ဗၠာဲ (ကောန်သ္ဂံင်တြေံ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်)
| နာဲဗၠာဲ | |
|---|---|
 | |
| သၠးဂၠံဂဝ် |
အအူ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၉၊ ၁၉၃၀ ကၟာဝက်၊ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင် |
| စုတိ | အံက်တဝ်ဗါ ၈၊ ၂၀၂၁ (အာယုက် ၉၀) |
| ဂကူ |
 Monမန် |
| ကောန်ဍုင် |
 Burmaဗၟာ |
| အိန်ထံင် | မိင္ၚုဲအုမ် (ငွေအုံး) |
| ကောန်ဇာတ် |
|
| အံက် | နာဲယှိုယ်ဝါ မိကောန်တဝ် |
| ဂယိုင်လမျီု | သၟာဗ္ၚ |
နာဲဗၠာဲ (ယၟု ပ္ဍဲဂတာ အအူ၊ ယၟု ပ္ဍဲလိက်စရင်သ္ၚိခေတ်တၟိ ဦးအောင်တင််း၊ ၉ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၁၉၃၀ - ၈ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁) ညးမဒှ် ကောန်သ္ဂံင်တြေံ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ဝွံ က္တဵုဒှ် မၞိဟ် ပ္ဍဲကွာန်ကၟာဝက်၊ ပ္ဍဲအခိင်အာယုက် ၁၇ သၞာံ ပရေင်ပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် က္တဵုဒှ်ဂှ် ပါလုပ် ပ္ဍဲကဵု ချဳဓရာင် သွက်အခေါင်ဂကူမန် ပ္ဍဲဒပ်သၟတ် (ဗွဲကြဴ ဒှ်ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်)၊ ဒပ်တြင်ဍုင် မနွံဗမံက်ကၟာဝက်ဂှ် လီုတုဲ စိုပ်အာ ဒပ်ဗြဝတဳ။ ဒပ်ဗြဝတဳဂှ် ဗၟာသီဂွံအာတုဲ က္လေင်စဴကၠုင်ကွာန်။ နာဲဗၠာဲ သီုဖအိုတ် က္လိဂွံကောန် တြဴ၊ နူသမ္ဘာကိုပ်ကၠာ ဂွံကောန်တြုဟ်မွဲ၊ နူသမ္ဘာဒုတိယ ဂွံကောန်မသုန်။ ကၠောန်စကမၠောန် နဒဒှ် စရေစက်ဗွုတ်သ္ၚု ပ္ဍဲကၟာဝက်၊ ဗွဲကြဴ ရာန်တိဗ္ၚဇကုကဵုဇကုမာန်တုဲ ကၠောန်ဗ္ၚ။
ဘဝသၟတ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
နာဲဗၠာဲဝွံ က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၂၉၂ ဂိတုမြက္ကသိုဝ် ပိစွေက် (1930 Dec. 9) တ္ၚဲအဒိုတ် ပယျာံ ဒစိတ်နာဍဳ[၁] မဒှ်ကောန် နာဲယှိုယ်ဝါ၊ မိကောန်တဝ်။ ညးကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲအရာပ်ကြုင်ထၜိုင်၊ ဍုင်ဇြာ၊ ကွာန်ကၟာဝက်။ ပၞောဝ်ကဵု ကောဒေအ်သီုဖအိုတ် ထပှ်တၠဂှ် ညးဒှ် ကောန်မရနုက်ကဵု တြဴတုဲ ပ္ဍဲမွဲမိဂှ် ညးမွဲရ ဒှ်ကောန်တြုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုသ္ၚိကၟိန်ဂှ် ကော်စညး “အဗၠာဲ” တုဲ နကဵု ယၟုဂှ်ဟေင် မၞိဟ်တီဂၠိုင်ရ။ ယၟုညး ပ္ဍဲဂတာဂှ် ချူလဝ် “အအူ”[၁]၊ ပ္ဍဲကဵု လိက်စရင်သ္ၚိခေတ်တၟိဂှ် “နိုင်အောင်တင်း”[၂]။
