ဝၚ်ပရေၚ်ပညာဂကူမန်ဗ္တောန်ကၠုၚ်ပ္ဍဲဘာလကျာ် (ခေတ်အတိက်)

ဝၚ်ပရေၚ်ပညာဂကူမန်ဗ္တောန်ကၠုၚ်ပ္ဍဲဘာလကျာ်(ခေတ်အတိက်)

လကျာ်မန်ကဵုဂကူမန်တံဝွံ စာ်စ္ဍးသာဲခြာအာညးသ္ကံဟွံမွဲရ။ အခိၚ်ဍုၚ်မန်လီု အံၚ်ဇဲယျဂစိုတ်ဖျာဲပျာံဒၟံၚ် ဂကူမန်တံဂှ် ဒၞဲါဂကူမန်တံဂြိပ်ဒဴအောပ်လဒံ အကြာဂြိုပ်ဂၞိၚ်လေဝ် သၚ်မန်လကျာ်မန်တံ ပါအာကရောံ ဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ ပကောံဂွံသ္ၚိ-တာဲ-ပန်မသုန်တာဲမ္ဂး ကော်ပကောံကေတ်ကောန်ၚာ်မန်တံတုဲ ခမဳသၚ်မန်တံ ဗ္တောန်လိက်ဗ္တောန်ဂါထာလ္ၚောဝ်ကျာ်ကဵု ကောန်ၚ္ၚာ်တံအိုတ်ရ။ ဒဒှ်ပွသာ်ဝွံဂှ် မဒှ်အခိုက်ခမဳသၚ်မန်တံ မကေတ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲအရာဗ္တောန်လိက်ကဵု ကောန်ၚ္ၚာ်မန်တံရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ လိက်ပတ်မန်ဝွံဂှ် သ္ပတံဒှ်ကၠုၚ်နူဘာလကျာ်ဂကူမန်တံ မဟီုစဒၟံၚ်ဒဵုစိုပ်ခေတ်လၟုဟ်ဝွံရ။

ဗက်သ္ၚဳဂၠိပ် စၟဳတ်ရံၚ် ဝၚ်တြေံမ္ဂး သ္ဒဟီုသ္ပပတံနူ သောဏထေရ် ကေုာံ ဥတ္တရထေရ်တံ မကၠုၚ်ပ္တန်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သဓီုဍုၚ်မန်ဝွံရ။ လက်ထက်ညးတံဝွံ လိက်အုပ်သွက်သ္ဂောံ ကတ်လ္ၚတ်ဟွံမွဲဏီတုဲ ညးတံ မ္ဒးကဵုကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ကေတ် ပါၚ်တိုက်(ဝါခုဂ္ဂတ) ကတ်ပၠုပ်ကေတ်စိုတ်သက်က်ရ။ နူဂှ် ဆက်စိုပ်အာ စဵုကဵု မှာထေရ်ဗုဒ္ဓဃောသာ အချူကှ်ေပါဠိ အဋ္ဌကထာ တ္ကံသိၚ်ဃဵုတေံရ။ လိက်ပါဠိ အဋ္ဌကထာဝွံဂှ် မှာထေရ် ဗုဒ္ဓဃောသာ ချူကှ်ေကၠာဲစၠောံနၚ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာ သၞာံဗွဲမလံရ။ ချူကှ်ေဒၟံၚ်် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာသၟးဂှ် ဒဵုစိုပ် သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၂၀၀ သၞာံရောၚ် သာ်ဝွံရာမညဘိက္ခုလ္ၚတ် သ္ပလဝ်သုတေသနရ။

