မန်ချေတ်သိုဝ်
| ကောန်မှိင်ဇာတ် မန်ချေတ်သိုဝ် | |
|---|---|
| သၠးဂၠံဂဝ် |
မေ ၅၊ ၁၉၆၉ ကွာန်တံင်မောံ ပွိုင်ဍုင်ရေဝ် (သၟဝ်ကျာ) |
| စုတိ |
မာတ် ၁၂၊ ၂၀၀၇ (အာယုက် ၃၇) ရုင်ဂဥုဲယှိုယ်ဂုင်တာင် (ရွှေဂုံတိုင်း) ဍုင်ဒဂုင် |
| ဟိုတ်မစုတိ | ဂၞဴအာ |
| ဒၞာဲမပၠောပ်ဂိုဟ် | သုသာန် ကွာန်ရောဂေါ |
| ဂကူ |
 Monမန် |
| ကောန်ဍုင် |
 Myanmarကောန်ဍုင်ဗၟာ |
| သၞာံချဳဓရာင် | ၁၉၉၀ - ၂၀၀၇ |
| အိန်ထံင် | မိယေန်ဨ |
| ကောန်ဇာတ် |
မာံဟံသာဆာန် စန္ဒဳထောန် မိစန္ဒာဥူ |
| အံက် |
|
| ဂယိုင်လမျီု | သကိုပ်ဇာတ် "ဇာတ်ပၠတရဴဍုင်မန်" |
မန်ချေတ်သိုဝ် (သိုက်နန်ဆာန်) ဝွံ ဒှ်ကောန်မှိင်ဇာတ် ပ္ဍဲဇာတ်ဇကုအပိုင် "ဇာတ်ပၠတရဴဍုင်မန်" ပ္ဍဲကဵု လောကဇာတ်မန်မ္ဂး ဒှ်မၞိဟ်တၟေင်တၟဟ် ယၟုဒယှ်တမ္ညဝ် အလုံတွဵုရးမန်မွဲတုဲ ဒၟာနူကြဳဇှ် မြဟ်တမ္ညဝ်ညးတုဲ ဇာတ်မန် ဂွံလုပ်ဓလီုဂွံ ပ္ဍဲကဵု ဗွိုင်ပေါဲဇာတ်ဒေသမန် အကြာသဘင်ကျာ် ကေုာံ သဘင်ကွာန်ဍုင်မန်ကီု သီုကဵု လတူဍုင်ဇၞော်ဇၞော် ဒၞာဲခတီုမၞိဟ်မဟီုအရေဝ်မန်အောန် ဗီုကဵု မုဟ်ဍုင်၊ ကျာ်မြဟ်၊ မတ်မလီုတအ်ကီုရ။
ပထမအဝဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ကောန်မှိင်ဇာတ် မန်ချေတ်သိုဝ်ဝွံ ယၟုနူဍောတ်တ်တေအ်ဂှ် "မာံသိုဝ်တေန်" ဇာတိကွာန်တံင်မောံ ပွိုင်ဍုင်ရေဝ် (သၟဝ်ကျာ)၊ ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၃၁ ဂိတုပသာ် ၅ စွေက် [၁] မဒှ်ကောန် နာဲဗဂျာန်၊ မိဒဳလေဝ်ရ။ မိမ မာံသိုဝ်တေန်တအ်ဂှ် ဒှ်သၟာဗ္ၚ သၟာကၠအ်ရ။ မာံသိုဝ်တေန်ဝွံ နူဍောတ်တ် ဝါသနာ ပ္ဍဲအနုသုခုမဇၞော်လောန်ရ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာအိုတ် ဂွံဗတောန်လှေ် ပ္ဍဲဇရေင် နာဲဂျဝ် ပ္ဍဲကွာန်တံင်မောံ လှ်ေထ္ၜးရုပ်ဒွက် (တေးသရုပ်ဖေါ်)ရ။ နူဂှ် လုပ်စိုပ်ဇာတ် ပေါဲမန်သိင်အံင်၊ မန်ထဝ်ကျာင်။ လက်ကရဴညိဂှ် လုပ်ကၠောန် ပ္ဍဲဇာတ်ဗၟာ မပ္တံကဵု ဇာတ် ရွှေမြိုင်ဝင်းကြည် ဂှ်မွဲသၞာံ၊ ဇာတ်အစာ မိုးပျံ ဍုင်ဒဂုင် မွဲသၞာံ၊ ဇာတ်စိန်အောင်သန်း၊ ဇာတ်ချစ်ဝင်းစိန် မွဲသၞာံရ။ တိတ်နူဇာတ်ဗၟာတုဲ စိုပ်အာ ဇရေင် နာဲမြာ်ထဝ် (ဇာတိဝါခရူ) ပ္ဍဲဍုင်သေံ ပွိုင်မသုန်သၞာံတုဲ စပံက် ဇာတ်ဇကုအပိုင် နကဵုယၟု "ဇာတ်ပၠတရဴဍုင်မန်" သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၅၁-၅၂ ဂှ်ရ။
