ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ
ဂကောံဂဥုပ် ကောန်ဂကူ သွက်ဒဳမဝ်ကရေသဳ
အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်
{{{lang1}}} ယၟု National League for Democracy
နာယကperson Aung San Suu Kyi
Patron Tin Oo
မဒက်ပတန် သေပ်တေမ်ပါ ၂၇၊ ၁၉၈၈ (၁၉၈၈-၀၉-၂၇)
ပလီု မာတ် 28, 2023 (2023-03-28)
ဂဥုပ်ဌာန 97B West Shwe Gon Daing Road, Bahan Township, Yangon[၁]
သဘဴဓရ် ပရေင်ဍုင်ကွာန်
တင်ဒတူလိုင် Centre[၂]
အသာ် Red
ဝပ်သာ်
nld-official.org
အလာံဗော်

ဗော်ဂဥုပ် ကောန်ဂကူ သွက်ဒဳမဝ်ကရေသဳ (ဗွဲမဂၠိုင် ကော်စ) ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ (အၚ်္ဂလိက်: National League for Democracy,ဗၟာ: အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်) abbr. NLD; Burmese abbr. ဒီချုပ်) ဂှ် ဒှ်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဗွဲတၟေင် မပစၞး ကုဂကူဗၟာ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံဗၟာရ။ နကဵုဗော်ဏအ် ကြဴနူ မဂွံဇၞး သဘင်မာဲ သၞာံ ၂၀၁၅ တုဲ ဂွံဒှ် ဗော်အလဵုအသဳဍုင် စဵုကဵုစိုပ် အခိင် ဒပ်ပၞာန်ထိင်အဝဵုဍုင် သၞာံ ၂၀၂၁ ကြဴနူ သဘင်မာဲသၞာံ ၂၀၂၀ တုဲရ။[၃]

ဗော်ဝွံ စဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၂၇ သေပ်တေမ္ဗါ ၁၉၈၈ တုဲ ပၞောဝ်ကဵု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်ဗၟာမ္ဂး ဗော်ဝွံ ဒှ်လဝ် သြဇာသၠုင်အိုတ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်ဗၟာရ။ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဒှ် ဥက္ကဋ္ဌဗော်ဝွံရ။ သဘင်မာဲ သၞာံ ၁၉၉၀ ဂှ် နကဵုဗော်ဏအ် ကလိဂွံ ဇမၞး လပါ်ဂၠိုင်ကီုရ။ ဆဂး နကဵု အလဵုအသဳပၞာန် တးပါဲ သွဟ်မာဲဂှ်ရ။ ဟိုတ်နူ ဗော်ဏအ် ဟွံလုပ် ပၠုပ်စရင်သဘင်မာဲ သၞာံ၂၀၁၀ ဂှ် ဒးဒုင်လလောင်တြး နဒဒှ် ဗော်မ္ၚးသၞောဝ် ပ္ဍဲဂိတုမေ ၆၊ ၂၀၂၀ ရ။[၄] ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၁၁ ဂှ် နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ လလောင်တြး ဒဒှ်ရ ညးစၟတ်သမ္တီ ဗော်ညးတအ် နဒဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် သွက်ဂွံ လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲ မသကၠောန်ဂတဂှ်တုဲ ပၠုပ်စရင် စၟတ်သမ္တီ နဒဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဇရေင် ကမ္မရှေန်မာဲကၟိန်ဍုင် ပ္ဍဲဒဳဇြေမ္ဗါ ၁၃၊ ၂၀၁၁ ဂှ်ရ။[၅]

သဘင်မာဲအကြာ သၞာံ ၂၀၂၁ ဂှ် သီုဖအိုတ် ဒၞာဲ ၄၅ ဒၞာဲဂှ် နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ လုပ်ဒုင်ရုဲ ၄၄ ဒၞာဲတုဲ ဂွံဇၞးကေတ်မာဲ ၄၃ ဒၞာဲ၊ ဒၞာဲမကျ မွဲဒၞာဲဂှ် ကျအာ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် ကောန်ဂကူဂမၠိုင်ဍုင်သေံ (Shan Nationalities Democratic Party -SNDP)ရ။[၆] နကဵု အလဵုဇကု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳဂှ် လုပ်ဒုင်ရုဲ ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ကအ်မုဟ်၊ ရးဨရာဝတဳတုဲ ဂွံဇၞးကေတ်ကီုရ။[၇] သဘင်မာဲ သၞာံ ၂၀၂၅ ဂှ် နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဂွံဇၞးကေတ် သီုကဵု စၠတ်ထဝ်ၜါတုဲ ဂွံပံက်အလဵုအသဳဍုင်မာန်ကၠုင်ရ။

ပ္ဍဲ ၂၁ မေ ၂၀၂၁ ဂှ် နကဵု ကမ္မရှေန်သဘင်မာဲ ကၟိန်ဍုင်ဗၟာ လလောင်တြး ဒဒှ်ရ ညးတအ် ဖန်ဇန်ဒၟံင် သွက်ဂွံ ကၟာတ်လဒဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ လၟိန်ကာလ၊[၈] ဆဂး ဗွဲကြဴ နကဵု ကမ္မရှေန်ဂှ်ဟီု တန်တဴ ကုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ညးတအ် လုပ်ပြိုင် သဘင်မာဲဂတဏအ်ဟာ ဟွံလုပ်ပြိုင်ဟာရ။[၉] ကြဴနူ အလဵုအသဳပၞာန် မပ္တိတ် သၞောဝ်သဘင်မာဲ ပ္ဍဲဇာန္နဝါရဳ ၂၀၂၃ တုဲ နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ လလောင်တြးလဝ် ဒဒှ်ရ နကဵု ဗော်ညးတအ် ဟွံကလေင် ပ္တိုန်စရင် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်၊ တုဲပၠန် သွဟ်မာဲ မတိတ်ကၠုင် နူသဘင်မာဲဂတဂှ်လေဝ် နကဵု ဗော်ညးတအ် ဟွံစၟတ်သမ္တီကီုရ။[၁၀]

ဝင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ မံက်တိုန်ကၠုင် ကြဴနူ ပရေင်ကလိုက်ကမဵု ၈၈၈၈ တုဲ ပရေင်ထ္ၜးဆန္ဒ သွက်အခေါင်ဒဳမဝ်ကရေသဳ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၀ ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၞောတ် ပၞာန်သီထောအ် အဝဵုဍုင်ရ။ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵုမပတိုန်လဝ် သကိုပ်သက ကုဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ မဒှ် ကောန် ဂဥုပ်ဗိုလ်ဗၟာတြေံ အံင်သာန်၊ မညးဒှ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဂကူဗၟာ သွက်ဗၠးၜး ပ္ဍဲအခိင် ၁၉၄၀တအ်ရ။ အခိင်မဒက်ကိုပ်ကၠာတေအ်ဂှ် ဦးအံင်ဂျဳ ညးမဒှ် ဂဥုပ်ဗိုလ်ပၞာန်ဗၟာတြေံ ဂွံဒှ် ဥက္ကဋ္ဌတုဲ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဂွံဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာဗော်ရ။

သဘင်မာဲ သၞာံ ၁၉၉၀ ဂှ် ဗော်ဏအ် ကလိဂွံဇမၞး ဒၞာဲ ၅၉% မဒှ်ဒၞာဲခုင် သီုဖအိုတ် ၄၉၂ ဂှ် ဂွံဇၞးကေတ် ၃၉၂ ခုင်၊ ဗော်ညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူ - တစည (National Unity Party) မဒှ် ဗော်အလဵုအသဳဂှ် ဂွံဆဇၞး ခုင် ၁၀ ဒၞာဲဓဝ်ရ။[၁၁] ဆဂး အလဵုအသဳပၞာန် နဝတ ဟွံကဵုအခေါင် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳရ။[၁၂] Soon after the election, the party was repressed and in 1996 Suu Kyi was placed under house arrest. နကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳဂှ် ပ္ဍဲလလအ်အခိင် သီုဖအိုတ် ၂၁ သၞာံဂှ် ဒးဒုင်ကၟာတ်လဝ် အပ္ဍဲသ္ၚိညး ပွိုင် ၁၆ စဵုကဵု ဂွံဗၠးကဵု ပ္ဍဲ ၂၁ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၁၀ ဂှ်ရ။ ညးစၞး ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဗွဲမဂၠိုင် ဒဴတိတ် နူဍုင်တုဲ ဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳပံင်ကောံကောန်ဂကူ ကၟိန်ဍုင်ဗၟာ (National Coalition Government of the Union of Burma - NCGUB) ရ။

သၞာံ ၂၀၀၁ ဂှ် အလဵုအသဳ ကဵုအခေါင် ကုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ပံက်ရုင်ဗော်ပၠန် တုဲပၠန် ဗလးကဵု ကောန်ဗော် မဒးလဝ်ထံင်လ္ၚဵုတအ်ရ။[၁၃] ပ္ဍဲဂိတုမေ ၂၀၀၂၊ ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဂွံအခေါင်တိတ် နူကဵု သ္ၚိဇကုရ။ နကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ကေုာံ ကောန်ဗော်ညး တိတ်တရဴ ဂေတ်ဍုင်တုဲ ဂွံအထံက်ဂလာန် နူညးဍုင်ကွာန် ဗွဲမဇၞော်ကဵု ဒြဟတ်ရ။ ဆဂး တရဴညးတအ် ပ္ဍဲဍုင်ဒေဗယေန် ပ္ဍဲဂိတုမေ ၂၀၀၃ ဂှ် ကောန်ဗော် ဗွဲကဵုစှ်ော ဒးဒုင်ပန်ဂစိုတ်၊ ညးမပန်ဂစိုတ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ် နူဒပ်ပၞာန်ရ။ နူဂှ် ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ကဵု ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်ဦး ဒးဒုင်ရပ်ပၠန်ရ။[၁၄]

နူ ၂၀၀၄၊ နကဵု အလဵုအသဳ ကၟာတ်လဒဵု ပရေင်ချဳဓရာင် ဗော်ဏအ်ရ။ သၞာံ ၂၀၀၆ ဟိုတ်နူကဵု ပရေင်ဒြဟတ်ဒမြိုဟ် နူဒပ်ပၞာန်တုဲ ကောန်ဗော် ဗွဲမဂၠိုင် နုက်တိတ် နူဗော်ရ။ ပ္ဍဲဂိတု အံက်တဝ်ဗါ၊ ၂၀၀၈ ကြဴနူ ပၠန်ဂတးအသာ်ထဝ် မကော်ဂး (Saffron Revolution) မဒှ် ပေါဲဗတိုက် နကဵု ခမဳသင်တအ် အာဂတပၠတရဴတုဲ ထ္ၜးဆန္ဒ ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲဍုင်ဇၞော်လ္ဂုင် ဒးဒုင်ပန် လၞိန်ဗပိန်တုဲ ဗုမ်မွဲမ ခတိုဟ်အာ ပ္ဍဲကဵု အဝိုင်ထာန်ချံက်ပေန်၊ ပွိုင်ဍုင်ယှိုယ်ပျဳတာ၊ ဍုင်လ္ဂုင်၊ မဒှ်ဒၞာဲ ဗဒါဲရုင် ဂကောံတမ္ၚံင် ကေုာံ ဇမၞော်မၟောဝ် ကၟိန်ဍုင်တုဲ မၞိဟ်ချိုတ်အာ မွဲရ။[၁၅] မၞိဟ်မချိုတ်ဂှ် ဒှ် သက်ဦးဝင် မၞိဟ်မပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးအသာ်ထဝ်၊ ဗုမ်ဂှ်ခတိုဟ် အပ္ဍဲသ္ၚိညးဂှ်။[၁၆] နကဵု အလဵုအသဳပၞာန် စုတ်စောဲဒုဟ် ဒဒှ်ရ နကဵု ရဲဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဒှ်ညးဖန်ဇန် ဗုမ်ဂှ်။[၁၆] တုဲ နကဵု အမှုဗုမ်ဂှ်ဂှ် အလဵုအသဳပၞာန် ရပ်ထောအ် ကောန်ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ တၟာဂလိုင်ကီုရ။[၁၇]

သဘင်မာဲ သၞာံ ၂၀၁၀ ဂှ် နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဗ္ဂါပ်ဗဗေင်၊ ဟိုတ်နူကဵု ကောန်ဗော်ညး ဗွဲမဂၠိုင် ဒးဒုင်ကၟာတ်လဒဵုလဝ် အခေါင်သွက်ဂွံဒုင်ရုဲစှ်ရ။ နကဵုသၞောဝ်မ္ဂး ကောန်ဂကောံတအ်ဂှ် နကဵုဗော် ဒးနုက်ပ္တိတ်တုဲဟေင် နကဵုဗော်ဂှ် ဂွံလုပ်ပြိုင်မာဲဂွံရ။ ပ္ဍဲဂိတုမေဂှ် နကဵုဗော် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ဗလးကဵု ဗော်ပလီုကၟာတ်ထောအ် ပ္ဍဲသၞောဝ်သှ်ေခိုဟ်၊ ကောန်ဂကောံတအ်ဂှ် ဟွံပ္တိတ် နူဗော်၊ တုဲပၠန် နကဵု ဗော်လေဝ် ဟွံလုပ် ဒုင်ရုဲမာဲရ။[၄] ဟိုတ်နူ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဟွံလုပ် ဒုင်ရုဲမာဲတုဲ ကောန်ဗော်လ္ၚဵု ပါ်တိတ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ဗော်တၞဟ် နကဵုယၟု ဂကောံဒြဟတ် သွက်ဒဳမဝ်ကရေသဳ (National Democratic Force)၊[၁၈] ဆဂး နကဵု ဗော်ဏအ် ကလိဂွံမာဲ ဆၜိုတ် ဗဒါဲ ၃% ဓဝ်ရ။ သဘင်မာဲဂှ် နကဵု ဗော်ကျဖေါတ် ဂွံဇၞးကေတ် မာဲရ။[၁၉]

ကြဴနူ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ကဵု အလဵုအသဳဗၟာ ပ္ဍဲအခိင် ၂၀၁၁ ကဵုကေတ် ရေင်သကအ်တုဲ ဂိတုအံက်တဝ်ဗါဂှ် ကောန်ထံင် သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် ဗွဲမဂၠိုင် ဂွံဗၠးတိတ်၊ တုဲပၠန် အခေါင်အရာညးဍုင်ကွာန် ဗီုကဵု ဂကောံသၟာကမၠောန်တအ်ဂှ် ဂွံဒှ်ပ္ဍဲသၞောဝ်ရ။[၂၀][၂၁]

သၞာံ ၂၀၁၁ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၁၈ ဂှ် နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ကောံဓရီုကေင်ကာဗဟဵုတုဲ လလောင်တြး ဒဒှ်ရ နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ က္လေင်ပ္တိုန်စရင် နဒဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ သဘင်မာဲအကြာ သွက်ဒၞာဲသီုဖအိုတ် ၄၈ ဒၞာဲ မၞိဟ်စၞးစၠတ်ထဝ်တအ် လုပ်ကေတ်တာလျိုင် ပ္ဍဲဒၞာဲဝန်ဇၞော်ဂမၠိုင်တုဲ ဒၞာဲသၠးဒၟံင်ဂှ် လုပ်ဒုင်ရုဲရ။[၂၂] တုဲဂှ် နကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဓရီုကျာ ကုသမ္မတကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံအမေရိကာန် ဗါရက် အဝ်ဗါမာတုဲ တုပ်စိုတ် ရေင်သကအ် ညးအုပ်ကာနာနာ ဍုင် ဟိလ်လာရဳ ကၠိန်တောန် (Hillary Clinton) သွက်ဂွံကၠုင်ဝေင် ဍုင်ဗၟာရ။[၂၃] မကၠုင်ဝေင်ဂှ် ဒှ်လဝ် ပ္ဍဲ ၃၀ နဝ်ဝေမ်ဗါ။[၂၄] နကဵု ဒုဥက္ကဋ္ဌ သမဂ္ဂယူရောပ် (အဳယူ) Catherine Ashton လေဝ် ဒုင်တၠုင် ညံင်ဂွံဒှ် ကၠောန်သဘင်မာဲမနွံကဵုဗဗွဲဓဝ် ကေုာံ ကၠးဖ္ဍး၊ တုဲပၠန် နကဵု အဳယူလေဝ် ပရေင်ကၟာတ်လဒဵုလဝ် ပရေင်ပိုန်ဒြပ်တအ်ဂှ် က္လေင်သ္ၚေဝ်ဂၠေပ်ကဵုပၠန်ရောင် ဟီုရ။[၂၅]

