သွဟ် မဂၠာဲ
ခၞံကၠောန် မုက်လိက်ဏအ် "ကာဒ် တ္ၚဲ ပွိုင်မွဲသၞာံ/၂၃. အဝ်ဂေတ်" ပ္ဍဲဝဳကဳ! ကျောဝ် သီုကဵု သွဟ် မကလိဂွံ နူကဵု မဂၠာဲသ္ၚေဝ်
စွေက် (ခရေတ် ၅၇၃ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၅ တ္ၚဲစန်တေအ်ရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင် ကၠာအင်္ဂလိက် ဟွံဂွံကဵု ဍုင်ဗၠးၜးဏီ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၆ တေအ်ဂှ် ဂကူမန်တအ် စချဳဓရာင်ကၠုင် ပရေင်ဂကူမန်ရ၊၊...၄၃ KB (၅၃၉၅ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၁၉:၀၀၊ ၃ မာတ် ၂၀၂၄- (Kinmount) ဂှ် သွက်ဂွံပ္တန်စေတဳမွဲတၞုင်ဂှ် ဂရင်ဗ္တီ ကျာ်ဇၞော်ရ။ သၞာံ ၁၉၈၂ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၄ တ္ၚဲဂိတုပေင် အခိင်နူဂယးဂှ် စပ္တန်ကျာ်ရ။ အဝ်ဂေတ် ၂၂ ဂှ် ကျာ်စေတဳအာစိုပ်ဒတုဲ...၆၅ KB (၇၁၈၁ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၁၅:၄၄၊ ၄ အဝ်ဂေတ် ၂၀၂၃
မဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵု ဂကောံဍုင်ဂမၠိုင် နူကဵုအဖဂါန်နေတ်သတာန် ကေုာံ ပါကာတ်သတာန်တအ်ရ။" "ပ္ဍဲအခိင်နူဂယး အဝ်ဂေတ် ၂၅၊ ၂၀၁၇ ဂှ် ကောန်ပၞာန်အာသာ မဂၠိုင်ကဵုလ္ၚီ လုပ်ဗတိုက်...၆၈ KB (၈၉၈၈ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၂၂:၅၈၊ ၅ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀၂၄- ဒုင်လဝ်တုဲ မွဲဂိတုဂှ် ဗွဲသၟဟ် နွံ ၂၉.၅၃ တ္ၚဲရ။ တ္ၚဲဂှ် ဟွံချဳ ဒေါအ်ညိင်ဒၟံင် မွဲဒၞာဲရ။ ဂၠးတိဂှ် ကဝဲဂေတ်ဒၟံင် ညံင်ကဵုကရောဲ ပ္ဍဲရိဇကုတုဲ ဂိတုဂှ် ဂေတ်ဒၟံင်...၂၇ KB (၃၄၅၆ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၁၆:၃၄၊ ၅ ဂျောန် ၂၀၂၁
- ကၠုင်ကော်ဏာရ။တုဲ နူကဵု ဌာနတဳဝဳ မြဝတဳ လလောင်တြး ဒဒှ်ရ နကဵုဍုင် လလောင်တြးလဝ် အကာဲအရာကာတၟေင်၊ ပွိုင်မွဲသၞာံရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲပၞာန်သီအဝဵုဂှ် ကောန်ဍုင်ဗၟာၜိုတ် ၂၀၀...၂၉၃ KB (၃၀၁၃၈ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၇:၂၄၊ ၁၅ မာတ် ၂၀၂၄
ဗော်ညဳသၟဟ်မန် (သကုတ် သဘင်မာဲအကြာ သၞာံ ၂၀၁၂)ကလိဂွံမာဲ ၄၁.၇၀% တုဲ ဂွံမာန်ကေတ်ရ။ နကဵု ဗော်အလုံဒေသရးဂှ် ကလိဂွံ ၂၃.၀၂%၊ ဗော်ကောန်ဂကူမန် ဂှ် ကလိဂွံ ၄.၂၂% ရ။ သၞာံ ၂၀၁၆ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၂၃-၂၄ ဂှ် ကောန်ဂကူမန်တအ် ကၠောန်ဗဒှ်...၁၉၀ KB (၂၀၆၂၄ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၀:၄၄၊ ၅ ဇာန်နဝါရဳ ၂၀၂၄
ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ် တွဵုရးဍုင်မန် နူဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန် ပွိုင်ဍုင်ၜါသွာင် (တကအ်ခၟိုင်) ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ (၁) ဂွံဒုင် ရုဲစှ် နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဌ ကၠတ်ထဝ် တွဵုရးဍုင်မန်၊...၄၅ KB (၄၈၃၈ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၈:၃၁၊ ၃၀ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၃