"ဂွံဂွံကၠုင် ပညာသုခုမတအ်ဏအ်ဂှ် ဃောနွံဒၟံင် ပ္ဍဲဇာတ်ဗၟာတေအ် ဒးဒုင်ဒဒိုက်၊ ဒယိုက်ကဠာ၊ ဂၞိန်ယာတ်ဗြဴဍေဟ် ဇကုငးကဆံင်၊ အကြာဂှ် အရေဝ်ဗၟာလေဝ် ဟွံလေပ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲ မုက်ဍောတ်မတ်သဝ် အောန်စိုတ်ကွေဟ်ဟ်ရ။ စိုတ်ဂိတုဲတှေ် ဂတနူဏအ် ဇာတ်ဗၟာ ညံင်ဟွံဂွံ တိုန်လတူဇာတ်ပိုယ်မန်မာန်ဂှ် အဲပတန်ဇာတ်ဏောဝ် ဗီုဏအ် ကေင်ချပ်လဝ် နွံတုဲတုဲရ။ ပညာဂွံနင် နူဇာတ်ဗၟာဂှ် အာကဵု အစာမြာ်ထဝ်တုဲ ကဵုညးကၠာဲဗတ်မန် အစာမြာ်ထဝ် အာကဵုဂတ ပၠကဵုတရဴတုဲ ဇာတ်အဲဂွံတဴတက် ပြာကတ်ကၠုင် ဂတမုက် ပရိသာတ်တအ်ရ။" ရဴဝွံ ဂလာန် မန်ချေတ်သိုဝ်ဂှ် ချူလဝ် ပ္ဍဲကဵု ကဏ္ဍဆဵုဂဗ ပ္ဍဲကဵုမဂ္ဂဇြေန် အနာဂတ်မန် ကၞပ် (၅) ရ။ ညးဆက်ဟီုလဝ် ပ္ဍဲကဵု ကဏ္ဍဂှ် "ဗီုဇာတ် ဂကူတၞဟ်သအာင်နွံဂှ် ပေါဲမန် ဇာတ်မန်ပိုယ်လေဝ် သွက်ဂကူပိုယ် ဂွံဗဵု ဂွံဆဵု မတ်ကတောဝ် ဂွံတၟး၊ စိုတ်အထေင်ဇၞော် ကဵုဂကူညးတၞဟ် ဂွံအောန်စှ်ေကၠုင် ဂွံဆာန်ဂကူမာန် ဂွံထိင်ဒဝ်ဂကူဇကုမာန်ဂှ် ရန်တၟအ်လဝ်ရ။ တုဲတှ်ေ အကြာလှ်ေဒၟံင်ဇာတ်ဏအ် မပတံကဵု စသုင် ဟွံတီအခိင်၊ ဗက်မိပ် ဝေင်ဂြိုင်တအ်ဂှ် ညံင်ဟွံဂွံဒှ် ယၟုအဲမွဲမ ဟွံဒုင်လီပုဟ်။"
ဘဝ အနုသုခုမ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
နကဵု အစာမြာ်ထဝ် ခုတ်ကဵုယၟု "မန်ချေတ်သိုဝ်" တုဲ ဒက်ပ္တန်ကၠုင် ဇာတ်ပေါဲ နကဵုယၟု ဇာတ်ပၠတရဴဍုင်မန် ပ္ဍဲကဵု သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၅၁-၅၂ ရ။ ဂွံပတန်ဇာတ်ဏအ်မာန်ဂှ် မိမၜါ ဒးသွံထောအ် ဝါဗ္ၚဏီရ။ နကဵု မန်ချေတ်သဵု ဒှ်ကောန်မှိင်ဇၞော် က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ကောန်မှိင်ဗြဴဂှ် မိဆာန်၊ မၞိဟ်ကတဵုဂရိုင်ဂှ် နာဲပံက်ချောန် (ဇာတိကွာန်တံင်ပရင်)၊ နာဲယျေမနေတ်၊ နာဲမကှ်ေ၊ နာဲမလီုတအ် ပါလုပ် ပ္ဍဲမၞိဟ်အဓိက ပ္ဍဲကဵု ဇာတ်ပၠတရဴဍုင်မန် ဂှ်ရ။ မန်ချေတ်သိုဝ်ဂှ် ပါဲနူ ပေါဲဇာတ်တုဲ သီုဒယှ်ေဒွက် ပတိတ်ကဝးကီုရ။ မၞိဟ်တိုင်ခဳ မချူဒွက် ကုညးဂှ် ဒှ်အစာချူဒွက်ဒယှ် ကန္တာဇၞူမာန် ရ။
