ပါင်မုက်:သိပ္ပံ

ပါင်မုက် သိပ္ပံ

The Universe represented as multiple disk-shaped slices across time, which passes from left to right. သိပ္ပံ (အၚ်္ဂလိက်: Science) မကၠုင်နူ အရေဝ်ပါဠိ (သိပ္ပ)၊ သံသကြိုတ် (ၐိလ်ပ शिल्प) မဂွံအဓိပ္ပါယ ကွတ် (art)၊ ကွတ်တဲ (craft)၊ ပညာ (skill)၊ အရေဝ်အင်္ဂလိက် Science ဂှ် ကၠုင်နူ လေတ်တေန် scientia မဂွံအဓိပ္ပါယ် ပညာ/ကွတ်မတီ ဟီုမ္ဂးဂှ် ဒှ်အရာ မကၠောန်ဗဒှ်၊ မလ္ၚတ်ကတ်ကေတ် ကွတ်ပညာ ပရူနာနာသာ် ဗွဲမစှ်ေသၞောတ် နကဵုဗီုပြင် မပသောင်ကလး စမ်ၜတ်ဂွံ (testable explanations) ကေုာံ မဟီုဂးဂတဂွံ (predictions)၊၊ ရိုဟ်ကၞက် သိပ္ပံ ကၠာအိုတ်ဂှ် ယဝ်ဒတောဝ်ဗက်မ္ဂး ကၠုင်နူ အဳဂျေပ်တြေံ ကေုာံ မေသဝ်ပဝ်တမဳယျာ (Mesopotamia) ပ္ဍဲခေတ် အကြာသၞာံ ၃၅၀၀ ကဵု ၃၀၀၀ ဘဳသဳ ဟီုမာန်ရ၊၊ ကွတ်သင်္ချာ၊ ကွတ်နက္ခတ်၊ ကေုာံ ကွတ်ဂဥုဲ မဒှ်အရာဒဿနသဘာဝ ဂကူဂရိတ်တြေံတြဟ်တအ်ဂှ် ညးတအ် ဒုင်သဇိုင် ကုဟိုတ်သဘာဝတုဲ ဖန်ဗဒှ် ဇၞော်မောဝ်ပတိုန် နကဵုမပသောင်ကလး မၞုံကဵုသက်သဳသာဓက ပ္ဍဲဂၠးကဝ်ရုပ္ပဗေဒရ၊၊ ကြဴနူ အေန်ပါယျာရဝ်မ ကရေက်ပလိုတ် သရိုဟ်လီုအာတုဲ လညာတ်ဂရိတ် မဆေင်ကဵု ဂၠးတိဂှ် လီုလာ်ကၠုင် ပ္ဍဲကဵုယူရောပ် ရးပလိုတ် ပ္ဍဲအခိင် အကြာ ခေတ်လဒေါဝ်လပါ်စ ပ္ဍဲအခိင် အကြာ အေဒဳ ၄၀၀ ကဵု ၁၀၀၀ ဂှ်ရ၊၊ ဆဂး လညာတ်သိပ္ပံတအ်ဂှ် သှ်ေၜက်ဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု ဂၠးကဝ်မူသလေန် ပ္ဍဲခေတ်ထဝ် အေတ်သလာမ်ဂှ်ရ၊၊ လညာတ်သိပ္ပံ နူကဵု ဂၠးကဝ်မူသလေန်ဂှ် ကလေင်ဗၟံက်ပ္တိုန် ကေုာံ ကလေင်စိုပ် ရးယူရောပ်ပလိုတ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်ပ္ဍဲအခိင် နူကဵု ၁၀ ကေုာံ ၁၃ ဗွဝ်ကၠံ မဒှ်အရာကလေင်ဇၞော်မောဝ်ပတိုန် ဒဿနမဆေင်ကဵုသဘာဝ (natural philosophy) နူဂှ် ပ္ဍဲအခိင်ကာလ ၁၆ ဗွဝ်ကၠံ လပါ်စဂှ် ပရေင်ပြံင်လှာဲမဆေင်ကဵုသိပ္ပံ (Scientific Revolution) ကတဵုဒှ်ကၠုင်[11]နကဵု လညာတ်တၟိ ကေုာံ ပရေင်ဆဵုဂဗတၟိ နူကဵု ဗီုပြင်လညာတ်ဒဿနဂရိတ်တြေံတေအ်ရ၊၊ နဲကဲမလ္ၚတ် ပရေင်သိပ္ပံဂှ် ဒှ်အရာကိစ္စဇၞော် ပ္ဍဲအရာမခၞံဗဒှ်ပတိုန် ပရေင်လညာတ်သမ္တီမွဲမွဲရ၊၊ ကၠာဟွံဂွံစိုပ် ၁၉ ဗွဝ်ကၠံဏီဂှ် ဒၞာဲဘာ ကေုာံ ကွတ်ပညာနာနာတအ်ဂှ် ဟွံဒုင်သဇိုင် ဟွံဒုင်ကေတ် နကဵုနဲကဲလ္ၚတ် မဆေင်ကဵုသိပ္ပံဏီရ၊၊ နူဂှ် နူကဵု ဒဿနသဘာဝ (natural philosophy) ဂှ် ပြံင်လှာဲအာ နဒဒှ် သိပ္ပံသဘာဝ (natural science)ရ၊၊ သိပ္ပံခေတ်တၟိဏအ်ဂှ် ညးပါ်လဝ် လပါ်ဇၞော်ပိ၊ (၁) သိပ္ပံသဘာဝ (natural science) (မပ္တံကဵု ဇဳဝဗေဒ၊ ဓါတုဗေဒ၊ ကေုာံ ရူပဗေဒ) မလ္ၚတ် မပဆေင်ကဵုသဘာဝ နကဵုဗွိုင်မလှဲလးအိုတ်ရ၊၊ (၂) သိပ္ပံပရေင်မၞိဟ် (social science) (မပ္တံကဵု ပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ စိတ္တဗေဒ၊ ပရေင်မၞိဟ်/မနုဿဗေဒ) မလ္ၚတ်ပရူ ပူဂိုလ် ကေုာံ ဂကောံမၞိဟ် ဗီုမၞိဟ်မွဲမွဲ ဗီုလဵုဆက်စပ် ဒၟံင်ကု မၞိဟ်ဂလိုင်(ဂကောံမၞိဟ်)၊ (၃) သိပ္ပံဗီုပြင် (formal science) (မပ္တံကဵု လဝ်ဂျေတ်၊ ဂၞန်သင်္ချာ၊ သိပ္ပံကောန်ပျူတာမဆေင်ကဵုတဳအဝ်ရဳ (theoretical computer science) ဒဒှ် မလ္ၚတ် အရာမတၞဟ်ခြာရေင်သကအ်တအ်ရ၊၊ ဆဂး အရာလဵု မလုပ်လၟိဟ် သိပ္ပံ အရာလဵု မလုပ်လၟိဟ် သိပ္ပံဟွံသေင်တအ်ဂှ် ဝိဝါဒနွံဒၟံင်ရ၊၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သိပ္ပံဗီုပြင်ဂှ် ၜိုန်ရ ပၠုပ်လဝ် ပ္ဍဲစရင်သိပ္ပံကီုလေဝ် အရာတအ်ဂှ် ဟွံတန်တဴဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု သက်သဳမချပ်ကေတ် (empirical evidence)ရ၊၊နကဵုဘာသာမ္ဂး သိပ္ပံမဆေင်ကဵု လညာတ်ပညာ သွက်ဂွံစကာ နတဲ ဗီုကဵု အေန်ဂျေန်နဳယျာ၊ ပညာဂဥုဲတအ်ဂှ် ဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် နဒဒှ် သိပ္ပံမစကာနတဲ (applied sciences) neonicsရ၊၊ သိပ္ပံဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုပရေင်သုတေသန မဒှ်အရာမကၠောန်ပတိုန် နကဵုဂကောံတၠပညာ ကေုာံ ဌာနမလ္ၚတ်သုတေသနဂမၠိုင် မပ္တံကဵု ဂကောံအေဂျေန်သဳသၟိင်တၠ၊ ကေုာံ ကမ္မဏဳတအ်ရ၊၊ သုတေသန သိပ္ပံ မဒုင်သဇိုင် ကုပရေင်နတဲတအ်ဂှ် လ္ၚတ်ဂၠာဲသွဟ် သွက်ဂွံပါလုပ် ဖန်ဇန် ညံင်ဂွံဇၞော်မောဝ် ပခိုဟ်ပတိုန် ပ္ဍဲကဵု ကဏ္ဍမပ္တိတ်ကပေါတ် သွက်ပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ ကပေါတ်အရပ်အရာပၞာန်၊ လွဳလွတ်ပရေင်ထတ်ယုက် ကေုာံ မဂွံစဵုဒၞာဲ ပွဳပွူသဘာဝတအ်ရ၊၊

ဆက်ဗှ် ပရူသိပ္ပံ...

