ဗညာကွိင်

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ
တၠပညာကွိင်ကွိုက်မန်
ဗညာကွိင်
တၠပညာကွိင်ကွိုက်မန်
သၠးဂၠံဂဝ် ယှိုဲကိက်
(1947-06-16)ဂျောန် ၁၆၊ ၁၉၄၇
ကွာန်လ္ဂောဝ်အနာင်
စုတိ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၁၇၊ ၂၀၀၃(2003-11-17) (အာယုက် ၅၆)
ဟိုတ်မစုတိ ယဲ
ဂကူ  Monမန်
ကောန်ဍုင်  Myanmarကောန်ဍုင်ဗၟာ
ဘာ
  • ဘာပကတ်ပကေင်အစာ မာန္တလေ
  • ပါန်တူရိယာ မာန္တလေ
အံက်
  • နာဲတ (အပါ)
  • မိမျာင် (မိ)
ကောဒေအ် ဗညာအိန်
ဂယိုင်လမျီု အစာဘာ (တဵုလွဳ)

ဗညာကွိင် (၁၉၄၇၊ ၀၆၊ ၁၆ - ၂၀၀၃၊ ၁၁၊ ၁၇) ဝွံ ဒှ်တၠပညာ လပါ်ကွိင်ကွိုက်အာဲကၟာဲယေန်သၞာင်မန်တြေံဂမၠိုင်ကီု သီုကဵု တၠပညာဂဳတခေတ်တၟိမွဲတၠတုဲ ပ္ဍဲဝင်ကွိင်ကွိုက်မန် ခေတ်လက်ကြဴဏအ်မ္ဂး ညးဝွံ ဒှ်မၞိဟ်မဒယှ်တှ်ပြာကတ် ပ္ဍဲကွတ်အနုသုခုမမွဲရ။ ဗညာကွိင်ဝွံ ဒှ်မၞိဟ် မစိစောန် ပ္ဍဲကွတ်သုခုမ ဆလပါ်ကွိင်ကွိုက်သၟး ဟွံသေင် သီုဒှ် အစာကဝိမွဲတုဲ ညးချူဇန်လဝ် ဒွက်၊ ကဗျ၊ ဝတ္ထု၊ ပၠဇာတ်ဇမၠိင်၊ ပၠဇာတ်ဇမၠေအ် နကဵုဘာသာမန်ကီု သီုကဵုဘာသာဗၟာရ။ အဓိက ကမၠောန်ဂယိုင်လမျီု ဗညာကွိင်ဂှ် ဒှ်ကမၠောန်အစာဘာ ပရေင်တဵုလွဳ ပ္ဍဲဘာအလဵုအသဳတုဲ ကြဴနူ မဒေါအ်ဇူ စပေန်ဇြေန် နူကမၠောန်ပေါင်မသၟိင်တုဲ လုပ်ကၠောန် နဒဒှ် အစာဘာ ပ္ဍဲဘာကောန်ဂကူမန် တန်သမၠုင် မွဲလစုတ်။ အကြာဂှ် သီုလ္ၚတ်ချူသုတေသန မဆေင်ကဵု ကွိင်ကွိုက်မန်ကီုလေဝ် သီုကမၠောန် ဟွံစိုပ်ဒတုဲခိုဟ်ဟ် ဒးကမြဴထောအ်စး ကုလောကဝွံရ။

