သၟိၚ်ဓမ္မစေတဳ

သၟိၚ်ဓမ္မစေတဳ
ဨကရာဇ်မန်
ဨကရာဇ် ဍုင်မတ္တမ
တိုန်နန်	၃၀ ဇာန်နဝါရဳ ၁၂၈၇ – ၁၄ ဇာန်နဝါရဳ ၁၃၀၇
အဘိသိက်	၅ ဨပြဳ ၁၂၈၇
မဒုင်ကေတ်အာဲနူ	မိစဴပု
Successor	သၟိၚ်ဗညာရံ
Chief Minister	Laik-Gi (1287– 1296)
ဍုင်ရာမည
တိုန်နန်	11 January 1285 – 30 January 1287
မဒုင်ကေတ်အာဲနူ	မိစဴပု
ညးမဆက်ဒုင်အာဲ	သၟိၚ်ဗညာရံ
သၠးဂၠံဂဝ်	ဟံသာဝတဳ
စုတိ	ဟံသာဝတဳ
ဒၞာဲမပၠုပ်ဂိုဟ်	ဍုင်ရာမည
ယၟုပေင်င် ဓမ္မစေတဳ
နန်	ေသၞာဝ်သၟိၚ်မဂဒူ
ဘာသာ	ဗုဒ္ဓဘာသာ

သၟိၚ်ဝံွဒုၚ်ယၟုပိဋ္ဌကဓရဓမ္မစေတဳကလိဂွံကြာမၚ်္ဂလသိရိပဝရမဟာဓမ္မရာဇာမဂွံဒုၚ်ယၟုရာမခိပတိ သောံပိုၚ်ပြဳလဝ် တွဵုရးမန်ပိမတွံဂးကုသိမ မဏလ၊ဥက္ကလာပမဏလ၊ မတ္တိမမဏလ၊ ပံၚ်မန်ပိမဏ္ဍလ ရာမည ညးကော်မဂွံဒှ်ဇၞော်ညးပ္ဍဲဍုၚ်ဟံသာဝတဳတုဲ မၚ်မွဲအာဂကူတုပ်ညံၚ်ရဴ ကောန်ဖျုန်ဂြိုဟ် မက္တဵုဒှ်နူသြိုဟ်ကီုရောၚ်။