သက္ကရာဇ် ၁၁၁၉ သၞာံ ကာလဍုၚ်မန်လီုဂှ် လိက်မန်မချူခၞံကှ်ေလဝ် မနွံပ္ဍဲသၠရိုတ်တာဟေၚ်ရ။ အခိၚ်ဂှ် ချူဆာဲတက်တြးလဝ်နကဵုစက္ခူဟွံမွဲဏီ ရာမညဘိက္ခုသ္ဂးလဝ်ရ။ အခိၚ်ကျာ်ဇၞော်အစွောံ၊ မဒးဂြိပ်ဒဴဒၟံၚ်ဘဲပၞာန်ဗၟာတံဂှ် ညးယိုက်ယဵုဏာ လိက်ချူလဝ်ပ္ဍဲသၠပတ်၊ သၠရိုတ်သၟးဂှ် မဒးသ္ပလဝ် သမ္တီထေက်ရ။

လိက်ပတ်မန်ဗ္တောန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာလကျာ်အခိၚ်ဝွံဂှ် မဒှ်လိက်မဆေၚ်စပ်ကဵုပရိယတ်ဂၠိုၚ်ၚ်ရ။ မပ္တံ လိက်သကေံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်အဋ္ဌကထာ၊ လိက်မိလိန္ဒပညာ၊ ပေတဝတ္ထုတံသ္ဂောံဆဵုညာာတ်လဝ်ပ္ဍဲလိက်သၠရိုတ်နွံရ။ လ္ပာ်လောကဳပၠန်လေဝ် ခမဳသၚ်မန်တံချူလဝ်ဂြန်ဂဥုဲ၊ ဂါထာမန်ယန်၊ ဗေဒၚ် ဟောရာ နာနာသာ်လေဝ် သ္ဂောံဆဵုပ္ဍဲလိက်သၠပတ်တံရ။ နူကၠာပၞာန်ဂၠးတိ အလန်ဒုတိယ ဟွံက္တဵုဒှ် က္ဍၚ်ဏီ သၟိၚ်အၚ်္ကလိက် အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်တံ ညးတံ ပ္တိတ်ဒြဟတ်သၟဟ်ပ္ကောံ လိက်မန် သွက်မဂွံစွံလဝ် ပ္ဍဲတိုက်ဗှ်လိက် (ဘားနက်) ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံတုဲ ညးတံမဂွံနၚ် လိက်သၠပတ် နူဘာလကျာ်၊ နူသ္ၚိမန်တံနွံရ။ ဒၞဲါလ္ၚဵု ညးတံရာန်ကေတ် ကဵုသြန်လေဝ်နွံရ။ ညးတံပ္ကောံဂွံနၚ် ဖအိုတ်ဝွံ လိက်မချူလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်ဖအိုတ်ရ။ လိက်ပတ်ချူလဝ် နကဵုစက္ခူဂှ် ဟွံဆဵုလဝ်ရ။ သာ်ဝွံဂွံဗှ်လဝ် ပ္ဍဲမဂ္ဂဇြေန် ဂကောံရာမည ဓမ္မာစရိယနွံရ။

လိက်ပတ်မန် မနွံပ္ဍဲဘာလကျာ် ခေတ်တြေံတေံ ကာလလ္ၚတ်ရံၚ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ် ညးတံချူခၞံလဝ် မနွံအဆံၚ် (၄) သာ်ရ။

• ချူခၞံနဲတြာဲ - ကဵုလဝ်အရထအဓိပ္ပဲါပါဠိ
• ချူခၞံလဝ် လိက်သကေံ အရေဝ်ဂလာန် ပလးဗွဲခမၞန်
• ချူခၞံလဝ် လိက်သၠပတ် အရေဝ်ဂလာန်ပလး မချူဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ်
• ချူခၞံလဝ် နဲလိက်ပတ်် ဗွဲဝေါဟာကဗျ အလၚ်္ကာ မနွံကဵုပိုဒ်ကာရန်

နိဿဲ

• လိက်အုပ် - ဝၚ်ပရေၚ်ပညာဘာကောန်ဂကူမန်၊သၞာံ ၂၀၂၂။ မုက်လိက် ၁၉ - ၂၄။