ဂိတု (အခိင်)

မွဲ ဂိတု (အၚ်္ဂလိက်: Month) ဂှ် ဒှ် လလအ် အပိုင်အခြာ အခိင် နကဵု ကြက္ကဒိန်တုဲ ဒှ်အရာမဒုင်သဇိုင် ကုသဘာဝ ဂိတုမပြံင်လှာဲ ပ္ဍဲနက္ခတ္တဗေဒရ။ ဗွဲဓမ္မတာမ္ဂး ဒုင်လဝ်တုဲ မွဲဂိတုဂှ် ဗွဲသၟဟ် နွံ ၂၉.၅၃ တ္ၚဲရ။ တ္ၚဲဂှ် ဟွံချဳ ဒေါအ်ညိင်ဒၟံင် မွဲဒၞာဲရ။ ဂၠးတိဂှ် ကဝဲဂေတ်ဒၟံင် ညံင်ကဵုကရောဲ ပ္ဍဲရိဇကုတုဲ ဂိတုဂှ် ဂေတ်ဒၟံင် ဂၠးတိပိုယ်ရ။ ယဝ်ရပိုယ် ဒတဴဒၟံင် ပ္ဍဲကဵုတၞုင်ရိဂၠးတိမ္ဂး ပိုယ်ဂွံညာတ်ကေတ် ဂိတုမဂေတ်ဒၟံင် ဂၠးတိပိုယ်ရ။ ဂိတုမံက်စွေက် ဟွံမဲရ။ ဂိတုဂေတ်ဂွံ ဂၠးတိပိုယ် မွဲဗဂေတ်မ္ဂး ဂွံမွဲဂိတုရ ဗီုဏအ် ဗွဲဓမ္မတာ ဟီုဂွံရ။ မွဲဂိတုကဵုမွဲဂိတု လၟိဟ်တ္ၚဲ ဟွံတုပ် ရေင်သကအ်ရ။ ပ္ဍဲကြက္ကဒိန်မန်မ္ဂး ဂိတုဍိုက် (နွံ ၃၀ တ္ၚဲ)၊ ဂိတု ဟွံဍိုက် (နွံ ၂၉ တ္ၚဲ)ရ။ ဟိုတ်ဍေဟ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုမွဲဂှ် ဒၞာဲဂိတုမတဝ်ကဵုတ္ၚဲဂှ် ဂိတုဂေတ်ဂၠးတိ မွဲဗဂေတ် ၁၈၀ ဒဳဂရဳ (ဂေတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်) မ္ဂး ဒးဂေတ် ပွိုင် (၂၇ တ္ၚဲ၊ ၇ နာဍဳ၊ ၄၃ မိနေတ်၊ ကဵု ၁၁.၆ စက္က)။ ဣဏအ်ဂှ် ညးကော်စ ဂိတုမနွံကရေက်တုပ်ပ် (sidereal month)။ ဂိတုဂတဂှ်ပၠန် ဟိုတ်နူ ဂၠးတိဂှ် ဟွံမံင်ဒၟံင် မွဲဒၞာဲဓဝ်၊ ဒြေပ်ဂေတ်ဒၟံင်တ္ၚဲတုဲ ဂိတုမဂေတ်ဂၠးတိ အလန်ဏအ်ဂှ် ဒးဂေတ် နကဵု ၁၈၀ ဒဳဂရဳ ဟွံဂွံ၊ ဒးဂေတ်နကဵု ခၜာဲခၜာဲဂၠိင်င် ဇကုဂွံစိုပ် ဒၞာဲမတဝ်ကဵု တ္ၚဲဂှ်ပၠန်။ ဂိတုဒးဂေတ် ပွိုင် (၂၉ တ္ၚဲ၊ ၁၂ နာဍဳ၊ ၄၄ မိနေတ်၊ ၂.၈ စက္က)။ ဣဏအ်ဂှ် ညးကော်စ Synodic month၊ မန်ပိုယ်ဟီုစ ဂိတုဍိုက် ရ။ သီုဖအိုတ်မ္ဂး နကဵု နက္ခတ္တဗေဒ ညးပါ်လဝ် နွံမသုန်ဂကူရ။

ဂကူဂိတု နာနာ အတိုင် နက္ခတ္တဗေဒ

နကဵုနဲ နက္ခတ္တဗေဒမ္ဂး ဂိတု နွံနာနာသာ် အတိုင်မထ္ၜးလဝ် ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။

1. sidereal month (ဂိတုကရေက်တုပ်ပ်) နွံ ၜိုတ် 27.32166 တ္ၚဲ (27 တ္ၚဲ, 7 နာဍဳ, 43 မိနေတ်, 11.6 စက္က)။
2. synodic month (ဂိတုကရေက်ဓစေင်) နွံၜိုတ် 29.53059 တ္ၚဲ (29 တ္ၚဲ, 12 နာဍဳ, 44 မိနေတ်, 2.8 စက္က)။
3. tropical month ဂှ် နွံ27.32158 တ္ၚဲ၊ ကြပ်တုပ်ကဵု (sidereal month) ဆဂး ဂၠေအ်ညိ။
4. anomalistic month ဂှ် နွံ ဗွဲသၟဟ် ၜိုတ် 27.55455 တ္ၚဲ။
5. draconic month, နွံ ဗွဲသၟဟ် ၜိုတ် 27.21222 တ္ၚဲ။

လၟေင်ဂိတု ပ္ဍဲကြက္ကဒိန်ဂျူလဳယာန် ကဵု ဂြေဂဝ်ရဳယာန်ဂမၠိုင်

ကြက္ကဒိန်ဂြေဂဝ်ရဳယာန်ဂှ် ညံင်ရဴ ကြက္ကဒိန်ဂျူလဳယာန်ကီု နွံ ၁၂ ဂိတုရ။

Chronology	Alphabetic	Days လၟိဟ်တ္ၚဲ
1	January	31 days
2	February	28 days, 29 in leap years
3	March	31 days
4	April	30 days
5	May	31 days
6	June	30 days
7	July	31 days
8	August	31 days
9	September	30 days
10	October	31 days
11	November	30 days
12	December	31 days

On top of the knuckles (yellow): 31 days
Between the knuckles (blue): 30 days
February (red) has 28 or 29 days.

The white keys of the musical keyboard correlate to months with 31 days. ('F' correlates to January.)

The mean month length of the Gregorian calendar is 30.436875 days.

ဂိတုမန် ၁၂

[[Category:]]