မဳတာ

မဳတာ metre
Seal of the International Bureau of Weights and Measures (BIPM) – Use measure (Greek: ΜΕΤΡΩ ΧΡΩ)
တင်ဂၞင် ယူနေတ်
သၞောတ်ယူနေတ်	SI base unit
ယူနေတ် မဆေင်ကု	length
သင်္ကေတ	m
အပြံင်အလှာဲ ယူနေတ်
1 m in ...	... ဂှ် တုပ်သၟဟ် ကု ...
SI units	1000 mm  0.001 km
Imperial/US units	≈ 1.0936 yd  ≈ 3.2808 ft  ≈ 39.370 in
Nautical units	≈ 0.00053996 nmi

မဳတာ (metre) (အင်္ဂလိက်) meter (အမေရိကာန်) (ကၠုင် နူအရေဝ်ပြင်သေတ် mètre, နူတမ် ကၠုင်နူ ဂရိတ် μέτρον, "measure") ဝွံ မဒှ်ဗ္ၜတ်တမ် သွက်ဂွံၜတ် ဇမၠိင် ပ္ဍဲကဵု သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဂၠးကဝ် (International System of Units (SI)) ရ။ မဳတာဂှ် ယဝ်ရ ချူဖ္ဍန် နကဵုသင်္ကေတမ္ဂး ချူ နကဵု mရ။ နကဵုဘာသာမန်ဂှ် ဟွံစၟတ်သမ္တီဏီဖိုဟ်ရ။

မဳတာဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် အတိုင်ဇမၠိင် လျးမအာစိုပ် ပ္ဍဲစမၠး ပ္ဍဲကဵု အခိင်ကာလ 1/299.792.458 စက္က (ဟီုမွဲသာ်ပၠန် ၜိုတ် 0,0000000033564 စက္က ဂှ်လျးအာစိုပ် ဂွံဇမၠိင် မွဲမဳတာ)ရ။ မဳတာဂှ် စၟတ်သမ္တီ ပံက်လဝ် ပွံက် နကဵုတၠပညာပြင်သေတ် နူတမ်မူလ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၇၉၃ နကဵု ဇမၠိင် နူကဵု အဳကွေတာ စဵုစိုပ် ပၞိဟ်သၟဝ်ကျာ မတတ်အာ ဍုင်ပဴရေတ်ဂှ် ဒကုတ်ထောအ် စှ်မဳလဳယာန်ဒကုတ် (10.000.000) မ္ဂး မွဲဒကုတ်ဂှ် ဒှ်ဇမၠိင် မွဲမဳတာရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇမၠိင်ခ္ဍမ်ဂၠးတိဂှ် နွံဒၟံင် ၜိုတ် ၄၀ ၀၀၀ ကဳလဝ်မဳတာ ရ။

ပွံက်

မဳတာဂှ် စတမ်နူ ၂၀ မေ ၂၀၁၉ ဂှ်တုဲ ပလဝ်ဒတန် နကဵု ပွံက် အသိင်ပရဟ်လျး ပ္ဍဲစမၠး မတုပ်ကဵု 299,792,458 ပ္ဍဲအခိင်ကာလ ပွိုင်မွဲစက္က။ မွဲစက္ကဂှ် ပံက်လဝ် ပွံက် မဒှ်အခိင်ကာလ လလအ် ကသဳဓါတ် ဓါတ်သေသဳယာမ် (Caesium) Δ𝝂_𝐂𝐬ရ။ ပွံက်ဏအ်ဂှ် တုပ်ကဵု ပွံက် မပလဝ်ဒတန် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၃ "မဳတာဂှ် နွံဇမၠိင် လျးမအာ ပ္ဍဲစမၠး ပ္ဍဲအခိင်ကာလ လလအ် ပွိုင် 1/299.792.458 စက္က" ဂှ်ရ။

ပွံက် တမၠာ

မဳတာဂှ် ကိုပ်ကၠာအိုတ် (Académie des sciences) တၠပညာဂကူပြင်သေတ် စၟတ်သမ္တီလဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၇၉၁ နကဵု မွဲဒကုတ်၊ မကေတ်ဇမ္ၚောဲ နူကဵု အဳကွေတာ စဵုကဵု ပၞိဟ်သၟဝ်ကျာ မပါ်ထောအ် စှ်မဳလဳယာန်ဒကုတ် (1/10.000.000) ရ။ ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဇမၠိင်တၟိဂှ် တၞဟ်န ညးဂမၠိုင် ဂွံစကာတုဲ ပ္ဍဲဍုင်ပဴရေတ်ဂှ် ဖျေဟ်လဝ် တိုင်တၟအ် ခြာမွဲမွဲမဳတာ သီုဖအိုတ် တြဴဒၞာဲရ။

