ဗညာသာင်မန်

အစာလိက်မန် ကေုာံ အစာကၞေဟ် ဗညာသာင်မန်
သၠးဂၠံဂဝ်	မာံစာန်ယှိင် (1926-06-16) ဂျောန် ၁၆၊ ၁၉၂၆ ကွာန်ခယျးပ္ဍဲ၊ ပွိုင်ဍုင်ဖာအင်
ဂကူ	Monမန်
ကောန်ဍုင်	Myanmarကောန်ဍုင်ဗၟာ
ကဆံင်ပညာ	ကွတ်အစာ၊ ပရိယတ် တန်ဒေါဝ်၊
မဒယှ်တဴ	အစာကၞေဟ်
အိန်ထံင်	ဣစဳကောန်တောက်
ကောန်ဇာတ်	မာံပိုန်ထဝ် မိထဝ်ယေန် ဗညာသဳ (မန်သဳ) မိသြန်မောဝ် မာံသြန်အံင်
အံက်	နာဲညိုဝ် (အပါ) မိပျးအုံ (မိ)
ဂယိုင်လမျီု	အစာဘာ

ဗညာသာင်မန် (ၜံင် ၁၆ ဂျောန် ၁၉၂၆ ကွာန်ခယျးပ္ဍဲ) ဝွံ ဒှ်အစာဘာလိက်မန် ကေုာံ အစာကၞေဟ် နကဵုဘာသာမန်ကီု သီုကဵု ဘာသာဗၟာတုဲ သီုယိုက်ဂၠေင် ကၠောန်ကၠုင် ကမၠောန်လပါ်လိက်ပတ်မန် မပ္တံကဵု ပ္ဍဲအရာမခၞံကၠောန် လိက်ဗွဟ်မန် သွက်ဂွံဗတောန် ပ္ဍဲဘာမန်ဥတုကညင်ကီု သီုကဵု ပ္ဍဲဘာအလဵုအသဳဂမၠိုင် နူကဵု ခေတ်အဆက်အဆက်ရ။ ညးပဒတဴကၠုင်ဒၟံင် ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ပံက် (ကအ်ဗိန်)ဟိုတ်နူညးပဒတဴ ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ဗိန်တုဲ ယၟုမြဟ်တဴ ဗညာသာင်မန် ကအ်ဗိန်ရ။

ပထမ အဝဲ ကေုာံ ဘဝသ္ၚိကၟိန်

ဗညာသာင်မန်ဝွံ က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ဇရေင်မိမ နာဲညိုဝ် မိပျးအုံ ပ္ဍဲကွာန်ခယျးပ္ဍဲ ပွိုင်ဍုင်ဖာအင်၊ ဒေသရးမန် (တွဵုရးဍုင်ကရေင်) ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၂၆ ဂိတုဂျောန် ၁၆ (သက္ကရာဇ် ၁၂၈၈ ဂိတုပထမဒဂိုန် ၇ မမံက်) တ္ၚဲအင္ၚာ။ ပၞောဝ်ကဵု ကောဒေအ် မသုန်တၠဂှ် ညးဒှ် ကောန်ခဍဲ မရနုက်ကဵုၜါတုဲ ယၟုညးတမ်မူလဂှ် မာံစာန်ယှိင် (မောင်ဆန်ရှိန်/စံရှိန်?)။

အခိင်ကာလ ဗညာသာင်မန် မကလိဂွံ အာယုက် ၈ သၞာံ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၃၄ ဂှ် မံင်ဘာတန်မူလ (စဳလှဝေန်) မဒှ်ဘာမကလိဂွံအထံက်အပင် နူအလဵုအသဳအင်္ဂလိက်တုဲ သၞာံ ၁၉၃၇ ဂွံအံင်ကေတ် တန်စတုတ္ထ နူကဵုဘာဂှ် လိက်မန် လိက်ဗၟာ ဗှ်ဒး ချူဒး၊ တီကၠိုဟ်ဗဟုသုတပညာ ကဆံင်တန်မူလ။

အခိင်ကာလ ဗညာသာင်မန် မကလိဂွံ အာယုက် ၁၇ သၞာံ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၃ ဂှ် ပထပိုယ်တုဲ အာကတ်လိက်ပရိယတ္တိ နကဵုဘာသာဗၟာ ဇရေင်ကျာ်ဇၞော်အစာတၠ ဘဒ္ဒန္တသုမနထေရ် ဘာဝေဝ်ဗျာန်၊ အရာပ်ဝါဍာ်ဝင် (ဒိုင်ဝန်ကွင်း) ဍုင်မတ်မလီု။ သၞာံ ၁၉၄၈ ဂှ် ဂွံအံင်ကေတ် တန်ဒေါဝ် နကဵုဘာသာပါဠိတုဲ ကာလမကလိဂွံ အာယုက် ၂၃ ဂှ် ရာံတိတ် နူဘဝခမဳရ။

