ရုရုမိဂဇာတ်
ရုရုမိဂဇာတ် (အၚ်္ဂလိက်: Ruru(miga) Jātaka (No. 482)ဝွံ ဒှ်ဇာတ် ပ္ဍဲဇာတ် ၅၅၀ မရနုက်ကဵု ၄၈၂ ပရူကောန်သေဌဳ ဟွံဗ္တောန်လဝ်ပညာ၊ ကာလမိမတအ် ဟွံမွဲတုဲ ဒှ်ဒဒိုက်၊၊ ပရူဟွံတီဂုဏ် လတူညးမၞုံဂုဏ် လတူဇကုတုဲ ဗီုကတဵုဒှ်ဒဒိုက်ရ၊၊ အတိုင်သုတ်ဇာတ်မ္ဂး ကျာ်တြုဲသဗ္ဗညု မစိုန်ဒှ်တဴ အ္စာမၞိဟ်ဒေဝတဴ ဃောမဒတဴ ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် ပဟိုတ်ကဵုဒေဝဒတ်တုဲ တွံတဴရုရုမိဂဇာတ်ဝွံရောၚ်။
ဝတ္ထုပစ္စုပ္ပန်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ဂလာန်ဂှ် ကြက်တြးကဵုရ၊၊ ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီု ကုဒေဝဒတ် - ယွံကောန်တၠ ဒေဝဒတ် ကျာ်တြဲဂှ် နွံဂုဏ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ၊၊ တၠအဲ နိဿဲကဵုကျာ်တြဲတုဲ ကၠိဂွံ ဒဒှ်ခမဳရ၊ ဂွံဂိုၚ်ကေတ် ကေတ်ပိဋကတ်ပိရ၊ အာစိုပ် လာဘ်ပူဇဴသက္ကာရရ၊၊ ရဴဝွံ နကြိဟီုနေဝ် ယွံကောန်တၠတအ် ကျာ်တြဲဂှ် အယာံမာတ် ကၞုၚ်ချောဲကီုလေဝ် ဟွံသ္ပလဝ်ဂုဏ်ကုအဲ - အဲအလဵုလဵုဇကုဟေၚ် ပခမဳရောၚ်၊ အလဵုလဵုအဲဟေၚ် ကတ်ပိဋကတ်ပိရ၊ အလဵုလဵုဟေၚ် လာဘ်ပူဇဴသက္ကာရစိုပ်ရ၊ ရဴဝွံ ဟီုရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇြပ်သဘၚ်ဓရ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဂလာန်အိုတ်ရ၊၊ ယွံကောန်တၠတအ် ဒေဝဒတ်ဂှ် ဟွံလေပ်တီဂုဏ်ညး - ဂုဏ်ကေၚ်ပ္တုဲလဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟွံတီ - ရဴဝွံ ဟီုဂလာန်ဂရိုဟ် မသက္ကုဂုဏ်ဒေဝတဴအိုတ်ရ၊၊ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုက္ညကၠုၚ်တုဲ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် မူရဴ နဂလာန်မွဲ ကောံဓရီုဒၟံၚ်အိုတ်ရော- ရဴဝွံ သၟာန်တုဲ နဂလာန် မဟိမုဝွံ ကောံဓရီုဒၟံၚ်အိုတ်ရအဴ နကြိဂရၚ်ပ္တီနေဝ်၊ ယွံခမဳတအ် ဒေဝဒတ်ဂှ် ပ္ဍဲကာလၟုဟ်ဟေၚ် ဟွံလေပ်တီဂုဏ်ညးဟွံသေၚ်ဏီ ပ္ဍဲကာလ ကိုပ်ကၠာတေံကီုလေဝ် ဟွံလေပ် တီဂုဏ်ညး ဟေၚ်ရောၚ်၊ ရဴဝွံသ္ဂးတုဲ ပ္ဍဲကာလကၠာတေံကီုလေဝ် ဒေဝဒတ်ဝွံ အဲအလံၚ်ကျာ်ဂှ် ၜိုန်ရကဵုလမျီုကီုလေဝ် ဒေဝဒတ်ဝွံ အယာံမာတ်ညိညကီုလေဝ် ဍေံဟွံတီဂုဏ်အဲရ၊ ရဴဝွံသ္ဂးတုဲ ဇက်နေၚ် ဇာတ်အတိက်ရ။