ရာဇဝင်

သၟိၚ်ဝွံမစိန်သ္ကီုတဴ ပ္ဍဲသဳလ သမာဓိ ပညာ မလေပ်ပိဋကတ်ပိမဆက်ဗ္ဒက်ပ္ဍဲပြကိုဟ်ဗျာကရိဏ် တက္က၊ ဆန်၊ လၚ်္ကာ၊ ဗေဒၚ် ဟောရာ အ္စာသဝ်ကွတ်ဗဳသ္ကဝ်သီုကဵုဥပဲါပန်သာ် မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုဂုဏ်သဳလ သဒ္ဓါ တၞဟ်နသးဇၚးသာသနာကျာ် ခမဳသၚ်မတဴပ္ဍဲဂန္တာဓုရ ၀ိဿနာဓရတံဂှ် ဖအောဝ်ဏာကဵုကၠောံအာ တ္ကံသိၚ်ဃဵုတေံအိုတ်ရ။ ကၠေခၞံလပ်ဌာန်ကျာ် မသုဒုကစရိယ မအေၚ်ပုၚ်(၆)သၞာံကီု၊ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဥရုဝေလကီု၊ ဌာန်မဒုၚ်ပၚ်ပၟန်သာဲသုဇာတာကီု၊ ဌာန်မကဵုပိန်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကြုၚ်နေရာရာကီု၊ ဌာန်မထောံကယောၚ်ထး ပ္ဍဲသၞေဟ်ဍာ် သုပတဳတ္တိဓာကီု၊ ဌာန်ဇြဲဗောဓိပၞၚ်ရတ် မကၠုတ်တဳုန်ကီု၊ ဒက်ထဝဲါဇၞးအဓိပဋ္ဌာန်ပန်ကီု၊ ရပ်သၟိၚ်မာမဍိုက်စိၚ်ဂိရိမေယ သီုကဵုမရပ်လဝ်လွတ်စက်ကီု၊ ဌာန်မကဵုဒါန်ဂၞကျာ်မဒ္ဒဳမသ္ပသက်သီကဵုတိဇၞော်ကီု၊ ဌာန်ဇရၚ်ဗောဓိ မစသိၚ်အရဟတ္တဖဵု မသ္ပအာရီုကဵုနိဗ္ဗာန်ကီု၊ ဌာန်အနိမဿ မဗဳုဒၟံၚ်လ္တူကျာမဖအိုတ်ကၠေံ သၠေဟ်ပၟာဒေဝတဴမသ္ပပါဋိဟာ ပ္ဍဲဇရၚ်တၞံကြုက်ဂန် မဂၞံဇၞးဝါတ်ဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်တဳကီု၊ ဌာန်ရတနဃရ မဗ္စာရဏပၟဝ်ဓဝ်ပဋ္ဌာန် ဗလးပ္တိတ်လျးတြဴသာ်ကီု၊ ဌာန်အလိန္ဒနာ် မစဵုလဝ်နကဵုဒၟံက်ကီု၊ ဌာန်ဒၟံၚ်အဇပါလ စသိုၚ်သမာပတ်ကီု၊ ဌာန်ရာဇာတန အိန်မကဵုသ္ကဇုက်ဇဗၠု ဌာန်ဒေဝတဴစတုမဟာရာဇ်ပန်မကဵု၊ ဌာန်တပူ တဗဝ်မကဵုဒါန်နာဍူဗသာဲကီု၊ ဌာန်မဗ္စာရဏာဓဝ်မဇြိုၚ်မဇြိုက်နက်ကီု၊ ဌာန်ဂြိပ်ဂယာသိသ မဆဵုဣသိမသ္ပဂလာန်ပတိုန်ပအာပဋိသန္ဓာရကီု၊ ဌာန်မဝေတ်ဥရုဝေလကဿပ သီုကဵုဣသိလီကီု၊ ဌာန်ဣသိပတနမိဂ္ဂဒါယ ဒ္ဂေတ်ဓဝ်ဓမ္မစက်ခမဳပဉ္စဝဝ်ကီု၊ ဌာန်သၟိၚ်ဝေသန္တဝ် မဒၟံၚ်ပ္ဍဲတၟံဝၚ်ဂပဝ်ကီု၊ သီုရုပ်သၟိၚ်ဝေသန္တဝ် ကေုာံဂၞကျာ်မဒ္ဒဳသီုကဵုကောန်ၜါ ဇာလဳကဵုကဏှာဇိုန် ဗၞးဇုဇက သၟိၚ်အိန်ကီု၊ ရုပ်ကျာ်မဒှ်မွဲအသဝ်ရုပ်ကျာ်ထဝဲါဇၞးမာ ရုပ်ကျာ်နိဗ္ဗာန်သတိက် ရုပ်ကျာ်တြဲ(၂၈)ခၞံလဝ်အိုတ်ရ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ခၞံဘုတ်မွဲမဇၞော်တုဲ ပ္ဍဲဘုတ်ဂှ် ချူလဝ်ရုပ်ရဴနာနာသာ်ရ။ ရုပ်တၟံသိန္နရာဇ် အလိန္ဒမသုန်ထပ်ပြဘန်ထပှ်ထပ် ဂြိုပ်ပန်မှာသၟိတ်ပန်ကၟာၚ်စက္ကဝါ ရုပ်သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ လွဳမာန်ပြာသာဒ် ကဵုစဳရေၚ်လဝ်ဂိုဟ်ပစ္စေဂဗုတ်(၅၀၀)မဒၟံၚ်ပ္ဍဲတၟံ နန္ဒမူလပဗ္ဗတ ကၠောန်ခၞံလဝ်ဗွဲမဒးရးရ။ ကာလဂှ် ကၠောန်ခၞံလဝ်ဘာဇၞော်ပန် ဘာဇၞော်မွဲ တွဳဝါရဘာသၟတ်ကၠံကၠံ ဓာတုစေတဳ ဥဒ္ဒိဿစေတဳ ပရိဘောဂစေတဳ ဓမ္မစေတဳ သီကောလျာဏဳ ဘုတ်ဘာဇြပ်ကၟာဂမၠိုၚ် ဍာ်ရုၚ်ဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် ခၞံလဝ်ရောၚ်။ ကျာ်စေတဳမံက်တဴ နူသၠုၚ်(၁၈၂)ဟတ်ဂှ် ဒက်ဇၞော်သၠုၚ်ပတိုန်(၃)ဟတ်ပၠန်တုဲ ကျာ်စေတဳဂှ် ဒှ်အာသၠုၚ်(၁၈၅ဟတ်ရ။ သၟိၚ်ကဵုဂၞကျာ်ကေတ်ထဝ်လျိုၚ်ဇကု၊ သၟိၚ်ဂှ်လျိုၚ်ထဝ်(၄၂)ပသာ၊ ဂၞကျာ်ဂှ် လျိုၚ်ထဝ်(၂၅)ပသာသၟိၚ်ကဵုဂၞကျာ် ဂွံလျိုၚ်ထဝ်(၆၇)ပသာတုဲ၊ ပူဇဴကျာ်စေတဳမံက်တဴရ။ ကၠောန်ခၞံက္ဍိုၚ်ထဝ်မွဲ နကဵုရတ်ဒ္စိတ်သာ်တုဲ ပတန်ၚုဟ်မးဟွံမာန်ရ။ သၟိၚ်ဝွံကဵုသောန်ခၞိၚ်ဇၞော်မွဲမပၠန်၊ လျိုၚ်ဗရိုတ်(၇၀၀၀)ပသာတုဲ ပူဇဴလဝ်ကျာ်စေတဳမံက်တဴရ၊ သွက်ဂွံပတိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်တၟိဂှ် ကညနိမန်နၚ်ခၟဳသၚ်မန်ဂမၠိုန်မဂၠိုၚ် ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်ဘောဇိုန်မပြဲ၊ ဒါန်ပရိက္ခရာဒ္စာံတုဲ ပတိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်စေတဳမံက်တဴရ။ သၟိၚ်ကဵုဂၞကျာ်ရပ်ကေတ်ဒဂေါၚ်ထဝ် စဝ်စရိုဟ်ဍာ်တုဲပါ်ပရံကဵုကုသဵုသတ္တံညးဂမၠိုၚ် အိုတ်တၟိုဟ်ဒုၚ်ကေတ်သာဓုကာအိုတ်ရောၚ်။