ဝၚ်တိုက်လိက် သဳလမန်ဂမၠိုၚ်
ဘာဟံသာဝတဳ၊ ဍုၚ်ကၟာဝက်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၅၈ သၞံဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘာဓာတ်ကျာ်၊ ဍုၚ်ကၟာဝက် ပတန်လဝ် ဘာတိုက်သဳလဟံသာဝတဳ မဒှ်မွဲအစပ်ကုအရှာံဘာဓာတ်ကျာ်တုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၆၀ သၞာံ ဂိတုပသာ် ၁၁ မံက်ဂှ် မိရူပနန္ဒဳ(ဇာတိဍုၚ်ကၟာဝက်) မကတ်ဒၟံၚ်ပညာ ပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဂှ် ဒးကလေၚ်စဴကၠုၚ်တန်တဴ ပ္ဍဲတိုက်သဳလဟံသာဝတဳဂှ်ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၆၂ သၞာံဂှ် သဳလမန် ညးမဒှ်အ္စာဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ၜါစှော်ဇကုပြၚ်ၚ် ဒက်ပတန်လဝ် ဂကောံရာမညဟိတကာရဳ သွက်ဂွံထံက်ပၚ် ပ္ဍဲကာချိုဂျိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲဂကောံဝွံ မိရူပနန္ဒဳဒှ်ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵုရ။ စိုပ်သက္ကရာဇ် ၁၃၇၇ သၞာံဏအ်မ္ဂး ဂကောံဝွံ ဂွံစှ်သုန်သၞာံရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၇၁ သၞာံဂှ် ထပ်ပတန်လဝ်တိုက်သဳလ ဟံသာဝတဳမွဲမ ပ္ဍဲဂၠံၚ်အံၚ်ဇၞး အရာပ်သေဂျော ဍုၚ်မတ်မလီုရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၇၅ သၞာံဂှ် ဒက်ပတန်လဝ် ဂကောံသီလရာမညသကျ ဗြဟ္မစာရဳတုဲ ကၠောန်ဗဒှ် သဘၚ်သၟာန်သွဟ်လိက် ပ္ဍဲတိုက်သဳလဟံသာဝတဳရ။ ပ္ဍဲဂကောံဝွံ မိရူပနန္ဒဳ ဒှ်ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖိုလ်ပၠန်ရ။
ဘာသဒ္ဓမ္မဝေဒဳ၊ ဍုၚ်မတ်မလီု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၇၆ သၞာံ ဂိတုဒ္ဂိုန်ပေၚ်ဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ပါလရာမည(ဘာတိုက်လိက်ပရိယတ္တိဝေဒဳ) တၠဂုဏ်အ္စာသဳလစာရ (ဘာရာမညရဋ္ဌဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်) ဒါယကာ (နာဲထောန်အုၚ်) မိပါန်ကျဳ (ဍုၚ်လဂုၚ်) ကဵုအထံက်အပၚ်တုဲ မိကေသရဳ မွဲဟာန်ကေုာံ မိသုဓမ္မစာရဳ သိုၚ်ခၞံပတန်လဝ် ဘာတိုက်လိက်သဳလသဒ္ဓမ္မဝေဒဳ ပ္ဍဲဂၠံၚ်ဇၞော်ကျာ်ခမဳ၊ အရာပ်သေဂျော၊ ဍုၚ်မတ်မလီုရ။ ကောန်သဳလ မကတ်ဒၟံၚ်လိက်ဂမၠိုၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် သြဝါဒကျာ်ဇၞော် ဘဒ္ဒန္တပါလရာမညတုဲ တိုန်ဒၟံၚ်လိက်ပရိယတ် ပ္ဍဲတိုက်လိက်ပရိယတ္တိဝေဒဳအိုတ်ရ။ မိကေသရဳ (ဇာတိကွာန်ဖံၚ်စိၚ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု) ဂှ် သီုမကတ်ဒၟံၚ်လိက် တန်ဓမ္မာစရိယဂှ် အုပ်ဓုပ်ပ္ကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲအာ ကောန်ကွးသဳလဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။
