ကထိုန်၊ ဂိတု
ဂိတုကထိုန် (အၚ်္ဂလိက်: Kartik (month)) ဂှ် ဒှ်ဂိတု မရနုက်ကဵု ဒစာံ ပ္ဍဲကြက္ကဒိန်မန်၊ ဟိန္ဒူတုဲ ဗွဲမဂၠိုင် ဒတုံဒၟံင် ပ္ဍဲကြက္ကဒိန်ဂရေဂေါရိယာန် ဂိတုအံက်တဝ်ပါ ကဵု ဒဳဇြေန်ပါရ၊၊ ပ္ဍဲကဵုကြက္ကဒိန် ဗေင်္ဂလဳ၊ မာဲထိလဳ၊ နဳပဝ်တအ်မ္ဂး နွံပ္ဍဲ ဂိတုမရနုက်ကဵု ထပှ်ရ၊၊ ဝေါဟာရ ကထိုန်ဂှ် ကၠုင်နူ သံသကြိုတ် कार्तिक ကာရ်ထိက၊၊ ဂိတုကထိုန်ဝွံ ဟိုတ်နူ မဒှ်ဂိတုကြဴနူ ဥတုဗြဲ ကေုာံ ခမဳသင်ဗုဒ္ဓဘာသာတအ် မသှ်ပဝါတုဲ ဒှ်အခိင် ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာတအ် မကၠောန်သဘင်လလးကထိုန်ရ၊၊
နိရုတ္တိ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ကထိုန်ဂှ် ကၠုင်နူ အရေဝ်သံသကြိုတ် ကာရ်ထိက၊ ကြထိက်၊ ကထိုက်၊ ကထိုန်၊၊ ဒုင်သဇိုင် နူသံသကြိုတ်တုဲ နကဵုဘာသာဗေင်္ဂလဳဂှ် ချူ ကာထိက် কার্তিক Kartik၊ ဟိန္ဒဳ ကာတိက कार्तिक Kārtika၊ ဂူဇရတဳ ကာရ်တက် કારતક Kārtak၊ ကာနဒ ချူ ಕಾರ್ತಿಕ၊ သြဒိယာ କାର୍ତ୍ତିକ၊ မာဲထိလဳ कातिक၊ မရထဳ कार्तिक၊ နဳပဝ် कार्त्तिक၊၊ တေလုဂူ కార్తీకం၊ တမိလ် கார்த்திகை၊၊
သဘင်ဂမၠိုင်
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]သဘင်အဓိက ပ္ဍဲကဵုဂိတုကထိုန်ဂှ် ဒှ်သဘင်လလးကထိုန် မဒှ်သဘင် မကဵုဒါန်သ္ၚာ ကုလကျာ်မတိတ်နူ ဒဂိုန်ဝှ်တအ်ရ၊၊ ပ္ဍဲကဵု တ္ၚဲကထိုန်ပေင်ဂှ် ပြိုင်တုတ်သ္ၚာတုဲ ကဵုဒါန် ကုကျာ်တအ်လေဝ် နွံကီုရ၊၊ ပါဲနူဂှ်တုဲ ဒါန်သ္ၚာပံင်သကူလေဝ် ကဵုပ္ဍဲဂိတုကထိုန်ဝွံကီုရ၊၊ ဒါန်သ္ၚာပံင်သကူဂှ် အလဵုညးတၠဒါန် အာဗဂိန် ကဵုခမဳသင် မွဲမွဲဇကု ဟွံသေင်၊ သ္ၚာတအ်ဂှ် အာဖျေဟ်စွံလဝ် ပ္ဍဲအခိင်ဗတံ ဒၞာဲမၞိဟ်မအာကၠုင်အောန်တုဲ ချူစွံလဝ် ＂ဒါန်ပံင်သကူ＂ ရ၊၊ ကုလကျာ် မဆဵုကေတ်ဂှ် ဒုင်ကေတ် ဒါန်သ္ၚာပံင်သကူဂှ်ရ၊၊
သဘင်မွဲပၠန် ဒှ်သဘင်ဍေန်ပၞာင်သ္ဍဴ နကဵုဘာသာဗၟာ ＂တန်ဆောင်တိုင်ပွဲတော်＂ ရ၊၊ သဘင်ဍေန်ပၞာင်သ္ဍဴဝွံ ပ္ဍဲကဵုအလင်္ကာ ၁၂ ရာသဳခေတ်တြေံဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုမန် ကၠောန်စအောန်ဒၟံင်ညိရောင် ထေင်ကေတ်ရ၊၊ ဆက်လ္ၚတ်ရံင် ပရူသဘင်ဏအ်မ္ဂး ဂွံဆဵုကေတ် ဒဒှ်ရ သဘင်ဍေန်ပၞာင်သ္ဍဴ ပ္ဍဲဂိတုကထိုန်ပေင်ဝွံ စေန်ဆက်ကၠုင် နူကဵု အခိုက်ဟိန္ဒူ အိန္ဒိယ မကော်ဂး သဘင်ဗလိ ပြတိပဒါ (बालि प्रतिपदा) မဒှ်သဘင် မပူဇဴဒုင်တၠုင် သၟိင်ဗလိ မကလေင်စှ်ေကၠုင်ဍုင်လိုက်ရ၊၊ သဘင်ဝွံ သဘင်အကာသဒိပ (လျးအကာသ) လေဝ် ညးကော်ကီုရ၊၊ တုဲပၠန် တ္ၚဲကထိုန်ပေင်ဂှ် ပ္ဍဲဂုဇရာဇ် (အိန္ဒိယလပါ်ပလိုတ်)မ္ဂး ဒှ်တ္ၚဲသဘင်သၞာံတၟိ ဝိကြမသံဝစ္ဆဝ်တုဲ သဘင်ဍေန်ပၞာင်သ္ဍဴဂှ် ကၠောန်တဴ နဒဒှ် သဘင်သၠာဲသၞာံမွဲရ၊၊
လၟေင်ဂိတု (၁၂)
