံလေပ်လိက်ပတ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ညိ)ဂှ် အဲကၠာဲဗီုမန်တုဲ ပိုဲစုတ်လဝ် ပ္ဍဲမဂ္ဂဇြေန်ပိုဲ ကၞပ်(၄)ဂှ်ရ။ လၟုဟ်မ္ဂး ညးခၞမ်ဂွံပြကိုဟ် သီုကဵုလိက် (မွန်တို့ဌာနေ ရာမည)ဝွံမ္ဂး ဂွံအာ ၁၅ ကၞပ်ရ။ ဗွဲမဂၠိုၚ်မ္ဂး လညာတ်ပရေၚ်ဘာသာဂၠိုၚ်ရ။ တၚ်ဏာဂုန် လတူနာဲမာမက ဗွဲမဇၞော်ရ။

အဘိဓာန်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂမၠိုၚ်

ကဍိုပ်စိၚ် (ကဒတ်စိန်) ရးဗဂေါ။ က္ဍိုပ် - မဒှ်အရာအဓိက၊ စိၚ် - ဇၞော် / တိရစ္ဆာန်မဇၞော်အိုတ်။
ကတာ်ကၠဵု ?(ကတိုက်ကလော) ပွိုၚ်ဍုၚ်တၞက်ပြေၚ် (သနပ္ပၚ်)။
ကတိုၚ်စိၚ်် (ကတောၚ်စိန်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ကတိုၚ် - မဒှ်ဒၞာဲတိမခၠံက်၊ စိၚ် - မဒှ်အရာမဇၞော်အိုတ်။ အဓိပ္ပါယ် ကတိုၚ်ဇၞော်/ ကတိုၚ်စိၚ် (မဒှ်တိရစ္ဆာန်ဇၞော်အိုတ်)။
ကတိုၚ်စိၚ် (တိုက်ကြီ) လ္ဂုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ကတိုၚ်ဇၞော်။
ကဒါ (ကဒါ) (ဨရဝတဳ/ရးမန်)။
ကဒေါ (ကတိုး) ပွိုၚ်ဍုၚ်မတ်မလီု။ အဓိပ္ပါယ် ခဒိုဟ်/သၞေဟ် ဒၞာဲမဒေါအ်။
ကဒုၚ်ၜဝ် (ကဒုံးပေါ်) မုဟ်ဍုၚ်။
ကဒေါတ် (ကဒွတ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဝဝ်။ အဓိပ္ပါယ် တၞံကဒေါတ် ဒှ်မာန်။ ?
ကနိ (ကနိ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဖျာပုၚ်။ ကနိ - တၞံကနိ၊ တၞံကနိ တၞံမတိုန်ပ္ဍဲဇိုၚ်ၜဳဍာ်ဖ္ဍုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အခိၚ်ဍာ်တိုန် ဍာ်စိုပ်တုဲ အခိၚ်ဍာ်စှ်ေ ဍာ်ဟွံမွဲ၊ တၞးဍေဟ်ဟွံသၠုၚ် ထာၚ်ဍေဟ်တိုန်ဒၟံၚ်နူတိတုဲ ဗီုပြၚ်တုပ်ထာၚ်သတ်ဗြဴ၊ ရပ်ဍာ်ဍေဟ်တုဲ သုၚ်ပစစၞဗၜူ၊ တၞးဍေဟ်ဂှ် ထပက်သၠကၟဳသ္ၚိ။ အဓိပ္ပါယ် မုဟ်ခဒုၚ်တိ ဒၞာဲတၞံကနိမတိုန်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲတၞံကနိမနွံ။
ကပေၚ် (ကပၚ့်) ပွိုၚ်ဍုၚ်တၞက်ပြေၚ် (သနပ္ပၚ်)၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဒဵု(တွံတေး)။ အဓိပ္ပါယ် ကွာန်တၞံကပေၚ်/ခပေၚ် ဒှ်မာန်။
ကမနာံ (ကမနၚ်း) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ကဍောတ်တ်မွဲဂကူ မၞုံကဵုဂစေဟ် လဒေါဝ်ဇၞော် က္ဍိုပ်ကဵုဗတဍောတ် အသာ်ဗုဗု။
ကရၚ်ဝၚ်စိၚ် (ကရၚ်ဝၚ်းစိန်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ဝၚ် - ဒၞာဲဍာ်မဇြိုၚ်၊ စိၚ် - မဟွံဍောတ်/တိရစ္ဆာန်မဇၞော်အိုတ် ပ္ဍဲဍုၚ်မန်။ ကရၚ်ဂှ် ကၠုၚ်နူကြုၚ်ဟာ?။
ကလုဲ (ကလွီ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် တၞံဆုမွဲဂကူ တၞးဍောတ်တ် ဗီုတၞးမၚ်ဂၠန် သတ်ဍေဟ်သာ်ဗုသေၚက်တုဲ မၞုံရှ်ဖျး။
ကလိုဟ်ၜဳ (ကလာပီ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ကလိုဟ် - အရာမထောၚ်ပံက် စဵုကဵုစိုပ်ကၞောတ်။
ကလအ် (ကလော့) တ္ကအ်ခၟိုန်/ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်။ ဒၞာဲမတဵု စၞစ မပတံ သၞေဝ်ကေဝ်။ အဓိပ္ပါယ် ကွာန်မတဵုကၠအ်။
ကဝ (ကဝ) ရးဗဂေါ။ ကဝ - (၁) ဒၞာဲမပါ်ဒၟံၚ်ၜါၜါ။ (၂) ကၞိမၞုံကဵုသၞေၚ်တုဲ မလေပ်ဍုန်ဇိုၚ်ရပ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲတုဲ ဒကဲလဝ်က္ဍိုပ်လပါ်သၟဝ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲဂၠံၚ်/ကြုၚ်မပါ်ဒၟံၚ်ၜါ (ဝါ) ဒၞာဲကဝမနွံဂၠိုၚ်။
ကၟာက (ကမာကာရွာ) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။
ကၟာကဇြဲ (ကမာကသွယ်) ဒလ။
ကၟာကစေပ် (ကမာကဆစ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ခရမ်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကစေပ် - သၞေဝ်မွဲဂကူ မၞုံရှ်ဖျးတုဲ ဍုန်စ သၞာစဂွံ။
ကၟာကဆံၚ် (ကမာကဆံ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကဆံၚ်၊ မၞုံကဵုဗီုပြၚ်သၠုၚ်သဝ် ဗီုဇိုၚ်ကၞေန်။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမၞုံကဵုကဆံၚ်။
ကၟာကဒေါတ် (တမာကတော့) ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကဒေါတ် - တၞံမွဲဂကူ။
ကၟာကယာ (ကမာကယာ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ခရမ်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကယာ၊ ဒဒှ်အရာထပှေ်ထပှေ် မတိတ်အာနူတၞဟ်။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာတိမကယာ။
ကၟာကလုဲ (ကမာကလူ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ခရမ်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကလုဲ - တၞံကလုဲ။ တၞံဆုမွဲဂကူ၊ တၞးဍေဟ်သောဲသောဲ တုပ်ညံၚ်တၞးမၚ်ဂၠန်၊ သတ်ဍေဟ်ခ္ဍမ်မ် အသာ်ဗုသေၚက်၊ မၞုံရှ်မဖျး။ အဓိပ္ပါယ် - ဒၞာဲကၟာတၞံကလုဲ။
ကၟာကလတ်/ကၟာကလိုပ် (ကမာလုပ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျောက်တန်။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကလတ် - တၞံဆုမွဲဂကူ တၞံဍေဟ်တၟာဂတာတဲ၊ ကဴဍေဟ်အဃောခမောံ ဍုန်စသွ။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမၞုံကဵုတၞံကလုတ်။ ကလိုပ် - ဍာ်မဗၠိုတ်။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာဍာ်မဗၠိုတ်။
ကၟာကှ်ေ (ကမာကေး) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကှ်ေ - တၞံဆုမွဲဂကူ။ တၞးဍောတ်တ် သဓီုဒၟံၚ်တွဵု။ ကဴဍေဟ်ဍောတ်တ် မၞုံသၟူမမောဝ်။ သတ်ဍေဟ်ဍောတ်တ် စဍာတ်ဒၟံၚ်ညိညိ။ ဆဂး မၞိဟ်တအ်ဟွံစကွေဟ်ဟ်။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမနွံကဵုတၞံကှ်ေ။
ကၟာကြုၚ် (ကမာကရုန်) ရးဗဂေါ၊ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကြုၚ် - ဒၞာဲဍာ်မဇွောဝ်အာ။
ကၟာကြေဟ် (ကမာကလဲ့) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကဝ။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကြေဟ်၊ မတၟအ်မွဲဂကူ ဍောတ်တ်၊ ဗွဲဂမၠိုၚ်ဒှ်အသာ်ဗကေတ်၊ အဓိပ္ပါယ် ကၟာတိကြေဟ်။
ကၟာကၠိက် (ကမာကလိတ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ခရမ်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကၠိက်၊ သတ်ဇိုၚ်ပန် မလေပ်တုက်တိ နကဵုခၟဴ(မုဟ်)တုဲ မလေပ်ဒးဂၞပ်မံၚ်ဒၞာဲဂံက်က်။
ကၟာခနဳ (ကမာခနိန်) ရးဗဂေါ။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ခနဳ - တၞံဆုဇၞော်ဇၞော်မွဲဂကူ မၞုံကဵုတၞးသဓီုတုဲ ပ္ကဴဗဂေတ်တ်။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမၞုံကဵုတၞံခနဳ။
ကၟာချိုတ် ? (ကမာချိုက်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ခရမ်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ယဝ်ရချိုတ်ဂှ် ဒှ်မာန်မ္ဂး အဓိပ္ပါယ် ကၟာဍာ်မချိုတ်၊ ကၟာဍာ်ဟွံမံၚ် ဒှ်မာန်။
ကၟာဂမက် (ကမာမတ်) ရးလ္ဂုၚ်။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ဂမက် - တိဍိုန်န်လှေက်က်မၞုံကဵုမနှဴ။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမၞုံကဵုတိဂမက်။
ကၟာစိၚ် (ကမာစိန်) ဍုၚ်ကျောက်တန်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ စိၚ် - မဒှ်အရာမဇၞော်၊ အဓိပ္ပါယ် ကၟာဇၞော်။ ညးလ္ၚဵုဟီု စိၚ်ဒၞာဲဝွံ ဒှ်သတ်မဇၞော်အိုတ် မၞုံလပှ်(မုဟ်)မဂၠိၚ်ဂှ်။
ကၟာဇြဲ (ကမာစဲ) ရးဗဂေါ။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ဇြဲ - တၞံဆုမၞုံကဵုဇုက်မဓဇဲ/ မတကဲ။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမနွံကုတၞံဇြဲ။
ကၟာဇြဲ (ကမာဆွဲ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျောက်တန်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ဇြဲ - တၞံဆုမၞုံကဵုဇုက်မဓဇဲ/ မတကဲ။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမနွံကုတၞံဇြဲ။
ကမာဍိုတ် (မဒေါက်) ရးဗဂေါ။
ကၟာနာ် (ကမာနတ်) ရးဗဂေါ။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ နာ် - ဂကူဇြုံမွဲဂကူ ပ္ဍဲကဵုဒဏ္ဍရဳ။
ကၟာဗဒဝ် (ကမာပဒေါ) ခရမ်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ဗဒဝ် - တၞံဆုမွဲဂကူ တၞးဍေဟ်ခ္ဍမ်တုဲဍောတ် တၞံဍေဟ်ပ္ဍဲကၞာၚ်ဍောတ်တ်ဂှ် ဇလနွံ။ သတ်ဍေဟ်စဂွံ။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမၞုံကဵုတၞံဗဒဝ်။
ကၟာမံၚ် (ကမမောၚ်း) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ မံၚ်။ ဒဒှ်မဟွံအိုတ်။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာဍာ်မံၚ်။
ကၟာမြာၚ် (ကမာပရံ) ရးဗဂေါ။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ မြာၚ် - တၞံဆုမွဲဂကူ သတ်ဍေဟ်ဖျးတုဲ ပဗစးဍုန်သွ။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမနွံကဵုတၞံမြာၚ်။
ကၟာမဵု (ကမာမို) တကအ်ခၟိုၚ်။
ကၟာရတ် (ကမာရွတ်) ရးလ္ဂုၚ်။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ရတ် - (ပါ၊ ရတန) ဒဒှ်အရာမပြဲ။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမပြဲ။
ကၟာလာန် (ကမာလမ်း) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျောက်တန်း။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ လာန် - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်တုပ်ကဵုတၞံဇြဲ ဆဂးတၞးဍေဟ်ဟွံ ဍောတ်တုဲကေက်။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမၞုံကဵုတၞံလာန်။
ကၟာဝက် (ကမာဝက်) ပွိုၚ်ဍုဟ်မုဟ်ဍုၚ်။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ဝက် - မၞံဗီုပြၚ်မစှ်ေဗီုပြၚ် မၜေဲ။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာမၞုံဗီုပြၚ်မၜေဲ။ ညးလ္ၚဵုဟီု ကၟာၜက် အဓိပ္ပါယ် ကၟာၜံက်ဟွံတုဲ သှ်ၜေက်ဒၟံၚ်။
ကၟာၜါ (ကမာပါ) ကွမ်းခြံကုန်။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ၜါ - ဂၞန် မွဲတုဲၜါ၊ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲကၟာမၞုံၜါ။
ကၟာၜဵု (မကာပို) ဨရာဝတဳ။ ကၟာ ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ၜဵု - ဓာတ်မဂွံနၚ်
ကၟာအုပ် (ကမာအုပ်) တွဵုရးဍုၚ်မန် ရးဨရာဝတဳ။ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ အုပ် - ဒဒှ်မဂၠိုၚ်။ ဗြဲအုပ် - မတ်ဗြဲဂၠိုၚ်။ မၞိဟ်အုပ် - မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကောံကလောအ်ဒၟံၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ကၟာအုပ် - ကၟာဍာ်ခိုဟ်။
ကုန်မၚ (မြင်းကကုန်း) ဨရာဝတဳ။ မၚ - တၞံဗ္ၚ။
ကောန်ဗက (ကွန်ဗက) သုံးခွ။
ကအ်ကတောတ် (ကော့ကဒွတ်) ဍုၚ်ကျာ်ထောဝ်။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ် ပ္ဍဲပွဳပွူဂှ်၊ ကတောတ်၊ တၞံမွဲဂကူ။
ကအ်ကဒ (ကော့ကဒဲ့) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ် ပ္ဍဲပွဳပွူဂှ်၊ ကဒ - တၞံမွဲဂကူ။ အဓိပ္ပါယ်
ကအ်ကမု (ကော့ကမု) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ် ပ္ဍဲပွဳပွူဂှ်၊ ကမု - တၞံလမု။
ကအ်ကုန် (ကော့ဂွန်) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။
ကအ်ကျာ် (ကော့ကျိုက်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်။
ကအ်ကြိက် (ကော့ကရိတ်) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ် ပ္ဍဲပွဳပွူဂှ်၊ ကြိက် - တၞံဆုမွဲဂကူ တၞးဟွံသဓီု သတ်ဍေဟ်မှောအ် ကၠောန်ဂၞဳ ကၠောန်ဖုန်။
ကအ်ကြုက် (ကော့ကရုတ်) ပွိုၚ်
ကအ်ကြေၚ် (ကော့ကရၚ်) ဍုၚ်ပံၚ်။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ် ပ္ဍဲပွဳပွူဂှ်၊ ကြေၚ် - တၞံဆုဇၞော်ဇၞော်မွဲဂကူ။
ကအ်ကြေဟ် (ကော့ကရက်) ဍုၚ်ဘာအၚ်။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ် ပ္ဍဲပွဳပွူဂှ်၊ ကြေဟ် - တၟအ်သောဲသောဲမွဲဂကူ မၞုံအသာ်ဗကေတ်။
ကအ်ခတာၚ် (ကော့ကတန်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ် ပ္ဍဲပွဳပွူဂှ်။ ခတာၚ် -
ကအ်ခဍာ် (ကော့ကဒိုက်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ် ပ္ဍဲပွဳပွူဂှ်၊ ခဍာ် - ဂစေံမၞုံအသာ်လမ္စံက် ရမ်သာၚ်လရိုဟ်ဍေဟ် အက်အက်။
ကအ်ခနေအ် (ကော့ခနိ) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ကအ်ခပဳထဝ် (ကော့ဟပီထော) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ကအ်ခပုၚ် (ကော့ခပုၚ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ကအ်ခမာ (ကော့ခမယ်) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ) ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ ခမာ - ညးမမၚ်မွဲ။ အဓိပ္ပါယ် တကအ်ဒၞာဲညးမမၚ်မွဲပြေၚ်ဂၠဴ။
ကအ်ခမိတ် (ကော့ခမိ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။
ကအ်ခဗုဲ (ကော့ခဗွီ) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ကအ်ခလောဲ (ကော့ခလွှာ) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ကအ်ခိုက် (ကော့ခိုက်) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ကအ်ချေဟ် (ကော့ချဲ) ရးဗဂေါ။
ကအ်ဂတ် (ကော့ကပ်) ဇလွန်။
ကအ်စိၚ် (ကော့စိန်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ကအ်ဇြေၚ် (ကော့ဇၚ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်တၞက်ပြေၚ်။
ကအ်ဍောတ် (ကော့ဒွတ်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ကအ်ဍုန် (ကော့တွန်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ကအ်ဒဒန် (ကော့ဒန်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်။
ကအ်ဒုန် (ကော့ဒွန်း) ပွိုၚ်ကွမ်ခြံကုန်း။
ကအ်နှာတ် (ကော့နှာတ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်မတ်မလီု။
ကအ်ပံက် (ကော့ပေါက်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ကအ်ပြေၚ် (ကော့ပြၚ်း) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဗဂေါ။
ကအ်ဗြာတ် (ကော့ပြတ်) ဍုၚ်တၞက်ပြေၚ်။
ကအ်ဗိန် (ကော့ဘိန်း) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်။
ကအ်မရာၚ် (ကော့ပရံ) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ကအ်မုဟ် (ကော့မှူး) ရးလ္ဂုၚ်။
ကအ်မုဟ် (ကော့မု) ထန်းတပင်။
ကအ်မုဟ်ပန် (ကော့မုပွန်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ကအ်ရ (ကော့ရ) မုဟ်ဍုၚ်။
ကအ်ရေဝ် (ကော့ရေး) ရးတၞၚ်သဳ။
ကအ်လကီု/ကအ်ကီု (ကုက္ကိုၚ်း) ရးလ္ဂုၚ်။ ကအ် - တိဒၞာဲမသၠုၚ်နူဗွဳပွူဂှ်၊ လကီု - ကီု - တၞံဆုမွဲဂကူ။ ?
ကအ်လှာ (ကော့လှာ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။
ကအ်လ္ဂုတ် (ကလဂုတ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်။ ကၠုၚ်နူ ကအ်သ္ကုတ် ဒှ်မာန်။ ကအ် ဒၞာဲမသၠုၚ်နူဒၞာဲပွဳပွူဂှ်၊ (ဝါ) တိမမံက်ဒၟံၚ်တုဲ ဍာ်မပိုၚ်လဝ်ဂေတ်ကၠောအ်။ သကုတ်။ ဒဒှ်မဟွံဆက်။ အဓိပ္ပါယ် တကအ်မသကုတ်ဒၟံၚ်။
ကအ်ဝါခြက် (ကော့ဝယ်ခရပ်) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။
ကအ်ဝၚ် (ကော့ဝၚ်) ရးဗဂေါ။
ကအ်သက် (ကော့သက်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ကအ်သံၚ် (ကော့သောၚ်း) ရးတၞၚ်သဳ။ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူပွဳပွူဂှ်၊ သံၚ် - တိတၟိမမံက်တိုန်။ အဓိပ္ပါယ် #ကအ်မမံက်တိတ်တၟိ။ လ္ၚဵုဟီု သံၚ်ဂှ် ဒှ်ရမ်သာၚ်သေံ မဂွံအဓိပ္ပါယ်ၜါတုဲ ကအ်ၜါ လေဝ်ဒှ်မာန်။
ကအ်ဟရံက် (ကော့ဟရောက်) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ကၟအ်ကချူ (ကမော့ကချူး) ပွိုၚ်ဍုၚ်လိုၚ်ဗၠဲ (လှိုၚ်းဘွဲ့)။ ကၟအ် -
ကျာ်ဣသိယဵု (ကျိုက်ထီးရိုး) ကျာ်ထောဝ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဣသိ - မၞိဟ်မဒ္ဂေတ်ဓဝ်၊ ယဵု - ဒဒှ်မရေၚ်တၠုၚ်ဏာ အရာမွဲမွဲ နကဵုလဇံက်လဝ်လတူက္ဍိုပ်။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်ဣသိမွဲမယဵုလဝ်လတူက္ဍိုပ်။
ကျာ်ကၜါ/ကျာ်ကၟာ (ကျိုက္ကဘာ) ဨရာဝတဳ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ။ ကမာ - အရာမဒှ်ၜါ မၞုံဗီုပြၚ် အကာဲအရာမကြပ်တုပ်။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်ၜါနွံတုပ်ပ်တုဲ သန္ထာန်မကြပ်တုပ်။
ကျာ်ကၟာကမု (ကျိုက်ကမာကမု) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကမာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ ကမု - တၞံကမု။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်ပ္ဍဲကၟာတၞံကမု။
ကျာ်ကၟာစိၚ် (ကျိုက္ကမာစိန်) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကၟာ - ဒၞာဲမကြိုၚ်ဍာ်၊ စိၚ် - အရာမဇၞော်။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်ကၟာဇၞော်။
ကျာ်ကမု (ကျိုက်ကမု) ဨရာဝတဳ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကမု - တၞံကမု။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်မၞုံကဵုတၞံကမု။
ကျာ်တၟအ် (ကျိုက္ကမော့) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ တၟအ် - သဘာဝတိမကြံၚ်မ္ၚုဟ်ကလောအ်တုဲဇြိုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်မဒက်လဝ် နကဵုတၟအ် (ဝါ) ကျာ်မၞုံကဵုတၟအ်ဗွဲမဂၠိုၚ်။ ကျာ်ဝွံ ဇၟာပ်မစိုပ်ဂိတုဝှ်တြဴစွေက်မ္ဂး ကၠောန်သဘၚ်ပွိုၚ် ပိတ္ၚဲ ပိဗ္တံရ။ ယၟုကျာ်ဝွံ နူလိက် (ဍုၚ်၃၂ ဇာ ၁၂ ဒၟံၚ်စာတန်)ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ကျာ်သဳဟကန်ဒဴ။ ဒၞာဲကျာ်ဝွံဒှ်ပယျဵုအကြာဍုၚ်ဇြာကဵုဍုၚ်မတ်မလီု ပ္ဍဲအခိၚ်မုတ္တမ ၃၂ဍုၚ်တေအ်ရ။
ကျာ်ကၠေံ (ကျိုက္ကလဲ့) လ္ဂုၚ်။ နူတမၠာယၟုကျာ်ဝွံ ကျာ်ကလိ ဒှ်မာန်ဟာ။ ဗၟာကော်ဟွံကၠး ကလိ တုဲ ဗၟာဟီု ကျိုက္ကလဲ့တုဲ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် မန်ကလေၚ်ဟီုပၠန်တုဲ ဒှ်အာကျာ်ကၠေအ်ဟာဂှ် ထေက်ကဵုဒးချပ်ရ။ အခိုက်မန်ပိုဲ မဒက်ကျာ်ကီု ကဵုယၟုကျာ်ကလိ တအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်။ အဓိပ္ပါယ်တုန် ရန်တၟအ်ဂွံလ္ၚောဝ်ပူဇဴ ကျာ်မကလိလောန်စဴတုဲတအ်တုဲ ဒက်ကျာ်တုဲ ကဵုယၟုကျာ်ကလိလေဝ်ဒှ်မာန်။ ပ္ဍဲလိက်ဝၚ်ဓါတ်ဂှ် ဟီုလဝ် ဟိုတ်နူကျာ်တြဲကဵုကလော် ဝေၚ်စိၚ်အောပ်တုဲ ကျာ်ကၠေအ်အာဂှ်ရ ကျာ်ကၠေအ် ညးကော်။