ဘာသဳလဓမ္မရံသဳ၊ ဍုၚ်မတ်မလီု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၆၇ သၞာံဂှ် နာဲတာန်ထောန်(နာဲဇြာန်စောဲ) မိၚိုဲမဒှ် မိမနန္တဂုဏ်ၜါဂှ် တၞဟ်နကောန်သဳလဇကု သ္ဂောံပတန်သာသနာ လဝ်စိုတ်တုဲ ရာန်ဂအာၚ်တိ ပ္ဍဲအရာပ်သေဂျော ဍုၚ်မတ်မလီုတုဲ သၠးကဵုဒါန် ကုကောန်သဳလ မိမာလာသဳၚ်္ဂဳ(ဇာတိကွာန်တံၚ်မောံ) ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၆၉ သၞာံဂှ် မဳမၜါ သိုၚ်ခၞံဘာတိုက်ၜါထပ်မွဲမ အာစိုပ်ဒတုဲတုဲ သၠးကဵုဒါန်ရ။ ကောန်သဳလမန် မၞုံပၟိက်ကဵုကွတ်ပညာ ပရိယတ်တံ ကၠုၚ်ပဒတဴ ပ္ဍဲတိုက်လိက် သဳလဓမ္မရံသဳတုဲ အာတိုန်လိက် ပ္ဍဲတိုက်လိက်ပရိယတ္တိဝေဒဳရ။
ဘာသုဓမ္မေသက၊ ဍုၚ်မတ်မလီု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၇၂ သၞာံ၊ဂိတုဝှ် ၉ စွေက်ဂှ် မိသုမေဓာ (ဇာတိကွာန်ကၟာဝက်) ကလိဂွံအထံက်အပၚ် နူတၠဂုဏ်အ္စာစန္ဒကုမာရ (ဘာဇာဒိသိုၚ်၊ ဍုၚ်ကၟာဝက်) မိဓမ္မသိရဳတုဲ ရာန်ကေတ် ဂအာၚ်တိ ပ္ဍဲဂၠံၚ်မဟာသဳရိ အရာပ်သေဂျော ဍုၚ်မတ်မလီုတုဲ သိုၚ်ခၞံပတန်လဝ် ဘာတိုက်လိက် သီလသုဓမ္မေသကရ။ မိသုမေဓာဝွံ သီုမအုပ်ဓုပ်တဴ ကောန်ကွးသီလဂမၠိုၚ်ဂှ် အာတိုန်ဒၟံၚ် လိက်တန်ဓမ္မာစရိယ ပ္ဍဲဘာတိုက်လိက်ပရိယတ္တိဝေဒီ ဟဂွံထောံကၠေံလွဳဟေၚ်ရ။
ဘာသဳလပရိယတ္တိဝေဒီ၊ ဍုၚ်မတ်မလီု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၇၀ သၞာံ၊ ဂိတုဒ္ဂိုန် ၁၀ စွေက်ဂှ် ပသ္ကိုပ်သ္ကကု ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တပါလရာမည( ဘာတိုက်လိက် ပရိယတ္တိဝေဒဳ)တုဲ မိဥမ္မာစာရဳ(ဓမ္မာစရိယ) သိုၚ်ခၞံပတန်လဝ် ဘာတိုက်လိက်သဳလ ပရိယတ္တိဝေဒဳ ပ္ဍဲဂၠံၚ်ဇၞော်ကျာ်ခမဳ အရာပ်သေဂျော ဍုၚ်မတ်မလီုရ။ နာဲသုၚ်အံၚ် မိညောအ်သုၚ် (ကွာန်ကလအ်ဇၞော်) နာဲထောန်အုၚ် မိပါန်ကျဳ (ဍုၚ်လဂုၚ်) နာဲဗိုလ်လုၚ် မိၚိုဲတေဝ် သၠးကဵုဒါန် ဂအာၚ်ဘာသဳလရ။
ကျာ်ဇၞော်အ္စာဘဒ္ဒန္တ ပါလရာမည သိုၚ်ခၞံကဵုဘာ ကမၠိုၚ်ဍာ် အပေါတ်ဒဗြ သာသနိက တၞဟ်ဟ်ရ။ လၟုဟ် ဘာတိုက်လိက်သဳလ ပံက်ဂွံ ဗၞတ်ဒ္စာံသၞာံတုဲရ။ ကောန်ကွးသဳလဂမၠိုၚ် ဗၞတ်မသုန်စှော်ဇကုပြၚ် အာဂိုၚ်ကေတ် ဓရ်ဒလောံဗ္တောန်၊ အာတိုန်ဒၟံၚ်လိက်ပရိယတ် ဇရေၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တပါလရာမည ပ္ဍဲဘာတိုက်လိက်ပရိယတ္တိဝေဒဳအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၇၆ သၞာံဂှ် မိဥမ္မာစာရဳ သှ်လိက်တန်ဓမ္မာစရိယ ဗတ်ဘာသာမန်ဂှ် ဂွံအံၚ်အာတုဲ ကလိဂွံတဆိပ်ကြာသာသနာဓမ္မာစရိယရ။
ဘာသနောဒယ၊ ဍုၚ်ဇြပ်ဗု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၆၂ သၞာံ ဂိတုဇှေ် ၁၁ မံက်ဂှ် အ္စာသဳလမိသုမာလာ မွဲဟာန်ကေုာံအ္စာလိက် သဳလမိစန္ဒသိၚ်္ဂဳ ပတန်လဝ် တိုက်လိက်သဳလမန် ဘာသာသနောဒယ ပ္ဍဲအရာပ်ခိုက်ကၠိုက်၊ ဍုၚ်ဇြပ်ဗုရ။ စိုပ်သက္ကရာဇ် ၁၃၇၇ သၞာံဏံမ္ဂး အာယုက်တိုက်လိက်သဳလမန် ဘာသာသနောဒယဝွံ ပေၚ်အာစှ်သၞာံရ။
ဘာခေမိကာရာမ၊ ဍုၚ်ဇြပ်ဗု
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၆၅ သၞာံ ဂိတုဇှေ် ၁၂ မံက်၊ တ္ၚဲအဒိုတ်ဂှ် အ္စာသဳလကုလဝတဳ စပ္တန်လဝ်တိုက်သဳလ ခေမိကာရာမ ပ္ဍဲအရာပ်အံၚ်သာယျာ ဍုၚ်ဇြပ်ဗုရ။