ထံင်ကှ်ေ၊ ဘာဂိုဏ်ရာမညနိကာယ ဍုင်ကၟာဝက်

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ

ဘာထံင်ကှ်ေ (ဘာသာသနာပါလ) ဝွံ ဒှ်ဘာဂိုဏ်ရာမညနိယာက မနွံပ္ဍဲ ကွာန်ထံင်ကှ်ေ၊ ဍုင်ကၟာဝက်ရးဇြာရ။ ဘာထံင်ကှ်ေဝွံ ပၞောဝ်ကဵု ဘာလကျာ် မနွံ ပ္ဍဲဍုင်ကၟာဝက်ဂှ် ဒှ်ဘာမလုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲဂကောံဘာတြေံအိုတ်မွဲတုဲ နူအခိင်လဵု မသြိုင်လဝ်ဂှ် တီကေတ် ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ် ဟွံမာန်ရ။ ပ္ဍဲအရှာမ် ဘာထံင်ကှ်ေဂှ် နွံကျာ်စေတဳမွဲတၞုင်၊ သိမ်မွဲရ။ အတိုင်စရင်လုပ်ဒဂိုန် နူရုင်ရာမညနိကာယမ္ဂး ပ္ဍဲဘာဝွံ သင်မလုပ်ဒဂိုန် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၁ ဂှ် နွံ ခမဳ ၁၀ ဇကု၊ ထပိုယ် ၈ ဇကု။

ဝင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဘာထံင်ကှ်ေဝွံ ပၞောဝ်ကဵု ဘာလကျာ် မနွံ ပ္ဍဲဍုင်ကၟာဝက်ဂှ် လုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲဂကောံ ဘာတြေံအိုတ်မွဲရ။ ပ္ဍဲကဵု စၟတ်သမ္တီရုင်အလဵုအသဳ မဆေင်ကဵု ဂအာင်တိဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် ဘာဝွံ ပ္တန်လဝ် နူသၞာံ ၁၁၁၇၊ ပ္ဍဲဝင်ပါင်မ္ဂး ပ္တန်လဝ် နူသက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၁၁၉ ပ္ဍဲအခိင် ဍုင်မန်ဟံသာဝတဳလီုကီုလေဝ် ရံင်ကဵု ကျာ်တြေံတြဟ် ကေုာံ ကပေါတ်တြေံတြဟ် မနွံဗဒါဲဂှ်တုဲ ဘာထံင်ကှ်ေဝွံ ကေင်နွံကၠုင်ဒၟံင် နူကဵု ဍုင်ဇြာ မမြဟ်ပြာကတ်တေအ် ဟီုမာန်ရ။ အတိုင်လိက်ဂရာန်တိဘာမ္ဂး ဘာဝွံ နွံဗၟံက်ဝါပရေအ် (ဝဲပရစ်အရှေ့ကွင်း ကွင်းအမှတ် ၈၇၂)၊ ဂၞန်တိအရှာမ်ဘာ စၟတ် ၁၁၃၃။ စတမ်နူ သၞာံ ၁၉၃၄ တုဲ စၟတ်သမ္တီလဝ် တိသာသနာ။ အရှာမ်ဘာ သီုဖအိုတ် နွံ ၁,၅၂ ဨက။

ပ္ဍဲတိုင်သိမ်ဂှ် ချူစၟတ်သမ္တီလဝ် "သက္ကရာတ် ၁၂၉၉ ဂိတုဖဝ်ရဂိုန် ၁၅ မံက် တ္ၚဲအ္ၚာ ပျာံ ၁၂ နာဍဳ အဲနွံပိုန် ပညာဒိပ္ပ ထၜုတ်လဝ် သီဏံတုဲရအဴ"။

ကျာ်စေတဳ ထံင်ကှ်ေ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ပ္ဍဲကဵု အရှာမ်ဘာထံင်ကှ်ေ ဂတမုက်ဘာဂှ် နွံစေတဳမွဲတၞုင်။ စေတဳဝွံ ပ္တန်လဝ် နူအခိင်လဵုရောဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ် လိက်စၟတ်သမ္တီရ။ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၁ ဂှ် တၞံရိုတ် မနွံ ပ္ဍဲဒကဴအရှာမ်ဘာ (ဗွဲဒိုဟ် အဂၞဲ ကုဘာ) ဂှ် ဒေါမ်စှ်ေ ဒးကျာ်စေတဳဝွံတုဲ စေတဳမွဲကရေက်ဂှ် လီုအာညိည၊ ဇြပ်လ္ၚောဝ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် လီုသရိုဟ်အာတုဲ ကျာ်ဇၞော်ဝိလာသ အာဂတပၠတရဴ ဒါယကာဂမၠိုင် ကလေင်လဟဵုပလေဝ်၊ သြိုင်ဇၞော်ပ္တိုန် ဇြပ်လ္ၚောဝ်ကျာ်ဝွံရ။

စတမ် နူ သၞာံ ၁၉၈၃ (သက္ကရာဇ် ၁၃၄၄) ဇၟာပ်မစိုပ် ဂိတုမာဃ် ++ ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်ကျာ်စေတဳဝွံ နကဵု သဘင်ဓရ် ကေုာံ ပူဇဴကျာ် ပွိုင် ၃ တ္ၚဲ ၃ ဗတံ၊ ကဏ္ဍပေါဲဇာတ် ဂဳတတအ် ညိဟွံဂွံပါသက်သက်ရ။

ကျာ်ဇၞော် မနွံပိုန်ဘာဂမၠိုင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

စရင် ကျာ်ဇၞော်မနွံပိုန်ဘာ ၜိုတ်ဂၠာဲဆဵုဂှ် ပကောံချူလဝ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။

