ၜံက်ဆု၊ ဂစေံ

ဂစေံၜံက်ဆု Temporal range: Late Oligocene to present
Pileated woodpecker Tapping sound of a woodpecker
မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ
လောက:	Animalia
လပါ်ဂကူ:	Chordata
ဂကောံဂကူ:	Aves
လၟေင်ဂကူ:	Piciformes
ဇာတ်ဂကူ:	Picidae
Subfamilies
Jynginae – wrynecks Nesoctitinae – Antillean piculet Picinae – true woodpeckers, including sapsuckers Picumninae – typical piculets

ဂစေံၜံက်ဆု (အၚ်္ဂလိက်: Woodpecker, Burmese; သစ်တောက်ငှက်) ဝွံ ဒှ်ဂကူဂစေံ မလုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲတၞောဝ်ဂကူ ပိစိဒါဲ (Picidae)တုဲ ပါဲနူ ကဵု အဝ်သတြေလျာ၊ နယူဂူနာဲ (New Guinea)၊ နယူဇြဳလာန် (New Zealand)ကေုာံ မဒဂါသကာ (Madagascar) ကေုာံ ဒၞာဲပၞိဟ်တိ ကြပ်ကြပ်တုဲ ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံင် ကြပ်အလုံမွဲဂၠးတိရ၊၊ ဂကူဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် မံင်ပ္ဍဲဂြိုပ် ဟွံသေင်မ္ဂး ဒၞာဲတၞံမဂၠိုင်ကီုလေဝ် ဂကူလ္ၚဵုတအ်ဂှ် မံင်ပ္ဍဲဒၞာဲတၞံဆုဟွံမဲ ဗီုကဵုဒၞာဲဒဵုတၟအ် ကေုာံ ကန္တရ၊ ဂကူဂစေံၜံက်ဆုဂိလ (Gila woodpecker) တအ်ဂှ် မံင်ပ္ဍဲဂြိုပ်မင်ဂြေအ် (exploiting cacti)ရ၊၊

တၞောဝ်ဂကူဂစေံဏအ်ဂှ် မၞိဟ်တအ်တီကၠုင် ဟိုတ်နူ ဍေဟ်တအ်မၜံက်ဆုဒၟံင် ဗြုဒၟံင် ဍံက်က်၊ ရမ္သာင်ထၜံက်ဆုဍေဟ်တအ် ထတ် ဂွံမိင်ကေတ် နူဇမ္ၚောဲရ၊၊ ဍေဟ်တအ် ၜံက်ဆုဂှ် ဍေဟ်တအ် ဂၠာဲစ စၟပ္ဍဲဆုဂှ်ရ၊၊ စၟမကိတ်ပလီုဆုတအ်ဂှ် ဟိုတ်နူဍေဟ်တအ် ဗက်ၜံက်စထောအ်တုဲ တၞံဆုတအ် ဂွံတိတ်ဗၠးနူယဲ နူဘဲစၟဂမၠိုင်ဂှ်ရ ဍေဟ်တအ်ဂှ် ဒှ်ဂစေံ မလွဳယဲ တၞံဆုမွဲလေဝ် ဟီုဂွံရ၊၊ လဆောဝ်တၞံသတ်ဆု မၞိဟ်တအ် မလွဳလဝ်ဂှ် ဍေဟ်တအ် ကၠုင်ၜံက် ပထောင်တုဲ မၞိဟ်တအ် မလေပ်ထေဲ ကဵုဍေဟ် နွံကီုရ၊၊ ဆဂး ဍေဟ်ၜံက်ပထောင် ပ္ဍဲဆု မၞုံကဵုစၟ မကဵုအန္တရာဲ ကုတၞံဆုတအ် သၟးရ၊၊ ဍေဟ်တအ် ဍံင်ဒၟံင် လတူၝောအ်ဆုတုဲ မၜံက်ဒၟံင်ဆုဂှ်ရ အရေဝ်ဘာသာ ပ္ဍဲဂၠးတိဏအ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် ကော်စဍေဟ်တအ် နကဵုအဓိပ္ပါယ် မၜံက်ဆု ရ၊၊ ဂကူဂစေံၜံက်လ္ၚဵုဂှ် စသတ်ဆု၊ ခၟာဲဂစေံတၞဟ်၊ တိရစ္ဆာန်ဍောတ်တ်၊ ထၜိုတ်ဆုလေဝ် နွံကီုရ၊၊ ဍေဟ်မလေပ် ဒက်ခပေါဲ ပ္ဍဲပထောင်ဆု ဍေဟ်တအ် မၜံက်လဝ်ရ၊၊ ပထောင်ဍေဟ်တအ် မၜံက်လဝ်တအ်ဂှ် ဂကူဂစေံတၞဟ်လေဝ် မလေပ်မံင် မဒက်ခပေါဲ နွံကီုရ၊၊