ပ္ဍဲကဵု အခိင်ညး အခေတ်ညးမ္ဂး ပ္ဍဲတွဵုရးဍုင်မန် ကေုာံ တွဵုရးကရေင်မ္ဂး ဇာတ်ညးဂှ် ယၟုဒယှ်အိုတ်ရ။ မွဲအခိင်တေအ် ပ္ဍဲကဵု သဘင်ကျာ်ကွာန်ဇၞော်ဇၞော် ဗီုကဵု သဘင်ကျာ်တၟအ် (ကၟာဝက်)တအ်ဂှ် ဟွံလိင်ပၠုပ် ပေါဲဇာတ်မန်မွဲလှ်ေဂှ် ဟိုတ်နူ ကြဳဇှ်တမ္ညဝ် မန်ချေတ်သိုဝ်တုဲ ဇာတ်မန် လုပ်ဂွံကၠုင်ရ။ (ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် သြဇာအဝဵု ခမဳသင် ကေုာံ ညးဍုင်ကွာန်ကၟာဝက်တအ် ဟွံမဲ ပ္ဍဲကဵု ဂကောံဂေါပကကျာ်တအ်ရ)။ ပါဲနူ ပ္ဍဲကဵု ကွာန်မန်တုဲ ဍုင်ကွာန် ဒၞာဲသတီုမၞိဟ် မဟီုအရေဝ်အောန် ဗီုကဵု လတူဍုင်မုဟ်ဍုင်၊ ဍုင်မတ်မလီုတအ်လေဝ် သဘင်ကျာ်တအ်ဂှ် လိင်ပၠုပ် ဇာတ်မန်ချေတ်သိုဝ်ကီုရ။
ဗွဲကြဴဏအ် ခမဳသင်မန်တအ် ကဵုကသပ် မိက်ဂွံကဵု တင်ယၟုမန်တုဲ ခုတ်ကဵုယၟုတၟိ "သိုက်နန်ဆာန်" ရ။ ဆဂး ညးဍုင်ကွာန်တအ် ဒးဂၞပ် ယၟုညးတြေံဂၠိုင်တုဲ နကဵုယၟု မန်ချေတ်သိုဝ် ဂှ်ဟေင် မၞိဟ်တီဂၠိုင်ရ။
သ္ၚိကၟိန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
မန်ချေတ်သိုဝ် ဒက်အိန်ထံင် ကုမိယေန်ဨ တုဲ ကလိဂွံ ကောန်တြုဟ်မွဲ မာံဟံသာဆာန် (ယၟု ကောန်မှိင် သိုက်ဟံသာ)၊ မိစန္ဒဳထောန်၊ မိစန္ဒာဥူ။[၁]
ကၞောတ်ဘဝ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၇ ဂိတုမာတ်ဂှ် စဒးစၞဗၠေတ် (စဒးကြုက်) တုဲ ဂၞဴအာ ဗွဲမလောန်ဗၞတ်တုဲ ပတိုန်အာ ဗဒပ်ဂဥုဲၚိုယ်မိုဝ် (ငွေမိုး ဆေးကုခန်း) ပ္ဍဲဍုင်မတ်မလီုဂှ် ကေတ်ဟွံမာန်။ နူဂှ် စိုပ်အာ ရုင်ဂဥုဲဇၞော်မတ်မလီု၊ ဒၞာဲဂှ်လေဝ် လွဳဟွံခိုဟ်တိုန် ပတိုန်ဍုင်ဒဂုင် ရုင်ဂဥုဲယှိုယ်ဂုင်တာင် (ရွှေဂုံတိုင်း) ဍုင်ဒဂုင် ဂွံမွဲဗတံ ပ္ဍဲကဵု ၁၂ မာတ် ၂၀၀၇ (ဂိတုဖဝ်ရဂိုန် ၁၂ စွေက်) တ္ၚဲဗုဒ္ဓဝါ အခိင်နူဂယး ၁၁ နာဍဳကဵု ၄၅ မိနေတ်ဂှ် စုတိအာရ။ ဇွမန်ချေတ်သိုဝ်ဂှ် ပၠုပ်ဂိုဟ် ပ္ဍဲသုသာန်ကွာန်ရောဂေါတုဲ စိုပ်သၞာံ ၂၀၁၉ ဂိတုမေ ၂၀ ဂှ် ကလေင်ပ္တိတ် နူဂိုဟ်တုဲ ကၠောန်သဘင်စံင်ဇွရ။
နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ရာမည အီဆာဲ၊ ၂၀၀၇၊ မာဇြဳဒဳဒေဝဳ၊ သၞံင်သုခုမန်ချေတ်သဵု၊ နာဍူအနာင် ရာင်ကဴဟွံမာန်ရ မိကျာ်သြဳနန်၊ ပါင်တြင်အနာဂတ် ကၞပ် ၃။