အခိင်ကာလ ဗညာသာင်မန် မကလိဂွံ အာယုက် ၂၇ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၃ မာတ် ၁၃ ဂှ် ဒက်ဘဝသ္ၚိကၟိန် ကုမိကောန်တောက် (ဣစဳကောန်တောက်) ဇာတိကွာန်ခယျးပ္ဍဲတုဲ ညးတအ် ကလိဂွံ ကောန်တြုဟ်ပိ ကောန်ဗြဴၜါ၊ မာံပိုန်ထဝ်၊ မိထဝ်ယေန်၊ ဗညာသဳ (မန်သဳ)၊ မိသြန်မောဝ်၊ မာံသြန်အံင်။

စိုပ်သၞာံ ၁၉၅၄ ဂှ် ဂွံအံင်ကေတ် တန်သတ္တမ (လိက်အင်္ဂလိက် ဟွံပါ) နူဂှ် အာတိုန် ဘာကွတ်အစာဘာ ပွိုင်ၜါဂိတု ဂှ် ဂွံအံင်ဇၞးကေတ် ဘာကွတ်အစာဘာ။ သၞာံ ၁၉၅၉ ဂှ် ဂွံအံင်ကေတ် ပရေင်ပညာဂဥုဲပိဘာသာ ၁၊ ဒေသနာနယ ၂၊ ဘေသဇ္ဇနယ၊ ၃၊ နက္ခတ္တဗေဒနယ (ပၞောဝ်ပိဂှ် ဒေသနာနယ ကဵု နက္ခတ္တဗေဒနယ ဂှ် ဂွံအံင်ကေတ် နကဵုဂုဏ်တၟေင်)

ဘဝအစာဘာ

သၞာံ ၁၉၅၁ဂှ် ဗညာသာင်မန် လုပ်ယိုက်ဂၠေင် နဒဒှ် အစာဘာလိက်မန် ပ္ဍဲဘာကောန်ဂကူမန် ဂကောံရာမည ကွာန်ခယျးပ္ဍဲ ပွိုင်မွဲသၞာံ။ သၞာံ ၁၉၅၄ ဗညာသာင်မန် အံင်ဇၞးကေတ် နဒဒှ်အစာဗတောန်လိက်မန်တုဲ နူဂှ် ဆက်တိုန်အာ ဘာကွတ်အစာ ပွိုင်ၜါဂိတုတုဲ အခိင်ကာလ ဗညာသာင်မန် မကလိဂွံအာယုက် ၜိုတ် ၂၈ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၄ ဂှ် ဂွံဒုင်ခါန်ကၞက် နူဌာနပရေင်ပညာ နဒဒှ် အစာဗတောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်မူလ ကွာန်တဝ်ကြိက် (အလှာ်) ပွိုင်ဍုင်ပံင်၊ ပ္ဍဲဘာဂှ် ယိုက်ဂၠေင် ပွိုင် ၜါသၞာံတုဲ ပြံင်အာ ဘာတန်မူလ ကွာန်ကအ်ပၠိုင်၊ ပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ်။ ပ္ဍဲဘာဂှ် ယိုက်ဂၠေင်လဝ် ပွိုင် ၂၉ သၞာံတုဲ သၞာံ ၁၉၈၆ဂှ် စပေန်ဇြေန် ဒေါအ်ဇူ နူတာလျိုင်ရ။

ခၞံချူ လိက်ဗွဟ်

နူအကြာသၞာံ ၁၉၈၀ - ၁၉၈၆ အခိင်မယိုက်ဂၠေင် ကမၠောန်အစာဘာဂှ် ပါလုပ် ပ္ဍဲဂကောံခၞံဗဒှ် လိက်ဗွဟ်မန် တွဵုရးဍုင်မန်ရ။ တုဲပၠန် သၞာံ ၂၀၀၀ (သက္ကရာဇ် ၁၃၆၂) ဂှ် ပ္ဍဲဂကောံခၞံလိက်ဗွဟ် ဂကောံဗတောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာင်ဗုဒ္ဓဘာသာ အလုံဒေသရးမန်ဂှ်လေဝ် ပါလုပ်မွဲတၠကီုရ။