ပရူသိပ္ပံ တ္ၚဲဏအ် ဗီုရုပ်မဖန်ဗဒှ်လဝ် ဗီုမဂွံညာတ်ကေတ် ဓါတ်ဓရောတ် နူကတိုင်လမ္စံက် မၞုံကဵု ဂလေက်ဇြဳ လပါ်လက္ကရဴ ကတိုၚ်လမ္စံက်(အၚ်္ဂလိက်: Black hole)ဝွံ ဒှ်ဒၞာဲ ပ္ဍဲဂၠးအကာသ (spacetime) မၞုံကဵု လျိုင် မဇြိုင်ဗွဲမလောန်ရ၊၊ အတိုင် လညာတ်တဳအဝ်ရဳ အစာသိပ္ပံအာင်သတာင် မကော်ဂး တဳအဝ်ရဳ အနုမာန general theory of relativity or GTRမ္ဂး အရာမွဲ မၞုံကဵုလျိုင် မဇြိုင်ခဍင် အသိင်ဓရောတ် (ဝါ) ဓါတ်ဓရောတ်ဍေဟ်လေဝ် ထတ်ခဍင်ရ၊၊ ကတိုင်လမ္စံက်ဂှ် ဟိုတ်နူဇြိုင်တုဲ မၞုံကဵု ဓါတ်ဓရောတ် မသကာတ်မြဟ်တုဲ အရာလဵုမွဲလေဝ် ၜိုတ်ရ ဓါတ်လလဳ မပ္တံကဵု လျးတအ် အသိင်ဒမြိပ်ပြဟ် ဗွဲမလောန်ကီုလေဝ် တတ်ၜက် ကတိုင်လမ္စံက် ဟွံမာန်၊ ဓါတ်ဓရောတ် ကတိုင်လမ္စံက်ဂှ် ဇြောတ်တံင်ဂြဲဖျေဟ်ဏာ ဒးသၠိုင်လုပ် ပ္ဍဲကတိုင်ဂှ် ဖအိုတ်ရ၊ နကဵုတဳအဝ်ရဳဂှ်ပၠန် ဆက်ဟီုလဝ် ဟိုတ်နူ အရာဇြိုင်င်တအ် ကောံဗာန်ကလောအ် ပ္ဍဲမွဲဒၞာဲဓဝ် ပ္ဍဲကဵုဂၠးအကာသဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ် ကတိုင်လမ္စံက်မွဲ ကတဵုဒှ်ကၠုင်ရ၊၊ ပယျဵုဗဝိုင် အရာလဵု မတတ်ၜက်အာ ဟွံမာန်ဂှ် ညးကော်စ event horizon မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဗီုမန် တဝိင်/ဗွိုင် မကတဵုဒှ်မာန် ရ၊၊ တဝိင်မကတဵုဒှ်မာန် (event horizon)ဂှ် ၜိုန်ရ ဇၞော်ဗွဲမလောန် ဇၞော်နူတ္ၚဲ၊ ဇၞော်နူသၞံင် ဗွဲမဂၠိုင် ကဵုလ္ၚီဆကီုလေဝ် ဓါတ်ဓရောတ် မဇြောတ်တံင်ဂြဲကေတ် ကုအရာမတတ်ၜက်အာ လတူဍေဟ် သီုကဵု ဓါတ်လလဳ (ဝါ) ဓါတ်လျးဂှ် အသိင်တုပ် ရေင်သကအ် သီုဖအိုတ်ရ၊၊ တုဲပၠန် ပယျဵုဗဝိုင်ဍေဟ်ဂှ်လေဝ် ရံင်ဟွံဂွံညာတ်ကေတ်ရ၊၊ ကတိုင်လမ္စံက်ဂှ် ဒှ်ဒၟံင် ညံင်ရဴ ခန္ဓလမ္စံက် (Black body) တုဲ လျး ပၟတ် ဟွံတိတ်ရ၊၊ ပါဲနူဂှ်တုဲ အတိုင် တဳအဝ်ရဳ မၜတ်ကၞာတ် ပယျဵုဂၠးအကာသ မကော်ဂး မဟီုမ္ဂး ဓါတ်ဂမ္တဴ မပတိတ်နူ တဝိင်မကတဵုဒှ်မာန် (ဝါ) နူကတိုင်လမ္စံက်ဂှ် ဟိုတ်နူ အသိင်ဓါတ်ဓရေတ်ဍေဟ် မထတ်လောန်တုဲ ကတဵုဒှ် နဒဒှ် ဂၠံင်ဂတးရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဓါတ်ဂမ္တဴဍေဟ်ဂှ် ရံင်ကေတ် ဟွံညာတ်ရ၊၊ ဆက်ဗှ် Full article... ဗီုရုပ် မစပ်ကုသိပ္ပံ တ္ၚဲဏအ် ညးမၜံင် ပ္ဍဲဍုင်ဂျာမနဳ ဂကူဂျူ အစာသိပ္ပံ အယ်ဗေတ် အာင်သတာင် (Albert Einstein (1879–1955)) ဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် တဳအဝ်ရဳ အဆက်အစပ် (theory of relativity)၊၊ ညးကလိဂွံ လာပ်နဝ်ဗေလ် မဆေင်ကဵု ရူပ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၂၁ ဟိုတ်နူ ညးမဗမံက်ထ္ၜးတဳအဝ်ရဳဂှ်၊၊

ပရောဝဳကဳပဳဒဳယာ Category:လိက်ပတ်မန် ဝဳကဳပဳဒဳယာဂှ် ပံင်ပ္ကောံချူလဝ် နကဵု ညးလွပ် မရပ်စပ်သုင်စောဲ တအ်တုဲ ခၞံဗဒှ်ပတိုန် ပြကိုဟ်ဗိသ္တာ သက္ကုၚုဟ်မွဲရ၊၊ ဇၟာပ်ညးအဲ တၞဟ်နဂွံရပ်စပ် လောဲသွာတုဲ ကဵုလဝ်ယၟု ဝဳကဳတုဲ ဖန်ဗဒှ်လဝ် နကဵုမုက်လိက်ဝေပ်သာ်မွဲရ၊၊ ညးလွပ်တအ်လေဝ် ဇၟာပ်အခိင်အခါ နာဍဳဟွံခြာ ဗီုညးကဵုညး ဖန်ပလေဝ်ဒါန် ချူစုတ်ဒၟံင်တုဲ ဝဳကဳပဳဒဳယာဂှ် ဒှ်ကၠုင် ပြကိုဟ်ဗိသ္တာ မဍိုက်ပေင်တဴ ကဵုပရူပရာနာနာမွဲရ၊၊ ပ္ဍဲဝဳကဳပဳယာမန်ဝွံလေဝ် ယြဴညးလဵုမွဲ ဟွံဟီု အတိုင်သၞောဝ် မလိက် ယူနဳကုဒ် (Unicode)Font ၅.၂ ဂှ် ဒ္ဂေတ်ဗက်တုဲ ဗှ်ကေတ်မာန်၊ စၠောအ်ချာဲကေတ်မာန်တုဲ သီုချူပတိုန် ဗွဲမဗၠးၜးမာန်ရ၊၊ ဆက်ဗှ် Full article... အရီုဗင် ကောန်ဍေင်မန်ဂမၠိုင် သွက် windows ဗီုရုပ် ဒမံင်တဲ ကောန်ဍေင် သွက် Windows ကောန်ဍေင် သွက်ညးမတက်လိက် နကဵုဒမံင်တဲ Aအ Sစ Dဒ Fဖ Gဂ (A1Mon) ကုညးမစကာလိက်မန်၊ လိက်ဗၟာ၊ လိက်အင်္ဂလိက် လၟိုန်တ္ၚဲတအ်မ္ဂး ကိတ်ညဳတုဲ၊ ဟိုတ်နူ င စွံလဝ်ကၠာ၊ ၚ ဂှ် စွံလဝ် ကဆံင်လက္ကရဴတုဲ ကာလတက်လိက် ဗီုကဵု င် မ္ဂး ဒးရးတုဲ ဟွံဒှ် အခက်အခုဲရ။ လညာတ်မ္ဂး င (င ဗၟာ) (ၚ မန်) ဂှ် ဟွံဒးတုဲ င ကီု ၚ ကီု