အပါနော် နာဲဗၠာဲတအ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်နူထဝါဲ (အတိုင် နာဲဗၠာဲ မလဴမ္ဂး အပါနော်ညးဂှ် ဒှ်ဂကူမန် နူကဵုထဝါဲဂှ်ရ) ကၠုင်သွံစ ပြေင်ဂၠဴ ပ္ဍဲကဵု ကၟာဝက်တုဲ စှ်ေဒၞာဲ ကုမိနော်ညး။ ပ္ဍဲအခိင် ညးမဂွံမိင်ကေတ် မိမ ပ္ဍဲထဝါဲစုတိအာတုဲ စဴအာထဝါဲတုဲ ကၠေအ်အာ ဟွံကလေင်စိုပ်ရ။ ညးတအ် ထေင်ကေတ် ဟိုတ်နူ ကိစ္စအာဲတုဲ ဒးဒုင်ဂစိုတ်ထောအ် ပ္ဍဲထဝါဲဂှ်ရ။[၃]
အခိင်အဝဲမမံင်ဘာဂွံဂှ် နာဲဗၠာဲ မံင်ဘာလကျာ်၊ ဘာသေံ (လၟုဟ် မကော်စ ဘာလွဳမာန်ထဝ်) ပ္ဍဲကွာန်ကၟာဝက်၊ မနွံသၟဝ်ကျာ ကျာ်ဇြာ။ ဘာသေံဂှ် ဒှ်ဘာ မပတန်ဂွံလဝ်တၟိ မပတန်လဝ် နကဵုခမဳမန် နူဍုင်သေံ။ ဗွဲကြဴ ပထပိုယ် ပ္ဍဲဘာသေံဂှ်၊ ၜိုတ်အာယုက် ၁၇ သၞာံရာံတိတ် နူဘဝထပိုယ်၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ပရေင်ဍုင်ကွာန် ကလိုက်ကမဵု၊ မန်တအ် စချဳဓရာင်ကၠုင် သွက်ကလိဂွံဍုင်မန်ရ။[၃]
ဘဝသ္ဂံင်ပၞာန်မန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
သၞာံ ၁၉၄၇ အခိင် ဗော်သွးမန်ကောန်ဍုင်အရင် မပသဘင်သဳကၠဳကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲဍုင်ကၟာဝက်ဂှ် နာဲဗၠာဲ နဒဒှ် ဘဝသၟတ်မွဲ ညးပါလုပ်ကၠုင်တုဲ၊ ဗွဲကြဴ အခိင် အစာဖိုဝ်စိင်တအ် စန်ဒက်သၟတ်ဂှ် ညးပါလုပ်ကၠုင်ရ။ အတိုင် ညးမလဴထ္ၜးမ္ဂး ပ္ဍဲအခိင်တေအ် ပ္ဍဲကၟာဝက်ဂှ် သၟတ်ဗၠာဲတအ် အသဝ်တ္ၚဲပၠိုတ် မလေပ်ကောံညးသကအ် ပ္ဍဲရုင်ဂွါပ်တုဲမ္ဂး အာဂၠံက်ဝုတ် သၟဝ်သ္ၚိရ။ ညးတအ် အာမွဲရုင်ဂွါပ်တုဲ မွဲရုင်ဂွါပ် သွက်ဂွံ စန်ဒက် သၟတ်ဗၠာဲတအ် ဂွံလုပ်ဂကောံသၟတ်ရ။ ဂကောံသၟတ်ညးတအ် အာဗတောန်ကွတ်ပၞာန် ပ္ဍဲသၠာတ် ဘာဝါင္ၚဴ (မနွံ ဗၟံက် ကွာန်ကၟာဝက်)။ (ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဗတောန် ပ္ဍဲလဒေါဝ်ကွာန် ပ္ဍဲဝိုင်ကၠ၊ ဗွဲကြဴ ပြံင်အာ စွံလဝ် ပ္ဍဲဘာဝါင္ၚဲ)။ ဒပ်မန်ဂှ် နွံဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု “တြင်ဍုင်”။ ညးဇၞော်သွာင်ပၞာန်ဂှ် ဗိုလ်ရာဇာ၊ ဗိုလ်ရာဇာဂှ် ဇာတိထံင်ဘုတ်၊ ယၟုညးနူတမ်တေအ်ဂှ် “အတာ”။ သွာင်ပကင်ရင် ကေုာံ ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် နာဲဖိုဝ်စိင်။[၃]