ကျာ်ကလအ် (ကျိုက်ကလို့) လ္ဂုၚ်။
ကျာ်ကၠံဗန် (ကျိုက်ကလွန်ဗွန်) လတူဒဵုမုတ္တမ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကၠံ - ဂၞန် ၁၀၀။ ဗန် -ဗစုက်သြိုဟ်တုဲ နကဵုတဲသီုၜါ မိန်။ ဆဂး ကၠံ ဒၞာဲဝွံ ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်နူ က္လိ - အရာမလောန်အာ၊ ဗန်ဂှ် ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်နူ ပန် - ဂၞန် ၄။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်က္လိပန်၊ ကျာ်မလိလောန်အာတုဲပန်ဇကု။ ရန်တၟအ်ကဵုကျာ်ပန်ပ္ဍဲကဝ်ဝွံ မကလိလောန်အာတုဲ ဒက်ပတန်ကျာ်ဝွံ ဒှ်မာန်။
ကျာ်ကလောပန် (ကျိုက်ကလွံပွန်) ဗဂေါ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကလော - မၞိဟ်တၞောဝ်ဒတောဝ်မကြပ်ညးသကအ်။ ပန် - ဂၞန် ၄ ၊ ဆဂး ကၠံ ဒၞာဲဝွံ ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်နူ က္လိ - အရာမလောန်အာ၊ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်က္လိပန်၊ ကျာ်မလိလောန်အာတုဲပန်ဇကု။ ရန်တၟအ်ကဵုကျာ်ပန်ပ္ဍဲကဝ်ဝွံ မကလိလောန်အာတုဲ ဒက်ပတန်ကျာ်ဝွံ ဒှ်မာန်။
ကျာ်ကလော်ပန် (ကျိုက္ကလွန်ပွန်) ဓနုဖြူ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကလော် - (၁) ဝိညာဏ် (၂) မၞိဟ်မၞုံရမ်သာ်မဖေက် ဓမ္မတာညာတ်ကေတ်နကဵုမတ်ဟွံမာန်။ ပန် - ဂၞန် ၄၊ ဆဂး ကလော် ဒၞာဲဝွံ ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်နူ က္လိ - အရာမလောန်အာ၊ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်က္လိပန်၊ ကျာ်မလိလောန်အာတုဲပန်ဇကု။ ရန်တၟအ်ကဵုကျာ်ပန်ပ္ဍဲကဝ်ဝွံ မကလိလောန်အာတုဲ ဒက်ပတန်ကျာ်ဝွံ ဒှ်မာန်။
ကျာ်ကၠိုၚ်ထဝ် (ကျိုက်ကလိုၚ်ထော်) ဒေသမှဝ်ၜဳ (မှော်ဘီထောၚ်ကြံ့)။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကၠိုၚ် - ထၟာဲမွဲဂကူ၊ ထဝ် - ဓါတ်မွဲဂကူ မၞုံသာ်ဗကေတ်ဍာ်မိတ်တုဲပလေဲဒၟံၚ်။
ကျာ်ကသး (ကျိုက္ကသာ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ။ ကသး - ယၟုသၟိၚ်အသး မဒှ်ကောန်သၟိၚ်သမလ။ သၟိၚ်အသးဝွံ ကာလစဒှ်မၞိဟ်ဂှ် ဒးအာပၠေဲထောအ်လဝ်တုဲ ပြေၚ်ၝောအ်လွဳဗစလဝ်၊ ကာလတဝ်စၞေဟ်ကဵုဂလာအလာံဗာဂှ် နကဵုအရီုအဗၚ် မိပြေၚ်ဂှ်တုဲ ဂွံဇၞးကေတ်ဂလာဂှ်ရ။
ကျာ်ကဴ (ကျိုက်ကာ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကဴ - အရာမတိတ်ကၠုၚ် နူတၞံဆုချောဲဂမၠိုၚ်၊ ကဴ ပ္ဍဲဒၞာဲဝွံ ဒှ်ယၟုဒါယကာတၠဒါန်မာန်။
ကျာ်ကဴ (ကျိုက်ကော်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကဴ - အရာမတိတ်ကၠုၚ် နူတၞံဆုချောဲဂမၠိုၚ်၊ ကဴ ပ္ဍဲဒၞာဲဝွံ ဒှ်ယၟုဒါယကာတၠဒါန်မာန်။
ကျာ်ကောန် (ကျိုက်ကွန်း) တိုက်ကြီး။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ကောန် - အရာမကတဵုဒှ်ကၠုၚ် နူအကြာမိမ၊ အရာမဍောတ်၊
ကျာ်ခပိုဝ် (ကျိုက်ပို) ဨရာဝတဳ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ခပိုဝ်၊ ကပေါတ်မသြိုၚ်တိုက်မွဲဂကူ ဓမ္မတာနွံသာ်ဗု ဖက်ကဵုဍာ်တုဲ လံက်တိုက်မ္ဂး ဂွံသာ်ဗု။
ကျာ်ခမဳ (ကျိုက်ခမီ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ခမဳ - ဂမ်ဤ - ဒဒှ်မအေၚ် (ဝါ) ဒဒှ်မဝေၚ်ပါဲဒ္ဂေတ်၊ (ဝါ) မၞိဟ်မဒ္ဂေတ်သိက္ခာပိုဒ်ကျာ်၊ ကာလသၟိၚ်သိၚ်ဃဵု မဖဳနၚ်ရုပ်ကျာ်ပဋိမာရုပ်ပန်ဇကုဂှ် ရုပ်မွဲဇကုဂှ် စိုပ်ဒၞာဲဂှ်တုဲ ဒက်ပတန်လဝ် ဘုတ်ကျာ်ခမဳရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ကောန်သၟိၚ်ဝါခရူဂှ် ပကၠေအ်တုဲ ဍုၚ်ကျာ်ခမဳ ညးကော်ရ။
ကျာ်ခမောမ် (ကျိုက်ခမွမ်) ဖျာပုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ခမောမ် - အရာမဒှ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ရဴကဴကၠာဟွံဂွံရာၚ်။ ပ္ဍဲဝၚ်ကျာ်ဝွံ ညးဟီု ခမွမ် ဂှ်ကၠုၚ်နူအရေဝ်မန် ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂွံအဓိပ္ပါယ် ကျာ်သတ်မဂၠိုၚ်မၜိုဟ်သြိုဟ်။
ကျာ်ခုက် (ကျိုက်ခေါက်) ဍုၚ်သြေၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ အတိုၚ်ဝၚ်ကျာ်မ္ဂး ဣသိခုက်ဂှ် ဒက်ပတန်လဝ်တုဲ ကျာ်ခုက်ညးကော်ရ။ ခေါက် ရမ်သာၚ်ဗၟာဝွံ စှ်ေကၠုၚ်နူရမ်သာၚ်မန် ခိုဟ် ဟာဂှ်ထေက်ကဵုဒးချပ်ရ။
ကျာ်စိရံ /ကျာ်သဓီု (ရွှေစားရံဘုရား) ဍုၚ်သဓီု။ ကျာ် - ဒဒှ်မသၠုၚ်ပြဲ။ စိရံ (ပါ) ဒဒှ်မတန်တဴဗွဲမလအ်လ။
ကျာ်တဝ်ဝိ (ကျိုက်တော်ဝိ) ရးဗဂေါ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ တဝ် - အရာမဆက်လဝ် ကဵုသတ်ဍေဟ်။ ဝိ - သတ်ဆုမွဲဂကူ။ တဝ်ဒၞာဲဝွံ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ကုန် ဟာ။
ကျာ်တၟအ် (ကျိုက်ကမော့) ကၟာဝက်။
ကျာ်ထပှ် (ကျိုက်ထပို့) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ထပှ် - ဂၞန် ၇။
ကျာ်ထဝ် (ကျိုက်ထော်) ဒဵုဂြာဲ(ဒေးဒရဲ)/ကအ်လမု(ကော့မှူး)။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ။ ထဝ် - ဓါတ်မွဲဂကူ မၞုံသာ်ဗကေတ်ဍာ်မိတ်တုဲပလေဲဒၟံၚ်။
ကျာ်ထောဝ် (ကျိုက်ထို) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ထောဝ် - စၞမၞုံကဵုသၞေၚ်မွဲဂကူ မံၚ်ကဵုဂကောံ၊ ထောဝ် ဒၞာဲဝွံ ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်နူ ထဝ် ဒှ်မာန်။
ကျာ်တၟအ်ဝါန် (ကျိုက်မွန်ဝိုၚ်း) တိုက်ကြီး။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ တၟအ်ဝါန် - တၟအ်မွဲဂကူ ဖျုန်ဟွံကၟောန် မၞုံအရာဗဂေတ်။
ကျာ်တၟအ်ဝါန် (ကျိုက်မှော်ဝန်း) ကျောက်တန်း။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ တၟအ်ဝါန် - တၟအ်မွဲဂကူ ဖျုန်ဟွံကၟောန် မၞုံအရာဗဂေတ်။
ကျာ်ဒကဝ် (ကျိုက်စကိုၚ်း) တိုက်ကြီး။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဒကဝ် - ဒဒှ်မကုတ်ပုတ်၊ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်မကုတ်ပိုတ်။
ကျာ်ဒစာံ (ကျိုက္ကစံ) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ။ ဒစာံ - ဂၞန် ၈။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်(စေတဳ)ဒစာံ(တၞုၚ်)။
ကျာ်ဒဵုခၞုက် (ကျိုက်ဒေးခလုတ်) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူညးတၞဟ်၊ ခၞုက် - အရာမကၠောန်လဝ်နကဵုဆု နကဵုဒုန် ပံက်လဝ်ပါၚ်ဍေဟ်တုဲ တက်မ္ဂးဗြု၊
ကျာ်ဒဵုဇၞော် (ကျိုက်ဒေးတနော်) ကျောက်တန်း။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူညးတၞဟ်။ ဇၞော် - ဒဒှ်မဟွံဍောတ်။ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီု ကျာ်ဒဵုတၞဟ်၊ တၞဟ် - အရာမသအာၚ် အရာဟွံသေၚ်ကဵုအရာဂှ်။ ဗွဲစၟတ် ကျာ်ဒဵုဇၞော်ဂှ် ကိတ်ညဳဂၠိုၚ်။
ကျာ်ဒဵုတၟအ် (ကျိုက်ဒေးမှော်) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူညးတၞဟ်၊ တၟအ် - သဘာဝ တိမကြံၚ်မ္ၚုဟ် ကလောအ်တုဲဇြိုၚ်။
ကျာ်ဒဵုရီု (ကျာ်ဒေးယျုံ) ဨရာဝတဳ - လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူညးတၞဟ်၊ ရီု - တၞံရိုမ်။
ကျာ်ဒဵုလာဲ (ကျိုက်ဒေးလား) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူညးတၞဟ်၊ လာဲ - တၞံဍောတ်ဍောတ်မွဲဂကူ တၞးဍေဟ်ညံၚ်တၞးဒုန် ကဴဍေဟ်ညးကၠောန်ကၟအ်။
ကျာ်ဒဵုဝိ (ကျိုက်ဒေဝိ)လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူညးတၞဟ်၊ ဝိ - တၞံဆုမွဲဂကူ သတ်ဍေဟ်စဂွံ။
ကျာ်ဒဵုအပ် (ကျိုက်ဒေးအပ်) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူညးတၞဟ်၊ အပ် - တၞံဇုက်မွဲဂကူ မၞုံရှ်ဖျး၊ ကျာ်ဝွံနွံပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်မ္ၚးထံၚ်(ဗိုလ်တထောၚ်)တုဲ ကျာ်မ္ၚးထံၚ်လေဝ်ကော်။ ဒၞာဲဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူရံၚ်စ ဟွံဒှ်ဗီုဒဵုတုဲ လတူယၟုဂှ် မၞိဟ်တအ်ခယျဒၟံၚ်တၞဟ်ဟ်သာ်အိုတ်ရ။ ညးလ္ၚဵုဟီု ကျာ်လထဳအာတ် ကာလကျာ်မကၠုၚ်ဂှ် လထဳမွဲဂှ်အာတ်ကျာ်တုဲ ကျာ်လထဳအာတ်ညးဂး။ လ္ၚဵုဟီု ကျာ်ဒးအပ် ဟိုတ်နူကာလ တပေါကဵုတဗဝ် ညးၜါစိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဂှ် ပအပ်ကဵုဓါတ်သော် ကုသၟိၚ်ဥက္ကလာပ။
ကျာ်နိဗ္ဗာရဂါံဂဵု (ဝါခရူ) နိဗ္ဗာရန၊ ဂါံဂဵု (န) ဂဵု (ကြိ)၊ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်မစၞောန်ထ္ၜးကဵုနိဗ္ဗာန်။
ကျာ်ပတှ်ေ (ကျိုက်တဲ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ပတှ်ေ - ဒဒှ်မစှ်ေစိုတ် အရာဂှ်ဒှ်မဍာံစၟတ်။
ကျာ်ပတှ်ေ (ကျိုက်ပတဲ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ကျာ်ပိ (ကျိုက်ပိ) ဨရာဝတဳ၊ မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ပိ - ဂၞန် ၃။
ကျာ်ပိမွဲဇံၚ် (ကြက်ဖမွေးဇောၚ်း) ဖျာပုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ပိ - ဂၞန် ၃၊ မွဲ ဂၞန် ၁၊ ဇံၚ် - ပလ္လၚ်၊ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်ပိ မွဲပၞၚ်။
