မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ဒွါရဝတဳ

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ
Territory of Dvaravati.
Mon Wheel of the Law (Dharmacakra), art of Dvaravati period, c. 8th century CE.

ဒွါရဝတဳ (Burmese:ဒွါရဝတီ ,Thai: ทวารวดี, RTGS: Thawarawadi); (Khmer: ទ្វារវត្តី - Tvearvottey) ဒၞာဲဒေသ ဍုၚ်သေံ ကေုာံ ဍုၚ်လဴလပါ်လတူလၟုဟ်ဂှ် မွဲအခိၚ်တေအ် ဒှ်လဝ်ဒၞာဲဍုၚ်မန်ဒွါရဝတဳရ။ စပ်ကဵု ဍုၚ်မန်ဒွါရဝတဳဝွံတုဲ လိက်ဝၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံမွဲရ။ အခိၚ်ကာလ အစာသုတေသနဂမၠိုၚ် လ္ၚတ်ဝၚ်ဍုၚ်သေံဂှ် ညးတအ် ဂွံဆဵုကေတ် ဒဒှ်ရ ဒၞာဲဍုၚ်သေံဝွံ မွဲအခိၚ်တေအ် ကေၚ်ဒှ်လဝ် ဍုၚ်ယေန်သၞာၚ်မဇၞော်မောဝ် မဒှ်မၞိဟ် မရှ်ေသှ်ေ ဗုဒ္ဓဘာသာ ကေုာံ ဘာသာဟိန္ဒူရ။ ဆဂး ဂကူလဵုမွဲ မပိုၚ်ပြဳကၠုၚ် ဍုၚ်ဒွါရဝတဳဂှ် ညးတအ် ဟွံဂွံတီကေတ်ရ။ ဗွဲကြဴဏအ် အစာဝၚ်ပြၚ်သေတ် ဇေဒဳဂှ် ဗှ်ထ္ၜး ပဒတန် ဒဒှ်ရ လိက်တၟအ် မဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံတအ်ဂှ် မဒှ်လိက်မချူလဝ် ဗီုသံသကြိုတ် ကေုာံ ဘာသာမန်တုဲ ဍုၚ်ဒွါရဝတဳတြေံဂှ် မဒှ်ဍုၚ်ဂကူမန်ဂှ် ဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ညးတအ်ဟီုမာန်ကၠုၚ်ရ။

ဍုၚ်နခေါန်ပထုံဂှ် မဒှ်ဍုၚ်ဇၞော် ကၟိန်ဍုၚ်ဒွါရဝတဳရ။ ပၞောဝ်ကဵုကျာ်စေတဳဂမၠိုၚ် မၞုံအပ္ဍဲဍုၚ်နခေါန်ပထုံ(နဂိုရ်ပဌမ်)ဂှ် ကျာ်စေတဳပရပထုံ(ဗြပဌမ်) မဒှ်ကျာ်ဂကူမန်ပိုဲ မပတန်လဝ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်စေတဳကၠာအိုတ် ကိစ္စဇၞော်အိုတ်မွဲရ။ ကျာ်စေတဳပရပထုံဂှ် မၞုံသမၠုၚ် ၃၇၄ ပေတုဲ မဒှ်ကျာ်စေတဳသၠုၚ်အိုတ် လတူဂၠးတိဝွံရ။ သၠုၚ်နူကျာ်လ္ဂုၚ် ကဵု ကျာ်မုဟ်တဴ ၜိုတ် ၅၀ ပေဒှ်ရ။

ဗီုရုပ် လိက်တၟအ်မန် မကရေက် မကလိဂွံ နူအရှာံဘာတြေံ မၞုံဗဒါဲ ကျာ်စေတီပရပထုံ။ လိက်တၟအ်ဝွံ ရံၚ်ကဵုဗီုပြၚ်မအက္ခရ်တုဲ ဒှ်လိက် နူသၞာံ အေဒီ (၆)ဗွဝ်ကၠံမာန်ရောၚ် တၠပညာတအ် ဆိၚ်လဝ်ရ။

နကဵုအက္ခရ်မန်ခေတ်လၟုဟ်/ အက္ခရာပြန်

(က)

(၁) ဒုံပေါဟ်စွသ်
(၂) မောယ်ဒ္နေါဝ်
(၃) ဟာၚ်က္လမ် တိဍေယ်
(၄) (ရ်)အ သြၚ် ကျာက်ဝိဟာ(ရ်)

(ခ)

(၁) လံ ဥရ် သြည် -
(၂) (ဒေါ)ၚ် ၜါရ် ။ အဝေါအ်
(၃) ရ် တံဗြာဝ် ဝိဟာ(ရ်)


ဗဒါဲကျာ်စေတဳပရပထုံ ပ္ဍဲကွာန်ပံၚ်တုက်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ရုပ်တၟအ်ဝါန် ကေုာံ ရုပ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ရုပ်တၟအ်ဝါန် ကေုာံ ရုပ်ပ္ကဴဒကှ် ပ္ဍဲကွာန်ပံၚ်တုက်တအ်ဂှ် ဗီုပြၚ် တုပ်ကဵု ရုပ်တၟအ်ဝါန် မဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်တြေံတြဟ်မန်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်မန်ဗၟာလၟုဟ်ရ။

ဗဒါဲကျာ်စေတဳဖရပထုံဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ကျာ်စူဠပထုံ Chedi Chula Pathom။ ပ္ဍဲကျာ်စူဠပထုံဝွံ ဂွံဆဵုကေတ်ပါန်တိ ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ရုပ်တအ်ဂှ် မဒှ်ရုပ် မဗၟံက်ထ္ၜးကဵု ဘဝမၞိဟ်မန် ပ္ဍဲခေတ်ဒွါရဝတဳတေအ်တုဲ ရုပ်တအ်ဂှ် ဒှ်အထံက်အပၚ် သွက်ဂွံဗမံက်ထ္ၜး ဗီုရုပ်မၞိဟ်မန် ပ္ဍဲခေတ်ဒွါရဝတဳတေအ်ဂှ်ရ ရုပ်တအ်ဂှ် မၞုံကဵုၚုဟ်မး ဗွဲမဇၞော်အိုတ်ရ။ ရုပ်တအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် မွဲဒကုတ် မွဲဒကဴတုဲ နူဂကောံသုတေသနတအ် ကလေၚ်ဗဂပ်တုဲ ထ္ၜးပျးလဝ် ပ္ဍဲတိုက်ထ္ၜးပျးကျာ်ပရပထုံရ။


ကလေၚ်သီကေတ်လဝ် နူ "https://mnw.wikipedia.org/w/index.php?title=ဒွါရဝတဳ&oldid=32784"