ရုင်ဒါန်၊ ဘာဂိုဏ်ရာမညနိကာယ ဍုင်လၟိုင်

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ

ရာမညနိကာယ ဘာရုင်ဒါန်ဝွံ နွံ ပ္ဍဲဍုင်လၟိုင်တုဲ ဒှ်ဘာတိုက်လိက်ပရိယတ္တိမန်ရ၊၊ အတိုင်ဝင်မ္ဂး ဘာဝွံ ဘဒ္ဒန္တသောမ ဇာတိလၟိုင် ကေုာံ ဒါယကာဂမၠိုင် ခၞံဗဒှ်လဝ် နူကဵု သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၀၈ တေအ်တုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၇၇ ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်ရတုထဝ် မပံက်ဗတောန်ကၠုင် ဘာပရိယတ္တိ ပေင် (၅၀) သၞာံရ၊၊ အတိုင်စရင်လုပ်ဒဂိုန် နူရုင်ရာမညနိကာယမ္ဂး ပ္ဍဲဘာဝွံ သင်မလုပ်ဒဂိုန် သၞာံ ၂၀၂၁ နွံ ခမဳ ၁၀ ဇကု၊ ထပိုယ် ၁၂ ဇကု။


ပရေင်ခၞံပ္တန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

သက္ကရာဇ်ဍုင် ကၠုင်စိုပ် ၁၃၀၈ သၞာံ ပယျာံခိုဟ်နွံမ္ၚဵုအခါ ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တ သောမမဟာထေရ် ဇာတိလၟိုင် ကေုာံ ဒါယကာဂမၠိုင် အီဂြိုင်မိပ်မြဟ် ဒှ်မွဲကသပ်မွဲဂၞန်တုဲ စခၞံပတန်လဝ် ရာမညနိကာယ ဘာရုင်ဒါန်ရ။ ၁၃၁၂ သၞာံ ပယျာံဗြဲဂူပြဳပြဳ ခ္ဍဲသဳ ၁၂ မံက်ဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာသောမ သၟိင်မရဏ ဂြဲဏာ ကညစဴအာသွဝ်တုဲ ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တ ဣန္ဒက စဒှ်နွံပိုန်ဘာရုင်ဒါန် ကေတ်တာလျိုင် ဂစာန်လွဳပရာ မင်မွဲအုပ်ဓုပ်အာပၠန်ရ။[၁]

ကဏ္ဍပရိယတ္တိ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

တမ်ရိုဟ်ကၞက် သာသနာ ကြက်သာသနာဟီုဂှ် ဒှ်ပရိယတ်ဟေင်ရ။ ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တဣန္ဒကလေဝ် စိုတ်စေတနာ သဒ္ဓါဇၞော်လှဲ ပ္ဍဲလတူသာသနာ ဗွဲမလောန်တုဲ ချပ်ဂၞန်ကဵုဒကာညဳသာ သွက်ဂွံပံက်တိုက်လိက် ပတန်အာသာသနာရ။ ဒကာတံလေဝ် စေတနာကၠုတ်မံက်တိုန်ပြဟ် ဒှ်သဒ္ဓါပဳတိ ကေတ်တာလျိုင် ဒုင်သဇိုင်ပစ္စယ်ပန် ဍိုက်ပေင်င်ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၂၃ သၞာံဂှ် ဒကာတံ ကညနိမန်နင် အ္စာလိက်တၟေင်တၟဟ် ဒယှ်ပြာထာ တၠဂုဏ်အ္စာလောကသဳရိ ဇာတိတၟံကၞေင်ကွာန်တၟိတုဲ စပတန်ပံက်လဝ်တိုက်လိက်ရောင်။

အ္စာလိက် မဖျေံလိက်ဂမၠိုင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

၁။ ဘဒ္ဒန္တလောကသဳရိ

၂။ ဘဒ္ဒန္တသဳလာစာရ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ)

၃။ ဘဒ္ဒန္တ သြဘာသာ

၄။ ဘဒ္ဒန္တနန္ဒောဘာသ

၅။ ဘဒ္ဒန္တမေဓာနန္ဒ

၆။ ဘဒ္ဒန္တသဳဟဝရ (သာသနာဓဇ ဓမ္မာစရိယ)

၇။ တၠဂုဏ်အ္စာ စန္ဒောဘာသ (B.Sc, သာသနာဓဇ ဓမ္မာစရိယ)

ကဏ္ဍာအ္စာလိက် တၠဂုဏ်အ္စာသြဘာသာ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