ဘဝသၟတ် ကေုာံ ပရေင်ပညာ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဗညာကွိင်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်ဇာတိ နူကွာန်လ္ဂောဝ်အနာင်၊ ပွိုင်ဍုင်ကျာ်ခမဳ (လၟုဟ် ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု) မဒှ်ကောန် နာဲတ၊ မိမျာင်၊ ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၇၊ ဂိတု ဂျောန် ၁၆ (သက္ကရာဇ် ၁၂၀၉၊ ဂိတုဇှ်ေ ၁၃ စွေက်) တ္ၚဲစန်။ ပၞောဝ်ကဵုကောဒေအ် သီုဖအိုတ် ၆ တၠဂှ် ညးဒှ်ကောန်မရနုက်ကဵုၜါ။ ယၟုညးကာလဍောတ်တ်တေအ်ဂှ် ခုတ်ကဵုလဝ် မာံယှိုဲကိက် (မောင်ရွှေကိတ်)။ ဘာတန်မူလဂှ် ညးကတ်လ္ၚတ်လဝ် ပ္ဍဲဘာတန်မူလ ကွာန်စက်စာဲ (ကျာ်ခမဳ) ကေုာံ ကွာန်ကအ်ပဳထဝ် (မုဟ်ဍုင်) ။ တုဲ ညးတိုန် ဘာတဵုလွဳ တန်လဒေါဝ် (အစိုးရ စိုက်ပျိုးရေးအလယ်တန်းကျောင်း) ပ္ဍဲဍုင်သေဝ်ကုန် (သဲကုန်းမြို့) ခရိုင်ပြန်။ နူဂှ် ညးတိုန် ဘာတဵုလွဳ တန်သၠုင် မၠံင်မၠ (စိုက်ပျိုးရေး အထက်တန်းကျောင်း၊ မြောင်းမြမြို့)။ နူဂှ် ညးတိုန် ဘာပကတ်ပကေင်အစာ မာန္တလေ (မန္တလေးဆရာအတတ်သင်ကျောင်း) (လၟုဟ် မန္တလေးပညာရေးကောလိပ်)။ ပ္ဍဲအခိင် မတိုန်ဒၟံင် ဘာပကတ်ပကေင်အစာဂှ်ရ ပ္ဍဲအခိင်သဝ်တ္ၚဲ သီုတိုန် ဘာပါန်တူရိယာ (မန္တလေးပန်တျာကျောင်း) ကီုရ။ ပညာတူရိယာကွိင် (တူရိယာဇုက်) ဂှ် ညးဂွံ ဗ္တောန်ကေတ် နူ အစာဥူချေတ်ထိုဲ (ဆရာဦးချစ်ထွေး (ကြိုးတပ်)) မဒှ်အစာ ယၟုမြဟ်မွဲတၠရ။ ပညာဂြဝ် နကဵု သင်္ကေတဏုက် (ဂဳတဂၠးတိ) ဂှ် ညးဂွံဗ္တောန်ကေတ် နူကဵု အစာဥူဝဵုမံင်၊ ပညာစံင်ဂှ် နူကဵု အစာ ဥူကျဳလောန် (ဘိက်)။ ပညာကွိင်ကျာံဂှ် ညးဂွံဗ္တောန် နူကဵု တန်ဗတောန်ကွိင်ကွိုက်မန် မပံက်ဗတောန် နူကဵု ကံင်သဳတွဵုရးဍုင်မန် မကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲသြင်ဗတဳစက်စာဲ။ ဗွဲကြဴ တူရိယာကွိုက် ဗာတ်ကဠာဂှ် အလဵုဇကုလ္ၚတ်တုဲ တက်လေပ်ကၠုင်ရ။[၁]

ကမၠောန်ပေါင်မသၟိင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဗညာကွိင် ဘာတုဲ နူဘာပကတ်ပကေင်အစာ မာန္တလေတုဲ လုပ်ကၠောန် ကမၠောန်အစာဘာ ပ္ဍဲဘာတန်ဒေါဝ် ဘာကရေင် ဍုင်မတ်မလီု နဒဒှ် အစာဘာတဵုလွဳ၊ ဗွဲကြဴ ဘာတန်သၠုင် ဍုင်ပံင် နဒဒှ် အစာဘာတဵုလွဳပၠန်ရ။ အခိင်ကာလအာယုက်အစာဘာပေင်ဂှ် ကလိဂွံ အခေါင်ဇူ စပေန်ဇြေန်။ ဗွဲကြဴ လုပ်ပ အစာဘာ ပ္ဍဲဘာတန်သၠုင် ကောန်ဂကူ ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ရေဝ် မွဲဒၞာဲ ပွိုင်ၜိုတ်မွဲသၞာံကီုရ။[၁]

ကမၠောန်အနုသုခုမ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ပ္ဍဲတ္ၚဲကၟိန်ဍုင် ကိစ္စကွိင်ကွိတ်ယေန်သၞာင်မန်ဂှ် သွက်တွဵုရးဍုင်မန်ဂှ် ညးလုပ်ကၠောန်လဝ် သၞာံဗွဲမဂၠိုင်။ ပ္ဍဲကဵု တွဵုရးဍုင်မန်မ္ဂး ပစၞး ကုပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ်၊ ပွိုင်ဍုင်ပံင်တုဲ လုပ်ကေတ်လဝ် တာလျိုင် သွာင်ကွိင်ကွိုက်၊ ပ္ဍဲကဵု တ္ၚဲဂကူမန်လေဝ် ညံင်ရဴဂှ်ကီု လုပ်ကေတ်ကၠုင်လဝ် ပ္ဍဲသွာင်ဂဳတကီုရ။[၁]