တာလျိုင် ပ္ဍဲဂကောံလိက်ပတ်မန်

ပ္ဍဲ ဗော်ဒုင်ကာလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ကွာန်ကအ်ဗိန်ဂှ် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာဂှ် ယိုက်ဂၠေင်လဝ် ဗၞတ် ၁၀ သၞာံ၊ နဒဒှ် ဥက္ကဋ္ဌဂှ် ယိုက်ဂၠေင်လဝ် ၁ သၞာံ၊ နဒဒှ် နာယကဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင် ဗၞတ် ၁၅ သၞာံ။

ပ္ဍဲ ကမ္မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ပွိုင်ဍုင်ကအ်ကြိက် နဒဒှ် နာယက ယိုက်ဂၠေင်လဝ် ဗၞတ် ၄ သၞာံ။

အစာကၞေဟ်

ဗညာသာင်မန်ဝွံ နကဵုယၟုကၞေဟ်နာနာဂှ် ချူကၠုင်လိက် ပ္ဍဲဂျာနေဝ်၊ မဂ္ဂဇြေန်၊ လိက်လၟေင်မန်ဂမၠိုင် မပ္တံကဵု လိက်ပရေင်၊ ဝတ္ထု၊ ကဗျတအ် ဂၠိုင်ဗွဲမလောန်ရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ ဒွက်လေဝ် ဇန်ဒၟံင်ကီုရ။

ယၟုကၞေဟ်ဂမၠိုင်

1. ဗညာဆီမန် (ကအ်ဗိန်)
2. ဗညာသာင်မန် (ကအ်ဗိန်)
3. မာံသာင်အိန်ကဵု (ကျာ်မြဟ်)
4. မာံမြမောဝ်ဇေတ် (ခယျး)
5. အာစာမန် (ကအ်ပၠိုင်)
6. ရာမညဝိဇယသဳဟ
7. နာဲဂိုဟ်ဝံသဆာန်
8. အနာဲကလင်ရမ္သာင်

ကမၠောန်လိက်ပတ်ဂမၠိုင်

လိက်ကၞပ် မပ္တိတ်လဝ်တုဲ

• လိက်ဗွဟ်မန်တၟိ အုပ်ပထမ ဗော်ဒုင်ကာလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ကွာန်ကအ်ဗိန် တက်ပ္တိတ်
• လိက်ဗွဟ်မန်တၟိ အုပ်ဒုတိယ ဗော်ဒုင်ကာလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ကွာန်ကအ်ဗိန် တက်ပ္တိတ်
• လိက်ဗွဟ်မန်တၟိ အုပ်တတိယ ဗော်ဒုင်ကာလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ကွာန်ကအ်ဗိန် တက်ပ္တိတ်
• လိက်ဗွဟ်မန်တၟိ အုပ်စတုတ္ထ ဗော်ဒုင်ကာလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ကွာန်ကအ်ဗိန် တက်ပ္တိတ်
• လိက်ဗွဟ်မန်တၟိ အုပ်ပဉ္စမ ဗော်ဒုင်ကာလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ကွာန်ကအ်ဗိန် တက်ပ္တိတ်
• လိက်ဗွဟ်မန်တၟိ အုပ်ဆဋ္ဌမ ဗော်ဒုင်ကာလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ကွာန်ကအ်ဗိန် တက်ပ္တိတ်
• လိက်ကၞပ်ဝတ္ထုဝင်ခေတ်တၟိ တက်ပ္တိတ် သက္ကရာဇ် ၁၃၃၉
• လိက်ကၞပ်ပွံက်သဒ္ဒါလိက်မန်ရမ္သာင်မန် ဂကောံသင်ဗ္တောန်လိက်ပတ်မန်ဥတုကညင်၊ ဘာဇၞော် ကအ်ဗိန် တက်ပ္တိ သၞာံ ၁၉၉၆