၁၃၂၈ သၞာံဂှ် တၠဂုဏ်အ္စာသြဘာသ (မဟာဂန္ထဝါစကပဏ္ဍိ) ကေတ်တာလျိုင်တုဲ ဖျေံပတိုန်ကၠုင် လိက်ပရိယတ် စဵုကဵုစိုပ်သက္ကရာဇ် ၁၃၇၇ သၞာံဏံဏီရ။ ၜိုန်ရက္တဵုဒှ်ဒၟံင်ယဲဝေဒနာကီုလေဝ် သီုဟွံယှအ်ကၠေံ ဇဲဝဳရိယ ဟွံရံင်ကဵုလၟောင်လၟေတ်ဇကုတုဲ ဂစာန်ဖျေံဒၟံင်လိက်ရ။ ၜိုတ်အခိင်နွံ အခိင်ကၠောန်မာန်ဂှ် ဂစာန်ကၠောန်ဏောင် နကဵုသန္နိဌာန်ဗိုန်န် မွဲအာယုက်ညး စဵုကဵုပေင် ၅၀ သၞာံ ဖျေံပတိုန်ကၠုင်ပရိယတ်ရ။

တရဴပေင် ၅၀ သၞာံ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

အ္စာလိက်ဇဳ နဝဳရိယပြဲ မင်မွဲကၠုင် ပရိယတ္တိသာသနာ ပ္ဍဲဘာရုင်ဒါန် ပတမ်နူ ၁၃၂၃-သၞာံ စဵုကဵုစိုပ် ၁၃၇၃-သၞာံဂှ် တိုက်လိက်ပေင်ကၠုင် ၅၀ သၞာံတုဲရ။ တုဲပၠန် မွဲအာယုက် ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တသြဘာသထေရ်လေဝ် ပတမ်နူ ၁၃၂၇ သၞာံ စဵုကဵု ၁၃၇၇ သၞာံဏံ ညးဖျေံပတိုန်ကၠုင်လိက်ပရိယတ် ပေင်အာ ၅၀ သၞာံရ။

ကဏ္ဍအ္စာလိက် သဳလာစာရ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

တၠဂုဏ်အ္စာ သဳလာစာရ (ဒုဥက္ကဌ ဂကောံရာမညဓမ္မာစရိယ)

  • သာသနာဓဇဓမ္မာစရိယ
  • စူဠဂန္ထဝါစကပဏ္ဍိတ
  • မဟာဂန္ထဝါစကပဏ္ဍိတ
  • အဂ္ဂမစာဂန္ထဝါစကပဏ္ဍိတ
  • အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ

ဝွံ ၁၃၃၅ သၞာံဂှ် တၠပိုန်ဒကာ တၠပိုန်ကွး ဖျေံထ္ၜးကၠုင်လိက်တုဲ ကောန်သင်ကတ်လိက်တံလေဝ် ဂၠိုင်တဴဗွဲမလောန်ရ။ လျးတိုက်လိက်ဘာရုင်ဒါန် ယးတၟးဂဵုမြဟ် ဒယှ်တမ္ညဝ်အိုတ်အစောန်ရ။

တၠဂုဏ်အ္စာ နန္ဒောဘာသာ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ရဲသဟာဲညးဆာန် ကွာန်ဟံင်ဂါမ် တၠဂုဏ်အ္စာ နန္ဒောဘာသာလေဝ် ကေတ်တာလျိုင် ဗိုင်ဖျေံလိက် ကရောံညး ဍိုက်က်ပေင်င်ရ။ ပ္ဍဲအပ္ဍဲအကြာဂှ်ပၠန် တၠဂုဏ်အ္စာလိက်ဍောတ် နူကဵုကွာန်စုင် ဗိုင်ဖျေံကၠုင်လိက်လဝ် နွံတဴဗွဲမဂၠိုင်ဏီရ။

ကဏ္ဍအ္စာလိက် တၠဂုဏ်အ္စာမေဓာနန္ဒ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

၁၃၆၀ သၞာံ ပယျာံနာဍူရာင်မောဝ် ကျောဝ်ရံင်မုက်ဂကူ ဘာသာ သာသနာတုဲ တၠဂုဏ်အ္စာနန္ဒ ကော် တၠဂုဏ်အ္စာ ဗညာဂြု ယၟုမြဟ်ပြာထာ ယိုက်ဂၠေင်တာလျိုင် ဒုင်သဇိုင်တိုင်ခဳ ဇၟာပ်ပ်သွာင်ဇဳ စေက်ဝဳရိယ ပၠတရဴ ဖျေံကၠုင်လိက် ဍိုက်က်ပေင်င်ရ။ တၠဂုဏ်အ္စာ ဗညာဂြုပၠန်ဂှ် ပရေင်ဖန်ဖက် ကေင်ကာနာနာ ပ္ဍဲဘာရုင်ဒါန်ဂှ်ကီု ပ္ဍဲဍုင်လၟိုင်ဂှ်ကီု ပရေင်ဗတောန် လိက်ပတ်မန်ဥတုက္ညုင် အလုံပွိုင်ဍုင်လၟိုင်ဂှ်ကီု အလုံပွိုင်ဍုင်ရေဝ်ကီု အလုံဒေသရးမန်ကီု သီုစိုတ် သီုစရိုတ် ၜိုဟ်သၟဟ်အစောံမာန် ဂစာန်လွဳပရာလဝ် နကဵု ဒြဟတ်ကာယ ဒြဟတ်ကသပ်ညာဏ် လၟိုန်ကာလရ။