သွက်သဘင်မာဲ ၂၀၁၅ ဂှ် နကဵုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ တးပါဲ မၞိဟ်စၞးအလံင်အမာတ် မူသလေန်ဂမၠိုင်တုဲ ဒးဒုင်ပါ်ပါဲ၊ တုဲပၠန် နကဵု ဗော်ဏအ် ဆက်ဆောံခိုဟ် ပံင်ကိတ် ကုဂကောံလကျာ်ဗၟာပရမ် နကဵုယၟု မဘသ မဒှ် ဂကောံလကျာ်ဗၟာ မနွံကဵု ဂၠံင်တရဴအစောဲဂကူဇၞော် တုဲပၠန် ဒစဵုဒစး ဘာသာသအာင်တအ်ရ။[၂၆] ဦးကိုနီ ညးမဒှ် သၟာသၞောဝ် မဒှ်ညး မကဵုကသပ် လပါ်သၞောဝ်ဥပဒေ ကုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဒးဒုင်ပန်ဂစိုတ် ပ္ဍဲသၞေဟ်က္ၜင်ကျာလ္ဂုင် ပ္ဍဲဇာန္နဝါရဳ ၂၀၁၇ ဂှ် ဒှ်မူသလေန်ကီုရ။ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၆ အခိင်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ မပန်ဂစိုတ်ကမၠက် ဂကူရဝ်ဟေန်ဂျာ ဂှ်လေဝ် နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ပါလုပ်ဒၟံင် ပ္ဍဲအရာမဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ်ကီုတုဲ ဒးဒုင်ပါ်ပါဲ ကုဂကောံမၞိဟ်ဂၠးတိကီုရ။[၂၇]

ကြဴနူ ပၞာန်ထိင်အဝဵု ၂၀၂၁[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

ကြဴနူ ပၞာန်သီအဝဵုဍုင် သၞာံ ၂၀၂၁ တုဲ စနူ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၊ ရုင်ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဗွဲမဂၠိုင် ဒးဒုင်ကၟာတ်လဝ်ရ။[၂၈] တုဲပၠန် ဂကောံကေင်ကာ (CEC) ကြပ်သီုဖအိုတ် သီုကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳဂှ် ဒးရပ်ကြိုင်လဝ်တုဲ သှ်ေဒၟံင် မ္ၚးထံင် အပ္ဍဲဍုင် မၞိဟ် ၆ တၠ၊ ဦးဟန်သာမြင့်၊ ဦးသိန်းဦး၊ ဒေါက်တာမျိုးညွန့်၊ ဒေါက်တာတင်မျိုးဝင်း၊ ဦးအောင်စိုး၊ ဒေါ်ခင်ဌေးကြွယ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ကမၠောန်ဗော်အိုတ်သီု ချဳဓရာင် ကၠောန်ဟွံဂွံရ။[၂၉]

ကြဴနူ ပၞာန်ထိင်အဝဵုဍုင်တုဲ ဦးအောင်ကြည်ညွန့် ကဵု ဦကျော်ထွေး ညးၜါဂှ် ဒဴတိတ် နူဍုင်တုဲ ဒက်ပ္တန်လဝ် ကမ္မတဳကမၠောန်ဗဟဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ (NLD – CWC) နကဵု မၞိဟ် (၈)တၠ။ နကဵု ကမ္မတဳဏအ် ကေုာံ ကောန်ဂကောံအေဝ်အေဝ်ဒဳ မစိုပ်ဒၟံင် ဍုင်သအာင် ဗွဲတၟေင် နိဂီုသေံ ကဵု ကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံအမေရိကာန်တအ်ဂှ် ဆက်ချဳဓရာင်ဒၟံင် ကမၠောန်ဗော်နာနာတုဲ ပ္တိတ်ဒၟံင် လိက်လလောင်တြးနာနာသာ်ကီုရ။ လိက်ဂလုက် (Password) မုက်လိက် Facebook Page ကေုာံ မုက်လိက် D-Wave (ဒီလှိုင်း) ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဦးနေဘုန်းလတ် (ညးလလောင်ပရိုင် အေန်အေဝ်ဒဳတြေံ၊ ဂကောံ NUG) ကဵု ဦးလွင်ကိုလတ် (NUG)၊ တအ်လေဝ် ဂွံလဝ်ကီုရ။ သၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုမာတ် ဂှ် ကိုကြည်တိုး ကောန်ဂကောံဌာနလလောင်ပရိုင် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဒးဒုင်ရပ်အာတုဲ လိက်ဂလုက်ဂှ် ဦးနေဘုန်းလတ် ကဵု ဦးလွင်ကိုလတ် တအ်ဂှ် ပြံင်ထောအ်တုဲ ဒုင်ယၟု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳတုဲ ပ္တိတ်ဒၟံင် လိက်လလောင်တြးနာနာသာ်ရ။[၂၉] နကဵု ကမ္မတဳဏအ် ညးတအ်ဟီု ပ္ဍဲကဵု အခိင် ဂကောံကေင်ကာဂမၠိုင် သီုကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ မဒးဒုင်ရပ်လဝ်တုဲ ကမၠောန်ဗော်တအ်ဂှ် နကဵု ကမ္မတဳကမၠောန်ဗဟဵု (NLD – CWC) ဂှ် ဆက်ယိုက်ဂၠေင် ကၠောန်အာဒၟံင်ရ။[၃၀]

နကဵု ကမ္မတဳကမၠောန်ဗဟဵုဏအ် ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၂၀၂၃ မာတ် ၃ ဂှ် ပ္တိတ်လိက်လလောင်တြး ဒဒှ်ရ နကဵုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ နုက်ပ္တိတ်ထောအ် နူကဵုဗော် မၞိဟ် ပန်တၠ[၃၁] -

  • ဦးဖြိုးမင်းသိန်း (ဂကောံကေင်ကာဗဟဵု)
  • ဒေါ်စန္ဒာမင်း (ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု)
  • ဦးတိုးလွင် (ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု)
  • ဦးဝင်းမြင့်အောင် (ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု)

ဦးတိုးလွင် ညးမဒးလလောင်တြးလဝ် ယၟုဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ်ဟေင် ကလေင်ချူပတိုန် ပ္ဍဲမုက်လိက် Facebook ညး ပရူဗော်အေဝ်အေဝ်ဒဳ ကေုာံ တင်ဒတူလိုင် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳရ။ ဦးတိုးလွင့် ဗၟံက်ထ္ၜး ဒဒှ်ရ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၈ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၁ဂှ် နကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ကီု သီုကဵု ဦးဝင်းမြင့် ဟီုနင်လဝ် ကုဗော်ညးတအ် နူကဵု သၟာသၞောဝ် ဒေါ်မင်းမင်းစိုး ကဵု ဦးခင်မောင်ဇော် မွဲကဆံင် ဒဒှ်ရ ပ္ဍဲအခိင်လၟုဟ်ဂှ် ဟိုတ်နူ နကဵု ဂကောံကေင်ကာဗဟဵုကီု ကမ္မတဳဗဟဵုကီု ဟွံဂွံကောံဓရီုဂှ်ရ ယြဴညးလဵုမွဲဟွံဟီု ဒုင်ယၟု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳတုဲ ဟီုဂး ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် အခေါင်ဟွံမဲ၊ တုဲပၠန် လတူ လဟီု ကေုာံ တင်သဂုတ်သွာတ်တအ်ဂှ်လေဝ် နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဟွံကေတ်တာလျိုင်ရ။ [၂၉]