ယၟု

ဂစေံၜံက်ဆု မန်ခေတ်လၟုဟ်မကော်ဂှ် ဗွဲစၟတ် ကၠာဲနူ ဗၟာ (သစ်တောက်ဌက်)ရ။ မန်တြေံ ကော်စ တရ်နေအ် မြဴသာ်ဝွံ ဂွံဆဵုကေတ် နူကဵု လိက်မှင် ပ္ဍဲဗဒင် ကျာ်ဂိုဟ်ဗြံက်ဗြဇၞော် ဍုင်ဗုကာံ ပ္ဍဲကဵု ဗဒင်လပါ်သၟဝ်ကျာ ဂၞန် ၃၀၈ ဗီုဏအ်ရ။ (ဆ --ဂုံ)ဏဇာတ်။ ဗောဓိသတ် ဒသ်တရ်နေအ်။ နကဵုအရေဝ်မန်ခေတ်လၟုဟ် အတိုင်မန်ခေတ်တြေံမ္ဂး "တနေအ်" ဗီုဏအ် ကလေင်ကော်ဂွံရ။

ဗမံက်ထ္ၜး

ဂကူဂစေံၜံက်ဆုတအ်ဂှ် နွံ နူကဵုတၟာ ဇမၠိင် ဍောတ်နူ ၇ cm (2.8 in) ကဵု လျိုင် 7 g (0.25 oz)ဂှ် ဂကူဇၞော်ဇၞော် ဇၞော်နူကဵု ၅၀ cm (20 in) ဗွဲဇမၠိင်လေဝ် နွံကီုရ၊၊ ဂကူဂစေံၜံက်ဆု မဇၞော်အိုတ် မဂွံဆဵုမာန်ဒၟံင်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်ဂကူ the great slaty woodpecker မၞုံလျိုင် အကြာ 360-563 g (12.7 - 19.9 oz) ရ၊၊ ဂကူဂစေံၜံက်ဆု imperial woodpecker ကဵု ivory-billed woodpecker မဒှ်ဂကူ မကၠေအ်ကၠက်အာတုဲတအ်ဂှ် ဇၞော်နူကဵုဂှ်ဏီရ၊၊

ကသော်အသာ် ဂကူၜံက်ဆုတအ်ဂှ်လေဝ် မွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ တၞဟ်ခြာ ရေင်သကအ်တုဲ နွံနာနာသာ်ရ၊၊ လ္ၚဵုဂှ် အသာ်ပရေအ်တုဲ လ္ၚဵုဂှ် ကျေဝ်ဂေါဝ်ကွေဟ်ဟ်ရ၊၊ အသာ်ဂကူဂှ် ဗွဲမဂၠိုင်မ္ဂး နွံကဵုအသာ်ကၠေင်အဝ်လဳ (olive) ကဵု အသာ်ပတေင်ဂၠိုင်ရ၊၊ ပါဲနူဂှ် အသာ်တၞဟ် လမ္စံက်၊ ဗက ဗုကဵု ဍာ်မိတ်တအ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ကီုရ၊၊ ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် နွံကဵုနဲ ပ္ဍဲက္ဍိုပ်ဍေဟ်တအ်ရ၊၊ ဂစေံၜံက်ဆုတအ်ဂှ် ၝောအ်ကၟက်ဗီုပြင် ဟွံတုပ်ရေင်သကအ်ကီုလေဝ် စဵုကဵုတၞဟ်ခြာ ကွေဟ်ဟ်ဟွံဒှ်ရ၊၊ ဂကူ Williamson'sapsucker ကဵု orange-backed woodpecker ဂှ် အရာတၞဟ်ခြာ ၝေအ်ကဵုကၟက် နွံဂၠိုင်တုဲ ဂွံတီကေတ် ဗွဲမကၠးဖ္ဍးမာန်ရ၊၊