ကျာ်ပဝ် (ကျိုက်ပဝ်) ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ပဝ် - ဒဒှ်မအာ မချဳဓရာၚ် ပ္ဍဲလတူကျာ။ အတိုၚ်ဝၚ်ကျာ်ဝွံမ္ဂး ပ္ဍဲအခိၚ်သၟိၚ်မန် နူသမလ စိုပ် ၁ရ ဒတောဝ်ဂှ် သၟိၚ်တိဿ ပရေၚ်ရၚ်ဍုၚ်တုဲ ဟိုတ်နူပတှ်ေကေတ် တဳနူဍုၚ်ဗၟာတုဲ ကဵုကၠဟ်ထောအ်ရုပ်ကျာ်တအ်အိုတ်ရ။ ကာလမိတၠထဝ် စှ်ေဝေၚ်ဍာ်ဂှ် လိုန်ဒးရုပ်ကျာ်တုဲ ကေတ်ပတိုန်တိုၚ် ရှ်ေသှ်ေဂှ်ရ သၟိၚ်ဒှ်ပၞောတ်တုဲ ကဵုဂစိုတ်မိတၠထဝ်ကီုလေဝ် ဂစိုတ်ဟွံဂွံဟိုတ်နူ ဂုန်ရတ်ပိပြကာ စိုပ်ကၞောတ် တၠထဝ်ပအဓိဋ္ဌာန်တုဲ ရုပ်ကျာ်ဂှ်ပဝ်တိုန်ဂှ်ရ ညးကော်စကျာ်ပဝ်။
ကျာ်ပန် (ကျိုက်ပွန်) ဗဂေါ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ပန် - ဂၞန် ၄။ ရန်တၟအ်ကျာ်ပန်မကလိလောန်အာတုဲ ဒက်လဝ်ရုပ်ကျာ်ပန်ဇကု။
ကျာ်ပန် (ကျိုက်ပွန်) ဗဂေါ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ပန် - ဂၞန် ၄။ ရန်တၟအ်ကျာ်ပန်မကလိလောန်အာတုဲ ဒက်လဝ်ရုပ်ကျာ်ပန်ဇကု။
ကျာ်ပှ်လှ် (ကျိုက်ပေါလော) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ပှ်လှ် - ဒဒှ်အပိုၚ်အခြာမသ္ၚောဲနူဒၞာဲမၞိဟ်မမံၚ်။
ကျာ်ဗတာၚ် (ကျိုက်ပတိုၚ် ကျိုက်ပဒိုၚ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်၊ ဨရာဝတဳ၊ ဗဂေါ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ဗတာၚ် - အသာ်ဗု၊
ကျာ်မၚ်ကလံ (ကျိုက်မၚ်ကလော့) ရးဗဂေါ။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ မၚ် - ကၠုၚ်ဏောၚ်တုဲ စၟဳဒၟံၚ်၊ ကလံ - ပူဇဴ ကဵုရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ။
ကျာ်မတ်ကဴ (ကျိုက်မက်ကော်) ကဝ။
ကျာ်မှ်တဴ (ရွှေမုဠော်) မုဠော (ပါ) - မှ်တဴ ချူအတိုၚ်ရမ်သာၚ်။ အဓိပ္ပါယ် - ကျာ်မတိတ်ဗၠးကဵုဝဲအန္တရာဲဒဒိုက်။
ကျာ်မြဟ် (ကျိုက်မရော) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ မြဟ် - ဒဒှ်မၞိဟ်မတီဂၠိုၚ်။
ကျာ်မြဟ်ကအ်ဖါ ကၟာဝက်။ မြဟ် - ဒဒှ်မၞိဟ်မတီဂၠိုၚ်၊ ကအ် - ဒၞာဲမသၠုၚ်နူပွဳပွိုၚ်ဂှ်၊ ဖာ - ဒဒှ်မဟွံဍောတ်/ဟွံအောန်။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်မြဟ်တမ္ညဝ် ပ္ဍဲတကအ်ဇၞော်။
ကျာ်မြဟ်ကအ်ဗဗေၚ် ကၟာဝက်။
ကျာ်ယသ/ရသိထပှ် (ကျိုက်ယသ) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ယသ (ပါ) ဒယှ်တှ်။ ညးလ္ၚဵုဟီု ဗၟာဟီု ယသ ဂှ်ကၠုၚ်နူမန် ရသိ/ဣသိ။
ကျာ်ရဲ (ကျိုက်ရွဲ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ရဲ - မၞိဟ်မခိုဟ်ဆာန်ညးသကအ်။
ကျာ်လဂေါဝ်ဍောတ် (ကျိုက်တဂိုတွတ်) ကအ်လမု (ကော့မှူး)။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ လဂေါဝ် - ဒၞာဲဍာ်မဇွောဝ်နကဵုသဘာဝ၊ ဍောတ် - အရာမဟွံဇၞော်။
ကျာ်လဂေါဝ်ဇၞော် (ကျိုက်တဂိုနွတ်) ကအ်လမု (ကော့မှူး)။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ လဂေါဝ် - ဒၞာဲဍာ်မဇွောဝ်နကဵုသဘာဝ၊ ဇၞော် - အရာမဟွံဍောတ်။
ကျာ်လှာ (ကျိုက်လှ) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ လှာ - ဒၞာဲဍာ်မတန်တုဲ ဟွံမွဲကဵုဇွောဝ်အာကၠုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံဇြိုဟ်တုဲ ဗွိုက်ဍေဟ်ဇၞော်။
ကျာ်လာက် (ကျိုက်လတ်)လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ လာက် - ဒဒှ်မလီုတုဲ ဒတုံကယျာစှ်ေဒၟံၚ် ဂတှ်ေကဵုဂတှ်ေ။
ကျာ်ဝေၚ်အာပ် (ကျိုက်ဝိုၚ်း) လ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ယၟုကျာ်ဝွံ နူတမ်ဝါဒိတေအ် ဗီုလဵုရောဂှ် ထေက်ကဵုဒးဆက်လ္ၚတ်။ အတိုၚ်ဝၚ်ကျာ်ဂှ်မ္ဂး ကာလကျာ်ကဵုကလောပြိုၚ်ဣဓိရေၚ်သကအ်ဂှ် ညးတအ်ဝေၚ်စိၚ်အာပ်ဂှ်ရ ယၟုကျာ်ဝွံ ညးကော်စ ကျာ်ဝေၚ်အာပ်ရ။
ကျာ်သာန်လာန် (ကျိုက်သန်လန်) ဍုၚ်မတ်မလီု။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ သာန် - သြၚ် - ဇိုၚ်ပြၚ်က္ၜဳ (ဝါ) မၞံဗီုပြၚ် သြၚ်ၜဳ။ လာန် - လာ် - ဒဒှ်မလီုတုဲ ဒတုံကယျာစှ်ေဒၟံၚ် ဂတှ်ေကဵုဂတှ်ေ။ အဓိပ္ပါယ် ကျာ်သြၚ်မလာ်ဒၟံၚ်။ ယၟုဒၞာဲဂှ် ဒှ်ကၠာတုဲ ဒက်ကျာ်လက္ကရဴ ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵုယၟုဒၞာဲဂှ်တုဲ ကဵုယၟုကျာ်ဒှ်မာန်။
ကျာ်ၜါ (ကျိုက်ပါ) တွဵုရးဍုၚ်မန်၊ ရးလ္ဂုၚ်။ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ ၜါ - ဂၞန် ၂။
ကျာ်အသုက် (ကျိုက်သုတ်) ဍုၚ်မတ်မလီု။ သုက်ဝွံ ဗွဲစၟတ် ဒှ်ကၠုၚ် သောက်၊ မဒှ်ယၟုသၟိၚ်မပတန်သာသၞာ နူဍုၚ်ဂလာ၊ အသောက ဒှ်မာန်။ ကျာ်အသောက် (ဝါ) ကျာ်အသောက။ လ္ၚဵုဟီု ကျာ်ဓါတ်သောက်။ လ္ၚဵုဟီု ကျာ်သုက် မဒှ်အၚ်္ဂလိၚ်မၞိဟ်တြုံ အၚ်္ဂလိၚ်မၞိဟ်တြံဒှ် ဒှ်လဒေါဝ်ပ္ဍဲခန္ဓပိုဲတုဲ ကျာ်ဝွံလဝ် ဒှ်လဒေါဝ်ဍုၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးကော်ကျာ်အသုက်။ ဗွဲစၟတ်တုန် ကျာ်အသုက်ဝွံ ကၠုၚ်နူကျာ်အသောက်ဂှ် ယုတ္တိဂၠိုၚ်။
ကျာံကၚ် (ကြံခင်း) ရးဨရာဝတဳ။
ကြုက်ပိ (ကရုပ္ပိ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်။ ကြုက် - တၞံဆုမွဲဂကူ မၞုံကဵုသတ်ညးမစနဒဒှ်စၞ။ (ဝါ) မၞိဟ်မၞုံဖျုန်စၞာံဗတာၚ် မတ်ဍောတ်၊ ပိ - ဂၞန်မွဲပိအလန်။ အဓိပ္ပါယ် ကွာန်တၞံကြုက်ပိတၞံ။
ကြုၚ်က (ကျုံက) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာကဵုၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ က - သတ်ဍာ်၊ အဓိပ္ပါယ် ကြုၚ်ကမဂၠိုၚ်။
ကြုၚ်ကဂနန် (ကျုံကနန်) ဒဵုဂြာဲ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာကဵုၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဂကဂနန်၊ သတ်ဍာ်မွဲဂကူ မၞုံဗီုပြၚ်ဂၠိၚ်ၚ်။
ကြုၚ်ကနံၚ် (ကျုံကနောၚ်) ပါန်ဇၞော်(ပန်းတနော်)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာကဵုၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ကနံၚ် - ဍာ်မဂေတ်ဒၟံၚ်နကဵုအသိၚ်၊ ဝဲ။ ကနောၚ် ဗၟာဟီုဂှ် ကၠုၚ်နူမအရေဝ်မန် ဇၞော်လေဝ်ဒှ်မာန်။ ကြုၚ်ဇၞော်။
ကြုၚ်ကဒူ (ကျုံကဒူ) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။
ကြုၚ်ကဒါတ် (ကျုံကဒတ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ကဒါတ် - တၞံကဒါတ်။
ကြုၚ်ကဒါတ် (ကျုံဒါတ်ရွာ) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။
ကြုၚ်ကမိ (ကျုံကမိ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်(ဘီလၚ်း)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ကမိ - တၟိ - အရာမဟွံတြေံ။
ကြုၚ်ကၟာ (ကျုံကမာ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ညောၚ်တုန်း။
ကြုၚ်ကၚ် (ကျုံကံ) ကျောက်တန်း။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ကၚ် - ဒၞာဲညးမဂွံအဝဵုအသဳတအ် မၚ်စၟဳစၟတ်။
ကြုၚ်ကၚ် (ကျုံတကၚ်း) ထန်းတပၚ်။
ကြုၚ်ကျာ် (ကျုံကျိုက်) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။
ကြုၚ်ကျာ် (ကျုံကျိုက်) ဒဵုဂြာဲ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ၊ အဓိပ္ပါယ် ကြုက်ကျာ်စေတဳ။
ကြုၚ်ခရာ (ကျုံခရာရွာ) ဝါခမာ (ဝါးခယ်မ)။
ကြုၚ်ခရေၚ် (ကျုံခရၚ်) ကန်ကြီးဒေါၚ့်။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ခရေၚ် - ရေၚ် - ဒဒှ်မၞုံမွဲဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ မစွံလဝ်မွဲတုဲမွဲ။ ခရေၚ် တၞံခရေၚ်။
ကြုၚ်ဂဇံ (ကျုံကဇော့) ပွိုၚ်ဍုၚ်ညောၚ်တုန်း။
ကြုၚ်ဂူ (ကျုံကူ) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဂူ - ဒၞာဲမတဵုလွဳစၞစမပ္တံကုသၞေဝ်။
ကြုၚ်ဂၠေအ် (ကျုံကြည့်) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဂၠေအ် - ဒဒှ်မဟွံဂၠိၚ်။
ကြုၚ်စိၚ် (ကျုံစိန်) ရးဗဂေါ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ စိၚ် - ဒဒှ်မဇၞော် (၂) တိရစ္ဆာန်မဇၞော်အိုတ်။ အဓိပ္ပါယ် ကြုၚ်ဇၞော် (ဝါ) ကြုၚ်စိၚ်။
ကြုၚ်ဍောတ် (ကျုံဒွတ်) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဍောတ် - ဒဒှ်မဟွံဇၞော်။
ကြုၚ်ဍောတ် (ကျုံတွတ်) မြံၚ်မြ။ ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဍောတ် - ဒဒှ်မဟွံဇၞော်။
ကြုၚ်တာ (ကျုံတာ) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ တာ - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်တၞံသတ်ဗြဴ ဆဂးတၞးဍေဟ်ခရာဒၟံၚ် ညံၚ်ဂတာတဲ၊ သတ်ဍေဟ်စဂွံ ဍာ်ဍေဟ်သုၚ်ပစၞဗၜူ။
ကြုၚ်တာ (ကျုံတူ) ရးဗဂေါ။ ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ တာ - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်တၞံသတ်ဗြဴ ဆဂးတၞးဍေဟ်ခရာဒၟံၚ် ညံၚ်ဂတာတဲ၊ သတ်ဍေဟ်စဂွံ ဍာ်ဍေဟ်သုၚ်ပစၞဗၜူ။
ကြုၚ်တာ(ဘာ) (ကျုံတာကျောၚ်း) ကျောက်တန်း။
ကြုၚ်တန် (ကျုံတုံ) ဓနူဖြူ။
ကြုၚ်တိုၚ် (ကျုံတိုၚ်) ဝါခမာ (ဝါးခယ်မ)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ တိုၚ် - အရာမဒှ်အဓိက။ အဓိပ္ပါယ် ကြုၚ်မဒှ်တိုၚ်ခဳအဓိက။