နကဵု ဦးတိုးလွင် ဆက်ပသောင်ကလး နကဵု သၞောဝ်ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳမ္ဂး ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဟွံဒက်ပ္တန်လဝ် ကမ္မတဳကမၠောန်ဗဟဵု (ဗဟိုအလုပ်ကော်မတီ)၊ တုဲပၠန် ကောန်ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳမွဲမွဲ ပြံင်တိတ်အာ နူဍုင်ဗၟာမ္ဂး အလဵုအလဵုဂှ် ဟွံဒှ် ကောန်ဗော်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကမ္မတဳကမၠောန်ဗဟဵု မဒက်ပ္တန်တုဲ မချူပ္တိတ်ဒၟံင်လိက်တအ်ဂှ် ဟွံလုပ်ကုသၞောဝ်ဗော်ရောင်ဂှ် ညးချူဗၟံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။[၂၉] တုဲပၠန် ညးဟီု နကဵုဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဟီုနင် နကဵုရမ္သာင် ဒဒှ်ရ မၞိဟ်မစိုပ်အာ ဍုင်သအာင်တအ် ဒက်ပ္တန်လဝ် ကမ္မတဳကမၠောန်ဗဟဵု ဂှ် ဟွံလုပ် ပ္ဍဲသၞောဝ်၊ ညးဟွံဒုင်တဲရ။[၃၂]

ရုင်ဗော် ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင်ဂှ် နကဵု မၞိဟ်ညိည ဗွဲတၟေင် ဒေါ်စန္ဒာမင်း (ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု) ကဵု ဦးတိုးလွင် (ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု) တအ် မင်မဲဒၟံင်တုဲ စတမ်နူ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၅၊ ၂၀၂၃ ဂှ် နကဵု ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵုဂှ် ပဒေါအ်ထောအ် ဍာ် ပၟတ်တုဲ ကၟာတ်ထောအ် ကသအ်ရုင်ရ။[၃၂]

သၞာံ ၂၀၂၃ ကမ္မရှေန်မာဲ ကၠောန်ခၞံ သၞောဝ်ဥပဒေ မဆေင်ကုဗော်ဍုင်ကွာန်တၟိတုဲ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ် ယဝ်ရ မိက်ဂွံ ဆက်တန်တဴအာ နကဵု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မ္ဂး ဂိတုမာတ် ၂၈၊ ၂၀၂၃ ဂှ် စွံလက်ကြဴအိုတ်တုဲ ဒးက္လေင်ပ္တိုန် အခေါင်တၟိရောင်။ စပ်ကဵု ကိစ္စကလေင်ပ္တိုန်အခေါင်ပၠန် တၞဟ်နမိက်ဂွံ တီလညာတ် ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳတုဲ ပ္ဍဲ ဂိတုမာတ် ၂၅၊ ၂၀၂၃ ဂှ် နူကဵု ညးတာလျိုင်ဗော်ဂမၠိုင် သီုကဵု ဒေါ်စန္ဒာမင်း ဂွံအခေါင် အာဆဵု ကုဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ပ္ဍဲထံင်နေပျဳဒဝ်ကီုလေဝ် နကဵု ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဆညးမွဲကီု ဟွံမိက်ဆဵုတုဲ ဟွံဒှ်ဆဵုတုဲ လညာတ်ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳဂှ် ကောန်ဗော်တအ် ဟွံဂွံတီကေတ်ရ။[၃၃] နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ဟွံကလေင်ပ္တိုန်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲမပိုင်ခြာလဝ်ဂှ် နကဵုကမ္မရှေန်မာဲ ပၠုပ်စုတ်စရင် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ နဒဒှ် ဗော်လမၠီုရ။[၃၄]

ဂၠံင်တရဴ ပရေင်ဍုင်ကွာန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳမ္ဂး ညးတအ် ချူလဝ် ဒှ်ဗော်ဝါဒလဳဗရေလ် (ဗၠးၜး)၊[၃၅][၃၆] ဒဳမဝ်ကရေတေတ်-လဳဗရေလ်၊[၃၇] liberal-conservative,[၃၇] ကေုာံ သဵုယှေလ်-လဳဗရေလ် ရ။[၃၈]

အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဒှ်ရဲဗက်စ ဝါဒမၞိဟ်လပါ်ဂၠိုင် (populism)[၃၉] ကေုာံ ဂၠံင်တရဴ ပရေင်ပိုန်ဒြပ်မစဵုဒၞာကမၠောန်အပ္ဍဲဍုင် (protectionist economic policies)ရ။[၄၀] နကဵုဝင်မ္ဂး အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဒှ်လဝ် ဗော်သဵုယှေလ်ဒဳမဝ်ကရေတေတ် (social-democratic party) မွဲရ။[၄၁]

National League for Democracy's headquarters in Yangon (before reconstruction)

သွဟ်မာဲဂမၠိုင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

Burmese Constitutional Committee[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

သဘင်မာဲ ဒၞာဲမဇၞး သီုဖအိုတ် လၟိဟ်မာဲသီုဖအိုတ် မကလိဂွံမာဲ နကဵု တၟအ်ကၠမ် လၟိဟ်မကလိဂွံ တင်စၟတ် က္ဍိုပ်သကိုပ်
1990
၃၉၂ / ၄၉၂
7,930,841 59.9% Increase 392 ဟွံပၠုပ်စရင် အံင်သာန်သုကျဳ

စၠတ်ထဝ် ကောန်ဂကူ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

သဘင်မာဲ ဒၞာဲမဇၞး သီုဖအိုတ် လၟိဟ်မာဲသီုဖအိုတ် မကလိဂွံမာဲ နကဵု တၟအ်ကၠမ် လၟိဟ်မကလိဂွံ တင်စၟတ် က္ဍိုပ်သကိုပ်
2010
၀ / ၂၂၄
ဗဂါပ်ဗဗေင် အံင်သာန်သုကျဳ
2012
၅ / ၂၂၄
Increase 4 ညးဒစဵုဒစး အံင်သာန်သုကျဳ
2015
၁၃၅ / ၂၂၄
Increase 131 ဇမၞး၊ ဒှ်အလဵုအသဳ အံင်သာန်သုကျဳ
2020
၁၃၈ / ၂၂၄
Increase 3 ဟွံပၠုပ်စရင် အံင်သာန်သုကျဳ

စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

သဘင်မာဲ ဒၞာဲမဇၞး သီုဖအိုတ် လၟိဟ်မာဲသီုဖအိုတ် မကလိဂွံမာဲ နကဵု တၟအ်ကၠမ် လၟိဟ်မကလိဂွံ တင်စၟတ် က္ဍိုပ်သကိုပ်
2010
၀ / ၄၄၀
ဗဂါပ်ဗဗေင် အံင်သာန်သုကျဳ
2012
၃၇ / ၄၄၀
Increase 37 ဒစဵုဒစး
2015
၂၅၅ / ၄၄၀
12,794,561 57.1% Increase 218 ဂွံဇၞး၊ ဒှ်အလဵုအသဳ
2020
၂၅၈ / ၄၄၀
Increase 3 ဟွံပၠုပ်စရင်

စၠတ်ထဝ် တွဵုရး ကေုာံ ရးဇၞော်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

သဘင်မာဲ ဒၞာဲမဇၞး သီုဖအိုတ် လၟိဟ်မာဲသီုဖအိုတ် မကလိဂွံမာဲ နကဵု တၟအ်ကၠမ် လၟိဟ်မကလိဂွံ တင်စၟတ် က္ဍိုပ်သကိုပ်
2015
၄၇၆ / ၈၅၀
Increase 474 အံင်သာန်သုကျဳ
2020
၅၀၁ / ၈၈၀
Increase 25

ဆက်ဗှ် ပရူဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

တဆိပ် ယၟုဗော် မပစၞး (-) မစန်ဒက် သဘဴဓရ် က္ဍိုပ်သကိုပ်
စၠတ်ထဝ် ညးဍုင်ကွာန်
(၄၄၀ ခုင်)
စၠတ်ထဝ် ကောန်ဂကူ
(၂၂၄ ခု)