ဝတ္ထုအတိက်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ ဍုၚ်ဗာရဏသဳ သၟိၚ်ဗြဟ္မဒတ္တ နကြိပ္ကၚ်ရၚ်ဍုၚ်နေဝ် သေဌဳမွဲ သိုက်တဴဒ္စံါစှော်ကိုတ် ကၠိဂွံကောန်တြုံမွဲရ၊ ကောန်တြုံဂှ် ခုတ်ယၟုမဟာဓနကရ၊ နကြိ ကတ်ဗ္တောန်ကွတ်နေဝ် ကောန်အဲ ကြက်ဍောၚ်ၜိုတ်ရ၊ ရဴဝွံ ချပ်တုဲ ဟွံကဵုကတ်ဗ္တောန်ကွတ်မမိက်မွဲမွဲရ၊ ကောန်သေဌဳဂှ် မပ္တံ ပွမလှေ်ဒယှေ် တိၚ်တိုက်ကီု ပွဇၚာဲစကီု တီရ၊ သ္အာၚ်နူဂှ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာ မမိက်မွဲမွဲ ဟွံတီရ။ ကောန်သေဌဳဂှ် ကာလစိုပ်အဝယ်ဗၠာဲ သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲကေုာံသမ္ဘာ မဗဗွဲကေုာံကောန်တြုံဂှ်တုဲ မိမဂမၠိုၚ် ချိုတ်အိုတ်ရ။
ဒုဟ်ဟွံကတ်လဝ်ကွတ်ပညာ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ကောန်သေဌဳဂှ် မိမၜါ စုတိကၠိလောန်အာတုဲ သီုမတွီပွိုၚ်တဴ နမပ္တံ လဗၚ်ဗြဴ လဗၚ်သုရာ လဗၚ်ဝေၚ်ဇျၚ်ဂမၠိုၚ် နဟိုတ်ဂမၠိုၚ် မတၟေၚ်ဟ် ပၠေၚ်ကၠေံဒြပ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုတုဲ သီုမဂိုၚ်ကေတ်ဂတှ် ဂတှ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကဵုဟွံမာန်တုဲ တၠဂတှ်ဂမၠိုၚ် နကြိအာတ်တဴအိုတ်နေဝ် ရဴသာ်ဝွံချပ်ရ- အဲဂျိုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် မူဖိုလ်မၞုံရော - ပ္ဍဲမွဲဘဝ ညံၚ်ရဴ မဒှ်ခန္ဓကာယမွဲကၠေၚ်ဒှ်ပၠန်ရ၊ ချိုတ်ထောံဟေၚ်ပြဲရ၊ ရဲဝွံချပ်ရ၊ ချပ်တုဲ ကောန်သေဌဳဂှ် ဟီုကုတၠဂတှ်ဂမၠိုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်ဂတှ် မၞးတအ်တုြ ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ဒြပ်မဒှ်အာဲမိမဂပ်ဝ်တိုပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲသြၚ်ကြုၚ်ဂၚ်္ဂါနွံကုအဲရ၊ ဒြပ်ဂှ်အဲကြက်ကဵုမၞးတံရ၊ ရဴဝွံနကြိဟီုနေဝ် တၠဂတှ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဗက်အာမွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သေဌဳအိုတ်ရ၊ ကောန်သေဌဳဂှ် ပ္ဍဲဒၞာဲဝွံ တိုပ်စွံလဝ်ဒြပ်ရ၊ ရဴဝွံ ညံၚ်ရဴမဟီုလဴစကီုဒှ်တုဲ စှေ်အာကြုၚ်ဂၚ်္ဂါတုဲ အဲကြက်ချိုတ်ရ ရဴဝွံ ဒြေပ်တုဲ စှ်ေအာပ္ဍဲကြုၚ်ဂၚ်္ဂါရ။ ကောန်သေဌဳဂှ် နဇၟောဝ်ဍာ် မသ္ကာတ်မြဟ် နကြိဟဳအာနေဝ် နမဗြုကသဝ်တဴ ဗွဲမဆာန်ဍူ ဗြုကသဝ်တဴရ၊၊