သက္ကရာဇ် ၁၃၁၀ ဂိတုဖဝ်ရဂိုန် ၃ မမံက် (၁၉၅၀ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၈) ဂှ် အတိုင်ညးမလဴမ္ဂး ညးတအ် မင်ဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု မ္ၚးကွာန် ဗမံက်ဂၠံင်ဂလာ (လၟုဟ် ပ္ဍဲပါင်ဂၠံင်လုပ်ကွာန်) ညးတအ် တော်လဝ် ကဵုသၞပန် ညးတအ် ကဵုတိုန်အာ လပါ်ဗၟံက်၊ ဆဂး သၞဟွံဗက်အာညးတအ် စၞးဂှ် ဍေဟ်တအ် လုပ်အာကွာန်တုဲ စံင်ကွာန်တုဲတိတ်အာ။
ဗိုလ်ရာဇာဂှ် ဟိုတ်နူယဲဇွဟ်တုဲ ကတဵုဒှ်ယဲချိုတ်အာ၊ ဗိုလ်ရာဇာ ချိုတ်အာတုဲ ဒေအ်ဗိုလ်ရာဇာဂှ် မိက်ဂွံပဗိုလ် စၞးဒၞာဲဂှ်၊ ဆဂး ဗရာန်ညဳနံင် (ကောဒေအ်ၜါ) ဂှ် ဟွံတုပ်စိုတ် ဒှ်ပန်ရေင်သကအ်။ ကောန်တှ် ဗိုလ်ရာဇာ မနွံပ္ဍဲတဲ သမ္ဘာညး ဒးအာလွဟ် ဒးချိုတ်အာ။ ဗရာန်ညဳနံင် ဒှ်ဗိုလ်။ ဒပ်ပ္ဍဲတြင်ဍုင်လေဝ်လီု ညးတအ် ပြံင်စိုပ်အာ ဗြဝတဳ။[၃] အတိုင်နာဲဗၠာဲ မလဴထ္ၜးမ္ဂး ဗွဲကြဴ ဒပ်မန်ပ္ဍဲဗြဝတဳဂှ် ဗၟာသီဂွံအာပၠန်။ ဒပ်ဗြဝတဳလီုတုဲ နာဲဗၠာဲလေဝ် တိတ်နူပၞာန်တုဲ ကလေင်စဴကၠုင်ကွာန်ရ။[၃]
ဘဝသ္ၚိကၟိန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
နာဲဗၠာဲ စိုပ်ကွာန်တုဲ ဗွဲကြဴ စှ်ေဒၞာဲ၊ ကလိဂွံ ကောန်တြုဟ်မွဲ မနွံယၟု နာဲမြင့်သိန်း၊ ပ္ဍဲအခိင် နာဲမြင့်သိန်း ဍောတ်ဍောတ်ဂှ် သမ္ဘာညး စုတိအာ။ ဗွဲကြဴညိ နာဲဗၠာဲ စှ်ေဒၞာဲ ကုမိငွေအုံး။ ကရောမ် မိငွေအုံးဂှ် နာဲဗၠာဲ ကလိဂွံ ကောန်မသုန်၊ ကောန်တြုဟ်ပန်၊ ကောန်ဝုတ်မွဲ။ ကောန်မသုန်ဂှ် နာဲပါန်သိန်း၊ နာဲသောင်းဟံ၊ မိအေးမြင့် (မိဝုတ်)၊ နာဲသောင်းခိုင် (နာဲရတ်ရတ် မန်ဇြာ)၊ နာဲဝင်ထွန်း (နာဲဗဳထဝ် မန်ဇြာ)။ ကမၠောန်ဂလိုင်လမျီု နာဲဗၠာဲမကၠောန်ကၠုင်ဂှ် နဒဒှ် စာရေ စက်ဗွုတ်သ္ၚိ (စက်ရင်ထွန်း)၊ ကၠောန် ကမၠောန်ဏအ် သၞာံဗွဲမလအ်၊ သၞာံ ၁၉၇၂ မဒှ်သၞာံ မကလိဂွံ ကောန်ဒဒေအ်ဂှ် ရာန်တိဗ္ၚ စှ်ဨက ပ္ဍဲဝါအုမ်ဒနဳတုဲ တိတ်နူကမၠောန်စာရေ ကၠောန်ကမၠောန်ဗ္ၚဇကု။ ကာလအာယုက်ဇၞော် ကောန်ဇာတ် မဆက်ကၠောန်ဝါဗ္ၚဂှ် ဟွံမဲမွဲတုဲ တိဗ္ၚဂှ်သွံ ရာန်ကၠအ်ဗၜိုတ် ပ္ဍဲကွာန်ကၞာလဵု။
လအိတ်လမျီု[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