ဒှ်အက္ခရ်ဗျည်မန် သီုၜါရ။ ကောန်ဍေင်ဝွံ မာံအမ်မြာဲဆာန် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်ကဵု ရ။ တံင်လုပ် (download) ကေတ်ကောန်ဍေင် သွက် Macintosh ကောန်ဍေင် သွက်ညးမတက်လိက် နကဵုဒမံင်တဲ Aအ Sစ Dဒ Fဖ Gဂ (A1Mon) ကုညးမစကာလိက်မန်၊ လိက်ဗၟာ၊ လိက်အင်္ဂလိက် လၟိုန်တ္ၚဲတအ်မ္ဂး ကိတ်ညဳတုဲ၊ ဟိုတ်နူ င စွံလဝ် ဒၞာဲ c တုဲ တက်လောဲ ကာလတက်လိက် ဗီုကဵု င် မ္ဂး ဒးရးတုဲ ဟွံဒှ် အခက်အခုဲရ။ လညာတ်မ္ဂး င (င ဗၟာ) (ၚ မန်) ဂှ် ဟွံဒးတုဲ င ကီု ၚ ကီု ဒှ်အက္ခရ်ဗျည်မန် သီုၜါရ။ ကောန်ဍေင်ဝွံ နာဲဆာန်မန် ညးမပဒတဴ ပ္ဍဲရးနိဂီုပံင်ကောံအမေရိကာန် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်ကဵုရ။ ဗီုရုပ် ဒမံင်တဲ ကောန်ဍေင် သွက် Macintosh တံင်လုပ် (download) ကေတ်ကောန်ဍေင် ဗီုမဂွံစုတ် ပ္ဍဲစက် (၁) တံင်လုပ်ကေတ် ပရိုဂရာမ်တုဲ စွံလဝ် ပ္ဍဲမုက်ကောန်ပျူတာ ဂွံဂၠာဲလောဲ။ (၂) လုပ် Finder နူဂှ် Location ဆက်ဂၠာဲ Macintosh၊ လုပ်ပ္ဍဲ Library တုဲပံက် Keyboard Layouts။ ပရိုဂရာမ်ဂှ် တံင်ဓဇက်ပၠုပ် ပ္ဍဲဝှာင်ဂှ်။ တုဲမ္ဂး လိက်မံက်ကၠုင် "Midifying "Keyboard Loyout" reguires an administrator name and password. ဍဵု Authenticate တုဲပၠန် ဍဵု Move တုဲမ္ဂး စုတ် မလိက်ပၞုက် (passward) ဇကုမလုပ်ကဵုစက်ဇကုတုဲ ပရိုဂရာမ်ဂှ် လုပ်စိုပ်အာ ပ္ဍဲကဵု Keyboard Layouts ဂှ်ရ။ ကၟာတ်ထောအ်စက်ဇကုတုဲ ကလေင်ပံက်မ္ဂး ကောန်ဍေင်ဂှ် စကၠောန်ကမၠောန်ရ။ ဝဳကဳပဳဒဳယာ- တိုင်ခဳ မသုန် (ဝါ) သဳလ် ဝဳကဳပဳဒဳယာ (၅) Full article... ချူလိက်ပရေင် ပ္ဍဲဝဳကဳပဳဒဳယာမ္ဂး အရာမဒးတီလဝ်ထေက်တအ်ဂှ် ဆက်ဗှ်ကေတ် ဒၞာဲဏအ်... ညးပကင်ရင် ဝဳကဳပဳဒဳယာ ဟီုဂှ် မုတာလျိုင်နွံရော။ ဆက်ဗှ်ကေတ် ဒၞာဲဏအ်... ညးပကင်ရင် ဝဳကဳပဳဒဳယာ ဘာသာမန်။ နွံပၟိက် မိက်ဂွံ လုပ်ကၠောန် ယိုက်ဂၠေင် ပ္ဍဲဝဳကဳပဳဒဳယာမန် နဒဒှ် မၞိဟ်ပကင်ရင်မွဲမ္ဂး