ဂုဏ်သၟိၚ်ၜိုၚ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ပ္ဍဲဂကူၜိုၚ်တုဲ သၠးကၠေံ ဗော်သွးပြဝါဂမၠိုၚ်တုဲ သီုမသှ်ပ္တဴလဝ် သဳဥပုဟ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ကြုက်မဇဝ်တဴမနှဴရဴကေုာံ တၞံအံၚ်ရေၚ် မၞုံကဵုမဂပ်ဝ် လဟိၚ်စိုတ် ပ္ဍဲတ္ၚံက်ကြုၚ်ဂၚ်္ဂါ ပဒတဴ ညးမွဲဓဝ်ရ၊ ဇကုဗောဓိသတ်ဂှ် စိုတ်တုပ်ကေုာံ တၞးဂတဵုထဝ်မဇိပ်ဂၠိပ်မဂပ်ဝ် ကၠောန်လဝ် ဗွဲမ္ဒးရးရ။ ဇိုၚ်တဲဂမၠိုၚ်ဂှ် ညံၚ်ရဴမသ္ပလဝ် ကလိတ်ကလောတ် နဍာ်ကြေက်ကီု ဒှ်တဴအိုတ်ရ၊ ဗ္တဂှ် စိုပ်တုပ်ကေုာံ ဗ္တဒြာဲစာမရဳရ၊ ဒြပ်ဂမၠိုၚ်စိုန်ကေုာံဇၟန်ပ္ကဴသြန်အိုတ်ရ၊ မတ်ဂမၠိုၚ် စိုန်တုပ်ကေုာံမမၞိက် မဂပ်ဝ်ပေါတ်ပ္တိုန်လဝ်အရံၚ်အိုတ်ရ၊ သၟန်ပါၚ် မုဟ်စဴဂမၠိုၚ် စိုတ်တုပ် ကေုာံသ္ၚိမၞုံကဵုဒ္ဂေတ် မဂပ်ဝ် စွံလဝ် ယာတ်ကၟဝ်ဗ္ကေတ် ဗွဲမဒးရးရ၊ ရုပ်သာ်ဗောဓိသတ် စိုန်ဒှ်တဴမၞုံသ္ဘဴ ရဴသာ်ဝွံရ။
ဗောဓိသတ်ဂှ် ပ္ဍဲကာလသ္ဂာဗ္တံ မိၚ်ဗြုရမျှာၚ် ကောန်သေဌဳဂှ် နရိုအ် ဗွဲမဂပ်ဝ်ဆာန်ဍူတုဲ မိၚ်ရမျှာၚ်မၞိဟ်ရ၊ ဃောအဲ နွံပြကာတ် သြဝ်လ္ပကဵုချိုတ်ညိ ရဴဝွံချပ်တုဲ က္တဵုတိတ်ကၠုၚ်နူဒၞာဲဂိုဟ်တုဲ အာသြၚ်ကြုၚ်တုဲ ယွံတြုံ လ္ပဖေက်ညိ အဲကြက်ကဵုလမျီုကုမၞးရ ရဴဝွံ ကဵုကၠိဂွံသက်သာတုဲ ညံၚ်ရဴမဗပိုတ်ကၠေံဇၟောဝ်ဍာ်ကီု အာတုဲ ကောန်သေဌဳဂှ် ပ္တိုန်လ္တူစးတုဲ ကဵုစိုပ်သြၚ်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်နေၚ် ဒၞာဲဇကု သီုမပရာံဗ္ဇးကဵု ကဵုသတ်ဆုဇၞော်သၟတ်တုဲ ကၠိလောန်အာၜါပိတ္ၚဲတုဲ ယွံတြုံ အဲရၚ်တၠုၚ်ပ္တိတ်နၚ် ဂြိုပ်ဝွံတုဲ ကြက်စွံပ္ဍဲ ဂၠံၚ်တြဴဍုၚ်ဗာရဏသဳရ၊ နကြိစွံမြဴသာ်ဝွံနေဝ် မၞးကြက်စိုပ်ဗွဲတသိုက်ရ၊ ဗွဲစၟတ်တုန် - တၠအဲဂှ် ပ္ဍဲဒၞာဲမဟိမုဝွံ ၜိုၚ်မတုပ်ကၠောံသာ်ထဝ် မံၚ်တဴရ ရဴဝွံ ဟိုတ်နူ ဟိုတ်မတွံဂး ဒြပ်ကုသၟိၚ်ကီု ကုအမတ်ဇၞော် သၟိၚ်ကီုလ္ပဟီုလဴစညိ ရဴဝွံဟီုရ၊ ကောန်သေဌဳဂှ် ယွံတြ ခိုဟ်သန်ရ ရဴဝွံ ဒုၚ်အဝန်ရ၊ ဗောဓိသတ် ဂိုၚ်ကေတ် ဒုၚ်အဝန် ကောန်သေဌဳတုဲ ပ္တိုန်ကောန်သေဌဳဂှ် ပ္ဍဲလ္တူစးဇကုတုဲ ဖျေံပ္ဍဲဂၠံၚ်တြဴဍုၚ်ဗာရဏသဳတုဲကၠေၚ်ရ။