ကြုၚ်ထနေအ် (ကျုံထနီး) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ထနေအ် - တၞံဆုမွဲဂကူ။
ကြုၚ်ထဝ် (ကျုံထော်) သဓီု။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ထဝ် - ဓါတ်မွဲဂကူ မၞုံအသာ်ဗကေတ်မိတ်တုဲ ပလေဲဒၟံၚ်။
ကြုၚ်ဒဒန် (ကျုံကဒွန်း) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဒဒန် - အရာမဆက်လဝ် နူမွဲလပါ်ကဵုမွဲလပါ်။
ကြုၚ်ဒရေၚ် (ကျုံဒရၚ်ကွၚ်း) ဒဂုံဍုၚ်တၟိသၠုၚ်ကျာ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဒရေၚ် - မၞုံဗီုပြၚ် မရေၚ်ဒၟံၚ်။
ကြုၚ်ဒါ (ကျုံဒါး) ဒဵုဂြာဲ (ဒေးဒရဲ)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဒါ - သတ်တၠသၞေၚ်မွဲဂကူ ဗွဲတၟေၚ်မံၚ်ဇိုၚ်ဍာ်။
ကြုၚ်ဒုန် (ကျုံဒူး) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။
ကြုၚ်ဒဵု (ကျုံဒိုး) တွဵုရးကရေၚ်။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဒဵု - တိမသၠုၚ်နူဓမ္မတာ။ အဓိပ္ပါယ် ကြုၚ်မၞုံအကြာဒဵု။
ကြုၚ်ဓရေယ် (ကျုံဒရယ်) ဖျာပုၚ်။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဓရေယ် - တၞံဆုမွဲဂကူ သတ်ဍေဟ်စဂွံ။
ကြုၚ်ပတုက် (ကျုံပတုတ်) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ပတုက် - တၞံဆုမွဲဂကူ၊
ကြုၚ်ပိ (ကျုံပိ) ရးဗဂေါ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ပိ - ဂၞန် ၃။
ကြုၚ်ပၞဟ် (ကျုံပနော်) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ပၞဟ် - တၞံဆုမွဲဂကူ သတ်ဍေဟ်မၞုံကဵုကၟဝ်တုဲ စဍာတ်။
ကြုၚ်ပသဲ (ကျုံပသွယ်) ပါန်ဇၞော် (ပန်းတနော်)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ပသဲ - ဓါတ်မွဲဂကူ မၞုံဒဒှ်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ်။
ကြုၚ်ပြဴ (ကျုံပျော်) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ပြဴ - တၞံဆုမွဲဂကူ။
ကြုၚ်ဘာ (ကျုံဖာ) လ္ဂုၚ်။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မမံၚ်။
ကြုၚ်ဘာ (ကျုံဖဲ) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မမံၚ်။
ကြုၚ်ပါ် (ကျုံဖိုက်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ပါ် - ဒဒှ်မတိတ်ဂၠိုၚ်နူမွဲ။
ကြုၚ်ဗိုၚ် (ကျုံဘိုၚ်) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။ ညးလ္ၚဵုဟီု ကြုၚ်ပါၚ်။
ကြုၚ်မှေအ် (ကျုံမဲ့ရွာ) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။
ကြုၚ်မ္ၚဵု (ကျုံမေၚး) ဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ မ္ၚဵု - (ပါ)မၚ်္ဂလ - ဒဒှ်မပြဲ။
ကြုၚ်သ္ၚု (ကျုံဟုရာ) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။
ကြုၚ်သိတ်/ကြုၚ်သိ (ကျုံသိ) ကျိုက်လတ်။
ကြုၚ်ၜဝ် (ကျုံပေါ်ရွာ) ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ)။
ကြုၚ်ၜါ (ကျုံပါ) တၞက်ပြၚ် (သနပ္ပၚ်)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ၜါ - ဂၞန် ၂။
ကြုၚ်ယ (ကျုံရဲ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဝါ (ဝေါ)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ယ - တၞံဆုမွဲဂကူ။
ကြုၚ်လတာ (ကျုံလတာ) ကွမ်းခြံကုန်း ဝါခမာ(ဝါးခယ်မ)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ လတာ - တိမဍိုန်န်လှေက်က်မနှဴကဵုဍာ်။
ကြုၚ်လှ (ကျုံလှ) ရးဨရာဝတဳ။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ လှ - တၞးဆု။ ဒၞာဲဝွံ ပတၟေၚ်ကဵုတၞံကၞိဒှ်မာန်ရ။
ကြုၚ်ဝါ (ကျုံဝါး) ကန်ကြီးဒေါၚ့် ဝါခမာ(ဝါးခယ်မ)။ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်အာၜဳဇၞော် နကဵုသဘာဝ၊ ဝါ - ဒဒှ်ဒၞာဲမဟွံမွဲကုတၞံဆုဇၞော်ဇၞော်။
ကြေဝ်ဏာ (တရနာ) မတ်မလီု။
ကၠအ်သတ် (ကလော့သော့) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။ ကၠအ် ဒၞာဲမတဵုစၞစ မပတံသၞေဝ်ကေဝ်၊ သတ် - တၞံမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်မတုပ်ကဵု တၞံသတ်ဗြဴ ဆဂးဍောတ် သတ်ဍေဟ်စကဵုဇဗၠု။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲ(ကွာန်) မတဵုတၞံသတ်။
ကၠအ်သတ်(ဂၠံၚ်) (ကလော့သေားလမ်း) ဓနုဖြူ။
ကွာန်ဇြဲ (ကွမ်သဲ) မုဟ်ဍုၚ်။ ကွာန် - ဒၞာဲမၞိဟ်တအ် မကောံမံၚ်ဒၟံၚ်တွဵု။ ဇြဲ - တၞံဆုမွဲဂကူ မၞုံကဵုဇုက်တကဲတကဲ။
ကွာန်တာ (ကွမ်းတာ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်/ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။ ကွာန် - ဒၞာဲမၞိဟ်တအ် မကောံမံၚ်ဒၟံၚ်တွဵု။ တာ - တၞံဆုမၞုံဗီုပြၚ် ညံၚ်ရဴတၞံသတ်ဗြဴ ထာၚ်ဍေဟ်ခ္ဍမ်။
ကွာန်ဒဵု (တွံ့တေး) ရးလ္ဂုၚ်။ ကွာန် - ဒၞာဲမၞိဟ်တအ်မမံၚ်တွဵု၊ ဒဵု - အရာ(တိ/တၟအ်)မသၠုၚ်နူ။
ကွာန်ပလိုၚ် (ကွန်ပလိုၚ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်လောတ် (ကျိုက်လတ်)။ ကွာန် - ဒၞာဲမၞိဟ်တအ် မကောံမံၚ်ဒၟံၚ်တွဵု။ ပလိုၚ် - ဒၞာဲမၜံက်လဝ်တိတုဲ သၟဝ်ဂှ်ဍာ်လွပ်ဍာ်သွုၚ်နွံ။
ကွာန်မုဟ်ဒဵု (ကွမ်းမိုးဒိမ်း) သုံးခွခရမ်း။ ကွာန် - ဒၞာဲမၞိဟ်တအ် မကောံမံၚ်ဒၟံၚ်တွဵု။ မုဟ် - ဒဒှ်မဒှ်တၞုၚ်တၞး၊ ဒဵု - ဒၞာဲတိမသၠုၚ်နူဓမ္မတာ။ အဓိပ္ပါယ် ကွာန်မၞုံတၞုၚ်မုဟ်ဇိုၚ်ဒဵု။
ကွာန်ယိုက် (ကွမ်းရိုက်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ကွာန် - ဒၞာဲမၞိဟ်တအ် မကောံမံၚ်ဒၟံၚ်တွဵု။ ယိုက် - ဒဒှ်မရေၚ်တၠုၚ်ဏာ။
ကွာန်လှာ (ကွမ်လှာ) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်၊ တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ကွာန် - ဒၞာဲမၞိဟ်တအ် မကောံမံၚ်ဒၟံၚ်တွဵု။ လှာ - ဒၞာဲတိမသဝ်တုဲ ဍာ်နွံ နကဵုဗွိုက်ဇၞော်ဇၞော်။
ကွာန်လာန် (ညောၚ်လန်းရွာ) လာန် - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်မတုပ်ကဵုဇြဲ မၞုံကဵုဇုက်တကဲတကဲ။
ခဒုၚ်ကနိ (ကဒုံကနိ) ဨရဝတဳ။ ခဒုၚ် - မုဟ်တိမတိတ်ဒၟံၚ်တုဲ သၠုၚ်နူညးတၞဟ်၊ ဥပမာ မုဟ်တိမတိတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲၜဳ၊ ဟွံသေၚ်မ္ဂး မုဟ်ဒဵု မိတိတ်ဒၟံၚ်။ ကနိ - တၞံကနိ၊ တၞံကနိ တၞံမတိုန်ပ္ဍဲဇိုၚ်ၜဳဍာ်ဖ္ဍုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အခိၚ်ဍာ်တိုန် ဍာ်စိုပ်တုဲ အခိၚ်ဍာ်စှ်ေ ဍာ်ဟွံမွဲ၊ တၞးဍေဟ်ဟွံသၠုၚ် ထာၚ်ဍေဟ်တိုန်ဒၟံၚ်နူတိတုဲ ဗီုပြၚ်တုပ်ထာၚ်သတ်ဗြဴ၊ ရပ်ဍာ်ဍေဟ်တုဲ သုၚ်ပစစၞဗၜူ၊ တၞးဍေဟ်ဂှ် ထပက်သၠကၟဳသ္ၚိ။ အဓိပ္ပါယ် မုဟ်ခဒုၚ်တိ ဒၞာဲတၞံကနိမတိုန်။
ခဒုၚ်သှ်ေ (ကဒုံစီး) ဍုၚ်ပံၚ်။ ခဒုၚ် - မုဟ်တိမတိတ်ဒၟံၚ်တုဲ သၠုၚ်နူညးတၞဟ်၊ ဥပမာ မုဟ်တိမတိတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲၜဳ၊ ဟွံသေၚ်မ္ဂး မုဟ်ဒဵု မိတိတ်ဒၟံၚ်။ သှ်ေ - တၞံသှ်ေ။ တၞံမတိုန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတိယာပ်ပ်(ဍုက်က်) တၞံဍောတ်တ် ဇလနွံဒၟံၚ်။ ထာၚ်ဍေဟ်ၜတ်တ်ဂှ် ကၠပ်စ ဟွံသေၚ် ဍုန်စသွဂွံ။ အဓိပ္ပါယ် မုဟ်ခဒုၚ်ဒၞာဲတၞံသှ်ေမတိုန်။
ခနဳ(ကွာန်) (ခနီရွာ) ကဝ။
ခနံၚ် (ကနောၚ်) ရးဨရဝတဳ။ ခနံၚ် - ဍာ်မဂေတ်ဒၟံၚ် နကဵုအသိၚ်မသကာတ်။ ဝဲခနံၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲဂှ် မဒှ်ဒၞာဲမကြပ်ကဵု ဍာ်ဝဲ။
ခနံၚ် (ခနောၚ်) ဝါခယ်မ/ကျောက်တန်း။
ခနံၚ်ထဝ် (ခနောၚ်ထော်) မအူပၚ်။ ခနံၚ် - ဒၞာဲဍာ်မဂေတ်ဒၟံၚ် နကဵုအသိၚ်မသကာတ်၊ ထဝ် - ဓါတ်မွဲဂကူ မၞုံသာ်ဗကေတ်ဍာ်မိတ်တုဲ ပလေဲဒၟံၚ်။
ခပေၚ် (ခပၚ့်) လ္ဂုၚ်။ ခပေၚ် - တၞံဆုမတိုန်ဇိုၚ်ၜဳမွဲဂကူ။
ခပေၚ် (ကံဘဲ့) လ္ဂုၚ်။ အဓိပ္ပါယ်တၞံခပေၚ်။
ခပေၚ်ဂလာဲ (တပေကုလား) ရးလ္ဂုၚ်။ ခပေၚ် - တၞံဆုမွဲဂကူ၊ ဂလာဲ - ဒဒှ်မဗဒဒၟံၚ် (ဝါ) ဒဒှ်မဟွံတပ်။
ခမက် (ခမက်) လ္ဂုၚ်။ ခမက် - ခမေက် - တိမဍိုန်တုဲ မဖနှဴကဵုဍာ်။
ခရိုက်ဒုန် (ခရိုက်ဒူး) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ခရိုက် - အရာပ်၊ ဒုန် - တၞံမွဲဂကူ တၞံဍေဟ်စကာဂွံနာနာ။
ခရိုက်နှေဟ်ဟု (ခရိုက်နှၚ်းဟု)တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ခရိုက် - အရာပ်၊ နှေဟ် - ဒၞာဲမဒေါအ် ဗွဲမဂၠိုၚ်သၞေဟ်ဂၠုၚ်၊ ဟု - သ္ၚု- သြောံမဟွံမွဲကုခၞော်။ အဓိပ္ပါယ် အရာပ်ဗဒေါအ်သ္ၚု။
ခရိုက်သိတ် (ခရိုက်သစ်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ခရိုက် - အရာပ်၊ သိတ်/သြိတ် တိရစ္ဆာန်မွဲဂကူ ဇကုဇၞော် ဂြၚ်နွံလဒေါဝ်က္ဍိုပ်။
ခလံက်ဂနာၚ် (ခလော့ကနိုၚ်း) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ ခလံၚ် - ဒၞာဲတိမသဝ်၊ ဂနာၚ် - တၞံဆုမွဲဂကူ ပ္ကဴဍေဟ်မောဝ်။
ခလာပ် (ခလပ်စု) ပွိုၚ်တၞက်ပြေၚ်(သနပ္ပၚ်)။ ခလာပ် - ခလာတ်။
ခေါန်ဒိၚ် (တံခွန်တိုၚ်) မုဟ်ဍုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမကံက်အခေါန်။
ဂဇာၚ် (ကဇိုၚ်းရွာ) ဒေသကရေၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ကွာန်ဂဇာၚ်။ တၞံဂဇာၚ်ဂှ် တိုန်ဗဒါဲကြုၚ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဒၞာဲတိယာပ်ပ် (ဍုက်က်)၊ တၞးဍေဟ်ဂၠိၚ်ၚ်။ တၞးဍေဟ်ညးတာန်သကဝ်၊ တာန်ကၠံက်နာနာ။
ဂနာၚ်ပန် (အနိုၚ်းပွန်) ၜဳကလေၚ်။ ဂနာၚ် တၞံအနာၚ်၊ ပန် - ဂၞန် ၄။
ဂမာပြေၚ် (ခမဲပြၚ်) ရးဗဂေါ။ ဂမာ - ညးမမၚ်မွဲ၊ ပြေၚ် - တိရစ္ဆာန်မွဲဂကူ ဇကုဇၞော် ဂြၚ်နွံၜါ ဗီုကဵုဂၠဴ။
ဂလာဒိုအ် (ကလယ်ဒို့) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ဂၞကျာ် (ခုနစ်ကျိုက်)လ္ဂုၚ်။ ဂၞကျာ် - သမ္ဘာသၟိၚ်တၠ။ ကာလတၠညးရာဇာဓိရာဇ် တၞဟ်နဂွံပကောံရးဘာသီ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗဂေါဂှ် ညးသြိုၚ်လဝ် နန်တၞက်မွဲတုဲ နန်ဂှ် နန်ဂၞကျာ်ရဴသာ်ဝွံညးကော်တုဲ ဗွဲကြဴဒှ်အာဂၞကျာ်ရ။
စက်စာဲ (စက်စဲ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု။ အဓိပ္ပါယ် သၞေဟ်သၚ်။
စိၚ်တံၚ် (စိန်တောၚ်) ကၟာဝက်။
ဆဵုပလး (ဆယ်ပလာ)တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ဇလ၊ ဍုၚ်ဒုန်ဇလ (ဒလ) ရးလ္ဂုၚ်။
ဇလတ်ထဝ် (ဇလက်ထော်) ဗဂေါ။ ဇလတ် တၞံမွဲဂကူ၊ ထဝ် - ဓါတ်မွဲဂကူ မၞုံအသာ်ဗကေတ်ဍာ်မိတ်တုဲ ပလေဲ။
ဇလောန် (ဇလွန်)ဨရာဝတဳ။ ဇလောန် - တၞံမတာန်သကဝ်မွဲဂကူ။
ဇြာ (ဇရား) ကွာန်ကၟာဝက်။ အဓိပ္ပါယ် အရာမဒှ်လဒေါဝ်။ အတိုၚ်ဝၚ်ဓါတ်ကျာ်မ္ဂး ဟိုတ်နူလထဴဗျု ကဵုဒါန်ကျာ် ကာလကျာ်မက္ညကၠုၚ်ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်တုဲ ထဴဇရာ ဇရာဂှ် ဒှ်အာဇြာ။
ဇြဲက္ၜၚ် (ဇွဲကပၚ်)တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဇြဲ - တၞံဆုမွဲဂကူ မၞုံဇုက်တကဲတကဲ၊ လိက်လ္ၚဵုဟီု ဂြဲက္ၜၚ်၊
ဇြဲဂလာ (ဇွဲဂလာ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်(ဘီးလၚ်း)။ ဇြဲ - တၞံဆုမွဲဂကူမၞုံဇုက်တကဲတကဲ။
ဇြဲတောန် (ဇွဲတွန်) ရးလ္ဂုၚ်။ တၞံဆုဇြဲမွဲဂကူ။
ဇြဲထဝ် (ဇွဲထော်) ဍုၚ်သြေၚ် (သန်လျၚ်)။
ဇြဲဘာ (ဇွဲဘာ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျောက်တန်း။ ဇြဲ - တၞံဆုမွဲဂကူမၞုံဇုက်တကဲတကဲ၊ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မပဒတဴ။
ဇုက်သော် (ဇုတ်သုတ်)ၜဳကလေၚ်(ဘီလၚ်း)။ ဇုက် - အရာမဍောတ်တုဲဂၠိၚ်၊ သော် - မတိတ်နူကဵုက္ဍိုပ်၊
ဇိုၚ်ကျာ် (ဇၚ်းကျိုက်) ပံၚ်။ ဇိုၚ် - မဒှ်သၟဝ် (ဝါ) မဒှ်ဟွံသ္ၚောဲ၊ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမကြပ်ညောန်ကုကျာ်။
ဇိုၚ်ဂနာၚ်/ဇိုၚ်ဂၞိၚ် (ဇိုၚ်းဂနိုၚ်း)ရးဗဂေါ။ ဇိုၚ် - ဒၞာဲမကြပ်ညောန်၊ ဂနာၚ် - တၞံဆုမွဲဂကူ ပ္ကဴဍေဟ်မောဝ်။ ဂၞိၚ် - ဂြိုပ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမကြပ်ကဵုတၞံဂနာၚ် (ဝါ) ဒၞာဲမကြပ်ကဵုဂြိုပ်။
ဇိုၚ်တာ (ဇောၚ်းတူ)ဗဂေါ။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမကြပ်ကဵုတၞံတာ။(?) ညးလ္ၚဵုဟီု ဇံၚ်တူ။
ဍုၚ်တၟိ (ဒုံတမိ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ဍုၚ်တိုက်ခဍန် (တိုက်ကုလား) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ဍုၚ်တိုက် - ဍုၚ်သၟတ်၊ ခဍန် - ဒဒှ်မဟွံဇၞော်။ လ္ၚဵုဟီု တာဲဂုဠ - အဓိပ္ပါယ် တာဲညးမဍုန်ကဝ်။ လ္ၚဵုဟီု တာဲဂလာ၊ တာဲ-သ္ၚိသၟတ်၊ ဂလာ - (ဟိန္ဒဳ) ဂလာ - ဖျုန်စၞာံလမ္စံက်။ အဓိပ္ပါယ် တာဲညးမၞုံဖျုန်စၞာံလမ္စံက်မမံၚ်။
ဍုၚ်ဒြာဲမ္ၚဵု (မၚ်္ဂလာဒုံ) ရးလ္ဂုၚ်။
ဍုၚ်ဝါန် (ဒုံဝန်း) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ဍုၚ်သိတ် (ကြိတ်မြို့) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဍုၚ် - ဒၞာဲမၞိဟ်မမံၚ်တွဵု မဇၞော်ဇၞော် မၞုံကဵုရုၚ်ပကၚ်ရၚ်။ သိတ်/သြိတ် - တိရစ္ဆာန်မွဲဂကူ ဇကုဇၞော် ဂြၚ်နွံလဒေါဝ်က္ဍိုပ်။
ဍုၚ်သြေၚ် (တညၚ်) လ္ဂုၚ်။ သေၚ် - တၞံဆုမွဲဂကူ။ လၟုဟ်မ္ဂး ဍုၚ်သြေၚ် (သန်လျၚ်)။ ဗွဲတၟေၚ် ဍုၚ်သြေၚ်တြေံဂှ် နွံပ္ဍဲ(တညၚ်)လၟုဟ်ဒှ်မာန်။
ဍုၚ်သှ်ေ (ဒုံဇရစ်) ရးဗဂေါ။ သှ်ေ - (စရစ်ပၚ်)။
ဍာ်အုဲ (ဒိုက်ဦး) ရးဗဂေါ။
တဂဝ်ကနောတ် (တကောကနုတ် (ကဝ/တၞက်ပြေၚ်)။ တဂဝ် တဂေါဝ်- ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်၊ ကနောတ် - ဒဒှ်မစိုပ်ဒတုဲ။
တဂေါဝ်ကၞဴ (တကူကနာ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ တဂေါဝ် - လဂေါဝ် ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်။ ကၞဴ - တၞံဆုမွဲဂကူ။
တဂေါဝ်ဂဥုဲ (တကူဟအီ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
တဂဝ်တာ (တကူတာ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ တဂဝ် - တဂေါဝ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်။ တာ - တၞံတာ။
တဂေါဝ် (ကွာန်) (တကောရွာ) အိမ်မဲ။
တဂေါဝ်ဗတဳ (တကူပတီ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ တဂေါဝ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်၊
တနၚ်သဳ (တနၚ်္သာရီ) ရးတနၚ်သဳ။ တနၚ် - အရာမဒစးလၞၚ်ဒၟံၚ်၊ သဳ - ၜဳ ။အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲဒေသမတၞၚ်လနၚ်ဒၟံၚ်ၜဳ။ ညးလ္ၚဵုဟီု တနၚ်ဂှ် ကၠုၚ်နူ ရတနတုဲ သဳဂှ် ဂြဳတုဲ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲရတ်မၞုံ။
တမာထကဝ်/ကၟာထကှ် (တမာတကော) ဨရာဝတဳ၊
တလတ်ထဝ် (တလုပ်ထော်) ဟၚ်္သာတ။ တလတ် (ဇၚ်ပြွန်း)- တၞံဆုမွဲဂကူ။
တာပသုန် (တာပဆွန်း) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ တာ - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်မတုပ်ကဵုတၞံသတ်ဗြဴ တၞးဍေဟ်ခ္ဍမ်။ ပသုန် - မသုန် - ဂၞန် ၅။
တာပိ (တာပိကွၚ်း) ဘာသီ။ တာ - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်မတုပ်ကဵုတၞံသတ်ဗြဴ တၞးဍေဟ်ခ္ဍမ်၊ ပိ - ဂၞန် ၃။
တာပိုတ် (တပ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျောက်တန်း။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲတၞံတာမပိုတ်။
တာပန် (တာပွန်) (ခရမ်း/ပေါၚ်းတည်)။ တာ - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်မတုပ်ကဵုတၞံသတ်ဗြဴ တၞးဍေဟ်ခ္ဍမ်၊ ပန် - ဂၞန်၄။
တာမသုန် (တာမသွန်) ရးဨရာဝတဳ။ တာ - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်မတုပ်ကဵုတၞံသတ်ဗြဴ တၞးဍေဟ်ခ္ဍမ်၊ မသုန် - ဂၞန် ၅။
တာဝါ (တာဝ) ဗဂေါ။
တာမွဲ (တာမွေ) လ္ဂုၚ်။ တာ - တၞံဆုမွဲဂကူ ဗီုပြၚ်မတုပ်ကဵုတၞံသတ်ဗြဴ တၞးဍေဟ်ခ္ဍမ်။ မွဲ - ဂၞန် ၁။
တီလေၚ် (တာလီ)ရးဗဂေါ။ တီ - ညးမၞုံကွေတ်မဗၠေတ်၊ လေၚ် - ဒဒှ်မသ္ၚောံလေၚ်။
တဝ်ကစေတ် (တော်ကဆစ်) သုံးခွ။ တဝ် - ကုန်၊ ကစေတ် - ဂစေပ်။
တဝ်ကၞဴ (တော်ကနာ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ တဝ် - ကုန်၊ ကၞဴ - တၞံမွဲဂကူ သတ်ဍေဟ်မၞုံရှ်ဖျး။
တဝ်ခရိုၚ် (ကွာန်) (တော်ခရမ်းရွာ) ကွမ်းခြံကုန်း။
တဝ်ကပုသ် (တော်ကပို့) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ တဝ် - ကုန်၊ ကပုသ် - သိမ်။ အဓိပ္ပါယ် ကုန်သီ။
တဝ်ကမေဝ် (တော်ကမယ်) ဨရာဝတဳ။ တဝ် - ကုန်၊ ကမေဝ် - တၞံဆုမွဲဂကူ မတိုန်ပ္ဍဲဇိုၚ်က္ၜဳ။
တဝ်ကလတ် (တော်ကလုပ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျောက်တန်း။ တဝ် - ကုန်၊ ကလတ် - တၞံဆုမွဲဂကူ သတ်ဍေဟ်စဂွံ။
ကဝ်ကၟိုန် (တော်ကမံ) ရးဨရာဝတဳ။ တဝ် - ကုန်၊ ကၟိုန် - အရာမတာဒၞာလဝ် ဥပမာ ဍာ် ညံၚ်ဟွံဂွံတိတ်အာ။
တဝ်ကျာ် (တော်ကျိုက်) ဒဵုဒြာဲ။ တဝ် - ကုန်၊ ကျာ် - အရာမသၠုၚ်ပြဲ။
တဝ်ကြာပ် (တော်ကြပ်) ဨရာဝတဳ။ တဝ် - ကုန်၊ ကြာပ် - ဒဒှ်မနွံအကြာၜါ။
တဝ်ဇံၚ် (တိုးချောၚ်ကြီး တိုးချောၚ်းကလေး) လ္ဂုၚ်။ တဝ် - ကုန်၊ ဇံၚ် - ပၞၚ်။
တဝ်ဓနေံ (တော်တနီး) ဨရာဝတဳ။ တဝ် - ကုန်၊ ဓနေအ် - တၞံဆုမွဲဂကူ။
တဝ်လတေအ် (တော်လတဲ့) ရးဗဂေါ။ တဝ် - ကုန်၊ လတေအ် - တၞံ (ပဒတ်စာပၚ်)။
တဝ်လၚ်တိ (တော်လတီ) ရးဗဂေါ။ တဝ် - ကုန်၊ လၚ်တိ - ကောက်လှိုၚ်းချည်ပၚ်။
တဝ်လာန် (တော်လန်း) ရးလ္ဂုၚ်၊ တွဵုရးဍုၚ်မန်။ တဝ် - ကုန်၊ လာန် - တၞံဆုမွဲဂကူ မၞုံဗီုပြၚ်တၞံဇြဲ။
တဝ်ဝိ (တော်ဝိ) ရးဗဂေါ။ တဝ် - ကုန်၊ ဝိ - တၞံဆုမွဲဂကူ။
တဝ်ၜန် (တော်ပွန်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ တဝ် - ကုန်၊ ၜန် - တၞံဆုမွဲဂကူ။
တဝ်ၜန် (ဒေါပုံ) ရးလ္ဂုၚ်။ တဝ် - ကုန်၊ ၜန် - တၞံဆုမွဲဂကူ (နဘဲပၚ်)။
တေဝ်တောဝ် (တီတွတ်) ခရမ်း။
တဵုဂူ (တော်ကူး) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
တက်ကၠ (တက္ကလ) တၞက်ပြေၚ် (သနပ္ပၚ်)။
တံင်မောံ (တောင်ဘုံ) ပွိုင်ဍုၚ်ရေဝ်။ သ္ပဟိုတ်နူ တက်မံၚ် ပ္ကောံမၞိဟ်တန်တဴမံၚ်ပ္ဍဲကွာန်တုဲ နူတမ်ဝါဒိမကော်စ ကွာန်တက်မံၚ်ရ။ စိုပ်ကၠုၚ်အခေတ် ဂျပါန်စကၠောန်ပံက်ဂၠံၚ်ကွဳပၟတ်ဂှ် ဟိုတ်နူသၟာန်ဒးယၟုကွာန် ကုညးသၟာအာဝါမွဲတုဲ ယၟုကွာန်ဒှ်အာ ကွာန်ခလောမ်မွဲဗါ ကီုရ။ လက္ကရဴဝွံ က္လေၚ်ထ္ၜုတ်ကေတ် ကွာန်တံၚ်မောံ နူဝေါဟာ တက်မံၚ် တေံရ။
တံၚ်ပြၚ် (တောၚ်ပြၚ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်။ တံၚ် - တန် - အရာမကြပ်ညောန်၊ ပြၚ် - ဒၞာဲၜဳမအိုတ်/ဇိုၚ်ၜဳ။