  • ဘဒ္ဒန္တ ပညာဒိပ္ပ ၁၂၉၉ (အတိုင်မဂွံဆဵုကေတ် နူတိုင်တၟအ်သိမ်)။[၁]
  • ဘဒ္ဒန္တခေမာ (၁၃၀၆ - ၁၃၀၈) အခိင်ကျာ်ဇၞော်ခေမာ မဂွံဒှ်ကျာ်ဇၞော်ဂှ် ကလိဂွံ အာယုက် ၂၃၊ သိက္ခာ ၃ ဝှ်။ ကျာ်ဇၞော်ဏအ် ဒှ်ကျာ်ဇၞော် ဂွံ ၂ သၞာံတုဲ ရာံတိတ်။[၂]
  • ဘဒ္ဒန္တမဒ္ဒဳ (၁၃၀၉ - ၁၃၁၄) အခိင်ကျာ်ဇၞော်မဒ္ဒဳ မဂွံဒှ်ကျာ်ဇၞော်ဂှ် ကလိဂွံ အာယုက် ၃၀ သိက္ခာ ၁၀ ဝှ်။ ကျာ်ဇၞော်ဏအ် ဒှ်ကျာ်ဇၞော် ဂွံ၅ သၞာံတုဲ ပြံင်အာ ဘာတၞဟ်။
  • ဘဒ္ဒန္တဥတ္တမ (၁၃၁၄ - ၁၃၄၁) အခိင်ကျာ်ဇၞော်ဥတ္တမ မဂွံဒှ်ကျာ်ဇၞော်ဂှ် ကလိဂွံ အာယုက် ၄၁၊ သိက္ခာ ၉ ဝှ်။ ကျာ်ဇၞော်ဏအ် ဂွံဒှ် ကျာ်ဇၞော် ၂၇ သၞာံတုဲ စုတိ စဴအာသွဝ်။[၂] ကျာ်ဇၞော်ဝွံ ဒှ်ကောန်ကွာန်ကၟာဝက် အရာပ်ဍုင်ဇြာ၊ ဒေအ် မိနော်ကောန်တဝ်။ မိနော်ကောန်တဝ်ဂှ် ဒှ်မိနော် နာဲဗဳထဝ်မန်ဇြာ)
  • ဘဒ္ဒန္တပုပ္ဖ (၁၃၄၁ - ၁၃၄၅) အခိင်ကျာ်ဇၞော်ပုပ္ဖ မဂွံဒှ် ကျာ်ဇၞော်ဂှ် ကလိဂွံ အာယုက် ၅၁၊ သိက္ခာ ၂၇ ဝှ်။ ကျာ်ဇၞော်ဏအ် ဂွံဒှ် ကျာ်ဇၞော် ပွိုင် ၄ သၞာံတုဲ စဴအာသွဝ်။[၂] ကျာ်ဇၞော်ဝွံ ညးဂမၠိုင် ကော်စညး ဂုဏ်ခေအ်။
  • ဘဒ္ဒန္တဝိလာသ (၁၃၄၅ - ၁၃၅၂) အခိင်ကျာ်ဇၞော်ဝိလာသ မဂွံဒှ် ကျာ်ဇၞော်ဂှ် ကလိဂွံ အာယုက် ၅၀၊ သိက္ခာ ၂၉ ဝှ်။ ကျာ်ဇၞော်ဏအ် ပကျာ်ဇၞော် ပ္ဍဲဘာဏအ် ပွိုင် ၇ သၞာံ[၂]တုဲ ဘာဂှ် ပအပ် ကုကောန်ကွးဇကု တၠဂုဏ်ဝဳရိယ တုဲ အာပဒတန်၊ ပ္ဍဲဘာလွဳမာန်ရတ် မနွံဗဒါဲ ကျာ်ဘင်ဍင်၊ ဗၟံက်ကွာန်ကအ်ခပုင်။ ဗွဲကြဴ အာယုက်ဇၞော်တုဲ ကလေင်ကၠုင် ပဒတဴ ပ္ဍဲဘာထံင်ကှ်ေပၠန်။ ကျာ်ဇၞော်ဝိလာသဝွံ ဒှ်မၞိဟ်ဇာတိ ကွာန်ကအ်ခပုင်၊ အစာဓမ္မကထိုက်ဒယှ် နွံပညာ တန်ဒေါဝ်။
  • ကျာ်ဇၞော်ဝဳရိယ (၁၃၅၂ - ၁၃၇၆) အခိင်ကျာ်ဇၞော်ဝဳရိယ မဂွံဒှ် ကျာ်ဇၞော်ဂှ် ကလိဂွံ အာယုက် ၃၀၊ သိက္ခာ ၁၀ ဝှ်။ ကျာ်ဇၞော်ဝဳရိယ ပကျာ်ဇၞော် ပွိုင် ၂၄ သၞာံတုဲ စုတိစဴအာသွဝ်။[၂] ကျာ်ဇၞော်ဝဳရိယဝွံ ဒှ်ကောန်ကွာန် ကအ်ဒုန်မြင်၊ ညးဂမၠိုင်ကော်စ တၠဂုဏ်အုန်းသီး၊ ဒှ်အစာလိက်၊ အစာဓရ် နွံကဆံင်ပညာတန်ဇၞော် (အလဵုအသဳ)။
  • ကျာ်ဇၞော်ဇဝန (၁၃၇၆ - စဵုကဵုလၟုဟ်) (ကောန်ကွာန်ကၟာဝက် အရာပ်ထံင်ကှ်ေ) နွံကဆံင်ပညာ ဓမ္မာစရိယ။

နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

  1. လိက်စၟတ်သမ္တီ ပ္ဍဲတိုင်သိမ် 
  2. ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ ၂.၃ ၂.၄ လိက်စရင် နူရုင်အလဵုအသဳ