ညးဇိုတ်ကၠေံဂုဏ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ကောန်သေဌဳဂှ် နကြိလုပ်အာဍုၚ်ဗာရဏသဳနေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ်ဟေၚ် ဂၞကျာ်ဇၞော် သၟိၚ်ဍုၚ်ဗာရဏသဳမၞုံ ယၟုခေမာ ပ္ဍဲပယာံတ္ၚဲတၟး ပ္ဍဲသွပ်လ္ပအ်ညာတ် သၟိၚ်ၜိုန်မၞုံသာ် မတုပ်ကၠောံသာ်ထဝ် တွံဓရ်ကဵုဇကုတုဲချပ်ရ၊ သၟိၚ်ၜိုၚ်မၞုံသ္ဘဴ မဖှ်သာ်ဝွံ ယဝ်ဟွံမွဲမ္ဂး အဲဟွံလ္ပံညာတ်ရ၊ ဗွဲစၟတ် နွံဟေၚ်သဒှ်ရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ အဲကြက်ဟီုလဴစသၟိၚ်ဇၞော်ရ ရဴဝွံချပ်ရ။ ချပ်တုဲ ဂၞကျာ်ဇၞော်ဂှ် ပြာပ်အာ ကုသၟိၚ်တုဲ ယွံသၟိၚ်ဇၞော်မပြဲ စိုန်နွံပၟိက် တၞဟ်နညာတ် သၟိၚ်ၜိုၚ် မၞုံသာ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ရ၊ စိုန်မမိက်ကၠၚ်ဓရ် သၟိၚ်ၜိုၚ် မၞုံသာ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ရ၊ ယဝ်ဂွံကၠၚ် ဓရ်သၟိၚ်ၜိုၚ်မ္ဂး အဲဂျိုၚ်တဴလမျီုရ၊ ယဝ်ဟွံကလိဂွံ သၟိၚ်ၜိုၚ်မ္ဂး လမျီုအဲ ဟွံမွဲရ၊ ရဴဝွံဂရၚ်ပ္တီရ။
မၞိဟ်ရပ်ကဵုသၟိၚ်ၜိုၚ်ကဵုလာဘ်ရောၚ်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သၟိၚ်ပရာံဗဇး ကဵုဂၞကျာ်ဇၞော်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ယဝ်နွံမ္ဂး ကြက်ဂွံရ။ ရဴဝွံ ဟီုတုဲ ကဵုကော်ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ သတ်ဂြိုပ် မၞုံသာ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်မ္ဂး နွံအိုတ်ဟာ ရဴဝွံသၟာန်တုဲ ယွံသၟိၚ်ဇၞော်နွံအိုတ်ရ၊ ရဴဝွံ နမဂရၚ်ပ္တီ ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သြန်လ္ၚဳကသာပ် စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴထဝ်တုဲ ပ္တိုန်ပ္ဍဲလ္တူစးစိၚ် မဂ္ညိတ်ဂ္ညာတ်လဝ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်တုဲ သၟိၚ်ၜိုၚ် မၞုံသာ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ယြဴညးမွဲ ဟီုလဴစရ၊ ကုညးဂှ် သြန်လ္ၚီကသာပ် မွဲဟာန်ကေုာံ နပ္ကဴထဝ်ကီု စိၚ်ဂှ်ကီု လောန်လ္တူနူလ္ၚီကသာပ်ဂှ်ကီု ယၚ်ဒဒှ်မၟိက်ကဵုဂှ်ဒှ်တုဲ ကဵုချူဂါထာပ္ဍဲဗပိုတ်ထဝ်တုဲ ကော်အမာတ်မွဲတုဲ ယွံသ္ကံအမာတ် ကၠုၚ်ညိ- နအသံအဲ ရပ်ဏာဂါထာဝွံတုဲ ဟီုလၟိၚ် ကုညးမံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ညိ၊ ရဴဝွံ ဟီုတုဲ ပ္ဍဲရုရုမိဂဇါတ်ဝွံ သ္ဂးတိုန်ဂါထာကိုပ်ကၠာဝွံရ။
၁၁၆- တဿဂါမဝရံဒမ္မိ၊ နာရိယောစ အလၚ်္ကတာ။
ယောမေတံမိဂမက္ခာသိ၊ မိဂါနံမိဂမုတ္တမံ။