အာတ်မိက်ကေတ် ပတိုန်ဂလာန် ပ္ဍဲဒၞာဲဏအ်ညိ။ ပ္ဍဲကဵု ဝဳကဳပဳဒဳယာမန် ဂှ် ဟိုတ်နူ ဗျူရဝ်ဂရေတ် ဇကုအပိုင် ဟွံမဲတုဲ တင်မပတိုန်ထ္ၜး ပ္ဍဲမုက်လိက်ဏအ်ဂှ် သ္ဒးကလေင်ပတိုန် ပ္ဍဲကဵု Steward requests/Permissions ရ။ ပတိုန်ဂလာန် နဒဒှ် မၞိဟ်ပကင်ရင် တာမ်ပလိက် Template ဟီုမ္ဂးဂှ် ဒှ်အရာ မကၠောန်လဝ် ကိုန်ဂစိုတ်တုဲ ကပ်ပဳကေတ်တုဲ သၠာဲစုတ် တင်ဂၞင်ဂမၠိုင်မ္ဂး ဍေဟ်မံက်တိတ်ကၠုင် ဗီုမဖျေဟ်လဝ် ကိုန်ဂစိုတ်ဂှ်ရ၊၊ သွက်ဂွံ ကပ်ပဳကေတ် တာမ်ပလိက် မဆေင်ကဵု ပူဂိုလ်တအ်ဂှ် ဍဵုဗှ်ကေတ် ဗွဲသၟဝ်ဏအ်ညိ၊၊ Full article... နကဵုသၞောတ်မ္ဂး ဇၟာပ်မုက်လိက်ဝဳကဳပဳဒဳယာဂှ် ပရူဗွဲသၟဝ်ဝွံ သ္ဒးနွံရောင်ဂှ် ညးတအ် စၟတ်သမ္တီလဝ်ရ၊၊ ပရူတအ်ဂှ် ကၠာဲကေတ် နူကဵုဘာသာဇကုမခံင် ဥပမာ နူဘာသာအင်္ဂလိက်တုဲ ကၠာဲဗဒှ် နကဵုဘာသာမန်ညိ၊၊ ပရူမကၠာဲလဝ်တုဲတအ်ဂှ် ကဵုစၞောန်စုတ်လဝ်ကဵု ဗီုမန် ဗဒါဲဂှ်ညိ၊၊ Full article...

ပြကိုဟ်ဗိသ္တာ

ဍုင်မန် မန် • ဘာသာမန် (ဗျန်မန် • သဒ္ဒါမန်) • ယေန်သၞာင်မန် • ရးနိဂီု • ပရေင်ထတ်ယုတ် ယဲကေန်သာ • ယဲဏမ်ဍာတ် • ယဲဂြိုဟ်ဂုဟ် • ယဲကဝ်ရဝ်နာဝဳရုသ် ၂၀၁၉ • ပရေင်ဘာသာ ခရေတ်ယာန် • အေဿလာမ် • ဗုဒ္ဓ • ဟိန္ဒူ • ဇိနဘာသာ • ဂျူ • သိခဘာသာ (ဘာသာသိခ်) • သၠပတ်သမ္မာ • သိပ္ပံ ဇဳဝဗေဒ • ဓာတုဗေဒ • နက္ခတ္တဗေဒ • ဘူမိဗေဒ • စိတ္တဗေဒ • ရုက္ခဗေဒ • ရူပဗေဒ • သတ္တဗေဒ ပါန်ကွတ် ဂဳတ (ဒွက်) • လိက်ပတ် (ကဗျ • ဝတ္ထု) • ပါန်ကွတ် • ဗိသုကာ ပရေင်မၞိဟ် မနုဿဗေဒ • ပရေင်ပညာ (ဘာ • တက္ကသိုလ်) • ဒဿန • ဘာသာဗေဒ • ဓမ္မသာတ် • ပရေင်ဍုင်ကွာန် • ပညာလိင် ဝင်ပထဝဳ ဂြိုဟ် • ဂၠးတိ • တိုက် • (အမေရိကသမၠုင်ကျာ • အမေရိကသၟဝ်ကျာ • အာဖရိက • အာရှ • အန္တာတိက • ဥရောပ • အဝ်သတြေလျာ) နယ်ပညာ ကောန်ပျူတာ • ပရေင်ဆက်စၠောအ် • သောပ်ဝလ် • ဓာတ်လလဳ • အေန်ဂျေန်နဳယာ ဝင် ဝင် • ဝင်မန်