မကၞိ
| မကၞိ | |
|---|---|
| |
| Long pepper's leaves and fruits | |
| မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ | |
| လောက: | Plantae |
| လပါ်ဂကူ: | Angiosperms |
| ဂကောံဂကူ: | Magoliids |
| လၟေင်ဂကူ: | Piperales |
| ဇာတ်ဂကူ: | Piperaceae |
| ဗဳဇဂကူ: | Piper |
| လစှ်ေဂကူ: | longum |
မကၞိ(အၚ်္ဂလိက်: Longpeper (Piper longum), Burmese: ပိတ်ချင်း, Thai: ดีปลี)ဝွံ ဒှ်တၞံဇုက်မွဲဂကူတုဲ လုပ်လၟိဟ်ဂကောံဂကူ Piperaceae တုဲ မၞိဟ်တအ် တဵုလွဳ နကဵုမကလိဂွံသတ်တအ်ရ၊၊ သတ်မကၞိဂှ် စသုင်နဒဒှ် ပ္ဍဲစၞစ ကေုာံ ပ္ဍဲဂဥုဲရ၊၊ မကၞိဂှ် ရှ်ရိင် ကြပ်တုပ် ကုမြေက်ခမိဟ် ဆဂး မကၞိဂှ် ရိင်ဂၠိင်ညိတုဲ ကတဴဂၠိုင်ညိရ၊၊
သတ်မကၞိ မွဲမဂှ် နွံကဵုမဍောတ်တ် ဗွဲမဂၠိုင်တုဲ ဇၟာပ်မဍောတ်တ်ဂှ် နွံဒၟံင် တၟာတၟာ မမြေက်ခမိဟ်၊၊ မကၞိဂှ် ညံင်ရဴ မြေက်ခမိဟ်ကီု နွံကဵုဓါတ် alkaloid piperine မဒှ်ဓါတ် မပကဵု ညံင်ဂွံကတဴရိင်ရ၊၊ မကၞိ မွဲဂကူပၠန်ဂှ် မကော်စ ဗီုအင်္ဂလိက် Piper retrofractum ဂှ် တမ်ဗဳဇဍေဟ် ကၠုင်နူ တကအ်ဂျာဗာ ကေုာံ အေန်ဒဝ်နဳရှာရ၊၊
လွပ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
မကၞိဂှ် ပ္ဍဲခေတ်လဒေါဝ်ဂှ် စကာပ္ဍဲဂဥုဲဂမၠိုင်တုဲ ပ္ဍဲဂြန်ဂဥုဲမန် တ္ၚဲဏအ် ဗွဲမဂၠိုင် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံင် မကၞိရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင်လၟုဟ် မကၞိဂှ် မစုတ်ဒၟံင် ပ္ဍဲစၞစရးယူရောပ် ဗွဲတၟေင်စ ၚုဟ်မက္ဍင်တအ်ဂှ်ရ၊၊ ပ္ဍဲရးဍုင်တၞဟ် ဗီုကဵုအဖရိက ကေုာံ အာရှတအ်ဂှ် သုင်စောဲဒၟံင် မကၞိပ္ဍဲစၞစကီုရ၊၊ ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲစၞအိန္ဒိယ ပါကာတ်သတာန်ဂှ် ဂွံဆဵုစဂၠိုင်ရ၊၊
နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
 |
ဝဳကဳမဳဒဳယာ ခမ်မောန်မနွံစရၚ်မုက်လိက်ဆက်စပ်နကဵု မကၞိ။ |