ရုင်ဂွါပ်

ရုင်ဂွါပ် နူအရာပ်စိင်တံင်၊ဍုင်ကၟာဝက် (29-11-2019) (ဗီုရုပ် Hein Htet Aung)

ရုင်ဂွါပ် (ဗၟာ- ရင်ကွဲဇရပ်) ဝွံ ဒှ်ရုပ် မဂါပ်လဝ်ဂၠံင် မနွံကဵု ဒၞာဲဇၞူ သြင်ဂၠံင်ၜါလပါ်၊ နွံကဵုကၟဳ မွဲစိင်ရ။ ရုင်ဂွါပ်ဝွံ နကဵုအရေဝ်မ္ဂး ဗွဲမဗဗွဲကဵု ဒေသဂှ် ပတိတ်ဒၟံင် ရမ္သာင်နာနာသာ် ဥပမာ နကဵုရမ္သာင်ကၟာဝက်မ္ဂး ”ရုင်ဂါပ်” ဟွံသေင်မ္ဂး ”ရုင်ကာတ်” နာနာသာ်ရ။ ၜိုန်ရ နကဵု ရမ္သာင် ကော်ဒၟံင်နာနာကီုလေဝ် နကဵုလိက်မ္ဂး ”ဂါပ်” မဒှ်မကြိယာဂှ် ပမနာမ်မ္ဂး ”ဂွါပ်” ရဴသာ်ဝွံ ဒှ်မာန်ဂှ်ရ။ ”ဂွါပ်” ဂှ် ဟိုတ်မဟီုစဝါတ်ဒၟံင်ညိဂှ် ပ္ဍဲကဵုလဟီုတအ်ဂှ် ဂါပ်လေဝ်ဟွံစှ်ေ ဂါတ်လေဝ်ဟွံသှ်ေ ဒှ်ဒၟံင်အကြာၜါဂှ်ရ။ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ရံင်ကဵု ဗီုဗၟာ မကော်စ ”ရင်ကွဲဇရပ်” တုဲ ”ဇြပ်ပါ်သြိုဟ်” ဗီုဏအ်လေဝ် ကော်နွံဒၟံင်ညိညကီုရ။ ရုင်ဂွါပ် ဝွံ ဒှ်ရုင် အခိုက်ကွာန်မန်မွဲတုဲ ပ္ဍဲဒေသ ဒၞာဲဂကူမန် မပတဴကၠုင်လဝ် ပ္ဍဲအခိင်တမၠာ မပ္တံကဵု ဒေသပြန်၊ သရက် စဵုကဵုစိုပ် ဍုင်မင်းဘူးဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံင်ဏီရ။ ရုင်ဂွါပ်ဝွံ ဒှ်ဒၞာဲ မၞိဟ်တအ် ဂွံဇူဒီု ပါဲဗြဲ ပါဲတ္ၚဲ မွဲလစုတ်၊ ဟွံသေင်မ္ဂး ဒှ်ဒၞာဲသၟတ်ဗၠာဲတအ် မကောံရေင်သကအ် အခိင်ဗတံ (ပ္ဍဲအခိင်ကၠာတေအ်)၊ ဒှ်ဒၞာဲ ကောန်ၚာ်တအ် မဝေင်၊ ဒှ်ဒၞာဲ မၞိဟ်တအ် မလံင်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲအခိင်နူဂယးရ။

နိရုတ္တိ

ရုင်ဂွါပ် ဝွံ ဒှ်အရေဝ်မန်ဇေတ်တ်မွဲရ။ ရံင်ကဵု ဗီုမသြိုင်လဝ် ဟိုတ်မဂါပ်လဝ်ဂၠံင်တုဲ ရုင်ဂွါပ် ရဴသာ်ဝွံ ညးကော်စရ။ ”ဂါပ်” မကြိယာဂှ် ပမနာမ်မ္ဂး ဒှ်အာ ”ဂွါပ်”။ မအရေဝ်ဂွါပ်ဂှ် ပ္ဍဲဒေသဗွဲမဂၠိုင် ပတိတ်ဒၟံင်ရမ္သာင်နာနာသာ်တုဲ ဥပမာ ပ္ဍဲကၟာဝက်မ္ဂး ရုင်ကာတ်၊ ရုင်ကာပ်၊ မြဴသာ်ဝွံ ဂွံမိင်ကေတ်ဒၟံင် ဗွဲမတၞဟ်ခြာရ။ ရုင်ဂွါပ်ဂှ် ဗၟာတအ် ကော်စ ”ရင်ကွဲဇရပ်” တုဲ ညးလ္ၚဵုတအ် ကၠာဲနူဗၟာတုဲ ”ဇြပ်ပါ်သြိုဟ်” ဗီုဏအ်လေဝ် ကော်နွံကီုရ။ ရံင်ကဵု တၠုင်လအာ မအရေဝ်မ္ဂး ”ဇြပ်ပါ်သြိုဟ်” ဏအ် ကတဵုဒှ်ဂွံ ဟွံလအ်ကွေဟ်ဟ်ရောင် စှ်ေစိုတ်ရ။