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ပ္ဍဲမွဲဂိတု နွံ ၂၉.၅၊ ကြက္ကဒိန်တအ် ဖန်ထောအ် နကဵု ဂိတုလ္ၚဵု နွံ ၂၉ တ္ၚဲ၊ ဂိတုလ္ၚဵု နွံ ၃၀ တ္ၚဲ စဲ ၂၉၊ ပသာ် ၃၀၊ ဇှ်ေ ၂၉ ဆက်အာ စဵုကဵုအိုတ်၊၊
| Sanskrit | Pali | Mon | Burmese | Khmer | Lao | Sinhala | Thai | No. of
days |
Gregorian
(approx.) |
| Chaitra | Citta | စဲ(Cai) | Tagu (တန်ခူး) | ចេត្រ
(Chaet) |
ຈິຕ | Bak (බක්) | Chittra (จิตร) | 29 | March–April |
| Vaisākha | Visakha | ပသာ်(Pasāk) | Kason (ကဆုန်) | ពិសាខ
(Pisak) |
ວິສາຂະ | Vesak (වෙසක්) | Wisakha (วิสาข) | 30 | April–May |
| Jyaiṣṭha | Jeṭṭha | ဇှ်ေ(Jeh) | Nayon (နယုန်) | ជេស្ឋ
(Ches) |
ເຊດ | Poson (පොසොන්) | Chettha (เชษฐ) | 29 [30] | May–June |
| Āṣāḍha | Āsāḷha | ဒဂိုန်(Dagiun) | Waso (ဝါဆို) | អាសាឍ
(Asath) |
ອາສາລະຫະ | Æsala (ඇසළ) | Asanha (อาสาฬห) | 30 | June–July |
| Śrāvaṇa | Sāvaṇa | ခ္ဍဲသဳ(Khadat Sî) | Wagaung (ဝါခေါင်) | ស្រាពណ៍
(Srap) |
ສາວະນະ | Nikini (නිකිණි) | Sawana (สาวน) | 29 | July–August |
| Bhādrapada or Proshthapada | Poṭṭhapāda | ဘတ်(Bhat) | Tawthalin (တော်သလင်း) | ភទ្របទ
(Phuttrobot) |
ພັດທະຣະບົດ | Binara (බිනර) | Phatthrabot (ภัทรบท) | 30 | August–September |
| Āśvina | Assayuja | ဝဟ်(Wah) | Thadingyut (သီတင်းကျွတ်) | អស្សុជ
(Assoch) |
ອັດສະວະຍຸດ | Wap (වප්) | Atsawayut (อัศวยุช) | 29 | September–October |
| Kārttika | Kattikā | ကထိုန်
(Kathiun) |
Tazaungmon(တန်ဆောင်မုန်း) | កត្តិក (Katdeuk) | ກັດຕິກາ | Il (ඉල්) | Kattika (กัตติกา) | 30 | October–November |
| Mārgaśirṣa | Māgasira | မြေက္ကသိုဝ်(Mrakkasiuw) | Nadaw (နတ်တော်) | មិគសិរ
(Meukesae) |
ມິຄະສິນ | Undhuvap (උඳුවප්) | Mikkhasira (มิคสิร) | 29 | November–December |
| Pauṣa | Phussa | ပုဟ်(Puh) | Pyatho (ပြာသို) | បុស្ស
(Buss) |
ປຸສສ | Dhuruthu (දුරුතු) | Putsa (ปุสส) | 30 | December–January |
| Māgha | Māgha | မာ်(Māk) | Tabodwe (တပို့တွဲ) | មាឃ
(Meak) |
ມາດ | Navam (නවම්) | Makha (มาฆ) | 29 | January–February |
| Phālguna | Phagguṇa | ဖဝ်ရဂိုန်(Phawragiun) | Tabaung (တပေါင်း) | ផល្គុន
(Phalkun) |
ຜັກຄຸນ | Mædhin (මැදින්) | Phakkhun (ผัคคุณ) | 30 | February–March |
နိဿဲ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]https://en.wikipedia.org/wiki/Chaitra
တၠဂုဏ်အ္စာဝေဒဉာဏ၊ ဇၟန်လိက်မန်တြေံတြဟ် ကေုာံ အလၚ်္ကာမန်ဂမၠိုၚ်