စိုပ်သၞာံ ၁၈၇၅ ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်မဳတာဂှ် ညံင်ဂွံဒှ် စကာအလုံလိုက်တုဲ ဒှ်ကၠုင်ဗ္ၜတ်ဂၠးကဝ် မကော်ဂးစ ဗ္ၜတ်အေတ်အာင် (SI) ရ။

ပ္ဍဲအခိင်ကာလ အကြာ ၁၉၆၀ ကဵု ၁၉၈၃ ဂှ် ပံက်လဝ် ပွံက်မဳတာ နကဵု ပရဟ်လပှ်လလဳ 1.650.763,73 အလန် မဗလး နူကဵုဓါတ်ကြပ်ထောန်-၈၆ (Krypton-86) အကြာ အကာဲအရာ ဒြဟတ်ၜါဂှ်ရ။ နကဵုနဲဏအ်ဂှ် ချိုတ်ပၠိုတ် ဂၠိုင်နူ နဲတြေံဂှ် ၅၀ အလန်ရ။

ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၃ မဳတာဂှ် ပံက်လဝ် နကဵုပွံက် မဒုင်သဇိုင် ကုဒမြိပ်လျး မအာစိုပ် ပ္ဍဲစမၠး ပ္ဍဲအခိင် 1/299.792.458 စက္ကရ။

ဗ္ၜတ်မဳတာ နကဵု အေတ်အာင်

ဗ္ၜတ်မဳတာ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဂၠးကဝ်ဂှ် ဖျေဟ်လဝ်ဒတန် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။

SI multiples of metre (m)

Submultiples				Multiples
Value	SI symbol	Name		Value	SI symbol	Name
10−1 m	dm	decimetre		101 m	dam	decametre
10−2 m	cm	centimetre		102 m	hm	hectometre
10−3 m	mm	millimetre		103 m	km	kilometre
10−6 m	µm	micrometre		106 m	Mm	megametre
10−9 m	nm	nanometre		109 m	Gm	gigametre
10−12 m	pm	picometre		1012 m	Tm	terametre
10−15 m	fm	femtometre		1015 m	Pm	petametre
10−18 m	am	attometre		1018 m	Em	exametre
10−21 m	zm	zeptometre		1021 m	Zm	zettametre
10−24 m	ym	yoctometre		1024 m	Ym	yottametre
Common prefixed units are in bold face.

မသၟဟ် ကု သၞောတ်ဗ္ၜတ်တၞဟ်

Metric unit expressed in non-SI units					Non-SI unit expressed in metric units
1 metre	≈	1.0936	yard		1 yard	≡	0.9144	metre
1 metre	≈	39.370	inches		1 inch	≡	0.0254	metre
1 centimetre	≈	0.39370	inch		1 inch	≡	2.54	centimetres
1 millimetre	≈	0.039370	inch		1 inch	≡	25.4	millimetres
1 metre	≡	1 × 1010	ångström		1 ångström	≡	1 × 10−10	metre
1 nanometre	≡	10	ångström		1 ångström	≡	100	picometres

"inch" (ၝောအ်တဲ) ကေုာံ "yard" (ယာဒ်) မဗၟံက်လဝ် ပ္ဍဲ သ္ၚိအင်ဝွံ ဒှ် ၝောအ်တဲဂၠးကဝ် ကေုာံ ယာဒ်ဂၠးကဝ် respectively, though approximate conversions in the left column hold for both international and survey units.

"≈" မဂွံအဓိပ္ပါယ် "မတုပ် ဗွဲသၟဟ်";

"≡" မဂွံအဓိပ္ပါယ်" မတုပ် နကဵုပွံက်" ဝါ "မတုပ် ဗွဲမကိတ်".

မွဲမဳတာဂှ် တုပ်သၟဟ် ကု ထာမ်ပလိက်:Sfrac ၝောအ်တဲ တုဲပၠန် ကုထာမ်ပလိက်:Sfrac ယာဒ်။