တၞက်ပြေၚ် (သနပ်ပၚ်) ရးဗဂေါ။ တၞက် - ဒၞာဲသွက်ဂွံဇူ၊ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲဗလးပြေၚ်ဂၠဴ သွက်ဂွံဂၠာဲစစၟ။ ညးလ္ၚဵုဟီု၊ တက်ပြေၚ်။
တၟတ်လောတ် (တလုတ်လတ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်မအူပၚ်။
တၟအ်ဂနၚ်/တၟအ်ကနေၚ်။ (မော့ကနၚ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်။ ဂနၚ် - ဒဒှ်မလၞၚ်ဒၟံၚ်အကြာၜါ။
ထဝါဲ (ထားဝယ်) ရးတၞၚ်သဳ။ အဓိပ္ပါယ် ဗီုဂဇအ်ဇိုၚ်ပ္ၚံက်တုဲ ၜံၚ်ၜါတိတ်ဂတမညဳ။ ဟိုတ်မပအစာံ ကုရုပ်ကျာ်ထဝါဲတုဲ ကော်စထဝါဲ။ အတိုၚ်ဝၚ်ဓါတ်မ္ဂး ကာလကျာ်တြဲမစိုပ်ဒေသဂှ် ညးဂဇအ်ထဝါဲတုဲ ကော်စဍုၚ်ထဝါဲ။
ထဝါဲဇံၚ် (ထားဝယ်ချောၚ်) လ္ဂုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ပၞၚ်မဂဇအ်ထဝါဲ။
ထုၚ်အၚ် (ထုံးအိုၚ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်။ ထုၚ် - ဒဒှ်မဇြိုဟ်၊ အၚ် - ဒၞာဲတိမသဝ်တုဲ ဍာ်မကြိုၚ်အံၚ်မံၚ်။ အဓိပ္ပါယ် အၚ်ဍာ်ဇမျိုဟ်။
ထံၚ်ကှ်ေ (ထောၚ်ကေး)ကၟာဝက်။
ထံၚ်ဘုတ် (ထောၚ်ဖုတ်) ကၟာဝက်။
ဒရေယ်ဟလူ (ဒရယ်လူး) ကွမ်းခြံကုန်း။ ဒရေယ် - တၞံဆုမွဲဂကူ သတ်ဍေဟ်စဂွံ၊ ဟလူ - အရာမမဓလူတိတ်မံၚ်။
ဒါၜိၚ်၊ (ဒါးပိန်) လ္ဂုၚ်။ ၜိၚ် (ကြိ) ဒၜိၚ် (နာမ်)၊ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမၜိၚ်ဍာ်။
ဒဵုကၚ် (ဒေးကၚ်း) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ဒဵုစမ္ပါ (ဒေးစွန်ပါ) ရးဗဂေါ။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ စမ္ပါ - တၞံဆုမွဲဂကူ ပ္ကဴဍေဟ်မောဝ်။
ဒဵုတနော်/ဒဵုတၞဟ် (ဒေးတနော) ကွာန်ဒဵု(တွံတေး)ကွမ်းခြံကုန်း။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ တနော် - ဇၞော် - အရာမဟွံဍောတ်။ ညးလ္ၚဵုဟီု တၞဟ် - အရာမဒှ်မွဲသအာၚ်။
ဒဵုဒြာဲ (ဒေးဒရဲ) ရးဨရာဝတဳ။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ ဒြာဲ - တိရစ္ဆာန်မွဲဂကူ ကၞက်မၞုံကဵုဒြၚ်၊
ဒဵုပသဲ (ဒေးပသွယ်) ရးဨရာဝတဳ။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ ပသဲ - ဓါတ်မွဲဂကူ မၞုံကဵုဒဒှ်မကြံၚ်။
ဒဵုပံက် (ဒေးပေါက်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ခရမ်း။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ ပံက် - ဂစေံမွဲဂကူ မၞုံအသာ်ဗု၊ (၂) ဒဒှ်မဟွံကၟာတ်/မပၠးလဝ်။
ဒဵုယောန်/ဒဵုယန် (ဒေးယွန်း) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ ယောန် - ဒဒှ်မအာသိုက်က်၊ (၂) မၞုံဗီုရုပ်ကသူ။
ဒဵုလာန် (ဒေါ်လန်း) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ လာန် - တၞံဆုမွဲဂကူ မၞုံဗီုပြၚ်တၞံဇြဲ။
ဒဵုဟနာတ် (ဒေါနတောၚ်) ကအ်ကြိက်။ ဒဵု - ဒၞာဲမသၠုၚ်၊ ဟနာတ် - တၞံဆုမွဲဂကူ တၞးဍေဟ်ဍုန်စသွ။
ဓိထာန် (ထိတန်းရွာ) ဨရာဝတဳ။ အဓိပ္ပါယ် တၞံဆုမွဲဂကူ မၞုံကဵုသၞိၚ်မခိုဟ်။
လ္ဂုၚ် (ဒဂုံ/ရန်ကုန်) ရးလ္ဂုၚ်။ လ္ဂုၚ် - ဒဂုံ - အရာမတိတ်ဒၟံၚ်လၞၚ်ဒၟံၚ်။ တိဍာ်ဒၞာဲဂှ် ဒဒှ်မတိတ်လၞၚ်ဒၟံၚ်ၜဳ မဂွံအဓိပ္ပါယ်မာန်ရ။ အတိုၚ်ဝၚ်ဓါတ်မ္ဂး ကာလပတိုန်ကျာ်လ္ဂုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူတၞံဆုမွဲလၞၚ်အာတုဲ ကော်စကျာ်ဒဂုံ/လ္ဂုၚ်။ ကျာ်တိဂုၚ် (ရွှေတိဂုံ)ဂှ် စိုပ်သၞာံ ၁၇၅၅ ကာလအံၚ်ဇဲယျသီဂွံဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဂှ် ကျာ်မဒှ်ယၟုကျာ်သြဳဂကူမန်ဂှ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်ညးတေအ် မသၠာဲလဝ် နူ မုဆိုးဖိုး ဂှ် ယှိုဲဖိုး ကီု ယၟုကျာ်ဒမြဟ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညးတေအ်သၠာဲဗက်ကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗွဲစၟတ်တုန် ယၟုကျာ်ဝွံတမၠာဂှ် ကျာ်တိဂုၚ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ကျာ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞုံကဵုတိမဂုၚ်ဒၟံၚ်ရ။ အစာလ္ၚဵုဟီု တိ ဂှ် ဒှ်အရေဝ်ပါဠိ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ပိ ဒှ်မာန်ရ။
ဒံၚ်ရာပ် (ဒေါၚ်းရပ်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
နာ်ပန် (နဂါးပန်) ရးဗဂေါ။ နာ် - ဂကူဇြုံ မကၠုၚ်နူလိက်တမၠာ၊ ပန် - ဂၞန် ၄။
နာၚ်သၠုၚ် (နိုၚ်လုံ) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
နာဲသၟိၚ် (နဲသမိန်) ရးဗဂေါ။
နှေဟ်ကြေၚ် (နှစ်ကရၚ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေၚ်။ နှေဟ် - သၞေဟ် - ဒၞာဲမဒေါအ်၊ ကြေၚ် - တၞံဆုမွဲဂကူ။
နှေဟ်ကိုၚ် ၊ နှေဟ်ကၚ် (နှစ်ကိုၚ်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ နှေဟ် - သၞေဟ် - ဒၞာဲမဒေါအ်၊ ကိုၚ် - ဒၞာဲမကၠောန်ဂၠုၚ်။
နှေဟ်ဗဒဝ် (နှီးပဒေါ) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။ နှေဟ် - သၞေဟ် - ဒၞာဲမဒေါအ်၊ ဗဒဝ် - တၞံဆုမွဲဂကူ သတ်ဍေဟ်စဂွံ။
နှေဟ်ဗလ (နှၚ်းပုလဲ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ နှေဟ် - သၞေဟ် - ဒၞာဲမဒေါအ်၊ ဗလ - တၞံဆုမွဲဂကူ။
နှေဟ်မုက် (နှီးမုတ်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ နှေဟ် - သၞေဟ် - ဒၞာဲမဒေါအ်၊ မုက် -
ပ္ဍဲထံၚ် (ပုဇွန်တောၚ်) လ္ဂုၚ်။ ပုဍေယ် - ဒဒှ်မၞုံအပ္ဍဲ၊ ထံၚ် - ဒၞာဲ/သၞေဟ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမၞုံအပ္ဍဲ။ မ္ၚးထံၚ် (ဗိုလ်တထောၚ်) ဂှ် ဒှ်ဒၞာဲမၞုံမ္ၚး။
ပသဲ(ကွာန်) (ပသွယ်ရွာ) ပါန်ဇၞော်(ပန်းတနော်)။
ပသုန်ထံၚ် (ပုဇွန်တောၚ်) လ္ဂုၚ်။ ပုဍေယ် - ပသုန် (ပ္ဍဲ)၊ ထံၚ် - ဒၞာဲဒတန်။ ပ္ဍဲထံၚ် အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမဒှ်ပ္ဍဲ။
ပလိုၚ်ဝါန် (ပလန်ဝမ်း) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ပ္ၚ (ပၚ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု၊ ပ္ၚ - တမ္ၚာ၊ အဓိပ္ပါယ် ကွာန်မဂယိုၚ်လမျီု နကဵုကမၠောန်ၜဳ(ဂၠာဲက)။ ညးလ္ၚဵုဟီု ဗ္ၚ တၞံသၟတ်မတိုန်အကြာဝါမွဲဂကူ။
ပါၚ်ကၟာ (ပိုၚ်ကမာ) ရးဗဂေါ၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။ ပါၚ် - ဒၞာဲမစလုပ်ဂွံ သွက်ဇရေၚ်မွဲမွဲ၊ ကၟာ - အရာမကြိုၚ်ဍာ်။
ပါၚ်ကြုၚ် (ပိုၚ်ကျုံ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ပါၚ် - ဒၞာဲမစလုပ်ဂွံ သွက်ဇရေၚ်မွဲမွဲ၊ ကြုၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်သွက်ဂွံဇွောဝ် အာကဵုၜဳဇၞော်။
ပါၚ်ကၠိုဟ်(ကြုၚ်) (ပန်းကျော်မြစ်) ရးဗဂေါ။ ပါၚ် - ဒၞာဲမစလုပ်ဂွံ သွက်ဇရေၚ်မွဲမွဲ၊ ကၠဟ် - ဒဒှ်မထောၚ်ကၠိုဟ်ဒၟံၚ်။
ပါၚ်ခဍး (ပိုၚ်ကတာ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ပါၚ် - ဒၞာဲမစလုပ်ဂွံ သွက်ဇရေၚ်မွဲမွဲ၊ ခဍး - ဝါဍာ်ဍာဍာ။
ပါၚ်ခဍး (ပိုၚ်ကဒါ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ပါၚ်လံၚ် (ပေါင်းလောင်း) တွဵုရးဍုၚ်မန်/ရးဗဂေါ။ ပါၚ် - ဒၞာဲမစလုပ်ဂွံ သွက်ဇရေၚ်မွဲမွဲ၊ လံၚ် - ဍာ်မ
ပံၚ် (ပေါင်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ပါန်ဇၞော် (ပန်းတနော်) ဨရာဝတဳ။ ပ - ပါန်၊ အရာမဒှ်။ ဇၞော် - ဒဒှ်ဟွံဍောတ်။ အဓိပ္ပါယ် ကွာန်/ဍုၚ်ညးဇၞော်။ ညးလ္ၚဵုဟီု ပါၚ်တၞဟ်၊
ပြေၚ်ခရိုၚ် (ပြၚ်ခရိုၚ်) ဨရာဝတဳ။
ပၠန်သစာ/ပလီုသစာ ?(ပြွန်တံဆာ) ရးဗဂေါ။
ဖရံက် (အဖျောက်) ရးဨရာဝတဳ။
ဖအံက် (ဖားအောက်)
ဖာသီ (ပုသိမ်) ဨရာဝတဳ။ ဘာ - ဖာ၊ သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်တအ်မမံၚ်။ သီ - ဒၞာဲ(သ္ၚိ) ခမဳဗုဒ္ဓဘာသာတအ် မစဳရေၚ်ပါတိမုက်။ ညးလ္ၚဵုဟီု ပါ် - ဖာ၊ ဒဒှ်မတိတ်အာတၞဟ်ခြာ။ အဓိပ္ပါယ် ဒေသမဒှ်သီတၞဟ်ခြာ။(တမၠာတေအ်ဂှ် ဒေသမွဲ သီမွဲမ ဒှ်တုဲ ဗွဲကြဴ ပါ်တိတ်သီ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်တုဲ ခမဳပ္ဍဲဒေသဂှ် စဳရေၚ်ပါတိမုက် ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်။) ညးလ္ၚဵုဟီုပၠန် ဖာသီ ဂှ် ဒှ်ယၟုဂကူဂလာဖာသဳ (အဳရာန်လၟုဟ်) အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲဂလာဖာသဳတအ်။ ဂလာန်ဝွံယုတ္တိအောန်သန်။
ဖျာပုၚ် (ဖျာပုံ) ရးဨရာဝတဳ။
ဖန်ဖက် (ဖံဖ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ဗဂေါ (ပဲခူး) ရးဗဂေါ။ ဂေါဝ် (ဝိသေသန)- ဒဒှ်အရာ/ဒၞာဲမဒးဂၞပ်စိုတ် သွက်ဂွံဗဵု။ ဗဂေါဝ် (နာမ်) အရာ/ဒၞာဲမဂေါဝ်ဆာဲသပ္ပါဲ။ အတိုၚ်ဝၚ်လ္ၚဵုဟီု ဘဂွံ - ဗဂေါ၊ အဓိပ္ပါယ် - ဘပဠတုဲမဂွံ။
ဗြဝတဳ (မြဝတဳ)
ဗၚ်လာဲ /ဘၚ်လှိုၚ်(ဘၚ်လိုၚ်) မုဟ်ဍုၚ်/သဓီု။ ဗၚ်/ဘၚ် - ကၟာဇၞော်ဇၞော်၊ လိုၚ် ဒဒှ်ဍာ်မတိတ်ဒၟံၚ်။
ဘာကဆံၚ် (ဖားဆောၚ်း) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်ဍာဲ၊ တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။
ဘာကရး (ဗားကရာ)
ဘာဂတဵု (ဖယ်ကတာ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မမံၚ်၊ ဂတဵု - ဆုမရေက်လဝ်ဖန်လဝ် သွက်ဂွံစကာပ္ဍဲမပတံသ္ၚိတအ်တုဲတုဲ။
