လှ်ေကဝဲါ
လိက်ပရေၚ်ဝွံ ဒှ်လိက်ပရေၚ်သွက် လှ်ေကဝဲ[၁]ါ မဆက်စပ်ကဵု ကဏ္ဍ သၟာဒွက် မွဲရ။ ပ္ဍဲ ယေန်သၞာၚ်မန် လှ်ေပေဲါသၟာဒွက်ဟီုဂှ် ပွမ လှ်ေကဝဲါ ဟီုဂှ်လေဝ် ဒှ်ကိစ္စဇၞော်မွဲရ။ ပၞောဝ်ကဵု ပ္ဍဲလိက်ကၞပ် "ပရူပရာသၟာဒွက်၊ ယေန်သၞာၚ်သၟာဒွက်" မထၟံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲသ္ကုတ် (၁) မွဲဂှ်တှ်ေ ဒှ်လၟေၚ် (၇) တုဲ အရာကြက် သွက်ပေဲါသၟာဒွက်မွဲလေဝ် ဟီုစဂွံရ။ ပ္ဍဲသ္ကုတ် (၁) မၞုံကဵု လၟေၚ် (၉) လၟေၚ်မ္ဂး လှ်ေကွာဲ ဝွံ ဒှ်လၟေၚ် (၇) ရ။ ပ္ဍဲလိက်ကၞပ်ဂှ် ပါ်လဝ်သ္ကုတ် နွံၜါသ္ကုတ်တုဲ သ္ကုတ်မွဲ (၁) ဂှ်မ္ဂး
- ကမြဴဥဒါန်
- ဂကူ ကဵု ယေန်သၞာၚ်
- ဗီုဇၞောဝ်သၟာဒွက်
- အဓိပ္ပါယ်သၟာဒွက်
- ဗီုပြၚ်ပေဲါသၟာဒွက်
- တူရိယာကွိၚ်ကွိုက် ကေုာံ တိၚ်တိုက်
- လှ်ေကွာဲ
- ဒယှ်ေ
- ဒိၚ်၊ ကချိၚ်၊ ကဝဲါဂြိုပ်၊ လဟီုဇာတ်
သာ်ဝွံ မၞုံ ၉ လၟေၚ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုဂှ်မ္ဂး လိက်ပိုဒ်ဏအ်ဝွံ ကံက်နုက်ပတိုန်ထ္ၜးကဵု လၟေၚ် (၇) လှ်ေကွာဲ ရ။
လှ်ေကဝါဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
ပ္ဍဲပေဲါသၟာဒွက်ဝွံ လှ်ေညးမွဲဓဝ် (တာလျိုၚ်မွဲ)၊ လှ်ေဂကောံ (ဒိၚ်)၊ လှ်ေတောဲ (ကောန်သၟိၚ်တြုံ၊ ဗြဴ) ပါလုပ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵု လှ်ေဝွံ မပ္တံကဵု အခိုက်လှ်ေ ကြေၚ်စသတ်ကြေၚ်၊ လှ်ေပ္ကဴဒကှ်၊ လှ်ေလျတ်ဗၞိက်၊ လှ်ေဝေၚ်ဇြၚ်၊ လှ်ေဝေၚ်ပ္ကဴ၊ လှ်ေကောန်ခၞောဝ်၊ လှ်ေပလှ်ေဟလာန်၊ လှ်ေၜိုၚ်ပ္ကဴ၊ လှ်ေဒုန်ဂၠုၚ်၊ လှ်ေလပှ်တဲဒေဝတဴ၊ လှ်ေစာၚ်ဍေဝ်၊ လှ်ေဍုၚ်ဗၟံက် တအ်နွံရ။ ဗီုမကိတ်ကဵု အခိၚ်အခါဒေသတုဲ အခိုက်လှ်ေကဝဲါတံ ပံၚ်ဖက်လှ်ေဒယှ်ေအိုတ်ရ။ ဗွဲလၟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလှ်ေတောဲ ကောန်သၟိၚ်ဗြဴ၊ ကောန်သၟိၚ်တြုံတံဝွံ မပ္တံကဵုလှ်ေစာၚ် ဍေဝ်ခြေအ် (ကထေအ်)၊ လှ်ေတၞံသြောံလွိၚ်ကျာ၊ လှ်ေကနန်ၜိၚ်ဍာ်တံ ခၞံဗဒှ်လဝ် ညးဗဵုလဟိၚ်တံ ညံၚ်ဟွံလ္ၚု၊ ညံၚ်ဂွံမြဟ်သၠောၚ် လဝ်နွံရ။ ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ပေဲါသၟာဒွက်ဝွံတုဲ လှ်ေဒိၚ်၊ လှ်ေတာလျိုၚ်မွဲ၊ လှ်ေကချိၚ်၊ လှ်ေကဝဲါဂြိုပ်၊ လဟီုဇာတ်တံ ဒးတော်ပါ်တိတ် ကၠုၚ်နွံ ဂွံတီကေတ်ရ။ ပ္ဍဲ ပြကိုဟ်ဗိသ္တာမြာန်မာ (စွယ်စုံကျမ်း) အတောဲ (၁၁) မထ္ၜးလဝ်ဂှ်ဝွံ သ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵု ဒိၚ်သေံထာဲ ပ္ဍဲကဵုဒိၚ်မန်တံတုဲ ဂဳတဗၟာတအ်ဇၞော်မောဝ်တဴတက်ကၠုၚ်ရောၚ် ထ္ၜးဓမံက်လဝ်နွံရောၚ်။ ဒိၚ်သၟာဂဳတဗၟာတံလှ်ေမံၚ် လၟုဟ်ဂှ် အခိုက်မန်ပါလုပ်မံၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်မာန်ရ။
လှ်ေကချိၚ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
လှ်ေကချိၚ်ဝွံ မဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု တိၚ်တိုက်၊ လှ်ေ၊ ဒယှ်ေ ပိသာ်တုဲ မတံၚ်ဂြဲသောတမတ်ကတောဝ် ပုရိသာတ်တံ ဂွံလဟိၚ် လဟာဲရ။ ပရေၚ်လှ်ေတိၚ်တိုက် လှ်ေဒယှ်ေဝွံ ပ္ဍဲကဵုပေဲါသၟာဒွက်နွံမံၚ်တုဲတုဲရဒှ်တုဲ အခိုက်လှ်ေကချိၚ်ဝွံ မတိတ်နူ ပေဲါသၟာဒွက် ရောၚ်ဟီုဂွံရ။ ညးလှ်ေကချိၚ်ကၠာအိုတ်ဂှ် မိဇြုၚ်ၚုၚ် (မိစိန်ၚုံ) (မော်လမြိုၚ်စိန်ၚုံကြဳး) မဒှ် ကောန်သၟိၚ်ဗြဴဇာတိဍုၚ်မတ်မလီုရ။ ဇၟောဝ် အခိုက်လှ်ေဒယှ်ေပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်ဂှ် လှ်ေကချိၚ်ဝွံ တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲမတ်ပုရိသာတ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ်ရ လှ်ေကချိၚ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဖန်ဗဒှ်ကၠုၚ်ဒှ်မာန်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုသၟာဒွက်ဝွံ မွဲခန်ကဵုမွဲခန် ဂွံကၠောံဍ၊ ဂွံက္လိတ် က္လောတ်၊ ဂွံစှ်ေသၞောတ် အခန်လှ်ေအခန်ဒယှ်ေမာန် ညးဟတဵုဟရိုၚ်တံ ပါလုပ်ကၠုၚ်မံၚ်တုဲတုဲရဒှ်တုဲ ပ္ဍဲလှ်ေကချိၚ် သက်က်ဂှ် ညးဟတဵုဟရိုၚ်တံ ပါလုပ်ပစေဝ်ကဵုဝိုၚ်ရ။
