ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်

ဂြိုဟ်

ပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုဲ ယဝ်ရရံၚ်အာကဵု ခန္ဓာဗဒ Anatomy မ္ဂး သ္ပတမ်နူသော်က္ဍိုပ် စဵုကဵုစိုပ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ် တာလျိုၚ်ညးကဵုညး ပရေၚ်ကမၠောန်ညးကဵုညး နွံမံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုဲဝွံ မပ္တံကဵုကၠေၚ်က္ဍဟ် ကောန်တၟံကၟက်ဂြိုဟ် ဂြိုဟ်တံဝွံ ဒးကၠောန်ကမၠောန်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယဝ်ခါရဍေံတံယောၚ်ယာမွဲမွဲသာ်မ္ဂး က္တဵုဒှ်ယဲဝေဒနာသၟးဟွံက စဵုကဵုကဆံၚ်ကဵုဘဲအန္တရာဲကဵုလမျီုဒှ်မာန်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညံၚ်ဍေံတအ် ဟဂွံယောၚ်ယာအာဂှ် ပိုဲဒးသ္ပလွဳပရာ ပိုဲဒးသ္ပဂရုဇၞော်ဇၞော်ရောၚ်၊ လိက်ပရေၚ်ဏအ်ဝွံ ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ထတ်ယုက်တုဲ မိက်ဂွံပ္တိုန်ထ္ၜးဏာကဵု ပရူယဲဂြိုဟ်ဝွံရောၚ်။

ကမၠောန်ဂြိုဟ်

ဗီုပြၚ်ဒၞဲါဂြိုဟ်နွံ

ဒၞဲါဂြိုဟ်ဝွံ ယဝ်ရပိုဲရံၚ်အာကဵု ခန္ဓာဗေဒမ္ဂး နွံဒၟံၚ်သၟဝ်ထိုၚ်စၞးလ္ပာ်ပဲါရ၊ လ္တူဂြိုဟ်တပ်ပ်ဂှ် တဝ်ပၠံၚ်ဍာ်ကၠၚ်ကၟတ်နွံတဴရ၊ ဂြိုဟ်ဝွံ နွံဒၟံၚ်လ္ပာ်ဗုၚ်ဂတမုက်တုဲ လက္ကရဴဂြိုဟ်ဝွံ ကၟက်ဂြိုဟ် (ကျောက်ကပ်) လေဝ်နွံတဴၜါမကီုရ၊ ပရေၚ်ကမၠောန်ဂြိုဟ် တာလျိုၚ်ဂြိုဟ်ဒးကၠောန် အရိုဟ်ဟ်တ္ၚဲဂှ် နွံတဴ ၄ သာ်ရ။

1. ပွမထိၚ်ဒဝ်ဂိုၚ်ဒေပ်ကဵု ဓါတ်ဖျုန်ပ္ဍဲဆီကီု
2. ပွမထိၚ်ဒဝ်ဂိုၚ်ဒေပ်ကဵုဓါတ်သဂြာ ပ္ဍဲဆီကီု
3. ပွမထိၚ်ဒဝ်ဂိုၚ်ဒေပ်ကဵု ဓါတ်ဖျုန်ပ္ဍဲဆီကီု
4. ပွမသ္အးဇ္ၚးပ္တိတ်ထောံ ဓါတ်ဒှ်ဂျိ နူခန္ဓကာယပိုဲကီု သာ်ဝွံနွံတဴပန်သာ်ရ။

ဂြိုဟ်ဝွံ ဒးကၠောန်ကမၠောန် ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ညံၚ်ဍေံဟွံဂွံ ယောၚ်ယာအာမွဲမွဲသာ်ဂှ် ပိုဲဒးသ္ပလွဳပရာရောၚ်၊ ယဝ်ခါရ ဍေံယောၚ်ယာအာမွဲမွဲသာ်မ္ဂး က္တဵုဒှ်ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်မာန်ရောၚ်။

ဂကူယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်

ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်ဝွံ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်နူကဵုစၟယဲ မၞုံယၟု Viral Hepatitis ရ။ စၟယဲ Viral Hepatitis ဝွံ မၞုံတဴ (၅) သာ် မသုန်ဂကူရ။ စၟယဲဂကူ A ၊ စၟယဲဂကူ Hepatitis B (HB)၊ စၟယဲဂကူ Cytomegalovirus (C)၊ စၟယဲ ဂကူ D ၊ စၟယဲ ဂကူ E ရဴဝွံ နွံတဴ (၅) ဂကူရ။ စၟယဲ (၅) ဂကူဏံဝွံ စၟယဲဂကူ A, D, E တအ်ဂှ် ဍေံဟွံကဵုအန္တရာဲကဵုပိုဲမၞိဟ်တံရ။ ပူဂဵုက္တဵုဒှ်ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ် ဟိုတ်နူစၟယဲဂကူတဏအ်ဝွံ ခြာဟွံလအ် ကလေၚ်ဗၠးအာပၠန်ရောၚ်၊ ယဝ်ရ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ် ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ် ဟိုတ်နူစၟဂကူယဲ B, C မ္ဂး ဗွဲမပြဟ်ဒုၚ်လွဳထောံညိ။ ယဝ်ခါရဒုၚ်လွဳလွတ်လဇုဲလဇအာမ္ဂး ဒးအိုတ်လမျီုချိုတ်မာန်ဒၟံၚ်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုဲမၞိဟ်တံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်ဏံရောၚ် ယဝ်ခါရဒှ်သံသယမ္ဂး စၟဳစၟတ်ဆီတုဲ ယဝ်ရနွံဒၟံၚ်ဏီမ္ဂး ဒုၚ်လွဳထောံဗွဲမပြဟ်ညိ။