နာဲဗၠာဲဝွံ ၜိုန်ရ ယဲဘဲဝေဒနာမွဲမွဲသာ် ဟွံမဲကီုလေဝ် သၞာံ ၂၀၂၁ အခိင် ကပ်ယဲကဝ်ဝေဒ်-၁၉ မက္တဵုဒှ်ဂှ် ဒးစုတိအာ နကဵုယဲဏအ် ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ် ပ္ဍဲ ၈ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ အခိင်ဒေသ ဂယး ၀၃း၂၅ ပ္ဍဲသ္ၚိညး မနွံ ပ္ဍဲအရာပ်ထံင်ကှ်ေ ပလိုတ် ဇြပ်ဂကောံသင်ဗလိုက်ခရေတ်ယာန်မန် ဂှ်ရ။[၄]
နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]
- ↑ ၁.၀ ၁.၁ ဂတာ စၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲဒှ်မၞိဟ် နာဲဗၠာဲ။
- ↑ လိက်စရင်သ္ၚိ ဂကောံသ္ၚိကၟိန် နာဲဗၠာဲ။
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ ၃.၄ နာဲဗၠာဲ မလဴထ္ၜးလဝ် ကုကောန်ညး နာဲဗဳထဝ်မန်ဇြာ
- ↑ Monzel, Bee Htaw (October 8, 2021). " အပါပိုယ် နာဲဗၠာဲ တ္ၚဲဏအ် အခိင်လ္ဂုင် ဂယး ၀၃း၂၅ ဂှ် ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်ဟေင် ၜးအတ္တဘဴ ကလိလောန်စဴအာ ဘဝပရလိုက်တုဲရ။. Open. “Thank you, daddy, for flourishing our home with happiness and warmth. You have been such a great Man, and one of the greatest icons of my life. I love you beyond description. I miss everything about you, but your spirit will forever live on through us. အပါပိုယ် နာဲဗၠာဲ တ္ၚဲဏအ် အခိင်လ္ဂုင် ဂယး ၀၃း၂၅ ဂှ် ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်ဟေင် ၜးအတ္တဘဴ ကလိလောန်စဴအာ ဘဝပရလိုက်တုဲရ။ အပါ ဟိုတ် မလွဳလွတ် ဗ္စဖျုင်ကၠုင်ပိုယ် အခိင်ပိုယ်ဍောတ်တ်တေအ် ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်ဂှ် တင်ဂုန်ဗွဲမဇၞော်ရ။ အပါဂှ် ဗွဲမဗဗွဲကဵုအခိင်ဘဝမၞိဟ်မွဲ တာလျိုင်ပြေကၠုင်ဒၟံင် ဇၟာပ်ဒၞာဲရ။ အခိင်ဘဝသၟတ်ဂှ် ရပ်ကၠုင်လွဟ် သွက်ကလိဂွံဍုင်မန် ပ္ဍဲဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်၊ အခိင်ဒက်ဘဝသ္ၚိကၟိန်တုဲ ကောန်ဇာတ် ညံင်ဂွံဖဲသအဳ မံင်စၜိုဟ်သြိုဟ်မာန်ဂှ် ဂစာန်ကၠုင်တုဲ ပိုယ်တအ် ဂွံဇၞော်ဂေါဝ်ကၠုင် ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်ရ အပါ။ အပါ ဌာန်ခိုဟ်ဘုံပရဲ ကဵုဂွံဇူဖဲဖဲညိ။”