ဒၞာဲမဂွံဆဵုကေတ်မာန်

ရုင်ဂွါပ်ဂှ် ဒှ်ရုင်အခိုက်မန် ပ္ဍဲကဵုကွာန်ဂကူမန်တအ် မပဒတဴဂမၠိုင် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ တုဲပၠန် ဒၞာဲဒတန် ဂကူမန်တမၠာ ပ္ဍဲဒေသ ဍုင်ဗၟာ မပ္တံကဵု ဒေသပြန်၊ သရက် စဵုကဵုစိုပ် ဍုင်မင်းဘူးဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ကီုရ။

စကာ

ရုင်ဂွါပ်ဂှ် ဒှ်ရုင် မလုပ်အဝေါင် စကာဒၟံင် နာနာရ။ ညးမအာကၠုင်တအ် ဂွံဇူစမွဲလစုတ် ညံင်ဂွံဗၠးတ္ၚဲ ဗၠးဗြဲတုဲ ဇြပ်ဇၞူလေဝ် ဒှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိင် နူဂယးမ္ဂး ခမဳသင်တအ် စဴပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး မၞိဟ်ဗဒါဲဗဒါဲတအ် ကော်ကၠုင် ပ္ဍဲရုင်ဂှ်တုဲ လံင်ပဏ္ဍပါတ်။ အခိင်တ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်တအ် မလေပ်ဝေင် ပ္ဍဲဇြပ်ဂှ် ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲအခိင်ဥတုဗြဲ၊ ဟွံသေင်မ္ဂး အခိင်တ္ၚဲကတဴပရာန်။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲခေတ်ကၠာတေအ် သၟတ်ဗၠာဲတအ် ကော်ဓရီုကျာရေင်သကအ် ဆဵုဂဗ ရေင်သကအ်ရ။ နကဵုအခိုက်မန် ကိုပ်ကၠာတေအ် သၟတ်ဗၠာဲတအ် အာဂၠံက်ဝုတ် ပ္ဍဲအခိင်ဗတံမ္ဂး ရုင်ဂွါပ်ဂှ် ဒှ်ဒၞာဲ မဇူမွဲလစုတ် မစုက်လုက် ကောံဓရီုကျာ ရေင်သကအ်မွဲဒၞာဲရ။

ပြဝေဏဳ

ရုင်ဂွါပ် ပ္ဍဲဂၠံင်တၞိုန် ကျာ်လ္ဂုင် လပါ်သၠုင်ကျာ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၈၉၀ဂမၠိုင်။ ၁၈၉၀ပြည့်နှစ်၊ရွှေတိဂုံစေတီတော်မုခ်ဝရှိ ရင်ကွဲဇရပ်ပုံ

ယေန်သၞာင်အခိုက် ရုင်ဂွါပ်ဝွံ ပါဲနူ အကြာဍုင် အကြာကွာန်မန် နဒဒှ် ဇြပ်ဇၞူ၊ နဒဒှ် ဇြပ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲဂှ်ဍဲကဵု ကျာ်စေတဳမန်တြေံဂမၠိုင်ကီု ဟွံသေင်မ္ဂး ပ္ဍဲကျာ် မသြိုင်လဝ် နကဵုအခိုက်မန်ဂမၠိုင်ကီုဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံင်ကီုရ။ ဥပမာ ကျာ်စေတဳလ္ဂုင် ဂၠံင်မတိုန်ကဵုကျာ် နူကဵုစဂှ် နွံရုင်ဂွါပ်မွဲ၊ ပ္ဍဲအခိင်မစိုပ်ကျာ်ဂှ် နွံ ရုင်ဂွါပ်မွဲရ။ (ဗွဲကြဴ) နူကဵု ရုင်ဂွါပ် ဂၠံင်မတိုန်ကဵုကျာ်ဂှ် စဵုကဵု စိုပ် ရုင်ဂွါပ် မစိုပ်ကျာ်ဂှ် ညးတအ် ဆက်သြိုင်လဝ် နကဵု စင်္ကြံရ။

ဗီုရုပ်ဂမၠိုင်

• 
  ရုင်ဂွါပ် နူကွာန်ထံင်ကှေ်၊ ဍုင်ကၟာဝက် (ဗီုရုပ် Hein Htet Aung)
• 
  ရုင်ဂွါပ် နူကွာန်စံင်တံင်၊ ဍုင်ကၟာဝက် (ဗီုရုပ် Hein Htet Aung)
• 
  ရုင်ဂွါပ် နူကွာန်စိင်တံင်၊ ဍုင်ကၟာဝက် (ဗီုရုပ် Hein Htet Aung)
• 
  ရုင်ဂွါပ် နူကွာန်စိင်တံင် (ပါင်ဂၠံင်ကဗဂေါင်)၊ ဍုင်ကၟာဝက် (ဗီုရုပ် Hein Htet Aung)
• 
  ရုင်ဂွါပ် နူကွာန်ထံင်ကှေ်၊ ဍုင်ကၟာဝက် (ဗီုရုပ် Hein Htet Aung)