ညးက္တဵုဒှ်ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်

မၞိဟ်ဗီုလဵုက္တဵုဒှ်ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်ဏံရောဟီုတှ်ေ -

1. မၞိဟ်သုၚ်သုရာ (ဝါ) အရက်ဂြိုပ် ဟွံတီဗၞတ်သၞောတ်ဗ္ၜတ်
2. မၞိဟ်သုၚ်ၜံက်ဗု (ဝါ) မၞိဟ်သုၚ်သဳကရေက် ဟွံတီသၞောတ်ဗ္ၜတ်
3. မၞိဟ်သုၚ်ဍာ်ဂမ္တဴ ဟွံသ္အးဇ္ၚး မပ္တံကဵုစၟစၟန်တံပါလုပ်
4. မၞိဟ်ထပၠောပ်ဆီဟွံသ္အဇ္ၚး ဆီမၞုံကဵုစၟယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်
5. မၞိဟ်ဆက်ဆောံလိၚ် မၞုံကဵုစၟဂြိုဟ်ဂုဟ်

မၞိဟ်တအ်ဏအ်ဝွံ က္တဵုဒှ်ယဲ ဂြိုဟ်ဂုဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရောၚ်။

ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်ဝွံ ဒၞါနူကဵုအန္တရာဲကုလမျီုပိုဲမၞိဟ်တအ်မာန်ဒၟံၚ်တုဲ မုဟိုတ်ပိုဲဂွံက္တဵုဒှ် ယဲဏအ်ရောဟီုတှ်ေ ပိုဲဒးပိုက်တမ်တုဲ ဒးဂၠာဲရိုဟ်ရောၚ်၊ ဆီပိုဲမၞိဟ်တအ်ဝွံ မဆီဗု၊ မဆီဗ္ကေတ်၊ Plasma (ပလသမာ) ဍာ်လကေဝ်ဆီ နွံတဴရ။ ကမၠောန်မဆီဗုဝွံ ကာလစၟယဲနူမ္ၚးလုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုဲမ္ဂး သွက်ဂွံဗ္တိုက်သရိုဟ်ထောံရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် စၟယဲညံၚ်ရဴစၟဇွဟ်တံ၊ စၟယဲHIVတအ်၊ စၟယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်တအ်ဝွံ မဆီဗု ဗ္တိုက်ပလီုဟွံမာန်ရ၊ စၟယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်ဝွံ ဟိုတ်နူမဆီဗု ဗတိုက်ပလီုဟွံမာန်ရ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ခန္ဓကာယပိုဲ တုဲမ္ဂး ကလေၚ်ပလီုပလာ်ထောံ မဆီဗုတံတုဲ ယဝ်ခါရလုပ်စိုပ်အာပ္ဍဲဂြိုဟ်မ္ဂး ပိုဲမၞိဟ်တအ်က္တဵုဒှ်ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်မာန်ရောၚ်။

လက်သန်ယဲမံက်

ပိုဲက္တဵုဒှ်ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်ဏအ်တုဲ ဗီုလဵုလက်သန်ယဲမံက်ရောဟီုတှ်ေ -

မပ္တံကဵုဇကုဂမ္တဴတအ် စံၚ်ပရံၚ် ဂအအ်တအ် ဍောၚ်ၜိုတ် ချိုတ်ဇိုၚ်တဲ မၞိဟ်ဒှ်ယဲဇြဟတ်ဆီအောန် ခန္ဓကာယမၞိဟ်ယဲဇြာဲစှ်ေ သိုက်က် အခိၚ်ဗ္တံတိက်မ္ဂး ပလက်ဇၞော်တိတ် ခယျာအာအရံၚ်သာ်မိတ် အရံၚ်သာဂဗိုၚ် ဗုၚ်ဂိစၚ်မံၚ်တဝ်တဝ်ကဵုဂြိုဟ် ဒၞဲါတဝ်ကဵုဂြိုဟ်နွံဂှ် ယဝ်ရဂၠာမ်ရံၚ်မ္ဂး ကလောံဒၟံၚ်သီုကြံၚ်မ္ၚိုဟ် မုက်မတ်မၞိဟ်ဒှ်ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်ဖျိုဟ်ဂတးမံၚ် ဂွေၚ်မတ်ခလံက် ဒးနက်ဒၟံၚ် ဖျုန်ဇကုစၞာံဒှ်အရံၚ်သာ်မိတ် မပ္တံကဵုသာ်ဏအ် လက်သဏ်ယဲမံက်တိတ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ်ဏအ်ဝွံ ဗီုလဵုပိုဲသ္ဂောံဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ရော ဟီုတှ်ေ - ဗွဲကိုပ်ကၠာပိုဲဒးရံၚ်လက်သဏ်ယဲကၠာရောၚ်။ လက်သဏ်ယဲ မံက်ဒၟံၚ်မပ္တံကဵု ဖျုန်စၞာံဒှ်အရံၚ်သာ်မိတ် ပ္ဍဵုဗုၚ်တဝ်ကဵု ဂြိုဟ်မ္ဂး ကလောံမ္ၚိုဟ်ဒၟံၚ် သီုဇကုက္တဴဒၟံၚ်မ္ဂး ဒးဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် ယဲဏအ်ထေက်ရ။ ညံၚ်သ္ဂောံတီသတ်ယဲဏအ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်ဂှ် ကဵုစၞောန်ကဵုမၞိဟ်ယဲ အာစၟဳစၟတ်ဆီ အာတက်ဒ္ၚေါဝ်ဓါတ် ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲမ္ဂး သာတုဲ တီချိုတ်ပၠိုတ်ဂၠိုၚ်ရ။