ပ္ဍဲအခိင်မဒက်ပတန် ဂကောံဂဳတ "လျးဟံသာ" သၞာံ ၁၉၇၄ တေအ်ဂှ် ဗညာကွိင် ပါလုပ် နဒဒှ် မၞိဟ်အဓိကမွဲတၠကီုရ။ သွက်ဂကောံလျးဟံသာ မဂွံကတဵုဒှ်ကၠုင်မာန်ဂှ် ကျာ်ဇၞော်ကအ်ပလိုင် ဘဒ္ဒန္တကေတုမာလာဂှ် ဒှ်မၞိဟ်မဖန်ဗဒှ် လပါ်ကွတ်စက်နာနာ၊ မာံအဏ္ဏဝါမန် (နာဲမျဵုညောအ်) ဒှ်မၞိဟ် မပကောံကဵု ကပေါတ်စက်ကွိင်ကွိုက်၊ ညးသကိုပ်အုပ်ဓုပ်ဂကောံဂှ် ညးတၠရမ္သာင် နာဲလျးဟံမာန် (နာဲကျာန်ယျေတ်)၊ သကိုပ်ဂဳတဂှ် နာဲအာဲမန်၊ ညးတၠရမ္သာင်ဂှ် မန်ဆာန်၊ ဟံသာမာန်၊ ဗညာကွိင်၊ ဗညာတၠနာဲ၊ အစာဇၞူမန်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ် မဇန်ဒွက်ရ။[၂] ပၞောဝ်ကဵု ဒွက်ညးမချူလဝ် သီုမဖျေဟ်အခိုက် မၞိဟ်မတီဂၠိုင်အိုတ်၊ မဒှ်ဒွက် မလုပ်ဂန္ဓာဝင်ဂှ် ဒှ်ဒွက် "တရဴ" ရ။ ဒွက်ဏအ်ဂှ် ဒှ်ဒွက်ဒဿန ဘဝဂကူမန်လေဝ် ဟီုဂွံရ။[၂] ဒွက်မွဲပၠန်ဂှ် "ပ္ကဴမွဲဇဝ်" ဒွက်ဏအ်ဂှ် လ္ၚဵုဟီုစ ဒွက်ပရေင်ဒုင်စသိုင် ဘဝညး၊ ကဝေင်ဇြဟာန်ညး ကဵုလဝ် ပကဴမွဲဇဝ်တုဲ ညးပရေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲလိက်၊ အခိင်ၜိုန်ရ လအ်လအာကီုလေဝ် ပကဴဂှ် မောဝ်ဇောဝ်ဒၟံင်ဖိုဟ်၊ ဒှ်ဒွက် မလဴထ္ၜးဒၟံင် ပရေင်သံယောဇိုန်ညးလေဝ် ဟီုဂွံရ။

ယၟုဂမၠိုင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဗညာကွိင်ဝွံ ယၟုနူတမ်ဍောတ်တ်တေအ်ဂှ် မာံယှိုဲကိက် (မင်းရွှေကိတ်)၊ ဗွဲကြဴ ယၟုမန်ဂှ် ညးကဵုလဝ် ဗညာသၟိင်။ နူဂှ် ညးပြံင်ထောအ် ဗညာကွိင်။ နကဵု ယၟုဗညာကွိင်ဏအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဂၠိုင်ရ။ ယၟုကၞေဟ်ညး နကဵုဘာသာဗၟာဂှ် "ရာမညမိုးစွေ"။

ဘဝပူဂိုလ် ကေုာံ လအိတ်ဘဝ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဗညာကွိင်ဝွံ ပဒတဴဘဝဗၠာဲဇၞော် မွဲအာယုက်ရ။ ညးဝွံ ပ္ဍဲဘဝညး လပါ်ကၞောတ်ဂှ် ဟွံကလိဂွံ အရက်မ္ဂး မံင်ဟွံမာန်၊ ဟွံကလိဂွံအရက်မ္ဂး ကၠောန်ကမၠောန်ဟွံဂွံ ကတဵုဒှ်ကၠုင်ရ။ နကဵု မရန်တၟအ် ယဝ်ရ ကမၠောန်သွက်ဂွံကၠောန် နွံဒၟံင်မ္ဂး အရက်ပိုတ်ရောင်တုဲ ကဵုလုပ်ပ အစာဘာ ဘာကောန်ဂကူမန်ဂှ်လေဝ် ဟွံအံင်ဇၞး။ ၜိုန်ရ ရန်တၟအ်လဝ် ခၞံချူလိက်ကၞပ် ပရူကွိင်ကွိုက်မန်ခိုဟ်ဟ်ကီုလေဝ် ဟွံစိုပ်ဒတုဲခိုဟ်ဟ်၊ ၜိုတ်မကလိဂွံလဝ်ဂှ်ဟေင် နာဲဗညာအံင် ဗိုင်ပကောံတုဲ ပ္တိတ်လဝ် လိက် "နိဒါန်ဂဳတမန်၊ မွန်ဂီတနိဒါန်း" နကဵု ဘာသာမန် ကေုာံ ဘာသာဗၟာ မွဲကၞပ်ရ။ စိုပ်သၞာံ ၂၀၀၃ ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗါ ၁၇ ဂှ် စုတိကလိလောန်စဴအာ ဘဝပရလိုက်ရ။