လှ်ေကဝဲါဂြိုပ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
လှ်ေကဝဲါဂြိုပ် (မြိုၚ်ထ) မ္ဂးဂှ် နူတရဴမဍောၚ်ၜိုတ် ဇူတဴမံၚ်လ္ဒေါဝ်ဂြိုပ်ဂှ် ကလေၚ်က္တဵုဆက်တရဴဟေၚ် တၟေၚ်လဟိၚ်ကဵုဂှ် ကော်ခဴစ ကဝါ်ဂြိုပ် (ကတဵုလၟေၚ်) ရ။ အခိၚ်ကၠောတေံခေတ် သၟိၚ်မပိုၚ်ပြဳဍုၚ်အခိၚ်ကၠာတေံ ကောန်သၟိၚ်တံအာကတ်ပညာပိသၞာံ ပိဗြဲဟေၚ် အခါကလေၚ်စဴ ဂွံနၚ်ဇြဟာန်သမ္ဘာတုဲ မတတ်ဂြိုပ်ဂၞိၚ် ဍောၚ်ၜိုတ်ဇူဒီုရ။ ဇူဒီုဍောၚ်ပြေတုဲ အခါဆက်တရဴဒယှ်ေလဟိၚ် ပ္တိုန်စိုတ်ဓာတ်ကဵုဇြဟာန်ရ။ လကြဴ အခိုက်ဏံပြာကတ်ကၠုၚ်တုဲ လှ်ေကွာဲဂြိုပ် မံက်ဂတဝ် အကြာပေဲါသၟာဒွက်ရ။ ကွာဲဂြိုပ်ဝွံ အစေန် အဆက်ကၠုၚ် နူပေဲါသၟာဒွက်ကီုရောၚ်ဟီုဂးသ္ဂောံမာန်ရ။
လဟီုဇာတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
လဟီုဇာတ် (ကွက်စိပ်) မ္ဂးဝွံ ညးမွဲဓရ် လဴထ္ၜးစၞးမပါလုပ် ပ္ဍဲပရူပရာသုတ်ဇာတ်မွဲမွဲ (ဝါ) ပီုဇာတ်မွဲမွဲ ဗွဲမစှ်ေသၞောတ်ဖအိုတ်ရ။ ကောန်သၟိၚ်မပါလုပ်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲပေဲါသၟာဒွက်တံ အာယုက်ဇၞော်လှ်ေထ္ၜးပျးဟွံမာန်ရမ္ဂး ကွတ်ဇကုမဂွံလဝ်ဂှ် စၠောံထောံ လ္ပာ်ပ္တိုန်ထ္ၜး နကဵုရမျာၚ်ဟေၚ် လဟီုဇာတ်မံက်ကၠုၚ်ရ။
လှ်ေတာလျိုၚ်မွဲ၊ ဒိၚ်၊ ကချိၚ်၊ ကဝဲါဂြိုပ်၊ လဟီုဇာတ်တံပြာကတ်ကၠုၚ်တုဲ ကလေၚ်လဟဵုတၟိ ကယျာပ္တိုန်မာန်ကၠုၚ်အဆက်ဆက်တုဲ လှ်ေဒိၚ်၊ လှ်ေတာလျိုၚ်မွဲ၊ လှ်ေကချိၚ်တံ အခိၚ်လၟုဟ်ဏံတဴတက် ၜိုန်ရဇၞော်မောဝ်မာန်ကၠာရလေဝ် သ္ဂောံကလၚ် ပလေဝ်လဟဵု ပေဲါသၟာဒွက်ဂှ် ဝိုတ်ဝုဲမံၚ်တုဲ ပေဲါသၟာဒွက်ဂွံသှ်ေတဴဂှ် ဂွံဆဵုညာတ်အောန်အာရ။
အကံက်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
- ↑ မန်သဝ်နဲ၊နာဲ။ သဟာဲမန်၊နာဲ။ သၞာံ၊ ၁၃၈၀။ ပရူပရာသၟာဒွက်၊ ယေန်သၞာၚ်သၟာဒွက်။ တက်တြးပ္တိတ်နူ၊ အစဳအဇန် ရမျာၚ်ဖ္ဍောတ်ကဗျမန်။ မုက်လိက်-၁၃,၁၄။