NLD
ဂကောံဂဥုပ် ကောန်ဂကူ သွက်ဒဳမဝ်ကရေသဳ
ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ
၂၅၈ / ၄၄၀
၁၃၈ / ၂၂၄
အလုံကၟိန်ဍုင် Social democracy,
Democratic socialism,
Burmese nationalism
အံင်သာန်သုကျဳ

USDP
ဗော်တမ္ၚံင် ကေုာံ ဇမၞော်မၟောဝ် ကၟိန်ဍုင်
ဗော်ကျဖေတ်
၂၆ / ၄၄၀
၇ / ၂၂၄
အလုံကၟိန်ဍုင် Conservative liberalism,
Agrarianism,
Economic liberalism, Burmese nationalism
ဦးခင်ရီ

PP
ဗော်ညးဍုင်ကွာန်,
ဗော်ပဳပဳ
၀ / ၄၄၀
၀ / ၂၂၄
အလုံကၟိန်ဍုင် Liberalism,
Reformism
ကိုကိုကြီး

PPP
ဗော်ပၠတရဴညးဍုင်ကွာန်
ဗော်ပဳပဳပဳ
၀ / ၄၄၀
၀ / ၂၂၄
အလုံကၟိန်ဍုင် Conservative liberalism,
Agrarianism,
Economic liberalism
ဒေါ်သက်သက်ခိုင်

MUP
ဗော်ညဳသၟဟ်မန်,
ဗော်အေမ်ယူပဳ
၂ / ၄၄၀
၂ / ၂၂၄
တွဵုရးဍုင်မန် Green politics,
Democratic socialism, Mon nationalism
နာဲလွဳအံင်

WP(M)
ဗော်ညးဗြဴ(မန်),
ဗော်ညးဗြဴမန်
၂ / ၄၄၀
၂ / ၂၂၄
တွဵုရးဍုင်မန် Green politics,
Democratic socialism, Women right
မိလျိုင်မန် (မိတာန်ရှေန်)
PSDP
PSDP
ဗော်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် ဖၠုံ-သဝဝ်,
ဗော်ဖၠုံသဝဝ်
၀ / ၄၄၀
၀ / ၂၂၄
တွဵုရးကရေင် Karen nationalism စောသိန်းအောင်

ANP
ဗော်ကောန်ဂကူ အရကာန်,
ဗော်ANP
၀ / ၄၄၀
၀ / ၂၂၄
တွဵုရးယခေင် Rakhine nationalism ဦးသာထွန်းလှ
RSNUP
RSNUP
ဗော်ညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူ တွဵုရးယခေင်,
ဗော်RSUNP
၀ / ၄၄၀
၀ / ၂၂၄
တွဵုရးယခေင် Rakhine nationalism ဦးအေးကြိုင်

