ဂုဏာလၚ်္ကာရ၊ ကျာ်ဇၞော်ဘာကျာ် ဍုင်လၟိုင်
အလံၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဝွံ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၂၈၇ သၞာံ၊ ပယျာံဂိတုမြေက္ကသဵု (၇) မံက်၊ တ္ၚဲစန်ဂှ် က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲကွာန်လၟိုၚ်ရ။
ယၟုမအံက်ညး - နာဲကေဟ်
ယၟုမိအံက်ညး - မိဘွဲ့
ပ္ဍဲကောန်မွဲမိ နွံဆညးၜါတၠၝဲကဵုဒေံရ။ ယၟုၝဲညး - မိကောန်တေတ် (မိကွန်တစ်)
ယၟုအလံၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဝွံ - မာံဇျူၚ်တဳ (မၚ်းချိန်တီး)
နူအခိၚ်ဍောတ်တ်တေံဟေၚ် မအံက်ညးဒးသာဲတိတ်အာနူ ကဵုဂကောံသ္ၚိကၟိန်ညးတံတုဲ သှ်ေဆညးတံမၞိဟ်ပိတၠ မိမွဲကဵုကောန်ၜါဓဝ်တုဲ၊ ဗွဲကြဴဏအ် မိညးလေဝ် ထပ်စှ်ေအာဒၞဲါအိန်ထံၚ်တၟိမွဲဝါပၠန်ရ။
ခြာဟွံလအ် ၝဲညးမၞုံယၟု - မိကောန်တေတ်ဂှ်လေဝ် စုတိအာပၠန်တုဲ သဳမူညးမၞုံယၟု - နာဲဇြုၚ်ဗောန်+ မိဣသုၚ် (နာဲစိန်ဘွန်+မိအိစိန်) ဂှ် ဆက်လွဳပရာအာ ညံၚ်ရဴကောန်အရၚ်မွဲကီုရ။ ကာလဇၞော်ဂေါဝ်စိုပ်ကၠုၚ် အဝဲဂှ် ဘိုၚ်ကၠောန်အာ ကမၠောန်ကရောံသဳမူညး မပ္တံကဵုဇိက်ဗ္ၚ တဵုကၠအ်ရ။
ဘဝ ခမဳသာမဏဳ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ဗွဲကြဴ သဳမူညးဒုၚ်သဇိုၚ်ပစ္စယာနုဂ္ဂဟတုဲ ဂွံအာစိုပ် ဒဒှ်ဘဝထပိုဲသာမဏီရ။ ရာံတိတ်ကၠုၚ်နူဘဝထပိုဲတုဲ အတိုၚ်ကမၠောန်သဳမူညး မကၠောန်ဒၟံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ဘိုၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ဆက်ကၠောန်အာပၠန်ရ။ ကာလအယုက်ပေၚ်ကၠုၚ် (၂၀) သၞာံဂှ် သဳမူညးဒုၚ်သဇိုၚ်ပစ္စယာနုဂ္ဂဟ မွဲဝါပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၀၈) သၞာံ၊ ဂိတုဒ္ဂိုန် (၈) မံက်ဂှ် သ္ပအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာဲကဵု ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တဝိသာရဒ ဘာတြေံ ကွာန်စောဂလာရ၊ ပထကမ္မဝါစာ - ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တ နန္ဒသာရ ဘာတၟိ ကွာန်တၟံကၞေၚ်၊ ဒုတိယ ကမ္မဝါစာ တၠဂုဏ်အ္စာ ဥတ္တမာရမ္ဘ (ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဝၚ်္က) ဘာတၟိ ကွာန်တၟံကၞေၚ်၊ သၚ်ကာရကမၞုံလၟိုဟ် (၁၅) ဇကုတုဲ အလံၚ်ပယျၚ်တၟိ မၞုံယၟုနာဲဂုဏဝွံ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် ဘဝခမဳပယျၚ်မပြဲ ပ္ဍဲခဏ္ဍသီဘာတြေံကွာန်စောဂလာရ။