ဒးဒုင် ကၟာတ်လဝ် အပ္ဍဲသ္ၚိ နဒဒှ် သ္ၚိခရိုင် အပ္ဍဲ ကာလပွိုင် ၂၁-သၞာံဂှ် ဒှ်အာ လုကဴပွိုင် ၁၅ သၞာံ။ ပ္ဍဲအေန်တာဗျူမွဲဂှ် ညးလဴထ္ၜး ပ္ဍဲအခိင် ညးမနွံဒၟံင် ပ္ဍဲသ္ၚိခရိုင်ဂှ်...၇၆ KB (၇၉၇၄ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၃:၂၅၊ ၁၄ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၃
(အၚ်္ဂလိက်: Islam), မကၠုင် နူအရေဝ် အာရာပ်:الإسلام al-islām မဂွံအဓိပ္ပါယ် မစ္ၜုဲစ္ၜော်၊ မပအပ်ပြာပ်ဘဝ)ဝွံ မဒှ်သာသနာ မပတှ်ေကေတ် ကျာ်ထာဝရ မွဲဇကုဓဝ်၊ ကေုာံ သာသနာ အာဗြဟာမ်...၄၆ KB (၅၁၅၅ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၇:၀၈၊ ၁၅ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၃
လတူ သၞောဝ်အေဿလာမ်အဳရာန် မကၟာတ်လဒဵု အခေါင်မၞိဟ်ဗြဴတအ်မွဲရ။ ဂိတုမေ ၂၀၁၆ ဂှ် ညးဒးဒုင် ဖျေဟ်ထံင် ပွိုင် ၁၆ သၞာံ ဟိုတ်နူ ကဵု မချဳဓရာင် ပရေင်အခေါင်အရာမၞိဟ် မဒစဵုဒစး...၃၁ KB (၂၉၈၄ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၇:၁၈၊ ၁၈ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၃
စောဘဥူၐြဳ (ကလေင်ထ္ၜး နူ စောဘဥူၐြဳ၊ အာဇာနဲ က္ဍိုပ်သကိုပ်ကရေင်)ba̰ ʔú dʑí]) (ၜံင် ၇ အံက်တဝ်ပါ ၁၉၀၃၊ စုတိ ၁၂ အဝ်ဂေတ် ၁၉၅၀) ဝွံ ဒှ်က္ဍိုပ်သကိုပ် ကေုာံ အာဇာနဲဂကူကရေင် မွဲရ၊၊စောဘဥူၐြဳ ဘာတန်သမၠုင်တုဲ နူဍုင်မတ်မလီုတုဲ နူဂှ်...၈၄ KB (၁၀၇၅၄ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၁၂:၄၃၊ ၂၇ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁
ဂဥုပ်ကေင်ကာပၞာန် ပ္ဍဲကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်ရ။ နာဲထဝ်မန်ဝွံ နူစ မအံင်တန်မလုပ်တက္ကသိုလ် (စှ်တန်)တုဲ သၞာံ ၁၉၆၅ ဂှ် တၞဟ်န ဂွံလုပ်ပေါဲဗတိုက် သွက်အခေါင်ဗၠးၜးဂကူမန်တုဲ...၆၄ KB (၆၃၅၉ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၁၀:၁၇၊ ၈ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀၂၄- မဆေင်စပ်တအ်ဟေင် အခေါင်စုတ်မာဲ သွက်စၞးကောန်ဂကူတအ်ကီုလေဝ် ရုဲစှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ်ကီုရ။ သီုဖအိုတ် အလုံမွဲကၟိန်ဍုင်ဂှ် သ္ဒးရုဲစှ် သွက်ဒၞာဲခုင် ၁,၁၇၁ ခုင်ရ။ သၞောတ်မာဲ ကၟိန်ဍုင်ဗၟာဂှ်...၈၇ KB (၇၃၈၈ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၇:၅၈၊ ၁၈ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၃