ကွတ်တဲအနုသုခုမ ဗညာကွိင် မခၞံလဝ်ဂမၠိုင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ကွတ်တဲအနုသုခုမဂမၠိုင်
ဒွက် မၞိဟ်မချူ မၞိဟ်မပၠုပ်ဂဳတ မၞိဟ်ဒယှ်ေ တင်စၟတ်ဂမၠိုင်
ဇရေင်ဇိုင်ၜဳ ဗညာအံင် ဗညာသၟိင် ဆီမန် ဂကောံလွဳ (၁) သၞာံ ၁၉၈၈
လ္ပဍောင်စိုတ်ညိ မိဇၟန်ပ္ကဴ (ကြုက်ပိ) ဗညာသၟိင် မိသိုက်လွဳ ဂကောံလွဳ (၁) ၁၉၈၈
ဆုဟွံမွဲကဵုသၞိင် ရမ္မဝတဳသာင်ရတ် (ကအ်ဗိန်) ဗညာသၟိင် ဆီမန် ဂကောံလွဳ (၁) ၁၉၈၈
လွဳ ရမ္မဝတဳသာင်ရတ် (ကအ်ဗိန်) ဗညာသၟိင် ဗညာဆာန်အံင် ဂကောံလွဳ (၁) ၁၉၈၈
ဝင်ပ္ကဴမၠဵု ဗညာသၟိင် ဗညာသၟိင် ဆာန်နန် ဂကောံလွဳ (၁) ၁၉၈၈
ကွးဘာတက္ကသဵု ရမ္မဝတဳသာင်ရတ် (ကအ်ဗိန်) ဗညာသၟိင် မိဟံနန် ဂကောံလွဳ (၁) ၁၉၈၈
တာလျိုင်တၟအ်ညးအဲ ဗညာသၟိင် ဗညာသၟိင် သာင်ခန် ဂကောံလွဳ (၁) ၁၉၈၈
ကၠုင်ဝေင်ညိဍုင်ပိုယ်မတ်မလီု ဗညာတၠနာဲ ဗညာကွိင် အာဲမန် ဂဳတမန် တရဴ၊ ၁၉၈၆
တရဴ၊ ဗညာကွိင် ဗညာကွိင် အာဲမန် ဂဳတမန် တရဴ၊ ၁၉၈၆
ယောယဳဟိုဲ ဗညာသၟိင် ဗညာသၟိင် ဆီမန် ဂကောံလျးမန်တၟိ ၁၉၈၆
မိပ်ဇြိပ်လောန်ဍုင်ပိုယ်မန် ဗညာတၠနာဲ ဗညာသၟိင် မိပ္ကဴသြန် ဂကောံလျးမန်တၟိ ၁၉၈၆
မံင်ကဵုတပ် ကသပ်ကဵုသၠုင် ဗညာသၟိင် ဗညာသၟိင် မိပ္ကဴသြန် ဂကောံယောယဳဟိုဲ (၂) (ဂဳတမာလာ)
ဂဳတမာလာ မာံတောအ် (မန်ၜိုပ်ထဝ်) ဗညာသၟိင် ဇၞူရတ် ဂကောံယောယဳဟိုဲ (၂) (ဂဳတမာလာ)
တိုင်ပ္ကဴဘဝ ဗညာသၟိင် ဗညာသၟိင် မာံမန်ဆာန် လျးဟံသာ အလန်ပဉ္စမ၊
တာလျိုင်ပိုယ် ဗညာသၟိင် ဗညာသၟိင် ? လျးဟံသာ အလန်ပဉ္စမ
လျးပညာ ဗညာသၟိင် ဗညာသၟိင် ? လျးဟံသာ အလန်ပဉ္စမ
အနန္တမေတ္တာ ကြဝိတ်မန် ဗညာသၟိင် ? လျးဟံသာ အလန်ပဉ္စမ

နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

  1. ၁.၀ ၁.၁ ၁.၂ ဂကောံသၟာသုခုမမန်ပံင်ကောံ အလုံဂၠးကဝ်, (UMMU). VCD Karaoke, တိုင်ပ္ကဴဘဝ. Open Publishing.
  2. ၂.၀ ၂.၁ အံင်, ဗညာ (January 11, 2014). တရဴဂဳတမန် ၃၀ သၞာံ. Open Publishing.