နာဲဂုဏဝွံ ပ္ဍဲဇရေၚ်တမ်ဇိုၚ်အ္စာ ဘာကျာ် ကွာန်လၟိုၚ်ဂှ်ဟေၚ် လုကဴၜါဝှ်ၜါသၞာံ ကတ်အာပရိယတ္တိတုဲ ဗွဲကြဴ ပြံၚ်ကၠောံအာစိုပ်တိုက်လိက် ဘာဝေဠုဝန် ကွာန်ဖအံက်၊ ဘာကၠအ်ပၞဟ် ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်၊ ဘာကၟာဆီ ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊ ဘာပြာသာဒ် ကွာန်ကၠအ်သတ်၊ ဘာကျာ်ဇြာ ကွာန်ကၟာဝက်။ (ကျာ်ဇၞော်ဝွံ ဟိုတ်နူကဵု ဒးစဴဖန်ဖက်မံၚ် ကိစ္စပ္ဍဲ ဘာမွဲနှေံမွဲနှေံဂှ်ရ လ္ပာ်ပရိယတ္တိ ဂွံကတ်လ္ၚတ်အာဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံဟွံမာန်ရ)။ နာဲဂုဏဝွံ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၄၆ သၞာံဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာဝါရိန္ဒ စဴအာသွဝ်တုဲ ဂွံအာစိုပ်ဒဒှ်ဘဝကျာ်ဇၞော်မၞုံပိုန်ဂ္ဇံဘာရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၆၁ သၞာံဂှ်ဟေၚ် အ္စာတၠဂအုပ်ဂိုဏ် တၟံကၞေၚ် ဘာတၟိဂှ် စဴအာသွဝ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်အ္စာတၠဂအုပ်ဂိုဏ်ဘာကျာ်ဏံရ။
ရေၚ်တၠုၚ်သ္ဇိုၚ်ဝန် ဘာသာ သာသနာ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
လုကဴကာလသၞာံအခါဗွဲမဂၠိုၚ် ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်ဒါယကာဂမၠိုၚ် နကဵုဒဒှ်ဝတ်အ္စာမွဲကီု သီုကဵုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲကၠုၚ် ကောန်ကွး ခမဳ၊ သာမဏဳဂမၠိုၚ်ကီု၊ ပ္ဍဲကဵုဂကောံစေတိယနုဂ္ဂဟ ကျာ်ကေလာသ ကွာန်လၟိုၚ်ဂှ်လေဝ် နဒဒှ်ဥက္ကဌ ယိုက်ဂၠေၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
လက်ထက်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဝွံ ပ္ဍဲအရှာံဘာကျာ်ဏံ ဘာဍောတ်တ်၊ ဘာဇၞော်ဇၞော် ဇြပ်သ္ဘၚ်ဓရ်တၟိလေဝ် သိုၚ်ဗဒှ်ကၠုၚ်မာန်တုဲ ဂဵုလဟဵုတဴတက်ကၠုၚ် ဗွဲမလောန်ရ။ ကွးတမ်ဇိုၚ်မတွံဂး အ္စာလိက်လေဝ် မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ရ။ ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဝွံ ဟိုတ်နူဍိုက်ပေၚ်တဴကဵု ဂုဏ်သိက္ခာသဳလ၊ သမာဓိ၊ ပညာကီု၊ သီုဍိုက်ပေၚ်တဴကဵု ဓရ်သဒ္ဓါ စေတနာတုဲ ဒါယကာဘာကျာ်တံကီု သီုကဵုဒါယကာရဲညးဍုၚ်လၟိုၚ်တံလေဝ် လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တဴ အိုတ်ရ။
စုတိစဴအာဘဝပရလိုတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၇၄ သၞာံ ဂိတုဇှ်ေ ၄ စွေက် တ္ၚဲသိုက်အခိၚ်ဗၠာၚ်ယး ၅ နာဍဳကဵု ၂၀ မိနေတ် ကလိဂွံအာယုက် ၈၇ သၞာံ၊ သိက္ခာ ၆၇ ဝှ် အတိုၚ်ပရေၚ်ဓရ်ကံ ဂၠံၚ်တရဴဍာံစၟတ်မွဲဂှ် ပဲါထောံကၠေံ လၞီဍာ်ရမတ်ကွးဂမၠိုၚ်ကီု၊ သီုကဵုဒါယကာဂမၠိုၚ်တုဲ ပ္တဝ်အာက္ဍိုပ်ကဵု ဘဝပရလိုက် မ္ဒးကွာ်ဗက်အာလက်ကရဴ သၟိၚ်မာရဏတေံရ[၁]။
ဆက်ဗှ်လ္ၚတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
- ↑ လိက်ကၞပ်စၟတ်သမ္တီ သ္ဘၚ်ဖျဴသဝ် (၁၃၇၄) ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တဂုဏာလၚ်္ကာရ။ တိုက်ပရိယတ္တိ ဘာကျာ်၊ဍုၚ်လၟိုၚ်။ မုက် ၁၄-၁၅