နိဿဲ[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

  1. Frangos၊ Alex။ "Once-Shunned Quarters Becomes Tourist Mecca"၊ Wall Street Journal၊ 30 March 2012။ [permanent dead link]
  2. (2016) in Derbyshire: Encyclopedia of World Political Systems. Routledge, 108. ISBN 9781317471561 
  3. Mahtani၊ Shibani။ "Myanmar military seizes power in coup after detaining Aung San Suu Kyi"။ 
  4. ၄.၀ ၄.၁ National League for Democracy disbanded in Myanmar. Haiti News (4 May 2010). Archived from the original on 27 April 2011။ Retrieved on 18 February 2023
  5. Suu Kyi's Myanmar opposition party wins legal status Archived ၄ ဨပြဳ ၂၀၁၅ at the Wayback Machine, The Associated Press, 13 December 2011
  6. It is the victory of the people: Aung San Suu Kyi on Myanmar – World News – IBNLive. Ibnlive.in.com (10 May 2011). Archived from the original on 6 April 2012။ Retrieved on 18 February 2023
  7. "Myanmar election commission announces NLD wins overwhelmingly in by-elections"၊ Xinhua၊ 2 April 2012။ 
  8. Reuters, Story by (21 May 2021). Myanmar's junta-appointed electoral body to dissolve Suu Kyi's party, report says.
  9. "Myanmar military won't dissolve Suu Kyi's NLD party: official"၊ Nikkei Asia၊ 26 January 2022။ 
  10. "Myanmar’s opposition party refuses to re-register under new junta law"၊ Radio Free Asia၊ 6 February 2023။ 
  11. Houtman, Daigaku & Kenkyūjo, 1999, p. 1
  12. Junta must free Burma's leading lady Archived ၁၆ အဝ်ဂေတ် ၂၀၀၉ at the Wayback Machine, The Australian, 19 May 2009
  13. Burma's Confidence Building and Political Prisoners. Assistance Association for Political Prisoners.
  14. The Depayin Massacre: Two years on, Justice denied. Asean Inter-parliamentary Myanmar caucus (30 May 2005). Archived from the original on 14 June 2007။ Retrieved on 18 February 2023
  15. "One Dead in Burma Blasts"၊ Radio Free Asia၊ 20 October 2008။ 
  16. ၁၆.၀ ၁၆.၁ "Increasing bomb blasts worry Rangoon residents – Zarni & Mungpi"၊ BurmaNet News၊ 21 October 2008။ 
  17. "Agence France Presse: Myanmar blast victim was ex-monk turned bombmaker: state media"၊ BurmaNet News၊ 21 October 2008။ 
  18. "New Burmese opposition party to contest election"၊ 7 May 2010။ 
  19. "15,000 flee Burma in post-election violence"၊ 8 November 2010။ 
  20. "Burma frees dozens of political prisoners"၊ 12 October 2011။ 
  21. "Burma law to allow labour unions and strikes"၊ 14 October 2011။ 
  22. "Suu Kyi's NLD democracy party to rejoin Burma politics"၊ 18 November 2011။ 
  23. Whitlock၊ Craig။ "U.S. sees Burma reforms as strategic opening to support democracy"၊ 19 November 2011။ 
  24. "'Hopeful' Hillary Clinton starts Burma visit"၊ BBC News၊ 30 November 2011။ 
  25. "EU hails Myanmar moves, reviewing policy"၊ Reuters၊ 18 November 2011။ 
  26. News၊ Jonah Fisher BBC။ "Aung San Suu Kyi's party excludes Muslim candidates"၊ BBC News၊ 8 September 2015။ 
  27. Myanmar (2018).
  28. Myanmar's NLD says offices raided in 'unlawful acts', computers, documents seized (in en-US).
  29. ၂၉.၀ ၂၉.၁ ၂၉.၂ ၂၉.၃ Lwin, Toe (3 March). " ဦးတိုးလွင် (ဗဟိုကော်မတီဝင်) ရေးသားချက် ၁. Open. “အစစ အရာရာ ကိုယ့်ဘက်က အင်အားစုတွေ အချင်းချင်း သွေးကွဲမှာ စိုးလို့ တတ်နိုင်သလောက် သည်းခံပြီး ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း နေခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ်ံ့ တိုင်ပြည်အပြင်ဖက် ရောက်နေကြတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေအချို့ဟာ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာ မဲ့လွန်တဲ့အပြင် နိုင်ငံရေး လူညစ်ပတ်တွေမို့လို့ ကျနော် မပြောပဲ နေတဲ့ဟာတွေ ထုတ်ပြောရပါတော့မယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် CEC အဖွဲ့ဝင်အားလုံးနီးပါ အဖမ်းခံ ထောင်ကျနေချိန်မှာ NLD ပါတီနဲ့ CEC အဖွဲ့ ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ မချမှတ်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။ NLD နာမည်အသုံးပြုတာ၊ CEC နာမည် အသုံးပြုတာတွေဟာ လုံးဝတရားမဝင်သလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင်NLD CEC အဖွဲ့က တာဝန်လည်း မခံသလို တာဝန်လည်းမယူကြောင်း 8.11.2021 ရက်ကတည်းက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဦးဝင်းမြင့်တို့က ရှေ့နေတွေ ( ဒေါ်မင်းမင်းစိုး၊ ဦးခင်မောင်ဇော်) ကတစ်ဆင့် အပြတ်ပြောခဲ့ပြီးသားပါ။ ဒါကြောင့် NLD ရဲ့ တရားဝင်ဖေ့စ်ဘွတ် စာမျက်နှာကို တရားမဝင် ခိုးယူအသုံးပြုနေကြတဲ့ NLD CWC အမည်ခံ ဦးအောင်ကြည်ညွန့် ဦးဆောင်တဲ့သူတွေမှာ ဘာမှ လုပ်ပိုင်ခွင့်မရှိပါဘူး။ NLD CWC အမည်ခံပြီး ဖွဲ့တာဟာလည်း တရားမဝင်ဘူးလို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ရှေ့နေတွေကတဆင့် 8.11.2021 ရက်နေ့မှာ အပြတ်ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒါကို ရူးချင်ယောင်ဆောင်ပြီး တရားမဝင်တဲ့ NLD CWC နာမည်ကို အသုံးချပြီး NLD ရဲ့ တရားဝင် Facebook Page ကို မောင်ပိုင်စီး ခိုးယူအသုံးပြုပြီး NLD နာမည်နဲ့ ကြေညာချက်တွေ ထုတ်နေတာဟာ လုံးဝတရားမဝင်ဘူးဆိုတာ NLD မှာ နှစ်များစွာ လုပ်ခဲ့ဘူးသူတိုင်း သိကြပါတယ်။ ယခု So-called NLD CWC ဆိုတဲ့ သူတို့ဘာသာ သူတို့ တိုင်းပြည်အပြင်ဖက်မှာ ဖွဲ့ထားကြတဲ့ အဖွဲ့မှာ ပါဝင်တဲ့သူ အားလုံးဟာ ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်နဲ့ အမေရိကားကို အကုန်ရောက်နေကြတဲ့ သူတွေချည်းပါပဲ။ NLD ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံစည်းမျဉ်းနဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ ဆိုရင် အဲဒီလို တိုင်းပြည်အပြင်ဖက် ထွက်သွားကြသူတွေဟာ NLD ပါတီဝင်အဖြင့်တောင် တရားမဝင်တော့ပါဘူး။ သူတို့တွေဟာ NLD ပါတီဝင်တွေလို့တောင် မပြောနိုင်တော့ပါဘူး။ NLD ရဲ့ နှစ်ပေါင်း (၃၀) ကျော် နိုင်ငံရေးသမိုင်းကြောင်းမှာ ဒီလို တိုင်းပြည်အပြင်ဖက် ထွက်သွားကြတဲ့ (ရှင်းရှင်းပြောရရင်ကြောက်လို့ ထွက်ပြေးသွားကြတဲ့) သူတွေဟာ ဘယ်တုန်းကမှ NLD တာဝန်ကို ယူလို့မရသလို တာဝန်ယူခဲ့ရင်လည်း တရားမဝင် ပါဘူး။ NLD ပါတီရဲ့ တရားဝင် Facebook Page နဲ့ ဒီလှိုင်း (D-Wave) Facebook Page နှစ်ခုစလုံးဟာ နဂို NLD ပြန်ကြားရေး အဖွဲ့ဝင်ဟောင်းတွေဖြစ်ကြတဲ့ နေဘုန်းလတ် (ယခု NUG) နှင့် လွင်ကိုလတ် (ယခု NUG) တို့ နှစ်ဦးရဲ့ လက်ထဲမှာ ရောက်နေကြပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လမှာ NLD ဗဟိုပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ဝင် ကိုကြည်တိုး အဖမ်းခံရပြီးနောက်မှာ နေဘုန်းလတ်နဲ့ လွင်ကိုလတ်တို့ နှစ်ဦးက NLD Facebook Page နဲ့ ဒီလှိုင်း Facebook Page ကို Password ပြောင်းပြီး သိမ်းယူထားခဲ့တာပါ။ နောက်ပိုင်း NLD ဖေ့စ်ဘွတ် Page ကနေမှ NLD ရဲ့ ကြေညာချက်တွေကို တရားမဝင် ထုတ်ပြန်နေခဲ့ကြတာပါ။ ကျနော်ဟာ NLD ပါတီရဲ့ ဗဟိုကော်မတီဝင် တစ်ဦးဖြစ်သလို NLD ပါတီရဲ့ အရေးကြီးဆုံးနဲ့ အရေးပါဆုံး ဗဟိုစည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေး အဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် 1988 ခုနှစ် NLD ပါတီရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံစည်းမျဉ်း လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေအပြင်၂၀၁၁ ခုနှစ် နှစ်ကုန်မှာ NLD ပါတီ ပြန်မှတ်ပုံတင်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင် NLD ပါတီရဲ့ ပါတီစည်းမျဉ်းနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ၊ နိုင်ငံရေးဝါဒ သဘောတရားနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို အားလုံးနားလည်သလို ကြေကြေညက်ညက်လည်း ရှိထားသူပါ။၂၀၁၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ပြန်ဖွဲ့ခဲ့တဲ့ NLD ပါတီဖွဲ့စည်းပုံမှာ CWC ( ဗဟိုအလုပ်ကော်မတီ ) ဆိုတာ လုံးမရှိသလို၊ ဖွဲ့ခဲ့ရင်လည်း တရားလုံးဝမဝင်ပါဘူး။ NLD ပါတီရဲ့ ပါတီစည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ အဆင့်ဆင့်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ အရဆိုလျှင်တော့ ယခု So-called CWC အဖွဲ့မှာ ပါတဲ့ သူ (၇)ဦး + ဒေါ်မေဝင်းမြင့် တို့ဟာ NLD ပါတီအဖွဲ့ဝင်အဖြင့်ကနေ အလိုအလျောက် ပျက်ပြယ်ပြီးသား ဖြစ်နေသူတွေပါ။ ဒီလိုပဲ NLD ပါတီရဲ့ မူဝါဒတွေကို ဆန့်ကျင်ပြီး လုပ်ဆောင်နေကြသူတွေ၊ အခြားအဖွဲ့အစည်းတွေမှာ ဝင်ရောက်သွားကြတဲ့ NLD အဖွဲ့ဝင်တိုင်းဟာလည်း NLD ပါတီဝင် မဟုတ်ကြတော့ပါဘူး။ NLD ပါတီဝင်အဖြင့်ကနေ အလိုအလျောက် ပျက်ပြယ်သွားတယ်ဆိုတာ NLD ပါတီစည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများမှာ အတိအလင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။ တွေ့ဆုံးဆွေးနွေးရေး၊ အမျိုးသားပြန်လည်ရင်ကြားစေ့ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းစွာဖြင့် အသွင်ကူးပြောင်းရေးနဲ့ အထွေထွေ သဟဇာတဖြစ်ရေးဆိုတဲ့ အဓိကကျသော မူဝါဒတွေကို အခြေခံပြီး NLD ပါတီကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့တာပါ။ ယနေ့အထိလည်း NLD ပါတီနဲ့ ပါတီခေါင်းဆောင်တွေဟာ ဒီအခြေခံအချက်တွေကို မူဝါဒတွေအဖြင့် အမြဲတမ်းဆုပ်ကိုင်ထားကြတာပါ။ ကျနော်လည်း အဲဒီလို အကြမ်းမဖက် ငြိမ်းချမ်းစွာ အသွင်ကူးပြောင်းရေးနဲ့ အထွေထွေသဟဇာတ ဖြစ်ရေး မူဝါဒတွေကို ကြိုက်လွန်းလို့ NLD ပါတီကို ဝင်ရောက်ခဲ့တယ်။ အဲဒီလို မူဝါဒတွေအတိုင်းပဲ ရပ်တည်ဆုပ်ကိုင်လာခဲ့တာ နှစ်ပေါင်း (၃၅)နှစ်နီးပါး ရှိပါပြီ။ NLD ပါတီရဲ့ အကြမ်းမဖက် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်း ရပ်တည်မှု ကျနော့ရဲ့ အကြမ်းမဖက် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်း ရပ်တည်မှုတွေကို ဘယ်လူစားမျိုး ဘယ်အဖွဲ့အစည်းမျိုးကမှ လာပြီး ပြောင်းလဲပစ်လို့ မရနိုင်ဘူးဆိုတာ သဘောပေါက်ပါ။ NLD ဗဟိုအလုပ်မှုဆောင်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို မကျင်းပနိုင်ပဲနဲ့ NLD ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးကို မကျင်းပနိုင်ပဲနဲ့ So-called NLD CWC ကနေ ကျနော်တို့ကို ထုတ်ပယ်လို့ မရပါဘူး။ ပြည်ပအခြေစိုက် တရားမဝင်တဲ့ So-called NLD CWC အဖွဲ့ကနေ ပါတီရဲ့ အမြင့်ဆုံးတာဝန်ရှိသူတွေဖြစ်တဲ့ တရားဝင်တည်ရှိနေကြတဲ့ ဗဟိုကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်တွေကို ထုတ်ပယ်လို့ လုံးဝမရပါဘူး။ အဲဒီလို ထုတ်ပယ်လို့ ရတယ်ဆိုတာလည်း NLD ပါတီရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံစည်းမျဉ်းနဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေမှာ လုံးဝမရှိပါဘူး။ အဲဒီလို ထုတ်ပယ်တယ်ဆိုပြီး NLD Facebook Page ကို ခိုးသုံးနေကြပြီး လုပ်နေကြတဲ့ So-called NLD CWC အဖွဲ့ထဲ ပါဝင်နေသူ (၈)ဦးစလုံးဟာ ရူးနေကြလို့ပဲ ဖြစ်မှာပါ။ နိုင်ငံရေး ကြပ်မပြည့်နေကြသူများသာ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ချိန်ကျရင် အဲဒီလူတွေဟာ နိုင်ငံရေး သမိုင်းတရားခံတွေ ဖြစ်မယ့်သူတွေပါ။ လက်ရှိ မြန်မာပြည်ထဲမှာ တရားဝင် NLD CEC အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ကြတဲ့ ဦးဟန်သာမြင့်၊ ဦးသိန်းဦး၊ ဒေါက်တာမျိုးညွန့်၊ ဒေါက်တာတင်မျိုးဝင်း၊ ဦးအောင်စိုး၊ ဒေါ်ခင်ဌေးကြွယ်တို့ စုစုပေါင်း (၆)ဦး အပြင်ဖက်မှာ လွတ်လွတ်ရှိနေကြပါတယ်။ သူတို့ (၆)ဦးစလုံးကို မီဒီယာများအနေနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းကြည့်လို့ ရပါတယ်။ အခု So-called NLD CWC ဖွဲ့ထားတာဟာ တရားဝင်သလား၊ သူတို့ NLD CEC (၆)ဦးစလုံးကော သဘောတူသလားဆိုတာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း မေးလို့ ရနေပါတယ်။ သူတို့ (၆)ဦးစလုံးကိုရော မီဒီယာများက ဘာလို့ မမေးမြန်းကြတာလည်း ဆိုတာ အရမ်းထူးဆန်းနေပါတယ်။ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာရှိကြတဲ့ မီဒီယာတွေကို ကျနော် တောင်းဆိုတာပါ။ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာမဲ့ကြလွန်းတဲ့ မီဒီယာအချို့ကိုတော့ စကားထဲတောင် ထည့်ပြောချင်စိတ်မရှိတာပါ။ ဦးအောင်ကြည်ညွန့်နဲ့ ကျော်ထွေးတို့ ဦးဆောင်နေတဲ့ So-called NLD CWC က ပြောနေတဲ့ ဖော်ပြနေကြတဲ့ NLD ပါတီရဲ့ အပတ်စဉ်ပုံမှန်အစည်းအဝေးပွဲဆိုတာတွေ၊ အဲဒီ အစည်းအဝေးပွဲကို တတ်ရောက်နေကြတဲ့ တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် အလုပ်အမှုဆောင်တွေ၊ ဗဟိုရေးရာကော်မတီအဖွဲ့ဝင်တွေဟာလည်း NLD ပါတီရဲ့ တာဝန်ရှိကြတဲ့ သူတွေ မဟုတ်ကြပဲ တိုင်းပြည်ပြည်ပ (မဲဆောက်၊ ချင်းမိုင်၊ အမေရိကား) ရောက်နေကြသူများသာ ဖြစ်ကြတာပါ။ မြန်မာပြည်ထဲမှာ ရှိနေကြတဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေဟာ အဲဒီလို သူတို့အစည်းအဝေးကို တတ်ရောက်ဖို့ မပြောနဲ့ အားလုံးနီးပါး ရှောင်တိမ်းနေရတယ်၊ အဖမ်းခံနေရတယ်၊ ထောင်ချခံနေရတာပါ။ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် အလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ တာဝန်ရှိကြတဲ့ ဥက္ကဌ၊ ဒုဥက္ကဌ၊ အတွင်းရေးမှုး အများစုဟာ ထောင်ကျနေသူတွေများပါတယ်။ သူတို့အစည်းအဝေးတွေကို တတ်ရောက်နေတယ် တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် တာဝန်ရှိသူများဆိုတာကလည်း အဖွဲ့ဝင် ရိုးရိုးသာသာပါပဲ။ အဲဒါကို စကားလုံးအကြီးကြီးတွေ သုံးပြီး NLD ပါတီအဖွဲ့ဝင်တွေကို လိမ်လည်လှည့်ဖြား နိုင်ငံရေး ယုတ်မာမှုတွေ လုပ်ဆောင်နေကြတာ ဒီနေ့အထိပါပဲ။ ကျနော် ဒီစာကို အမြည်းအနေနဲ့ စတင်မိတ်ဆက် ရေးသားလိုက်တာပါ။ နောက်ပိုင်း ရက််တွေမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလကနေစပြီး NLD ပါတီမှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့သမျှကို အပိုင်းလိုက် စတင်ရေးပါတော့မယ်။ ကျနော့ဘက်က စတင်လိုက်တဲ့ ဇတ်လမ်း မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံရေး ကျင့်ဝတ်သိက္ခာမဲ့ကြတဲ့ တိုင်းပြည်ပြင်ပ ရောက်နေကြတဲ့ NLD အဖွဲ့ဝင်ဟောင်းတွေက စတင်စိန်ခေါ်လိုက်တဲ့ ဇတ်လမ်းဖြစ်တာမို့ ကျနော်ဖွင့်ချမယ့် ကိစ္စတွေမှာ တစ်ချိန်ကျရင် သမိုင်းက အဖြေပေးပါလိမ့်မယ်။”