ပ္ဍဲအခိင် ရေနာရှင် (High Renaissance) ပ္ဍဲကဵုဍုင်ဖလဝ်ရေန်သေ (Republic of Florence) မဒှ် ညးလဵုမွဲလေဝ် ပ္ဍဲကဵုအရာပါန်ကွတ် ရးပလိုတ်မ္ဂး စဵုကဵုတ္ၚဲဏအ် ပတဝ်ပၞး...၈၃ KB (၁၀၄၂၈ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၁၂:၁၉၊ ၃၀ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၃
မဟာတ္မ ဂါန္ဓီ (ကဏ္ဍ မုလိက်နွံနိဿဲဗၠေတ်ဂမၠိုင်)မပၠတရဴ မကေတ်အစာံခိုဟ် သွက် ချဳဓရာင် အခေါင်ညးဍုင် (civil rights) ကေုာံ ဗၠးၜး အလုံလိုက်မွဲရ။ ဗြးမဟိမု မဟာတ္တမ/မဟာတ္မာ (Mahātmā) မဒှ် အရေဝ်သံသကြိုတ် မဂွံအဓိပ္ပါယ်...၇၆ KB (၉၀၈၁ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၁၇:၅၀၊ ၂၄ ဇာန်နဝါရဳ ၂၀၂၄
(ၜံင် ဂိတုအဝ်ဂါတ် ၁၉၅၁ - စုတိ တ္ၚဲအဒိုတ် ဇာန္နဝါရဳ ၅၊ ၁၉၇၅) ဒှ်သ္ဂံင် ကောန်ပၞာန် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် မဒှ်ကောန်ဗော်ဍုင်မန်တၟိ နကဵုလျိုင် ကမ္မတဳပွိုင်ဍုင် မုဟ်ဍုင်၊...၉ KB (၁၁၃၂ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၆:၂၉၊ ၂၇ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၀
ဗော်ကောန်ဂကူသကတ် (သကုတ် နဒဒှ် ဗော်ဒစဵုဒစး ကု အလဵုအသဳပံင်ကောံ လေဗောရ်-လိဗေရလ် ဒဳမဝ်ကရေတ် (၁၉၉၉-၂၀၀၇))ဒေါနလ်ဒ် သတေဝါတ် (Donald Stewart) မွဲဟေင် ဂွံဒှ် အမာတ်စၠတ်ထဝ် ပ္ဍဲကဵု စၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုင်။ အကာဲအရာဗီုဏအ်ဂှ် ဆက်ဒှ်အာဒၟံင်တုဲ သဘင်မာဲအကြာ သၞာံ ၁၉၇၃ ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲဂၠသ်ဂေါဝ်ဂေါဝန်...၆၈ KB (၇၂၆၄ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၁၂:၂၃၊ ၃၀ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၃
ရမ်သာင် [ʔāː.nān pān.jāː.rā.t͡ɕʰūn]) က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲ သၞာံ ၁၉၃၂ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၉ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်သၟိင်တၠမန်၊ သကိုပ်ဝန်ဇၞော် ရးနိဂီုသေံ ၜါအလန်၊ အလန်ပထမ...၅၄ KB (၆၂၇၆ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၈:၁၆၊ ၁၈ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၃
ကပ် (ကဏ္ဍ ပရေင်ထတ်ယုက်)ပ္ဍဲအကြာသၞာံ ၁၉၆၆ ကဵု ၁၉၇၂ နကဵုစၟယဲHIV ဂှ် ကတဵုဗဒှ်ကဵု ယဲအေအာင်ဒဳအေတ် (AIDS) (ဝါ) ယဲအိဒ်သ် ရ။ ယဲအိဒ်သ်ဂှ် ညးစၟတ်သမ္တီလဝ် ယဲကပ် မွဲ မကတဵုဒှ်ဒၟံင်ဖိုဟ်ရ။...၆၀ KB (၆၉၇၂ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၆:၃၅၊ ၂၇ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၃
ဒှ်ဍုင်ဍောတ်အိုတ် ပ္ဍဲကဵု ၝောအ်တိုက် အာဖရိကဂှ်ရ။ အလုံမွဲဍုင်ဂှ် ယဝ်ဒးၜတ်ကၞာတ်မ္ဂး ဍောတ်နူတကအ်ဂျမိကာ (Jamaica)၊ ဍောတ်နူ တွဵုရးဍုင်မန် ပ္ဍဲအခိင်လၟုဟ်ဏီရ။...၅၁ KB (၅၆၀၇ မလိက်ဂမၠိုင်) - ၀၆:၄၉၊ ၁၈ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၃