ဘာဂါပ် (ဖားကပ်) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မမံၚ်။ ဂါပ် - အရာမလိၚ်/မစိုပ်ဒၟံၚ် သီုၜါလပါ်။
ဘာထဝ် (ဖဲထော်) ပွိုၚ်ဍုၚ်မတ်မလီု။
ဘာပန် (ဖာပွန်) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မမံၚ်။ ပန် - ဂၞန် ၄။
ဘာဖရ (ဖားဗျ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မမံၚ်။
ဘာသီ (ဖာသိမ်) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မမံၚ်၊ သီ - ဒၞာဲခမဳတအ် မဂရၚ်ပါတိမုက်။
ဘာတၟအ် (ဗားတမေ့ာ)
ဘာမှေအ် (ဗားမဲ့)
ဘာမြေက် (ဗားဗြိုက်)
ဘာအၚ် (ဘားအံ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဘာ - သ္ၚိဒၞာဲလကျာ်မမံၚ်။ အၚ် - ဒၞာဲဍာ်မအံၚ်ဒၞာဲဟွံဇြိုဟ် ဗဝိုက်ဍေဟ်ဇၞော်။ (ဝါ) တၞံအၚ်။
မ္ၚးထံၚ် (ဗိုလ်တထောၚ်) လ္ဂုၚ်။ မ္ၚး - ဒဒှ်မတိတ်ဒၟံၚ် နူတၞဟ်၊ ထံၚ် - ဒၞာဲ/သၞေဟ်၊ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲဒတန်မနွံမ္ၚး။ ပ္ဍဲထံၚ် (ပုဇွန်တောၚ်)ဂှ် ဒှ်ဒၞာဲမ္ၚး။
မုက်ပြေၚ် (မုပ္ပလၚ်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
မၚ်ဂၠန် (မၚ်ဂလွန်း) ရးဨရာဝတဳ။
မတ်မလီု (မော်လမြိုၚ်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ မုဟ်လမၠီု - မတ်မလီု။ မုဟ် - အရာမဒှ်တၞုၚ်၊ လမၠီု (နာမ်) လီု(ကြိ)။ ဒဒှ်မလီုလာ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမုဟ်(ၜဳ)ဂမၠိုၚ်မလီုလာ်ဒၟံၚ်။ ညးလ္ၚဵုဟီု ဟိုတ်နူသၟိၚ်မတ်ပိ မတ်လီုအာတုဲ ညးကော်မတ်မလီု။ ဒုၚ်သဇိုၚ် ကုယၟု မတ်မလီုတုဲ ပုံသၟိၚ်မတ်ပိဂှ် အစာကဝိတအ်ဇန်လဝ်။
မတ်လအိတ် (မွတ်လအိဘုရား) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒယှ်တမ္ညဝ်။
မတ်လအက် (မွတ်လအပ်ဘုရား) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒဒှ်မယှ်ဗွဲမလောန်။
မုဟ်ကွေဟ် (မုကွဲ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ မုဟ် - တၞုၚ်။ ကွေဟ် - ဆုကွေဟ်။
မုဟ်ခနဳ (မုခနီး) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
မုဟ်ဍုၚ် (မုဒုံ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ မုဟ် - မဒှ်အရာမစိုပ်ကၞောတ်၊ အဓိပ္ပါယ် ဒေသမဒှ်ကၞောတ်ဍုၚ်။ ကၠာတေအ် ဒၞာဲမုဟ်ဍုၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်ပယျဵုတိရးဇြာ ကဵု ရးမတ်မလီု။
မုဟ်တၚ်/မုဟ်နၚ်္ဂရာဇ် (မော်တၚ်) ဨရာဝတဳ။
မုဟ်တၟအ် (မုတ္တမ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
မုဟ်ဒုန် (မုဒွန်း) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
မုဟ်ဒုန် (မုဒူး) ရေဖြူ။
မုဟ်နာ် (မုနိုၚ်း) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
မုဟ်ပန် (မုပွန်) မတ်မလီု။
မုဟ်ရိုတ်(ဍောတ်/ဇၞော်) (မူးရစ်ကလေး၊ မူးရစ်ကြီး) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
မှဝ်ၜဳ/သၟဝ်ၜဳ (မှော်ဘီ) လ္ဂုၚ်။
မြံၚ်မလ (မြောၚ်းမြ) ရးဨရာဝတဳ။ မြံၚ် - ဂၠံၚ်ဍာ်မဇွောဝ်။ မလ - ဆုမလ။ အဓိပ္ပါယ် ကြုၚ်မၞုံကဵုတၞံဆုမလ။
ယံက်တကအ် (ယောက်ကော်) လ္ဂုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် တကအ်မၞုံကုတၞံယံက်။
ရောဂေါ(ကွာန်)(ကျာ်) (ရိုးဂိုး) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။ ရဂေါဟ် - ရောဂေါ - ဒဒှ်မတမ္ညဝ် မဂဵုလဟဵု။
ရေဝ် (ရေး) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
လပတ်ဂလာဲ (လပွတ်ကုလား) မြံၚ်မလ။ လပတ် - ဒၞာဲဍာ်မဇွောဝ်။ ဂလာဲ -
လပတ်တလတ် (လပွတ္တလုတ်) ရးဨရာဝတဳ။ လပတ် - ဒၞာဲဍာ်မဇွောဝ်၊ တလတ် - တၞံသတ်တလတ်။
လပတ်တာ (လပွတ္တာ) ရးဨရာဝတဳ။ လပတ် - ဒၞာဲဍာ်မဇွောဝ်၊ တာ - တၞံတာ။ ညးလ္ၚဵုဟီု လပှ်တက် ဟွံသေၚ်မ္ဂး လပှ်တာ။
လှာကမေက် (လှာကမြၚ်) ဘာအၚ်။
လှာကမောတ် (လှာကမွတ်) ဗဂေါ။ လှာ - ဒၞာဲဍာ်မအံၚ်/မၚ်ဒၟံၚ် ဟွံဇြိုဟ် ဗဝိုက်ဇၞော်။ ကမောတ် - ချောဲ။
လှာဂဲ (လှာကာ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်။
လှာဗကေတ် (လှာပကစ်) ရးဗဂေါ။ လှာ - ဒၞာဲဍာ်မအံၚ်/မၚ်ဒၟံၚ် ဟွံဇြိုဟ် ဗဝိုက်ဇၞော်။ ဗကေတ် - အသာ်မတုပ်ကုဆီ။
လှာဗတဳ(ကျာ်) (လက္ခိုက်ဘုရား) ရးလ္ဂုၚ်။
လေၚ်(ၜဳ) (လှိုၚ်မြစ်) လ္ဂုၚ်။ ညးလ္ၚဵုဟီု ၜဳလာဲ။
လိုၚ်ဗၠဲ (လှိုၚ်းဘွဲ့) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။
လာံသဴ(ကွာန်) (သာယာကုန်း) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။ လာံသဴ - အဓိပ္ပါယ် မၜိုဟ်သြိုဟ်ကျေဝ်ဂေါဝ် (သာယာ)။
ဝါ (ဝေါ) ရးဗဂေါ။ ညးလ္ၚဵုဟီု ဍုၚ်အစွောအ်။
ဝါကရး (ဝါးတရာ) ရးဗဂေါ။ ဝါ - ဒၞာဲတိဝါ မဟွံမွဲ ကုတၞံဆုသၠုၚ်ၚ်။ ကရး - ဒၞာဲတၞံဆုဍောတ်တ်တအ် မတိုန်ဒၟံၚ်ပြးဓဂါတ်။ အဓိပ္ပါယ် - ဝါမၞုံကုတၞံဆုဍောတ်တ်ညိညိ။
ဝါကလိ (ဝဲကလိ) ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်။
ဝါခမာ (ဝါးခယ်မ) ရးဨရာဝတဳ။ ဝါ - ဒၞာဲတိဝါ မဟွံမွဲကုတၞံဆုသၠုၚ်ၚ်။ ခမာ - ဒဒှ်မမၚ်မၚ်မွဲ ဗွဲတၟေၚ်တိရစ္ဆာန်ပြေၚ်ဂၠဴ။ အဓိပ္ပါယ် ဝါဒၞာဲဗ္စပြေၚ်ဂၠဴ။ ညးလ္ၚဵုဟီု ဝါခမာက် ဝါမၞုံကဵုတၞံခမာက်။
ဝါခမိ (ဝါခမိ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။
ဝါခရူ (ဝါးခရူ) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု။
ဝါဍောတ် (ရွာလွတ်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ဝါပတုက် (ဝါးပတုတ်ဆည်) ဗဂေါ။
ဝါပတၚ် (ဝဲပတန်) ကဝ။
ဝါပတောၚ် ? (ဝဲပတန်) ကဝ။
ဝါပဒဝ် (ဝါးပတော) မှဝ်ၜဳ။ အဓိပ္ပါယ် ဝါမၞုံကဵုတၞံဗဒဝ်။
ဝါဘလိုက်သြောံ (ဝါးဘလောက်သောက်) ရးလ္ဂုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ဝါမပေၚ်တၟိုဟ်ဒၟံၚ်ကုသြောံ။ ဝါသြောံခိုဟ်။ ညးလ္ၚဵုဟီု - ဝါပၠောပ်သြောံ။
ဝါယာပ်(အရာပ်) ကၟာဝက်။ ဝါ- ယာပ် - ဒဒှ်မဍုက်ဍေက်။ အဓိပ္ပါယ် ဝါဒၞာဲမဍုက်ဍေက်။
ဝါလာန် (ဝယ်လာန်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ဝါၜါ (ဝါဘာ) သဓီု။
ဝၚ်က (ဝၚ်က) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။ ဝၚ် - ဒၞာဲဒတန်မဆေၚ်စပ် ကုအရာဂှ်။ ဝၚ်နန် ဒၞာဲနန်မနွံ။ ဝၚ်က ဒၞာဲဒတန်ကနွံဂၠိုၚ်။ (၂) ဒၞာဲဍာ်မဇြိုဟ်။
ဝၚ်ကလုဲ (ဝၚ်းကလော) ကျာ်ထောဝ်။
ဝၚ်ကျာံ (ဝၚ်းကြံ) တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်။
ဝၚ်ခနေအ် (ဝၚ်ခနီး) ရးဗဂေါ။
ဝၚ်ဂၠုၚ် (ဝၚ်းဂလုံ) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။
ဝၚ်စိၚ် (ဝၚ်းစိန်) တ္ကအ်ခၟိုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် - ဝၚ်ဇၞော်။
ဝၚ်ပၞဟ် (ဝၚ်းပနော်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
သဓီု (သထုံ) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲဒေသတၞံဆုမအုပ်သဓီုဒၟံၚ်။
သရဝတဳ (သာယာဝတီ) ရးဗဂေါ။ သရ (ပါ) ကၟာ၊ ဝတဳ - ဍုၚ် အဓိပ္ပါယ် ဍုၚ်ကၟာ။
သရာဲသၟိၚ် (သူရဲသမိန်) ဝါ (ဝေါ)။
သက်တိုၚ် (စစ်တောင်း) တွဵုရးဍုၚ်မန်။ အဓိပ္ပါယ် တမၠာတေအ် ဒၞာဲမဒှ်ပယျဵုဍုၚ်သဓီုကဵုဍုၚ်ဗဂေါဒှ်မာန်။
သာံလှေဝ် (သံလှယ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်၊ တွဵုရးကရေၚ်။ အဓိပ္ပါယ် ဟိုတ်လှာဲပြံၚ်ရှာံတုဲ ဒှ်အာရှာံလှာဲ နူဂှ်မြိပတ်အာတုဲ ဒှ်အာသာံလှေဝ်ရ။
သြၚ်ဂၚ် (စံကင်း) ဨရာဝတဳ။ သြၚ် - ဒၞာဲၜဳမအိုတ်၊ ဂၚ် - (ပါ) ဂၚ်္ဂါ - က္ၜဳ။ အဓိပ္ပါယ် သြၚ်ၜဳ။
သြၚ်မလာ် (ဆၚ်မလိုတ်) သြၚ် - ဒၞာဲၜဳမအိုတ်၊ မလာ် - ဒဒှ်မလီုတုဲဒတုံစှ်ေနကဵုဂတှ်ေ။ အဓိပ္ပါယ် သၚ်ၜဳမလာ်လီု။
သြေၚ် (သန်လျၚ်) သြေၚ် - သြၚ် - ဒၞာဲၜဳမအိုတ်။
သၟိၚ် (သမိုၚ်း) ရးလ္ဂုၚ်။
သၟိၚ်ဍောတ် (သမိန်ဒွတ်) ပွိုၚ်လှာဒကှ်။
သၟိၚ်ဓဝ် (သမိန်ထော) ရးဨရာဝတဳ၊ ရးဗဂေါ။
သြောံဗလိုက် (ဆားမလောက်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ညောၚ်းတုန်း။ သြောံ - တၞံသြောံ၊ ဗလိုက် - ဒဒှ်မစိုပ်အာသၟဝ်ဍာ်။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲဝါသြောံမဗၠိုက်ဍာ်။
ဟံသာဒိုအ် (ဟၚ်္သာတ) ရးဨရာဝတဳ။ အဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲၜိုပ်မဒေါအ်။
ၜဳကလေၚ် (ဘီးလၚ်) တွဵုရးဍုၚ်မန်။
ၜဳဍောတ် (ဘီတွတ်) ရးဨရာဝတဳ။
ၜဝ်ဇုက် (ဘောဇုတ်) ပွိုၚ်ဍုၚ်ကြုၚ်ပြဴ (ကျုံပျော်)။
ၜိုပ်ထဝ် (ဘောက်ထော်) ရးလ္ဂုၚ်။
အဗျ (အဗျား) ရးဗဂေါ။ အဓိပ္ပါယ် အရာမဟွံလုပ်စကာ။ ?
အသုက် (အသုတ်) ရးဨရာဝတဳ။ အဓိပ္ပါယ် ဒေသတၞံအသုက်မတိုန်။
အာယသ္မာ (အယက်သည်မ) ၜဳကလေၚ်။ အာယ (ပါ) ဒဒှ်မသၠုၚ်ပြဲ။ သ္မာ - သၟာ။ အဓိပ္ပါယ် ညးမသၠုၚ်ပြဲ။
အၚ်ခဍန် (အၚ်ဂလုံ) ရးလ္ဂုၚ်။
အၚ်စိၚ် (အင်းစိန်) ရးလ္ဂုၚ်။ အဓိပ္ပါယ် အၚ်ဇၞော်။ ညးလ္ၚဵုဟီု အၚ်ဒၞာဲစိၚ်မနွံ။ ဆဂး စိၚ်တအ်ဂှ် ဟွံမံၚ်ပ္ဍဲဍာ်တွဵုဂှ်ရ စှ်ေစိုတ်အၚ်ဇၞော်ဂှ် ဒှ်မာန်ဂၠိုၚ်။
အၚ်တဂေါဝ် (အင်းတကော်) ရးလ္ဂုၚ်။
အၚ်လှာ (အင်ယား) လ္ဂုၚ်။
အုပ်ကပေါဝ် (အောက်ကဘာ) ရးဨရာဝတဳ။