  30. " သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အမှတ်(၂ /၂၀၂၃). Open (3 March 2023). “၂။ ပါတီဥက္ကဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်များ မတရားဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခံထားရသည့် ယခုနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလတွင် ပါတီ၏လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ဗဟိုအလုပ်ကော်မတီမှ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု အပြည့်ဖြင့်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။”
  31. " သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အမှတ်(၂ /၂၀၂၃). Open (3 March 2023). “၃။ ဥပဒေချိုးဖောက် အကြမ်းဖက်အာဏာလု စစ်ကောင်စီသည် အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခု ဖန်တီး၍ ပြည်သူလူထုနှင့် ကမ္ဘာကိုလှည့်စားရန်ကြံဆောင်နေချိန်တွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီဝင်အချို့သည် ပြည်သူ့ဆန္ဒသဘောထားကို လေးစားလိုက်နာမှု မရှိသည့်အပြင် ပါတီ၏ရပ်တည်ချက် တို့ကို ဆန့်ကျင်၍လည်းကောင်း၊ ပါတီအမည်ကို အလွဲသုံးစားလုပ်ဆောင်၍လည်းကောင်း၊ စစ်အာဏာရှင် အလိုကျလိုက်နာဆောင်ရွက်ရင်း ကိုယ်ကျိုးရှာ လုပ်ဆောင်နေကြကြောင်း ခိုင်လုံသည့် အထောက်အထားများ ရရှိထားပါသည်။ ၄။ ပါတီ၏ အပတ်စဉ်ပုံမှန်အစည်းအဝေးများတွင် တက်ရောက်လာသည့် ဗဟိုကော်မတီဝင်များ၊ တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်အလုပ်အမှုဆောင်များ၊ ဗဟိုရေးရာကော်မတီများကလည်း အဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပေါ် မမှန်မကန်သက်သေထွက်ဆိုသူများနှင့် ပြည်သူ့ဆန္ဒကိုကျောခိုင်းပြီး ပါတီ၏မူဝါဒများကို ဆန့်ကျင် လုပ်ဆောင်နေသူများအား အရေးယူပေးရန် တင်ပြလာချက်များအရ အောက်ဖော်ပြပါ ပါတီဝင်များအား အဖွဲ့ချုပ်မှ ပေးအပ်ထားသောတာဝန်များအားလုံး ရပ်ဆိုင်းသည့်အပြင် ပါတီဝင်အဖြစ်မှပါ အပြီးအပိုင် ထုတ်ပယ်လိုက်ကြောင်းနှင့် ယင်းတို့၏ ပြောဆိုဆောင်ရွက်မှုများသည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်နှင့် မည်သို့မျှ သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိပါကြောင်း အသိပေးကြေညာအပ်ပါသည်။”
  32. ၃၂.၀ ၃၂.၁ Lwin, Toe (4 March). " ဦးတိုးလွင် (ဗဟိုကော်မတီဝင်) ရေးသားချက် ၂. Open. “၈.၁၁.၂၀၂၁ ရက် တနင်္လာနေ့မှာ တနင်္လာနေ့တိုင်း စစ်ဆေးနေတဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှု ဥပဒေ ပုဒ်မ - ၂၅ နဲ့ စွဲဆိုထားတဲ့ အမှုကို အန်တီစုနဲ့ ဦးဝင်းမြင့်ကို တစ်မှုတည်း အတူတူ မစစ်ပါဘူး။ ပုဒ်မ - ၂၅ နဲ့ အန်တီစုကို သတ်သတ်တစ်မှုစွဲဆိုပြီး သတ်သတ်စစ်ပါတယ်။ ဦးဝင်းမြင့်ကိုလည်း ပုဒ်မ - ၂၅ နဲ့ သတ်သတ်တစ်မှု စွဲဆိုပြီး သတ်သတ်စစ်ပါတယ်။ အဲဒီနေ့ ရုံးချိန်မှာပဲ အန်တီရှေ့နေတွေ (မမင်းမင်းစိုး၊ ဦးသဲမောင်မောင်၊ ဦးခင်မောင်ဇော်) တို့ထဲက ရှေ့နေ မမင်းမင်းစိုးက အန်တီကို NLD CEC နာမည်ဖြင့် NLD CWC (ဗဟိုအလုပ်ကော်မတီ) ဖွဲ့လိုက်ကြောင်း တင်ပြပါတယ်။ အန်တီစုက သူ့သဘောထားနဲ့ NLD CEC တွေရဲ့ သဘောထားတွေကို အပြတ်ပြောလိုက်ပါတယ်။ မမင်းမင်းစိုးက အန်တီပြောသမျှ စကားတွေကို အမြန်လိုက်ရေးမှတ်ရပါတယ်။ ပြီးတော့ အန်တီအမှုကို စစ်ဆေးပြီး အန်တီ ကားပေါ် မတတ်ခင် ရှေ့နေတွေကို မှာပါတယ်။ ဒီကိစ္စကို ဦးဝင်းမြင့်ကိုလည်း ဆက်ရှင်းပြဖို့ ညွှန်ကြားပါတယ်။ သိပ်မကြာခင်မှာ ဦးဝင်းမြင့် ရောက်လာပါတယ်။ ရှေ့နေတွေနဲ့ တွေ့ချိန်မှာ မမင်းမင်းစိုးက အန်တီမှာတာကို ရှင်းပြလိုက်ပါတယ်။ ဦးဝင်းမြင့်ကလည်း သူ့သဘောထား ရပ်တည်ချက်ကို အပြတ်ပြောပါတယ်။ အားလုံးကို ချုံပြောရရင် ပြည်ပရောက်နေကြတဲ့သူတွေက NLD CWC ဖွဲ့တာဟာ တရားမဝင်ဘူး။ အန်တီအပါအဝင် NLD CEC တွေက ဒီလိုဖွဲ့တာကို တာဝန်လည်း မယူသလို တာဝန်လည်း ခံမှာမဟုတ်ဘူးတဲ့။ သူတို့တွေအနေနဲ့လည်း ဒီလိုဖွဲ့စည်းဖို့ကို တာဝန်မရှိကြပါဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ရှေ့နေ မမင်းမင်းစိုးရဲ့ လက်ရေးမူစာ နဲ့ သူကိုယ်တိုင် ရှင်းပြခဲ့တဲ့ အသံဖိုင်တွေ ကျနော်တို့မှာ သက်သေအထောက်အထား အခိုင်အမာတွေ ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီနေ့မှာ အန်တီစုရဲ့ ရှေ့နေတွေဖြစ်တဲ့ မစန်းမာလာညွန့်နဲ့ ဦးကြည်ဝင်းတို့ မလာရောက်နိုင်ကြပါဘူး။ သူတို့ နှစ်ဦးစလုံးက ရန်ကုန်အင်စိန်ထောင် တရားရုံးမှာ NLD CEC အချို့ရဲ့ အမှုတွေကို လာရောက် စစ်ဆေးနေရလို့ပါ။ ဒါကြောင့် အဲဒီနေ့ (၈.၁၁.၂၀၂၁) မှာ အခြား ရှေ့နေတွေဖြစ်တဲ့ မစန်းမာလာညွန့်နဲ့ ဦးကြည်ဝင်းတို့ မရှိကြပါဘူး။ ကျနော် နောက်ပိုင်းရေးမယ့် စာတွေမှာ ဒီအကြောင်းကို အသေးစိတ် ဖော်ပြရေးသားပါအုံးမယ်။ ကျနော့မိတ်ဆွေ သူငယ်ချင်းတွေက ဒီအကြောင်းကို သေသေချာချာ လှမ်းမေးနေကြလို့ အားလုံးကို ဒီစာနဲ့ပဲ အဖြေပြန်ပေးလိုက်ပါရစေ။”
  33. " "NLD ပါတီကို မဖျက်ခင် စစ်ကောင်စီက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ပါတီဝင်တချို့ကို ပေးတွေ့ခဲ့". Open (3 April 2023).
  34. နိုင်ငံရေးပါတီများတည်ထောင်ခွင့်၊ မှတ်ပုံတင်ခွင့်လျှောက်ထားခြင်းနှင့် ပါတီဖျက်သိမ်းခြင်းတို့နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ကြေညာခြင်း. Open (29 March 2023).
  35. (2011) The New Legions : American Strategy and the Responsibility of Power.. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, 159. ISBN 9781442213791 
  36. Burma's Rohingya Facing 'Final Stages of Genocide' (in en)။ 
  37. ၃၇.၀ ၃၇.၁ Lua error in မဝ်ဂျူ:Citation/CS1 at line 828: Argument map not defined for this variable: ArticleNumber.
  38. "Aung San Suu Kyi's award rescinded by US Museum"၊ Dynamite News၊ 8 March 2018။ 
  39. Lua error in မဝ်ဂျူ:Citation/CS1 at line 828: Argument map not defined for this variable: ArticleNumber.
  40. Asia Investors Split With West Over Myanmar's Rohingya Crackdown (6 March 2019).
  41. Leftist Parties of Myanmar. Archived from the original on 7 August 2011။ Retrieved on 18 February 2023

ပြကိုဟ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

  • Houtman, Gustaaf. Daigaku, Tōkyō Gaikokugo. Kenkyūjo, Ajia Afurika Gengo Bunka. Mental culture in Burmese crisis politics: Aung San Suu Kyi and the National League for Democracy. ILCAA, 1999. ISBN 978-4-87297-748-6.

လေန်မ္ၚး[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

{{#if:|