မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ၜုက်

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ

ၜုက်
ပ္ကဴၜုက်
မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ
လောက: Plantae
(unranked): Angiosperms
(unranked): Monocots
(unranked): Alismatales
လၟေင်ဂကူ: Alismatales
ဇာတ်ဂကူ: Araceae
လစှ်ေဇာတ်ဂကူ: Aroideae
ဗဳဇဂကူ: ''Amorphophallus
Type species
Amorphophallus paeoniifolius
Species

See text

ယၟုတၞဟ်[၁]
  • Thomsonia Wall.
  • Pythion Mart.
  • Candarum Schott
  • Pythonium Schott
  • Kunda Raf.
  • Brachyspatha Schott
  • Conophallus Schott
  • Plesmonium Schott
  • Corynophallus Schott
  • Allopythion Schott
  • Hansalia Schott
  • Hydrosme Schott
  • Rhaphiophallus Schott
  • Synantherias Schott
  • Dunalia Montrouz.
  • Proteinophallus Hook.f.
  • Tapeinophallus Baill.
  • [[|Pseudodracontium|Pseudodracontium]] N.E.Br.

ၜုက် (အၚ်္ဂလိက်: ''Amorphophallus'') နကဵုယၟုဓမ္မတာ ဘာသာအင်္ဂလိက်ကော်စ elephant foot yam, whitespot giant arum ဂှ် နွံဂၠိုင်ကဵုဂကူတုဲ သီုဖအိုတ် နွံၜိုတ် ၂၀၀ ဂကူ မဒှ်တၞံမတဵုဒေသဂမ္တဴတုဲ မလုပ်လၟိဟ် ဂကောံဂကူ Arum (Araceae)ရ။ တမ်မူလဍေဟ်ဂှ် ကၠုင်နူအာရှ၊ အဖရိက ကေုာံ အဝ်သတေလျာ ကေုာံ ဒေသတကအ်ၜဳအာရှဂမၠိုင် (various oceanic islands)ရ။[၁][၂] ဇၟာပ်ဂကူဂှ် စဂွံဖအိုတ်ဟွံသေင် ဆၜုက် ဂကူညိညတအ်ဂှ်ဟေင် ပတိတ်ထောအ် ဓါတ်သၞောက် နကဵုမကဵုဓါတ်ဂမ္တဴတုဲ စဂွံရ။[၃]

ဝင်

[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

စပ်ကဵု တၞံၜုက်တုဲ ပ္ဍဲကဵု မချစၟတ်သမ္တီ နကဵုသၞောတ်ဗေဒစှ်ေစှ်ေဂှ် စတမ်နူကဵု သၞာံ ၁၆၉၂ ပ္ဍဲကာလVan Rheede tot Drakenstein ရ။ နကဵုယၟုတၞံ "Amorphophallus" ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် နူကဵုသၞာံ ၁၈၃၄ ပ္ဍဲလိက် တၠပညာရုက္ခဗေဒ ဂကူဒါတ် Blumeရ။[၄] အကြာသၞာံ ၁၈၇၆ ကဵု ၁၉၁၁ ဂှ် Engler ထပ်ကလေင်ဗၟံက်ထ္ၜး ၜုက်ဂကူတၞဟ်တုဲ ပ္တိတ်လဝ်လိက် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၁၁ ရ။[၄]

ဂမ္စာဲ

[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

တၞံၜုက်ဂှ် ဒှ်ဂကူတၞံမတိုန် ပ္ဍဲဒေသဂမ္တဴ ကေုာံ ဆာပ်ဂမ္တဴ ပ္ဍဲကဵုpaleotropics မဒှ်ဒေသ နူကဵုအဖရိက ပလိုတ် စဵုကဵုစိုပ် တကအ်ဖါသဳဖိက်ဂမၠိုင်၊ ပ္ဍဲအမေရိကဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ရ။ တၞံပ္ဍဲအမေရိက လ္ၚဵုတအ် ဗီုပြင်တုပ် နွံကီုလေဝ် ဒှ်တၞံဗဳဇဟွံတုပ်ရ။ တၞံၜုက်တအ်ဂှ် မလေပ်တိုန် ပ္ဍဲတိဂြိုပ်ရ။

ဗမံက်ထ္ၜး

[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
Amorphophallus paeoniifolius, the elephant foot yam, a species cultivated in the tropical Indo-Pacific for their edible corms

တၞံၜုက်ဂှ် နွံဂကူနာနာသာ်၊ ဍောတ်တ်ကီု သီုကဵုဇၞော်ဇၞော်တုဲ မတိုန်နူခၟာဲဍေဟ်ရ။ ခၟာဲၜုက်လေဝ် မွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ ဇမၞော် ကေုာံ ဗီုပြင် ဟွံတုပ်ရေင်သကအ်အိုတ်ရ။ နူကဵုက္ဍိုပ်ခၟာဲဍေဟ်ဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကဴဍေဟ်မွဲဍောင်တိုန်ကၠုင်တုဲ နူဂှ် တၞံတိုန်ကၠုင်ရ။ ကဴ ကဵု တၞံဍေဟ်ဂှ် ဗွဲမဗဗွဲကဵုဂကူဍေဟ်ဂှ် သၠုင် ကေုာံ ဇမၞော်ဍေဟ် တၞဟ်ခြာ ရေင်သကအ်အိုတ်ရ။

ဂကူဂမၠိုင်

[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ၜုက် ဂကူ Amorphophallus titanumဂှ် ဒှ်ဂကူၜုက်ဇၞော်အိုတ်ရ။ ပ္ကဴဍေဟ် နွံသမၠုင် စဵုကဵု ၂.၅ မဳတာ ဇမၞော် နွံ ၁.၅ မဳတာ။ ခၟောမ်ဍေဟ်တိုန်ၜိုတ် ၁.၂ မဳတာ (၄ ပေ) တုဲ ပကဴဍေဟ်စရာင်ရ။ တမ်မူလၜုက်ဂကူဏအ်ဂှ် ကၠုင်နူအေန်ဒဝ်နဳရှာ။ ကဴဍေဟ်ဂွံတိတ်ဂှ် ဒးကေတ်အခိင် ပွိုင် ၁၀ သၞာံ။

ဂကူဂမၠိုင်

[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
Titan Arum - close-up
Amorphophallus bulbifer
Amorphophallus prainii
Amorphophallus rivieri

နိဿဲ

[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
  1. ↑ ၁.၀ ၁.၁ Kew World Checklist of Selected Plant Families. Archived from the original on 2012-09-27။ Retrieved on 2019-10-15။
  2. ↑ Sedayu, A., C. M. Eurlings, Gravendeel, B., & Hetterscheid, W. (2010). Morphological character evolution of Amorphophallus (Araceae) based on a combined phylogenetic analysis of trnL, rbcL and LEAFY second intron sequences. Botanical Studies, 51, 473–490.
  3. ↑ Robert L. Freedman, The famine foods database. Archived from the original on 2009-12-21။ Retrieved on 2019-10-15။
  4. ↑ ၄.၀ ၄.၁ Hetterscheid, W., & Ittenbach, S. (1990). Everything you always wanted to know about Amorphophallus but were afraid to stick your nose into! Aroideana, 19, 17-20.
ကလေၚ်သီကေတ်လဝ် နူ "https://mnw.wikipedia.org/w/index.php?title=ၜုက်&oldid=43738"