ကဏ္ဍအ္စာလိက် တၠဂုဏ်အ္စာသဳဟဝရ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

  • သာသနာဓဇဓမ္မာစရိယ

၁၃၇၂ သၞာံဂှ် တၠဂုဏ်အ္စာသဳဟဝရ က္ညစဴကၠုင် နူကွာန်မုဟ်ဒဵု ရာမညနိကာယ တိုက်ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မဓဇတုဲ ဘိုင်ဖျေံကၠုင် လိက်ကီုရ[၂]။ ၁၃၈၄ ဂိတုဒဂိုန် ၁၂ မံက်ဂှ် တၠဂုဏ်အ္စာသဳဟဝရ နဒဒှ်ဘဝခရှ် ပြံင်လှာဲရာံတိတ်အာရ။

ကဏ္ဍအ္စာလိက် တၠဂုဏ်အ္စာ စန္ဒောဘာသာ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

တၠဂုဏ်အ္စာ စန္ဒောဘာသ ကော် တၠဂုဏ်ကောန်ဟဒိ

ကဏ္ဍအ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တ ဣန္ဒကမဟာထေရ်က္ညစဴသွဝ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

၁၃၇၂ သၞာံ ဂိတုမြေက္ကသဵု ၁ မံက်ဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တ ဣန္ဒကမဟာထေရ် က္ညစဴအာသွဝ်တုဲ တၠဂုဏ်အ္စာဇၞော် သြဘာသာဂှ် ကေတ်တာလျိုင် နဒဒှ်နွံပိုန် မင်မွဲအုပ်ဓုပ်ကၠုင်လဝ်ရ။ ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဣန္ဒကဏံဂှ် ဒှ်ပူဂဵု သာမညမွဲဟွံသေင်၊ ဒှ်ပူဂဵုတၟေင်တၟဟ်၊ ဒှ်ပူဂဵုအာဇနဲဂကူမွဲဇကုရ။ မူဟိုတ်ရောဟီုမ္ဂး ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တဣန္ဒကမဟာထေရ် စေတနာလှဲလး ပတန်ၚုဟ်မးပ္တောံၜတ်ဟွံမာန်တုဲ ခေတ်ညးမွဲအဆက်ဓဝ် မင်မွဲကၠုင်လဝ် တိုက်လိက်ပေင်ကၠုင် ၅၀ သၞာံရ။ ဒကာဘာရုင်ဒါန်ဂမၠိုင် ပခိုင်လဝ်စေတနာ ပ္ၚုဟ်လဝ် သဒ္ဓါလျုင် ဒုင်သဇိုင်ထံက်ပင်ကၠုင် တိုက်လိက်ဍာံဍာံ ပေင် ၅၀ သၞာံတုဲရ။

သဘင်ရတုထဝ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

တဲညဳကသုညဳ ဂိုတ်လွဳညဳတ်ှေသာ ကွးကဵုအ္စာ ဒကာကဵုသင် ချပ်စင်ခြင်ညဳသာ ကၠောန်ဏာ ကုသဵုထၟိက် သမ္တီကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တသြဘာသ ဖျေံပတိုန်လိက်ပေင် ၅၀ သၞာံတုဲဟေင် ကၠောန်လဝ်သဘင်ရတ်ထဝ်ရောင်။


နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

  1. လိက်ကၞပ် သဘင်ရတ်ထဝ်၊ စၟတ်သမ္တီသဘင်ရတ်ထဝ် တိုက်ပရိယတ္တိမန် ဘာရုင်ဒါန်၊ ဍုင်လၟိုင် ပေင် (၅၀) သၞာံ။ သၞာံ - ၁၃၇၄။
  2. သဘင်စၟတ်သမ္တီသွဟ်လိက်မန် အလဵုအသီပေင်(၁၀၀)သၞာံ၊ ဝင်တိုက်လိက်မန်ဂမၠိုင်။မုက်လိက် ၆၂-၆၄