လိက်ကၞပ် မဗိုင်ရေင်တၠုင် ဟွံသေင်မ္ဂး ကၠာဲဘာသာမန်

• လိက်သၠပတ်မဒံက်ခေဝ် နူလင်္ကာဂှ် ကလေင်ချူလိက်ပလး သွက် ကမ္မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ဍုင်လ္ဂုင်
• လိက်ကၞပ်အခိုက်ကၞာမန် မတက်ပ္တိတ် နူကဵု ကမ္မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာင်မန် ဍုင်လ္ဂုင်ဂှ် ဗိုင်ချူဂၠိုက်ဂၠာဲကဵု ဗွဲမဂၠိုင်။
• လိက်အစာထဝ်သောန် (ထောန်တိင်) မချူလဝ် နကဵုဘာသာဗၟာ "မွန်အကြောင်းသိကောင်းစရာ"ဂှ် ကၠာဲကဵုဗီုမန်။
• အာယုဗ္ဗေဒကျမ်း ဂှ် ကၠာဲဗီုမန် ပြကိုဟ်အာယုဗ္ဗေဒ။
• မဗိုင်ကၠောန် ဘဒ္ဒန္တစန္ဒိမာစာရ ဘာကၠအ်ပ္ကဴ ဍုင်မတ်မလီု ပ္ဍဲအရာ မချူလိက်ဝင်ဍုင်ဟံသာဝတဳ နကဵုဗီုရုပ်။

တမ်လိက်ဂမၠိုင်

ပတံနူ သၞာံ ၁၉၅၈ ဂှ် ချူပလံင်ဗစိုပ်လဝ် တမ်လိက် မပ္တံကဵု လိက်ပရေင်၊ ကဗျ၊ ဝတ္ထု၊ ပုံအာဂီု ပ္ဍဲမဂ္ဂဇြေန်မန်ဂမၠိုင် မပ္တံကဵု

• မဂ္ဂဇြေန်မန် ကွးဘာတက္ကသိုလ်ဂမၠိုင်၊ လ္ဂုင်
• မဂ္ဂဇြေန်မန် ကွးဘာကဝ်လိက်၊ ဍုင်မတ်မလီု
• လိက်ဂတာပ်ခေတ်၊ ဍုင်မတ်မလီု
• မဂ္ဂဇြေန်မန် လွဳဟံသာ
• မဂ္ဂဇြေန်မန် လဂါံအာဇာနဲ
• မဂ္ဂဇြေန်မန် ဇၞူရာမာဉ်
• မဂ္ဂဇြေန်မန် ဥဒျာန်ဟံသာ
• မဂ္ဂဇြေန်မန် ရမ္သာင်ၜိုပ်ထဝ်
• ဂျနေဝ်ဂမြင်တၟိ

ပွမလုပ်ပြိုင်လိက်ပတ် ခေတ်ဗော်ကေင်ကာမန်

• သက္ကရာဇ် ၁၃၁၅ ပုံအဂီု (သားလိမ္မာ) ဗၞတ် ၂၅ မုက် ကလိဂွံ လာပ်ဒုတိယ၊ သြန်လာပ် ၃၀၀ ဒကေဝ်
• သက္ကရာဇ် ၁၃၁၆ လိက်ပုံအာဂီု (အီစွတ်ပုံပြင်) ၁၅၀ ပုံ၊ ကလိဂွံ လာပ်ပထမ၊ သြန်လာပ် ၅၀၀ ဒကေဝ်
• သက္ကရာဇ် ၁၃၁၈ ဝင်မဂဒူ (သၟိင်ဝါရေဝ်ရောဝ်) ဗွဲလင်္ကာကယျဟ် ၅၇ မုက်၊ ကလိဂွံ လာပ်ပထမ သြန်လာပ် ၄၀၀ ဒကေဝ်
• သက္ကရာဇ် ၁၃၁၈ ဝတ္ထု မုက်လိက် ၇၅ ကလိဂွံလာပ် ဒုတိယ သြန်လာပ် ၃၀၀ ဒကေဝ်
• သက္ကရာဇ် ၁၃၁၉ ဝတ္ထု ၇၅ မုက် ကလိဂွံတတိယ သြန်လာပ် ၂၀၀ ဒကေဝ်။

(တင်စၟတ် င္ၚုဟ်မးသြန် ပ္ဍဲခေတ်ဂှ် ထဝ်လျိုင်မွဲဒကေဝ် င္ၚုဟ် ၂၀၀ ဒကေဝ်)

ပွမလုပ်ပြိုင်လိက်ပတ် ခေတ်လက်ကြဴ

ပပတံ နူ သက္ကရာဇ် ၁၃၂၀ သၞာံ စဵုကဵု ၁၃၆၂ သၞာံ လုပ်ပြိုင်ပကာန်ကၠုင် ပ္ဍဲသဘင်ပြိုင်ချူလိက် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်၊ တ္ၚဲတွဵုရးဍုင်မန် ဌာနနာနာ မပ္တံကဵု လ္ဂုင်၊ မတ်မလီုတအ်ဂှ် ကလိဂွံဒၟံင် လာပ်ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ ဇၟာပ်ပ်သၞာံရ။